Eik
m
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM OMSTREKEN.
mÊmm
STADSNIEUWS
Garage Unique
Burg. Knappartlaan 4
ÉillMERM
EREEN
3UNSTE
INMAAK f2.25 p. Liter
De C L.O.C.
Schiedam - Telef. 68408
53ste JAARGANG
No. 15792
dit nummer bestaat uit
VR
&JU
BUREAU; KOEMARKT4, SCHIEDAM
TFLEFOON INTERCOMM. 68085
VEREENIGING HOOGSTRAAT-
BELANGEN
Eerkoop ssatismsfes©l©Bi
SCHItDAflil
- TEL. 6 El 7
DRIE BLADEN.
VERDEDIGING VAN DEN
DAGBLADSCHRIJVER.
JOURNALISTIEK EN LITERATUUR.
AANBESTEDINGEN
T.E.G.E.N.O.
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
fiM&HHABZ BRANDEWIJN
Fa. Wed. A. J. Coppens
Anno 1625.
Noordmolenstraat 16.
De ABONNEMENTSPRIJS Tan de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling
Per drie' maanden ƒ3.25; per maand ƒ1.10;
per week 25 cents.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar A 5 cents
per stuk.
Postchèque- en Girodienst no. S1440.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE
COURANT
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 1—6 regels 1.55, elke regel meer 25 ets,
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadvert. worden geen contracten afgesloten,
Kabouter-advertentien 5 regels 0.50; 10
regels ƒ1.—; 15 regels ƒ1.50, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
„lijden door «e„ «„geval; 500.- bij verli,. beide h.„de„,Ué» of „ogen, ƒ250.- bij verlies v,„ één hmd, tb, voet of één oog; 150.
Gratis-Ongevallenverzekering: f 500.— bij ov_ -
vinger; 50.— bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand, 25
bij verlies vsn eiken anderen vinder»
De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per
bij verlies van een duim; 75.- bij verlies van een wijs
maand in dit blad worden afgedrukt.
R. K. KINDERVACANTIESPELEN
't Zag er Woensdag niet hoopvol uit. FVn
sombere regenlucht. Doch ondanks dat slechte
voorteeken waren alle kinderen weer in de
verschillende kerken aanwezig, zij het met een
bang voorgevoel. Als de H. Mis uit was, kan
er immers nog altijd bericht komen, dat de
spelen dien dag niet zouden doorgaan.
De leiding bezat intusschen idealisme ge
noeg, om het maar te probeeren. Om hali 10
speelden er weer plm. 850 kinderen rustig eu
wel, alsof er geen vuiltje aan de lucht was.
Dat vuiltje was er echter wel, het wel al drei
gender, de lucht steeds somberder en al spoe
dig plaste de regen weer neer. De kinderen
echter bemerkten 't nauwelijks, zoo gingen ze
in hun spel op. Ze bleven eerst nog rustig
doorspelen. Doch 't bleef storten, en wel zoo
Bü of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëele
af- en aankondigingen van het
Gemeentebestuur
HINDERWET
Burgemeester en wethouders van Schiedam
hebben h« hun besluit van 7 Augustus 1930
vergunning verleend aan N. Dingier tot oprich
ting van een inrichting tot het. bewaren van
lompen tot een maximum hoeveelheid van 3000
K.G. in het pand Ra.a.m 33, kadaster Sectie A.
no. 345.
SCHIEDAM. 8 Augustus 1930
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
erg, dat al spoedig de hoofdleider de groepen hebben hij hun besluit van' 7 Augustus het
af ging, om de kinderen even te zeggen, dat de
spelen afgelast werden,ach, wat jammer".
riepen ze allen. Maar... als 't om 2 uur droog
is, kunnen jullie weer terugkomen.
„Hoera"!!, dat was tenminste eenige troost.
De leiders (eters) druipnat, ze dienen voort
durend op 't terrein te blijven, moesten zich
eerst eens opknappen. Gelukkig konden ze nu
eventjes uitblazen De leidsters van de distri-
butie-afdeeling zorgden voor een stevige® kop
koffie, om de reünie zoo gezellig mogelijk te
maken. Een van de dames kreeg nu eindelijk
de gelegenheid, om haar Esperanto-hart eens
uit te storten in een krachtige propaganda-
rede gevolgd door een even krachtig debat.
