FEUILLETON
IjLklS nkf mal
mmm
SPORT EN SPEL
LUCHTVAART
1
De Radio-censuur
timË mM
smê
ÖET GEHEIM VAN HET
OPEN RAAM.
DONDERDAG 9 OCTOBER 1930
RADIO-PROGRAMMA
RADIO-BERICHTEN
UITZENDING DER V.A.R.A.
AFGEBROKEN
RADIUM EN KANKER
tegen Rlxeumatïek, Ischias, Spit, Influenza,
Jicht, Griep, Spierpijn, Hoofd- en Zenuwpij1*
DE TOCHT VAN MEVROUW BRUCE
HET VLIEGTUIG VAN COSTES
PUBLIEKE VERKOOPINGEN.
MARKTBERICHTEN.
RIVIERTIJDINGEN.
VRIJDAG, 10 October.
Huizen, (1875 M., 100 K. H.) (Uitsl. KRO.-
Uitzending.) 8.00—8.15 gramofoon; 11.3012.00
godsdienstig halfuurtje; 12.15—1.45 ICRO.-kwintet;
I.452.00 gramofoon; 2.002.30 lezing over de
verzorging van huisdieren door dr. v. d. Bergh;
2.303.30 gramofoonplaten; 3.303.30 concert
door het salon-orkest o. 1. v. M. v. 't Woud. Wer
ken van L. Ganne; 6.307.15 concert uit Heer
len. Zang en muziekvereenigingen der Oranja-
Nassau mijnen; 7.157.45 lezing over de bestrij
ding der misdadigheid door mr. J. Windhausen.
Daarna vervolg concert; 8.0011.00 KRO.-orkest
o. 1. v. Joh. Gerritsen; 11.0012.00 gramofoon
platen.
Hilversum (298 M., na 6 uur ec. 298 M„
1007 K.H.)8.00 VARA. gramofoonplaten, 10.lo
VARA'.-voordracht; 10.30 VARA.-riekenuurtje
II.30—12.00 VARA. gramofoonplaten; 12V1—2.10
AVRO. Omroeporkest; 2.05—2.30 AVRO. uits.
voor scholen; 2.30-3.00 AVRO- gramo^0°nplaten
3.00—4.00 AVRO-kwintetW WA.RA. I
4.45 VARA. kinderverhalen; 5.45 VARA.^rkeat
6.50 VARA. actueel a#erlei door het N.V.V. 7.05
Vara ore^lbesDeling7.15 VARA. litcra-ir ïiü,iE-
uurtje; 8.00 VP&O.11.00—12.00 VARA. gramo
foonplaten.
D a v e n t r y (1554,4 M„ 193 K.H.) 11.05 lezing
1120 televisie- 12 20 concert A. Lucchesl (viool),
M Cimnlngham (piano)1*50 L. H. Warner
(orgel), E. Phillips (alt) I 1-6°
2.50 uitz. voor scholen; 3.15 berichten, 3320 le-
zine- 3 45 lezing; 4.05 concert voor scholen. Kwar
tet 4 50 orkest5.35 kinderuurtje; 6.2 Oiezing; 6.35
nieuwsberichten; 6.50 berichten; 7.00 zang door
T. Makushina en P. Molchanoff: 7.20 lezingen;
8.05 Romance" naar een nevolle van Joseph
Conrad; 10.05 berichten; 10.20 lezing; 10.35 be
richten; 10.40 concert. Sextet; 11.20—12.20 dans
muziek.
P a r ii s („Radio-Paris" 1725 M., 174 K.H.) 12.50
—2.20 gramofoonplaten; 4.05 orkest en solisten;
9.05 ,,Le Jongleur de Notre-Dame" van Masse
net. Orkest en solisten.
Langenberg (473 M., 634 K.H.) 6.7.20
9.35—10.15 en 11.30 gramofoonplaten; 12.25—1.5J
orkest; 4.505.50 solisten; 7.207.50 gramofoon
platen; 7.50 „Krise". Hoorspel van R. Leonhard.
Daarna tot 11.20 dansmuziek.
Kalundborg (1153 M., 260 K.H.) 11.20-
1.20 orkest2.20—4.20 orkest en zang; 4.20 kin
deruurtje; 7.35—9.35 „Kalifen paa Eventyr".
Zangspel van E. Bögh; 9.5510;30 orkest.
Brussel (508,5 M., 590 K.H5.20 kamer-
muziek; 6.55 gramofoonplaten; 8.55 orkest en
zang.
Zeesen (1635 M„ 183,5 K.H.) 5.05—6.20 lezin
gen; 6.20—6.50 gramofoonplaten; 9.50—11.20 le
zingen; 11.20—12.15 gramofoonplaten; 12.15—1,20
berichten; 1.20—1.50 gramofoonplaten; 2.20—3.5»
lezingen; 3.50—4.50 concert; 4.50—7.20 lezingen
7.20 concert. Daarna berichten en tot 11.o0 dans
muziek.
Ten dienste van de expedities
der sovjets
In Leningrad is thans weer een nieuwe korte-
golfzender gebouwd, die tot voornaamste taak
heeft om de wetenschappelijke expedities te
gerieven, die door de sovjets naar het hooge
Noorden zijn uitgezonden, en tevens om de zich
aldaar bevindende radio-stations van dienst te
zijn.
