B
FEUILLETON
CAPÏTOLA,
Rooken, drinken,
fietsen
Nederlandsche muziek-
examens
VRIJDAG 25 JULI 1930
WAT MEN VOOR „ONTSPANNING"
NOODIG HEEFT
1925
1926
1927
1928
1929
2.222.739
2.265.625
2.324.501
2.605.424
'T -
KIND VAN EEN SCHUIT
GEVALLEN
HET CALMETTE-SERUM
VAN EEN DAK GEVALLEN
DOOR EEN PAARD GESLAGEN
AUTO TEGEN EEN BOOM GEREDEN.
(Wordt vervolgd)»
BELANGWEKKENDE CIJFERS
Mr. Dr. J. v. Zanten schrijft in het Juli-num-
mer van „De Opbouw":
„Van groot belang zou het zijn om nauwkeu
rige gegevens te verkrijgen over de uitgaven,
die de bevolking doet voor bevrediging van
andere dan cte dagelljksche behoeften, over de
vraag dus, in welke mate zij in staat is uitga
ven te doen boven hetgeen voor het eigenlijke
levensonderhoud bepaald noodig is.
Aangezien de statistiek der consumptie nog
in haar eerste ontwikkeling is, zijn hierover
nog niet zoo heel veel gegevens beschikbaar,
maar langzamerhand is er toch wel het een en
ander.
Onze beste hulp hierbij zijn de accijnzen en
daarmee te vergelijken belastingen.
Zoo heeft de tabaksaccijns ons licht gebracht
over den omvang, dien het rooken In ons land
heeft verkregen. Wij weten uit het laatste num
mer van hat Maandschrift, dat in 1929 ge
rookt zijn 1.346.089.000 sigaren, 3.179.577.000
cigaretten en 11.299.000 K.G. tabak tegen resp.
1.066.972.000, 1.981.680.000 en 10.622.000 in
1925. Het aantal sigaren is dus in die 5 jaar
met 28 pct„ dat der cigaretten zelfs met 60
pet. gestegen, ongetwijfeld mede door de deel
name der vrouw aan deze edele bezigheid.
Er worden dan ook belangrijke sommen voor
uitgegeven, en wel;
Sigaren
Cigaretten
Tabak
1925
77.424.049
34.716.226
26.134.473
1926
81.060.458
40.545.836
30.180.599
1927
81.987.312
43.327.706
27.840.195
1928
87.539.611
46.676.688
27.698.867
1929
92.703.070
53.651.098
26.670.707
Totaal
Per hoofd
der bevolking.
1925
138.274.748
'18.77
1928
151.786.893
20.31
1927
154.155.213
20.35
1928
161.915.166
21.10
1929
173.024.875
22.34
Gemiddeld wordt dus voor eiken man, elke
vrouw en elk kind 22.34 per jaar of 43 ct. per
week voor rooken uitgegeven. Gemiddeld per
rooker is het bedrag natuurlijk veel hooger, en
het betreft 'hier in zoo sterke mate een levens
behoefte, dat naar uit de Amsterdamsche
budgetstatistiek is gebleken terwijl het ge
halte der besteding van het W. een arbei
dersgezin daalt bij het toenemen van het aan
tal kinderen, de uitgave voor rooken niet ver
mindert en dus door den man eerst wordt
veiliggesteld."
Vermelden wij nog, dat de meest geliefde
sigaar is die van 6 ct., sigaret die van iy2 ct.
De bedragen, die voor drinken worden uit
gegeven, verschillen nietveel van die voor
rooken. Volgens het Maandschrift was het ver
bruik van bier, wijn en gedistilleerd per hoofd
der bevolking per jaar als volgt (de cijfers
van 1929 ontbreken nog):
Bier Wijn Gedistilleerd
L. L. L.
1925
1926
1927
1928
25.2 1.71
25.8 1.90
25.4 1.79
27.8 1.75
2.20
2.13
2.09
2.02
Stelt men den prijs van 1 L., dien de con
sument betaalt, hetzij bij consumptie thuis of
in een koffiehuis of restaurant, voor bier op
gemiddeld 0.40, wijn op 1.30 en gedistilleerd
op 4.wat aan den lagen kant is, dan zou
voor deze dranken voor man, vrouw en kind
gemiddeld in 1928 ƒ21.50 zijn uitgegeven, dus
voor de geheele bevolking in totaal 167.313.000
dus iets meer dan voor rooken, waarbij nog
in aanmerking is te nemen, dat het cijfer voor
gedistilleerd door de ontduiking stellig te
laag is.