De hofdleider bedankte uit aller naam de distri
butieleider vóór bun uitstekende verzorgin;
der kinderen. We hoeven daarop niet in te
gaan. Het getal van 850 zegt genoeg.
't Zag er niet naar uit, dat de spelen 's mid
dags zouden kunnen doorgaan. Maar de toe
loop om 2 uur was ondanks het dreigend weer,
zoo groot, dat 't moeilijk viel, de kinderen
terug te sturen. Het was wel een bewijs, hoe
zeer de kinderen de spelen apprecieeren, dat
om half drie alle groepen, weer geheel vol
ledig in actie waren. De middag verliep ge
lukkig beter en om half vijf gingen de kinde
ren verheugd en blij over de toch nog geslaag
den dag naar huis.
Er is climax. Gisteren was 't weer veel
betex'. Een lekker zonnetje, een goed opgedroogd
terrein, een echte lust om te spelen; alles
wees er op, dat het een schitterende dag
zou worden." En dat is het ook geworden. De
verzoek van A. Fontijne om vergunning tot
uitbreiding van de machine- en moitorenfa-
briek, de smederij en de scheepsreparatlein-
ichting in de panden Boterstraat 32, 34 en 36,
kadaster Sectie B. no. 3105, met een construc-
tiewerkplaats in de panden Boterstraat 28 en
30. kadaster Sectie B no. 3112. waarin worden
geplaatst 4 electromotoren van resp. 3 (ver
plaatst). 3. 1 en 0.3 P.K. (nieuw, drijvende
boor slijp- en zaagmachines en een ventilator,
verdaagd, aangezien het desbetreffend onder
zoek nog niet is geëindigd.
SCHIEDAM, 8 Augustus 1930
MEJ. M. S. J. TH. WITTKAMPF f
Hedenmorgen heeft in de Kerk van O. 1,.
Vrouw Visitatie de plechtige uityaartdieus».
plaats gehad voor wijlen rnej. Maria Sybilla
Johanna Theodora Wittkainpf, Dinsdagavond
in den ouderdom van 77 jaren, vrij plotseling
te harem huize. Lange Haven 33, overleden.
In mej. Maria Wittkampf is de laatste heen
gegaan van een drietal, Ignaz, Helena en Maria
dat bij talloos velen in dankbare herinnering
zal blijven om hun ongeëvenaarde m-! i-'lnrüg
heid. Voor charitatieve doeleinden stond hun
beurs altijd wijd voor ieder open.
De thans overledene was gedurende moer dar
50 jaren voorzitster van de damos-vc-.'scniging
voor de kerkgewaden van de Fra.nttolands. li -
kerk.
De plechtige uitvaartdier l werd' opgediagep
door den hoogeerw. heer d f en A. J. C. Schraag,
met issistentée van den weleerw. heer J. A. M.
Bekkers als diaken en de weleerw. '.eer A. J.;
Raaffels als subdiaken.
Te half elf volgde de teraardebestelling op
de R. K. begraafplaats..
DE ORANJEBRUG
Er was geruimen tijd eenige ontzetting ge-
consta,Ucr.d aan ds Zuidzijde van het landhoofd
van Ö3 Oranjebrug tegenover de Frankeland-
sche Kerk, Ter reparatie daarva®, welke repa
ratie ongeveer een drietal weken zal vorderen,
is het trottoir op het betreffende punt met een
hek afgesloten, waardoor de toegang van du
N. Haven Z.Z. tot <le brug aanmerkelijk ie
vernauwd.
De asfalteering van Hoogstraat
en Korte Dam
EEN ADRES AAN DEN RAAD
Door de vereenigimg Hoogstraat-Belangen
is volgend -adres aan de Raad der gemeente
gezonden:
De on derge toeken den. A .van Duinhoven en
p J. J. Enge ring, domicilie kiezende Hoog
straat 178, Schiedam, optredende namens de
Vereemiging Hoogstraat-Belangen, respect ie.
