DE TEERLING
GEWORPEN
ONGELUK OF MISDAAD?
MAANDAG 20 OCTOBER 1930
t ROODE WEERTROEPEN
MENSCHEN EN MEENINGEN
'T CONFLICT IN DE TYPOGRAFIE
gouden jubileum
DE PETITIONNEMENT-ACTIE
DE NEDERLANDSCHE HANDELS-
BALANS
DE PLANNEN TUT STEUN VAN DEN
LANDBOUW
reclame door middel van een
R. K. MIDDELBAAR-ONDERWIJS
VOOR TUINDERSZONEN
POGINGEN TOT MISLEIDING
VAN HET PUBLIEK
HET JULI AN A-KANAAL
TENTOONSTELLING „DE
WONINGWET"
KARDINAAL BOURNE SPREEKT.
STEEKPARTIJ OP DEN ZEEDIJK
TE AMSTERDAM
*t Bericht in de Zaterdagbladen, diat door
de arbeidersleidei s in de typografische vak
ken eene algemeene staking is geprocla
meerd tegen 27 October a.s., zal menigen te
goeder trouw zijnden lezer hebben verrast.
De partijen staan in werkelijkheid eigenlijk
toch te dicht bijeen, om een zoodanigen ri-
goureusen maatregel te wettigen.
Wij laten de vraag in het midden, of hot
collectieve contract zulke uilersten niet
moest weten te voorkomen; of het tegen
woordige tijdstip, nu ons departement van
Arbeid werkt aan ingrijpende sociale maat
regelen, ook op het punt van het collectief
arbeidscontract, wel het meest geschikte is
om het tot een dergelijk scherp, in zijn ge
volgen onberekenbaar treffen te laten ko
men.
Maar wel zouden wij in allen ernst willen
vragen, of de aangekondigde staking voldoet
aan den eisch door de katholieke moraal
theologen gesteld, dat hel doel eener staking
moet geproportioneerd zijn aan de gewel
dige materieele en moreele nadeelen, die uit
een dergelijk conflict plegen te volgen, ook
voor talrijke personen, die er niet onmiddel
lijk bij zijn betrokken.
Dit meenen wij ten stelligste te moeten
ontkennen, vooral nu de zoo bijzonder
gunstige arbeidsvoorwaarden, waarop de
werknemers in de betrokken bedrijven reeds
konden arbeiden, nog zijn verbeterd door de
concessie, door de vertegenwoordigers dei-
werkgevers in de onderhandelingscommissie
gedaan in de volle overtuiging, dat zij meer
toestonden, dan de toestand in hun bedrij
ven, vooral met het oog op de hachelijke en
zoo onzekere economische omstandigheden
van oogenblik en toekomst gedoogde. Zoo
zelfs, dat vele der betrokken bedrijven de
gedane concessies haast als volstrekt onmo
gelijk aanvoelen.
En om het, in vergelijking met de reeds
geldende arbeidsvoor waarden, geringe ver
schil, dat overblijft op de andere punten
in kwestie zou bij serieuze onderhandeling,
waartoe het niet is kunnen komen, overeen
stemming wel met onmogelijk zijn geweest
worden al de voordeelen der bestaande
met zooveel zorg opgebomvde arbeidsrege
ling, en eener organisatie, die als model kon
gelden, roekeloos op het spel gezet.
Wij willen echter de hoop niet opgeven,
dat men voor het uiterste noodlottig moment
nog tot bezinning zal komen.
Mocht dit onverhoopt niet het geval zijn,
dan kunnen wij ons niet voorstellen, dat de
publieke opinie, meer dan ooit bij dit con
flict gemoeid, aan de zijde zal staan der
Werknemers.
Wij schrijven dit in het volle bewustzijn,
dat menigeen ons in het aanhangig conflict
ze s de mogelijkheid van een objectief oor-
ee zal ontzeggen, maar tevens in de over-
uiging dat werkelijk objectieve beschou-
g moeilijk tot een ander oordeel zal kun
nen komen.
De Belgische socialisten, die hun organi
6atie onder den onschuldigen naam van
„Werkliedenpartij" gedekt hebben, zijn
ever wapengeweld blijkbaar een andere
meening toegedaan dan de Ilollandsche
broeders, dje ach en wee roepen tegen elk
een, die maar aan landsverdediging durft
denken.
Te Brussel organiseeren de roode broeders
mtusschen een eigen militie „in verband
met de toenemende fascistische stroomin-
£en".
„Het Volk" van 1G dezer meldt daarvan:
De Brouckère zette de rol uiteen, die de
roode weertroepen dienen te spelen. Zij moe-
ten de socialistische lokalen en gebouwen
beschermen tegen elke uiting van geweld.
21j moeten bovendien de orde en de demo.
ovaitte verdedigen tegen de fascisten, die
b®ar zouden kunnen bedreigen. AVij socialis
ten, besloot De Brouckère, moeten de arbei
doi'sklasse voortdurend voorbereiden om de
democratie met kracht te verdedigen. Maar
moeten vermijden, dat onze weertroepen
een- militaristisch karakter krijgen. De al
gemeene raad besloot van de roode weertroe-
Pen geen massa-organisatie te maken maar
een geoefende kern van wilskrachtige ntaii.
