WAARUIT DE MISDAAD VAN VERDACHTE
ZOU MOETEN BLIJKEN.
1
DINSDAG 23 SEPTEMBER Ï9S0
V WAT ZE ZEGGEN
ONTSLAG WEGENS SLAPTE
iC
Zekerheid bestaat niet!"
MENSCHEN EN MEENINGEN
BENOEMINGEN
PROF. DR. A. MULDERS
Jtii'
HOE DE VOORUITZICHTEN
ZOUDEN ZIJN?
DRINGEND NOODIG GEACHTE
VERBETERINGEN
MEXICAANSCHE WISSEL-
VERVALSCHERS 4
EEN GEHEELE BENDE IN MEXICO
GEARRESTEERD
OP EEN CRITIEK PUNT IN ZIJN LEVEN
ZOU HET BETER GEWEEST ZIJNDAT VERDACHTE
RUITERLIJK BEKEND HAD?
n
DOOR EEN AUTO GEGREPEN
süêtes
OPVOEDKUNDIG
HENRY FORD NAAR ONS LAND.
Inderdaad, veel goeds hebben we nooit
gezegd over neutrale sportbonden. Laat de
sport er daar werkelijk goed afkomen, laat
ze „fameuse" eersto klasse leden tellen: wij
meenden en meenen nog, dat sport niet
alles voor een menseh is, en dat er bij
sportlievende menschen nog andere dingen
in do gaten gehouden moeten worden, dan
het trappen van den bal etc. etc.
Dat heeft homerisch gelach en Indianen-
gebrul veroorzaakt over do bekrompen
katholieken, de sectarische katholieken, de
hekjeszettende katholieken, die 't vaderland
in wiie weet hoeveel stukken sneden.
De keerem en dames aan den overkant
konden of wilden maar niet begrijpen, waar
het eigenlijk om ging. Vooral de woord- en
penvoerende leiders van de moderne organi
saties hadden het druk, om toch maar te
betoogen, dat de steenen en de kalk van de
metselaars, de planken en spijkers van de
timmerlieden, de gereedschappen en het
materiaal van bankwerkers, heelemaal geen
geloof hadden!
Een kostelijke ontdekkingl
Gelachen werd er om die mop in de krin
gen van de modernen! „Was die effe goed!"
Natuurlijk gingen de katholieken voort op
hun weg: dat ras heeft een koppigheid van
2000 jaren van huisuit meegekregen; maar
ook een rustige zekerheid, dat de andere
groepen best het aangegeven spoor zullen
.volgen.
Wat is er nu neutraler dan een voetbal,
een rekstok, een paar goalpalen?
Waarom dan weer die vermaledijde katho
lieke sportbeweging?
De moderne arbeiders en ambtenaren
werden weer eens getrakteerd op wat opge
warmde soep van dagen terug. Natuurlijk
een beetje zuur, maar men moet er iets voor
over hebben.
Zoo stilletjes aan zijn de modernen aan
't keeren gegaan. Ze hebben zoowaar zich
met hart cn ziel verbonden aan de sociaal
democraten, omdat zij er zich innerlijk ge
heel verwant mee gevoelen.
Daar kwamen allerhande „roode" vereeni-
gingen. Ja, ja, ook voor de jeugd! En de
jeugd moest toch buiten al die groote-
menschen-dingen gehouden worden, heette
het!
Ook dat is veranderd, cn die meaning is
opgedoekt!
I Zelfs de sport kreeg de roode menie.
En het doet ons deugd, zouden ze in
Vlaanderen zeggen, dat ook daar thans wel
ingezien wordt, dat een voetbal wel een
dood ding is, maar voetballers zelf levende
menschen zijn. De secretaris van den Neder-
landschen Arbeiders Sportbond lucht zijn
hart over de „neutralen
Treffender verschil tusschen avbeiderssport
en burgerlijke sport was op 14 Sept. wel
nauwelijks denkbaar. In onzen Sportbond
stonden dien dag de competities stil, hadden
geen bijeenkomsten plaats en was alles dienst
baar gemaakt aan den georganiseerden, harts
tochtelijken roep om vrede en ontwapening.
Maar het „neutrale" rad moest natuurlijk
draaien, neutraliteit kan zich met politieke
liefhebberijen niet bezig houden. Hoeveel
modern-georganiseerde sportbeoefenaren wa
ren 14 September niet verplicht, op straffe
van boeten aan wedstrijden mee te doen en
hoevele clubbestuurders, eveneens modern
georganiseerd, moesten niet bij hun club
blijven, omdat hun neutrale bcmdsleiders ook
op dien dag wedstrijden hadden vastgesteld?
Duizenden echter, die zich anders niet in
zulke vraagstukken verdiepen, weten, sedert
die radio-oorlog woedt, wat onze klassetegen
standers onder neutraliteit plegen te ver.
slaan."
En wij moesten uitgelachen worden, omdat
wij niet konden tevreden zijn met. die neu
trale bonden?
Gelukkig, dat het inzicht komt, al is het
langzaam.
