6 0 SïSrr* a 10 O
Het spelling-vraagstuk
Een noodkreet van „moord"
en „politie"
VADERLANDSCHE RANK
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1930
f LAFFE MISKENNING
PATERS VAN DEN H. GEEST
EERW. BROEDER THEODOSIUS. t
NEDERLANDS MODERNE KERKMUZIEK
Ontploff ng op de „Stad Zaandam"
FRAUDE AAN EEN SLACHTHUIS
KLINKERS OP ONZE WEGEN
DRAADLOOZE REELD-
TELEGRAFIE
Hn
MENSCHEN EN MEENINGEN
DE GLIMLACH
HET GROENE KRUIS CONGRES
Het soc. dem. Eerste Kamerlid F. S. Noord-
hoff meent, dat „de millioenen voor oorlogs
scheepjes'' veel en veel beter zouden kunnen
worden besteed.
Natuurlijk, het geld voor het onderhoud
van de gevangenissen kon óók veel beter
besteed worden.
Maar er is een abnormaal laag geboorte
cijfer op Java, dat als gevolg van 'n slechten
gezondheidstoestand dient beschouwd, zegt
de heer Noordhoff en besluit dan:
Ziet daar het resultaat van eeuwenlange
overheersching van het schoone Java door
de Hollanders, die voor de sociale nooden
onzer bruine broeders en zusters geen betere
remedie kennen dan wat petieterige oorlogs
scheepjes en.zalvend gepreek!
Dit is in zijn algemeenheid een onware
aanklacht tegen het Nederlandsch bestuur
en een laffe miskenning van den arbeid der
missionarissen en zendelingen, aan wier
werk minister de Graaff bij de laatstp Indi
sche begrooting nog hulde bracht.
Wij zullen Nederland's koloniaal bestel
niet door dik en dun verdedigen. Maar de
bewering, dat „voor de sociale nooden in
Indië geen betere geneesmiddelen werden
aangewend dan „oorlogsschepen en zalvend
gepreek" is zulle een met de feiten op vijandi-
gen voet staande uiting, dat zij wel een echt
staaltje levert van het peil der agitatie, waar
mee de S. D. A. P. dezer dagen, nog wel hi]
monde van senatoren, werkt!
Missiehuis te Gemert
Men schrijft ons
In ons oude „Kasteel" is voor deu zóóveel-
sten keer iets nieuws gebeurd.
In den „heelen ouwen tijd" huisden er de
Duitsche Bidders, die over Gemert en omstre
ken heerschten en door een verstandig bestuur
voor rust en welvaart zorgden.
Tot midden in den wereldoorlog woonde
achter die geheimzinnige torens en grachten
een andere ridderorde, de keurbende der H.
Kerk, de Paters Jesuïeten, die door hun deug
den en geleerdheid een zeer weldadigen in.
Vloed uitoefenden tot ver in 'trond.
In het begin van dienzelfden wereldoorlog
kwamen eenige zeer arme missiepaters onder
dak vragen en vinden in het gastvrije Gemert
en, ofschoon hun geen modern ingericht stu
diehuis kon worden aangeboden voor Bel
gische vluchtelingen, als zij, was de boven,
verdieping van het patronaat al zeer welkom
toch toonden Gemert en omstreken, dat ze
hun nieuwe Paters wel wilden houdeu.
Wie zou echter hebben durven denken, dat
zij eenmaal de plaats zouden bezetten van die
oude Kasteelridders
Wat zij niet konden, dat kon de Goddelijke
Voorzienigheid en de milddadige hulp van
goede weldoeners.
Gedurende 10 jaren, van 1920 tot 1930 luid
den onophoudelijk de torenklokjes van het „Kas
teel", om een groot aantal jeugdige aspirant-
missionarissen van de kapel naar de studie
zaal, van de studiezaal naar de eetzaal en dan
Weer naar de klas of naar de Zusters van het
Gasthuis of zelfs naar het voetbalveld te roe
pen.
Diezelfde jonge manuekes van toen zijn nu
Eerw. Heeren Philosophen en Theologanten
geworden, en de oudsten onder hen hopen over
drie en vier jaar reeds naar Afrika te trekken.
Vanaf Sept. 1930 is in het „Kasteel" geves
tigd het Groot-Scholasticaat van de Paters van
den H. Geest voor de Nederlandsche Provincie.
Het wil echter liever den eenvoudigen naam
„Missiehuis" blijven houden.