Vrij wat nuttiger besteed Is het geld voor
fietsen. De betaling voor de bekende plaatjes
leert ons het aantal in gebruik zijnde fietsen
kennen. Het was in
DE STAAT GRIJPT IN
De stijging in het laatste jaar is vermoedelijk
het gevolg van de vermindering der belasting,
■waardoor de ontduiking is verminderd. Er
werden volgens de mede onlangs gepubliceerde
productiestatistiek in 1929 niet minder dan
405.000 fietsen geproduceerd, deels in Neder
landsche fabrieken, deels hier uit Ingevoerde
frames. Verreweg het grootste deel hiervan
wordt in ons land gekocht en vertegenwoordigt
voor de gezamenlijke oonsumenten een heele
uitgave."
„Naar eenheid en soliditeit"
De ouden classificeerden de muziek onder
de vrije kunsten.
Minder dan alle andere kunsten achtten zij
de muziek aan de stof gebonden; vrijer dan
van andere kunstenaars scheen hun de ver
houding van den componist tot zijn „materiaal":
den klank.
Maar zoo vrij als de componist als kunste
naar staat tegenover zijn materiaal, zoo ge
bonden is hij als mensch aan zijn mede-
menschen, de gemeenschap of maatschappij.
Als sociaal individu staat hij midden in de
levenspraktijk. Hij deelt zijn gaven aan de
menschheid mede; hij sterkt het volk, ver
edelt het en maakt het grooter.
Het volk wordt geleid en bestuurd. De regee
ring waakt over de orde in het openbare leven
van den Staat. Zij is de draagster van
het gezag en tegelijk de vertegenwoordigster
van het recht; de personifiëering van de aan
sprakelijkheid en verantwoording der natio
nale gemeenschap. Alle krachten, beroepen en
bedrijven zijn aan hare bepalingen en regelin
gen onderworpen: van het simpele kruideniers
winkeltje tot de Koninklijke Petroleum Maat
schappij, van den grondwerker tot den grond
bezitter; alles en allen vinden in hare wet
ten waarborgen en bescherming. Met Be presta
ties van1 denkkracht en vindingsvermogen be
moeit de Staat zich; het onderwijs is een
voorwerp van overheidszorg. Ook een groot
deel der vrije kunsten zijn door den Staat als
van algemeen nut erkend. De tijd is voorbij,
dat de kunsten in hare beteekenis van over
heidswege werden miskend. Wij hebben zelfs
ons departement van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, ,waar jaarlijks enkele millioe-
nen aan deze doeleinden worden geofferd. -
Echter was men ten opzichte der toonkunst
steeds wat onzeker; men scheen daar niet goed
te weten langs welke zijde men deze kunst zou
kunnen benaderen. Wat wel begrijpelijk is. in
dien we haar ongebondenheid aan de materie
erkennen. Het is ook ongetwijfeld eenvoudiger
om aan een gereputeerd orkest subsidie te ver-
leenen, dan uit te maken hoe men bijvoorbeeld
het muziekonderwijs van kwade elementen kan
zuiveren.
Nu heeft het departement ttjpn O., K.
en W. zelf, voorgelicht door commissies van
advies, .minimu m-ei s c h en opgesteld, zoo
wel voor lagere als middelbare
m u z i e k-e x a m e n s. Hiermede zette dus de
regeering een eersten stap in de richting van
bevordering van muziekonderwijs van Rijks
wege.
Zoo heeft men dus nu weer, zooals in de tij
den der middeleeuwsche meesterzangers-gil
den, een criterium van vakmatige kennis,
waaraan allen die de praktijk van het lesge
ven willen ingaan, moeten beantwoorden.
Het heeft dus thans den schijn, dat men de
muziek tot de gebonden kunsten wil gaan re
kenen, ware niet ieder, die bij geboorterecht
artist is, overtuigd, dat goede vakmatigheid
slechts een middel is om zich met méér vrij
heid te kunnen uiten.
Men wachtte tot voor zeer kort geleden op
een bekrachtiging dezer regeerings-daad; op
een waarmerk van prioriteit boven alle andere
muziek-examens.. Want evenzeer als de mu
ziek in het algemeen een vrije kunst werd
genoemd, was meer speciaal het muziek-onder-
wijs in Nederland, een vrijhaven waar alle
vrijbuiters in muziek op eigen houtje acten
van bekwaamheid uitdeelden, onverschillig of
zij weidsche titels van „conservatorium" of
„academie" aannamen, of zich eenvoudig „mu
ziekschool" noemden.
De naburige landen kenden reeds lang een
staatsregeling voor muziek-examens.
Evenals voor de andere takken van onder
wijs, heeft men daar voor muzlek-onderwijs
staatsscholen. In Nederland hebben slechts de
beeldende kunsten hun rijks-academie. De mu
ziek heeft alleen haar door den Staat gesub
sidieerde instellingen, in het Kon. Conservato
rium te 's-Gravenhage en het Amsterdamsch
Conservatorium van de Mij. tot Bev. der Toon
kunst.
