OPA
NIEUWE
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
STADSNIEUWS
ADRESSEN
„Waar dat wiel draait".
mMËERMÊ
53ste JAARGANG
ZATERDAG 6 SEPTEMBER 1930
No. 15816
DE COMMISSIES VAN BIJSTAND
Fa. W. VAN LOON
BIG BEÜ
UIT SCHIEDAM'S
VERLEDEN
Hoogstraat 69. Tel. 68436.
ADVERTEERDE 50 JAAR
BUREAU; KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. 68085
RIJKSWERKVERSCHAFFING
TE WITTEVEEN
SCHIEDAM.
de beste en mooiste pijp voor TWEE GULDEN
AANGEHOUDEN
C. Vo di MOST Czn.
Oi*oerswc"s3 9J, Telef. 68276
SCHIED.
Alléén
lijsïenhandel
W. J. VOOGT
DE A.V.R.O.-DEMONSTRATIE
A. VAN DER ZEE Azn.
ingezonden
UIT KETHEL
GELEDEN REEDS IN DE
SCHIEDAMSCHE COURANT
EN VOER ER WEL BIJ!
WAT DOET GIJNU?
DE VLAAMSCHE BEWEGING
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN
WEK
mvrnW1
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
by vooruitbetaling
Per drie maanden 3.25; per maand 1.10;
per week 25 cents.
BU bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zün steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar S. 5 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels 1.55, elke regel meer 25 ets.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prtjsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadvert. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën 5 regels 0.50; 10
regels 1.15 regels 1.50, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering: 500.bij overlijden door een ongeval; 500.bij verlies van beide banden, voeten of oogen; 250.bij verlies van één band, één voet of één oog; 150. bij verlies van een duim; 75. bij verlies van
vinger; 50.bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25.bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad worden
een wijs
afgedrukt.
Bij de benoemingen voor de Commissies van
Bijstand, welke Dinsdag in den Raad hebben
plaats gehad, was het opvallend, dat zonder
menige strubbeling allen werden herkozen in
de commissies waarin zij sinds '27 zitting heb
ben. Opvallend, omdat met uitzondering van
do commissie voor de gemeentereiniging, waar
de sociaal-democïaten een vroieger verloren
«etel niet afstonden zonder met hun stem te
getuigen, dat zij dien zetel voor zich opeischten,
alle commissies opnieuw door de „zittende"
leden werden bezet met de medewerking van
alle vier de grootere partijen.
Het aantal stemmen op rechtsche en linksche
leden telkens uitgebracht, was van dien aard,
dat actief ook door de s.d.a.p. aan het ,,laat
zitten wat zit" werd medegewerkt. De sociaal
democratische raadsleden hebben niet blanco
gestemd; op die wijze zouden ze te kennen
hebben gegeven, dat de samenstelling der com
missies bun goedkeuring niet wegdroeg; ze
hebben daarentegen met hun stem er toe bij
gedragen, dat die samenstelling blijven zou,
zoo al» ze tot dusver was het eene reeds
genoemde geval dan uitgezonderd.
Die samenstelling moet dus ook de S. D.
A. P. tenslotte redelijk zija voorgekomen.
Het misbaar, dat ze er vorige jaren over heb
ben gemaakt, moet hun zelf nu wel lielitólïjlk
overdreven lijken. Al heeft men van de zelf
verloochening der S.D.A.P. nu nog zoo'n hoog
denkbeeld, we kunnen toch moeilijk aannemen,
dat de socialistische raadsfractie het daarin
zoover zou hebben gebracht, dat zij zichzelf
het "haar toekomende zou onthouden, om het
„schrokkige Gijs", zooals de rechterzijde vorige
jaren genoemd werd, toe te stoppen.
Met thans voer handhaving van de samen
stelling van de commissies van bijstand te
stemmen heeft de S.D.A.P. haar vroegere cri-
biek op die samenstelling gedesavoueerd.
verzacht, van het vend lende loon over biet
tijdvaJIt 23 tot en znet 29 Augustus 1930:
9 van 29.7 van 28.2 van 27.
1 van 25.2 van 24.3 van 23.
7 van 22.6 van 21.4 van 20.