MISSIE-COMITE IN HET BISDOM
HAARLEM.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft naar
„St. Bavo" meldt benoemd tot lid van het Dio
cesaan Missie-Comité rector H. J. M. Peeper-
korn als opvolger van pastoor P. W. de Wolf.
DE DIOCESANE JEUGDRAAD
Z. D. II. de Bisschop van Haarlem heeft be
noemd tot bestuursleden van den Dloc. Jeugd
raad den heer dr. L. Berger te 's-Gravenhage
en mej. M. v. d. Kallen te Scheveningen en
tot voorzitter van den Dekenalen Jeugdraad
te Alkmaar rector C. Vis; te Leideu pastoor
J. C. Vijverberg.
(St. Bavo).
ZILVEREN PROFESSIEFEEST.
Op Maandag a.s. viert de ZeerEerw. Pater
J. C. Krüter C.s.s.R. zijn zilveren professiefeest
in het klooster te Roosendaal, alwaar hij thans
de functie van Minister bekleedt.
JUBILEUM
De ZeerEerw. Pater H. van Driei C.s.s.R. in
het klooster „Hebo" te Nijmegen hoopt op 8
October zijn zilveren priesterfeest te herdenken.
In het Instituut „St. Louis", te Oudenbosch,
is in den leeftijd van 57 jaar overledeu de
Eerw. Broeder Theodosius (in de wereld de
heer II. P. J. Latour), geboren te Tilburg, den
16 Augustus 1873.
W. J. H. VAN DER WAARDEN f.
In den ouderdom van «9 jaren is te Nijme
gen overleden de beer W. J. II. v. d. Waar
den. sinds 1905 lid van den gemeenteraad
aldaar.
DR. H. PEYROT. t
Gistermorgen everleed op 64-jarigen leeftijd
dr. PU. H. Peyrot, rector van het Stedelijk
Gymnasium, te Amersfoort.
DR. H B. SE.VI ME LINK t.
In 62-jarigen onderdom is gisteren namiddag
te Wassenaar overleden dr. II. B. Serumelink,
rustend vrouwenarts.
OUD-RESIDENT A. E. ENGELBRECHT f
Op 90-jarigen leeftijd is gisteren te 's Graven-
hage overleden de oud-resident E. A. Engel-
brecht.
DE WEDUWE VAN MULTATULI
Op 90-jarigen leeftijd is te 's Hage overleden
mevrouw M. Douwes DekkerHamminck
Schepel, de weuuwe van Mtiltatuli.
's Ministers concessie"
DE VEREENVOUDIGERS WIJZEN
HAAR AF
„Vereenvoudiging" publiceert liet advies, op
verzoek van minister Terpstra en met instem
ming der professoren Kern, Verwey, Stoett en
Overdiep door prof. de Vooys omtrent het be
kende spelling-decreet uitgebracht.
Aan de nota van den hoogleeraar wordt het
volgende ontleend:
Deze nieuwe regeling van het grammatics
geslacht zou alleen zin hebben, indien de ge
gronde verwachting bestond, dat daarin een
nornl te vinden was voor bet taalgebruik van
het opgroeiend geslacht, zoodat in afzienbare
tijd op deze grondslag eenheid van schrijfge
bruik bereikt zou worden.
Volgens mijn vaste overtuiging is dit een
dwaling. Deze regeling zal onhoudbaar blijken:
lo. als willekeurig en onwetenscbappelik,
2o. als onpaedagogies en onprakties.
Ten opzichte van het grammaties woordge
slacht bestaat er geen onderscheid tusschen de
namen van mannelike eu vrouwelike levende
wezens, Noch in de taal van het verleden, noch
in de dialekten, noch in de taal van hedendaag
se dichters en schrijvers is er een spoor van te
vinden.
Toen het oude onderscheid tussen mannelijk
een, mijn en vrouwelijk eene, mijne prijsgege
ven werd, kwam bij niemand de gedachte op,
om tussen namen van levende wezens en die
van dingen onderscheid te maken.
Toen in onze dagen schrijvers en dichters
van naam (ook met-veieenvoudigers als Albert
Verwey, P. N. van Eyck, e.a.) de niet gespro
ken buigings-n in hun geschriften weglieten,
geschiedde dit over de gehele* linie.
De mening dat namen van mannen bij uit
stek „mannelik" zouden zijn, berust voorname-
lik op het feit, dat hetzelfde woord „geslacht"
in onze taal gebruikt wordt voor sexe en genus
(grammaties© categorie).