Een ev. Staatsbemoeiing Inzake muziekon
derwijs Is altijd aanzienlijk belemmerd gewor
den door de oneenigheid, welke onder de mu
sici zelf bestond, want reeds vanaf 1912,
deelde de heer Eduard van Reijnum, die sinds
den aanvang de besprekingen heeft bijgewoond,
ons mede vanaf 1912 dateeren de eerste
conferenties op 't Ministerie.
Vanaf 1929 nu dateert de fusie van diverse
toonkunstenaars-vereenigingen tot één insti
tuut, dat den naam draagt van: Koninklijke
Nederlandsche Toonkunstenaars-vereeniging.
In haar algemeene vergadering van 29 Juni
j.l. werd een voorstel aangenomen, waarbij
aan haar het uitsluitend recht wordt toegekend
om muziek-examens lager onderwijs af te ne-
HOEWEL HET MAANDAG „GOOT", ging de repetitie voor het Brielsche openluchtspel,
van den bekenden archivaris Joh. Been, toch door; mr. Schaap, die de rol van. baljuw
vervult, repeteert zijn rede tot het volk
men, terwijl aan de Mij. t. Bev. der Toonkunst
het uitsluitend recht van middelbare examens
wordt verleend.
De examens van eerstgenoemde vinden plaats
te 's-Gravenhage, en van de laatste te Utrecht,
onder toezicht van een vertegenwoordiger der
Regeering.
Beide examens zijn openbaar; d.w.z. dat men
thans niet meer, zooals vroeger, een bepaald
instituut of bepaalde muziekschool der Mij.
tot Bev. der Toonkunst behoeft te hebben
doorloopen, om hieraan deel te nemen.
Door anonymiteit der candidaten en uitslui
ting der resp. leeraren, is het pok uitgesloten,
dat hierbij partijdig zou worden gehandeld.
Na het verwerven van een diploma, gaan
deze naar het Departement van O.. K. en W.
en worden daar gezegeld, gestempeld en ge
signeerd door den secretaris-generaal.
Hiermede heeft dus de Regeering een twee
den stap gezet op den weg naar eenheid en
soliditeit in de muziek-examens in Nederland;
waarbij dan van haar wél is te verwachten,
dat verdere maatregelen spoedig zullen volgen.
Want indien wettelijke gebondenheid der mu
ziek noodzakelijk is, dan is het in eerste in
stantie voor het onderwijs, waar thans te hooi
en te gras, door dik en dun brevetten van be
kwaamheid worden uitgereikt.
MARIUS MONNIKENDAM.
DOODELIJK ONGELUK
EEN WETENSCHAPPELIJKE
VERKLARING
PARIJS, 24 Juli. (H. N.) Prof. Calmette
heeft gisteren op het internationale congres
voor microbiologie over zijn antituberculose-
serum in verband met de sterfgevallen te Lü-
beck gesproken. Hij ontkende beslist, dat het
serum schadelijk kan zijn en wees er op, dat
er in de laatste zes jaar in Frankrijk 258.000
kinderen met dit serum zijn behandeld, zonder
dat zich eenige schadelijke gevolgen hebben
voorgedaan.
De vader kon slechts het lijkje uit
het water visschen
'n 2-jarig zoontje van den schipper O. uit Nieuw
Lekkerland, was gistermiddag op 'n woonschip,
liggende in de Laakhaven te 's Hage aan 't
spelen met een vaarboom. In een onbewaakt
oogenbllk sloeg het kind achterover in het
water. De vader snelde to<^ maar kwam reeds
te laat. Hij kon slechts het lijk van den kleine
uit het water halen. Het lijkje is naar het
ziekenhuis aan den Zuidwal gebracht.
EN DOOD OPGENOMEN
Gisterenmorgen is de 46-jarige timmermans
knecht A. Jager te Veendam, die aan het dak
van een huis herstellingen verrichtte, gevallen.
De man, die gehuwd was, werd dood opge
nomen.
VAN EEN STELLING GEVALLEN
Twee werklieden ernstig gewond
EEN PAPIERFABRIEK TE MOOK.
Werkgelegenheid voor 150 man
Naar wij vernemen zal er in Mook een papier
fabriek worden opgericht, waarvoor de grond
reeds werd aangekocht. Aan ongeveer 150 per
sonen zal hierdoor werkgelegenheid worden
gegeven.
INVOERRECHT OP VLEESCH.
De Minister van Financiën brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat de Commissie van
deskundigen voor de samenstelling van de prijs
courant ter berekening van het invoerrecht op
versch of gekoeld vleesch in haar vergadering
van 23 dezer bedoelde prijscourant heeft vast
gesteld als volgt
Rund- en kalfsvleesch, versch of gekoeld,
100 K.G. ƒ95.
Paardenvleesch, versch of gekoeld,. 100 K.G.
55.
Gedurende de maand Augustus 1930 zal mits
dien het invoerrecht voor de hierboven bedoelde
vleeschsoorten bedragen 10 pet van de hiervoor
vermelde waarden.