IÏ9l
Tijdens een rede van den secretaris
van dien omroep
Op den Hilversumschen zender, golflengte
298-Mi, zond gisteravond de V.A.R.A. haar pro
gramma uit. In dit programma was opgenomen
de uitzending van het eerste deel eener propa-
ganda-vergadering te Leiden, waarbij" het
Vara-orkest zijn medewerking zou verleenen
en waar de omroepsecretaris van de V.A.R.A.
de heer G. J. Zwertbroek het woord zou voeren
over: „Zendermisère in den Nederlandschen
Omroep", zulks in verband met het bekende be
sluit van'de Praagsche conferentie, waarhij
Nederland de 1071 M.-golf werd afgenomen.
Spr. oefende hierbij kritiek uit op het beleid
der Regeering en op het feit, dat de beide op
Hilversum aangewezen oiuroepvereenigingen
de Avro en de Vara inzake zenderbouw niet tot
overeenstemming hadden kunnen komen.
Op dit punt van zijn rede, te tien minuten
Voor negen, werd medegedeeld, dat de uitzen
ding van de rede van den heer Zwertbroek op
Hst van de radio-omroepcommissie werd afge
broken.
Eerst na een half uur kwam de V.A.R.A.
terug om het overige gedeelte van het pro
gramma uit te zenden.
DIPHTHERITIS.
Te Valthermond zijn Dinsdag niet minder
dan vijf nieuwe gevallen van Diphterie gecon
stateerd.
Niet te ver!
„Een dictatorschap van ambtenaren
hoort in Nederland niet thuis"
De radiocensuur, zooals die sinds de instel
ling van de beide desbetreffende commissies is
uitgeoefend, kan ziek niet beroemen op de sym
pathie, der omroeporganisaties, noch op die van
het publiek. Verscheidene illustre voorheelden,
van haar ingrijpen maken zulks verklaarbaar.
Nu zullen we de laatsten zijn, we betoogden
dat vroeger reeds om de censuur in principe
af te wijzen. Integendeel, we achten haar nood
zakelijk. Alleen, zij worde soepel toegepast,
vooral voorzoover zij preventief wil zijn.
Tot nu toe is die toepassing echter nog al
Mgoristisch. Zulks geldt vooral voor het gespro
ken woord. De ei'sch, dat al hetgeen voor do
microfoon zal worden gezegd, minstens een
week tevoren de controlecommissie ter inzage
worde gezonden, gaat te ver. Daaraan steeds
te voldoen is op den duur practiseh onmogelijk.
Redenaars, die voor de vuist weg spreken
en hun redevoeringen te voren niet op schrift
stellen, zijn daardoor uit den oproep gehan.
nen, actualiteiten eveneens.
Repressieve controle, zooals in de voorbije
jaren werd toegepast zou hier toch, dunkt ons.
voldoende zijn, al veroorzaakt het afbreken
van een redevoering in den regel meer gerucht
dan het verhinderen ervan.
Mr. van der Deure, de voorzitter van de N.
C. R. V. heeft in zijn jongste „bestuursmede-
deelingen" de voornaamste bezwaren nog eens
scherp belicht. Feitelijk ging hij daarbij ook
buiten zijn boekje, maar hij kon ongehinderd
doorspreken.
Spr. maakte er allereerst bezwaar tegen, dat
ook de bestuursmededeelii-gen aan censuur zijn
onderworpen. „Gefiltreerd" missen ze een deel
van haar waarde, terwijl ze door de inzending
een week vooraf ook nimmer tot het laatste
„bij" kunnen zijn.
Hoewel ook zij ten volle de noodzakelijkheid
van controle van overheidswege erkent,
meent de N. C. R. V. toch, dat de Radio
Omrosp-Controle-Commissie haar bevoegdheid
overschrijdt, en dat haar voorschriften en art.
9 van het Radio-reglement elkaar niet dekken.
Dezer dagen nog ontving men bericht, dat in
deze mededeelingen niet mocht worden getre
den in een beoordeeling van het beleid der
regeering of van regeeringscommissies.
En van de beslissingen der R. O. C. bestaat
nog steeds geen beroep. Spr. hoopte, dat in
dezen toestand zoo spoedig mogelijk verande
ring worde gebracht.
Een dictatorschap van arfibtenaren, aldus mr.
v. d. Deure, behoort in Nederland niet thuis,
zooiets past in Italië en in Rusland.
't Is scherp gezegd, maar juist. Met een
verstandige censuur zal ieder goedwillende
genoegen nemen. Maar de commissie ga niet
te ver.
BRAND IN EEN KAMP
Een schade van f 25000
SOERABAJA, 7 October (ANETA). In den
afgeloopen nacht heeft in het Chineesche kamp
een felle brand gewoed in een Chineesche to
ko van emaillegoederen. De schade, die onge
veer 25.000 bodraagt, wordt door verzeke
ring gedekt.
Het eerste jaarverslag de.
radium-commissie
DE GROOTSTE VOORZICHTIGHEID
GEBODEN
LONDEN, 8 October (R. O.) In het eerste
jaarverslag der radiumcommissie, dat heden is
verschenen, wordt er op gewezen, dat voorals
nog de grootste voorzichtigheid geboden is bij
een schatten van waarde en geneeskracht van
radium bij kanker behandeling.