2 van 19-—; 2 van f 18.—; 2 van 17.—;
2 van 16-1 2 Tan 15.6 van 14.
DE DRIELING
Naar wij vernemen geniet die drieling in
het R. K. Ziekenhuis een blakenden welstand.
GEVONDEN VOORWERPEN
Aangegeven bij de politie in het tijdvak van
30 Augustus tot en met 4 September 1930.
Te bevragen aan het hoofdbureau van politic
op alle werkdagen van 1 tot 2 uur 's middags.
Regenjas; wieldop van auto; gleufhoed;
ringetje met 2 sleuteltjes; damesportemonnaic
met inhoud; sleutel aan ring; rijwielplaatje;
rijwiel; kindermuts.
Bij vinders; kinderponemonaie met inhoud,
M. Swiedesky, L. Singelstraat 23; kinder jasje,
Van de Jas, Van Beverenstraat 3A; dames-
portemonnaie met inhoud, J. Gunnewegh, Villa-
straat IA; kinderschoentje, w. Wesdijk, van
Smaleveltstraat 33; roeiboot, w. Koogje, Heen-
vlietschestraat IS; portefeuille P. Giliamse,
Adm. de Ruytersraat 31; heerenportemonnaie
met inhoud, O. van Dijk, L. Achterweg 51;
kinderportemonaie, C. Beljaars, Rijnstraat 17A;
papieren geld, J. Kok, T'amlaan 4; zakmes, A.
Bombed Amalia van Solmstraat 25A; speen,
L. Heijnsbroek, Ouddorpschestraat 27B; cein
tuur, J- Erenay, Mariastraat 101; kinderporte-
monnaie met inhoud rozenkrans, j. Zoetmul
der, Proveniershuis 50; kinderjasje, j. Heij-
ster, Gordonstraat 33A; matras, M. Makay,
Prinsensteeg 13; zijde kinderhoedje, J. Steene
ken, Noordvest 3; vulpenhouder; J. Brökling,
Parallelweg 184A; kinderjurk, G. Hölscher,
Klaaswaalschestraat 4damesportemonnaie
met inhoud, W. v. <1. sioot, Maasdamschestraat
3A; rijwielplaatje, D. Krommenhoek, Maasstr.
23B; sleutel, E. Bonefaasa, Ridderkerkschestr.
37b; tasch met inhoud, A. Molenaar, Tollens
straat 23b.
DISTRICTS-ARBEIDSBEURS
Gevraagde arbeidskrachten; nette meisjes voor
pakwerk te Schiedam Vlaardingen en Oversch'e
nette dienstbode; nette gevorderde meisjes voor
mode-atelier te Rotterdam.
Buiteind© stad. Bouwbedrijven: Schilders.
Metaalbedrijven: oneumatische klinker;
autogeen-lasscher; plaatwerkersconstructie-
werkers tevens revolverklinkers; bankwerkers;
metaalslijper; metaalpolijster; eloctrisch. las
setter en bekwame kabelmouteurs.
Algemeen bedrijven; bekwaam dameskapper;
kapper (2e bediende); bekwaam bontwerker;
technisch opzichter M., T. S. voor Gemeente
tram; chauffeur voor autobussen; echtpaar, de
man als cliafeur-huisknecht; dienstboden; buf
fetjuffrouw en kamermeisjes.
Voor nadere inlichtingen wende men zich
tot de Gemeentelijke Arbeidsbeurs, Broersveld
142.
ONGEVAL
Aan den politiepost Broersvest is gister
morgen verbonden de 60-jarige P. M. uit de
Mariastraat, die bij het boomenrooien op den
Singel zich met een wig op den rechterhand
bad geslagen.
De hand werd ernstig gewond. De man is in
't ziekenhuis verder verbonden.
Bü of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëele
af- en aankondigingen van het
Gemeentebestuur
HINDERWET
- Burgemeester en Wethouders van Schiedam
hebben bij Ihiun toesluit van 4 September 1930
het verzoek van de N.V. Corns. Swarttoiuw's
Canstnuctiewertkipilaaitsen en Machinefabriek
om vergunning tot uitbreiding van de con
struct'! ?"werkplaats en maohinefabriek in he-t
pand N'ieuiwe Waterwegstraat 2, kadaster Sectie
N. nos. 348, 349, 407 en 408, met een zar-d-
Maasinricihtiag gedreven door den bestaan-
den compressor en met 14 hangJocpkranen
gtedr-even door 14 electroanoteren van elk
6% P.K. verdaagd, aangezien het desbe
treffend onderzoek nog niet is geëindigd.