®en, die bereid zijn overal in het land'op
te trekken waar het socialisme en de demo.
oratie in gevaar zijn.
Jawel, weertroepen zonder militairistiseh
"tei maar een kader, bereid om het
socialisme !>met krachr te verdedigen.
an de wapenen der barbaren schijnen
eze assestrijders geenszins vies als hun
belangen het maar vorderen, ze te han-
teeren.
Conferentie met den rijks-
bemiddelaar
De Rjjksbemiddelaar, mr. s. do Vries Czn
heeft Zaterdagmiddag de partijen, welke 'be
trokken zijn bij het dreigend conflict in het
typografenbedrijf, opgeroepen voor een confe
rentie op a.s. Woensdag 22 October in het
stadhuis te Amsterdam en wel de werkgevers
om 10 uur des ochtends en de werknemers
om 11 uur.
Zaterdag werd het feit herdacht, dat voor
50 jaar te Woensel in de St. Petrusparoehie het
Zusterhuis gevestigd werd. 's Morgens droeg
do aeereerw. pastoor A. A. Oomen een plech
tige H. Mis van dankzegging op in de St.
Detruskerk. Na de H. Mis werden de Zusters
gehuldigd door de schoolkinderen.
Dij de receptie, welke door vale geestelijke
wereldlijke autoriteiten werd bezocht, ovev-
handige wethouder van Woerkom het feest
geschenk. Verschillende serenades besloten de
westviering.
Socialistische berichtgeving
Een nieuwe misleiding
Men schrijft ons:
Over het petitionnement is in de laatste
weken al heel wat geschreven, maar de wijze,
waarop van sociaal-democratische zijde het
buitenland over die actie wordt ingelicht, gaat
toch wel alle perken te huiten en levert opnieuw
een sprekend bewijs van de onwaarachtigheid
van den geheelen strijd tegen deze suppletoire
begrooting en liet daarbij overgelegde vlóot-
plan.
In het orgaan van de sociaal-democratische
Partij in Denemarken, „Social-Demokraten"
van 15 October, vinden we onder het hoofd:
„Geweldige ontwapenings-demonstratie in den
Haag", dat met groote letters gedrukt en zeer
opvallend geplaatst is, een lang particulier
telegram uit ons land.
Hierin lezen we, dat 1.5 millioen kiezers
schriftelijk geëischt hebben, dat Nederland zal
ontwapenen. Volgens den berichtgever vond
Dinsdagmiddag een geweldige ontwapenings-
demonstratie in den Haag plaats. De leiders
der Nederlandsche sociaal-democratische partij
en Vakvereenigingen reden naar het parle
mentsgebouw, begeleid door vele vrachtauto's,
volgeladen met geweldige pakken papier. Deze
bevatten de handteekeningen van 1.460.000
Nederlandsche kiezers, die ontwapening eisch-
ten.
En verder: Nederland heeft omstreeks 4
millioen kiezers, en hiervan heeft ongeveer
40 procent zich openlijk en met eigenhandige
onderteekening verklaard voor volledige ont
wapening.
We wisten niet, dat het petitionnement vol
ledige ontwapening eischte en degenen die
teekenden, hebben dat zeker niet gevraagd. Als
de S. D. A. P. dat bedoeld heeft, is liet een
nieuwe misleiding. Er is dan ook geeu sprake
van, dat 40 procent van de kiezers dit eischt.
Geheel onwaar is het bovendien, en dat weet
toch ook de berichtgever, dat de onderteeke
naars niet allen kiezers zijn, want jongens en
meisjes van 18 jaar mochten reeds teekeneu.
Uitvoer zoowel als invoer over
September in vergelijking met
Augustus 1930 gedaald
Het Centraal Bureau voor de Statistiek deelt
mede, dat de waarde (zonder goud en zilver)
van den invoer heeft bedragen in September
1930 196, in Augustus 1930 199, iu September
1929 231, in Januari/September 1930 1.S74 en
in Januari/September 1929 2.042 milt. gld.
De waarde van den uitvoer in September
1930 147, in Augustus 1930 153, in September
1929 182, in Januari/September 1930 1.324 en
in Januari/September 1929 1.495 mill, gld.
Het percentage van de invoerwaarde gedékt
door de uitvoerwaarde bedroeg in de maanden
Januari, Februari, Maart, April, Mei, Juni,
Juli, Augustus en September resp.: 69.0 pet.,
72.0 pet., 68.9 pet., 69.6 pet., 67.8 pet., 67.2 pet.,
71.2 pet, 76.9 pet., en 74.9 pet., in Januari/
September 1930: 70.7 pet. en Januari/Septem
ber 1929 73.2 pet.
