--"Kr
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
STADSNIEUWS
mmm.
t£ Ei'a°TFZSTZL
souto
Waardigheid en gezag!
RBIE
53sïe JAARGANG
MAAI DAG 20 OCTOBER 1930
No. 1585$
MkI
wBSkêsA
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. 68085
INGEZONDEN
w n
MIJN ANTWOORD OP DEN OPEN BRIEF
VAN DEN HEER COLLé
INDISCHE TOESTANDEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
KiMMm
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
Be ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bü vooruitbetaling
Per drie maanden 3.25; per maand 1.10;
per week 25 cents.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zyn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 5 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels 1.55, elke regel meer 25 ets,
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadvert. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën5 regels 0.50; 10
regels 1.—; 15 regels 1.50, by vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering 500.bij overlijden door een ongeval; 500.bij verlies van beide banden, voeten of oogen; 250.bij verlies van één band, één voet of één oog; 150.bij verlies van een duim; 75.bij verlies van een wijs
vinger; 50.bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een band; 25.bij verbes van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad worden afgedrukt.
JUBILé H. H. VOORWALD
Vijf-en-vijftig jaar collectant
Gisteren herdacht de lieer II. H. Voorwald
het zeldzame feit, dat hij gedurende 55 jaar
actief ltd is geweest van het collectanten-
college St. Hieronymus Aemilianus, van de
Frankelandsche parochie.
Aan het luisterrijk versierde hoogaltaar werd
de Hoogmis tot intentie van den jubilaris op
gedragen; het vereenaglnggvaandel stond in
het priesterkoor opgesteld.
's Middags werd ten huize van den jubilaris
receptie gehouden. Al zijn collega's maakten
van deze gelegenheid gebruik om hem te com
plimenteeren, terwijl de collectamtengezelschap-
pen der andere kerken door afgevaardigden
hun gelukwensehen aanboden.
De hoogeerw. heer deken A. J. C. Schraag,
directeur van het college, huldigde den jubi
laris in een hartelijke toespraak, waarin hij
bijzonder op diens toewijding den nadruk
legde.
De heer J. IX. v. d. Water liet bij zijn geluk-
wensch verschillende episoden, welke zich tij
dens het lidmaatschap van dien heer Voor
wald van het collectantencollege hebben afge
speeld, de revue passeeren en overhandigde
hem als cadeau van zijn collega's een rookstel
van Gouda-plateel.
Fraaie bloemstukken en een fruitmand leg
den eveneens getuigenis af van de sympathie
en waardeering, waarin de jubilaris zich ver
heugt.
DE BRANDSTICHTING IN
SPIERINGSHOEK
Twee jongens aangehouden
Zaterdagmiddag om 4 uur zijn door de politie
een tweetal jongens aangehouden, de 15-jarige
C. A. de W. en de 17-jarige J. v. M., onder
scheidenlijk wonende Ruwaardstraat 21 en
Hilsdwarsstraat 41c te Rotterdam.
Na verhoor hebben de beide deugnieten be
kend de hooischelf van den landbouwer O
in Spierimgshoek in brand te hebben gestoken
De sohade bedraagt 2 a 300 gulden.
COLLECTE R. K. STEENZETTERS
De collecte voor de R. K. Steenzetters to
■hUIel" att!' sisterein aan de kerken gehouden,
heeft opgebracht de som van 275.73%.
l aairne brengt het bestuur der afd Schie-
den Ned. R. K. Volksbond een
ïip™ U -d w,oor<' van dank aan de zeereeTW
voor hlln WOOTd van aanbe-
v er n0, aan de pers, met name de 'Kerkklok
ken en de „N. Sch. Crt.'\ aan de bestuurs
leden deT vakafdeelingen, die zich met de
collecte belast hebben, maar vooral aan de
katholieken onzer stad, die door hunne bij
dragen hebben medegeholpen dit schoone doei
te bereiken en daardoor daadwerkelijk mede
te strijden met de Steenzetters, tot behoud
hunner onafhankelijkheid.
