Het drama in den
Amsterdamschen
Kerktoren
De nieuwe Boerhave
Arbeidsverhoudingen in fndië
Warmb:oedpaarc?enfokkerij
ten doode ged emd
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1930
WANNEER IS HET GEBEURD?
WËÊÉÊÊÊÊÊ^ÉBmmmm
mmm
valsche facture bij inklaring
Randelshoogeschoolfonds.
NOODKREET TOT DE NEDER-
LANDSCHE REGEERING
STUDENTENWEERBAARHEIDS.
CORPSEN NAAR BERGEN
OP ZOOM
ls het slachtoffer met een hamer
neerg eslagen
Za! een schouwing van het opge
graven lijk iets naders omtrent
de doodsoorzaak doen ver
nemen; de oplossing nog
niet te voorzien
Politi °,nverminderden ijver zetten justitie en
van. f onderzoelf voort, naar de oorzaak
A 1;ras^scIlen dood, welken de leidekker
vonde n VriJdag van het vorig jaar ge-
beeft op den koepel van de Gerardua
tJit rk op hst Ambonplein te A'dam.
Justiti ^6t;uil?6nverklaringen, welke de
Bchijn'p laatsten tijd heeft bijeengebracht.
tegen P Zeer bezwarende omstandigheden
uit de €D Verdac^te. den leidekkerspatroon M.
zich VIaag' gebleken te zijn. Hij bevindt
jjljjjt Dog «eeds in preventieve hechtenis, al
liede volgens zijn rechtskundige raads-
j r n,vTnr' d- de Vrieze te Amsterdam en mr
beunen6Unnan tS den Haag' hardnekkig ont-
de^6» 'U5tit'e en de politie bewaren tegenover
pars eeT1 volkomen stilzwijgen omtrent den
S van het onderzoek. Dezer dagen ver-
men wij, dat M. in den toren met de plaats,
aar zijn compagnon bloedend gevonden werd,
geconfronteerd zou zijn. De substituut-officier
»an ji'
echter.
Wel
justitie, mr. J. Versteeg, ontkende dit
weten wij, dat de vorige week de
Justitie en de politie op de plaats van het
steld tee^.UUVOfrlg °nderzoek hebben inge-
vïït L. dtU °nderzoek is voor de justitie
a^t komen M staan, dat A. niet door een onge
Val h6t l6Ven kan hebben verloren.
•Waah °nZe-C°Urant Van DinsdaS 4 November
Van W1,1 C6n u'tvopr>ge beschrijving gaven
Vona P'uats, waar het lichaam van A. ge-
twi1f!,n wer<h spraken wij ook reeds onzen
o ei uit over d6 veronderstelling, dat A. door
gekom° TtUgen V'al om het leven zou zijn
haar hf' 1 schynt nu' dat de justitie door
haar k aa" den toren ls bevestigd in
Worden P&ning. dat A. het slachtoffer is ge-
Verderf eSn mlsdrijf'
Vellende S n°g aan licht gekomen een Op
als regel "P^^dlgheld. Iedere leidekker heeft
A- aan hef'1 Zdn bezit een hamer. Hoewel nu
ongeluk 0f ,P6rk was op het tijdstip, dat het
"Jus aanneml'l" belager hem trof. en men mag
had, heeft CU' dat ook h'j een hamer bij zich
ferugvinr]r, men Bbn hamer nergens kunnen
dat de ?ok nIet ^dens het onderzoek,
hebben en de politie ia .den toren
die nor, f"1' Ren van de diftgen,
zelfs Wns OGn breekijzer, dat op den-
Zelfden cementen ring om den koepel lag, als
waarop het lichaam van a. werd gevonden,
«och op een heel andere plaats. Aan dit stuk
bw-er bleken echter hij het onderzoek, dat de
bolitie-deskundige van Ledden Hulsebos ter
biaatse instelde, geen verdachte konteekenen
le zijn.