De commissie betreurt het, dat door optimis
tische verklaringen een overdreven vertrou
wen wordt gewekt in de kracht van dit ge
neesmiddel.
In het verslag wordt verder gezegd, dat men,
na de vele jaren van proefnemingen over do
geheels wereld, hoogstens kan zeggen, dat som
mige resultaten zeer bevredigend zijn geweest,
terwijl andere om redenen, welke nog niet nauw
keurig te bepalen zijn, dit minder waren en
dat in een groot aantal gevallen de resultaten
van dien aard waren, dat ze, wat de bruik
baarheid van het middel betreft, niets bewezen
of zelfs teleurstellend waren.
ES PER ANTO -ONDER WIJ S
Het gaat steeds vooruit
Men schrijft ons:
De Esperanilo-beweging, die zoodanig georga
niseerd is. dat een Esperantist in alle steden
ter wereld terecht kan, trekt ook in ons land
de aandacht der overheid.
Door tal van gemeentebesturen zijn In den
laatsten tijd offlcieele besluiten genomen om
Esperanto, hetzij bij lagere scholen, handels
scholen, kweekscholen, of bü onderwijs aan
de rijpere jeugd, enz. facultatief te doen onder,
wijzen, terwijl in verscheidene gemeenten In
voering van Esperanto-onderwijs door de over
heid overwogen wordt.
Dat het particulier Esperanto-onderwijs be
langrijken omvang heeft aangenomen, blijkt
uit het aantal exameucand Maten, dat jaarlijks
ongeveer 500 bedraagt
Men kan Esperanto en gegevens daaromtrent
beluisteren door de radio, en wel Zaterdags
n.m. van kwart voor 7kwart over 7 uur,
golflengte 1875 M„ Zondags vm, van kwart
over 9half 10, golflengte 1071 M. en Dins,
dags om de andere week n.m. van 6kwart
over 6 uur, golflengte 1875 M.
Uitvoerige inlichtingen worden verstrekt
door de Centrale Esperanto Propaganda Com
missie, secretariaat: Tooropstraat 255 te
Nijmegen.
EXAMENS STUURLIEDEN TER
KOOPVAARDIJ.
De commissie voor de stuurlieden-examens,
bedoeld in de Schipperswet, zal, aanvangende 4
November 1930, zitting houden te 's-Gravenhage,
Carel van Bylandtlaan no. 5.
De aanvragen, om tot de examens te worden
toegelaten, moeten den voorzitter der commissie
bereikt hebben vóór 19 October 1930.
NEDERLANDSCHE JAARBEURS.
De eerstvolgende Nederlandsche Jaarbeurs
zal worden, gehouden van 10 tot en met 19
Maart 1931.
TO GAL-tabletten bij alle apotli. en drog. f O.SO en f2Voor langere kuren in kliniek verpakking f S.7S (veel voordeeliger in 't gebruik)
H. O. R. E. C. A. F.
Receptie bjj gelegenheid van het
40-jarig hestaan
Ter gelegenheid va nhet 40-jarig bestaan van
Horecaf werd gisterenmiddag in Hotel Pau-
lez te 's Gravenhage 'n druk bezochte recep
tie gehouden.
In een der zalen van het hotel had zich
het Hoofdbestuur van Horecaf verzameld om
de gelukwenscben van de talrijke belangstel
lenden, deputaties van bevriende organisaties
en van de vele leden van den bond in ontvangst
genomen.
Talrijke bloemstukken stonden in de zalen
opgesteld. Verschillende aanverwante e® be
vriende organisaties hadden van hun gevoe
lens bij het feest van Horecaf blijk gegeven
door het zenden van een bloemenhulde.
Hot eerste voerde het woord de heer Krop
veld, vice-voorzitter van de Kamer van Koop
handel.
Een groot aantal sprekers voerden daarna
nog het woord.
De heer van Hanja heeft daarna alle spre
kers en aanwezigen hartelijk dank gebracht.
Rijk voorziene buffetten waren aangericht,
waarop een keur van gerechten prijkte.
De receptie duurde tot ongeveer half zes,
waarna de aanwezigen zich gingen kleedeu voor
het officieele diner, dat des avonds in den
Dierentuin zou gegeven worden.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
Geen encephalitis na inenting
In de week van 28 September tot 4 October,
werden er, blijkens de in Staatscrt. no. 195
opgenomen staat van gevallen van besmette
lijke ziekten, aangegeven: 208 roodvonkgeval-
len, waarvan er 34 te Rotterdam, 29 te Amster
dam en 9 te Eindhoven;. 155 diphterie-gevallen,
w.o. 32 te Rotterdam, 11 te Amsterdam, 10 te
Arnhem en 8 te Tilburg, benevens 18 gevallen
van kinderverlamming, waarvan 2 te Amster
dam. Gouda en Dongen.
Aan entstof werd afgeleverd door de koepok
inrichtingen te Amsterdam, Rotterdam en Gro
ningen resp. voor 11272, 712 en 391 personen.
In bedoelde week werden er geen gevallen
van encephalitis na inenting aangegeven.