Een splitsing als door de Inspecteurs werd
voorgesteld, is door geen wetenschappelike
spraakkunst erkend kunnen worden. Als geheel
willekeurig en strijdig met het hedendaagse
taalgevoel, is dientengevolge de voorgestelde
uitzondering onaanvaardbaar.
In de tweede plaats is de nieuwe regeling
onpaedagogies en onprakties, omdat van te
voren vaststaat dat een correcte toepassing
voor een groot deel van het Nederlandse
volk onbereikbaar is. De toepassing lijkt een
voudig, maar inderdaad is daarvoor kennis no
dig van grammatiese regels die voor bet be
schaafd-gesproken Nederlands niet meer gel
den. Bij de keuze van de persoonlike prono
mina aarzelt niemand tussen de subject- en ob
ject-vorm; bij de lidwoorden wijst ons taalge
voel de weg niet: als regel is de vorm onveran-
derlik. Leerlingen die geen voortgezet onderwijs
krijgen, zullen levenslang fouten blijven ma
ken, maar blijkens de hedendaagse praktijk
zullen ook ontwikkelden telkens mistasten;
men lette steeds op de vele den-vormen in de
nominatief, op het relatieve die voor dien in
onze dagbladen en hoeken
Bovendien bevatten de voorgestelde uitzonde
ringen vreemde inconsequenties. Als de sexe zou
moeteu beslissen over het grammaties geslacht,
dan zouden woorden als persoon, getuige, lode
een dubbel geslacht moeten hebben, terwijl voor
engel, duivel e.d. het geslacht ambtelik bepaald
diende te worden. Voor menigeen zal het duister
blijven, waarom de hond en de olifant voortaan
steeds vrouwelik, en de wolf en de ezel steeds
mannelik zouden moeten zijn.
Op bovengenoemde gronden meen ik, Uw
Excellentie de nadrukkelike raad te moeten
geven: sta toe, dat bij het onderwijs voor de;
die en deze dezelfde eenvoudige en consequente
regel gevolgd wordt, die nu reeds geldt voor een
en voor de bezittelike voornaamwoorden.
De voordelen van deze maatregelen zijn niet
te onderschatten. Het volksonderwijs in de moe
dertaal, dat Uw Excellentie in het biezonder
ter barte gaat, wordt van ballast bevrijd: de
uitgespaarde tijd kan dan het onderwijs in het
stellen ten goede komen.
In de tweede plaats zal deze verlichting de
expansie van het Nederlands bevorderen. Wij
denken daarbij vooral aan bet grote belang van
deze vereenvoudiging voor het onderwijs in het
Nederlands in de overzeese gewesten. Ongetwij
feld zal uw ambtgenoot van Kolonieën, op
grond van vroegere aandrang uit Indië, u
krachtige steun verlenen,
oor vreemdelingen blijft onze kunstmatige
scheiding van mannelllt en vrouwelik woord
geslacht een struikelblok bij het aanleren
van onze taal. Vandaar dat nu reeds in de
beste spraakkunsten voor vreemdelingen ge
schreven, die van Prof. Dr. Van der Meer voor
het Duits en van Dr. E. Kruisinga voor het
Engels, de vereenvoudigde spelling aanvaard
is.
Hoewel wij overtuigd blijven dat alleen op
afdoende wijze aan de spellingstrijd een einde
gemaakt zou kunnen worden, door van rege
ringswege aan de vereenvoudigde spelling bij
het. onderwijs gelijke rechten te verlenen als
aan de gebruikellke, kunnen wij de vrijheid om
de buigings-n weg te laten als een stap in de
goede richting waarderen, mits de uitzonde
ringen, die een derde schrijfwijze zouden schep
pen, en dus de verwarring vergroten, komen
te vervallen.
EX-FRESIDENT MUSICUS PADEREWSKI
Op zijn 70e jaar nog op tournee
De beroemde pianist vertrekt dezer dagen
weer naar de Vereenigde Staten voor een tour-
née van 70 concerten. Ofschoon bij lijdende is
aan phlebitis (aderontsteking), zag hij zich
tot deze kunstreis genoodzaakt, daar hij onder
financieels zorgen gebukt gaat. Zijn groot for
tuin heeft Paderewski in edelmoedigheid „ver
kwist". Des tijds president van Polen heeft
hij uit eigen middelen heel veel bijgedragen
voor den wederopbloei van zijn vaderland. Bo
vendien leven een 6-tal musici min of meer op
zijn kosten, wat hem veel geld kost.