Verder ls nog het volgende omtrent den
goeden Vrijdag, waarop de moord of het onge-
Uk Plaats had, aan het licht gekomen. Op
.6Zen dag begonnen de verongelukte leidekker
en een knecht met de voorbereidende Werk-
ntfeden voor de reparatie van de toren-
li m' A' bevond zich naar alle waarschijnlijk-
«d boven op den koepel en moest door het
W*61,30 lulk' dat Zich boTOtl in den koepel
v'ndtj aan een lang touw een mand naar
t°ven halen, die de knecht beneden in de kerk-
Zp met tnateriaal vulde. Het duurde echter
nas fg voor de mand werd °Pgetrokken en
Waf de knecht er eenlgen tijd bij had ge-
°PSêtrokk°e hU WeS' LatGr W6rd d® mand tonh
difrt Vraag dt>et n" VC'°r: wie was bet,
daar boven de mand omhoog trok? Was het
«daad A.? Maar waarom duurde het dan
'ang voor hlj dIt decd? Was het de knecht,
NA EEN PRACHTIGE VLECHT OVER DE NOORDZEE daalde de vllegboot DO X te Calshot;
Vertegenwoordigers der luchtvaart gingen de bemanning begroeten
Is het bestuur aansprakelijk?
iilrt daar boven de mand omhoog trok? Was het
"«erdaa-5 i - u- -
•ang
Was naar boven geklommen was, maar waar
A- dan? Lag hij toen reeds gewond onder
hioet koePeb dan had de knecht hem direct
boeh T vinden. terwijl hij A. toch pas vond,
om t 0Ilder ket «^haften naar boven klom,
e kijken, waarom A. niet kwam schaften,
de kQ 2011 hieruit kunnen concltfdeeren, dat
de fcht niet naar boven geklommen ls om
IpoggP.dd op te trekken. Zoodat slechts twee
of e bkheden overblijven: A. heeft het gedaan
overv^jander' m'aachien de man, die hem heeft
onmta r^ragen' die zich in verband met deze
lndlsn'1rtigheid voordoen, zijn van veel belang,
dati vde Justitie hiervan nog niet meer weet,
tnyaterj dan staat zij nog .voor een zeer
strekt njUSe zaak. waarvan de oploSBing vol-
Dezer a vo°vzien is.
het slacht eu heeft de justiüe bet lijk van
bit opmak°£fer doen 0PgTaven. Men mag hier-
Ook liaar^11' dat bet vermissen van een hamer
Zoodat zit 6VTe6mding heeft gaande gemaakt,
schouwing i nU hoopt door een gerechtelijke
tö Verneme °tS nadera omtrent de doodsoorzaak
INGEDIEND
hawk TeT,Cte kamer der Amsfcerdamsche redht-
teg-en l&0,d gisteren uitspraak in de strafzaak
die ter e? handelaar in radioartikelen J. E. S.,
i da^rt had goataaü wegens het overleggen
Voer V °bane van va is-he facturen bij den in-
■^oohtiv,11-!. Ultli'>i e';ers' tweemaal gepleegd. De
Sevan vwo'wileelde verd. tot een maand
'aniEan-iaatr^o#
®en maand gevangenisstraf en boete
ban de -
tj061" van
^«btban
<0 s;"nl'89traf twet- geldboeten resp. van
«lke h 6n 151-60 <>f viif dagen hechtenis voor
Van,»„„oet'e' Et werd slechts in één geval ge-
«tiS opgelegd, omdat daarbij het feit
ea met de wetenschap .der valsch-
1 was gepleegd.
ZT""' ileeft dr. j. A. Neder-
cu J varbaind met drukke werkzaamheden
wtlblijf lu ,het buitenland zidh tot zijn leed-
ttIs voorzitter van
^ho^*fboolraad van het Handelshooge-
«olïoindB 1520 te bedanken.
COMMISSIE VAN ONDERZOEK
BENOEMD
In het Zuid Hollandsch Koffiehuis is gisteren te
s Hage een buitengewone algemeene vorgado-
ring gehouden van leden van de Onderlinge
Waarborg Maatschappij „De Nieuwe Boerhaave".
Tot de vergadering werden overeenkomstig
art. 38 der statuten- alleen toegelaten die leden,
welke hun laatste premie-kwitantie konden
toonen.
TUMULT EN GEDRANG.
Dientengevolge moesten vele leden worden ge
weerd. Als gevolg hiervan ontstónd by den toe
gang eenlg tumult en een gedrang vun gewei
gerde leden, die toegang tot de vergadering eiseh-
ten, en die na de weigering niet wenschten heen
te gaan. 1-Iun werd daarna het voorstel gedaan
om de vergadering nis tóehoorders by te wonen.
Dit wenschten zy evenwel niet. Daarop werd
de deur gesloten en werd de Vergadering gedpend
Even na de opening kwamen de geweigerden
echter op hun besluit terug en werden zy als
belanghebbenden toegelaten.
