mgr. e. van den berg f
Zijn stiefvader doodgeschoten
MAANDAG 6 OCTOBER 1930
PROF. BROM SPREEKT OVER
INDïË
UIT DE R. K. STAATSPARTIJ
„CARITAS CATHOLiCA"
ARMOEDE EN ZIEKTE
Nood in de suikerindustiie
c. veRsluys.
DE NED. REISVEREENIGING
DE ECONOMISCHE TOESTAND
IN LIMBURG
GEEN REDEN, OM TE BERUSTEN
POLITIEAGENT VERDACHT VAN
MISHANDELING
HET NEDERLANDSCH PRIESTER
COLLEGE TE ROME
IDRAlSftlA-vANVALKEhBURQ'S-
c A 'iLEVERTRy
TWIJNSTRA'S OLIEFABRIEKEN
De missioneering en art. 177
ACHTERUITZETTING VAN DE
KATHOLIEKEN?
BEZWAREN TEGEN HET KIES
REGLEMENT 1927
Gevaar voor dc Hollanders, als
Indië zich vrij gaat maken
Aan een interview, dat „Vox Carolina met
ï>rof. dr. G. Brom, hoogleeraar aan de - v.
Universiteit liad naar aanleiding van. zijn leis
naar Indië is liet volgende ontleend.
„Ziet u, mijn doel was niet eenzijdig. Als
Christen stel ik belang in de Missie, als kunst
historicus in de monumenten en a s ederlan.
der heb ik interesse voor de Indische samen
leving en het volksleven. Het plan voor ae reis
was niet nieuw, maar de uitnoodiging van de
Indische Kunstkringen - een neutral» bond
werd nu dan toch de naaste aanleiding.
De uitnoodiging was dus niet van katholieke
Zijde: maar in Sabang wachtten me brieven
wan de katholieke sociale bonden, die ook mij
tot lezingen uitnoodigd-en en de tournee
werd door de besturen van beide zijden col
legiaal geregeld.
Het aantal lezingen werd echter ook daar
door vooral verdubbeld, en in plaats van twin
tig klom het getal op tot veertig waarvan
er ongeveer vijftien voor katholieke Vereeni
gingen werden gehouden.
Zeer op prijs stelde ik de uitnoodiging van
de Reelitshooge-scli-ool te Batavia en die van
'de Technische hoogeschool te Batavia en die
van de Technische hoogeschool in Bandoeng.
Men kan nog niet spreken van 'n Universiteit
want men verwacht nog de oprichting van de
Ütterarisohe Faculteit.
In Bandoeng sprak ik over „Binnculiuisschii-
ders der 17e eeuw": de inleiding daar was in
Ibuitengewoou collegialen toon tegenover Nij
megen.
In Batavia sprak ik over aestkotiek en ethiek
leen onderwerp, dat voor juristen van interesse
3tan zijn het is daar eoliter geen gewoonte
de sprekers in te leiden. Mijn gehoor was tal
rijk.
Voor de katholieke Wetenschappelijks ver
eeniging sprak ik in de rechtshoogeschool te
Batavia over Augustlnus.
Voor de katholieke vereenigingen waren mijn
lezingen natuurlijk meer katholiek georiënteerd.
Over Katholicisme in Indië gesproken p.r0f.
J5rom herinnerde aan het woord van Mgr. de
Backere: Het Katholicisme is in Indië vijftig
jaar ten achter bij Nederland Zeker, een
Katholiek heeft in Indië tegenwoordig alle
(kansen: Maar aan de hoogescholen is na het
aftreden van prof. Kan niet één katholieke
hoogleeraarmen dsnke echter niet aan moed
willige achteruitzetting. De voorzitter der Ban
Idoengsehe faculteit liet zich tijdens zijn af
wezigheid. vervangen door twee katholieke as
sistenten. Katholieken die voor zullt een be
noeming ln aanmerking komen zijn er nauwe
lijks of prefereeren andere aanstellingen.
j>e eenige kring waar de katholieken vrij
evenredig vertegenwoordigd zijn, is die van
ttiet lager en middelbaar onderwijs. Het gesprek
kwam op het gevaar dat er voor do Hollanders
sou zijn, als Indië zicli vrij gaat maken. Drol.
Brom ontkende, dat er in Indië eenige veront-
Tnstlng iheerscht over een acuut gavaar. In de
Kuropeesche kringen is men het daarover vru-
(Wel eens, al bestaat er daar veel stemming-
smeuking tegen de Inlandsche bevolking.
Er werd een Vaderlandsche Club opgericht
zd telt ongeveer 10.000 leden, een min of
me?r fascistische organisatie, die door de re
giering echter sterk gedesavoueerd wordt
do club is antichristelijk, omdat zij de tegen
stelling versterkt.
Hiertegen ook ageert de I(ndlsche) Katho
lieke) P(artij) die met de Koninginnef eesten
in Soerabaja niet aanliep achter de Vaderland-
sche Clhb, welke voor de kinderaubade graag
Ibeslag had gelegd op de 2000 katholieke kin
deren.
Maar van den anderen kant en do vertel
ler werd hier enthousiast er is een zicht
bare opbloei van het Katholicisme overal
bouwt men kerken, scholen, hospitalen.