Om aan zijn „verplichtingen" te kunnen vol
doen gaat hij ziek op reis, ditmaal voor het
eerst zonder zijn echtgenoote, wier ongesteld
heid van dien aard is, dat zij haar Zwitsersch
homo wel niet meer zal kunnen verlaten.
Uitvoering in het buitenland
De Internationale Week voor Moderne Kerk
muziek te Frankfurt am Main zal worden ge
opend met de „Missa Nova" van Marius Mon
nikendam. Daarnevens zullen kleinere compo
sities ran Van Diepenbrock, H. Andriessen en
Winntbst ten gelioore worden gebracht op 23
October a.s.
DREIGEND MET OPGEHEVEN MES
Een schot in de lucht deed hem de
vlucht nemen
Twee agenten der militaire politie-troepen
van den post Rio-Canario op Curasao hadden
een vrijen dag en bevonden zich in een café.
Op een gegeven oogenblik werd een nood
kreet. van „moord" en politie" uit het naast-
'oijgelegen kleinere cafétje gehoord; zonder
te dralen sprongen beiden op, hoewel ze in
burgerkleeding waren en dus niet bewapend.
Een van hen zag, dat de vrouw van dien
caféhouder ernstig werd bedreigd door een
manspersoon. Deze beeft liij aangevat en naar
de politiewacht overgebracht.
Middelerwijl had men ook in den politiepost
de kreten gehoord en kwamen daar vandaan
een brigadier met enkele agenten toegesneld.
Het eerste wat deze brigadier zag, was dat
eeii Venezolaan op hem toekwam met opge
heven mes dreigend in de hand; een schot in
de lucht was echter reeds voldoende om hem
tot bezinning te brengen en de vlucht te ne
men. Huis in huis uit, achtervolgd door den
brigadier werd hij tenslotte gegrepen en naar
het posthuis overgebracht. Het mes had hij in
een der huizen laten vallen.
Deze mail bleek nu dezelfde te zijn, die had
bewerkt, dat van de beide militaire politie
agenten er slechts één de vrouw ter hulp kon
komen, de andere was middelerwijl door dezen
Venezolaan neergestoken en werd even daarna
met meerdere messteken in hals en hoofd be
wusteloos den post binnen gedragen.
Later naar het St. Elisabeth-Gaslhuis ver
voerd bleken de steken levensgevaarlijk te
zijn; de doktoren achtten de mogelijkheid den
volgenden morgen nog te halen, zeer gering.
Niettegenstaande deze verwachting schijnt
de getroffene, de brigadier van Dalen, een
dergelijk sterk gestel te hebben, dat de kans
op levensbehoud niet meer is uitgesloten.
(Am. di Cur.)
MISHANDELING MET DOODELIJKEN
AFLOOP.
Uit de voorloopige hechtenis ontslagen
Bij een twist in een herberg over een post
duif greep de coiffeur A. H. B. te Eindhoven,
die onder den invloed van drank verkeerde,
zijn mes en stak daarmee A. Smits dood.
Verd. bekende gestoken te hebben maar hij
had daarvoor niet tevoren het plan beraamd.
Het O. M. eisebte wegens mishandeling met
doodelijken afloop 1 jaar gevangenisstraf. Verd.
smeekte om clementie ter wille van zijn vrouw
en 7 kinderen. Hij was reeds uit de voorloopige
hechtenis ontslagen, omdat zijn coiffeurs-zaak
dreigde te verloopen. Mr. v. Haastert vroeg
voor verd. voorwaardelijke veroordeeling.
BEDRIJFSCHEF GESLAGEN EN GEWOND
Relletjes bij een staking
DE FINALE VOOR DE RECHTBANK
Voor de Tielsche rechtbank had zich te ver
antwoorden A. P. v. A., 24 jaar, fabrieks
arbeider te Geldermalsen, ter zake dat hij op 30
Juni j.I. den bedrijfsclief der Chamottefahrieken
te Geldermalsen met een hard voorwerp op het
hoofd heeft geslagen, waardoor deze bloedend
werd verwond.
Verd. ontkende.
Het O.M., waargenomen door mr. J. G. v.
Everdingen eischte 6 maanden gevangenisstraf.
Na re- en dupliek werd de uitspraak bepaald
over 14 dagen.
Tegen C. v. U eveneens fabrieksarbeider te
Geldermalsen, die terechtstond omdat hij op 16
Juni den bedrijfsclief C. met een groot mes
zou hebben bedreigd, werd vrijspraak geëiseht.
DIERENMISHANDELING DOOR EEN
PIKEUR.