Actie van de bakker»
In een gecombineerde vergadering van de
hoofdbesturen van de Ned. Ver. van Werk
gevers in het Bakkersbedrijf, den Ned. Bak-
kersbond, den R. IC. Bond van brood-, koek- en
banketbakkers, den Bond van Chr. Bakkers
patroons in Nederland en de Ned. Ver. v.
Werkgevers in het Israëlietisch Bakkersbedrijf
>s besloten tot instelling van een kleine com
missie inzake de plannen der regeering tot
steun van den Landbouw.
Deze commissie heeft Zaterdagochtend ver
gaderd in de Commeroieele Club te 's Graven-
Gage en zal Dinsdag a.s. aan een gecombineer
de hoofdbesturen-vergadering haar conclusies
voorleggen. Vermoedelijk zal Vrijdag d. a. v.
een bespreking plaats hebben van de Neder
landsche Bakkerij met de vereenigingen van
meelfabrikanten, meelimporteurs en verdere
belanghebbenden.
LUCHTSCHIP
Voorschoten landingsplaats
Voorschoten krijgt een luchthaven!
t Klinkt wel heel weidsch, maar het geval is
toch niet zoo geweldig als het lijkt.
Een Engelsche luchtvaart-onderneming, de
„Airship Development Company" heeft met
eenige firma's een overeenkomst aangegaan
om voor hen met behulp van een luchtschip
reclame te maken boven Nederland.
Deze reclame-tochten zullen overdag plaats
hebben, zoodat des nachts het luchtschip,
waarmede de reclame moet worden gemaakt,
ergens moet worden geborgen.
De minister van Waterstaat heeft nu een
weiland onder Voorschoten aangewezen, waar
het luchtschip des nachts zal worden verankerd
Naar wij vernemen, heeft dit reclame-lucht
schip, dat gemerkt Is CT. A. A. X., betrekke
lijk geringe afmetingen; de maximum-lengte
van neus tot staart bedraagt een 40-tal nieters.
Het zal slechts enkele dagen in ons land
vertoeven.
EEN KWART EEUW KINDERWETTEN
Feestelijke herdenking
De vier organisaties, alle werkzaam op het.
gebied der Nederlandsche kinderbescherming,
hetzij in overheidsdienst, hetzij particulier,
houden Zaterdag 29 November een samenkomst
te 's-Gravenhage in de Ridderzaal.
In deze bijeenkomst zal worden herdacht,
dat op 1 December a.s. de kinderwetten 25 jaar
hun zegem-ijke werking in ons land hebben
verricht. Het woord zal o.m. worden gevoerd
dooi' den Minister van Justitie, mr. dr. J. Don-
ner; door Staatsraad prof. mr. P. W. A. Cort
van der Linden en de oud-ministers dr. J. Tl>
de Visser en mr. dr. D. A. P. N. Kooien.
INTERNAT. TIK-WEDSTRIJDEN.
Ook dit jaar zullen de internationale type-
wedstrijden in Parijs worden gehouden: de
datum is vastgesteld op 6 November.
De deelneming aan deze wedstrijden is open
gesteld voor alle typisten van Europa, de lei
ding berust bij den heer Albert Navarre te Pa
rijs. Onze landgenoot, de heer A. A. Schoevers,
werd wederom aangezocht als juryJlid te willen
fnngeeren.
Dc school te Beverwijk
Initiatief van den R. K. Land- en
T uinbouwbend
De Onderwijsverecniging van den R. K.
Diocesanen Land- en Tuin bouwbond in het Bis
dom Haarlem, die in October 1927 de R. K.
Land-bouwwinterschool te Voorhout opende, zal
spoedig 'haar streven, om ook de tuinders in de
gelegenheid te stellen hun zonen middelbaar
onderwijs op Katholieken grondslag te laten
genieten, met succes bekroond zien.
Met taaie volharding heeft voormeld® ver-
eeniging onder leiding van haren energieken
voorzitter, den Zeereerwaarden Rector J. P. J.
Kok, bereikt, dat reeds 1 November a.s. liet
eerste cursusjaar zal worden aangevangen.
Het doel van het onderwijs is om aan aan
staande kweekers en handelaren in bollen,
groenten en l'ruit, een opleiding te verschaffen,
welke zich geheel richt naar de behoeften der
praktijk. Daartoe biedt Beverwijk, liggend in
het midden van voorname tuinbouwgebieden
van ons land, met de ter plaatse belangrijke
vollegronds groenteteelt, een voor Nederland
bijzonder gunstige gelegenheid. Te meer is dit
liet geval, daar in de onmiddellijke omgeving
het demonstratiebedrijf voor glascultuur van
de Provincie Noord-Holland ligt Noordelijk
van Beverwijk kunnen de leerlingen kennis
nemen van de Tuinbouwpraktijken van West-
Friesland, de Streek, de Bangerd met zijn fruit
teelt; naar bet Zuiden van de bollenstreek en
va-n het. Laboratorium van Prof. van Slochte-
ren te Lisse, terwijl naar heit Oosten, Aalsmeer
met haar bloemkweekerijen, de beste gelegen
heid biedt de lessen over bloementeelt aan de
praktijk te toetsen.