EED BEVEILIGINGDIB ONVOLDOENDE
BLEEK TE ZIJN
Gistermiddag had bij het Westelijk Viaduct
van het Centraal Station te Amsterdam,
een- ongeluk plaats, dat nog betrekkelijk goed is
afgelöopen. Een achttal Duitsche schilders was
bezig den bovenkant van het viaduct te schil
deren. Zij waren gezeten op planken, die met
baken aan de ijzeren balken waren vastge
maakt van het viaduct. Ter „beveiliging" had
den de werklieden aan hun zitplaatsen een
tweetal roode vlaggetjes bevestigd, een bevei
liging, die echter te eenen male onvoldoende
zou blijken te zijn. Een auto, hoog beladen met
leege vischmanden reed onder het viaduct door,
de chauffeur zag, daar het onder het viaduct
betrekkelijk donker Is, het „onveilige sein" niet
en kwam met de vischmanden in aanraking
met de stelling.
Twee der mannen vielen van hun hooge
zitplaats, de 22 jarige K. S. liep inwendige
kneuzingen oP en de 41 jarige P. S. verwonde
zwaar zijn handen. Beide patiënten werden
door den G.G. en G. D. naar het Binnengast
huis vervoerd. Den chauffeur van den vracht
auto treft waarschijnlijk geen schuld.
In het Binnengasthuis werd geconstateerd,
dat de een inwendige kneuzingen had be
komen, terwijl de ander een arm bleek te heb
ben gebroken.
NORMAAL SCHIETSCHOOL.
Het 10de en 22ste Regiment Infanterie, met
de zware mitrailleuropleidingen, zoomede de
Kon. Mil. Academie en de Zware Mitrailleur-
opleiding van het 15de Regiment Infanterie,
zullen van 28 Juli t/m. 2 Augustus a.s. de Le
gerplaats bij Harskamp betrekken, om onder
leiding van een Hoofdofficier der Ilde Infan
terie Brigade aldaar schietoefeningen te hou
den.
EN KORTEN TIJD LATER OVERLEDEN
In de buurtschap Hezingen, onder de ge
meente Tu'bbergen is de 40-jarige landbouwer
J. Engbers door zijn paard zoodanig geslagen,
dat hij korten tijd later overleed. De ongeluk
kige laat een vrouw met 3 kinderen na.
ONGELUK IN EEN LIFT.
Een 6-jarig meisje bekneld geraakt.
Gistermorgen is in den winkel van de firma
Vroom Dreesmann te 's-Hertogenbosch, bij
het naar boven gaan der lift, een zesjarig meis
je, E. S. genaamd, met haar hoofdje tussehen
de lift en den muur bekneld geraakt. In zeer
zorgwekkenden toestand werd de kleine naar
het groote ziekenhuis te 's-Hertogenbosch over
gebracht, waar geconstateerd werd, dat de bo
venkaak geheel was verbrijzeld.
BRAND OP CARISBORG
Moeilijkheden bij het blusschen
Sedert eenige dagen heerscht op de bruin
koolgroeve Carisborg te Treebeek een vrijwel
onbluschbare brand in een enorme hoeveelheid
bruinkoolbriketten, welke daar bij tonnen zijn
opgeslagen. De polltie-brandweer van Heerlen
is reeds eenige malen naar de plaats van den
brand geweest om water te geven. Het is even
wel ondoenlijk om den feilen en uitgestrekten
brand met water te blusschen. Afdoende blus-
sching zou alleen mogelijk zijn met verstakking
van het vuur door zand, doch daarvoor is het
terrein te uitgestrekt.
STAALDRAAD GEBROKEN
Twee werklieden onder een bok
Bij het bphijschen van een terugslagklep om
deze te plaatsen in een betonput bij het nieuwe
rioleeringsgemaal te Vlaardingen brak giste
renmiddag plotseling een staaldraad, waardoor
de hierbij gebruikte bok voorover stortte. Twee
werklieden werden hierdoor geraakt. Zekere
C. v. d. L„ te Vlaardingen viel in een 3 M.
diepen put, werd bloedend aan het achterhoofd
verwond en bekwam verschillende kneuzingen.
Per brancard is hij naar het ziekenhuis te
Vlaardingen overgebracht.
De ander H. G. S„ bekwam slechts eenige
lichte kwetsuren en werd per auto naar zijn
woning gebracht.
R- K. VAKSCHOOL VOOR MEISJES
TE LEIDEN.
Voor het staats-examen N VII, leerares huis
houdkunde en waschbehandeling, slaagden de
dames: M. P. J. Andreolie te 's-Gravenhage, M.
C v. d. Bergh en M. A. Jongenburger te Alphen
a. di. Rijn, M. A. Bleys te Leiden, L. Girlsch en
W. M. de Vries te Leeuwarden, A. M. Smit te
Voorschoten en G. M. van der Werff te Steen-
wijk.