ST LEONARDUS.
Voor een groot aantal toehoorders, onder
wie Mgr. Prof. Dr. Goossens, rector der R.K.
Leergangen en verschillende docenten, opende
de heer Ernest Claes de lezingenreeks die St.
Leonardos, vereeniging van studenten aan de
R.K. Leergangen te Tilburg, haren leden dit
jaar weer geven zal.
Op den hem eigen gezelligen verteltrant besprak
de populaire schrijver de gewichtige persoon
lijkheden op een Kempisch dorpke, om ten
slotte te komen op zijn eigenlijk onderwerp,
n.l. „de straatbengel", in casu „de Witte". Zijn
sappige en zeer humoristische causerie had
enorm succes.
Na een hartelijk dankwoord door den voor
zitter werd de vergadering op de gebruikelijke
wijze gesloten.
NEDERLANDSCHE KEGELBOND
Rumor in casa
Naar wij vernemen bestaat er sinds eenigen
tijd kwestie tusschen den Rotterdamsehen Ke
gelbond en den Landeiyken Bond. waarvan
eerstgenoemde een afdeeling Is.
De bezwaren gaan in hoofdzaak tegen de
radactie van het Kegelblad en het bestuur van
den N. K. B.
Daar het bestuur nu geweigerd heeft om over
de aangelegenheden een reglementair aange
vraagde vergadering te houden, zullen dezer
dagen verschillende plaatselijke bonden w.o. die
van Rotterdam, Amsterdam en Den Haag bijeen
komen.
Niet onmogelijk wordt het geacht, dat de bon
den dezer drie groote steden uit den Landelijken
Bond zullen treden en een nieuwen Nederland
schen Kegelbond op zullen richten.
DE „LICHTWEDSTRIJD"
V. U. C.—ZWALUWEN.
Te 's-Gravenhage had gisterenavond op het
V. U. C.-terrein de eerste voetbalwedistr yd bij
kunstlicht plaats.
Es was buitengewoon ve<a(l beflangstelltaig.
De wedstrijd, die zooals reeds gemeld, tusschen
V. U. C. en het Zwaluwen-elftal werd gespeeld,
eindigde met een 42 overwinning voor de Zwa
luwen.
TURNWEDSTRIJD NEDERLAND—
DUITSCHLAND-
Naar wij vernemen worden er op het oogenblik
door het bestuur van het Kon. Nederl. Gymna
stiek Verbond onderhandelingen gevoerd met 't
bestuur van de „Deutsche Turnerschaft" om een
landenwedstrjjd te houden tusschen ploegen van
Nederland en Dultschland. Deze wedstrijd zou
dan te Amsterdam gehouden worden. De ploeg
van Duitsche turners zal dan uitkomen tegen een
Nederlandsche ploeg, die samengesteld zal wor
den na de wedstrijden om de persoonlijke kam
pioenschappen die binnenkort te Utrecht gehou
den worden.
De onderhandelingen zijn thans in een stadium
dat een doorgaan van dit plan voor een landen-
wedstrjjd vrij zeker is.
CARNERA GESLAGEN.
PARIJS, 8 October. (H. N.) Uit Boston wordt
gemeld, dat de Italiaansche bokser Carnera, die
tot nu toe in de Vereenigde Staten 22 overwin
ningen door knock out heeft behaald, gisteren
door Maloney in 16 ronden o® punten is ver
slagen.
V.
MMS
VOOR de DROEVE THUISREISOp artilleriewagens, gedekt met de Britsche vlag, stonden de doodkisten ln een lange rij op het
station van Beauvais
Te Jask aangekomen
Reuter seint ons uit Karachi d.d. 8 dezer:
De avlatrice Bruce kwam gisteren te Jask aan.
In verband met een defect aan den motor was
ze gedwongen een noodlanding te maken voor
JaSk. Mevn Bruce bekwam eon lichte ver
wonding.
Een geschenk van Coty
De „Figaro" bevat een hoofdartikel waarin
in herinnering wordt gebracht, dat het Breguet-
vliegtuig, waarmede Costes en Bellonte zonder
tusschenlanding van Parijs naar New-York vlo
gen, een geschenk is geweest van den parfumerie
koning Francoi Coty, die tevens eigenaar is
van de „Figaro" en het volksdagblad „l'Ami du
Peuple". Kort na het slagen van de Oceaanvlucht
van Lindbergh kwam hij Coty op het
denkbeeld om aan een Franschen vlieger de
m'ddelen te geven tot het uitvoeren van een
vlucht van Parijs naar New-York, daar de Fran-
sche Staat hiertoe niet bereid was. De uitver
koren vlieger was Costes. Coty stelde als voor
waarden, dat de vlucht moest worden uitgevoerd
met do beste middelen die verkrijgbaar wareiï,
terwijl de start alleen mocht plaats hebben onder
gunstige atmosferische condities. Verder moest
Costes zich verplichten, het feit, dat Coty de
eigenaar van het vliegtuig was, strikt geheim te
houden, daar zijn Coty's ondernemingen
door zijn concurrenten in het dagbladbedrijf sterk
werden tegengewerkt. Costes ondernam met het
toestel reeds een poging naar New-York te vlie
gen in Juli 1929, doch werd door het slechte weer
genoopt bij de Azoren terug te keeren.