In het Bisdom Haarlem
Z. D. H. heeft benoemd de volgende "Wei-
Eer w, heeren: tot rector van het St. Franc.
Gasthuis te R'dam C. Hasp; alsmede tot
kapelaan te Noordwijk: E. Meijnders; Purme-
rend: J. van Ettinger; Voorburg (H. Mart.):
M. van jn; Den Haag (h. Willibr): J
GToen; Vlissmgen: M. v. d. Togt; Bovenkerk:'
B. Drost, Neom,Den Haag (H.H. Mart. v. G.):
J. van "Woesik; Haarlem (H. Liduina): G*
Luken; R'dam (H. Laur.): li. Coppens," die
kapelaan was te Den Haag (H, Jac.); tot
assistent te Pijnacker: A. Olierook, neom.
Ambtsaanvaarding te Nijmegen
Naar wij vernemen, zal de ZeerEerw. heer
dr. Alph. Mulders, professor aan het Groot-
Seminarie te Hoeven, op Vrijdag 3 October a.s.
het lectoraat in de Missiologie aan de R. K.
Universiteit te Nijmegen, aanvaarden, met hte
geven van eeii openbare les des middags om
3 uur, in de aula der Universiteit, over „Kerk
ea Missie in")'theologische.en historische be-
In het reparatiebedrijf van Wilton's
Machinefabriek cn Scheepswerf
Bij Wilton's Machinefabriek en Scheepwerf
zijn dezer dagen circa 650 arbeiders ontslagen
in verband met de slapte in het reparatiebe.
drijf.
Het feit, dat verschillende werken zijn afge-
loopen en onvoldoende nieuwe orders zijn bin
nengekomen. heeft de directie tot dezen maatre
gel genoopt. Op het oogenblik is in Schiedam
een l'link reparatiewerk onderhanden, terwijl
in Rotterdam nog aan enkele opdrachten ge.
werkt wordt. Ook zijn nog verschillende wer
ken „op stoom" onderhanden.
Omtrent de onmiddellijke vooruitzichten, zoo
werd ons medegedeeld, valt moeilijk iets te
zeggen. Vooral om dezen tijd van het jaar kun
nen ieder oogenblik nieuwe orders binnenko
men, zoodat de slapte ook spoedig weer over
wonnen kan zijn.
■J--" j.Aia
XH 'mp «èJi-róSTOr '«Vittel"
De moordzaak Lans ten einde
In de pensioenregelingen voor hoogere
ambtenaren en hun gezinnen
EEN WERKCOMITÉ. DAT DE VERDERE
STAPPEN ZAL VOORBEREIDEN
De besturen van de Centrale van Hoogere
Rijksambtenaren, de Centrale van Hoogere Ge
meenteambtenaren, de Algemeens vereeniging
van Officieren der Landmacht, de Algemeens
Roomseh Katholieke Officieren vereeniging en
de Algemeens vereeniging van Marine-officie-
ren hebben in een gecombineerde vergadering
den uitslag besproken van de audiënties welke
door verschillende ministers aan die besturen
zijn verleend, inzake de pensioenregelingen van
de burgerlijke en militaire hoogere ambtenaren
Voorts werd onder het oog gezien, in hooverre
de toelichting bij de dezer dagen ingediende
Rijksbegrooting van invloed moet zijn op de
verder in deze aangelegenheid te ondernemen
stappen.
Na uitvoerige gedachtenwisseling werd vast
gesteld, dat de dringend noodig geachte ver
beteringen in de pensioenvoorziening van hoo
gere ambtenaren en hun gezinnen slechts zeer
geringe offers van de schatkist zullen vragen,
omdat de in verhouding lage kosten nagenoeg
geheel ten laste van het pensioenfonds zouden
komen. In de toelichting bij de rijksbegrooting
kon daarom geen aanleiding gevonden worden
om de pogingen tot opheffing van de achter
stelling der hoogere ambtenaren op pensioenge-
bied te staken.
Besloten werd die pogingen ten krachtigste
voort te zetten.
Uit de aanwezige besturen werd een werk
comité samengesteld, dat de verder te onder
nemen stappen zal voorbereiden.
„Een gelukkig mislukte poging, om ook
in Europa te gaan opereeren"
Het tweetal Mexicanen, dat op 3 Februari
te A'dam 'n mislukte poging deed tot oplichting
van Cook's Reisbureau aan den Vijgendam
door de aanbieding van valsche chèques welke
afgegeven zouden zijn door de Bank of Mon
treal te Mexico City zal Donderdag a.s. voor
de Vijfde Kamer der Rechtbank terecht staan.
De aangehoudenen hebben destijds voorge
geven Vigil en Hernandes te heeten. Uit het
onderzoek, dat de Nederlandsche Centrale in
zake falsificaties heeft ingesteld is gebleken,
dat hun eigenlijke namen zijn L. Vega Guerra
en M. S. Escudero.
-Het Volk' verneemt nog nader, dat dank
zij het actieve optreden van genoemde Ned.
Centrale de Mexicaansche politie er enkele
maanden geleden in geslaagd is, de geheele
bende ten getale van niet minder den 16 be
ruchte internationale misdadigers te arres
teeren.