Het bestuur van den
R. K. Volksbond
Bq of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëele
af- en aankondigingen van het
Gemeentebestuur
HINDERWET
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen ter openbare kennis, dat zij bij hun
besluit van 16/17 October 1930 aan de firma
Dirven Jr. en Hillege voorwaardelijk ontslag
hebben verleend van de voorwaarde, verbon
den onder e. aan de haar d.d. 15 November
1928 verleende vergunning tot oprichting van
een fabriek van koper- en leidiingwerken in
het pand Westvest 40, kadaster Sectie C no.
447, luidende: „e. Voor laschwerk mogen geen
acetyleen-ontwikkelaars gebezigd worden, doch
moet uitsluitend acetyleen-dissous toegepast
worden".
SCHIEDAM, 20 October 1930.
O. B. K.
Voor het muziekgezelschap „Oefening Baart
Kunst" dat hedenavond de sluiting der Win
kelweek zal opluisteren, kan het een verras
sing heeten, dat juist lieden de lauweren, een
eersten en een eereprijs, te Laag Soeren be
haald, in ontvangst zullen worden genomen en
op het Marktplein aan het vaandel zullen wor
den gehecht.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 17—18 October
CEBOREN: Maria, dochter van J. H. Hart
man en M. C. van Hoogdalem, Wilhelmina
straat 10 Hendricus J. M„ zoon van T. J.
de Roos en M. Hoozemans, Archimedesstraat
21 Cornells R., zoon van R. Warmerdam en
M. C. de Bruin, dr. Noletstraat 1.
OVERLEDEN: C. J. T. AlleweJt, 63 jaar,
Nieuwe Haven 25.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie),
1Ify<
OP HET DAK TAN DE BEKENDE KONEMENSK1WERKEN IN LENINGRAD, een der grootste Iocom-otieffabrieken van Rusland
BIJZONDERE VRIJWILLIGE LANDSTORM
Door dr. M. H. A. v. d. Valk zal morgen
avond in de groote zaal van den R. K. Volks
bond voor den Bijzonderen Vrijwilligen Land
storm een lezing worden gehouden over: Revo-
lutionnaire woelingen tijdens de regeeringen
der Oranje's.
INTER NOS
De Schftad. Mamnenzangvereeniging „Inter
Nos", directeur de heer H. van Sijl, zal op
Zondag 9 November, een uitvoering geven in
Musis Sacrum met medewerking van een
stri'jkkwartet onder leiding van den heer van
alsmede van den humorist Leen de Bruin.
„ONDERLING KUNSTGENOT"
Da Schied. Toom eel vereeniging „Onderling
kunstgenot", welke vereeniging op 2 Juni j.l.
's opgericht, zal Zaterdag 25 October a.s. in
Musis Sacrum een uitvoering geven, waarvan
üe baten zijn bestemd voor de aanschaffing
van een vaandel. De opbrengst van een te
louden tombola zal wclrden afgestaan aan
c vereeniging ter bestrijding van de t. b. c.
Het programma bevat enkele vroolijke en
meer ernstige tooneel werkjes.
E. H. B. O.
t'rj rilD 0p Zaterdag in Odeon te Rotterdam
vereenteTIIheid van bet 25-jarig bestaan der
houden Kralingen", E.H.B.O. ge-
NETTEN ONTVREEMD
Door de visschers j
Broersveld en L. J. w. wonenü-i
wonende in de Streijen-
schestraat, bij de polltie nangifft gedaan>
dat uit de grienden naast de zwemschool een
zevental netten welke daar t6 drogen bingen,
ontvreemd zijn.
De politie stelt een onderzoek in.
DIEFSTAL?
Door C. v. O., wonende Heerenpad 4, bij <}e
Politie aangifte gedaan van de vermissing van
een kistje, inhoudende 14.90. Een onderzoek
is ingesteld.