Naast liet vakonderwijs hierboven vermeld,
wordt onderwijs gegeven, in de R. K. Godsdienst
leer en de R. K. Maatschappijleer, zoodat de
leerlingen de belangrijkste vraagstukken van
onzen tijd naar hun juiste waarde leeren
schatten.
De R. K. Tuinbouwwinterschool te Beverwijk
is gelegen aan de Baanstraat, terwijl bet bij de
school behoorende internaat en broederhuis aan
den Kees Delfswcg grenzen.
Het onderwijs wo-rdt gegeven gedurende twee
winterhalfjaren, terwijl, indien noodig, ook
eenige zomerlessen worden ingelascht. Begon
nen wordt ais regel eind September; wegens
de voorbereidende werkzaamheden zal echter
het cursusjaar 19301931 pas begin November
aanvangen. Aspirant-leerlingen kunnen zich
nog tot uiterlijk 25 October a.s. aangeven, op
welken -dag het toelatingsexamen zal gehouden
worden in het gebouw der R.K. y. L. O. school,
Kees Delfsweg, van 1012 en van 24 uur.
Het onderwijs eindigt ongeveer tegen Pasclien.
De tijd der lessen is zoo gekozen, dat deze valt
in de minst drukke periode van bet kweekers-
bedrijf.
Voor Katholieke leerlingen bestaat gelegen
heid tot huisvesting in het internaat van de
schooi. Hot internaat staat onder leiding van
de Eerwaarde Broeders der Congregatie van
L. Vrouw van Zeven Smarten.
Voor verdere inlichtingen kan men zich wen
den tot den directeur der schooi, dr ir. H. A.
B. Biinnemeijer.
Colportage-werk
Geld uit den zak kloppen voor
een onbekend doel
Naar aanleiding van de waarschuwing, welke
de secretaris van den Armenraad 13 October
j.l. in de Haagsclie bladen richtte tot het
publiek betreffende mej. J. C. ter Horst—
Goossens, die onder onjuiste voorwendsels
Christelijke lectuur to koop aanbood, hebben
talrijke Hagenaars zich. tot het bureau van
den Armenraad gewend met een verzoek om
inlichtingen.
Wij kunnen mededeelen, dat voorloopig een
einde is gemaakt aan de pogingen tot mis
leiding van het publiek door mej. ter Horst.
Velen, die de waarschuwing lazen, hebben
gemeend, dat ook zij bezoek van deze vrouw
hadden ontvangen, doch bij nader onderzoek
is den secretaris van den Armenraad ge
bleken, dat nog een andere vrouw in do laatste
maanden met Christelijke lectuur colporteert
in de betere woonwijken on zeer consciëntieus
deze buurten bewerkt, zelfs op straat tracht
voorbijgangers tot het koopen van baar boekjes
te bewegen.
In het algemeen kan, hoe hinderlijk col
portage en baar gevolgen somwijlen kan zijn,
hiertegen niet worden opgetreden. In dit geval
worden echter op twee punten de grenzen van
het geoorloofde overschreden.
In de eerste plaats zegt genoemde dame,
die een beschaafden Indruk maakt en daardoor
bij haar gehoor sympathie wekt, dat zij zende
linge is en de opbrengst van de verkochte
lectuur komt ten bate van een goed doel, n.l.
„de zending". Hiermede is echter slechts be
doeld een klein Genootschap van inwendige
zending, dat een eigen ieer aanhangt betreffen
de godsdienstige en maatschappelijke vraag
stukken.
In de tweede plaats wekt bevreemding, dat
de bewuste dame, die een Rijkspensioen geniet,
met het oog op haar eigen moeilijke omstan
digheden aandringt op het koopen van de
lectuur. Nader is gebleken, dat de boekjes
tegen inkoopsprijs van 't Genootschap worden
gekocht en dat de colporteurs 10 pet. van de
winst aan het Genootschap afdragen, dat wil
zeggen, dat de rest haar zeiven ten goede komt.
De lectuur, die dus als propaganda voor een
bepaalde wereldbeschouwing moet dienen, en
welke door haar, die zicli zendeling noemen,
uit een oogpunt van inwendige zending onder
het publiek wordt gebracht, wordt hier onder
va.lsche vlag verkocht, terwijl de opbrengst
dient als bestaansmiddel van een kleine
religieuze gemeenschap en haar Individueele
leden.
Waarschijnlijk zijn verschillende colporteurs
en colportrices op deze wijze in 's-Gravenhage
werkzaamklachten werden echter, naar aan
leiding van de overeenstemming die men met
mej. ter Horst meende te zien, slechts over
deze dame ontvangen.
Men zij dèrhalvo gewaarschuwd, dat hier
weder gepoogd wordt het welgezind publiek
geld uit den zak te kloppen voor een onbekend
doel. Men lichte ook het dienstpersoneel in en
informeere ingeval men twijfelt of behoefte
gevoelt aan eenige voorlichting, bij het Bureau
van den Haagscben Armenraad, tel. 15953.