SCHIEDAM, 6 September 1930.
ZONDAGSDIENST GENEESKUNDIGEN EN
APOTHEKEN
De Zondagsdienst zal morgen worden waar
genomen door de geneeskundigen: de Bruyn,
Nieuwe Haven 125 en Groenewsgen, Lange
Haven 102.
De apotheek van de fa. van Westendorp,
Emimastraat 1. zal dien dag geopend zijn en
de volgende week den nachtdienst waarnemen.
DE ILLUMINATIE OP KONINGINNEDAG
Wel aan een Schiedamsche firma gegund
In de raadsvergadering van voiriga week
Vrijdag, stelde de heer v. d. Most bij de be
handeling van het betreffende agendapunt de
vraag, waarom de verlichting van het Stad
huis, ^den Toren, de Beura en de Appelmarikt-
brug niet door 'n Schiedamsche firma is aan
gelegd. De burgemeester zegde toe een onder
zoek in te stellen. Thans is gielhleken, dat die
installatie wel degelijk aan een Schiedameche
firma was opgedragen, n.l. aan de firma
Bergeylk. Deze kon het werk echter niet op
tijd klaar hebben en heeft de verlichting van.
de toruig daarom overgedragen aan een Rotter-
damsche firina.
RILLARDCONCOURS
De R. K. Biljartvereieniiging „Vriendenkring"
(onderafd. St. Joseph-Gezellen-Vereeniging
Schiedam I) organiseerde ter gelegenheid van
hiaar 1ste Lustrum een hiljartconco-urs (neder-
iaagiwedstrijd). De deelname stond open voor
alle biljartclubs van het Centraal Verhand.
De inschrijving is een verrassing geworden
voor „Vriendenkring1". Niet minder dan 12
vereenigingen nemen aan dat concours deel,
waarvan 9 met 2 achttallen.
Door het bestuur van, .Vriendenkring" zijn
4 prijzen (beschikbaar gestald voor de 1ste
afdeeling en 3 prijzen voor de 2e afdeeling. De
jubileerende vereeniging speelt mee buiten
mededinging.
't Concours 't welk 3 maanden zal duren
zal morgen, Zondagavond, officieel geopend
worden door den vice-president van Schiedam X
den weleeriw. Pater Th. Biesta O.P., in tegen
woordigheid van de besturen der deelnemende
vereenigingen en vele oud-leden.
FAILLISSEMENTEN
In staat van faillissement is verklaard
G. Heetman, drogist alhier.
Curator Mr. J. H. C. Kok.
MUZIEKUITVOERING
Het programma voor de Muziekuitvoering
te geven door het Stedelijk Muziekcorps, dir.
de heer H. H. v. Vleuten, op Zondag 7 Sep
tember 1930, des namiddags ten 1 ure in de
Plantage, is als volgt samengesteld:
1. Graf Zeppelin Marsoh C. Teüke
2. Ouverture Die Zigeunerin AV. Balfe
3. Lotusblumen, Wals H. Ohlaan
4. Lucia di Lammermoor, Opera van
Domizeltitï H. H. v. Vleuten
5. Panis Angelicas, Ex-trait de la Mease
Solonelle C. Franok
6. Silent Heroes, Marsoh T. Bidgood
AANRIJDING
Gisteravond te 7 uur had op den hoek van
de Burgemeester Knappertlaan en de Smale
veltstraat een aanrijding plaats tusschen de
wielrijders N. O. en L. v. W„ beiden van hier.
O. kreeg een bloedende wonde aan het achter
hoofd, die in de woning van dr. de Mayer werd
verbonden. De fietsen werden eveneens be
schadigd.
NOG WAT TE GOED
In een volkslogement is aangehouden de
schoenmaker J. J., die nog een boete had' te
betalen van 20 of 30 dagen hechtenis. De man
kon niet betalen en is naar den ambtenaar van
het O. M. overgebracht.