De vergadering'wérd'ook bilgewoond door mr
G. A. van I-Iaaften, die naar aanleiding van de
ingediende surseance-aanvraag door de recht
bank is aangewezen als voorloopig bewind
voerder.
Voorzitter was de heer W. H. Hloolen, presi
dent commissaris der Maatschappy.
DE DIRECTEUR AFWEZIG.
De heer Hioolen opende te ongeveer half elf
de vergadering.
Na goedkeuring van de notulen der vorige
vergadering van 3 Mei j.l. deelde de Voorzitter
mede, dat de directeur niet aanwezig ls op ver
zoek van commissarissen.
Het had aldus spr. eenige moeite gekost, om
den directeur er van te overtuigen, dut het ge-
wenscht was, dat hy althans het begih der ver
gadering niet bywoonde, omdat te Verwachten
was, dat verschillende opmerkingen over züp
beleid zouden wordetl gemaakt. Wuntleer men
evenwel wenscht, dat de directeur ter vergftde-
ring verschynt, dan is hy per telefoon te ont
bieden,
öpr. verwacht op deze vergadering allerlei
vragen. Hij is bereid hierop in het algemeen te
antwoorden, doch verklaart op detailpunten niet
te kunnen ingaan.
VOORSTEL TOT ONTBINDING.
Daarna was aan de orde het voorstel van het
bestuur om de Mhatschappy te ontblhdee
Dit voorstel is gehomen in de vergadering 'van
commissarissen van 18 October.
GEEN AANBIEDING VAN KWI
TANTIES IN NOVEMBER.
De onthouding is noodig geworden, omdat er
in de premiebetaling een zoodafliga stagnatie was
ontstaan, dat men meehde de zaak niet verder
te kunnen voortzetten. Commissarissen hebben
dan ook gemeend in het belang der leden de kwi
tanties in het begin van November niet meer te
moeten aanbieden.
De heer C. Hout vroeg of in den oproep voor
de vergadering niet had kunnen worden medege
deeld dat de laatste kwitantie moest worden ge
deponeerd of worden meegebracht. Door dit ver
zuim zy'n thans vele leden gedupeerd.
De voorzitter betreurt deze weglating eveneens
doch merkt op dat de leden dezen eisch uit de
statuten hebben kunnen doen.
De heer A. Sanders vraagt hoe het by liqui
datie staat met de verpllchtihgen der maat
schappy tegenover verzekerden.
De voorzitter kan hierop möeiiyk antwoorden
Want dé afdoening zal afhangen van het ver
loop van de zaak.
Mr. Roeper Bosch, rechtskundig adviseur der
maatschappy deelt mèe dat naar zyn meening de
polissen van beide zyden moeten worden nage
komen in geVal van liquidatie, tenzü de partyen
er de voorkeur aan zullen geven om de loopende
verzekering te latén vervallen.
Wanneer men de polis handhaaft zal nien ook
de premie moeten doorbetalen.
De héér Ausems vraagt wat het verschil is
tussohen de gevolgen Van faillissement en die
van liquidatie. Voorts zou spreker gaarne verne
men hoe groot het aantal leden is.
De voorzitter schat dit aantal op 8 a 10.000.
DE HERVERZEKERING EEN
FOUT.
Voorts vraagt spr. hoe het staat met de her
verzekering by de Cura. De voorzitter deelt mede,
dat de quaestie van deze herverzekering een der
fouten van de directie is. Het contract met de
Cura was opzegbaar en nu heeft de Cura het
opgezegd met ingang van 1 Januari 1930. De
heer Kesting zegt, dat dit niet juist kan zyn,
want hy heeft een quitantie, die geteekend is
na 1 Januari 1930, en waarin de Cura zich ver
bindt haar verplichtingen uit de herverzekering
voortvloeiende, na te komen tot 1 December '34.
NOG EEN FOUT
De boekhouder deelt mede, dat de Cura ge
bruik heeft gemaakt van haar recht om het con
tract met een jaar op te zeggen. Wat nu de ter
sprake gebrachte quitantie aangaat, merkt spr.
op, dat hiervoor formulieren zyn gebruikt, die
na de opzegging van het contract niet meer ge
bruikt hadden mogen worden. Het betreft hier
dus een administratieve fout..
De heer Kesting merkt daarna op, da.t dit
niet wegneemt, dat uit zyn quitantie volgt, dat
de Cura voortaan zal moeten betalen Wat zy aan
de nieuwe Boerhaave sr-huldig is.