Maar deze inrichtingen komen wellicht voor-
el den Europeaan ten goede meenden wij
hetgeen prof. Brom wel ©enigszins beaamde.
En dan ook, niet waar, het aantal katholle.
*en is quantitatief gering en missioneering
*an slechts zeer geleidelijk te werk gaan. Vele
®dhO'len. van Zustens zija neutraal: ook de
Melania-scholen zijn feitelijk neutrale scholen,
zijn het dan ook scholen met missionaire
Vloeiingen.
Natuurlijk kwam ons toen artikel 177 in hot
hoofd. Prof. Brom wees er echter op, dat een
bepaling feitelijk zijn waarde ontleent aan de
toepassing. Hij kende troU)wens van eigen
aanschouwing bijna alleen Jawa, waarvoor deze
wet niet geldt. Voor de buitengewesten zijn
de algemeen© verhoudingen bekend genoeg.
In Ambon bijvoorbeeld is een katholieke ne
derzetting uitgesloten maar viermaal per
jaar doet er de Missionaris een dienstreis, dio
(Praktisch wel een kwart Jaar duurt.
En danlaat ons de vrijgegeven gebieden
eens beter aanpakken. Java Is het hoogtepunt
"ran Indië daar iuissioneercn - vooral de
havensteden, van waaruit de invloed den ge
voelen Archipel bestrijkt, zooals Pauius die
preekte In Athene, Rome, Epheso cn Corinthe....
Concentratie op Java is geen defaitisme..,.
Dnder de inheemsche intellectueelen wordt
J* haast niet gewerkt. Men begint daarom
conferenties voor andersdenkenden.
Eep ander bezwaar, dat de opheffing van
rtikei 177 tengevolge zou hebben, is bet ver
scherpen. van het conflict tusschen Misslo en
bending, die toch al niet op goeden voet met
kaar staan; dan ook: art. 177 zou aunnen
T°rden aangewend tegen d?n al te sterk op-
^Hngenden Islam. Intusschen berusten wij niet
11 den toestand.
«rat het leven in Indië betreft vooral voor
handelsman in de steden het is er op
0611 duur zwaar.
Tan 's morgens acht tot 's avonds vijf
scholen hebben liun lesuren alleen 's mor.
®^hs van ongeyeer acht tot één) dan (de
Engels©ben hebben dat geleerd) een uur sport,
'snnlssen en de dag i&.vol en af. liet nood-
®nkeHjfee van het verlof om de zes jaren, wordt
®lkwljis in Holland niet begrepen. De Engel-
echen ajen dat beter en gaan om de drie jaren"
Dc ervaring van het bestuur van den
R. K. Kiezersbond voor Limburg
In verband met de door het bestuur der R.
K. Staatspartij ingestelde enquête bij de be
sturen der 11. K. Rijkskieskring-Organisaties
naar de ervaringen, opgedaan ten aanzien van
de werking van het Kiesreglement 1927, heeft
het boudsbestuur van den R. IC. Kiezersbond
voor Limburg zijn meening aan bet Partijbe
stuur doen kennen.
In herinnering worden daarbij nog eens ge
bracht de bezwaren, welke reeds in de Bouds
vergadering van 29 September 1929 naar vo
ren zijn gekomen en dis aanleiding waren om
bij den Partijraad een voorstel tot voorberei
ding eener algeheele herziening van het Kies
reglement in te dienen. Deze bezwaren betref
fen voornamelijk het veel te groote aantal kwa
liteitszetels cn bet veel te ingewikkelde van
het stelsel, waarmede ook verband houdt het
niet overzichtelijke, groote cn ingewikkelde
stembiljet.
Het Limburgsche bondsbostuur is van oor
deel, dat de geheele opzet van het Kiesregle
ment te ingewikkeld is, juist als een onaf
wendbaar gevolg van de daaraan ten grond
slag liggende beginselen, en dat een vereen
voudiging, met behoud dier beginselen, daarom
ook niet wel mogelijk zal zijn. Deze grondbe
ginselen zullen derhalve voor ecu groot deel
moeten worden losgelaten.
Het kwalileitcnstclsel
Vooreerst geldt dit voor het kwaliteitenstel
sel.
Zooals was tc voorzien, beteekende het kwa
liteitenstelsel in de meeste gevallen practisch
meer de aanwijzing van bepaalde candidaten
om hun kwaliteit, dan de aanwijzing eener
kwaliteit, voor welke dan candidaten uit de
organisatie naar voren zouden zijn te bren
gen. De vrijheid der kiezers wordt zoodoende
noodeloos beperkt. Zoodanige candidaten zul
len daarenboven veelal vanzelf ook zonder
eenige aanwijzing toch door de kiezers op
de vaste plaatsen worden gebracht.
Gevreesd moet worden dat het stelsel der
kwaliteitszetels in de gevolgde toepassing da
organisatie noodwendig hoe langer hoe ver
der moet gaan voeren op den weg der stands-
candidaten, en ook, dat de mogelijkheid be
staat, dat men aan een bepaalden kring can
didaten zou trachten op te dringen, die men
daar niet wenscht.
