WN
m
j hebben onzen Zondag
-Il
NAAR DELPHOI, HET HEILIGDOM VAN APOLLO DN,
IN HET JUBELJAAR
mm aS»
n
MAANDAG 2 JUNI 1930
DE TENTOONSTELLING VAN
VOLKSKUNST
I,
VAN GODSDIENST ALS PRIVAAT
AANGELEGENHEID
WAARTOE HET LEZEN VAN 'N OUD BOEKJE KAN LEIDEN
EEN OPVOERING VAN
„DE SMEEKELINGEN"
Wie het huidige Griekenland in zijn typi
sche uitingen "wil Ieeren kennen, mag gerust
Athene ter zijde laten liggen. Dat is misschien
•wel wat kras uitgedrukt, misschien ook uit
geest van reactie tegen het oppervlakkig oor
deel van de deelnemers aan croisières, ticris-
ten van alle pluimage en zakenlui, die aï'.een
met het Grieksche kapitaal in aanraking ko
men. De Grieken, heet het, zijn luiaards, vieze
ongewasschen kerels, bedriegers en analpha
beten. Daar heb je'it: en ik moet U bekennen,
dat men alleen door een bezoek van een paar
uren aan de vreeselijk modem doende hoof:,
stad van Hellas gedeeltelijk tot een minder
gunstig oordeel over de huidige Hellenen over
helt. Maar indien men maanden en maanden
door Griekenland heeft rondgezworven en nog
delts voelt voor dorpseenvoud en hartelijke
gastvrijheid, indien men nog van folklore en
ongekunstelde volkspoëzie en liederen houdt,
indien men Europeesche en Amerikaansche ge
blaseerdheid thuis laat, ziju Hollandsch ont
bijt kan vervangen door een korst roggebrood
en geitekaas en niet hang is op een tafel in een
herdershut te slapen, dan komt men alleszins tot
het veel milder, ja gunstig oordeel: de huidige
Grieken zijn kinderen.
En in de tentoonsteling van volkskunst ut»
alle deelen van het nieuwe Griekenland, hier
in het feestvierende Delphoi, moet ik bij het
bewonderen van de producten der volkskunst
dikwijls bij me zelf denken; een kunst van kin
deren, naief en oprecht, onbeholpen soms, maar
steeds tot de hart sprekend Het ls een uitste
kend idee geweest van de inrichters om aan
de Grieken en niet-Grieken te bewijzen, dat
nieuw Griekenland nog Iets kan, en dat de Otto
maansche slaap van vier eeuwen, een ziekte,
waarvan het nog niet heelemaal genezen is,
toch niet de scheppingskracht van het volk ge
dood heeft. Uit alle deelen van Groot Grieken
land zijn bijdragen gekomen: uit Lesbos en
Epirus, uit Macedonië en Euboia, uit Athene
en uit de boerendorpen van den Peloponnesos,
en vooral de eilanden zijn flink vertegenwoor
digd Een van de Delphlsche straten is vandaag
de tentoonstellingstraat. De Delphioten hebben
hun eenvoudige kamers en slaapvertrekken af
gestaan en hier houden nu de dames van do
beste families de wacht hij de mooiste kunst
uitingen van het volk. Ze dragen de nationale
kost urnen van hun streek, en gTacieus en met
vrouwelijke overredingskracht brengen ze den
bezoeker aan het verstand dat déze armband
déze tafellooper, dit houtsnijwerk, dit vaasje,
deze theemuts de heerlijkste souvenirs zijn van
de Delphische feesten. Zilverwerk van Epirus,
bonte weefsels van de eilanden» aardewerk van
Skopelos en Kioutacheia, primitieve houtsne
den A la Timmermans, huisraad en huiselijke
voorwerpen van overal, tot zelfs een imitatie
van een mooie antieke zalfdoos, gevuld met
chokolaadjes in den vorm van antieke muu
ten, er op berekend om een philhelleen te doen
bezwijken Maar vooral trekken de nationale
kleederdrachten de aandacht. Het is niet min
der leuk de volkslegenden te hooren, die ter
verklaring van sommige deelen van de klee
derdracht gegeven worden. In het Macedo
nische dorpje Glda, heet het, dragen de vrou
wen nog den helm, daar ze eenmaal, toen de
mannen den dienstplicht weigerden voor den
grooten Alexander, in hun plaats met den
veldheer optrokken. In de kleeding van Kerky-
ra zonden antieke motieiven voortleven en dat
het Kerkyreisehe schip geen roer heeft zou
zijn oorsprong vinden In een legende van
Odysseus.