De politie te A'd'am vermoedde reeds dadelijk
dat haar beide arrestanten lid zouden zijn van
een oplichtersbende. Zij stelde zich dus tele
grafisch met de politie te Mexico in verbin
ding om omtrent de identiteit der beide kier
gearresteerde Mexicanen op de hoogte te
komen en eveneens om verschillende hij het
onderzoek aan het licht gekomen, feiten mede
te deelen en kennis te geven van de ontsnap
ping der beide medeplichtigen Garscia en Faro.
Het resultaat dezer internationale samen
werking is gelijk reeds gezegd, geweest dat
de Mexicaansche politie gegevens in handen
heeft weten te krijgen, die tot arrestatie van
de geheele bende heeft geleid.
Het in Mexico ingestelde onderzoek heeft
o.a. uitgewezen dat de nu onschadelijk ge
maakte bende geheel Zuid-Amerika onveilig
maakte en tal van bankinstellingen voor aan
zienlijke bedragen heeft opgelicht.
De uitzending van vier leden naar ons land
moet dan ook worden beschouwd als de eerste
gelukkig mislukte poging om ook in Europa
te gaan opereeren.
IN EET BEGIN IS DE ZAAK VERKNOEID
GEWORDEN, VERKLAART DE
VERDEDIGER
Bij het oversteken van de straat j
EN AAN DE VERWONDINGEN
BEZWEKEN
Gisterenavond te ongeveer zeven uur begaf
de gemeentesecretaris van Epe, de heer F.
Heier zich van zijn woning naar het gemeen
tehuis.
In de Dorpsstraat stak hij den rijweg over,
vlak voor een auto, die uit de richting Apel
doorn kwam en bestuurd werd door den heer
D. uit Amsterdam. Het gelukte den bestuur
der niet meer een aanrijding te voorkomen.
De heer H. werd gegrepen en een 25-tal me
ters meegesleurd. Ernstig werd het slachtoffer
opgenomen. Geneeskundige hulp was spoedig
aanwezig, welke verleend werd door de docto
ren dr. Meij en van Twisk. Ook de burgemees
ter van Epe de heer van Walsem was weldra
op de plaats van het ongeval aanwezig.
De verwondingen van den heer H. waren
van zoo'n ernstigen aard, dat hij spoedig aan
de gevolgen bezweek. Het slachtoffer was on
geveer 50 jaar en was een geziene persoonlijk
heid in de gemeente, p.m..was hij voorzitter
„van den Kunstkring,
VERDACHTE BLIJFT ZIJN ONSCHULD
VOLHOUDEN
(Vervolg.)
De verdediging heeft herhaaldelijk trachten
aan te toouen. dat verd. 's avonds toen hij naar
Rotterdam ontboden werd, in bloed getrapt
heeft. Dat is uitgesloten. In de eerste plaats
moet men om spatten op de voorzijde van de
broekspijpen te krijgen, hard in bloed trappen;
in de tweede plaats moet men in een plas
bloed trappen, en er was geen plas bïoed, or
was een bloedvlek. Bovendien is verd. door de
politie gewaarschuwd niet in bloed te trap
pen en het bloed lag links van de mat, zoo
dat hij er niet in kon trappen. Een ten slotte,
past iedereen uit zichzelf op, dat hij niet in
menschenbloed trapt.
Spr. twijfelt niet aan de verklaringen van
Bieling en den Rotterdamschen journalist,
maar hij gaat liever af op het nauwkeurige on
derzoek door de politie.
Het ivoren m-esje, dat verdachte gebruikt
heeft, was zoo scherp, dat. de deskundige, dr.
van Rijssel, er een dijbeen tot op het been mee
heeft kunnen doorsnijden. De hals is in drie
tempo's doorgesneden. Spreker neemt aan, dat
het met dit buitengewoon scherpe mesje i?
geschied.
Wat de vijl betreft, staat niet vast, dat bij
de groote schoonmaak in September 192S de
vijl niet in het kistje is gevonden, waar zij
later wel was. Er is toen bloed op gevonden,
dat behoorde tot dezelfde bloedgroep als het.
bloed van den verslagene.
De afdrukken in het hoofd van Lans komen
overeen met den vorm van de vijl en de ga
ten en deuken in den hoed eveneens. Aange
nomen mag dan ook worden, dat de slagen
met de vijl zijn toegebracht. Proeven hebben
uitgewezen, dat, wanneer met den breeden
kant wordt geslagen, het bloed naar voren on
opzij spat en de dader onbespat blijft.
Is met de vijl geslagen, dan moet en hier
wordt het net dicht getrokken iemand van
het personeel den moord hebben gepleegd. De
vijl werd op een verborgen plaats bewaard,
waar een vreemde haar niet had kunnen vin
den, terwijl het evenmin waarschijnlijk is, dat
een vreemde later de vijl in een kistje zou heb
ben opgeborgen, dat in een kastje onder den
aanrecht stond, om daarna door het achterhek
te verdwijnen en dit netjes met een looper
weer te sluiten.