ZUIVERAARS
KAMERLINGH 0MNESLAAN 124a, TEL. 69655
Specialiteit in het verdelgen van
WANnfiFHIFRTF TORREN, KREKELS,
WANUUtbltKI E., KAKKERLAKKEN,enz.
Niets behoeft ontruimd te worden.
k Probeerde ze allen IJMJJil
Daikunl U begrijpen.
Maar de BIG Bof is zeker
De koning der pijpen
gratis reservestift
in elke goede zaak verkrijgbaar.
Reel. 688
ZAAK OVERGENOMEN
De heer J. Boer heeft de fruitzaak van den
bieer A. v. d. Bois, Broers veBt 65, overgenomen.
De broodbezorger P. K. van de firma v. d
Meer en Schoep, die Maandag zijn broodwagen
op straat in den steek had gelaten en met een
bedrag van 40 er vandoor was gegaan, is
gisteravond door de politie aangehouden. Het,
geld had hij opgemaakt.
NIET OPGELET
Aan den politiepost Groot© Markt is gister,
avond verbonden en vervolgens overgebracht
maar de woning van dr. v. d. Broei, de 7-jarige
J. T. uit dë Lange Kerkstraat, die daar tegen
een wielrijder was opgeloopen. Hij had een
ernstige hoofdwonde bekomen.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 35 Sept. 1930.
GEBOREN: Marganetba F., d. van D. bmit
en J. Post, IJsseimondesti'aat 16 Axiriamus,
z. van A. Hoogerwerf em J. Jurgens, Tuiin-
laan 10 Petromella M. W., d. van W. Esbach
en F. Oranje, Hagastraait 36 Johannes W. A.
z. van A. J. M. Voortoijzen en M. van Noorden,
Dr. Noletstraalt 1 Johannes A. P., z. van
P. W. J. de Lreede en M. J. Rood, Vlaard. str. 1
OVERLEDEN: P. J. Gunnewegh, 87 j., wed.
van J. B. Rademacher, Nieuwe Haven.
jj
iiifiiiiiiin!!iiiiiiiiiiii!!iii!itiiiiiiiiiiiiiii!!iiii!iiii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
ELECTRO TECHNISCH BUREAU
H. F9 Klokken en Brillen
hoogstraat 153
HOOGSTRAAT 8s
VOOR VIJFTIG JAAR
,t de „Nieuwe Sahiedamische Courant" van
8 September 1880:
Gisteravond omstree&ks half tien brak 'n
zware brand uit in de branderij van den heer
Scheffers, in huur bij den heer A. Swinkels,
ëtaande aan .het Slootje alhlier. Niettegen-
sitaande de brandweer spoedig aanwezig was,
bleek het niet mogelijk de vlammen, welke
zich tot dit eene parnd beperkten te blueschem.
Het pand was binnen en uur tijds afgebrand.
VOOR VIJF.EN-TWINTIG JAAR
Uit de „Nieuwe Schiedamsche Courant" van
9 September 1905:
Naar wij vernemen, worden pogingen in het
werk gesteld, om te dezer stede weder een
veemarkt te houden.
Uit de „Nieuwe Schiedamsche Courant" van
11 September 1905:
Heden versoheen die gemeentebegroofing
voor 1906, volgens welke de inkomsten en uit.
gaven worden geraamd op 8S4.410.62.
Uit de „Nieuwe Schiedamsche Courant" van
12 September 1905:
In een reusachtige tent van zeildoek, uiitste-
cend door acethyleen-gas verlicht, gaf gister
avond het Circus Paul Wiifhe op het Excercitie-
;errein zijn eerste voorstelling.
Het programma bestond uit 13 nummers,
waarvan het grootste gedeelte uit het rijden
e-n presemteeren deir beste school- en vrijheids-
paarden bestemd.
Hedenmiddag om kiwart voor twee zijn per
autobus en met luxe auto's meer dan 200
A.V.R.O.-enthousiiasten naar Houtrust in Den
Haag vertrokken om daar te demoinstreeren
tegen de radio-zendtijd-verdeeling.