eerste week der vacantiespelen is waardig be vejjj]j ajs Voorzitter en Secretaris, hebben de
eer u beleefd te verzoeken de Hoogstraat en
sloten,
Dit is de eerste dag geweest die volledig
tot z'n recht is gekomen. Den kinderen wachten
nog heel wat heerlijke dagen, 'als 't. weer wat
nxee werkt. De regeling is keurig in orde. Het
aantal kindei-en varieert tusschen 750 en 850
per dag. Het comité beschikt op het oogen-
hlik over 63 dames en heer en, die de spelen
leiden. Een prachtig aantal
De spelen kosten intusschen heel wat; er
gaat een flinke som zitten in melk limonade
en versnaperingen. Het spelmateriaal heeft
tengevolge van den regen nog al schade ee-
DE TOL TE VIJFSLUIZEN
Esnigen tijd geleden werd door den gemeen
teraad van Vlaarding-en besloten voor wiel-
rijders, motorrijders en automobilisten in en
buiten Vlaardingen, die geregeld den tol aan
de Vijfsluizen moesten passeeren, uit hooKie
van hun beroep, goedkoops tolkaarten beschik
baar te stellen. Voor wielrijders kosten zulke
kaarten 25 cents per maand.
Dezer dagen vervoegde zich een onzer lezers
op het stadhuis te Vlaardingen om zulk een
kaart *en wel voor drie maanden Hem werd
intusschen geadviseerd met een kaart voor één
mand te volstaan, daar de tol binnenkort zou
worden opgeheven!
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 67 Augustus
GEBOREN: Jacobus J., zoon van J. T. de
Zwart en C. Krommenhoek, Grofbaaa 55
Hermanns J., zoon van B. S. Zondag en II.
A. M. Scbeffers, Halleijstr. 32 Samallna N.,
dochter van B. de Gids en D. A. Jaasson,
Nassaulaan 75 -. Willem, zoon van G van
Ipenhurg en M, de Vogel, J. A. Alberd. Thijm-
straa.t 19.
ONDERTROUWD: C. Wijnstekers 32 j. ne
J. H. C. Peek 24 j. P. Levering 26 j. en
B. A. Peters 25 j A. W. van der Sluijs £5 j.
en E. C. M. Swartjes 26 jaar— J. W. Peek 23 j.
en A. T. L. Vis 23 jaar TG. Polderman 23
jaar en J. M. Houtman 24 jaar J. A. Keizer
SS jaar en A. A. Zeegers 41 jaar P .C.
Suijker 28 jaar en M. C.. Kloo.s 23 jaar A.
Verhoev, 25 jaar en G. van Dijk, 24 jaar -
H. F. Roodenrijs 28 jaar en M. M. van dei
Moezel 24 jaar F. A. de Vette 26 jaar en
P. J. C. de Wölf 25 jaar J. F. A. Rensma
22 .iaar en C. G. M. Peek 20 jaar.
GEHUWD: J. va-n Rutten, 35 jaar en J. D.
Jl. Lourens 25 jaar J. C. van Asch, 18 jaar
en J. van den Brink, 18 jaar.
Korte Dam te asphalteeren en voorzoover 1100-
dig, d? trottoir broeder te maken, bijv. Op een
minimum breedte van 1.10 M. Zij meenen dit
verzoek te moeten doen;
le. omdat de Hoogstraat niet. voldoet, aan de
redelijke elschen, welke aan de voornaamste
winkelstraat van Schiedam gesteld mogen wor
den.
2e. omdat, door de nieuw-bouw zoowel in
het Oosten als Westen der stad en vestiging
van winkels, In genoemde wijken, de Hoog
leden, zoodat veel zal vernieuw d moeten vm- Btraat als winkelstraat een behoorlijk aspect
den voor de komende dagen. Die extra-kos-. n
kan het comité onmogelijk dragen, en wt-
doen daarom een kracht beroep op onze Katho
lieke kindervrienden om naar best vermogen
te helpen.
Giften worden gaarne ingewacht, aan het
adres van den penningmeester: Br. Aqu.ao
Nieuwe Haven 121.
T KEURING VAN HENGSTEN
Ter-algemeen© kennis wordt gebracht, dat ds
gewone Rijkskeuringen van tot dekking be
stemde hengsten in het najaar van 1930, welke
alleen door de Stamboekcommissiën zullen ge
schieden, voor Zuid-Holland zullen worden ge
houden te:
Gorinchem, 14 Augustus voor typ© tuigpaard;
Rotterdam, 21 October, voor type trekpaard;
Dordrecht, 22 October voor type trekpaard;
Middelharni's, 22 October voor type trekpaard;
De aandacht van belanghebbenden wordt er
°P gevestigd dat de inschrijvingsbiljetten voor
keuringen op vrachtvrije, schriftelijke en
moet hebben voor het koopend publiek.