Voor het staats-examen N VIII, leerares ko
ken en voedingsleer slaagden de dames: M. E.
van Deen® te Leiden, C. C. Huibers te Wasse
raar, M. v. d. Hulst te Atnst er-dam, M, C. A.
Kortmaan te Cuyck a. d. Maas.
Het diploma huishoudkunde werd behaald
door de dames: Zr. Francine te Kerkrade, C.
W. M. Koeken, Tilburg, Ch. H. J. Kortmann,
Zoeterwoude, A. van der Most v. Speyk én J.
Westermann, Leiden, C. A. Veeger Nijmegen,
N. Pfeifle Zwolle en voorwaardelijk C. Leyen
Wassenaar.
Het getuigschrift hulp in de huishouding
door de dames J. H. M. Hoppenbrouwer en M.
J. Sluis Leiden, G. H. M. van Zoesit Heerlen, A.
Tom Katwijk a. Zee, E. Walenkamp Warmond
en voorwaardelijk A. van der Stok Leiden.
Geslaagd voor het examen Lingerie en
costuumnaaien de dames: G. Bolle Voorscho
ten, M. C. v. d. Valk Zoeterwoude, C. Versteege
Noordwijk-binnen, M. Noordermeer Sassenheim
Geslaagd voor het examen costuumnaaien de.
dames: P. A. van Hoeken Voorschoten Maria
Kloos, B. van Latum Leiden, W. van Rij
Oegstgeest, J. C. v. d. Valk Zoeterwoude, J. C.
v. d. Werff Oegstgeest.
Geslaagd voor het examen van den drieja
rigen middagcursus de dames; J. Anas, Th.
Bayer, J. Breuring, J. Menken, C. Teijm, E.
Verberg, allen te Leiden, C. Nierman Voor
schoten, H. Sierag Oegstgeest, Th. van Wissen
Voorschoten, W. Paridon Katwijk a. d. Rijn.
Geslaagd voor het examen costumière de
dames: M. Goddijn, M. Jaspers, E. Stoa1 allen
te Leiden en voorwaardelijk: H. C. Lek, E. v. d.
Reiden, M. Oudshoorn, C. Teteero, N. Ouwer-
kerk, A. Dijt allen te Leiden en A. v. Djjk
Oegstgeest.
Geslaagd voor h.et examen van den drie
jarigen volledige® avond-cursus de dames: A.
van Gelder, M. Arnoldus, F. Soliouten en J.
van Zijp allen te Leiden.
DIENSTJAREN ALS ASSISTENT
BIJ HET ONDERWIJS
Meetelling voor periodieke verhoogingen
gevraagd
Door den heer Van Zadelhoff zijn tot den Ml*
nister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen de volgende schriftelijke vragen gericht:
I. Is het den Minister bekend, dat de Bijzo11"
dere Commissie van Onderwijszaken nu reed3
geruimen tijd geleden met algemeene stemmen
besloot, Uw Excellentie te verzoeken maatre
gelen te nemen, waardoor de jaren, door onder
wijzers als assistent met akte doorgebracht,
zullen meetellen voor periodieke verhoogingen
bij vaste aanstelling als onderwijzer
II. Is de Minister niet van oordeel, dat dez9
diensten, die bijna steeds In wezen anders wa
ren dan diensten als onderwijzer zonder vergoe
ding, of met en zeer geringe toelage, naar bib
lijkheid voor periodieke verhoogingen dienen
mee te tellen
III. Is de Minister bereid een Koninklijk, be
sluit uit te lokken in den geest van het verzoeK
der Bijzondere Oommissie
WIELRIJDER DOOR EEN AUTO
AANGEREDEN
Met zware verwondingen opgenomen
Gisteravond te tien uur is op den rijks
straatweg te Sittard een zekere J. Thissen uit
Overhoven (gem. Sittard), die op het rijwiel
pad fietste door een luxe auto, die plotseling
van den hoofdweg het rijwielpad opreed, aan
gereden. Het rijwiel werd totaal vernield, ter
wijl T. zware verwondingen opliep. De chauf
feur heeft aanvankelijk gestopt, doch heeft zich
niet om zijn slachtoffer bekommerd en gewoon
zijn reis vervolgd.
De wielrijder werd hij burgemeester Coen-
ders binnengedragen, waar twee doctoren wer
den onthoden. Men heeft hem in zorgwekken
den toestand naar het Fransche klooster te
Sittard overgebracht.
Later te circa elf uur vervoegde zich bij den
burgemeester een automobilist, die het num
mer van den auto die de aanrijding had ver
oorzaakt, op den weg SittardMaastricht had
opgenomen.