De tentoonstelling is de morgemattractie,
voor wie niet aan kroeg en kaffenion en het
dolce far nlente met de Delphische natuur als
ensceering de voorkeur geeft.
In de voorspelling, die Prometheus gisteren
aan de geliefde van Zeus, aan Io deed, ligt de
kern van dit drama besloten Van Zeus'en Io's
zoon, Epaphos, stammen de broeders Danaos en
Aigyptos af. Danaos weigert zijn vijftig doch
ters uit te huwelijken aan de vijftig zonen van
Aigyptos, en daar geweld vanwege Aigyptos' zo
nen dreigt, vluchten de vijftig meisjes met
hun vader uit Egypte naar Argos, waar eens
de moeder van haar geslacht, Io, leefde. On
middellijk na hun landing en bij hun binnentre
den in een heiligdom met altaar en godenbeel
den begint het treurspel. De koning van Argos,
belooft haar hulp tegen de zonen van Aigyptos,
wier vloot spoedig landt. Die belofte blijft hij
trouw, wanneer de heraut der Egyptenaren
verschijnt en met geweld de meisjes naar de
schepen wil drijven. Tot daar het treurspel.
Eigenlijk haast zonder handeling, want de han
deling begint pas na de Smeekelingen, het eer
ste stuk van een trilogie, die thans verloren
gegaan is. In de trilogie huwen de Danaieden
toch hun neven, maar in den huwelijksnacht
dooden allen, eene uitgezonderd, haar eohtge-
nooten.
Iets zeer opvallend in de Smeekelingen is het
gemis aan een hoofdpersoon met een leidende
rol hier: hier geen Prometheus zooals gisteren,
of geen Orestes, geen Klytaimnestra, geen Xer
xes zooals in de overige, tot ons gekomen trage
dies van Aischylos. En toch viel bij een groot
aantal der toeschouwers het tweede drama
heel wat beter in den smaak dan het eerste.
Zeker bij de niet-Grieken, die alle moeite had
den om het rijke van de nieuw-Grieksche ver
taling te begrijpen en te waardeeren. De Pro
metheus was werkelijk een zielstragedle met
geweldige dramatische kracht, maar met be
trekkelijk weinig vertoon van pracht en praal
in koorlied en dans; bij de Smeekelingen is het
muzikaal element overwegend.
De hoofdrol wordt gespeeld door de vijftig
meisjes. Het heeft veel meer van een lyrisch
drama, dan van echte dramatiek. Er wordt
vrees uitgesproken, er worden smeekbeden ge
zongen, er wordt verhaald en voorspeld, maar
het is slechts een voorbereiding tot een dra-
matischen toestand En dat alles in een bonte
afwisseling van de vijf koorleidsters, van vijf
groepen van tien ieder met twee groepen van
dienaressen, van dansfiguren en bewegingen,
van wondere plastische beelden, die de muur
schilderingen in Egyptisohe graven in herinne
ring brachten en cr vooral precies zooals
gisteren op berekend waren het tweedimen
sionale van Grieksche vazenbeschilderingen en
van Egyptische frescos door het koor te la
ten tot uiting komen Een rijkdom voor het
oog en het oor, een eindeloos variëeren van
nterpretatie, handen die aan het hoofd gingen
in gebaar van vrees, knielende beweging van
boogschutters en imitatie van slag en afweer
bij het bezingen en verhalen van het oorlogs-
we, kortom een interpretatie de geen enkel
oogenblik de aandacht deed verzwakken, maar,
anders dan men bij de lectuur van het stuk ver
wacht, van 't begin tot het einde de toeschou
wers in spanning hield.
ad»»»'»»*#
.w.As-:o
,-H: A.:";-..„A
vV
SCHIJNGEVECHT VAN HOPLIEDEN EN WAPENDANS
HET ROODE PRINCIEP IN DE
PRACTUK
Verbod van godsdienstoefeningen
(Van onzen correspondent.)