Een uitgelokte vervolging
Voor den politierechter mr. van Laar te
's Hage, stond bij voortzetting terecht de pikeur
L. M. A. W. uit Wassenaar terzake dat hij op 30
Mei j.I. op het terrein bij de marechaussée-
kazerne onder Wassenaar een aan hem door
mevrouw S. te Scheveningen ter dressuur ge
geven vos-merrie, zoodanig beeft geslagen, dat
daardoor een zevental wonden ter lengte van
5 a 6 c.M. ontstonden.
Deze vervolging was uitgelokt door de afd.
Den Haag, van de Ned. Ver. tot Bescherming
van Dieren.
Na verhoor van verschillende getuigen zegt
de officier van Justitie mr. Blok, dat vast is
komen te staan dat verd zeer hard heeft ge
slagen en blijkens zijn uitlatingen noodeloos
heeft geslagen, in ieder geval op ontoelaatbare
wijze. De verwondingen kunnen volgens des
kundigen niet door vallen ontstaan zijn. Er is
hier sprake van ernstige dierenmishandeling
waarvoor een geldboete niet op zijn plaats is.
Spr. eischt een gevangenisstraf van 14 dagen
De verdediger mr. Bourlier vraagt vrijspraak
voor zijn cliënt.
De politierechter zal 7 Oct. schriftelijk uit
spraak wijzen.
AUTO TEGEN EEN WAGEN GEREDEN.
Beide voertuigen zwaar beschadigd
Gisterenavond had op den Bosschenweg, na
bij café de „Druiventros" te Tilburg een aan
rijding plaats tusschen een auto en den met
een paard bespannen wagen van den groenten-
handelaar van S. uit Tilburg. De auto, die Uit
de richting Oisterwijk kwam, reed tegen den
wagen, die daardoor omver werd geworpen.
Van S. met zijn vrouw, die op den wagen zaten,
werden tegen den grond geslingerd en bekwa
men ernstige verwondingen.
Vrouw van S. moest naar het ziekenhuis
worden overgebracht. Zoowel de auto als de
wagen werd zwaar beschadigd.
KIND UIT HET RAAM GEVALLEN.
Een onbewaakt oogenblik
Het drie-jarig kindje van den heer J. ter
Voort te Balckum (N.-H.) wist in een onbe
waakt oogenblik het slaapkamerraam van de
tweede verdieping te bereiken, en viel er uit.
Zwaar gewond en met een gebroken dijbeen
werd de kleine in bewusteloozeu toestand over.
gebracht naai' het ziekonbuis te Alkmaar.
EEN DOODE EN EEN ZWAAR
GEWONDE
De schade is nog niet op te geven
Bij de directie van de Halcyon-Lijn te
Rotterdam is bericht ontvangen, dat op het
stoomschip „Stad Zaandam" dat zich op het
oogenblik 50 mijlen ten Zuiden van de Plum
ber bevindt, een ontploffing in de bunkerrui-
nien heeft voorgedaan.
Men heeft nog geen overzicht gekregen van
de schade, doch wel is mededeeling ontvan
gen van het feit, dat bij deze ontploffing de
ongehuwde stoker Kattestaart uit Vlaardingen
is gedood en de trammei Groen, eveneens uit
Vlaardingen, zwaar is gewond.
De oorzaak van de ontploffing is onbekend,
doch het is niet onmogelijk, dat zij gelegen is
in de aanwezigheid van een stuk springstof in
de kolen. (De „Stad Zaandam" welke 25 dezer
vail Wear naar Bordeaux vertrok, werd in 1920
gebouwd en meet 205S Bruto-ton (1235 netto).
Te Nijmegen
DE BOEKHOUDER GESCHORST
Naar wij vernemen is de boekhouder van
het slachthuis te Nijmegen in zijn betrekking
geschorst. Hij wordt ervan beschuldigd bij het
beheer der gemeentegelden onregelmatigheden
gepleegd te hebben, waardoor de gemeente voor
ruim 1300 is benadeeld.
DE DIEFSTAL VAN DE POSTTROMMEL
TE AMSTERDAM
Verdachten ter beschikking van de
justitie gesteld
Naar wij vernemen, zijn de beide arrestan
ten, verdacht van diefstal van een posttrom-
mel met 9000 uit een post-auto in de Saxen
Weimarlaan te A'dam ter beschikking der Jus
titie gesteld. ZU blijven ontkennen, een alibi
kunnen zij echter niet opgeven. De recherche
zet het onderzoek met kracht voort, voorname
lijk onder personeel van het postkantoor.