Het motief van den dader is hier volmaakt
aanwezig. Hij miste de technische kennis om
directeur te worden, al stond het in de statu
ten, dat hij mede-directeur zou worden. Het
speet Lans, dat hij hem niet kon bevorderen,
in dat opzicht had Lans een goed karakter.
Verder was er verlies op de sponsen-afdeeling,
waarom Lans zich van een accountant heeft
voorzien. Buitengewoon merkwaardig was 't,
dat accountant Melis om 5 uur met zijn onder
zoek gekomen was tot het kasboek, waaruit
onmiddellijk de malversaties zouden zijn ge
bleken. Twee uur later lag het lijk van Lans
in het keukentje.
Tegenover verschillende menschen heeft v.
O. gezegd, dat hij nu wel directeur zou wor
den.
Hieruit blijkt wel voldoende het motief van
verdachte.
Hoe is het karakter van verdachte. Psychia
trisch onderzoek heeft uitgewezen, dat hij
over een groote mate van zelfbeheersching be
schikte. De deskundigen achten hem physisch
in staat tot den moord, over de psychische mo
gelijkheid verschillen zij van meening. Dr. van
Woerkom zegt, dat iemand met een dergelijk
apathisch karakter, zeer goed den moord kan
hebben gepleegd. Menschen. die zeer weinig
energiek zijn, kunnen plotseling, onder den
invloed van trachten uit de diepte der ziel, tot
groote energie komen. Verd. was op een cri-
tiek punt in zijn leven gekomen. Onder den in
vloed daarvan kan hij tot de gewelddaad ge
komen zijn. Alle aanwijzingen -sturen in de
richting van dezen verdachte. Lans is naar
alle waarschijnlijkheid beneden overvallen,
waar de eerste slagen zijn toegebracht. Lans
is naar boven geioopen en neergevallen. Verd.
heeft hem, achter hem staande, den nek af
gesneden, waarbij hij niet met bloed is hespat.
In verband met de nadere verklaring van
dr. Hulst, zal op dit punt het vonnis moeten
worden herzien.
Spr. is van oordeel, dat v. O. den moord
heeft gepleegd. Lans, als kantoorbediende be
gonnen, was opgeklommen en had de zaak
groot gemaakt. Maar een geweteniooze procu
ratiehouder ondermijnde de zaak en bedroog
Lans.
Lans is een verschrikkelijke dood gestorven
en het is juist, dat de rechtbank verdachte
heeft gestraft. Meermalen heeft spreker ge
dacht, of het niet beter geweest zou zijn, ook
voor verdachte, dat hij ruiterlijk bekend had.
Spreker eischte vernietiging van het vonnis
van de rechtbank te Rotterdam en veroordee
ling van verdachte wegens valschheid in ge
schrifte, viermaal gepleegd, verduistering en
doodslag, tot 20 jaar gevangenisstraf..
De president vraag v. O. of hij nog iets ta
zeggen heeft.
Verd.: Ik kan alleen voor God zeggen, dat
ik onschuldig hen aan den moord. Ik heb
het niet gedaan. Meer kan ik niet zeggen.
De zitting wordt te 12.45 uur geschorst tot
2 uur.
Er was voor deze zitting buitengewoon groo
te belangstelling. Onder de aanwezigen was ook
de oud-minister dr.-J. Th. de Visser, de vader
van den procureur-generaal.
Pleidooi mr. Kokosky
Na heropening der zitting is het woord aan
de verdediging.
Mr. v. d. Meer bespreekt de malversaties.
Verd. erkent ruiterlijk dat hij ze heeft gepleegd.
De proc.-gen. keurt ze zeer scherp af, doch
daarin ging hü te ver, Yerd, heeft zeker wel den
indruk gehad, dat hij over zijn eigen geld, dat
toch in de zaak zat, beschikte.
Spr. dringt erop aan verd. voor deze feiten
te veroordeelen tot een straf, gelijk aan zijn
prev. hechtenis, indien hij voor den doodslag
mocht worden vrijgesproken.
Mr. Kokosky betoogt, dat weinig zaken in de
laatste jaren zoozeer de aandacht hebben ge
trokken als deze, vooral ook om de processueele
wijze van behandeling. Spr. schetst dan de ver
schillende fasen, welke deze zaak heeft door
leefd.
Spr. betreurde het, dat de off. v. justitie te
Rotterdam en proc.-gen. dezelfde personen zijn.
De man, die de zaak heeft opgezet, die over
tuigd is van de schuld van verd., zit hier als
proc.-generaal. De overtuiging van den proc.-
generaal is niet gevestigd door een objectief
nieuw onderzoek van den proc.-generaal, maar
bestond reeds bij den aanvang van dit onder
zoek.
De publieke opinie is, dat men bet bewijs niet
geleverd acht. Er bestaat twijfel, die in de
rechtszaal niet bestaan mag. Er is maar één
mogelijkheid: hij en geen ander. Is de zaak
moeilijk voor het Hof, ook voor spr. is zij
moeilijk. Hij weet evenmin of deze man het
gedaan heeft als de proc.-generaal, maar er is
een twijfel in hem. Hij zou niet met warmte
kunnen pleiten als hij innerlijk wist, dat verd.
wèl schuldig was.