De heer Williges constateert, dat dit niet de
eerste maal is, dat de maatschappy oud mate
riaal gebruikt. Enige jaren geleden is spr. reeds
daarvan de dupe geworden.
BEST UURSVOORSTEL.
De buitengewone algemeene vergadering vkn
leden der wederkeerige Waarborg Maatschappy
"Verzekering Maatschappy ,de Nieuwe Boer
haave", benoemt een commissie van onderzoek
bepaalt, dat deze commissie tot taak zal hebben
te onderzoeken, waardoor het tekort in „De Nleu
we Boerhaave" is ontstaan en of door aan haar
toe te rekenen fouten de dlrec-tia voor dit tekort
geheel of gedeeiteiyk aansprakeiyk kan worden
gesteld.;
Verleent aan deze commissie de bevoegdheid
om voor rekening der „Nieuwe Boerhaave" zich
by dit onderzoek door een door deze commissie
aan te wijzen deskundige t» laten voorlichten,
verleent aan deze commissie de bevoegdtheid
brengen van de leden der „Nieuwe Boerhaave".
De voorzitter stelt hierby voor de zaak in
eigen boezem te houden cn de commissieleden
te benoemen uit de hier aanwezige leden.
Besloten wordt de commissie te doen bestaan
uit 3 leden.
Uitgebracht worden daarna 33 stemmen.
De volstrekte meerderheid werd by eerste
stemming verkregen door mr. van Genechten en
den heer Sanders.
Als derde- commissielid wordt daarna geko
zen de heer Haupt.
Het voorstel van het Bestuur werd daarna
aangenomen, waarby nog werd bepaald, dat de
vergadering aan den Directeur opdracht geeft
om aan de commissie de Verzochte inlichtingen te
verstrekken en verder alle mogeiyke medewer
king te verleeenen.
Motie van het bestuur aangenomen
-Vervolgens kwam aan de orde de quaestie der
liquidatie.
Mr. Roeper Bosch zette uiteen, dat men bij
een faillissement geheel is overgeleverd aan den
curator, terwyi men bij liquidatie, baas bluft in
eigen huis, zoodat de Maatschappy zelf haar
belangen zal kunnen blyven behartigen waardoor
een behoorlijke liquidatie mogeiyk wordt.
Voorts merkt spr. op, dat volgens de statu
ten by geschillen arbitrage wordt voorgeschreven.
Het is niet onmogeiyk, dat tal van leden be
zwaren zullen opwerpen, die aan arbitrage zyn
onderworpen, hetgeen hooge kosten met zich
mee zal brengen. Hét ligt daarom in het voor
nemen een nieuwe vergadering uit te schrüven
waarin Zal worden voorgesteld, om deze arbitrage
bepaling te schrappen, waardoor een vlotte af
wikkeling van zaken mogeiyk zal worden, ter-
wul daarna een voorstel zal worden gedaan om
tot liquidatie over te gaan.
Ten slotte deelt spreker mede, dat de direc
teur, die by liquidatie reglementair liquidateur
zou worden, zich bereid heeft verklaard van dat
recht geen gebruik te zullen maken wanneer
de vergadering tot liquidatie besluit.
Het bestuur stelt daarom een motie voor,
welke ten doel heeft, om de vergadering zich in
een bepaalde richting te laten uitspreken, zon
der dat thans een definitieve beslissing wordt
genomen. Deze motie kan na aanneming morgen
by de behandeling der surseance aanvraag aan
de Rechtbank worden o\ergelegd.
Deze motie luidt als volgt:
MOTIE.
De vergadering spreekt ais haar meening uit,
dat zy het in het belang van de schuldeischers,
van de reeds tot Uitkeéring gerechtigde leden
verzekerden en van de daartoe nbg niet gerech
tigde leden-verzekerden der „Nieuwe Boerhaove"
acht, wanneer de Maatschnppy niet wordt ver
klaard in staat van faillissement, doch een sur-
seanoe van betaling aan haar wordt verleend,
geeft opdracht aan het bestuur en dén Raad
Van Commissarissen om, indien de Arrohdisse-
mputs-Rechtbank te 's-Gravenhage de aange
vraagde SUrSeancó van betaling zou verleenen,
daags nadat deze beslissing in kracht van ge-
wysdó is gegaan, opnieuw een buitengewone
algemeene vergadering van leden bUeen te roe
pen, zulks met inachtneming van een oproe-
pingstermyn van niet meet dan 16 vrye dagen,
alsmede om alsdan aan die té houden ledenver
gadering voor te stellen:
le. een dusdanige regiementswu'ziging, waar
door een vlotter afwikkeling der zaken dan
krachtens het thans geldende reglement wordt
mogeiyic gemaakt;
2e. na aanneming daarvan tot ontbinding der
Maatschappy over te gaan;
3e. als bydrage in de liquidatie van de leden
te heffen een extra-jaarpremie;
4e. een door den Raad van Commissarissen
voor te dragen liquidateur te benoemen, voor
geval de reglementaire liquidateur deze funotie
niet wenscht op zich te nemen;
en gaat over tot de orde van den dag.