PATER TH. VAN SON f
In hst Gasthuis te Udcn is overleden de
aeereerw. heer Th. van Son in den ouderdem
van 72 jaar. De overledene was geboren te
Uden en was weleer missionaris in Engeland,
HET JUBILEUM DER VRIJE
UNIVERSITEIT
Programma der feestelijkheden
Tegelijk met de Vrije Universiteit herdenkt
de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Ge
reformeerden Grondslag haar gouden jubileum.
Want al bestond zij zelf al énkele maanden ge
leden vijftig jaar, zij werd toch in 18S0 uit
sluitend opgericht om 8e V. U. te stichten en
in stand te houden. Vandaar dan ook. dat haar
directeuren alle feestelijkheden uitstelden tot
de viering van het gouden jubileum der Vrije
Universiteit.
Een dubbele reden tot blijdschap vinden
Vereeniging en Universiteit in het feit. dat
op lieden de nieuwe faculteit, die der wis- en
natuurkunde, werd geconstitueerd.
Tenslotte viert ook het corps van studenten
aan de V. U. „Nil Desperandum Deo Duce" z'n
tiende lustrum.
Ter gelegenheid van dit drievoudig jubileum,
zijn bij de Drukkerij Holland drie publicaties
uitgekomen. Voor den bundel „Wetenschappe
lijke Bijdragen" leverde een negental hoog-
leeraren belangrijke bijdragen. Het Gedenkboek
bewerkt door ds. J. C. Rullmann bevat tal van
antwoorden op de door haar uitgeschreven
gegevens omtrent het verleden. En het Album,
door het bureel der Vereeniging verzorgd, ver
meldt al de namen der op eenvolgende studen
tengeneraties en de titels der gepubliceerde
werken van vroegere en tegenwoordige hoog
leeraren.
Een uitgebreid feestprogramma, over drie
dagen verdeeld, is ter viering van dit voor de
Protestanten zoo belangrijk jubileum, ontwor
pen.
Hedenmiddag had in de groote zaal van
het Concertgebouw een openbare zitting van
den Academischen Senaat plaats. Na de recto-
ra.de oratie, uitgesproken door den Rector
Magnificus, prof. dr. II. H. Kuyper hadden de
door ons reeds vermelde eere promoties plaats.
Hierna werd mededeeling gedaan van
het oordeel der oudste drie faculteiten over de
prijsvragen door de decani dezer faculteiten.
Na afloop van de zitting recipieerde de senaat
in de koffiekamer van het Concertgebouw.
Terstond na afloop der senaatszitting wer
den de reünisten door het Corps aan het Con
certgebouw afgehaald. In feestelijken optocht
gingen zij naar 't A.M.V.J.-gebouw. Hie-r werd
het lustrum van het Studentencorps plechtig
geopend door den Rector Curporis, den heer
J. H. Mulder, 's Avonds heeft in de Konings
zaal van Artis de ontvangst van leden en be
gunstigers plaats. Om negen uur maken reü
nisten en studenten een fakkeloptocht door de
stad.
In de morgenuren van Dinsdag wordt in de
groote zaal van het Concertgebouw een verga
dering gehouden, welke onder leiding staat van
den heer H. Colijn, Prof. mr. D. P. D. Fa.bius
en prof. L. Lindeboom zullen hier als sprekers
optreden.
's Middags wordt wederom in het Concertge
bouw een vergadering belegd, onder leiding
van mr. Th. Heemskerk, waarin prof. dr. J.
Ridderbos en de heer J. J. C. van Dijk zullen
spreken. Mr. G. H. A. Grosheide zal op deze
vergadering het uitbreidingsfonds aanbieden,
hetwelk bestaat uit een bedrag van ruim 4 ton.
Op deze bijeenkomst zal ook de minister
president, Z. Exc. jhr. mr. Ch. J. M. Ruys de
Beerenbronck het woord voeren.
's Avonds houden de directeuren der Vereeni
ging in de Concertzaal van Artis een receptie
waarbij verscheidene huldeblijken zullen wor
den aangeboden. In een andere zaal van Artis
recipieert dien avond de Senaat van het Stu
dentencorps.
Woensdagmiddag leidt prof. mr. A. Anema
een vergadering in het Concertgebouw, waar
ds. T. Ferwerda en de heer J. Schouten spre
ken. In Krasnapolsky vereenigen zich tenslotte
directeuren, curatoren, hoogleeraren, leden en
begunstigers aan een gemeenschappelijken feest
maaltijd.
De Donderdag is nog gewijd aan verschillen
de feestelijkheden van het studentencorps,
's Avonds dineeren reünisten en Corpsleden
in het Carlton-hotel, waarna het lustrum plech
tig wordt gesloten.
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM
Nieuwe kliniek en laboratoria voor
inwendige ziekten
Vrijdag zijn de nieuwe kliniek en labora
toria voor inwendige ziekten in Paviljoen I
van het Wilhelminagasthuis, te Amsterdam of
ficieel in gebruik genomen met een openings
college van Prof. I. Snapper, in de collegezaal
van de nieuwe inrichting.