Spr. behoeft niet aan te toonen wie het dan
wel gedaan heeft. Het onderzoek is onvoldoen
de geweest. Triomfantelijk kwam de proc.-gen.
met de opmerking, dat het onderzoek zoo goed
was geweest, dat zelfs de broek van Vermeulen
is onderzocht. Maar men heeft bij den cowboy,
noch bij Vermeulen huiszoeking gedaan.
Neen, men heeft den indruk gehad, dat
verd. het gedaan heeft en men is gaan zoeken
naar bewijzen. Moeilijk is de taak van het Hof,
moeilijk die van de verdediging, maar het moe"-
lij^st heeft het de verdachte. Verdachte is hij
en verdacht is alles wat hij zegt. Herinnert hij
zich iets niet dan is dat verdacht, vergist hij
zich dan is het verdacht. Hij heeft er immers
alleen maar belang bij te liegen, nietwaar?
Spr. wijst erop, dat aan verd. eerst in Juni
gevraagd is wat Lans deed, toen het personeel
was weggegaan. Hij moest zich dat toen nog
precies herinneren en als hij het niet meer
precies kan vertellen, dan is dat verdacht. Het
onbillijke is, dat men dat alleen doet met een
verdachte en niet met een getuige, wanneer
mevr. Lans bijna een jaar later komt met de
verklaring, dat haar man had gezegd, dat hij
vroeger thuis zou komen. Zij dacht er toen niet
aan, dat het heel zonderling was dat zij dan
toch nog om zeven uur met haar dochter op
vde Blaak liep te wandelen.
Het wórdt alles nog veel moeilijker wanneer
wij te doen hebben met een verdachte als v. O.
Hij kan zich niet expliceeren, hij kan zich niet
uitspreken; hij kan maar een ding zeggen: er
is maar één, die weet dat ik onschuldig was.
Wanneer men deze zaak goed bekijkt, dan
blijkt het, dat het allemaal hypothesen zijn en
meer niets. Maar het gaat hier om iemand, die
20 jaar gevangenisstraf moet krijgen en daarom
moet het Hof alles helder en klaar voor oogen
staan.
Spr. brengt den president lof voor de vol
slagen onpartijdige wijze waarop hij dit onder
zoek heeft geleid.
Het requisitoir klonk volkomen logisch; de
proc.-géu. is een waardige leerling van Conan
Doyle. Hij denkt: de man is schuldig, en ziet
hoe prachtig allerlei feiten kloppen. Uit deze
feiten kan echter slechts blijken, dat v. O.
de dader kan zijn, niet dat hij de dader is.
Het is niet voldoende, dat bet mogelijk, dat het
waarschijnlijk is, dat hij de dader is, het moet
zóó vast staan, dat het belachelijk zou zijn
daaraan te twijfelen.
Het Hof kan slechts het standpunt innemen:
wij kunnen het bewijs niet leveren omdat het
onderzoek zoo slecht is geweest. Er zijn slechts
aanwijzingen, hier heeft men geen enkel hou
vast, niet anders dan verdachte momenten, ter
wijl voor elk der handelingen van dezen man
gemakkelijk een verklaring is te geven.
Spr. becritiseert dan dit voor-onderzoek. Spr.
had van den proc.-gen. een woord van critiek
willen hooren, hij kon het niet liooren, omdat
de proc.-gen. dezelfde is als de officier van
justitie, die mede schuldig is aan het voor
onderzoek. Hij heeft gezegd, dat feitelijk de
politie het onderzoek leidt in groote steden.
Dat is de fou^ In een dusdanige groote, inge
wikkelde zaak "mogen rechter-commissaris en
officier van justitie het onderzoek niet over
laten aan de politie. Trouwens, al zou het stand-
punt van den proc.-generaal juist zijn, de schuld
ligt toch niet geheel bij de politie. Rechter
commissaris en off. v. justitie zijn 's avonds
ter plaatse geweest en men zou zeggen, dat
zij voorloopig onderzoek instelden om den vol
genden ochtend de zaak nauwkeurig te bezien.
Hier evenwel is opdracht gegeven de heele
boel op te ruimen voordat het personeel kwam.
Een onderzoek naar de kleeren van Lans
was niet gedaan. Zeven maand later zijn zij uit
het ziekenhuis gehaald; een vest was al weg
gegeven. Verder is er geen onderzoek gedaan
naar de plaatsen waar bloed is gevonden.
Nu komt het rapport-Brons. Spr. weet niet
of Brons betrouwbaar is. Brons is afgemaakt,
ingezouten. Maar zijn rapport was er en com
missaris Dijkstra legde het niet over %an den
off. van justitie.
Dr. van Rijssel wordt belast met het onder
zoek en men zou zeggen, dat men hem dade
lijk naar de plaats van het misdrijf zou hebben
gebracht. Maar noch den hoed, noch de jas van
Lans heeft men hem getoond en hij is niet ge
bracht naar de plaats van het delict. Dat ge
beurde pas zeven maand later.