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 18 Oct. Aangekomen: Duitsch
8.s. Lahn, met olie van Japan via Rotterdam
voor N.V. Schieveem; Duitsch s.s. Cassel met
stukgoederen van Hamburg; Noorsch s.s. Cos-
vik, van Londen om te dokken in de Wilbel-
rninahaven.
Londen, 20 Oct. Vertrokken: motorschoe-
aer Nijssiena, lcaipt. L. Pot, met gebroken
Schiedam.
Gaarne wil ik op uwe zeven vragen in het
openbaar antwoorden. Tijdens mijne ontslag
aanvrage, heb ik wel voortdurend gehoord van
geheime grieven en geheime rapporten, maar
ik tast nog steeds in het duister naar mijno
tekortkomingen.
Mag ik aannemen, dat in uwe vragen leeft, wat
men op mijn tienjarig beleid heeft aan te
merken
U staat me wel toe, dat ik uw vragen heel j
kort beantwoord. j
Vraag J. Wat zijn de oorzaken van de minder j
goede verhouding welke zou bestaan tusschen
u en uwe ondergeschikten waardoor de goede
gang van zaken in het Ziekenhuis ernstig werd
verstoord 7
Er is my niets bekend van eenige onaan
gename verhouding. By mijn afscheid is ondub
belzinnig gebleken dat heel het personeel achter
my staat. Wüzen op fouten behoort tot mijn
Plicht en mün taak; zonder dat zou niet steeds
de orde en rust hebben geheerscht die in een
Ziekenhuis noodzakelyk is. Alle Hoofdverph zyn
10 jaar of langer in functie. Van de gediplom.
Zusters is er een langer dan 10 jaar do anderen
van 4 tot 6. Keukenpersoneel, Linnenkamer,,
Huishouding resp. 7, 10 en büna 7 jaar in
functie. Portier, machinist, stoker, huisknecht.
10, 10, 10 en 9 jaar. Nimmer heb ik iemand be
hoeven te ontslaan. Zij die vertrokken hielden
de banden aan. Ik geloof dat dit eer op een
juiste verstandhouding wUst!
Vraag 2. Waren do klachten van het publiek
over lang wachten en onheusche behandeling
inderdaad zoo talrijk en gerechtvaardigd?
Er zyn mij geen klachten bekend. Waren ze
er, dan zouden de ,,Ingezonden"-rubrieken in de
plaatselijke pers daarvan wel hebben gewaagd
Er is dagelüks van 23 uur spreekuur, waarop
iedereen op de beurt wordt geholpen. Onheusche
behandeling ben ik mii niet bewust. Het is my
voortdurend en ook by mün vertrek weer ge
bleken hoevelen aan het Ziekenhuis een dank'
bare herinnering bewaren.
Vraag 3. Kwam het inderdaad herhaaldelijk
voor, dat by ongelukken, platsakjkf' doktoren
hunne patiënten naar een r.nder Ziekenhuis
moesten dirigeeren, omdat zij u niet tydig per
telefoon bereiken konden?
My niet bekend dat ooit een patiënt door my
naar een ander Ziekenhuis moest. Bii ongeluk
ken vervoegt men zich trouwens vrijwel altyd
direct aan het Ziekenhuis, zelfs op de uren
dat de huisarts spreekuur heeft. Wel is het
voorgekomen dat een dokter zich, telefonisch,
buiten my om, in verbinding stelde met onbe
voegden onder het personeel en natuuriyk ont
staat er dan vertraging. Ik zelf ben nacht en
dag onafgebroken ter beschikking dus jiatuuriyk
„altild" telefonisch te bereiken.
Vraag 4. Wat was de oorzaak van een maan-
denlangen achterstand in de administratie en
waarom kon byna nooit het benoodigdc linnen
goed door de hoofdzusters worden verstrekt?
Al sedert een paar jaar berust de administratie
niet meer by my, ik moet dus enkele jaren
terug gaan.