Twee personen gewond
Gisteren heeft nabij Hoogerheide een vrij
ernstig ongeluk plaats gehad. Van de richting
Hoogerheide naar Bergen op Zoom kwam de
autobus van de firma Liefbróer gereden, ter
wijl daar achter reed een groote vrachtauto,
bestuurd door R. Deze vrachtauto trachtte de
autobus voorbij te komen juist op het moment
dat van de tegenovergestelde richting een met
een paard bespannen groontenwagen kwam ge
reden. De bestuurder merkte dit eerst, toen
hij naast de autobus van de firma L. zat en
ziende, dat hij zonder aanrijding niet meer
kon passeeren, remde hij krachtig, waardoor
echter de auto slipte en met kracht tegen een
boom op reed. De bestuurder R. bekwam
eenige ernstige verwondingen aan het gelaat,
terwijl een mede-inzittende een diepe snede op
het gezicht kreeg. Beiden werden na door Dr.
v; d. Kar uit Hoogerheide te zijn verbonden
naar het algemeen Burger Gasthuis vervoerd.
De auto werd geheel vernield. ,ij
no
ERNSTIGE AANRIJDING. 1,1
Ongeluk by het oversteken van den weg
Toen zekere P. de R., een man van ruim
64 jaar, gisteren den Rijksweg te Etten ter
hoogte van den Grauwenpolder wilde overste
ken met zijn rijwiel, werd hij gegrepen door
een luxe auto, die kwam van de richting Roo
sendaal. Zeer ernstig aan het hoofd verwond
en met hevige inwendige kneuzingen werd hij
op doktersadvies per brancard overgebracht
naar het gasthuis, waar bovendien een zware
hersenschudding werd geconstateerd. Zijn toe
stand is zeer ernstig. Het rijwiel werd grooten-
deels vernield.
JEUGDIGE AVONTURIERS.
Weinig gelden ze wilden naar Rome
Aan de grens, onder Nispen, werd door de
politie een tweetal minderjarige knapen aan
gehouden uit Haarlem. Zij waren In het bezit
van een slechts gering bedrag aan geld en
hadden het voornemennaar Rome te
reizen. Onder geleide van politie zijn zij
gisteren naar Haarlem teruggebracht en aan
hun ouders teruggegeven.
VERDRONKEN.
Te Aarlanderveen liep de U/2-jarige T. v. d.
Post in een onbewaakt oogenblik naar buiten.
Toen men het kind ging zoeken vond men het
verdronken in een nabij de woning gelegen
sloot.
Naar Tiet EngeTscTi van GRAY NICK
Vertaling van JAC. J. BCHOON
Mistress Rocke was een vrouw van naar
schatting vijf en dertig jaar, met een opvallend
tenger en zwak voorkomen. Haar gelaat was
fijn, met intelligente uitdrukking, haar hou
ding deftig en elegant. Zij droeg een eenvou
dige, zwart wollen japon, keurig van coupe
met een hagelwit linnen kraagje. Haar haar
was gitzwart en omlijstte een mager en bleek
gezichtje met donkerbruine oogen, terwijl om
haar mond een trek lag van gelatenheid en
droefgeestigheid. Toch was zij beslist een
schoonheid en men kon het haar niet aanzien,
dat zij geregeld tot iaat in den nacht zat te
maaien, om voor zich en Traverse een schamel
stukje brood bij elkaar te scharrelen. Want
hier op 't platteland was 't naaien een ondank
baar en slecht loonend werk, en het was dan
bok geen zeldzaamheid dat de pot boven het
groote vuur 's middags ledig bleef.
Wij zullen ons vanmiddag madr met een
koude keuken behelpen, zelde zij dan met ©en
glimlach van kalme berusting tegen haar zoon.
Doch haar hart bloedde, dat zij haar arm kind
niets beters kon voorzetten, want die koude
keuken bestond slechts uit een stuk roggebrood
en een glas geitenmelk, waarmede de In zijn
groei zijnde en dus altijd hongerige jongen ziich
bezwaarlijk tevreden kon stellen. Doch een
weken geleden was de toestand in zoo
verre verbeterd, dat men zich niet meer met
koude maaltijden tevreden behoefde te stellen.
Traverse, die tot dusverre nog niet in de
gelegenheid was geweest, wat geld in te bren
gen, was als noodhulp bij een winkelier in de
stad als boodsohaplooper in dienst gekomen,
daar de eigenlijke functionaris zaek was, en voor
dit werk ontving hij het karige locn van
twintig pence per dag. En daarvoor kon de
arme weduwe haar zoon, als hij 's avonds ver
moeid en hongerig thuis kwam, tenminste een
bord soep voorzetten. En onder het eten ver
telde hij zijn moeder dan, vroolijk en opge
wekt, zijn kleine avonturen van dien dag,
somde haar welgemoed zijn vermoedelijke bezig
heden voor den volgenden dag op en bouwde
zijn plannen voor de toekomst, want Traverse
was een openhartige, eerlijke jongen, vol meed
en wilskracht,die nooit aan den dag van morgen
wanhoopte. Na het eten wijdde hij dan ge
woonlijk nog twee of drie uur aan zijn bijzon
dere studies, daar de vooruitstrevende jongen
niets naliet om zijn geest zooveel mogelijk te
beschaven en iedere minuut vlijtig besteedde
om wat te leereu. En terwijl zijn moeder
naaide, las hij in de boeken, die hem ten dien
ste stonden en niet zonder vrucht, want, zooala
Herbert tegen zijn oom gezegd had, was Tra
verse een schrandere en heldere kop, die hert
bepaald ver in de wereld zou kunnen brengen,
als zijn studiën maar behoorlijk geleid waren
geworden.