Het Boudsbestuur meent derhalve, dat het
stelsel van speciale kwaliteiten dient te ver
vallen en dat het de aanbeveling verdient in dc
plaats daarvan aan den Partijraad de bevoegd
heid te geven zoodanige personen tot een
aantal van hen hoogste 5 aan te wijzen; de
ze personen blijven dan verder geheel buiten
stemming en worden op de daarvoor in overleg
met de ICringbesturen aan te wijzen lijsten
(bovenaan) geplaatst. Het Partijbestuur moet
daarbij de bevoegdheid hebben ter zake voor
stellen aan den Partijraad te doen.
Wordt met toepassing van zoodanig stelsel
voor de Limburgsche lijst b.v. één candidaat als
no. 1 bovenaan de lijst geplaatst, dan wordt
voor de bezetting der overige negen plaatsen op
die lijst een eenvoudige stemming gewenscht,
waarbij zonder verdere kwaliteitscaadiJa-
ten alle candidaten op éé.n lijst op bet. stem
biljet worden geplaatst en de leden daarop
verder dus ook vrijelijk en op eenvoudige wijze
III.
(Jan onzen bijzonderen correspondent).
Bazel, 25 September 1930.
De dag van vandaag is besteed aan de beide
secties „Paupertas" (Armenzorg) en „Infirnii-
tas" (Ziekenzorg).
Dr. de Fresquei (Parijs), die in de eerstge
noemde sectie bef eerst aan 't woord kwam,
betoogde, dat wij in onze dagen geen vermeer
dering der armoede konden constateeren, maar
wel eeii verplaatsing ervan, en gaf dan enkele
richtlijnen aan voor onzen strijd tegen de
stoffelijke armoede, die maar al te vaak ook
oorzaak is van geestelijke armoede. Door de
armen dus materieel op te beuren, veTmeerdc-
ren wij' ook hun geestelijke wevaart.
Een warm ploidooi voor den charitatieven
bijstand aan de arme gezinnen leverde Maria
Lossow (Grabonog in Polen), vice-presidente
van de Vereeniging van Vrouwen van St. Vin-
centius a Paulo van Poznan et Pomovze. Zij
wees OD de materieele en moreele armoede van
zoovele gezinnen door werkloosheid, woning
gebrek, ooilogsverliezen en dergelijke meer.
Deze armoede vormt een dreigend gevaar,
want socialisme en communisme vindeu bier-
in een uiterst gunsügen bodem. Afdoende mid
delen: werk verschaffen, woningen beschikbaar
stellen enz., zijn niet steeds te vinden: daarom
moeten wij doen wat we kunnen en geven wat
we bobben, om bet bedreigde gezin te redden.
En wij, Katholieken, moeten in deze offervaar
digheid en liefdadigheid allen vooruit streven.
De St. Vincentius-vereenigingen zijn hiervoor
de meest geëigende instellingen. Ze dienen al
lereerst om het göbod der naastenliefde te
beoefenen, maar daarnaast zijn liet voortref
felijke middelen tot zelfheiliging.
Dr. Rita Loofs S.S.E. (Freiburg i. Br.) wees
cr op, dat het gezin de cel is van de maat
schappij wereldlijk en geestelijk en van
al hare onderdeelen. Ook van de parochie.
Daarom moeten de organen, die zich met wer
ken van liefdadigheid ten opzichte van bet ge-
zin bezighouden, ook parochieel georganiseerd
worden (zoowel de conferenties van St. Vincen-
tius a Paulo als de St Elisabeth's-vereenigin-
gen e.t.q.) Daarnaast echter moet er tusschen
deze verschillende pavochieele instanties sa
menwerking zijn: de afzonderlijk werkende
krachten moeten ten slotte tot zekere hoogte
weer vereenigd worden om één groote kracht
te vormen en één richtlijn te volgen. De rap
port.rice stippelt dan ten slotte de lijnen uit
voor de vorming der pavochieele, diocesane en
nationale verbanden, uitloopand ten leste in
eene Internationale Organisatie.
In de sectie „Infirmitas(Ziekenzorg) heeft
zich vooral de president van de Medische Ver
eeniging van St. Lucas, St. Cosmas en St. Da-
mianus te Parijs, dr. Octave Pasteau. verdien
stelijk gemaakt. Hij bracht twee rapporten uit,
beide even belangrijk als belangwekkend. In
zijn eerste rapport ging hij na wat het gezin
mag verwachten van den dokter, den apotheker
do vroedvrouw en de ziekenverpleegster. Eer
stens een directe hulp door de belanghebbenden
zelf: d9 ouders, de jongens en meisjes en do
kleine kinderen. Tweeden? onmiddellijk daar
naast de z.g.n. „sociale" geneeskundige hulp
voor en tijdens het huwelijk: voorbereiding van
het lichaam door bevordering der reinheid en
andere geëigende middelen en voorbereiding
van geest en hart door moreel hygiëne, even,
zoo niet meer, noodzakelijk dan de physieke
hygiëne. Na de geboorte dor kinderen kan de
katholieke dokter, die het goed meent en het
kunnen stemmen. Het geven van een advies vertrouwen weet 1© winnen, ook nog zoo ont-
in eenigen vorm kan daarbij behouden blijven.