3e. het centrum der stad, waaronder toch
alleereerst de Hoogstraat en Korte Dam ge,
rekeu'd worden, heeft vóór alles een behoorlijke
bestrating noodig. Algemeen wordt prijs gesteld
op asphalteering
4.© bet is dus niet slechts een vraagstuk
voor de winkeliers, doch van belang voor de
geheele bevolking van Schiedam.
5e. de hobbelige keien en hinderlijke stoepen
passen niet in het kader va® dezen tijd.
6e. de eigenaars der stoepen zijn op één na
allen bereid deze stoepen op te ruimen en Ge
meentelijk© trottoirs er voor in d© plaats te
nemen, indien de gemeente tot asphalteering
van het wegdek op d© Hoogstraat besluit.
7e op andere, meer zakelijke wijze, nemen
de leden der Hoógstraat-Belangen.vereeniging
welke thans 130 leden telt, zich voor, het pu
bliek te bevredigen.
8e. dit laatste is eveneens noodzakelijk, wil
althans de Hoogstraat binnen korten tijd niet
als winkelstraat hebben afgedaan.
Aande permanente Commissie, bestaande uit
vertegenwoordigers der 3 middenstandsorgani
saties, is beleefd verzocht aan bovenstaand
DE MIDDENSTAND IN 1929
Uit de bespreking van de afzonderlijke takken
van den middenstand in het verslag van de
Kamer van Koophandel over 1929 ontleenen
we nog het volgende:
Voedings- en genotmiddelen. Deze branche
ondergaat wel zeer sterk don invloed van Ucn
grooten bevolkingsaanwas in het laatste jaar
en in doorsnee hadden de winkeliers in dage-
liiksche levensbehoeften geen slecht'jaai\ De
broodprijs verminderde door concurrentie on
andere factoren; het bakkersbedrijf was noch
t.ans vrij loonend. Vooral in deze branche
in mindere mate ook in de andere onder
vinden de winkeliers, die in hun winkel hun
bestaan moeten vinden, den invloed van men-
schen, die als bijverdienste een winkeltje op
zetten en die, hoewel vaak met onvoldoend-'
kapitaal en zonder kennis van het winkelpa
drijf, een nerinkje drijven. Vooral in de nieuwe
wijken van Schiedam doet zich dit verschijn
sel voor.
Confectie, dames-, heeren- en kinderkleeding
mode-artikelen. Het verloop in dezen tak van
handel wordt als bevredigend geschetst; met
Rottei-dam als dreigend spook op den achter
grond due® de winkeliers al hun best de klan
ten voor' Schiedam te behouden. Tot h-et maken
van bijzondere opmerkingen is geen aanleiding.
De omzetten in schoenwerk en leder artikelen
waren normaal.
Vrij goed was ook de handel in bedden, ma
trassen, meubelen en huishoudelijke artikelen;
tie winkeliers in deze artikelen hadden in het
algemeen niet te klagen. Als onderdeelen van
deze branche zijn te vermelden de behanger'j
en de handel in karpetten enz., die, naar de
berichten luiden, mede door de groote uit
breiding der stad, een zeer goed jaar hadden.
De algemeen iets betere toestand in de ge
meente en de verbeterende koopkracht waren
oorzaak, dat de handel in goud- en zilverwer
ken, kramerijen, glas- en aardewerk, uurwer-
ken en instrumenten zich op een behoorlijk
peil kon handhaven.
De vooruitzichten ln den handel in kantoor
boeken, andere boekwerken en aanverwante
artikelen zijn ten opzichte van vorige jaren
nog niet veel verbeterd.
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 8 Aug. Aangekomen: Eng. s.s.
Keyingham van Velzen aan de Maaskade, le
steiger; Zweedsch s.s. Etna van Londen aan
den steiger Oosterhaven.
SCHIEDAM, 8 Aug. Vertrokken: Noorsch
s.s. Knut Jarl, ledig naar Leningrad; Letl
s.s. Everelsa, ledig naar Makslahti.
°nderteekende aanvragen aan eigenaren en
dudei-g van hengsten door den Secretaris der I ^res^adhaesjle te wilen betuigen.
''ovi®ciale Regeringscommissie, den heer P.