Later kwam Costes bij Coty met het verzoek
hem het vliegtuig onder zekere voorwaarden
te willen leenen voor een andere vlucht. Coty
gaf toen het toestel aan Costes ten geschenke,
wilde daaraan geen enkele voorwaarde verbinden
en stelde zelfs niet de conditie dat Costes van
de eventueel te maken tochten aan zijn, Coty's
bladen, het reisverhaal zou zenden.
Wat de eigenaar van de „Figaro" thans echter
niet vertelt is, dat Costes zoo ondankbaar en
weinig klesch was, om het relaas van de groote
recordvlucht zonder tusschenlanding van Frank
rijk naar China, welke Costes met Codos in
September 1929 met de Breguet uitvoerde, niet
te sturen aan een van Coty's bladen, doch aan
de „Intransigeant", een der felste tegenstanders
van de bladen van den parfumerie-koning.
TE ROTTERDAM.
In het Notarishuis aan de Geld. Kade.
Op Woensdag 8 October, des namiddags ten 2 uur,
EINDAFSLAG.
Dubb pand en erf, Eerste Middellandstraat
93 ,95. In bod op 52.000. Daarop verkocht
Pand en erf, Sehildersteeg 8, In bod op 8000,
Daarop verkocht.
Heerenhuis en erf, Schiedamschesmge! 65.
In bod op 27.900. Voor 29.100 verkocht.
Pand en erf, Schiedamschesingel 52a, b. In bod
op 19.100. Voor 19.320 verkocht.
Pand en erf, Zwarte Paardenstraat 92a,. b. In
bod op 11.000..
Idem, idem 94a, b. In bod op 11.200.
Idem, idem 96a, b. In bod op 11.600.
Idem, idem 98a, b. In bod op 11.900.
Dubb. pand en erf, Zwarte Paardenstraat 100a,
b., 102a, b. In bod op 18.800.
Pand en erf. Gouvernestraat 1921. In bod OR
13.200.
Alle daarop verkocht.
Pand en erf, Nieuwehaven 144. In bod op 25.000
Voor 33.000 opgehouden.
Pand en erf, Geuzenstraat 5a, b. In bod OR
9600.
Idem, idem 7a, b. In bod op 9800.
Tezamen voor 19.620 verkocht.
Pand en erf, Jensiusstraat 29. In bod op 7800,
Daarop verkocht.
Pand en erf, Ceintuurbaan 10a, b. In bod OR
9500. Daarop verkocht.
VOORLOOPIGE AFSLAG.
Een blok panden met open grond, Warmoezier*
straat 117a, b. c. en 119/1 tot en met 5. Trekgeld
16.400.
ROTTERDAM, 8 October. De prijzen heden be*
steed aan de Coöp. tuinbouwveiling Rotterdam
en omstreken G. A. waren als volgtHoll. kas-
komkommers le soort 11.20, 2e soort 7.60, HolL
platg. komkommers le soort 811.50, 2e sooxt
5.307.80, 3e soort 34, per 100, komkommer-
stek 1.202.60 per 100 kg., sla 1.502.80 per
100 krop, spinazie 1824 ct. per kg., bloemkool
le soort 9a7012.70, 2e soort 45.70 per 100
stuks, prei 2.703.50, peen 5.1010 per 100 bos,
tomaten A 13.60—19.10, B 11—14.90, C ƒ11.80
14.50, CC 5.50—9.10, per 100 pond, postelein
ƒ8.30—12.24 per 100 kg., kassnöboonen 4057 ct.
per kg., pronkbooneen 1.40—3.70 per 100 kg.,
Duitsche prinsesseboonen 1742 ct., stamprinsesse
boonen 15—36 ct., stokprinsesseboonen 2832 ct.
per kg., selderij 1.80—2.20, kroten ƒ2, pieter
selie 2.20, per 100 bos, roode kool 2.905.30,
savoye kool 33.60 per 100 kg., andijvie la
soort 1.60—1.80, 2e soort 0.500.90 per 100 krop
spruiten 12—21 ct. per kg., uien 2.60 per 100 kg.,
groene savoye kool 3.10, per 100 stuks, Cm-
neesche kool ƒ2.30 per 100 kg., Aanvoer tomaten
77.000 pond.
HANSWEERT, 8 October.
Gepasseerd vóór 4 uur en bestemd voor:
ROTTERDAM: st. Telegraaf 4, 5 en 14; Ka
naalvaart 15, Hatzmann; Avontuur, Goeseye;
Dipping 7, Schut.
DORDRECHT: Onderneming, Pol; Wilhelmina
Hendrika, Kwint; PURMEREND: Credo, de Vos;
BRESKSNS: Poolster, Pasveer; HANSWEERT:
Pietemella Johanna, Goeseye; Nelly, Meeusen;
BERGEN OP ZOOM: Pieternella, Koopman;
TILBURG; 4 Gebroeders, Buytaart; BNKHUT-
ZENAvontuur, VisserAMSTERDAMBema,
v. Zwol; Alberdina, Kistjes; Jantina, Kruidhof;
DELFT: Leba, v. V ij ven; UTRECHT; Adri, v.