Er was een zeer goede vrouwelijke kracht
op het kantoor, die echter meestal niet kon
voortwerken door gebrek aan gegevens en vaak
uren zat te wachten op het kantoor van den
secretaris-penningm. Ik zelf kon deze functio-
nai-is byna nimmer treffen, wel heeft hü my
vaak getroffen door myne handelingen in een
verkeerd daglicht te stellen. Zoo werd my op
een Commissie-vergadering verweten, dat ik een
groote som gelds van het Ziekenhuis onder myne
berusting had, terwijl het staande de vergade
ring bleek, dat de fout bij den Penningmeester lag
en ik integendeel uit eigen zak enkele honderden
guldens had voorgeschoten. Kort daarop werd
ik by den accountant op kantoor geroepen en
my medegedeeld dat mijn kas niet in orde was.
Het bleek, dat het. hier betrof posten welke nog
niet door de Ziekenfondsen waren afgedragen
en my werd duideiyk gemaakt, dat ik dan toch
maar had moeten afsluiten. Overigens is mij
niets van achterstand bekend. Wat ik my
wel heriner is dit, dat ik mijn geneesheer
Directeur deze onheusche behandeling mede
deelde, maar deze geen hand uitstak te myner
bescherming.
Linnengoed, er was nooit teveel en ook nooit
tekort. lederen Maandag hebben de hoofden ge
legenheid om aan te vragen wat er ontbreekt en
daarin werd steeds voorzien. Hoe moeilijk het
voor my was om steeds het noodigste te kunnen
aanschaffen mogo blyken uit het volgende
schryven:
Ik deel u mede, dat, behoudens voorafgaande
toestemming van de Comm. van Toezicht of
schriftelyke goedkeuring van ondergeteekende
niets meer voor het Ziekenhuis mag worden
aangeschaft (behoudens levens- en geneesmid
delen). Indien dat toch onverhoopt mocht plaats
vinden zyn de kosten van het bestelde voor uwe
rekening.
w.g. Welcker.
Thans gaat plotseling alles uit ruime beurs,
maar voor dien was alles te duur. 7 jaar heb
ik gevraagd om een huistelefoon èn toen ten
slotte een veel te omslachtig stelsel gekregen.
Misschien krijgt ook thans, naar ik hoop, het
gebouw eens het noodige onderhoud (ramen,
operatiekamer)
Vraag 5. Kwam het herhaaldeiyk voor, dat be
sluiten door de Comm. genomen, door u werden
tegen gewerkt, terwyl van uw zijcle de Com
missie geene voorstellen bereikten voor nood
zakelyk te r.emen maatregelen, niettegenstaande
u hierop was gewezen?
Neen dat is nimmer voorgekomen. Wel heb
ik den laatsten tyd vele besluiten uit te voeren
gekregen welke misschien theoretisch mooi wa
ren, maar in de praktyk niet opgingen. Bijvoor
beeld Ik kreeg drie portiers met vastgestelden
dienstty'd en daarby de opdracht dat niemand
anders dan een portier de deur mocht openen.
Nu is echter een van de portiers ziek en een
ander onder dienst. Zou het dan niet onverant-
woordeiyk van mü zyn om met opzet den boel
in de war te sturen? Dan greep ik in een paste
mün eigen, meer praktische verdeeling toe.
Uitvoerbare besluiten heb ik steeds naar de
ietter uitgevoerd. Punt 2 zal ik onvoorwaar-
delyk ontkennen. Ik wees by voortduring op alle
noodzakelijke verbeteringen, ook ten opzichte
van salarissen.
Vraag 6. Verkeerde het keukengereedschap
steeds in behoorlyken staat, zoo neen wat was
daar van de oorzaak?
Voor zoover ik eraan doen kon, zeer zeker. Ik
moest destyds 5 jaar wachten op een fornuis
en wel zoo lang totdat het oude inviel en ik
niet meer koken kon.: En zoo -was er meer,
maar daarop werd door mij permanent gewezen.
Voor een deel ging ook alles buiten my om, zoo
werd er onlangs een yslcast bezorgd, waarvan
ik niets wist en was het de voorzitter van de
Commissie die persoonlyk de plaats kwam uit
zoeken waar het ding staan moest.