Op den avond, waarop wij met onze lezers
een bezoek hij mistress Rocke brengen, wachtte
zij reeds geruimen tijd óp haar zoon. Deze liet
zich langer wachten dan gewoonlijk. Minstens
al twintig maal had zij naar de klok gekeken,
waarvan de wijzers, tot haar groote bezorgd
heid, reeds half negen aanwezen, toen zij ein
delijk een haastigen en veerkrachtlgen tred
naar de voordeur toe hoorde komen, die van
niemand anders kon zijn, dan van haar zooel
En eenige oogenblikken later trad de zeven
tienjarige jongeling dan ook binnen, die in
zijn eenvoudige, grove kleeding toch een aan-
genamen en neitlen, zelfs beschaafden indruk
maakte. Hij geleek sprekend op zijn moeder,
met zijn ovale gelaat, donkerbruine oogen en
regelmatige, fijne trekken, doch lag er om
haar lippen een uitdrukking van zachte droef
geestigheid, bij hem spreken zij van een moedig,
levenslustig, energiek karakter.
Traverse trad op zijn moeder toe en omhelsde
haar hartelijk, vervolgens zetten beiden zich
aan tafel en verorberden onder vroolijk gekout
het avondmaal, diat hoogst eenvoudig, doch dooi
de moeder zeer smakelijk bereid was.
Ik denk, sprak zij, dat je morgen op
Zaterdag, omdat het dan drukker is dan in de
week, wel vroeger op weg zult moeten gaan,
om tijdig bij je patroon te zijn. Is het niet zoo,
beste Traverse?
Neen. moeder, ik behoef er in 't geheel niet
meer terug te komen, omdat men mij niet meer
noodig heeft, antwoordde de jongeman lachend,
alsof het de aangenaamste tijding ter wereld
betrof. De vroegere boodschaplooper bij mijn
principaal, die ik slechts tijdens zijn ziekte
vervangen heb, is weder hersteld en derhalve
kreeg ik hedien mijn ontslag.
Dus je bent weder zander verdiensten?
zeide mistress Rocke treurig.
Ja moeder, maar ik hoop van niet lang.
Overigens komt dit mij ju'st uitstekend ge
legen. Ik kan nu morgen de heg cm onzen tuin
wat opsnoeien en ook de deur dient gerepareerd
te worden, want zij hangt niet. goed meer in
haar hengsels. Ook de pannen op het dak moet
ik noodig eens nazien en dan kan Ik voor de
geheele week hout hakken, en verder zijn er
nog honderd dingen meer -te doen, die de laatste
weken zijn blijven ligen. U ziet derhalve wal,
dat ik morgen mijn dag uitstekend kan be
steden. En Maandag zal ik wel woer werk
vinden, waarvoor Ik betaald word.
Wij wilern het hopen, antwoordde mistress
Rocke ietwat mismoedig, daar zij reeds veel
te veel bittere teleurstellingen had beleefd, om
zoo onvoorwaardelijk het vertrouwen van baar
zoon te deelen.
Na het eten ruimde mistress Rocke de tafel
af. waarbij Traverse haar met een inderdaad
bewonderenswaardige handigheid hielp; toen
zette hij zich aan zijn boeken en zijn moeder
nam, als gewoonlijk haar naaiweTk weder op
en belden zaten een poos zwijgend tegenover
elkaar.
De gedachten der weduwe waren verre van
vroolijk. Zij was den huisheer ettelijke weken
huur schuldig en hij had haar gedreigd haar
boeltje gerechtelijk te zullen laten verkoopen,
als zij niet betaalde. Hoe zou zij zich uit deze
moeilijkheid reden en waar het geld vandaan
halen? Trots haar vaste vertrouwen op God
en haar christelijke levenovertuiging, gevoeld©
de arme vrouw toch, dat haar moed haar ging
ontzinken, dat zij der wanhoop nabij was. En
zij was zoo geheel in haar droevige overpein
zing verdiept, dat zij alles om zich heen had
vergeten, totdat een diepe zucht ven haar
zoon haar plotseling deed opschrikken. Tot
dusverre had zij zorgvuldig haar kommer voor
hem verborgen gehouden, omdat zij hem nog
Veel te jong achtte, nu reeds de las'en des
levens te moeten torsen. Doch verried deze
zucht niet, dat ook hij neerslachtig was?