WjjkUITERMEER; Ternauzen 6, de Kunöer;
'S hAGE: Marie, Borsje.
DUITSCHLAND: Ruysdael, Beerman; Neeltje,
Me
Swastica, Stienissen.
Grinwis; Margaretha, "Meertens; Elvire, Dees;
BELGIë: st. Rijn Schelde 10; at. Martha;
Petronella, Jolie; st. Telegraaf 4; Rip, Rastert;
Louisa, v. d. Maar; Georges Sand, Ehrenfried;
Scheldestroom, Maas; Mannheim 213, Winter;
Adjo, Jiskoot; Morgenster, Geervliet; Johanna 2,
Hamelink; Cornelia, v. d. Putten; Alice, Ver-
beeck; Emma, van Gorsel; Mars, Malletjalr;
Broedertrouw 10, Bayens; Donon, Knück; Hen
drik, Vegter; Citern'a, Boontjens: Vertrouwen,
v. d. Vliet; Dirkje, v. d. Plas; Megroe, Melsen;
Herman Heinrich, van Koeveringe; Dina, Brou
wer; Albatros, Dirkhause; Nervia, Moraal; Tin
toretto, de Koninck; Jordaens, Otten; Prahoe,,
Hewel; Rival, van Vijven; Coöperatieve 1, Schot;
Unilever 12, van Lier; Eintracht 4, Kalbitz;
Hembrug, de HeerClasina, ZuurmondMach-
tilde, Schuitema; Spera, van Essen; Bateau,
Fiend; Energie, van Steenbergen; Stad Ostende,
van Bosch; Nautilus 3, Dhondt; Cornelis, de
Jong; Isabella, Geers; Auvergne, August; Oso
14, van RoosmalenScheldestad, SomersMantis,;
van Dongen; eGertje, Hukema.
üetectieve verhaal door Anthony Gilbert
GEAUTORISEERDE VERTALING
84)
Goed zoo. Het is toch wel vreemd, dat ook
Ge man met wien hij in den trein gesproken
heeft, maar niet op komt dagen, want Lestran-
Ife kwam niet voor 's avonds terug naar Lon
den met Chaumier's verklaring. Waar ligt pre-
eies die plaats waar u deze dagen hebt door
gebracht?
O het is een vreeselljk gehucht. Het huisje
7an mijn vadef heet het Heiligdom. Het heeft
biet meer dan vier kamers en een heel klein
hadhokje. Het staat vlak bij Combe Dryborgh
Combe. Ik ga er van tijd tot tijd wel eens naar
hoe als het me onder de menschen te benauwd
*ordt. Ik had heel wat proviand bij me. Daar
Wen maar heel weinig menschen dien kant
en ik woon juist ver genoeg van die vreem
de verzameling dichters en mystiekerige kun
stenaars, die de Downs tegenwoordig onveilig
blaken.
Is u niemand tegengekomen?
Nooit. Trouwens als dat gebeurd was, zou
heel de Penny Press niet zoo om en over mij
beschreeuwd hebben. Ik heb daaruit juist het
bieuws vernomen, ofschoon het nieuws me aan
hankelijk minder interesseerde, dan de vraag,
door wien de 3.30 werd gewonnen, voegde hij
6r Plotseling aan toe.
In ieder geval zouden ze u zeer waar-
Sch.ljnlijk niet herkend hebben, zei Frobischer
tamelijk nuchter. U hebt heelemaal uw voor
bomen veranderd, mr. Newnham. Hij legde zijn
blompen vinger op een portret uit een krant,
ha keurig had uitgeknipt en opgeplakt.
Newnham begon even te blozen.
O Ja, u bedoelt zeker mijn snor. Och ik
*as al lang van plan die eens af te snijden.
Maar ik was natuurlijk een beetje zenuwachtig
geworden door de vrees, dat Ascher vandaag
of morgen zijn galgenhumor aan mU zou bot
vieren. Het heeft wel wat weg van een ver
momming nadat ik me met zijn kostbare
schatten uit de voeten heb gemaakt nietwaar?
Frobischer was een en al vriendelijkheid.
Zeker, dat hebt u goed gezien. Waar hebt
u het laten doen?
Wat? Die snor? O, dat deed ik zelf. Daar
ginds in het Heiligdom.
Ik zie het ai. Wil ti dus beweren dat u
tusschen Dinsdagmiddag en vanmorgen nie
mand heeft gezien?
Newnham dacht even na.
't Spijt me, nee.
En u hebt den nacht van den storm daar
doorgebracht? Dat wil zeggen denzelfden avond
dat sir Hector naar Parijs overstak?
Ja het was verbazend vuil weer. Ik dacht
een oogenblik dat heel het huis op mijn hoofd
zou vallen. Het staat tamelijk onbeschermd te
gen wind en weer.
Bleef de storm den heelen dag aanhou
den?
Neen. Ik ging wandelen van half zeven tot
zeven uur. Ik was doodop van die vier muren.
Het was een heerlijke frissche morgen na dien
regen.
En weer heeft u niemand ontmoet?