Vraag 7. Of ilc my ooit verzet heb legen
verbetering der algemeene voeding?
Neen ik heb integendeel steeds getracht naar
beter.
Ik heb my strikt aan Uwe vragen gehouden
cn mü daarby bepaald.
Van het hart moet het my alleen nog, dat
wanneer de grieven tegen my van dezen aard
zyn, rren Inderdaad verstandig heeft gedaan
ze niet te openbaren, maar in een waas van
geheimzinnigheid te hullen.
In een groote inrichting, zoo goed als in elk
gewoon gezin, komt er wel eens iemand voor,
die op het eerste oogenblik niet tevreden is
t een maatregel of besluit van de leiding.
Zeer zeker zal ik in myn zoo overdrukken
werkkring ook wel eens fouten hebben gemaakt.
Dit verklaart, dat, wanneer een bestuurslid by
het personeel „hoofd voor hoofd" gaat infor-
meeren of daar niet een of andere grief is,
dan niet moeilyk is een lystje daarvan samen
te stellen. Even verklaarbaar is het, dat dan
die grieven bestaan uit: Ik heb een standje
gekregen; ik moest drinken uit een kroes, waar
van een stukje email was afgesprongen: enz.
Maar de meest tactische fout in een dergelijk
geval is wel dit, wanneer dan een bestuurslid
zelf de leiding gaat nemen en b.v. de directrice
in het openbaar toevoegt: „Wanneer ik bier niet
was liep alles in de war".
Dat ondanks alle gebrek aan medewerking
van het bestuur de gang van zaken niet erger
is verstoord, dank ik aan de tófewyding- van het
personeel.
Van harte hoop ik, dat myn ontslag tot gevolg
heeft, dat de leiding van ons Ziekenhuis weder
worde gelegd in handen van daartoe bevoegden,
zonder inmenging van politieken en anderen
aard. Het zal den gang van zaken, den zieken en
de ziekenverpleging in het algemeen ten goede
komen.
Met de meeste hoogachting,
A. C. BLIEK.
SCHIEDAM, 17 October 1930.
SCHIEDAMSCHE REDDINGSBRIGADE
Mynheer de Redacteur,
Vergun my in uw veelgelezen blad een plaatsje
te willen inruimen, waarvoor beleefden dank.
In uw blad van 17 October komt onder plaat
selijk Schiedamsch Nieuws een perscommuniqué
voor van het Bestuur der Schiedamsche Red
dingsbrigade, omtrent de Woensdag j.l. gehou
den jaarvergadering dezer Brigade in gebouw
„Eendracht".
Men zou geneigd zyn uit dit korte bericht
de conclusie te trekken, dat deze vergadewng een
normaal aangenaam verloop heeft gehad, welke
veronderstelling jammer genoeg op een groot
abuis berust.
In déze vergadering, op welker agenda een
15-tal punten was geplaatst, is het door ontac
tisch optreden van den Voorzitter zoo warm en
bargoensch toegegaan, dat hier gerust van een
grove mislukking kan worden gesproken.
In zyn openingsrede verzocht de Voorzitter,
die een voorgevoel moet hebben gehad van de
geladen atmosfeer, eventueele kritiek op op
bouwende wyze uit te oefenen, terwyl hy mede-
deeling deed van de vriendschappelyke verhou
dingen van Gemeente tegenover Brigadebestuur.
Opvallend was tü'dens deze rumoerige Verga
dering to constateeren, dat de waarnemend Pen
ningmeester, wiens verkiezing als Bestuurslid
onder punt 10 aan de orde was gesteld, kalm bij
aanvang achter de Bestuurstafel plaats nam,
alsof dit de doodgewoonste zaak ter wereld was.
De benoeming van een kascommissie het
Bestuur wees gemakshalve zelf maar 3 candl-
daten aan was er eveneens met een vaartje
door.
Punt 15, Rondvraag, was wel het belangrijkste
dezer Amcrikaansc.he Vergadering, en wel daar
om, omdat de Voorzitter, die er alsmaar lustig
op los hamerde, de zoo noodig nadere bespreking
der vorige 14 punten gewoonweg naar het 15e
punt endosseerde.