Levert U prima
BLAUWE KAMQAREN C0STUUMS vanaf 40.-
Uitslu.tend maatwerk - LANGE KERKSTRAAT 17,
De GOEDKOOPSTE WINKEL
in Ijzerwaren, Electrisch Materiaal en
Philipslampen
DE „SCHREEUWER IN HET
STERREBOSCH"
Mijnheer de Redacteur
In een der plaatselijke bladen xs dezer dagen
een aanval gedaan op „den sohreeuwerj' in het
Sterrebosch".
Afgezien van het feit dat m l. een plaatselijk
blad er verkeerd aan doet op een dergelijke
wijze het particulier initiatief af te breken, wil
ik van deze gelegenheid gebruik maken om
mijn en zeker duizend anderer sympathie te
doen blijken jegens het Hotel Sterrebosch, dat
moeite noch kosten heeft ontzien om het ver.
blijf in het Sterrebrwch voor een ieder zoo
aangenaam mogelijk te maken.
De vraag of door den opgestelden versterkten
luidspreker overlast wordt aangedaan wordt
wel afdoende beantwoord door de aanttrekkings
kracht die er op honderden wordt uitgeoefend
welke in de omgeving -om niet te spreken op
het terras, waarom het natuurlijk den heer
Broekzitter in hoofdzaak te doen is blijven
staan luisteren.
Het moet dan wel een zeer erge pessimist
en een voor muziek ongevoelig persoon zijn,
welk© op het aan alle bezoekers gegeven gratis
concert aanmerking maakt.
Alvorens dan ook het nieuwe artikel der
plaatselijke verordening door de autoriteiten
ook wordt toegepast op onzen „schreeuwer"
zou ik en ik spreek zeker namens duizenden,
het op prijs stellen, zoo Autoriteiten zich eerst
•wel degelijk vergewisten of ten aanzien van den
ondlerhavigen luidspreker wel van overlast als
in die verordening bedoeld sprake is.
Mijnheer de Redacteur, ik zeg u beleefd dank
voor d© opname en verblijf,
Hoogachtend,
EEN .NATUUR- EN MUZIEKLIEFHEBBER
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 21 September. Aangekomen:
m.s. Damsterdiiij, nieuw terug van proeftocht;
s.s. Aalsum van Rotterdam; Italiaansch s.s.
Villarperosa van Rotterdam, beide om te dok
ken in de Wiltonhaven; Zweedsch s.s. Kan
ton met stukgoed van Antwerpen in de Wilhel-
mitiahaven. Het vertrok heden naar Hamburg.
SCHIEDAM, 4 September. Vertrokken.
Noorsch s.s. Felix naar Bilbuo; s.s. Kerosong,
Rotterdamsche Lloyd naar Rotterdam; Duitsch
s.s. Elsa Koppen naar Maniylusto; s.s. Schie-
land naar Newcastle on Tyne; s.s. Aalsum;
Letlandsch s.s. Everest naar Sagvaag.
ORANJE-VEKEENIGING
WILHELMINA.
Gp de jongste algemeen© vergadering was
besloten ter gelegenheid van den vijftigsten
ven-jaardag van H. M. de Koningin geen fees
telijkheden te doen plaats hebben, doch te
volstaan met een vocaal en Instrumentaal
j concert. Door omstandigheden is dit concert
i moeten worden uiiltgasteid tot Dinsdag as. Het
j zal plaats Ibeblben op het Dorp. Medewerking
verleenen „St. Radboud." en „Kunst en Vriend
schap". De muziektent zal op het dorp woTden
geipilaatst. Tevoren zal een muzikale rond
wandeling doOT het dorp worden gemaakt,
waarvoor de Oranje-Vereeniging lampions be
schikbaar ötelt.
wiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiPiiiiiiiiM
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiïiiiTiIiFiiiuIB
HET BELEEDIGINGSPROCES VAN
DEN EX-KEIZER
De motiveering van het vonnis
Naar aanleiding van liet proces van den ex-
keizer tegen de „Berliner Morgenpost", waar
bij, zooals reeds gemeld werd, hoofdredacteur
Mendel wegens kwaadsprekerij tot 15.000 mark
geldboete veroordeeld werd, wordt nog het vol
gende gemeld.
De rechtbank motiveerde liaar vonnis met
te verklaren, dat eischer zwaar beleedigd was.