U. Drankenslag 460 te 'sGravenhag© zullen
worden. RIJKSWERKVERSCHAFFING
TE EENERVELD
SCHIEDAMSCHE REDDINGSBRIGADE
Het programma van de onderlinge wedstrij-
en, welke na afloop der demonstratie op 24
ugustus a.s. zulleu worden gehouden luidt
als volgt;
-,.1' logons 25 M. schoolslag, gevolgd <loor
v M. rugslag met de handen in de heupen; 2.
eisjes idem; 3. jongens 50 M. zwemmen, waar-
50M h' met drenkeling; 4. Meisjes i-iem; 5.
"©eren behendigheidszwemmen gekleed,
e-pvi' V^n M' lnet drenkeling; 6. Dames 50 M.
M rn&f ,heliendigheidszwemm©n, waarvan 25
7' 25 M. schoolslag,
de heupen- kV rugslaK met de handen m
duiken om' dér, 58 ldem; 9- Gekleed pop-
Idem voor dames ïcTl5!"ys voor Heer0ii: 1C'
De inschrijving siuu -f» v°lgens bondcisch
lt 18 Augustus a.s.
DE KEVELAARSCHE PROCESSIE
De deelnemers teruggekeerd
Gisteravond om half acht zijn de deelneem
sters en deelnemers aan de 8ste ScihedamscV
processie van Kevelaer weer ln den besten wel
stand in onze stad gearriveerd Het weer had
zich tijdens de bedevaart over bet algemeen
goed gehouden, zoodat alle oefeningen konden
doorgaanéén slechts moest korten tijd wegens
een plasregen worden uitgesteld.
Na aankomst in onze stad kwamen de bede
vaartgangers nog even bijeen in de Sint Jans-
kerk voor een danklol', waai-onder pater Blesta
nog een korte toespraak hield.
Overzicht van het verdiende loon van 18- 31
Juli 1930.
4 van 51; 3 van 50; 2 van 49; 2 van
48; 1 van 44; 1 van 43; 1 va® 41; 3 van
40; 2 van 39; 7 van 37; 5 van 36; 1 van
35' 7 van 30; 1 van 28; 2 van 26.
Successen op het concours te Kethel
Tegeno heeft met zijn gemengd en zijn jonge-
dameskoor deelgenomen aan het door St. Rad
boud te Kethel gegeven concours; en met
succes.
Het gemengd koor behaalde ln de afdecKng
uitmuntendheid de 2en prijs met 270 punten,
het jongedameskoor in de eere-afdeeling even
eens den 2en prijs met 273 punten.
TRIPJE EN LIEZEBERTHA
Zaterdagmiddag om half drie zal Ooxn Cor
weer eens met zijn poppenkast in Scliieoam
komen. In Musis Sacrum zal hij een vertoo
ning geven van het bekende spel: Tripje en
Liesebertha, met. erop het vervolg Mop en
Ploep. Dat belooft voor de kinderen een pretti-
gen middag.
Verwacht wordt; zwakke tot matigen, Weste
lijke tot Zuidelijken wind, afnemende bewol
king, weinig of geen regen, iets warmer.
HENGELEN
Zondag houdt de S. H, V. „De Zilvervoorn"
een onderling concours in de wateren van
Maassluis.
Uitbreiding dr. de Visserschool
Door architect A. Stahle werd gistermiddag
aanbesteed voor de vereeniging tot bevorde
ring van het Christelijk Onderwijs het maken
van uitbreiding met drie lokalen van de dr. de
Visscherschool aan de Westfrankelandschestr
Hiertoe kwamen in 11 biljetten en wel van:
p. Aldeman, Schiedam, 25500; Ai'bedders
coöperatie, Rotterdam, 26284; Heijnsbroek
Leen de rs, Schiedam, 26933; H. Victor, Schie
dam 27265; G. A. Slavenburg, Schiedam,
27685; C. A. Kraaijveld, Dubbeldam, 27840;
M J. Ooijkaas, Schiedam, 28413; C. v. d.
Burgh, Schipluiden, 28750; C. van Leeuwen,
Nleuwerkerk a. d. IJsel, 28900; Fa. M. van
Dop, Rijswijk, 29249; G. v. d. Ende, Schip
luiden, 29740.
f
Riool Aleidastraat
Bij de aanbesteding van een riool in de
Aleidastraat, en het maken van nooduitlaten
door den Penninglaan naar den vijver in het
Julianapark te Schiedam is als volgt ingeschre
ven:
J. Th. Zijm, Rotterdam, 14.987; Gebrs. L.
en J. L. Boeren, Sliedrecht 18.740; Gebrs.