Begry'pelykerwys werd daardoor de inschrij
ving op dit 15e en laatste nummer zoo groot,
dat de Voorzitter niet langer dan 3 minuten
voor debat kon toestaan, alhoewel blykens een
d.d. 16 Sept. 1930 door het Bestuur aan de
meeste Brigadeleden gezonden schryven, op deze
gehouden jaarvergadering voldoende gelegenheid
zou zyn bezwaren naar voren te brengen.
Alzoo deed men de aangename(?) gewaarwor
ding op, reeds by het begin van de door de
Brigadeleden te uiten bezwaren het woord ont
nomen te zien, omdat de 3 minuiten om waren.
Een familielid van een der Bestuursleden (ook
Brigadelid) meende eigendunkelyk achter in de
zaal met een horloge in de hand, controle te
moeten houden, dat do maximum duur van drie
minuten niet werd overschreden, en gebeurde dit,
dat was natuuriyk geregeld dan trachtte
dit jongmensch, dat even tevoren op de dag
order was geplaatst voor een door hem verrichte
redding door hevig met de armen in de lucht
te zwaaien, de Bestuurderen op hun niet behoor-
lylc nakomen der afspraak attent te maken.
Toen eindelyk één der leden het Bestuur op
deze belanglooze medewerking attent maakte,
droop de knaap beschaamd af.
Als attractie werd aan do leden der Brigade,
welke 5 September 1927 is opgericht, en welks
Statuten in het laatst van 't vorig jaar Ko
ninklijk zyn goedgekeurd na een 3-jarig be
staan dus voor de eerste maal Statuten en
Huishoudeiyk Reglement verkrygbaar gesteld,
en laat ik vooral niet vergeten, dat na afloop
der Rondvraag welke om een kleine onjuist
heid in bovengenoemd bericht recht te zetten
niet meer vanwege de heftige discussies
door de gebruikelyke sluiting kon worden ge
volgd, een gezellig?samenzijn plaats vond, ter
herdenking van het 3-jarig bestaan(?)
U Mijnheer de Redacteur nogmaals beleefd
dankend voor de verleende plaatsruimte,
teeken ik,
Hoogachtend
EEN BRIGADIER.
gevraagd!
En zouden voor dit heerlyk Roomsch werk
hier niet meer mannen te vinden zyn?
Wy zyn daarom zoo vry geweest een circulaire
te verspreiden, die U dezer dagen zal worden
aangeboden en wy hebben het volste vertrouwen,
dat U niet zult nalaten, U als lid op te geven.
Namens het Bestuur van
den Vriendenkring
Pastoor L. A. MEIJER.
iDragers van het gezag, geroepen
om recht te spreken"
„DE VRIENDENKRING"
Met groote verwondering kwamen wy een
tydje geleden tot de ontdekking, dat de Vrienden
kring in geheel Schiedam bestaat uit 39 leden.
"Waar het hier geldt de eer van het Allerh.
Sacrament cn wy er ons van overtuigd houden,
dat het onbekendheid moet zyn, waarom deze
mooie vereeniging in onze stad zoo weinig leden
telt, meenden wy in dezen een beroep te mogen
doen op onze Roomsche mannen.
Zou onze Goddeiyke Verlosser in de stad van
Liduina geen kring van mannen kunnen vinden,
die het zich tot een eer rekenen Zyn vrienden te
heeten. Wordt Hy in het H, Sacrament niet ge
noeg gesmaad en zyn er geen vyanden te over?
De Vriendenkring, die in elke stad van betee-
kenis bestaat en daar zyne leden telt onder hoog
en laag, stelt zich tot doel de devotie tot het
Allerh. Sacrament te bevorderen en te voor
komen, dat op aanbiddingsdagen het Sacrament
zonder aanbidders is.