Beschuldigde had eischer in zijn artikel hoog
verraad verweten. Dit was een zeer zware bs-
leediging, die bewust is geschied. Ook het
verwijt van gebrek aan oprechte gezindheid
was een grove beleediging.
De bewijzen, die door beschuldigde wgrden
aangevoerd, konden de beweringen, in zijn ar
tikel gedaan, niet staven. De rechtbank is niet
tot de overtuiging gekomen, dat door de poli
tiek van den ex-keizer inzake de legerbewape-
ning op eenigeïlei wijze de belangen van het
Duitsche rijk benadeeld kunnen worden.
Het bedrag van de geldboete was vastgesteld
in verhouding tot de positie van beschuldigde,
die hoofdredacteur was van een blad, dat zich
beroemt het grootste aantal lezers in Duitseh-
land te hebben.
Naar wij vernemen zal beschuldigde in hoo-
ger beroep gaan.
Kwade en goede punten voor
het Nationalisme
Naar betere tijden
Onze Antwerpsche correspondent schrijft:
Niemand zal bet durven betwisten dat het
herderlijk schrijven der bisschoppen en vooral
de brief van het Vaticaan een kwade noot is
geweest voor bet Vlaamsch-nationalisme. Beide
stukken hebben in katholieke kringen een die
pen indruk gemaakt, en al is het vooralsnog
niet juist uit te maken in welke richting bun
uitwerking zal gaan, toch kan dit al wel ge
zegd worden, dat zij wellicht zullen bijdragen
om liet gestrafte nationalisme op den goeden
weg te brengen. Want het Vlaamsche natio
nalisme is in tegenstelling met' de bewerin
gen van vele bladen niet veroordeeld. Neen!
In bet schrijven van het Belgisch episcopaat
vindt men nergens het woord „nationalisme",
terwijl het in vroegere brieven steeds werd
gebruikt. De bisschoppen hebben natuurlijk
met opzet deze benaming niet gebruikt, omdat
H. D. H. wel weten, dat onder dezen titel ver
schillende schakeeringen opmarcheeren. Het is
in dit verband kenschetsend dat bijvoorbeeld
de heftig anti-nationalistische „Gazet van Ant
werpen", welke, na de g-elukwenschen aan den
Paus, een besliste ter dood-veroordeeüng van
het Vlaamsch nationalisme neerschreef, deze.
week afkomt met te zeggen, dat het schrijven
der bisschoppen alleen gericht is tegen het
„onredelijk nationalisme".
En zoo is het inderdaad, de bisschoppen ver-
oordeelen alleen het onredelijke, het revolution-
naire nationalisme, de mannen van de Groot-
Nederlandsche gedachte in staatkundigen zin,
hen, die België willen kapot maken.
Het is waarlijk een ongeluk voor het
Vlaamsch nationalisme, dat er enkele stroo
mingen in bestaan, welke geen rekening hou
den met de realiteit die als echte wilde-mannen
voorthollen, bezeten als zij zijn met gevoelens
van haat tegen alles wat in België bestaat. Zij
vormen een kleine minderheid in de beweging,
maar toch weten zij niet alleen allen positieven
arbeid te beletten, maar zij stichten ook heel
wat verwarring en onzekerheid omtrent het
wezen en het streven van het Vlaamsch natio
nalisme. Het zijn de „onredelijken".
Reeds na de laatste kamer-verkiezingen heb
ben wij op dezen betreurenswaardigen toestand
gewezen, en de aandacht er op gevestigd, dat
bet toenmalig ingrijpen van Z. Em. Kardinaal
van Roey voornamelijk gegrond was op die
„onredelijke" stroomingen in het kamp der
Vlaamsche extremisten, die nog steeds geen
afgelijnd programma bezitten.
Door de meeste leiders der nationalisten
werd deze nadeelige toestand volkomen inge
zien. En vandaar dat bijvoorbeeld Herman Vcs,
de niet-katholieke nationalistische afgevaar
digde van Antwerpen, onmiddellijk na de stem
bus een poging deed de nationalisten op een
punt te vereenipen, namelijk: federatieve in
richting van den Belgischen Staat.