In een korte rede heeft de burgemeester de
nieuwe inrichting uit naam van het gemeente
bestuur van Amsterdam aan Prof. Snapper
overgedragen.
Prof. Snapper dankte den burgemeester voor
zijn hartelijke woorden en bracht hulde aan
het Amsterdamsch Gemeentebestuur voor zijn
{Voorzicht, dat geleid heeft tot den bouw van
deze inrichting.
Prof. Burger wenschte tenslotte met enkele
korte woorden zijn collega geluk.
Er waren vele bloemstukken.
AFSCHEID PROF. DR. G. JELGERSMA.
Prof. Dr. G. Jelgersma, hoogleeraar in de
psychiatrie aan de Leidsche Universiteit, die
tijd aftreedt, zal Dinsdag 28 October, des na-
wegens het bereiken van den 70-jarigen leef-
middags half vier, zijn afscheids-college geven
in het groot-auditorium der Leidsche (Univer
siteit.
AMBTSAANVAARDING.
Dr. D. H. I-ftoosterman, benoemd tot lector
in de wis- en natuurkunde aan de Leidsche
universiteit, za.1 zijn ambt aanvaarden Woens
dag 12 November des namiddags te 4 uur met
het houden van eeu rede in het klein audito
rium der universiteit.
B. DE HAAN f
Overleden is de heer B. de Haan, bekend in
specteur van den Oudheidkundigen Dienst. Wij
len de heer de Haan was een grondig kenner
van de Hindoe-Javaansche bouwkunst. Hij res
taureerde en reconstrueerde talrijke bouwwer
ken in Oost en Midden-Java.
AMBTEAANVAARDING PROF DR FRITZ
KöGL.
Prof. dr. Fr. Kögl, benoemd tot gewoon hoog.
leeraar in de organische en propaedeutische
scheikunde aan de Utrechtsohe rijksuniversiteit
zal Maandagmiddag 27 Octoloer te 2 uur zijn
ambt met een rede aanvaarden.
De Belgische bedreiging
Geen gevaar voor drooglegging
De Raad van Beheer der Nationale Unie
heeft aan de leden van beide Kamers der Sia-
ten-Generaal doen toekomen een door ir. A. A.
Mussert, c. i., hoofdingenieur van den Provin
cialen Waterstaat te Utrecht bewerkt memo
randum „Over de waarde van de Belgische be
dreiging inzake de voeding van het Juliana-
kanaal".
In een inleiding brengt de Raad in herinne
ring, hoe bij de behandeling van de begrooting
van Buitenlandsche Zaken voor 1930, door de
Eerste Kamer inlichtingen zijn gevraagd in
hoever het Nederlandsch recht en belang ge
schaad dreigden te worden door de voorgeno
men aftapping van Maaswater voor het directe
kanaal LuikAntwerpen, door welke aftapping
naar van Belgische zijde herhaaldelijk wordt
beweerd, het Julianakanaal zou kunnen worden
drooggelegd, zoodat Nederland ter zake van de
bevaarbaarheid van de verbinding van Maas
tricht met het Noorden, geheel in België's
macht zoude komen.
De Minister had daarop geantwoord, dat hij
deze inlichtingen vooralsnog niet kon geven,
aangezien op het aan België ter zake gedane
verzoek om inlichtingen nog geen antwoord
ontvangen was, maar dat, indien Nederlands
recht of belang in 't spel bleken te zijn, de
Regeering niet werkeloos zou toezien.
Do aard van de Belgische bedreiging, aldus
het memorandum, bestaat hierin, dat men
dreigt Indien gij, Nederland, niet onder het
Moerdijkjuk doorgaat, welnu dan tappen wij,
met behulp van ons om Maastricht in uitvoe
ring zijnde kanaal van Luik naar Antwerpen,
het Maaswater af en staat uw Julianakanaal
droog.
De vraag doet zich dus voor Gesteld, dat
België, zich niet storend aan verdragen, noch
aan internationaal rivierenrecht, zich met
Volle kracht zou toeleggen op dit aftappen, met
het deel het Julianakanaal droog te leggen,
wat zou dit la.nd dan kunnen bereiken
Om deze vraag te beantwoorden heeft de
schrijver den waterafvoer van de Maas nage
gaan, op grond van 3653 dagelijksche waarne
mingen, gedurende 10 jaren verricht. Het on
derzoek voert tot de conclusie, dat België ge
durende van het jaar niet in staat is eenige
afbreuk te doen aan de watervoorziening van
het Julianakanaal en zelfs niet aan de op
wekking van energie, die door dit kanaal mo
gelijk gemaakt wordt. Van de overige drie
maanden tenslotte blijkt er gemiddeld per
jaar slechts één te zijn, gedurende welke Bel
gië inderdaad voldoende voeding van het ka
naal zou kunnen beletten.