OP VRIJE VOETEN GESTELD.
Een van brandstichting verdacht echtpaar
Het echtpaar P. te Surliuisterveen, verdacht
van brandstichting, is weder op vrije voeten
gesteld.
AANRIJDING MET DOODELIJKEN
AFLOOP.
Verdachte vrijgesproken
De strafkamer der Haagsche Rechtbank deed
Donderdag uitspraak in de zaak van den wagen
bestuurder der II. T. Mij. J. H. wien ten laste
was gelegd dood door schuld ter zake van de
aanrijding op de Vaillantlaan ts den Haag,
waarbij de 20-jarig© kantoorbediende J. v. Z.
liet leven liet en tegen wien door het O. M.
3 weken gevangenisstraf was geëiseht.
D© Rechtbank achtte niet bewezen hetgeen
den verdachte bij dagvaarding ten laste was ge
legd en sprak hem vrij.
AUTO IN EEN SLOOT GEREDEN.
De gladde weg en snelle vaart
Gisterenmiddag kwam een luxe-auto van
Terlieyden naar Breda rijden. Op de hoogte
van het buitengoed „de Trekpot" moest de
auto uitwijken voor een zandwagen. De gladde
weg en de snelle vaart waren vermoedelijk
oorzaak, dat de chauffeur het stuur kwijt
raakte en de auto, over den weg slingerde, in
een sloot terecht kwam. Een inzittende dame
bekwam verwondingen aan het hoofd; de
chauffeur C. K. uit Zwaluwe, kwam met den
schrik vrij. De auto werd geducht gehavend.
LIJK OPGEHAALD
Te Roermond werd gisteren uit de Roer op
gehaald het lijk van een 36-jarigen J. Nijssen
die voor eenige dagen bij het visschen ver
dronk.
INBRAKEN.
Door inklinimiug heeft men zich toegang we
ten te verschaffen tot het gebouw van de vei-
lingvereeniging te Maasland.
In het kantoor zijn de kasten en laden door
zocht, doch er kon niets worden buit gemaakt.
Hierna hebben de inbrekers de deur van de
brandkast vernield, doch ook dit werk was ver-
geefsch, daar zich alleen wat papieren in de
brandkast bevonden.
Tenslotte zijn de bezoekers naar het café
van den heer Fransen naast de veiling gegaan,
waar zij voor een bedrag van pl.m. 50 aan
cigaretten enz. hebben gestolen.
De politie heeft alleen een beitel als spoor
kunnen vinden van de inbrekers.
DE INDUSTRIE WEERT ZICH
Een groote collectieve propaganda
Teneinde de toepasing van klinkers voor
onze nationale wegen te bevorderen, maar voor
al ook om het publiek duidelijk te maken, wel
lce groote voordeelen klinker-bestrating voor
Nederland biedt, lieeft een 50 tal steenfabrikan
ten besloten gezamenlijk een groote collectieve
propaganda te voeren voor klinkerwegen. De
klinkerindustrie is en industrie van groote,
nationale beteekenis. Niet minder dan 25.000
arbeiders vinden in de Nederlandsche steen
fabrieken een bron van bestaan.
De te voeren campagne is de eerste groot-op
gezette collectieve campagne in Nederland.
Proeven met Ned.-Indic
Naar wij vernemen zal door den Rijkstele
graafdienst binnen enkele weken met de draad-
looze beeldtelegrafie proeven worden genomen
met Nederlandsch-Indië.
DE TENTOONSTELLING TE ANTWERPEN
Bezoek van den minister van Koloniën
Donderdag bezocht de Minister van Koloniën
de lieer S. de Graaff, in gezelschap van den
gouverneur van Suriname, dr. Rutgers, het
hoofd van de 4e afdeeling van het departement
van Koloniën, dr. van der Waals en den archi
tect van de Indische afdeeling den heer Moojen,
de tentoonstelling van Antwerpen.
Na een kort bezoek aan de Nederlandsche,
toefde de minister gej'uimen tijd in de Indische
afdeeling.
Na de door den consul-generaal aangeboden
lunch, bezocht het gezelschap het paviljoen van
den Congo.
INTERN. CHRISTELIJK VAKVERBOND
Besprekingen over de houding der
Socialistische internationale
Het bestuur van het Intern. Christelijk Vak
verbond kwam op 20 en 22 September jl. te
München bijeen.