Hij vatte dit plan op als man met veel reali
teitszin, in de overtuiging dat een dergelijke
oplossing binnen het kader van den Belgischen
Staat vele uitgesproken en ook stille aanhan
gers had, en in staat was nog veel meer volge
lingen te winnen en dat een dusdanig politiek
programma niet als anti-vaderlandsch in den
ban zouden worden gedaan ook niet door de
kerkelijke overheid.
Immers een paar jaar geleden had kanunnik
van der Meersch in een brochure ter toelichting
van een bisschoppelijk schrijven, uiteengezet,
dat het aan Katholieken geoorloofd was te
streven naar de federatieve inrichting van den
Belgischen Staat. Deze interpretatie werd
nimmer voor zoover wij weten door de
kerkelijke overheid als onjuist verklaard.
De meest verstandige leiders van 't Vlaamsch
nationalisme deden dan ook een ernstige poging
om tot een federalistisch program te geraken.
Zij hielden verscheidene vergaderingen en hun
nerzijds werd de indiening van een desbetref
fend wetsontwerp in het vooruitzicht gesteld.
Maar het bleef, ongelukkiglijk, slechts bij
plannen. De leiders schenen het niet eens. Ge
volg blijvende onzekerheid, welke lijn de
Vlaamsche nationalisten wenschen te volgen,
blijvende smet van te zijn een revolütionnaire,
anti-Belgische partij, alhoewel, gelijk gezegd,
deze „onredelijke" extremisten in de minder
heid zijn.
Wat niet wegneemt, dat deze stand van
zaken een nieuwe, kwade noot aan het Vlaam
sche nationalisme bezorgde.
Dat alles had kunnen vermeden worden in
dien deze Vlamingen zich nu toch eindelijk
eeEs eendrachtig en met beide voeten wilden
plaatsen op vasten grond, en met een opbouw-
pïan, dat in zijn structuur in harmonie kan
gehouden worden met den Belgischen staat en
de meest geïnteresseerde mogendheden.
Mogelijk dat deze tweede les haar inwerking
zal hebben in die richting.
Een ander slecht punt voor het Vlaamsche
nationalisme was de straf van den aartsbisschop
van Mechelen tegen Ward Hermans. Men weet
dat deze afgevaardigde in de „Schelde" een
afkeurenswaardig artikel geschreven bad tegen
de bisschoppen, en het is u ook bekend, welke
maatregelen de Mechelsche aartsbisschop had
genomen.
Toen dat bekend werd, verklaarden verschil
lende Vlaamsche extremisten „Wardje zal
niet toegeven".
Een bewijs dat de meesten dezen wildsten
der wilden nog niet kennen.
Hermans is diep-geloovig Katholiek en bet
is ons bekend, dat de maatregel hem buiten
gewoon ontroerd heeft en dat hij zich onmid
dellijk bereid toonde aan de verlangens van
de kerkelijke overheid te voldoen.
Hermans is een gevoels;mensch, een verbit
terd gevoels-menseb, maar daarom juist zonder
het noodige evenwicht en weinig stuurvast.
Hij moest zoo weinig mogelijk spreken en nog
minder schrijven, want dit laatste is vooral
uiterst gevaarlijk voor een verbitterd gevoels-
mensch. Hermans heeft de Vlaamsche nationa
listen reeds meer dan eens een kwaad punt
bezorgd en het is te vreezen, dat hij met zijn
artikel tegen het episcopaat niet aan zijn laatste
is, ten ware de bisschoppelijke les hem in het
rechte spoor zou kunnen brengen.
Verwacht wordt:
Meest zwakke, Zuid-Westelijke tot Zuid-
Oostelijken wind," half tot zwaar bewolkt, wei
nig of geen regen, weinig verandering in
temperatuur.
Fietsers en motorrijders lichten op van
's avonds 8.06 tot 's morgens 5.54.
Maandag 22 Setpember
Algemeene vergadering „Schiedam-West", Cor
nerhouse, Rubensplein; aanvang acht uur.
lederen Woensdag om half negen bestuurs
vergadering van het afdeelingsbestuur van den
N. R. K. Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedams. Mannenkoor" (dirigent Paul v,
d. Putten). Groote zaal van den R. K. Volks
bond.
lederen Woensdagavond van 8 tot 10 uur in
den R. K. Volksbond gelegenheid tot het af
halen van naaiwerk voor de Theresia-vereeni-
ging.
lederen Woensdagmiddag van 33% uur
gelegenheid tot afhalen van Naaiwerk voor de
Missienaaivereeniging, Korte Kerkstraat 6.