Wat scheelt je, Traverse? vroeg z'j deel
nemend. heb je moeilijkheden met je studies?
Neen moeder, zeide hij, ik dacht aan
Herbert, zooals ik zoo vaak doe. Wat mag er
van hem geworden zijn? Wat dunkt u daarvan,
moeder?
Ik weet het niet Jongen, antwoordde mis
tress Rocke op een toon, die voldoende bewees,
hoezeer het lot van haar aangenomen zoon haar
ter harte ging. Ik wil mij maar liever niet
aan vermoedens overgeven. Het is nu al meer
dan twee jaar, dat wij niets van hem vernomen
hebben, voegde zij er zachtjes hij, terwijl er
een traan dn haar oog opwelde.
U vreest wellicht, moeder, dat zijn schip
vergaan is, doch daar geloof ik niets van. Eer
der 'denk ik, dat zijn brieven verloren zijn
gegaan. Maair wat ik niet begrijp is, dat ik juist
beden ai maar door aan hem moet deuken. Het
ls mij zelfs onmogelijk te studeeren, zoozeeT
spookt het mij vanavond door het hoofd. Als
Ik bijgeloovlg was, dan zou ik waarachtig
denken dat hij dood is, en dat zijn geest mij
omzweeft. Maar, lieve hemel, moeder, wat zijn
dat voor voetstappen? riep Traverse uit, terwijl
hij plotseling opsprong.
Inderdaad hoorde mem buiten op het kiezel
pad Iemand naar het huis toekomen.
Het is Herbert! Het is Herbert! riep Tra.
Verse juichend uit, terwijl hij naar de deur
rende en deze met zulk een ongeduld open-
smeet, dat hij deu laten bezoeker bijna onderst
boven wierp.
Het was inderdaad de neef van majoor War-
fiefld, ©n de belde broeders - want als zoo
danig beschouwden zij zich vanaf hun kinds
heid omhelsden elkaar we.gemeend en schud
den «ar de hand
O Herbert, wat ben Ik blijde je weer te
zien! Sedert wanneer ben je terug? Waarom
heb je al dien tijd niet van je laiten hooren?
Wij waren juist over je aan het praten. Wat
zie je er best uit! Je straalt leterlijk van ge
zondheid, riepen Traverse en zijn moeder, ter
wijl de laatste hem telkens weer om dén hals
viel om hem t© kussen.
Lieve, goede moeder! Best© Traverse!
zeide Herbert zeer aangedaan. Ook hij was
zoo verheugd en opgwonden, dat hij niet in
staat was om kalm en bedaard te spréken.
Ja, wal ben Ik zeea-Iajng weggebleven, maar
eindelijk kom ik toch terug, om u gelukkig te
maken, en u het welverdiende loon te bren
gen voor al het goede, dat u aan mij gedaan
hebt
Eerst nadat de blijde emotie van het weer
zien Ietwat beda'ard was en de drie menschen
kalm om het haardvuur hadden plaats ge
nomen, ontspon zich een geregeld gesprek tus-
scheu hen. Natuurlijk begon men eerst over ©n
weer elkaar uit te vragen, zooals dat tussche®
vrienden na een lang© schelding steeds het
geval is. Herbert moest natuurlijk uitvoerig
zijn avonturen en lotgevallen verhalen, waar
uit dan ook bleek, dat hij zijn .vrienden niet
had verwaarloosd, doch dat het hem beslist
onmogelijk was geweest om vaker t© schrijve®-.
Maar thans, eindigde hij zijn vertelling, die
langer dan een uur had geduurd, thans, n«
gij weet hoe het mij gegaan is, en wat ik in
die jaren heb beleefd, zal ik u iets vert.elletn
wat uzelf betreft, en wat u ongetwijfeld veel
genoegen zal deen.
Wat ons betreft en ons plezier zal doen?
vroeg Traverse. Het grootste genoegen heb
ons dooi- je behouden terugkomst versahaft'
Zeker, wat zou ons nog gelukkiger kunnen
maken! lachte mistress Rocke.
Alvorens ik het u vertel, hernam Herbert
lachend, moet gij mij eers eens mededeeien.
hoe gij het hebt gemaakt. Tot dusverre ls
slechts over mij gesproken, alsof ook ik niet
brand van verlangen, om wat omtrent u
hooren. Hoe hebt gij deze drie jaren door
gebracht?
—O net als andere, verzekerd© mistress
Rocke, die haar pleegzoon niet met klaag
liederen wtilde lastig vallen. Niet slechter e®
niet beter dan gewoonlijk!Travers© heet1
echter zijn lievelingsdenkbeeld, naar de hoog©-
school te gaan studeeren, niet kunnen ver
wezenlijken.