De heer Kesting zou de quaestie van de by
drage in de liquidatie uit de mdtie te willen
lichten.
De motie wordt daarna in stemming gebracht
en aangenomen met 25 tegen il stemmen.
De vergadering wordt daarop gesloten.
KON. VER. TAPIJTEN FABRIEKEN
EEN ONBEVREDIGEND JAAR
Verlies
57489 (v.j, exploitatie
overschot 50.111)
Aan het jaarverslag der Koninkiyke Vereenig-
de Tapytfabriek over het boekjaar van 1 Juli
1929 tot 30 Juni 1930 ontleenen wy het volgende:
De bedrüfsuitkomsten over het afgeloopen
boekjaar zyn onbevredigend geweest. Mochten
wy, op het oogenbllk, dat wy ons vorig jaarver
slag uitbrachten, nog de hoop koesteren, dat onze
stijgende omzetten en een daling van eenige
grondstoffenprUzen voor het loopende boekjaar
gunstige resultaten zouden brengen al spoeddg
daarna sloeg een gestadige pru'sstyging van an
dere grondstoffen, met name van eenige onzer
voornaamste artikelen, die hoop den bodem in.
Immers, voor deze prysstygingen kon geen
equivalent worden gevonden in verhooging der
verkoopspryzen onzer fabrikaten.
HET ONBESCHERMDE
LAND.
NEDER-
STAATSVISSCHERSHAVENBEDRIJF.
Naar gelang andere landen zich met hooger
tolbarriêres omringen wordt de mededinging van
het buitenland op de kleine, onbeschermde Ne-
derlardsche markt grooter ©n vinniger, wy, die,
door hooge invoerrechten, practisoh geweerd
worden van de Engelsche, Belgische, Fransohe,
Duitsche, Tsjeeho-Slowaaksehe en Italiaansche
markt, hebben bovendien nog op de eigen, kleine
vaderlandsche markt de concurrentie te dulden
van de fabrikanten uit diezelfde landen, Ware
heit niet, dat de artikelen, welke ons merk dra
gen, zich by het koopehd publiek een goede repu
tatie en daarop steunende voorkeur blyven ver
werven, wy zouden onze omzetten niet kunnen
handhaven. Thans echter mogen wy tenminste
nog een stüging van omzet constateeren, zU bet
ook tot niet steeds loonende prüzon.
NOG NIEUWE PROEVEN.
Onze exportzaken blyven gering ten gevolge
van de handelspolitiek in de landen, die anders
voor import Van onze tapyteh in aanmerking
zouden komen, maar ook, doordat de fabrikanten
uit heel Europa zich op de enkele, bereikbare
markten verdringen^
Het spreekt van zelf dat wy onder deze om
standigheden er vooral op bedacht zyn artikelen
te fabriceeren, welker hoedanigheid niet maar
door iedereen is te iruifeerea, De daarvoor noo-
dige proeven en andere voorbereidingen leggen
ons weliswaar zware lasten op, wat te meer
drukt, nu de bed rij fsul (komsten toch reeds on
gunstig zün, maar wy meenen die kosten te moe
ten dragen in de hoop daardoor den grondslag
van ons bedii-yf sterker en het bedi-yt zelf, op den
duur, welvarender te maken.
Het is moeilük omtrent de vooruitzichten voor
het loopende jaar reeds iets te zeggen. Voor
enkele artikelen dwong de concurrentie tot een
prüsverlaging. die niet door goedkoopere produc
tie werd gemotiveerd. Uiteraard drukt de alge
meene economische crisis ook Op ons bedryf.
Wij blyven op bezuiniging bedacht, al ontveinzen
wy ons niet, dat daarvan alleen de geWenschte
verbetering niet mag worden verwacht.
VOLGENS DE JAARCIJFERS EEN
VERLIES VAN 57.489.