Op deze dagen een half uur het H. Sacrament
te bezoeken is van de leden toch niet te veel
Verliest de inheemsche zijn respect
voor den Nederlander, dan is het
met 't Nederlandsche even
wicht gedaan
De Lib. Nieuwe Arnhemsche Courant
schrijft:
Een Indisch blad vertelde onlangs, dat het
den laatsten tijd te Batavia om den haverklap
gebeurde, dat Europeanen, die een taxi aan
riepen, 'bot vin-gen. Er was iets niet in den
haak met den m-otor, geen benzine, enz. De
Europeanen werden eenvoudig uitgeschakeld.
Aanvankelijk meende men dat hier een politieke
ondergrond moest zijn. Doch de waarheid is,
dat er onder de Europeanen heel wat zijn, die
op onbehoorlijke wijze van de betalingstarieven
afwijken en betalen, wat zij kwijt willen zijn.
In Nederland zou een taxichauffeur „kracht
dadig" -tegen zoo'n methode opkomen. In Indië
neemt men bovengenoemd middel te baat.
Tot zoover het Indische blad.
Inderdaad is het onder vele Nederlanders in
Indië gewoonte geworden wanneer zij van een
taxi gebruik maken, daar waar een tarief be
staat zooals in Batavia den chauffeur af
•te scheppen met minder dan wat de politie hun
voorschrijft te betalen, en daar waar geen
tarief bestaat zooals in Soerabaja den
chauffeur op ergerlijke wijze önder te betalen.
Er wordt met een gebaar of het zoo hoort,
voor een rit van een paar kilometer den in
lander 'n paar kwartjes in de hand geduwd.
Of ook dikwijls, ergens in zijn buurt gedepo-
nerd, om geen direct contact te krijgen met de
bruine hand
Men zal wellicht hier in Nederland vragen: is
dit zoo erg, dat aan die duitenbek-nihbelarij een
hoofdartikel gewijd moet worden En dan ant
woorden wij heel ern-stig: ja, dat is erg, héél
erg Want het gaat om meer dan om enkele
dubbeltjes. Het gaat en nu gebruiken wij
heusch gesn te groot woord om onze Neder
landsche waardigheid in Indië, om ons Neder
landsche gezag.
De inheemsche heeft van nature meege
kregen gevoel voor waardigheid. Hij onder
scheidt héél scherp of distinctie in acht ge
nomen wordt. En van hen, die geroepen zijn
hem te hevelen, verwacht hij deze distinctie.
Voor gezag buigt hij zich, buigt hij zich zelfs
willig. Maar dat gezag moet steunen op waar
digheid, op rechtvaardigheid.
De inheemsche nu, die voor een door hem ver
leend-en dienst een bedrag mag vragen, vast
gesteld door de overheid, wéét, dat hij door den
Europeaan bestolen wordt, die weigert zooveel
te betalen al3 die overheid ook den Europeaan
voorschrijft te voldoen. In dit geval van den
chauffsur: de inlander begrijpt dat de blanke
heer het Nederlandsche gezag te kort doet, den
inlander te kort doet. Voor enkele dubbeltjes
dus hst Nsderiandsche gezag aantast, zijn
waardigheid te grabbelen gooit, onrecht pleegt
tegenover dsn inlander.
En dat doet diezelfde Europeaan in een
samenleving, die berust en berusten moet, wil
zij niet ontwricht raken op gezag, waardigheid.
Wie h-e-t leven in Indië kent en begrijpt, die
beschouwt het als een ernstig symptoom, dat
er taxichauffeurs zijn, die en terecht
Europeesche klanten weren.
Juist in dezen tijd, nu volgens velen, die het
goed met Indië meenen, de overheid te weinig
haar gezag laat gelden in onze Oost, niet vol
doende beseft, dat het betrachten van recht
en rechtvaardigheid gepaard móét blijven gaan
met h-et uitoefenen van gezag, is het dringend
noodzakelijk, dat de Nederlanders individueel
zich bewust zijn en blijven van hun waardig
heid. En helaas geschiedt dit niet altijd, zooals
uit het taxi-voorbeeld blijkt.