Het tegenwoordige stelsel voor de aanwij
zing der paatsvervangers, hetwelk aan het in
gewikkelde van het kiesstelsel meewerkt, zou
dus evenzeer dienen te vervallen.
Vertegenwoordiging van minderheden
Tegen het behoud van de mogelijkheid, om
ook minderheden, over het geheele land ver
spreid, tot haar recht te laten komen, kan la
beginsel weinig bezwaar bestaan. De huidige
regeling op dit punt heeft echter iu de prac-
tijk in meerdere opzichten gefaald. Het denk
beeld om voor zoodanige candidaten een stem-
cijfer van ten minste den „partij-kiesdeeler"
te vorderen, zooals door den rijkskieskring
„Tilburg" voorgesteld, verdient naar de mee
ning van het Bondsbestmir wel overweging.
Kiescomitc's
Ten slotte blijft het Limburgsche Bondsbe
stmir volharden bij zijn reeds eerder geuite
bedenkingen tegen de handhaving der Kies-
comitê's. Het moet onjuist worden geacht, dat
aan comité's zonder eenige verantwoordelijk
heid bevoegdheden worden gegeven, die men
ontzegt aan het bestuur der Rijkskieskringor-
ganisatie, dat toch juist den plicht moest heb
ben om het advies der organisatie zelve te
Propageereu en te verdedigen. Aan de liand
der daarmede in 1929 opgedane ervaringen
'noet voorts het gevaar niet denkbeeldig wor
den geacht, dat hij een volgende verkiezing 'n
minder sober en rustig gebruik der desbetref-
lende voorschriften zou kunnen worden ge
maakt en misbruiken niet uitgesloten zullen
blijven. De strijd, die hij een verkiezing door
de kiescomité's wordt gevoerd, zal naar alle
verwachting bij volgende verkiezingen steeds
grooter omvang aannemen. Een dergelijke
Strijd om personen, tusschen leden eener zelf
de partij in den boezem der eigen organisatie
gevoerd, stelt niet alleen het behoud van den
goeden geest en de goede verstandhouding on
der de leden op een zware proef, maar daaren
boven wordt daardoor de waardigheid der par
tij te zeer naar beneden gehaaid.
Om al deze redenen wordt het noodzakelijk
geacht het instituut der kies-comité's eveneens
te doen vervallen.
DE MISSIONARISSEN VAN HET
H. HART
1>E PRELAAT DEK ABDIJ TE BERNE
Gistermorgen is, in volheid van jaren, ver
grijsd in de dienst des Heeren, afgeleefd en
fitoe van den arbeid, overleden de 63e Prelaat
r Abdij van Berne, te Heeswijk, het Hoog
vaardig Heer van den Berg.
De overledene bereikte de leeftijd van 77
Jaren
Een halve eeuw in Nederland
Begin November a.s. zal het 50 jaar geleden
zijn, dat de Missionarissen van het H. Hart zich
in Nederland vestigden.
De vervolging verdreef hen toentertijd uit
Frankrijk en het Noviciaat der Fraters werd
onder leiding van den welbekenden Pater
Charles Plperon naar ons land gedirigeerd,
waar liet na eenlg zooken en rondzwerven dooi
den toenmaligen Bisschop van 's Hertogenboseh
Mgr. Godschalk, gastvrij en liefdevol werd op
genomen in zijn landhuis „Gerra" hij het Groot
Seminarie Haaren.
Een feestelijke herdenking van dit feit ligt
niet ln de bedoeling.
Te Oegstgeest is Zaterdag op 58-jarigen leef
tijd overleden de heer C. Versluys, oud-notaris
te Leiden,
zaggeiijk veel goeds doen voor de opvoeding der
kinderen, die hij ter wereld heeft helpen bren
gen.
In het tweede rapport van Dr.. Pasteau zet
hij doel en werken uiteen van de prachtige
Katholieke dokters-vereeniging, waarvan hij
president j%
Onmiddellijk hieraan aansluitend dient ver
meld te worden het rapport van Mademoiselle
d'Airoles, presidente van den Katholieken
Bond van het Personeel der Gezondheidsdien
sten te Parijs. Zij preconiseerde, na op de groot-
sche taak der Katholieke ziekenverpleegsters
te hebben gewezen, dc stichting van nationale
honden te zamen geordend in een internatio
nale vereeniging, die in samenwerking met de
katholieke artsen buitengewoon nuttig werk
zou kunnen verrichten vooral op het terrein
der sociale hygiëne, op welk terrein de Katho
lieken nog bij andere groepen achterstaan.
Met de organisatie van de Katholieke Zieken
huizen heeft Pa-ter Michael Fischer O.S.C.
(Freiburg i. Br.) zich in een uitvoerig rapport
bezig gehouden. In ecu fijn betoog ontwikkelde
hij de drie doeleinden van het katholieke zie
kenhuis: genezen, onderrichten en de christe
lijk© naastenliefde beoefenen.
Een reorganisatie-commissie
DE TOESTAND BIJ „DINTELOORD"
Ingrijpende maatregelen
BESPREKING VAN HET RAPrORT-
DE VISSER
Zaterdag beeft de Ned. Relsvereeniging des
middags en des avonds te Utrecht vergaderd,
ter bespreking van het rapport der Commissie-
de Visser, ingesteld om een onderzoek te doen
naar de beteekenis van de geschillen en de
moeilijkheden in deze organisatie.