Het hield zich o.a. bezig met de maatrege
len, noodig geworden door de houding, die de
socialistisch© internationale vakbeweging aan
genomen beeft met betrekking tot de Interna
tionale Organisatie van den Arbeid. Het I. V.
V. toch heeft geweigerd, de tot het I. C. V. be-
hoorende vakorganisaties ten aanzien van de
International© Organisatie van den Arbeid op
voet van gelijkheid te erkennen. De christe
lijke vakorganisaties, die elk vakbewegingsmo
nopolie van den hand wijzen, keeren zich ook
in het bijzonder tegen ©en monopolie van de
socialistische vakbeweging in den raad van be
heer van liet Internationaal Arbeidsbureau en
zien zich genoodzaakt, een krachtige actie te
gen deze houding van het I. V. V. te ontplooien.
Het bestuur besloot, het vijfde algemeen con
gres van het I. C. V. in de maand September
1931 te Antwerpen te houden.
WONINGBOUW
De bedrijvigheid in ons land
Het Centraal Bureau voor de Statistiek deelt
de volgende cijfers mede omtrent de bouwbe-
drijvuglieid in Nederland.
met den gereedge- onbew. netto
komen verkl., vermeer-
wonin- en out- doring
gen trokken
bouw
begon
nen
w-onm-
gen
Juli 1930
4421
4314
436
3878
Juni 1930
4242
434-5
622
3723
Mei 1930
5238
53'OS
761
4547
April 1930
4564
4878
852
4026
Maart 1930
4662
4502
661
3S4
Febr. 1930
5827
3555
617
2938
Jan. 1930
4713
4097
58-0
3517
DE VIERING VAN LEIDENS ONTZET.
Heidens Ontzet zal dit jaar op 1, 2 en 3 Oc
tober worden herdacht. Het officieele feestpro
gramma van de 3-Octobervereeniging is ver
schenen.
De eerste dag der feestviering, zal bestemd
zijn voor de jeugd.
Donderdag, des avonds te 9 uur zal door de
stad een groote taptoe worden gehouden, waar
aan een groot aantal vereenigingen deelneemt.
Vrijdag, 3 October, den eigenlijken dag van
het ontzet, vangt de feestviering aan des mor
gens te 7 uur met een reveille vanaf het bal-
con der stadsgehoorzaal.
Van S uur tot half tien zal aan de Stads
waag de traditioneele uitdeeling geschieden
van haring en wittebrood aan 2772 personen.
De firma Wed. van Nelle zal aan ieder hun
ner gratis een pakje koffie of tabak uitreiken.
Te ruim 8 uur zal op het water voor de
Waag Japanscli dagvuurwerk worden ontstoken
Te half twaalf vangt een groot bloenienfeest
aan voor alle moge.ijke soorten rij- en voer
tuigen.
Den geheelen dag en avond zal op het Schut
tersveld het Lunapark geopend zijn.
Te elf uur des avonds zullen de feestelijk
heden worden besloten met een groot luister
rijk vuurwerk op het Schuttersveld.
VOOR BELASTE WAARDEN, 's-GRAVENHAGE,
U met jaarlijksclie uitloting
Keel 19339DGVS 7
DE INSPECTIE DER BEMANNING van het kustwacht- cn sehoolschip „Zinnia', waarvan
de jongens in Antwerpen zijn gekomen om de tentoonstelling te bezoeken
We beleven ernstige tijden, zeggen zaken
lieden en zeggen arbeiders.
Ook Minister de Geer zegt dat en voor
spelt er bij, dat de lijden nog ernstiger gaan
worden.
Nu zien wij de donkerkijkerij niet aan als
'n teelten van wetenschap cn op de hoogte-
zijn.
Maar, dat de arbeiders den donkeren kant
uitkijken heeft, zijn reden. Dat die bij hel
klagen van anderen ook beginnen te klagen
ligt aan het miserabele feit. dat juist zij over
het algemeen de eerste, slagen moeten op
vangen: zij zijn de eersten, die minder loon
ontvangen, als het niet zoo goed gaat, en
zij moeten hei eerst de keien op, als er
onraad dreigt. Zij hebben de minste zekerheid
in liet bestaan.
Bij al dien ernst der lijden zouden we toch
willen aanraden, zoo weinig mogelijk ande
ren van dien eigen ernst te laten merken.
Met de „Times" achten we dat een zeer
groot goed, een sociale weldaad. Ook een
mcnschclijk middel, om zich zelf en anderen
te helpen „den moed erin te houden".