Ook dit zou nog een ernstig feit kunnen zijn,
ware het niet, dat de middelen tot afweer, die
zoo noodig te onzer beschikking staan, eenvou
dig en doeltreffend zijn. Zij bestaan daarin,
dat de voeding van het kanaal wordt verzekerd
door naast iedere sluis een bemalings-instal-
iatie te bouwen met een capaciteit van 10 M1.
per sec. waarmede ook in de droogste tijden
de verschillende kanaalpanden op de gewensch-
te peilen kunnen worden gehouden. Een handel
wijze, welke ook gevolgd wordt., zij het dan
op kleiner schaal, bij de Drentsche Hoofdvaart,
het Apeldoornsch kanaal en de in uitvoering
zijnde Twentsche kanalen.
De kosten van deze" bemalings-installaties
worden te zamen geraamd op 800.000 a
1.000.000 en de exploitatiekosten op 50.000
per jaar. Hoewel deze bedragen op zich zelf
niet onbeteekenend zijn, zijn zij gering in ver
gelijking met de uitgaven die reeds gedaan
zijn en nog zullen worden gedaan.
De schrijver komt ten slotte tot de volgende
slotsom
Nederland heeft in de laatste halve eeuw,
behalve de kosten voor het gewone onderhoud,
95 millioen gulden aan de Maas c. a. ten koste
gelegd. Het heeft besloten binnen enkele jaren
nog 40 millioen gulden te besteden, gevende
een totaal van 135 millioen, alles in ronde ge
tallen. Welnu, de Belgische bedreiging komt
hier op neer, dat deze rekening van 135 mil
lioen gulden zou moeten worden verhoogd tot
136 of in het ongelukkigste geval tot 137 mil
lioen. Een toeslag van 1 y, geheven door een
eventueel onvriendelijken nabuur op een re
kening door onaangename natuurlijke omstan
digheden."
Uit deze slotsom volgt, volgens het memo
randum, dat „een regeling met België over de
watervoorziening van het Julianakanaal door
geen Nederlandsche Regeering aan de Staten-
Generaal zal kunnen worden voorgedragen als
een compensatie voor een e.v. nieuwe Rijn-
Schelde-verbinding".
Opening door minister Verschuur
Ter gelegenheid van de viering van het
12%-jarig bestaan heeft het Nederlandsch In-
stituut voor Volkshuisvesting en Stedebouw
van 18—27 October in het Stedelijk Museum
té Amsterdam een tentoonstelling ingericht
onder den naam: Tentoonstelling de Woning
wet. Het doel van deze tentoonstelling is
wij berichtten er reeds eerder uitvoerig over
een beeld te geven van hetgeen op grond
van de Woningwet in het belang van volks
huisvesting en stedebouw in Nederland is ge
schied.
Zaterdagmiddag is deze tentoonstelling ge-
oopend in tegenwoordigheid van veel autori
teiten.
Nadat de voorzitter de heer H. Bloemers in
een rede de geschiedenis van het instituut had
gereleveerd, was het woord aan minister Ver
schuur voor het houden van de openingsrede.
De minister verklaarde gaarne gevolg te
geven aan de uitnoodiging van het instituut
om deze belangrijke tentoonstelling te openen.
De woningwet is een van de wetten, die zich
heeft weten te handhaven en 'die in de practijk
de juistheid van hare financieele grond
slagen heeft bewezen. Wanneer wij over
deze vitale wet spreken, dan gaan onze gedach
ten terug, aldus spr., naar degenen die baai-
grondslag gelegd hebben: wijlen Goeman Bor-
gesius, gesecondeerd door Pierson en Cort van
der Linden. Dit trio heeft de basis gelegd voor
iets, dat behoort tot het allerbelangrijkste op
het gebied der sociale wetgeving.
De minister sprak er zijn voldoening over
uit, dat de tentoonstelling is ingericht volgens
dezelfde systematiek als de woningwet. Door
particulieren houw, zeer belangrijk door over
heidsbemoeiing beïnvloed, zijn wij erin geslaagd
in de woningbehoefte van het Nederlandsche
volk te voorzien.
Hierna verklaarde de minister de tentoon
stelling voor geopend.
DIFHTHERITIS.
Te Oude Pekela zijn 8 nieuwe gevallen van
diphtheritis geconstateerd.
Men kan den verantwoordelijken leiders
der Katholieken heel wal verwijten, doch
zeker niet, dat ze geen verantwoording zou
den voelen.
In de groote kwestiesdie de mcnschcn
bezig houdenlaten zij hun volgelingen niet
zonder leiding.
Uil den aard der zaak richten zij zich
rechtstreeks alleen tol de Katholieken. Doch
daar zij tevens de hoeders en bewakers zijn
der natuurlijke godsdienst- en zedclcer. gaan
ook hun vingerwijzingen anderen aan.
Zoo in het geval der Anglikaanschc bis
schoppen.
Uie. kapiluleerdcn inzake het neo-wallhu-
sianismc, wal men in Engeland met den on
schuldigen naam van birth control
controle op dc geboorten betitelt..