De commissie adviseerde o.a.; dat liet geheele
bestuur zou aftreden en een nieuwe leiding
eventueel reorganisatievoorstellen zou doen.
De vergadering vereenigde zich met het
eerste gedeelte van het rapport, dat n.l. de ver
schillende grieven hesprak. Op de bijeenkomst
werd medegedeeld, dat de voorzitter mr. v. d.
Flier en de penningmeester de heer Bakker liun
mandaat als hoofdbestuurslid ter beschikking
hadden gesteld.
Na lange en bewogen discussies werd beslo
ten, dat het demissionnair bestuur zal aanblij
ven tot een vergadering in December en een
nieuwe commissie van reorganisatie te benoe
men, bestaande uit vijf leden en wel de heeren
Snel, Panman, Vlaming, Dijkman en Oltmans.
Verder werd besloten het toekomstig hoofdbe
stuur uit negen leden te laten bestaan. De ver
gadering werd beëindigd met het besluit om
de reorganisatie, waarover in bet tweede ge
deelte van het rapport sprake is, aan de nieuwe
commissie over ts laten.
DE NOüRDER,SLUIS TE IJMUIDEN
ZOO NOODIG STOPZETTING DEIt
F ABE I EKEN
Door het bestuur der Cóöp. B. "W. Suiker
fabriek en Raffinaderij „Dinteloord" is een
circulaire aan de leden dezer coöperatie gericht,
waaraan w(i het volgende ontleenen:
U zult bekend zün met het feit dat do suiker
prijzen en die der pulp laag zijn, maar de gevol
gen daarvan in de betalingsmogelijkheid voor de
bieten, zullen u wellicht niet zoo duidelijk zijn.
Wij meenen u daarvan niet onkundig te mogen
laten.
Werd in het vroege voorjaar bij een termijn-
noteering der suiker van ongeveer 12 nog
verbetering verwacht, thans hebben wij niet
alleen te constateeren dat die verbetering is
uitgebleven, maar dat de notecring nog met onge
veer 5 gedaald is.
Bovendien is de pulp voor, een behoorlijken
prijs zeer moeilijk te verkoopen. Een gevolg
van een en ander is dat de uit te koeren bieten-
prijs ook buitengewoon laag zal zün, lager dan
algemeen wordt vermoed.
1-Iet aanbrengen van bezuinigingen gaat moei
lijk. De arbeidsloonen zijn contractueel geregeld,
de prijzen van de hulp-grondstoffen nog weinig
gedaald. Daaraan is niets te doen. Waar nog
wel wat uit te halen is zijn de algemeene on
kosten en de salarissen der ambtenaren.
Het bestuur besloot daarom afstand te doen
van alle vergoedingen behalve reis- en verblijf
kosten.
Verder zal op een kleine uitzondering na, het
wisselend deel van het salaris der ambtenaren
(ten onrechte ook wel tantième genoemd) ver
vallen en zullen met 1 Januari a.s. de salarissen
met 3 0 tot 20 pet. verminderen.
Bovendien is op de tramvrachten een korting
van ongeveer 20 pet. verkregen, terwijl op de
spoorvrachten geen verlagingen konden ver
kregen worden. De toch al zoo lage seheeps-
vrachten zijn op vele plaatsen ook nog wat ver
laagd. Dit alles is echter op den bietenprijs van
te weinig invloed, met dergelijke suikerprijzen
is de teelt van suikerbieten niet loonend meer.
Het binnenkort volgens oud gebruik te ver
strekken voorschot zal ook vanzelfsprekend
klein zijn.
Het bestuur is dan ook overtuigd diligent
te moeten zijn ten opzichte der te nemen maat
regelen met liet oog op dei toekomst. Mocht de
heerschende noodtoestand, die overigens zeer
bijdraagt tot liet gezondmaken der suiker
industrie over lieel de wereld genomen, niet ver
anderen, dan is het bestuur van plan in de
algemeene ledenvergadering den stand van
zaken uiteen te zetten en zoo noodig het ver
lichten of tijdelijk opheffen van den leverings
plicht of eventueel het stopzetten der fabrieken
voor te stellen.
Een comité gevormd ter behartiging
van de belangen
Naar we vernemen is een comité gevormd
ter behartiging van de belangen der Limburg,
sche industrie. In het cere-comité hebben zit
ting genomen de commissaris der Koningin
en de leden van Gedeputeerde Staten.
Omtrent de redenen, die aanleiding hebben
gegeven tot oprichting van dit comité en het
doei, dat hiermede beoogd wordt, wordt ons
het volgende medegedeeld:
De minder gunstige toestand, die In tal van
Limburgsche bedrijven heerscht, gaf aanlei
ding tot het houden van besprekingen over
de vraag of het niet mogelijk was iets te
doen teneinde zooveel mogelijk het gevaar
eener ernstige inzinking met al de economi
sche en sociale gevolgen daarvan af te wenden.