„Ieyiand", schrijft dat blad „die zoo be
zeten is door den ernst van zijn levenswerk,
dat hij met een uitgestreken gezicht rond
loopt cn dan alleen zijn mond opendoet, als
hij iels plechtigs te vertellen heeft, slaat
overal een droevig figuur... Sommige men-
schcti mcenen, dat een isegrim-gezicht past
bij de moeilijke lijden, die veel firma's nu
doormaken. Maar ze hebben het mis; juist
in moeilijke lijden wint een glimlach het
van een gefronst voorhoofd. Een opgewekt
humeur werkt als een geneesmiddel-voor-
alles. Het wekt optimisme op even goed als
het de uitdrukking ervan is. Het helpt niet
alleen om moeilijkheden tegemoet te gaan,
het helpt ook om ze op te lossen. Een vriende
tijk gezicht is de allerbeste uitdrukking voor
kameraadschap en kameraadschap is de ziel
van een goede organisatie".
Wij zouden er bij zeggen: een opgewekt
humeur, een vroolijk en opgewekt gezicht,
tcckcn van een moedig hart, is in ernstige
tijden een der beste geestelijke werken van
barmhartigheid.
PREVENTIEVE GENEESKUNDE
Na het Teferaat van prof. dr. Scheltema uit
Groningen over de voorzorg in onderwijs en
kindergeneeskunde heeft prof. dr. K. de Snoo
uit Utrecht op het aldaar plaats vindend der
de congres van het Groene Kruis. Donderdag
middag een voordracht gehouden over „hy
giëne voor en na de zwangerschap".
De volgende spreker was prol. dr. E. Gorter
uit Leiden, die „de plaats van de preventieve
geneeskunde in het hooger onderwijs" behan
delde.
Hierna verleende de voorzitter het woord
aan dr. J. Ph. Elias, uit Rotterdam. Deze zette
zijn gedachten uiteen over „de publieke opinie
en de preventieve geneeskunde".
Ten slotte hield mevrouw StokvisCohen
Stuart, arts te 's-Gravenhage, een inleiding
over het onderwerp „Wat geschiedt er in Indië
op het gebied van gezinsverpleging en gezins-
hygiën©?"
Tenslotte werd een Indische propaganda-film
vertoond, welke door den gemeentelijken ge
zondheidsdienst van het wijkwerk werd ge
maakt.
Tweede dag
De tweede dag is gisterenmorgen begonnen
met een voordracht van dr. H. G. Hamaker,
privaat-docent te Utrecht, over „de taak van
het Groene Kruis in verband met de nieuwe
Ziekenfondswet".
Vervolgens hield dr. N. M. Josephus Jitta.
voorzitter van den Gezondheidsraad te 's-Gra
venhage een inleiding getiteld: Beteekenis
an den Volkenhond voor de volksgezondheid
cn internationale voorlichtingsdienst. Spr. be
perkte zich tot drie onderwerpen, t.w. a. het
.nlichtingenbureau van den Volkenbond be
treffende den gezondheidstoestand in de ver
schillende landen, b. den strijd tegen de kin
dersterfte en de bescherming van het kind en
de bevordering van de hygiëne op het platte
land.
Baronesse van Hogendorp, wijkverpleegster te
Utrecht hield dan een inleiding over de tech
nische verbetering van de huidige ziekenver
zorging.
Daarna hield Medizinalrat Otto Beyreis te
Miilheim een inleiding over geneeskundige voor
zorg en ziekenverpleging op het platteland in
Duitschland.
In de middagvergadering hield Mad. J.
Delagrange uit Parijs vervolgens een referaat
over het werk der wijkverpleegsters in Frank
rijk.
Miss Colburn te Dublin hield daarna een
lezing over de inspectie der wijkverpleegsters.
Dr. S. F. Meijers te Amsterdam hield vervol
gens een inleiding over het onderwerp: Leiding
en toezicht bij de verzorging van psychisch in-
valieden in eigen woning.
Prof. dr. H. Aldershoff, hoogleeraar in de
serologie te Utrecht hield een referaat over het
vraagstuk der hygiënische volksopvoeding in
verband met voorbehoedende entingen.
BLIKSEM INGESLAGEN.
B(j het kort maar hevig onweer is gisteren
nacht te Hoogewoud de bliksem ingeslagen
in de groote boerderij van den heer Bin-
net. Alles werd een prooi der vlammen. Verze
kering dekt de schade.
PHILOLOGISCHE VONDST.
In ons bericht van gisteren leze men,
waar sprake is van „de Katholieke universi.
feit": „de Katholieke universiteit van Milaan".