A. en L. Bras te Dubbeldam-Dordreeht,,
19,248; Jan Boeren, Sliedrecht, 19.420;
N.V. 'van' Splunder's Aann. en Handelmij., Rid
derkerk 19.476; C. Godschalk, Eindhoven
19800.; W. en C. Groeneveld, Nieuwendijk
(N Br.), f 19.800; P. C. Langeveld, Hardings
veld 19.90.0J. K. Simon, Schiedam 19.900;
Ant. Vermaat, Schiedam 20.445; N.V. v. h.
W. Visser Zn. Wassenaar 20.860; L. P.
v. d Geer en A. Th. Stuifzand, Leiden 21.480;
P. Heijnsbroek en C. Leenderts, Schiedam
22.100; Til. de Winter en J. v. Weere®,
Leiden f 23.400G. A. Koning, Voorschoten
26.250; N.V. Houtgraaf en Boisenbroek,
Bloemendaal 29.212.
De gunning werd aangehouden.
TEMPERATUUR VAN HET WATER
De temperatuu'- van het water bedroes lieden-
morgein 64 graden.
Bij het „schrijverscredo'' van
Anthöiiie Donker.
Anthftniê Donker opent de jongst-verschenen
aflevering van zijn uitstekend „Critisch Bulle
tin" (bijlage van „De Stem") met een bondig ge
formuleerd „schrijverscredo". Deze beginselver
klaring ziet als volgt uit
„Wezen en voorwaarde, van de critiek niet
alleen, maar van alle schrijverschap is een
hartstochtelijke en geïnspireerde poging naar
waarheid. De uitingsdrang van den schrijver
is een vorm van waarheidsdrift. Hij moet on
herroepelijk voor zijn innerlijk leven, gevoe
lens, gedachten, verbeeldingen, equivalente
woorden vinden. Hij beproeft, onweerstaan
baar en onomkoopbaar, zijn woorden, gevrij
waard voor iedere misvorming, iedere mis
vatting, tot het volstrekte evenbeeld zijner
persoonlijke waarheid te maken. Ondanks »lle
vertwijfeling en scepsis aangaande den in
vloed van den schrijver in de wereld, die het
beeld vgn geschiedenis en heden mij aan
jaagt, geloof ik in dezen zin in de roeping
van den schrijver. Gevaar loopt een cultuur,
waarin de schrijver deze roeping gaat ver
loochenen, en het eerste beginsel der kunst,
het zuiverst belangeloos beginsel in dit be
staan, mèt de liefde, die er een verinnig4e.
vorm van is, misschien de eenige rechtvaar
diging van het leven: de Waarheid afvalt.
In de formuleering van dit „credo is een
levensbeschouwing te raden, die de onze niet is.
De inhoud staat overigens dicht genoeg bij een
kunstleer, die in de schoonheid een „afglans
der waarheid" erkent.
Maar de redacteur van het „Bulletin" laat
daarop volgen
„In journalistiek ontbreekt altijd de tijd
en" meestal de drang en dikwijls de wil tot
de equivalentie van woord en bedoeling.
Journalistieke oordeelen zijn onuitgewerkte
stenogrammen, vaker verminkte en niet zel
den vervaischte telegrammen van een ge-
jaagden geest. Journalistiek is de zondeval
van het schrijverschap."
Deze minachting voor de journalistiek is te
genwoordig niets bijzonders, zij is zelfs zeer
algemeen en men kan ook nog toestemmen, dat
de dagbladen het er naar maken.
Hier is echter een schrijver bezig zich te be
zinnen op de grondslagen van zijn beroepsbe
zigheid. Hij oordeelt niet over bepaalde ver
schijnselen van zijn tijd, maar spreekt zich uit
over de eerste beginselen van een vak-beoefe-
ning. Hij zegt niet": de journalistiek „kan zijn"
of „werd hier en daar helaas tot", maar hij
zegt tout court: de journalistiek is zoo-en-zno.
Daarom mogen wij er wel even bij stilstaan.
Het gaat dan over de vraag, of een opvatting,
die het verschil tusschen literatuur en journa
listiek louter ziet als een kwaliteitsonderschei-
diug, in haar algemeenheid feitelijk gerecht
vaardigd is.