Neen. Bent u soms van plan, grinnikte
hij, om dat bange voorgevoelen dat in zijn
borst opsprong te verbergen, om mij te dood
verven als den blonden heer, die de vleeschpen
in Ascher's schouder heeft gestoken en hem
daar heeft laten zitten bij wijze van overtui
gend bewy'sr Nou ja, ik geef toe, dat ik zoo
geel ben als een kanarie en ik heb niets weg
van een filmheld, die de alibi's zoo maar uit
zijn vestzak haalt om te kunnen bewijzen, dat
hij op dat oogenblik aan de Caspische Zee wa
terwild aan het schieten waB en ik geef natuur
lijk toe dat ik op zeer gespannen voet leefde
met sir Ascher. Ja u hebt gelijk, het ziet er
verbazend slecht voor me uit.
Geen der twee detectieven wist daar Iets op
te zeggen en Newnham ging met een gefor-
cearden lach verder:
En een landlooper, die nog kaarsvet op
mijn karpet morste oy den koop tce, mijn eeni-
ge mooie tapijt, trapte de deur in terwijl ik
uit was.
Frobischer keek heel snel op.
Wat voor landlooper was dat?
Ik weet het niet. Hoe zou ik dat nu we
ten? Ik was er zelf niét bij, maar het moet
gebeurd zijn, nadat ik dien Woensdagmorgen
het huis had verlaten. Ik had na dien storm
verbazend hoofdpijn gekregen en daarom was
ik gaan wandelen. Toen ik tegen vier uur
terugkwam, zag ik dat het slot geforceerd was
en dat iemand zich toegang had verschaft tot
mijn provisiekast.
Bent u de plaatselijke politie gaan waar
schuwen?
Newnham lachte en schudde ontkennend het
hoofd.
Och die heb ik er maar niet om lastig ge
vallen. Ten eerste was het te ver en ten twee
de, zooveel schade heeft hij niet aangericht.
Ik heb hem tenslotte die eene flesch whisky
maar gegund, omdat hij mijn boeken met rust
heeft gelaten.
Dat is zeer edelmoedig van u. Tusschen
twee haakjes bent u, of was u van plan in dat
buitenhuisje te blijven wonen? Is daar al uw
bagage?
Maar één valies. De rest is op Worthing
Station, dat is de naast bijgelegen bewoonbare
plaats. Van het station neem je een bus en je
komt zoo, wat vlak bij Combe aan en dan loop
je nog vijf en twintig minuten don heuvel
op. Nou dan heb je genoeg aan een valies.
Hebt U al plannen voor de toekomst?
Ik had er aan gedacht om een beetje naar
het buitenland te trekken. Wellicht dat mijn
talenkennis mij daar behoorlijk van dienst zou
zijn.
Hebt u een paspoort?
Ja sinds drie maanden, toen Ascher mij
eens naar Berlijn zond om daar een zaakje op
te knappen. Maar het is nooit tot iets geko
men. Ik vermoed, dat hij bang was, dat ik er
zelf te vlug de lucht van zou krijgen? Ha, ha.
Vertel me dit nog even. Hebt u sir Hector
ooit hooren spreken over den winkel van
Burnhams?
Ik geloof het niet. Was het een boek
winkel?
Neen. Maar hij droeg toch een pruik niet
waar?
Zeker die kwam altijd uit Parijs. Hij was
veel te groote snob om iets uit Engeland te
dragen.
Ha, ik dacht dat u er misschien iets van
zou weten. In zijn papieren wordt nogal eens
over Burnhams gesproken, maar er zijn na
tuurlijk heel wat menschen van dien naam in
Engeland en die kunnen wij niet stuk voor
stuk gaan opzoeken. In zoo'n duistere zaak als
deze moeten wy ons werkelijk beperken. Ook
miss Marlowe kon ons niet verder helpen.
Indien zij* het niet weet, merkte Newnham
tamelijk melancholiek op, wie dan wel? Zij is
werkelijk een wandelende Encyclopaedic. Is
zij nog altijd op het Museum?
Zij heeft ons heel vriendelijk beloofd om
daar te blijven totdat de zaak is opgehelderd
of tot zoo lang wij denken, dat zij ons van
dienst kan zijn. Heeft u een byzondere reden
om vanavond reeds terug te keeren naar uw
Heiligdom, mr. Newnham?
Neen, dat kan ik niet zeggen.
U zoudt ons een genoegen doen door den
naam van uw club even op te geven, zoodat wij
u onmiddellijk kunnen bereiken, indien dit noo-
dig mocht zijn.
Nou als ik heel eerlijk mag zün, die heb
ik niet. Dat kan ik me op het oogenblik niet
veroorloven. Ik zal een beetje rondscharrelen
en ergens voor een paar nachten een kamer
zien op te duikelen. Zoodra ik het weet zend
ik u een telefoontje.
Dank u. Kunt u mij misschien ook zeg
gen of sir Hector ook aan particuliere too-
neelvoorstellingen deed?
Newnham begon te lachen. Toen herinnerde
hij zich ineens dat de man dood was en de ver
schrikkelijke manier, waarop die dood had
plaats gevonden en hij werd weer kalmer.