TWEE DER SMEEKELINGEN in de beweging
van dien strijd
De overvloed van visuëele en auditieve beel
den In dit ondramatisch Aischyleische spel kan
wel tot deze keuze er van bij de inrichters van
de Delphische feesten geleid hebben. Maar er is
nog 'n andere overweging, en die past bjj uitstek
bij 't feest van antiek en hedendaagsch Grieken
land. Prometheus kan gelden als een symbool
van het oude, het treurspel der Smeekelingen
als een symbool van het nieuwe Hellas. Zooals
Prometheus gat Griekenland aan de wereld een
kostbare gave en was het daarna, eeuwen lang
door vreemde meesters geslagen en uitgebuit.
In de Smeekelingen hooren en zien we vooral
di eeigenschap, die het huidige Griekenland in
hoofdzaak,kenmerkt: de gastvrijheid. Het spor
tieve Hellas der oudheid zou den laatsten dag
tot uiting komen.
Den derden namiddag zaten we 70 m. hooger
in het antieke stadion, dat buiten het heilig
dom ligt. Met uitzondering van de zitrijen ten
Zuden, is het nog in uitseekenden toestand en
volkomen ook thans nog, tot zijn oorspronkelijk
doel geschikt. Natuurlijk is deze namiddag ver
reweg de meest populaire en als het ware het
vuurwerk van het feest. Als de kampspelen bij
de Grieken van het heroïsch tijdperk, zijn ook
deze spelen gewijd aan de helden van den vrij
heidsoorlog van honderd jaar geleden. De vijf
kamprechters, in wit himatien, doen hun intre
de en met hen de athleten die naar antieke zede
den eed zij Zeus en Herakles afleggen. Een
Eubeër wint het in den loop, een Epiroot in
schijf en speerwerpen en een Korinthiër in
sprong en worsteling. Daarna treden de hoplie-
ten op. Een spelen van warme kleuren van de
korte chlamyden en het rood gouden brons van
helm en schild. Er wordt geloopen en gestre
den, en vooral het rhytmische schijngevecht
van de Macedoniër» met kort zwaard en lange
speer wordt uitbundig toegejuicht. De cameras
knippen onophoudelijk en het scheelt weinig
of de filmoperateur wordt door een van de
boogschutters neergeveld. Maar het antieke
beeld herleeft vooral wanneer de twintig
jockeys met prachtpaarden het stadion binnen
rennen. Er is zeker niemand of hij heeft daar
in levende vormen de mooie Parthenonfries met
de tientallen ruiters weergezien. En aan de toe
juichingen kwam geen eind, toen nog eenmaal
al de hoplieten en athleten, boogschutters en
ruiters in het stadion voorbij de loge defileer
den, waar Angelos .en Eva Sikelianos de over
tuiging in hun hart mochten meenemen op de
meest waardige wijze het honderdjarig bestaan
van Nieuw-Griekenland gevierd te hebben en
anderen het genot daarvan te hebben meege
deeld.
Weenen, 28 Mei 1930.
Als men hier de menschen wijst op het illus
ter voorbeeld der Russische geweldenaars en
hun zegt, dat na het mooie princiep een heel
leelijk ding in de practijk overbleef, dan zijn
zij aanstonds gereed met het antwoord! Dan
heet het of wel, nu ja, men kan niet alles ge-
looven, wat omtrent Rusland wordt gemeld; de
vijanden der sovjets vertellen maar een en an
der in het buitenland, zij liegen of overdrijven
tenminste. De religieuse socialisten, die zich
niet eens door het vonnis van Rome van hun
utopieën laten afbrengen, beweren, dat enkel
en alleen het Christendom zelf schuld draagt
aan de vervolgingen, waaraan het in Rusland
bloot staat.
Deze heeren geven wel eenige vervolgingen
toe, die natuurlijk niet zoo er zijn, als de boift--
geois het maken. Allen echter beweren, dat
wat er ook in Rusland moge gebeuren, een op
treden als daar bij de socialisten wordt gecon
stateerd, hier tot de onmogelijkheden zou be-
hooren, want, zoo wordt er vol zalving bijge
voegd, de r-ooden In Oostenrijk zijn heelemaal
niet gekant tegen den godsdienst. En weer
wordt de leuze voor den dag gehaald, waarmee
men stereotiep vóór elke verkiezing den boer
opgaat: Religion ist Privatsache.