De winst- en verliesrekening vermeldt in het:
Debet: Afschryvïng fabrieksgebouwen en
woningen 45.479 (45.04), idem machines en ge
reedschappen 120.234 (119.289), extra afsehru-
ving fabrieksgebouwen f (20.000), bedrpfs-
reserve (30.113); en in het
credit: exploitatierekeningen 108.225
(215.306), bedryfsreserve 30,112 saldo
verlies f 27.376
RÖNTGENSTRALENWET
(Verlies ƒ28536 Cv. j. ƒ56.217.)
Aan het verslag over 1929 ontleenen wy, dat
't Sta: tsvlsschershavenbedr. te IJmuiden en saldo
verlies had van 28.536, hetwelk gedekt wordt
door eene uitkeering uit 's-Rüks middelen.
De winst- en verliesrekening vermeldt, aan
de debetzyde: Exploitatie Haveninrichtingen
241.778 en expl. koellnrichting 995. Aan de
creditzyde: Exploitatie vischhallen 127.560,
waterleiding 25.277, eleotrisch net 14.479, ter
reinen en duingronden 38.557, drijvende droog
dokken 2.235, electrische kraan 3.744, spoor-
wegeninrichtingen 577, gasleiding 654, intrest
ƒ1.151, verlies 28.536 (v. j. ƒ56.217.)
ARBEIDSWET 1919
Inhalen van verzuimde uren
De Minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid heeft aan hoofden of bestuurders van
ondernemlngein in alle gemeenten des Rijks,
in wier fabrieken of werkplaatsen of onder-
deelen daarvan op Zaterdag 27 December 1930
geen arbeid wordt verricht, in afwijking van
het bepaalde bij art. 24 der Arbeidswet 1919
vergunning verleend hot aantal daardoor ver
zuimde uren, tot een maximum van 5V2 uur.
te doen inhalen op de eerste vijf werkdagen
dor weken, vallende in bet tijdvak van 1 tot
en mot 31 December 1930, met dien verstande,
dat de werktijd per dag ten hoogste 9% uur
mag bedragen, en verder onder voorwaarde,
dat de arbeidstijd van de betrokken arbeiders
in zijn geheel is gelegen tuseclien 7 uur des
voormiddags en 7 uur des namiddags, of, in
de gevallen, waarin krachtens het Werktijden
besluit voor fabrieken of werkplaatsen 1923
ruimere tijdgrenzen zijn toegestaan, tusschen
de daar aangegeven tijdgrenzen, en alsdan
met dien verstande, dat de arbeid van jeug
dige personen en vrouwen op twee achtereen-
volgende dagen moet zijn afgewisseld door een
Bescherming van gebruikers en patiënten
tegen ongewenschte gevolgen
Ingediend is een wetsontwerp, houdende re
gelen betreffende bet hebben van Röntgentoe
stellen en het in voorraad houden van radio
actieve stoffen.
VolgeuB dit ontwerp zal het verboden zijn
een toestel, dat stralen voortbrengt, te hebben
of radio-actieve stoffen in voorraad te houden,
zonder schriftelijke vergunning van den Minis
ter van Arbeid, Handel en Nijverheid.
De beslissing of een vergunning zal worden
verleend, moet afhankelijk zijn van de waarbor
gen voor beveiliging en van bekwaamheid om
met het toestel om te gaan.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN
Roodvonk fen diphtherie
Blijkens den in Staatscnt. No. 220 opgenomen
staat van in de week van 2 tot en met 8 No
vember 1.1. aangegeven gevallen van besmet
telijke ziekten, deden zich Voor: 281 gevallen
van roodvonk (51 te Rotterdam, 38 te Amster
dam, 14 te Nijmegen, 13 to Haarlem, 11 te
's-Gravenhage, en 9 te 's-Hertogenbosoh en te
Leeuwarden)225 diphtherie-gevallen (37 te
Rotterdam, 14 te Leiden, 13 te Amsterdam en
11 te Arnhem).
Voorts kwamen er 7 gevallen van kinder
verlamming voor, terwijl geen gevallen van
eh cephalitis na inenting werden geconstateerd.
Door de koepokinrichtingen te Amsterdam,
Rotterdam en 's-Gravenhage werd entstof afge
leverd resp. voor 943, 76 en 5 personen.
bat resultaat vaa haar onderzoek ter kennis te rusttijd van ten minste 11 uren achtereen.
EXAMENS RUSSISCH.