Ik vraag u wel vergeving zei hij eenigs-
zins beschaamd. Maar de gedachte, aan sir
Hector terwijl hy in een of andere Oostersche
of Middeleeuwsche dracht rondsluipt, was wer
kelijk te komisch. En toch, voegde hij er een
beetje te brutaal aan toe, zou het Paula wat
opgemonterd hebben. Die heeft vijf jaren lang
in een mausoleum gezeten en nooit iemand
anders ontmoet dan twee vervelende buren,
die of kwamen dineeren en dan een spelletje
domino speelden of 's middags kwamen thee
drinken. En het laatste is erger dan het eer
ste. Als ze uitging, liep ze als het ware aan
den leiband van sir Hector. Er heeft nooit een
avond-partijtje plaats gevonden. Radio mocht
ze niet hebben, er werd zelfs niet gedanst, laat
staan tooneel gespeeld.
Bent u er nogal handig in?
Och ik heb het nooit geprobeerd. Ik ben
zes weken in den oorlog geweest en dan heb je
genoeg van tooneelspelen.
Dank u. Het spüt me, dat ik u zooveel
vragen heb moeten stellen. Indien u nu uw
eigen verklaringen wil neerschrijven en ondeT-
teekenen, zijn onze paperassen wat u betreft,
volledig. U kunt het hier wel even schrijven
als u wil. Heeft u ook een pen?
Newnham had al dien tijd zijn waschleeren
handschoenen aan gehouden. Maar nu trok hij
er een uit en begon te schryven. Davidson
keek onmiddellijk naar de rechterhand. De
vierde vinger had een lidteeken, alsof hij die
heel lang geleden verschrikkelijk had gebrand.
II.
Toen de jongeman vertrokken was, merkte
Davidson met fronsende wenkbrauwen op.
Dat is nou een van die geschiedenissen,
die van voor tot achter bedrog kunnen zijn of
een wonderlijk weefsel van omstandigheden. Ik
geloof dat we met heel deze verklaringen niet
veel opschieten. Aan den eenen kant kloppen
ze uitstekend. Ik vind het heel logisch dat
iemand in zijn positie een paar dagen in een
rustig landhuisje gaat door brengen. En waar
om hij zou dan onmiddeliyk een krant opzoe
ken? Aan den anderen kant kan het natuurlijk
schitterend verzonnen zijn. Toch voel ik er het
meest voor om het onomstootelijk te aanvaar
den.
Ik heelemaal niet, viel Frobischer hem
opmerkelijk in de reden. Je hebt onzen meest
belangrijken getuige vergeten.
Wie is dat dan?
John Arden. Denk eens een minuut na.
Toen Mallow hem weer te pakken had, zei hij
dat hy den vorigen nacbt in een leeg huis in
de Downs had doorgebracht. Hij zei dat het een
verbazend typisch oude deur had en dat er een
lantaarn buiten hing. Men vertelde dat hij de
deur had opengebroken en de provisiekast had
leeggeplunderd. Den volgenden morgen werd
hij met een leege whisky flesch naast zich op
zoo wat twintig minuten afstand van Combe
gevonden, waar volgens Newnham's zeggen
het huisje moet staan. We zullen natuurlijk ter
plaatse een en ander moeten vaststellen, maar
ik ben er vast van overtuigd, dat Harden's
buitenhuisje en Newnham's Heiligdom een en
dezelfde zijn. Ga nu eens terug naar Harden's
verklaringen. Hij zegt, dat hy binnengebroken
is in den loop van den namiddag, toen bet be
gon te regenen. Dat moet dus iets voor vieren
geweest zijn. En dat huis was leeg! Hij bleef
daar tot de storm over was. Dat was, laten we
zeggen, op zijn vroegst Donderdagmorgen half
zeven. Newnham zweert, dat hij den heelen
nacht in het huis is geweest en dat de land
looper moet zijn ingebroken, nadat hij het had
verlaten. En hij verzwakt zün eigen verklarin
gen, door er bij te voegen dat de kerel kaars
vet op het tapijt heeft gemorst. Je steekt 's
morgens om zeven uur in de maand Mei geen
kaars meer aan. Het is dus duidelijk, dat hij
in het donker is aangekomen. Maar we kun
nen nog meer details uit Arden's verklaringen
opdiepen. Indien de man door dien verschrik-
kelijken storm was overvallen, zou hij druip
nat geworden zijn. Dit was echter niet het ge
val. Neen het was duidelijk aan hem te zien,
dat hij heelemaal niet nat geweest was. Zoo
ver men kan nagaan had hij nergens anders
kuunen schuilen. Zy'n kleeren waren alleen een
beetje vochtig, wat men van iemand kan ver
wachten die stom dronken in het natte gras
gevallen is. Nou daar heb je een aardig vraag
stukje aan. Indien Newnham niet in dit huis
was, en voor mij is het zoo goed als zeker, dat
hij er niet was, waar bevond hy zich dan? Het
eenig voor de hand liggende antwoord is: in
Frankrijk, maar dat moeten wij natuurlijk
zien te bewijzen. Ik zeg niet, dat alles tegen
hem pleit, we moeten om te beginnen wachten
tot Sandilands zijn verklaringen zal hebben
afgelegd. Maar indien deze hem aanwijst als
de man, die den haard kocht, behoeven we
werkelijk niet langer te wachten om een ge
rechtelijke vervolging tegen hem in te stellen,
(Wordt vervolgdj