De vijl is niet gevonden. De agent Commijs
voelt even met zijn hand in het kistje, midden
in den nacht, verder niets. Toch moet de vijl,
met het bloed eraan, dadelijk in het kistje zijn
gelegd.
Men heeft het alternatief aangenomen: v. O.
of een inbreker. Maar naar het verleden van
Lans heeft men geen onderzoek ingesteld. En
als dat wel is geschied, dan zijn er geen rap
porten overgelegd dienaangaande. Spr. wil niet
noodeloos de nagedachtenis van het slachtoffer
besmeuren, maar er staat hier nóg een men-
schenleven op het spel.
Het is bekend, dat Lans geen onkreukbare
reputatie had, .Waarom zou er niet een ander
gekomen kunnen zijn, die hem vermoord heeft.
Er is geen onderzoek naar ingesteld.
Spr. gaat daarna over tot bespreking vr.n
het requisitoir.
De proc.-gen. heeft zijn stof verdeeld in
twee gedeelten: de malversaties, daarna den
moord, subs, den doodslag. Men zoekt in de mal
versaties het motief voor den later gepleegden
moord. Nu is het merkwaardig, dat ook mevr
Lans heeft verklaard, dat Lans veel te goedig
was en zeker niet naar de politie zou zijn
geioopen. Men vergete toch ook niet, dat deze
man zijn eigen geld stal, want het derde deel
van het kapitaal in de zaak was van hem.
Spr. komt tot de reconstructie.
Het gefingeerde van de inbraak is wel de
politie, maar niet aanstonds den proc -generaal
opgevallen. In een ruimte bij de W.C. werden
bloedsporen gevonden en een handdoek, ge
deeltelijk met bloed doordrenkt.
Is het ook niet volkomen verklaarbaar, dat de
dader overal gezotht heeft om zich schoon te
kunnen maken? En dat hij ook hij het kastje
is geweest onder het aanrecht, waar de doeken
lagen en dat hij daar de vijl heeft neergelegd?
Dat hij getracht heeft daar de vijl te verbergen,
is juist te bewijzen. Er zijn geen sporen van
inbraak gevonden. Heeft de proc.-gen. nooit
van valsche sleutels gehoord? Er is slechts wei
nig gestolen. Kunnen de dieven niet gestoord
en gevlucht zijn?
O.m. wees spreker er op, dat er herhaaldelijk
ingebroken is hij Lans.
Spreker komt nu tot de cowboy-geschiede
nis. De proc.-generaal loopt daar wat heel licht
overheen, hetgeen spreker nader uiteenzet.
Spreker gaat vervolgens o.m. nog verschil
lende getuigenverklaringen na.
De reconstructie van de situatie was onvol
doende, omdat het op den dag van den moord
volle maan was.
Wat het uur van vertrek van v. O. betreft
wees spreker op de manier waarop de tijdstip
pen zijn vastgesteld.
Neem nu eens de omstandigheid waarin deze
man verkeert. Psychologisch is het volkomen
verklaarbaar, dat hij onder den indruk was
van de a.s. ontdekking der malversaties en
hang was dat zij in verband gebracht zouden
worden met den moord. Is het niet te hegrij
pen, dat hij tracht dit te voorkomen en het
mooier heeft voorgesteld dan het was en het
tijdstip van zijn weggaan vroeger heeft ge
noemd dan het was. Men mag hieruit geen con
clusies trekken.
Trouwens hij had, als hij schuldig was,
natuurlijk veel verstandiger gedaan door te
zorgen op tijd thuis te zijn en den trein niet
te missen Thuis gekomen heeft hij op de
vraag of er iets was, geantwoord: nu nog niet.
Natuurlijk, want den volgenden dag zouden de
malversaties uitkomen en dan zou hij misschien
op straat staan. Zijn vioolspel was slecht. Was
het anders dan niet slecht Ja, anders was
het ook slecht„Onthoud het uur, waarop ik
thuis ben gekomen heeft hij tot zijn vrouw
gezegd". Maar wanneer zei hij dat? Nadat hij
van den moord gehoord had. Natuurlijk zei
hij het toen omdat hij ervan verdacht zou kun
nen worden. Hij heeft ook een ander pak aan
trokken. Als hij het pak, dat hij aanhad had
willen verbergen, zou hij het voor een ander
verwisseld hebben, voordat mevrouw Log
ger kwam. Dat deed hij niet, hij trok een ander
pak aan nadat er uit Rotterdam was opge
beld.
Van O. liad er geen belang bij Lans te ver
moorden, want hij kon weten, dat dan alles
uit zou komen van de malversaties, terwijl er
vermoedellijk niets zou gebeuren als den vol
genden dag eenvoudig de malversaties waren
uitgekomen.
De politiehond is naar het achterhek geioo
pen. Kan Lans daar niet zelf geweest zijn om
iemand binnen te laten Twee personen op de
Admiraliteitskade hebben iemand gezien. Hun
verklaringen zijn onzeker. Het overhemd, dat
uit het water is opgevischt, was niet van O.