Mogelijk, dat een of ander onder de hoogere
Genossen wel walgt van deze schijnheiligheid
en liever in het rood paradijs van Oostenrijk, in
de hoofdstad Weenen optreedt, waar men van
zijn hart geen moordkuil behoeft te maken.
Tot staving van dit beweren zij hier volgend
voorval, van zeer recenten datum meegedeeld.
In de Rötzergasse in Weenen's 17e Bezirk,
beter bekend onder den naam Hermals, staan
enkele gebouwen, van wier gevel den volke
wordt kond gedaan, dat binnen die gebouwen
Weenen's jeugd wordt onderwezen. Tusschen.
twee volksscholen verheft zich heel „stolz und
majestatisch" het hoofdgebouw, waarin eer
tijds de Burgerschule was gevestigd; eerst in
den laatsten tijd heeft men dit kind omgedoopt;
thans spreekt men van ds Hauptschule, wan
neer men die instituten bedoelt, waarin aan
Weenen's jeugd een meer uitgebreid lager on
derwijs wordt gegeven.
Zooals in Weenen algemeen gebruikelijk, is
er nog een aparte ingang voor de jongens en
voor de meisjes. Als men door laatstbedoelden
ingang bet gebouw binnentreedt, komt men al
heel spoedig in een vertrek, dat als Xanzlei
dient voor de directrice, die vandaar uit geheel
het onderricht aan bedoelde school heeft te lei
den. De directrice, in casu een dame die luis
tert naar den schoonen naam Gutweniger,
schijnt met alle middelen te streven naar het
geluk bij de roode hooge oomes een streepje
voor te hebben. Ziehier wat zij dezer dagen
heeft gepresteerd.
Een der onderwijzeressen, die door de roode
ambtgenooten als bigot wordt gebrandmerkt,
had het loffelijk plan gemaakt met de meisjes
van haar klas, die dit jaar voor goed afscheid
nemen van de school, een Ausflug te maken.
Overeenkomstig de voorschriften door de roode
school-hoogheden voor zulke gevallen gegeven,
werd de zaak lang en breed met de meisjes be
sproken, totdat men eindelijk het definitieve
plan opvatte, een reisje te maken naar Maria
Zeil in Stiermarken, om de schoonheid van het
landschap daar te beschrijven, daartoe moet
men over een zeer goede pen beschikken; de
overweldigende pracht van de bergwereld, die
zich daar, in ongerepte schoonheid nog, aan
het oog vertoont, gaat inderdaad elke beschrij
ving te boven.
Maria Zeil echter munt niet enkel uit door
natuurpracht en pittoreske bergen en valleien,
het is bovendien in geheel Oostenrijk bekend en
gevierd als nationaal-lieiligdom der Moeder des
Heeren. In Zeil geweest te zijn, is voor een
recht geaard Oostenrijker feitelijk een staaltje
van zijn plicht; ik ken jongens, die maanden
lang hebben gespaard, om het noodige geld bij
een te krijgen. Geen wonder, dat de meisjes zoo
dolgraag naar Zeil zouden reizen; wie weet,
of zij later nog gelegenheid hebben. Dus werd
aan de directrice het groote plan meegedeeld,
die op haar beurt voor het noodige verlof van
den Stadtrat moest zorgen.
De directrice geloofde waarschijnlijk hier een
gelegenheid te hebben, Glockel en zijn consor
ten in den Stadtschulrat een pleizier te doen
en tevens zelf een beetje te stijgen in de gunst
van de hooge oomes. Daarom decreteerde zij,
nog zonder het verzoekschrift door te hebben
gezonden aan den Stadtschulrat, dat het reisje
enkel en alleen kon doorgaan, wanneer van alle
meisjes de schriftelijke verklaring werd voorge
legd, dat zij in Zeil niet te Communie zouden
gaan.