Iedere» Vrijdagavond van half 9 tot half 11
repetitie Koninkl. Zangvereeniging Schiedam'»
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed.
Fiipse. Gebouw R. K. Volksbond.
lederen Zaterdagmiddag van 35 uur zitting
bestuur Spaarfonds R. K. S. V. „Excelsior"
Gebouw R. K. Volksbond.
Dinsdag bestuursvergadering R. K. Metaal,
bewerkersbond ,,St. Eloy", Gebouw R. K. Volks
bond.
7 Sept.: Groote Schouwburg: Het Geheim
zinnige pension (Schouwtooneel) 8 uur (voor
volwassenen).
8 Sept.: Groote Schouwburg: Het Geheim
zinnige pension (Schouwtooneel) 8 uur (voor
volwassenen).
10 Sept.: Groote Schouwburg: Sherlock
Holmes (Amst. Tooneel) 8 uur.
D a g e 1 ij k s: Tivoli-schouwburg, Stapper
revue, 8 uur Arena (voor volwassenen).
Bioscopen: goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 11 dezer in: Cotso (voor
volwassenen), Thalia (voor volwassenen) Olym
pia (voor volwassenen); Luxor (voor volwas
senen) CentraalOoster-Theater (voor volwas
senen.
Een goede noot voor het Vlaamsch nationa
lisme vormen ongetwijfeld de gebeurtenissen
van Dixmuide. Niet dat de bedevaarders naar
den Ijzer allemaal nationalisten zijn. Verre
van daar. Politiek bestaat er rond het IJzer
monument niet. O, neen. Vlamingen van alle
partijen komen daar broederlijk bijeen het
Kruis van Dixmuide is de eenige gelegenheid
waar alle Vlamingen nog zonder onderlinge
ruzies en twisterijen kunnen vergaderen. In
dit treffend schouwspel bezield door een ver
heven gedachte ziet ge meest verwoede extre
misten samen gaan met de verstokte Vlaamsche
Belgicisten. En wanneer wij een telling zouden
kunnen doen onder deze legers van Vlamingen,
die telken jare wassen als een opkomende
vloed, dan zouden wij voorzeker tot de ontdek
king komen, dat verreweg de meerderheid der
bedevaarders in politiek opzicht niet staan op
nationalistischen grondslag.
Wij gelooven niet dat ooit een IJser-plechtig-
heid nationalisten heeft voortgebracht.
Maar nu, dit jaar, is het wat anders
De vliegmachine is een nationalistische ooie
vaar geworden, en de sabelhouwen der gendar
men heeft bij velen de kiemen van het natio
nalisme er in geslagen. Het Vlaamsche volk
is verbitterd door deze gebeurtenissen*, en zelfs
uit den mond van de meest bezadigde Vla
mingen hoort men thans een scherpte, welke
al zeer nationalistisch klinkt. De vlieger
heeft met zijn anti-Vlaamsche strooibiljetten
Vlaamsch-nationalisme gezaaid en de tegen
stelling nog heftiger gemaakt.
De verhouding is thans zoo scherp dat leden
der anti-Vlaamsche organisaties te Antwerpen
de exploitatie van kranten-kiosken bedreigen
met hun boeltje in brand te steken, zoo zij nog
langer bet nationalistisch blad „De Schelde"
te koop stellen.
ONS DAGELIJKSCH BROOD
In het Broodbesluit is o.m. bepaald, dat
de bereiding, verpakking, bewaring, behande
ling en het vervoer van brood uitsluitend
mogen geschieden op zindelijke wijze, niet
mogen plaats hebben door personen, die
lijden aan zweren, etterende wonden of
huidziekten aan het hoofd, aan de handen en
(of) armen, voor zoover deze personen met
deeg of brood in aanraking komen. Bij
vervoer van brood op den openbaren weg
moet het brood op deugdelijke wijze beveiligd
zijn tegen stof, vuil en insecten.