De Minister ran Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen heeft benoemd in de commissie,
welke is belast met het afnemen van de lo
December dezes jaars te houden examens in
de Russische taal en letterkunde, middelbaar
onderwijs B, tot lid en ondervoorzitter: dr. N.
van Wijk, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit
te Leiden; tot leden: dr. B. Becker, hoogleeraar
aan de gemeentelijk© universiteit te Amster
dam; dr. A. E, Boute!je, te Bussutn.
GROOT ONDERSCHEID TUSSCHEN I1ET
PRODUCTIESTELSEL DER GROEPEN
Een leiding, die niet op de behoeften van den
arbeider in zijn cultuur, maar op die van
den werkgever het oog gericht houdt
Dinsdagavond hield prof. mr. J. C. Kielstra
uit Wagenlngen in het gebouw der R. K. Uni
versiteit te Nijmegen een lezing over „Arbeids
verhoudingen in Nederlandsch Indië""als eer
ste In een reeks voordrachten over Indische
onderwerpen, welke, evenals vorige jaren ook
thans weer door den Senaat, der Keizer Karei
Universiteit met medewerking der regeering
zijn georganiseerd.
De Rector Magnificus prof. dr. E. Drerun
leidde met een kort woord den spreker in.
Professor Kielstra bepaalde zich tot
de sociaal-economische zyde van het onder
werp en In de tweede plaats besprak hij daar
van slechts de verhouding van den Europee
schen werkgever en den inlandschen arbeider.
Eene verhouding, waarin, zooals hij zeide, het
eigenaardige koloniaal-economisch karakter
van de arbeidsverhoudingen typisch tot uiting
komt en waarin tevens blijkt, dat de ver
schijnselen in Ned. Indië niet op zich zelf staan.
Overal vindt, men overeenkomstige toestjfaden,
waar bevolkingsgroepen met een zoodanig ver
schil in cultuur tezamen leven in één sociaal
verband, dat zy ondanks allerlei betrekkingen,
die de leden dier groepen onderling onderhou
den, niet samensmelten.
Op economisch terrein is bet eigenaardige in
de verhouding Europeesch werkgever-inlandsch
arbeider, dat hier personen tot elkander in be
trekking treden wier behoeften-complex zeer
verschilt. Gevolg daarvan ls dat ook tusschen
het productiestelsel der groepen, waaruit zij
voortkomen, groot onderscheid bestaat. Dit
komt op twee wijzen voornamelijk tot uiting.
In het Euröpeeseh productieproces is de kapi
taalaanwending veel grooter in verhouding tot
de andere productiefactoren, natuurlijk milieu
en arbeid, dan In het inlandsche; verder treedt
in de productie-organisatie de leiding veel meer
op den voorgrond, is de arbeid meer gespecia
liseerd eo wordt in veel sneller tempo en met
veel grooter energie gewerkt. Daardoor staat
de inlandsche arbeider vreemd tegenover die
productie, die wordt geregeld door eene leiding,
die niet op de behoeften van den arbeider in
zijne cultuur maar op die van den werkgever
het oog gericht houdt. Die productie wordt dus
voortgezet tot een doel bereikt is, dat ver ligt
bulten de sfeer van den arbeider.
Hieruit verklaarde spr. het verschijnsel, dat
de arbeid zich dikwijls niet beschikbaar stelt
óp de vraag daarnaar van den ondernemer,
zoóals de ervaring in primitieve streken heeft
geleerd, om vervolgens te betoogen, dat slechts
dan, wanneer de inboorling een Welvaartste-
kort gevoelt en de arbeid bij den Ëuropeeschen
werkgever hem de gemakkelijkste wijze schynt
om dat abn te vullen, hij genegen zal zijn zich
als arbeider ter beschikking van den laatete
te stellen en ook in dat geval slechts in zoo
ver als dat voor aanvulling van Zijn des arbei
ders, welvaartstekort noodzakelijk is.
Loonarbeid draagt bierdoor in de kolonie
voor den arbeider een aanvullend karakter
naast de eigen productie der bevolkingsgroep,
waartoe hij behoort.
Vervolgens behandelde spr. den tweeden
vorm, waarin loonarbeid voorkomt, n.l. dien,
waarin nit de inheemsche productiegroepen
leden zich afscheiden om geheel in het Euro-
peesche productieproces als arbeider over te
gaan. Dat deze vorm voor de inlandsche maat
schappij minder aantrekkelijk is, werd ver
klaard uit de inrichting der samenleving, waar
in over het algemeen ééne groep, van genealo-
gischen of territorialen aard, het geheele leven
beheerscht en op elk onderdeel van bet levens
gebied den band vormt, waarin de individuen
tot anderen staan. Zulk eene groep kan reli-
gieuse, defensieve, moraal en recht handhaven
de, maar ook economische organisatie zijn.