De onderwi;'-- :s, aan wie bedoeld besluit der
directrice werd medegedeeld, besloot hierbij
niet te berusten. In een uitvoerig schrijven zette
zij aan den Stadtschulrat haar wenschen en be
zwaren uiteen, en verzocht den hoogen oomes, 't
verlof te geven, zonder de clausule, welke de
directrice had toegevoegd. En nu kwam het ant
woord van den Stadtschulrat, dat men gerust
kan beschouwen als het antwoord der sociaal
democratie. De voorzitter toch, is niemand an
ders dan de befaamde heer Glockel, de man,
die onmiddellijk na de omwenteling door de
sociaal-democraten werd belast met het beheer
der portefeuille van onderwijs.
Het antwoord luidde: De kinderen mogen
wel naar Maria-Zell reizen, maar het Is hun
verboden aan een of andere godsdienstoefening
deel te nemen.
Zoover hebben we bet dus gelukkig in Oos
tenrijk gebracht, dat men Katholieken kinderen
kan verbieden, deel te nemen aan godsdienst
oefeningen, die feitelijk voor een ieder toegan
kelijk zijn. Dat is de eigenlijke beteekenis van
het roemruchte: Religion ist Privatsache; de
kinderen mogen alles doen, alleen de deelne
ming aan godsdienstoefeningen is hun verbo
den.
Na de revolutie heeft men z.g. den dwang
tot het bijwonen van godsdienstoefeningen op
geheven. Tot op zekere hoogte zou men daar
mee vrede kunnen hebben, daar, in vroeger
tijd, misschien wel eens te veel dwang op de
kinderen werd uitgeoefend. Maar wat men
thans doet, is toch wel een beetje al te sterk.
Men zegge niet, dat de school als zoodanig
geheel buiten de godsdienstoefeningen dient
te staan, want dan desavoueert de Stadtschul
rat zichzelf, wanneer hij aan de kinderen de
mededeeling doet van de z.g. Schulberichten,
die steeds weer door den Stadtschultrat wor
den aangekondigd.
Neen het geval ligt eenvoudig zoo. De socia
listen hebben hier een kluifje gevonden naar
hun gading, zij hebben niet eens de kracht be
zeten, naar buiten althans, zich den schijn te
geven, alsof zij werkelijk neutraal staan tegen
over den godsdienst. Het bloed is ook bij hen
weer gekropen waar het niet kan gaan en zoo
heeft de heer Glockel aan geheel de wereld het
bewijs geleverd, dat de leuze Religion ist Pri
vatsache niets anders is, dan een heel ordinai
re leugen.
Natuurlijk is de zaak daarmee niet uit. De
onderwijzeres, wier moed in ieder geval niet
kan geloochend worden, gaat in appel bij het
ministerie van onderwijs. Of men daar nog met
het hooger beroep op tijd klaar zal zijn is een
vraag. Zoo ja, dan zullen de meisjes het snoep
reisje nog wel mogen maken en ook, als zij
willen, de godsdienstoefeningen in Maria Zeil
kunnen bijwonen. Maar gedurende de vacantie of
onmiddellijk daarna zal de anderwijzeres naar
een andere school worden verplaatst; er zal
voor haar een plaatsje worden vrijgemaakt aan
het andere einde der stad, bij een directrice,
die nog rooder is, dan de madame van de Röt
zergasse.
En officieel zal worden bekend gemaakt, dat
de onderwijzeres verplaatst werd in het belang
van den dienst.
Zoo heerlijk ver hebben we het in Weenen
gebracht. En dan te weten, dat er christelijk-
EEN OVERWEGING
„En gekomen bij de beek, vonden zij Keban,
met losse haren, die de wasch spoelde op Vrij
dag, zonder ontzag voor het bloed van Jesus,
onzen Verlosser
Het oude boekje, dat zooveel wijsheid bergt,
heeft me tot denken gezet. Ik weet niet zeker
van welken tijd het spreekt; ik geloof van de
lie of 12e eeuw. Keban, wie of wat zij ook
moge zijn, werd zwaar schuldig bevonden om
dat zij op Vrijdag de wasch deed.
Er is dus een tijd geweest, dat de Vrijdag
uit eerbied voor het lijden van Gods zoon, hei
lig gehouden werd, niet alleen met een H.
Communie of een offer-van-de-maag, maar
met een onderscheid in het dagelijks werk, dat
waarschijnlijk te zwaren arbeid verbood, zoo
als nu de Zondag dat recht heeft voorbehou
den.