Hij is dien avond door het voorhek, niet door
het achterhek gegaan, waarvan hij wel een
sleutel had. Op den dag der begrafenis, als
hij hij mevr. Weyne de trap afgaat, voelt hij
plotseling den sleutel in zijn zak, herinnert
zich, dat hij gelezen heeft, dat iemand ver
klaart heeft een man uit de richting van het
achterhek te hebben zien komen, en geeft al
weer uit vrees voor het combineeren van mal
versatie en moord, den sleutel aan zijn schoon
zuster. Deze verklaring is even logisch als die
van den proc. generaal. Men kan, doch men
behoeft niet diens verklaring van het geval
te geven. 4
Volgens den proc. gen. moet de moord met
het mesje gepleegd zijn, maar er is daarop
geen spoor van bloed gevonden en dus kan
daarin geen aanwijzing gevonden worden.
Spreker komt thans tot de bloedspatten.
Zijn er motieven voor den moord. Als hij de
malversaties had willen uitwisschen zou hij de
boeken weg hebben kunnen maken. Dat bij na
den moord pogingen gedaan beeft om directeur
te worden is zoo vanzelfsprekend, dat men het
onmogelijk tegen verd. kan aanvoeren.
De reconstructie, die spr. van den moord
heeft gegeven, is veel logischer dan die van
den proc.-generaal.
Zoolang men in staat is om voor alle moge
lijke z.g, verdachte punten een logische ver
klaring te geven, zoolang mag een rechterlijk
college een veroordeeling niet uitspreken. Voor
spr. is deze zaak een levenskwestie geworden.
Hij gaat eronder gebukt. Hij heeft medelijden
met dezen man; hij kan niet zeggen, dat hij
het niet gedaan heeft, maar in zijn binnenste
bestaat twijfel. Er is een menschenleven ver
loren gegaan, maar hier staat een leven op
het punt verloren te gaan. En er mag toch al
leen dan een veroordeeling volgen als het
onherroepelijk vast staat dat deze man en nie
mand anders de dader kan zijn geweest. Ze
kerheid bestaat niet. Als de malversaties nu
eens niet geschied waren, zou men dan huiten
die malversaties om, kunnen zeggen, dat hij de
dader is, Is er geen twijfel genoeg over
dezen man vrij te spreken.
Als hier de doodstraf bestond, zoudt gij hem
dan durven veroordeelen tot den dood? Maar
zegt niet: hier bestaat geen doodstraf, want spr.
weet niet wat erger is: de dood of twintig jaar
gevangenisstraf. Wanneer gij maar een oogen
blik twijfelt, dan moet gij dezen man vrijspre
ken. Gij kunt dezen man, die vader is en echt
genoot, niet op deze1 gronden uit de maatschap
pij bannen. Ik hoop, dat gij, wanneer gij in
raadkamer gaat, de spreuk voor oogen hebt:
bij twijfel vrijspraak.
Deze man moet worden vrijgesproken, om
dat het wettig en overtuigend bewijs niet is
geleverd, niet is geleverd kunnen worden, mis
schien omdat in het begin de zaak verknoeid
is. En wanneer gij komt tot vrijspraak voor
den moord, laat het dan wèl zijn
Replieken
De proc.-generaal wenscht alleen in te gaan
op de critiek op het voor-onderzoek.
De verdediger heeft elke aanwijzing afzon
derlijk bestreden, doch spr. mag hem toch van
een omissie beschuldigen, omdat hij in gebreke
is gebleven het complex aanwijzingen te be
strijden. Alle aanwijzingen passen in elkaar en
het Hof moet niet beoordeelen elke aanwijzing
afzonderlijk, doch het complex van aanwijzin
gen-.
De critiek is van a tot z neer te sabelen.
Het onderzoek naar den levenswandel van
Menschen, die aan het hoofd staan van een
yroote partij, tegen welke opgezien wordt
door de massa (de massa heeft nu eenmaal
leiding noodig en laat zich ook doodmakke-
lijk leiden) hebben een bijzondere verant
woordelijkheid.
Als ze spreken, moeten ze hun woorden
wikken en ivegen, want gesproken ivoorden
gaan hun onmeedoogenden gang van
wekkers tot daden.
Als ze schrijven, moeten zij zich dubbel
bezinnen, omdat het gesproken woord blijft
en daarom ook zijn werk blijft doen.
Een dwaling in de wereld, brengen, is ge
makkelijk; een dwaling uit de wereld helpen,
verbazend lastig.
Leiders hebben ook dit voorrecht bij de
massa, dat hun daden een voorbeeld van
eigen iverkcn worden.
De leider moet daarom met de massa op
voedkundig te werk gaan.
Dat heeft de heer Drop vergeten!
Hij is het slachtoffer geworden van een
zenuwachtigheid, die wel meer leiders van
sociaal-democraten parten speelt.
De heer Drop heeft uit een voor de Kamer
leden ter lezing gelegd stuk brokken gepubli
ceerd.