Zonder uit het oog te verliezen, dat de toe
standen in het gewest mede beheerscht worden
door de gevolgen van een malaise, die zich
welhaast in de geheele wereld doet gevoelen,
werd hij die besprekingen de meening naar
voren gebracht, dat zulks geen reden mocht
zijn om in dien toestand te berusten en af te
zien van pogingen om de gevolgen daarvan af
te wenden. Integendeel men houdt zich ervan
overtuigd, dat onder de tegenwoordige om
standigheden niets onbeproefd moet worden
gelaten wat er toe zal kunnen medewerken
om de kwijnende industrie in Limburg te hulp
te komen. De Limburgsche industrie is er
zich dan ook ten volle van bewust, dat zij
er niet mede kan volstaan den steun der Re
geering in te roepen, doch dat zij ook zelf
daden moet stellen.
VEREENIGDE TOUWFABRIEKEN.
Minder afzet en arbeidersontslag
ZELFVERDEDIGING
De jonge man zou bang geworden zijn
In verband met het geval van den chauffeur
die in zijn woning aan de Weteringschans te
Amsterdam zijn stiefvader H. heeft doodge
schoten, vernemen wij nog nader: De jonge
man woonde met zijn moeder en stiefvader;
de beide mannen hadden dikwijls over kleinig
heden verschil van meeuing en ook wel lioog-
loopeode ruzie. Vrijdagavond tegen 9 .uur was
dit weer het geval. De chauffeur heeft nader
hand verklaard, dat hij op een gegeven «ogen
blik bang werd voor zijn stiefvader, die hem
ts lijf wilde en toen een revolver trok, dien
bij altijd bij zioh droeg. Eenige schoten heeft
hij toen gelost in de richting van H. De ge
troffene deed nog eenige passen in de rich
ting van de deur en viel toen neer. Een on
middellijk geroepen geneesheer kon slechts
den dood constateeren. De politie heeft N. in
verzekerde bewaring gehouden. Het lijk is
door de justitie in beslag genomen. Het staat
niet vast*of twee of drie schoten gelost zijn.
In den eveneens in beslag genomen revolver
zaten 5 hulzen, waarvan er 3 ledig waren.
Binnenkort doorloopend in gebruik?
Naar we vernemen, vordert men met de ver
lichting en het aanbrengen der geleide-lickten
aan weerszijden van de toeleidingskanalen naar
de Noordersluis te IJmuiden zoodanig, dat er
groote kans bestaat dat deze sluis over 'n maand
indien noodig, doorloopend voor het scheep
vaartverkeer kan worden gebezigd.
EEN NORMAAL VERSCHIJNSEL IN
DEZEN TIJD VAN HET JAAR
Naar wij vernemen heeft de te Maassluis ge
vestigde fabriek der Vereenigde Touwfabrieken
een 60-tal arbeiders moeten ontslaan, in ver
band met den verminderden afzet, welke zoo
wel het binnen- als het buitenland betreft.
Aan dit arbeidersontslag behoeft echter geen
•bijzondere beteekenis te worden gehecht, aan
gezien het een normaal verschijnsel is, dat voor
dezen tijd van het jaar de vraag eenigermate
afneemt en tot ontslag van arbeiders wordt
overgegaan.
In de fabriek te Maassluis maakt het ontslag
circa 15 A 20 pet. van het aantal arbeiders uit.
Ook in da andere fabrieken der Mij. zijn een
klein aantal arbeiders ontslagen, maar in to
taal heeft de Mij. toch nog altijd ruim 1000
man in dienst.
UIT DE KLEEÜINGINDUSTKIE
Te Enschede
DRAMA AAN DE GI&NS
Een auto met inhoud in beslag genomen
SMOKKELAAR DOOR POLITIE GEWOND
Naar uit Aken wordt gemeld, wilden politie
beambten op den straatweg tusschen Puffeu-
dorf en Aldenhoven een smokkelauto aanhou
den. De bestuurder, een Hollander, gaf echter
geen gehoor aan hun teekens cm te stoppen
en trachtte met den wagen te ontkomen. De
beambten hebben daarom den vluchteling
kogels achterna gezonden, waarvan een hem
in den rug trof en zwaar verwondde.
De auto reed het veld in cn kwam daar
tot stilstand. Hij werd met den inhoud, die
uit 700 pond koffie bestond, in beslag ge
nomen.
EEN STAKING UITGEBROKEN
De aangekondigde staking bij de N.V. Tex
tielfabriek v.h. Serphos te Enschedé is heden
ingegaan, volgens de „Volkskr."
Hoewel er j.l. Woensdag onder leiding van
den rijksbemiddelaar den heer Van IJsselsteyn
tusschen partijen nog een bespreking heeft
plaats gehad, weigerde de firma de loonrege
ling in te trekken.
De staking staat onder leiding van de R.K.
Chr. en Nederlandscke bonden in de klee-
ding-industrie.
Het ten laste gelegde niet bewezen geacht
VRIJSPRAAK GEëlSCHT
Voor de Amsterdamsclie rechtbank had
zich Vrijdag te verantwoorden de 37-jarige Am
sterdamsclie politie-agent J. van S., verdacht
van mishandeling.
Wat de voorgeschiedenis van dit geval be
treft, herinneren wij aan het volgende: Een
19-jarige jongen, D. A. K. fietsjongen in dienst
van een poelier, reed in den namiddag van den
SOsten November met zijn fiets aan den ver
keerden kant van den Admiraal de Ruyterweg.