En waarschijnlijk vinden we hierin ook den
oorspong van liet bijgeloof, dat, in diepste
wezen dus voortkomend uit vroomheid, geen
belangrijk werk wilde beginnen op Vrijdag en
dezen dag eigenlijk beschouwde als een onge
luksdag.
Maar die traditie heeft geen stand kunnen
houden tegen onzen tijd; en Keban zou nu
rustig kunnen wasschen, zonder dat er een haan
tiaar zou kraaien!
Wij hebben onzen Zondag!
Er was een tijd en in afgelegen streken en
dorpjes bestaat die nog, zooals daar alles nog
spreekt van een ander leven dat, gedachtig
aan het „Toen God hemel en aarde geschapen
had in zes dagen, bezag Hij Zijn werk, lioe goed
het was en rustte den zevenden dag"
de jalouzieën op Zondag stijf dicht gingen en
het arme vogeltje in zijn. al te kleine kooitje
smeekend riep om de goede zon, die buitenge
sloten werd Of dat de pijp werd aangesto
ken in den kleinen stillen tuin, onder een ge
dempt gesprek, dat al te dikwijls hokte
Vooral Engeland had in dit opzicht een zeer
slechte reputatie.
Maar de bontheid wisselt, en het snelle leven
van onze dagen zoekt zijn rust niet meer in
de stilte van een tuin of achterkamer, maar in
de ontspanning van een snelle jacht over de
slechte Hollandsche wegen, of het vechten
om een voetbal, die ze allemaal samen betaald
hebben. En wie geen auto heeft en geen voet
bal en geen gestreepte trui, zoekt zijn heenko
men in het flonkerend verraad van de dancing
of de duisternis van de cinema. En wie zelfs dit
niet kan, moet zich. vergenoegen met een wan
deling, die dan altijd vanzelf over den parade
singel voert, zooals alle wegen naar Rome
leiden! en waarvoor met zorg de kleeren wor
den afgeborsteld, die eens in de week en bij
feestelijke gelegenheden dienen moeten, om
alle leegheid en kleinheid te bedekken en die
gewoonlijk tegen die zware taak niet zijn opge
wassen.
In het Zeeuwsche dorp glimmen op dien dag
de armen feller rood, dan door de week; in
Bretagne is het haar van de meisjes hooger
en voller gekuifd en de schortjes mooier en
kleuriger. Dan zijn in Holland de kerken vol
ler, vooral om 12 uur en in Parijs leeger, want
het is de dag van uitalapan. En op de Zoeloe-
eilanden draagt de stamgenoot, die juist uit
Berlijn, waar hy een deftig publiek avond aan
avond ophief tot jazz-hoogte, is teruggekeerd,
een blank wit vest en een hoogen hoed, want
dat beeft hij zoo geleerd in Europa!
We kunnen niet overal tegelyk zijnen we
maken eenzelfden Zondag maar eenmaal mee.
Mijn meditatie is begonnen in een dorp in Bre
tagne, waar na de mis de heeie, kleurige me
nigte zich verzamelt op het plein voor de kerk,
en luistert naar den omroeper, die, dankbaar
voor de goede wetten van onz,e Moeder, de
Heilige Kerk, den eenigen dag, dat hij alle
dorpsgenooten tegelijk en zonder moeite berei
ken kan, benut, om ze de gebeurtenissen, groote
of kleine, af te roepen, die hen in deze week
of ds afgeloopene betreffen, en die nooit iets
te maken hebben met de groote wereld, die
voor de bewoners van het dorp heel klein is,
buiten de kom van hun eigen gemeente.
Gezegend oord! Er was zon, en een glans
van geluk in alle oogen! En zelfs de groote
lieensche boot, die hoog boven hun eigen
schuitjes uitstak en alles in de visschershaven
domineerde, kon het evenwicht niet verstoten,
dat volmaakt was en bijna heilig werd, toen de
eigen belangen werden afgelezen, zoo gaaf was
socialen zijn, zelfs onder de politieke leiders,
die beweren, dat in Oostenrijk een confessio
neels school, i.e. een Katholieke, niet noodig
is, aangezien de grondwet nog de godsdienstige
opvoeding der kinderen aan de school tot plicht
maakt! Ja, dat het jammer zou zijn, wanneer
Katholieks scholen werden geopend, wijl daar
door vele kinderen van alle godsdienstonder
wijs verstoken zouden blijven!!