Verwacht wordt:
Meest matige, Zuidelijke tot Zuid-Westelijken
wind, zwaar bewolkt tot betrokken met tijde
lijke opklaring, waarschijnlijk eenige regen,
weinig verandering in temperatuur.
20 Oct.: Geb. v. K. en W. Edith Lorand en
haar orkest 8.15.
21 Oct.: Groote Schouwburg, De Vrek
(Schouwtooneel) 8 uur. Groote NutszaaJ,
Schubert-avond George Van Renesse en Felix
de Ncibel, pianisten, 8 uur.
22 Oct.: Groote Sóbouwlburg, Bohème (Ita-1.
Opera) 8 uur (voor volwassenen)
D a g e 1 ij k s: Tivoli-schouwburg, 'n Par
tijtje Poker (Rott Operette Gez.) kwart over
8 uur (voor volwassenen). Arena-variété,
2,15 en 8.30 uur, Zondag ook 5 uur (voor vol
wassenen).
Bioscopen: goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 23 dezer in: Royal;
Corso (voor volwassenen)Scala (voor vol
wassenen) Olyunpia (voor volwassenen)Tha
lia (voor volwassenen)Colosseum-theater
(voor volwasae-nen)Roxy (voor volwassenen)
Grand Théatre (voor volwassenen).
SCHIEDAM, 20 Oct. Officieele noteerimg van
do commissie uit de Kamer van Koophandel.
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pCt 12.50.
HERMAN JANSEN
Spoeling
Spoeling 1.40.
Er kunnen andere voorbeelden gegeven wor
den.
De inlanders hebben ook een natuurlijk ge
voel voor gêne. Men lette hierop, hoe zij zich
in de open lucht ont- en aankleeden bij het
nemen van een bad. Geen Nederlandsche on-
zedeüjkheidHsnuffeln-eus zou daar iets onbe
hoorlijks in kunnen vinden. En dan moge men
eens in Nederlandsche kringen in Indië zijn
aadacht er aan schenken, hoe dames in open
bare gelegenheden, soos of balzaal, zich ont-
kleeden, volgens de voorschriften van de mode.
En vaak In een dergelijk zeer nooddruftig
costuum zich zéér vrij gedragen tegenover den
echtgenoot en andervrouw® echtgenoot. En dat
alles in tegenwoordigheid van inlanders
van mannen, die niet zouden gedoogen, dat hun
vr-ouwen in het openbaar zich zóó vertoonden.
Het is gebeurd, nog niet zoo heel lang ge
leden. in een der grootste steden van Java, dat
de voorzitter van de rechtbank en een der
rechters zich, bijna avond aan avond, op de
soos zóó bedronken, dat zij 's morgens vroeg
weggedragen moesten worden .Deze zelfde pre
sident heeft van een getuige, dien hij wat hard
aanpakte, de vraag moeten hooren: „Is u nóg
of hl dronken
De soos-bedienden wisten dat deze Neder
landsche h-eeren dragers waTen van het Neder
landsche gezag, geroepen om recht te spreken
Wij zouden nog meer voorbeelden kunnen
geven.
Natuurlijk moet men in Nederland nu niet
denken, dat iedere rechter in Indië zich be
drinkt, dat iedere vrouw zich in het openbaar
te ongegeneerd laat gaan, dat iedere Neder
lander den taxi-chauffeur besteelt.
Doch het feit, dat bijv. het tekort doen van
chauffeurs reeds zulk een omvang heeft aan
genomen, dat de chauffeurs zich tegen dit on
recht gaan verdedigen, geeft te denken.
Verliest de inheemsche zijn respect voor den
Nederlander en eerbied kan alleen berusten
op waardigheid en rechtvaardigheid dan is
het met het Nederlandsche overwicht gedaan.
En dan kunnen wij, Nederlanders in Indië, onze
matten wel oprollen.
DE PIANIST XVLADIMIR HOROWITZ,
die gistermiddag te Rotterdam ia
opgetreden