Donker stelt als hoofdeisch voor het goede
en integere schrijverschap dien der -waarachtig
heid. Het is aan dezen eisch, dat de journalis
tiek als zondanig niet zou beantwoorden en wel
om drie redenen, die terug te brengen zijn tot
een gemis van tijd, drang en wil. Daarom is
de journalistiek noodzakelijk minderwaardig,
zij is „de zondeval van het schrijverschap".
Laten wij alle drie deze factoren der inferi
oriteit eens bekijken. De belangrijkste is wel
de factor van het tijdsgebrek. Het is zeker, dat
het gejaagde tempo, waarin journalistiek werk
tot stand moet komen, het resultaat gemakke
lijk ongunstig beïnvloedt. Maar zal daaronder
als regel de waarachtigheid moeten
lijden In het boven-geeiteerde meent de schrij
ver van wèl, maar we gelooven dat hij zich ver
gist. Hij gaat er van uit, dat de equivalentie
van woord en bedoeling iets is dat gezocht
moet worden: wanneer er maar tijd is om met
zorg te kiezen, dan komt het preciese woord
er wel. Dit is wellicht zoo hij menig schrijver,
maar men kan toch niet zeggen, dat aldus in
het algemeen het psychologi. ch proces ver
loopt bij een arbeid, die als „een geïnspireerde
poging naar waarheid" gekenschetst werd. Het
is veeleer zoo. dat op het moment der inspi
ratie tegelijk met de idee het woord
zich opdringt aan het bewustzijn, de idee dient
zich, wat haar hoofdinhoud betreft, geformu
leerd aan. De voorstelling is niet juist, als zou
er een idee zijn, waarbij men dan passende
woorden te zoeken heeft. Het is mogelijk om,
wanneer men den tijd heeft, een tekst te ver
beteren en do equivalentie van woord en be
doeling hooger op te voeren. Maar het is even
zeer mogelijk de oorspronkelijke spontane re
dactie aldus door latere retouches te vervagen
en af te zwakken.
Men zou nu alleen kunnen opmerken, dat
niet voor iederen schrijver het woord er is te
gelijk met de Visie of het argument, maar
daar staat tegenover, dat de schrijver, voor
wien de vormgeving een langdurig zoeken, een
tastend kiezen is, de geschiktheid mist voor de
journalistiek. Men spreekt van „geboren jour
nalisten". Het zijn allereerst zij, die door een
gelukkigen aanleg snel over het woord beschik
ken, dat hun bedoeling zuiver weergeeft. Hun
dagelijksch dagblad-werk verschilt zeer zeker
van dat, wat zij onder vrijer omstandigheden
maken, maar dit verschil is er niet een van
kwaliteit, het is niet gelegen in een meer of
minder intens streven naar waarheid, maar in
een meer of minder groote kans op volledig
heid.
Vervolgens zou in journalistiek meestal de
drang ontbreken om te komen tot de equiva
lentie van woord en bedoeling. Het is ons niet
duidelijk, welke speciale eigenschap van het
dagbladwezen dezen drang aan den schrijver
zou kunnen ontnemen. De behoefte aan een
vormgeving, die beantwoordt aan de idee, is
inhaerent aan onverschillig- welk -eekrijver-
schap. Wanneer er geen drang is om precies te
zeggen, wat men bedoelt, dan is er eenvoudig
niets te zeggen. Iedere gedachte die naar uiting
zoekt, dwingt meteen den auteur naar het ge-
eigende woord.
Ten slotte zou de journalist dikwijls den wil
ontberen om tot de noodzakelijke equivalentie
te komen. Hier is er een kleine moeilijkheid.
Want als derde punt van zijn credo heeft de
schrijver vastgesteld
„Waarheidszin is niet zoozeer een moreele
eigenschap, het is bovenal een wetenschappe
lijke verhouding tot het leven, het eenig
bruikbare instrument voor den creatieven
geest."
Toch valt het ons moeilijk in het ontbreken
van den wil tot waarheid iets anders te zien
dan een moreele tekortkoming bij den auteui.
Hier ligt althans de houvast in het derde punt
van het requisitoir tegen de journalistiek, een
houvast, die wij in de „wetenschappelijke ver
houding tot het leven" niet vinden. Wanneer
de wil tot equivalentie van woord en bedoeling
ontbreekt, dan is er een geval van corrupt
schrijverschap en het is ons niet duidelijk,
waarom dat voornamelijk in de journalistiek
voor zou moeten komen. Het gaat hier immers
over de moreele tekortkomingen van men-
schen, niet over eigenaardigheden van be
roepen of functies.