GRIEKSCH BOERENMEISJE IN FEESTDOS
En de namiddag van den tweeden dag komt
andermaal Aischylos aan de beurt: de Smeeke
lingen. Onze dichter Boutens, de meesterlijke
Aiachylosvertaler heeft onze lotierkur.de op
zijn 60en verjaardag verrijkt met een Neder-
landsche vertaling van dit in vrij corrupten
tekst overgeleverde treurspel.
ARCHEOLOGISCHE MONUMENTEN IN
ZWEDEN.
STOCKHOLM, 31 Mei. (H.N.) Onder leiding
van kroonprins Gustaf Adolf is een commissie
gevormd om een fonds bijeen te brengen voor
het behoud van oude monumenten en archeo
logische overblijfselen in Zweden.
Aanleiding hiertoe gaf het feit, dat konink
Gustav Adolf II 300 jaar geleden voor zijn ver
trek naar Duitschland, waar hij in den 30.
jarigen oorlog zijn leven zou laten, een uit
voerige verordening heeft uitgevaardigd om
om voorwerpen en antiquiteiten voor ae
geschiedenis van Zweden van belang,
te bewaren, wat de aanleiding is geweest tot
de stichting van het oudheidkundige bureau,
wat do aanleiding is geweest tot de stichting
van het oudheidkundige bureau, dat thans dus
dat thans dus zijn 300-jarig bestaan viert.
In alle provincies van Zweden zullen inzame
lingen worden gehouden en op 6 November,
den dag dat Gus;af Adolf in den slag bij
Liitzen liet leven verloor, zal in een plechtige
Zitting van de koninklijk': a ademie voor ge
schiedenis en oudheidkunde het werk van den
koning voor het behoud van de historische
monumenten van Zweden worden herdacht.
do groote eenheid van het dorp. De oudste
vissehers hadden we zien colledleeren onder
de H. Mis, en hun fluweelen jasjes glommen
van eenvoud in God's groote tegenwoordigheid.
Hierbuiten zagen we ze plotseling groeien en
voor onze verbaasde oogen zich ontpoppen als
de stamvaders, de wijzen van het dorp. En de
vrouwen, jonge en oude, droegen haar waar
digheid met zich mee in de keurig-gesteven
witte mutsjes en het rustige zwart van haar
ruischende rokken. De jongeren, meisjes en
mannen, hebben alleen hun levenslust, maar
alles past in dezelfde sfeer en is omsloten en
af
Wij, die toch óók onzen Zondag hebben, en
desniettegenstaande worden buitengesloten,
trekken één lyn met de Denen, vredige va-
cantiegangers, die hier de mooie natuur zijn
komen zoeken, de zon en de zeebaden, maar die
vreemden zijn, als wijen zonder één woord,
met een enkelen blik, voelen we ons verbroe
derd, de vreemden, die samen buiten bleven
en toch doorgloeid raakten, heelemaal, van de
goedheid daarbinnen
Als het nieuws is afgelezen, verspreiden de
menschen zich langzaam. De vrouwen het
eerst, die moeten gaan zorgen vopr de soep, de
mannen volgen langzaam, napratend nog.
Straks zullen ze allemaal aan tafel zitten en
hun goede Zondagsmaal genieten met den
zuiveren landwijn. 'e Middags zullen ze al het
nieuws bespreken, heel uitvoerig, daarna wordt
liet weggeborgen, als niet meer passend in
het werk van de gewone dagen, tot de vol
gende week.
Het pleintje is leeg. Door de week is het ook
dikwijls leeg. Maar leeg of vol, in stad of dorp,
over de heele wereld, is er diezelfde stemming,
hoe verschillend ook vaak van uiterlijk, die
innerlijk altijd, hetzelfde bergt:
Zondag God'sdag!
BéNODET, Mei 1930.
K.
TOONEELOPVOERING VERBODEN.