Een agent in burger gelastte hem af te stappen.
De jongen wilde zijii naam niet opgeven en
werd door den agent naar bet bureau ge
bracht.
De overbrenging zou echter niet hebben
plaats gehad zonder handtastelijkheden van dc
zijde van den agent.. De agent zou den jongen
een hevigen vuistslag hebben toegediend en
hem in de lies hebben getrapt.
Toen de jongen des middags werd vrijgela
ten, voelde hij zich niet wel: des avonds kreeg
hij een neusbloeding. Op 3 December werd de
huisdokter er bij gehaald, vond den toestand
ernstig en de jongen werd opgenomen in het
gasthuis aan den Overtoom.
Op I December is hij daar overleden.
Bovenstaande is de lezing zooals deze oor
spronkelijk door de familie is gegeven. Op haar
verzoek werd overgegaan tot vervolging van
den agent-
De agent verklaarde ter zitting geheel on
schuldig te -zijn aan mishandeling. Verd. ver
telde, dat hij den jongen aanhield op den Adia
de Ruyterweg wegens links rijden. Dc jongen
was direct brutaal opgetreden en had gewei
gerd zijn naam op te geven. Verd. had toen den
jongen gesommeerd mede te gaan naar het
bureau. K. had toen gezegd, dat hij dan maar
naar het bureau gereden moest worden. Verd
weigerde dit, zette de fiets van den jongen te
gen den muur cn wilde K. naar het bureau
brengen. De jongen, aldus verd., verzette zich
hevig. Tenslotte kwam een collega ter plaatse
en samen brachten zij hem naar het bureau.
Ook daar wilde hij zijn naam niet opgeven,
tenslotte echter had hij gezegd wie hij was.
Nadat verscheidene getuigen waren gehoord
was het woord aan den Officier van Justitie mr.
van Dullemen. Deze wees er op, dat de dood
van den jongen zéér zeker niet in verband staat
met het gebeurde op den Adm. de Ruyterweg
Dit is voldoende uit de sectie en de verklarin
gen der doctoren gebleken.
Wat de eenvoudige mishandeling betreft, zijn
bezwarende verklaringen tegen verd. afgelegd
doch op de zitting 'is van het bezwarend mate
riaal niet veel overgebleven. Van den trap in
de liezen blijft niets over, ook de stomp staat
niet vast. Slechts een tweetal betrouwbare ge
tuigen verklaart, dat inderdaad een stómp'is
toegebracht. Doch gaat men ook deze verkla
ringen analyseeren, het staat niet vast of het
een hardhandige greep of een stomp was. Hard
handigheid was in dit geval gerechtvaardigd
De jongen trad onhebbelijk op.
Spr. achtte de ten laste gelegde feiten niet
wettig en overtuigend bewezen en eischte vrij
spraak van verdachte.
Mr. Dr. de Vrieze, verd.'s verdediger sloot
zich daarbij aan.
Uitspraak 17 October a.s.
PASTOOR A. M. BOER f
In den ouderdom van 71 jaren is in het St
Antonius Ziekenhuis- te Sneek na een kort
stondige ziekte overleden de Zeeree! w. Heer
A. M. Boer, pastoor van Oosterend ^Roodhuis)
in Friesland.
GENERAAL-MAJOOR J. MIJSBERG
Op 65-jarigen leeftijd is Zaterdag te 's Gra-
venhage overleden de gepens. generaal-majoor
der Infanterie de heer J. H. A, Mijsberg.
BERNARD N1BBELKE t
Te Zorgvliet in Drenthe overleed vrij plot
seling, doch nog met volle kennis van de H. II
Sacramenten der Stervenden voorzien, een dei-
weinige overgebleven oprichters van dén Bond
der anti-sociaal-democratiselie vereeniging
van spoorwegpersoneel „Recht en Plicht", de
hoofdconducteur S. S. Bernard Nibbelke.
YVETTE GUILBERT
Onder de auspiciën van de Concertdirectie
Dr. G. de Koos zal de bekende Fransche clian
sonnière Yvette Guilbert na een jarenlange af
wezigheid, deze maand wederom naar Holland
komen voor 2 concerten.
In de afgeloopen week ontvingen wij ten
bate van het Nederlandsch Priestercollege
Pius XI", onder patronaat van den Heiligen
WiUibrordus, te Rome, de navolgende giften:
V. te S. voor hare geestelijke en
tijdelijke belangen 2.50
Mevr. L., Rotterdam 10.
J., Den Haag 10.-—
Totaal
22.50
LEEUWARDEN
Reel. 3002 MVSDG 11
Saldo winst 1929-1930 f 87.005 (v.j. 205.936),
6 (6.4) pet. dividend op pref. aandeelen,
geen dividend op de gewone aandeelen
EEN SAMENWERKING, DIE VAN BELANG
KAN ZIJN
Aan het verslag over het boekjaar 192-91930
der N. V. M. Twijnstra's OlieEabrieken is het
volgende ontleend
Het ia wel zeer teleurstellend, -dat de
finaneieele resultaten d'it jaar ongunstig zijn ge
weest, waardoor voor de eerste maal voor de
betaling van het preferente dividend een beroep
op de reserve moest worden gedaan.