Dat kardinaal Bourne daarover niet zou.
zwijgen, stond van te voren al vast. Zijn
woord en gezag dragen ver in Engeland. Hij
greep de eerste gelegenheid dc beslc aan en
verklaarde: „Opdat niemand op een dwaal
spoor zou geraken door hel besluit der Angli
kaansche bisschoppen, en dus gebracht zou
worden in gevaar om groote zonde te doen,
herhaal ik nu de leer van dc Katholieke
Kerk op dit punt, welke leer hel geweten
bindt van iedcrcn man en iedere vrouw.
Iedere directe verhindering van dc natuur
lijke gevolgen van echtelijke gemeenschap,
zoowel in als builen het huwelijk, is eer,
tegennatuurlijk kwaad, een zonde tegen de
natuur, die door den Schepper ons is ge
geven, en daarom grootclijks zondig voor
Zijn oog."
Daarmede is heel dc kwestie afgedaan.
Natuurlijk zocht men nu langs ccn ande
ren weg er onder uit te komen. En men
zegt: „wat bemoeit, de Kerk zich met die
dingen. Dat moet ieder voor zich weten. Ga
uw eigen gang en sloor U niet aan die
„buitenstaanders".
Dat brengt dc oude kwestie weer op de
proppen, die wanneer ze het feit van ccn
verbod niet meer kunnen loochenen, pro
beeren ingang te doen vinden: dat dc gods
dienst zich met niets mag of kan bemoeien
dan met „de Kerk".
Dat is totaal mis voor den katholieken
godsdienst. Die bemoeit zich mei den mensch,
met het leren van den mensch, met zijn ge
dachten, begeerten, woorden en werken.
Want die Kerk leert nog de Tien Geboden
Gods.
Het is volkomen waar: een katholiek mag
krachtens zijn katholiek geloof niet doen,
wat hij zelf goed vindt.
Wie dat niet erkent, kent niets van dat
geloof.
Lijk gevonden in een sloot.
Zaterdag is te St. Michielsgestel in de sloot
naar Gemonde het lijk gevonden van den 23-
jarigen A. van Breugel, woonachtig te St.
Michielsgestel. De jongeman werd sinds Woens
dag vermist, toen hij zich naar de kermis te
Gemonde, waar zijn verloofde woonde, had be
geven. Sinds dien had men niets mee-: van hem
vernomen.
Aangezien de schedel geheel gespleten was,
en het rijwiel dat hoven op het lijk in de sloot
lag, geheel was vernield, is de mogelijkheid
niet uitgesloten dat de jongen door een auto
is overreden en daarbij in de sloot geslingerd.
In hoeverre hier van misdrijf sprake is,
wordt door de justitie onderzocht.
Het slachtoffer overleden
Vrijdagnacht om 2 uur hebben 'n 227-jarige
kellner en de vrouw, met wie hij samenwoonde,
ruzie gekregen. De kellner zat in een auto van
een snorder en gebood de vrouw, die hij op
straat tegenkwam, hij hem te komen. Toen de
vrouw hieraan niet voldeed is hij uit den auto
gestapt en heeft haar geslagen en getrapt. Het
volgende oogenblik lag de kellner met zware
verwondingen op den grond. Men bracht hem
naar het Binnengasthuis, waar hij later -is over
leden. Het staat nog niet geheel vast, wie de
kellner heeft gestoken. Alles wijst er echter
op, dat de vrouw zelf een mes heeft getrokken
en haar minnaar de doodelijke verwonding heeft
toegebracht. De vrouw, die blijft ontkennen
bevindt zich op het politiebureau Warmoezier-
straat in arrest.
DAT SCHEEN NIET IN ORDE TE ZIJN
Politie gewaarschuwd
NOG TIJDIG SUCCES BEHAALD
Vrijdagavond omstreeks elf uur merkte een
voorbijganger op, dat over den muur achter de
magazijnen der Industrie- Handelmaat
schappij te IJmuiden eenige pakken werden
geworpen. Vermoedende, dat hier iets niet in
orde was, waarschuwde hij de politie en den
nachtveiligheidsdienst, die direct de verschil
lende wegen afzetten en korden overgaan tot
aanhouding van iemand, die met een pak onder
den arm nabij het station was gezien. Vermoe
delijk heeft hij nog den laatst en trein ^aar Am
sterdam willen nemen.
Bij onderzoek bleek het pak te bevatten: re
genjassen; gebreide truien en andere zeemans-
kleeding. welke door de directie van genoemde
maatschappij als haar eigendom werden her
kend.
De aangehoudene bleek een goede bekende
van de justitie te zijn. Hij is voor den com
missaris van politie geleid en later naar Haar-,
lem overgebracht.
MARSEILLE BESMET VERKLAARD
WEGENS PEST.
De Minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid heeft, overwegende, dat volgens ingekomen
ambtsberichten gevallen van pest vooAomen
te Marseille, de havenplaats Marseille besmet
verklaard wegens pest.