Wegens propaganda voor een
ongeoorloofde zaak
Woensdag zou in de zaal van het Volksge-
bouw te Jena door het gezelschap van Piscator
een opvoering worden gegeven van het nieuwe
stuk van Karei Credé „Paragraph 218". Dins
dagavond echter is door de politie te Jena,
in opdracht van den Thuringschen minister
van binnenlandsche zaken, de opvoering van
genoemd stuk verboden. In de motiveering van
bet verbod wordt gezegd, dat het stuk den in
druk wil wekken, stemming te maken voor
opheffing uit het strafwetboek van de para
graaf, waarnaar het genoemd is, doch in werke
lijkheid maakt het stuk propaganda voor den
abortus.
SHAW OP DE FILM.
Volgens de Newport Times heeft Shaw alle
rechten tot het verfilmen van al zijn stukken,
afgestaan aan de Radio Pictures Corporation,
v/elke Engelsche Maatschappij ze met Engel-
sche acteurs en technici van Hollywood op do
rolprent zal brengen.
FRIDTJOFF NANSEN
Woensdag is te Oslo een internationale ten
toonstelling geopend van teekeningen en
aquarellen van Fridtjoff Nansen. Wel waren
in de werken van Nansen reeds eenige teeke
ningen gepubliceerd, doch het was slechts aan
weinigen bekend, dat Nansen ook op dit ge
bied met succes werkzaam was geweest. Reeds
tijdens zijn leven was Nansen herhaaldelijk
door deskundigen aangespoord om een ten.
toonstelling van zijn teekeningen te organises
ren, doch hij had daartoe nooit kunnen be>
sluiten.
NAAR DE MOTORBOOT-RACES TL DETROIT (AMERIKA). Miss Carst&L'S iu de „Es telle IV"
het snelheidsrecord voor motorbooten hoop te breken.
waarmede zij
EEN NATIONAAL PARK IN NEDERLAND.
Naar bekend is, wordt door de vereeniging
tot Behoud van Natuurmonumenten in Neder
land een nationaal park gevestigd in het mid
den van ons land, bestaande uit de landgoede
ren Beekhuizen en Herikhulzen en de Rheder
en Worth-Rheder heide, tezamen gToot onge
veer 1400 H.A., hetwelk zich aansluit bij het
bezit der vereeniging Hagenau-Rihederoord, dat
800 H.A. groot is.. Zoo wordt in het midden
van ons land een nationaal park gesticht van
ongeveer 3000 H.A., omdat door de gemeente
Rheden ook de daarbij aansluitende Velpsche
heide en een gedeelte van Beekhuizen en He-
rikhuizen, groot ongeveer 800 H.A. als natio
naal park worden beschouwd.
Wij vernemen dat Zaterdag de overdracht der
verschillende goederen aan de vereeniging tot
Behoud van Natuurmonumenten in Nederland
heeft plaats gevonden.
De vereeniging is daartoe in staat gesteld
doordat zij door de natuurvrienden van ons
land geholpen werd tot het bijeenbrengen van
het groote bedrag, er voor benoodigd, n.l. on
geveer 450.000. Echter is het geheele bedrag
nog niet bijeen; de vereeniging hoopt nog van
de nakomers een bedrag aan giften te krijgen
van 10.000 gulden en 90.000 aan 3 pet. obli
gaties.
Een woord van hulde is hier op zijn plaats
aan de twee Nederlanders, die onbekend wen
schen te blijven en die 150.000 gegeven heb
ben tot aankoop van den Rheder- en Worth-
Rheder Markgronden, een uitgestrekte golven
de heide, tusschen Velp en De Steeg gelegen en
van onovertrefbare schoonheid.
Bang voor de eenzaamheid.
Een Amerikaansche gouvernante zeide tot
haar pupil:
„Denk er altijd aan, dat George Washing
ton nooit van z'n leven gelogen heeft. Daarom
is hij ook regelrecht naar den hemel gegaan".
De knaap nam zich voor dit voorbeeld zeer
te harte te nemen, maar hij lette ook goed op
zijn omgeving.
Eu zoo maakte hij de bemerking, dat zijn
ouders, ooms en tantes, zijn neefjes en nicht
jes en zelfs ook de strenge gouvernante, 't
allesbehalve nauw met de waarheid uamen.
Op 'n dag begon de knaap bitter te weenen.
„Wat is er dun, 'rijn boy?" vroeg de gou.
vernante.
„Xk wil niet alleou met (Jtjrge Washington
in den hemel zün", snikte de knaap.