Zijn partij had dat noodig, heette het. En
als de partij het vraagt, schijnt alles te
mogen.
De voorzitter der Tweede Kamer heeft in
een hartig woordje dat misbruik van ver
trouwen gegispt. Zelfs Albarda kon geen
ander motief vinden, dan dat de partij het
scheen tc eischen!
Is dat: het doel heiligt de middelen?"
Toch stond cn bleef, hij alleen staan in de
kamer, die terecht den voorzitter bijviel.
De communisten kwamen natuurlijk ook
voor den dag en zeiden tenminste duidelijk
dal zij zich aan geen geheimzouden storen.
Dat is tenminste duidelijk. Al het gedraaU
der schuldigen doet aan liet verkeerde der
publicatie niets af cn geeft werkelijk voet
aan een zeker wantrouwen.
Als dat voorbeeld overslaat op gemeente
raden, op vertrouwelijke besprekingen cn
stukken, dan moet veel werk ongedaan
blijven.
Zóó voedt men geen menschen op.
Ieder iveldenkende verwacht, dat de lei
ders zelf eerlijk zoo'n manier van doen zullen
afkeuren: Zich bnnoozel houden, alsof dat
nu niet mocht, schaadt meer dan dal het
baat.
den heer Lans heeft niets opgeleverd en de
verdediger zelf heeft ook niets gevonden.
De commissaris van politie Dijkstra is hef
tig aangevallen en spr. heeft niet de taak de
politie a tort, et a travers de hand boven bet
hoofd te houden, maar wanneer de beschuldi
ging ten onrechte is geschied, dan is bet wel
spr.'s taak. De critiek van den verdediger op
den precessueelen gang is ongegrond.
Mr. Kokosky betoogt, dat er een homerisch
gelach zal opgaan in Nederland als men be
weert, dat het politie-onderzoek goed is ge
weest. Men heeft 's nachts een onderzoek in
gesteld bij kleine lampjes.
Mr. de Visser: Met koolspitslampen.
Mr. Kokosky: Goed, met koolspitslampen.
Maar men heeft daarna niets bij klaarlichten
dag onderzocht. Men heeft een wapen gezocht,
maar men heeft de vijl toch ook niet gevonden!
Die lag in een kistje, dat met bloed bevlekt
was. Maar eerst in Juli is de vijl voor deu
dag gekomen.
Da president roept agent Commijs voor, die
verklaart, dat hij huiszoeking heeft gedaan hij
Vermeulen en agent Pieters bij Dutilh.
Inspecteur Hermans verklaart, dat hij den
cowboy, bij Dutilh en bij Vermeulen huiszoe
king is gedaan.
Verdachte blijft zijn onschuld volhouden.
God zal wel ééns uitkomst geven.
De president sluit het onderzoek en bepaalt
de uitspraak op Maandag 6 October des voor-
middags te 10 uur.
MP
J. G. RUEB f
Te Breda overleed in den ouderdom van SS
jaren de heer J. G. Rueb, directeur en mede
oprichter der N.V. Machinefabriek „Breda",
voorheen Backer en Rueb.
PASTOOR H. JANSSEN
We vernemen dat de Zeereerw. heer Hub,
Janssen, pastoor te Margraten, wegens ziekte
ontslag heeft aangevraagd.
Dr. C. W. Tft. BARON VAN BOETZELAER
VAN DUBBELDAM.
Het Tweede Kamerlid, dr. C. W. Th. Baron
van Boetzelaer van Dubbeldam, is na een ver
blijf van vijf maanden in Ned.-Indië, in zijn
woonplaats de Bilt teruggekeerd, meldt de
.Stand."
HET KAMERLID KLEEREKOPER 50 JAAR
Het Tweede Kamerlid A.B. Kleerekoper heeft
gisteren in huize „Elisabeth" aan den Parkweg
te 's Gravenhage, waar hij na zijn ernstige
ziekte verpleegd wordt, zijn 50sten verjaardag
gevierd.
In den loop van den dag werden tallooze
bloemstukken en schriftelijke gelukwenscken
bezorgd.
Naar wij vernemen, zal de bekende Ameri-
kaansche fabrikant van automobielen, Henry
Ford, die op het oogenblik een rondreis door
Europa maakt, zeer waarschijnlijk ook een be
zoek aan ons land brengen.
A'-*"*:
DE „NEDERLAND'-EXPRESS.
De speciale trein met post en passagiers !n
aansluiting op het s.s. „Prins der Nederlan
den" zal Vrijdagmorgen 26 September te
10.20 uur van Genua vertrekken.
Aankomst: Zaterdagmorgen 27 September
te 8.57 uur te Arnhem, 9.4C uur te Utrecht, 11
uur te Den Haag S.S., te 10.24 uur Amster
dam W.P., te 10.43 uur te Amsterdam C.S. en
te 11.25 uur te Rotterdam-Maas.
'ïi~
VERDRONKEN, 'f&:
Zaterdagavond is in de Roer, bij Roermond,
verdronken de 36-jarige arbeider J. H. N,
Het lijk is nog niet gevonden,