Besloten is van de reserve een bedrag van
f 150.000 naar de winst- en verliesrekening over
te boeken en vervolgens f 75.000 voor afschrij
vingen te bestemmen.
Aan de preferente aandeelen komt vervolgens
een dividend van 6 pet. (v. j. 6.4 pet.), waarna
een bedrag van 5.217 op nieuwe rekening kan
worden overgebracht.
Wij moeten nog melding maken van een over
eenkomst, welke door ons werd aangegaan met
het Unilever-concern, waarbij een nauwe samen-
rerking werd verkregen met deze wereldonder
neming, welke ook op het gebied der elie-indus-
trie zulk een belangrijke plaats inneemt. Wij
achten deze samenwerking voor de positie van
onze vennootschap van zeer groot belang
Behalve door enkele uitbreidingen en verbe
teringen aan beide fabrieken, is de post fabrie
ken gestegen door den bouw van een zeepfabriek
op ons terrein te Maarssen, waarmede wij
voorloopig op bescheiden schaal bedoelden
de zeepfabricage ter hand te nemen. De fabriek
kwam eerst tegen het einde van het verslagjaar
ten deele in bedrijf.
De winst- en verliesrekening staat Debet
voor: algemeene onkosten 180.254 (108.831);
interest 43.496 (18.326); afschrijving f 75.000
(231.373); saldo f 87.005 (205.936)en Credit
voor: saldo vorige rekening 10.123 (16.230);
exploitatierekening f 225.629 (724.077); overboe
king van reserve f 15-0.000
ZIEKTEWET EN PROYTS1EREIZIGERS.
Als men voor meer dan één firma werkt
Sommige bedrijfsvereeuigingen en radon
an Arbeid staan op het standpunt dat provisie-
reizigers niet tot de verplicht-verzekerden he-
hooren.
De Alg. Nederl. Bond van Handels- en Kan
toorbedienden heeft zich nog eens vergewist
van het standpunt van het Departement van
Arbeid.
Ten Departcme-nte verzekerde men nu, dat
een reiziger, die op provisie werkt voor een
firma, zonder eenigen twijfel tot de verplicht
verzekerden behoort.. Twijfel komt eerst, wan
neer de reiziger voor meer dan een firma
werkt.
NOORD HOLL. MARGARINEFABR1EK
TE ZAANDIJK
Opgericht met een kapitaal van 500.000
Volgens bijvoegsel tot. de Nederl. Stscrt no.
92 Is opgericht de N.V. Noord Ilollandsche Mar.
tarinefabrlek, te Zaandijk C. A. Honing to Over-
reen.
Het doel der vennootschap is het fabrlceercn
an cn de handel in margarine, andere spi.is-
,-etten en aanverwante artikelen en verder in
het algemeen het verrichten van alles, wat daar
mede in den meest uitgebreiden zin verbandt
houdt, daaronder begrepen de deelneming in an
dere zaken en ondernemingen met soortgelijk of
aanverwant doel.
Het kapitaal der vennootschap bedraagt
500.000, verdeeld in 100 aandeelen van 1000
behoorende tot de serie A, en 400 aandeelen
behoorende b(j de serie B, van welke eerstgenoem
de aandeelen 100 zijn geplaatst cn volgestort in
contanten. De niet geplaatste aandeelen in het
maatschappelijk kapitaal worden niet anders
uitgegeven dan tegen volstorting.
De directeuren worden benoemd voor onbe-
paalden tijd.
R. K. BOND VAN WONINGBOUWVEREEN.
IN HET BISDOM HAARLEM.
Aan het verslag van de werkzaamheden over
1929 van den R. K. Boud van Woningbomvver-
eenigingen in het Bisdom Haarlem is het vol
gende ontleend:
Een actie ondernomen om het aantal leden
te vermeerderen had wel ten gevolge, dat wij
nader in contact kwamen met eenige niet aan
gesloten vereenigingen waarmede verder
correspondentie werd gevoerd, doch het bracht
tot op het einde van 1929 geen nieuwe leden.
Het aantal dor aangesloten YVoningbouwver-
eenigingen bleef dan ook op 23 staan.
Deze vereenigingen hadden in 1929 gezamen
lijk 4016 woningen in exploitatie. Dit aantal
bedroeg het vorig jaar 3956.
In de Federatie van R. K. Dioc. Wouing-
bouwcentrales is de bond vertegenwoordigd
door den secretaris, den heer Ant. J. M.
Angeuent. Door deze Federatie zijn pogingen
aangewend om alle R. K. AYoningbouwvereeni-
gingen in Nederland tot baar bemoeiingssfeer
te betrekken. Bovendien hield deze Federatie
besprekingen om het Documentatie-bureau van
het R. K. Werkliedenverbond voor de toe
komst ook dienstbaar te maken aan de volks
huisvesting. Een en ander had een bevredigend
resultaat.
De Bond bleef aangesloten bij het Neder
landsch Instituut -voor Volkshuisvesting.
AAN DF. GEVOLGEN OVERLEDEN.
Het 2-jarig knaapje van den arbeid"
der Meulen te Opeinde, da',
een kuip met kokend water