Fietsers en motorrijders lichten
's avonds 9.09 tot 's moTgens 5.04.
op van
Dinsdag bestuursvergadering R. K. Metaal
bewerkershond ,.St. Eloy", Gebouw R. K. Volks
bond.
lederen Woensdagmiddag van 33% uur
gelegenheid tot afhalen van Naaiwerk voor de
Missienaaivereeniging, Korte Kerkstraat 6.
Iederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedams, Mannenkoor" (dirigent Paul v,
d. Putten). Groote zaal van den R. K. Volks
bond.
Iederen Woenedagavond van 8 tot 10 uur in
den R. K. Volksbond gelegenheid tot het af
halen van naaiwerk voor de Tberesia-vereeni-
ging.
Iederen Vrijdagavond van half 9 tot half II
repetitie Koninkl. Zangvereniging Schiedam's
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed.
Flipse. Gebouw R. K. Volksbond.
Iederen Zaterdagmiddag van 3 -5 uur zitting
bestuur Spaarfonds R. K. S. V. „Excelsior".
Gebouw R. K. Volksbond.
8 Aug: Groote Kerk, orgelvoordracht J. H.
Besselaar Jr., 8 uur Diergaarde, avondcon
cert Rott. Phih. Gen.
10 Aug.: Doieletuin, 3e pop. concert Rott.
Philh. Gen. en Mannenzangver. „Apollo", 8 uur
Diergaarde, middagconcert Rott. Philh. Gen.
D a g e 1 ij k s: Tivoli-schouwburg, Turf in je
ransel (Bouwmeester-revue 8 uur (voor
volw.); (Zondag ook 2 uur).
SCHIEDAM, 8 Aug. Officieels noteering van
de commissie uit de Kamer van Koophandel.
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pet. 13.
HERMAN JANS3N
Spoeling
Spoeling 0.90.
Waarom wij deze opmerkingen maken Om
op te komen tegen een zienswijze, die de jour
nalistiek beschouwt als een gedegenereerde
literatuur. De drievoudige grond, die daarvoor
in het bovenaangehaalde schrijverscredo wordt
aangewezen, is op elk punt aanvechtbaar. Het
gebrek aan „tijd" is goeddeels een kwestie van
persoonlijken aanleg, het gemis aan „drang"
behoeft men niet speciaal in de journalistiek
te verwachten, het komt (men denke aan de
uitgeverscontracten elders evenzeer voor, ter
wijl ten slotte het ontbreken van den wil tot
waarachtigheid een tekortkoming is van den
mensch in het algemeen, waartegen ieder in
dividu heeft te waken.
Onze conclusie ligt nu voor de hand. Het ver
schil tusschen literatuur en journalistiek is er
niet op de eerste plaats een van kwaliteit, maar
van soort. Journalistiek is evenmin een ver
worden literatuur als de literatuur een ver
edelde journalistiek is. Deze beide terreinen
van schrijverswerkzaamheid liggen niet op ver
schillend niveau, zij liggen naast elkaar en er
is een zeer breed gemeenschappelijk grensgebied
waar hun eigenschappen niet scherp meer on
derscheiden zijn. Fouten en tekortkomingen
van den auteur als mensch en als vakman, doen
zich op beide gebieden evenzeer gelden.
Journalistiek is geen zondeval van het schrij
verschap, maar zij is er een der vele verschij
ningsvormen van. Hoofdkenmerk is haar ac
tualiteit, die haar dikwijls noopt zich te beper
ken. Vandaar heeft zij als tweede eigenschap
een betrekkelijke en gewilde onvolledigheid. Zij
put haar onderwerpen niet uit, zij beschouwt
niet noodzakelijk alle kanten van haar object,
zij heeft niet de pretentie het laatste woord te
spreken. Maar deze beperking van haar ar
beidssfeer heeft geen minderwaardigheid tot
onafwendbaar gevolg en zeker is er niets wat
zou kunnen dwingen te kort te doen aan dien
hoofdeisch van het goede schrijverschap, den
eisch tot waarachtigheid.
HHfiLT-
„Is uw man thuis?"
„Hebt u dan geen oogen in uw
hoofd? Daar hangt toch z'n over-
hemd!."