Door de banden met haar te verbreken, isoleert
het individu zich dus, als de groep nog zeer
krachtig is. veel sterker van anderen dan wij
ons dat in onze verhoudingen kunnen voor
stellen. Aantrekkelijk is daarom een econo
mische toekomst, door arbeid te zoeken op de
thans besproken wijze alleen voor hen, die om
een of andere reden in hunne groepen zich
niet meer goed kunnen handhaven, die dus van
inheemsch gezichtspunt gedeclasseerd zijn.
Naar mate nu die classeering erger is, is mén
eer geneigd tot het zoeken van arbeid, waarbij
de band geheel verbroken wordt, zooals bij de
contractanten, die naar andere eilanden emi-
greeren als arbeider. Wie rehabilitatie mag
verwachten of zich alleen uit economischen
nood, gevolg ook van bevolkingsaanwas, ge
dwongen ziet tot beengaan, blijft zoo nabij mo
gelijk en snijdt ook zoo weinig mogelijk de
banden met do eigen groep door.
Overheidsplicht, ter handhaving van orde en
rust, was het dus wel om in bijzondere regelin
gen, de z.g. koelie-ordonnanties, maatregelen
te treffen om dat te voorkomen.
Uitbreiding van het behoeftencomplex van
den inlander zal het arbeidsaanbod ruimer ma.
ken en daarmee den toestand voor den Ëuro
peeschen werkgever, die nu dikwijls niet ge.
makkelijk is, verbeteren. In dicht bevolkte stre
ken is uiteraard de toestand voor hem het
beste.
Prof. Kielstra eindigde met de hoop uit te
spreken, dat hij zijn hoorders den indruk mocht
hebben gegeven, dat koloniaal-economische
vraagstukken als het behandelde niet alleen
het onderzoek zeer waard zijn, maar bovendien
zelfstandig onderzoek vereischen en niet opge
lost kunnen worden met een beroep op begin
selen van abstracten aard of afgeleid uit ge
gevens, die onder geheel andere sociale om.
standigheden zijn gevonden.
Prof. Drerup dankte den spreker.
Een gevolg van de Duitsche
protectie-poliiiek
DE VROUW HAD GELIJK!
In een dorp onder den rook van Roermond
heeft zich dezer dagen het volgende afgespeeld,
vertelt de „N.K.":
Man en vrouw zijn in hun tuin bezig met
het tellen der peren op hun Ieiboomen tegen
den zuidelijken muurgevel. Hij telt er 44, zij
maar 40. Over dit verschil in tellen ontspint
zich een vrij heftig verschil van meening.
Den volgenden morgen wil hij het aantal
peren nog eens precies vaststellen. Doch dit
hoefde niet, ze waren verdwenen. De plukker
had een briefje aan een der boomen gespijkerd
met de mededeeling: „De vrouw bad gelijk, het
waren er 40".
OPLICHTER AANGEHOUDEN.
De politie te Geleen heeft een oplichter van
Duitsche nationaliteit gearresteerd, die foto's
verkocht van de mijnramp te Alsdorf, daarbij
valschelijk voorgevende dat de opbrengst ten
goede kwam aan de nagelaten betrekkingen der
slachtoffer*.
Diep treurig is het perspectief
Onder voorzitterschap van den heer M. C.
de Korver uit Gonkum kwam gisterenmiddag
de Vereeniging van Nederla-ndsche Paarden
handelaren te 's Gmvenïiage in buitengewone
vergadering bijeen.
De voorzitter hield in deze bijeenkomst een
inleiding over het onderwerp: „Welke stappen
kunnen worden gedaan om de warmbloedpaar-
den fokkerij, in bet gedrang gekomen door de
exorbitant hooge invoerrechten (vastgelegd in
het in 1925 tot stand gekomen gewijzigde tarief
van invoerrechten in Dultschland) uit haar
om passé te heipen?"
Den huldigen noodtoestand in de paarden
fokkerij hebben wij, aldus spr.,'aan geheel an
dere oorzaken dan de economische crisis te
wijten. Met enkele woorden schetste spr. ver
volgens den stand van zaken in de warmbloed-
fokkerij. Hot perspectief achtte spT. voor de
warmbloedfokkerij diep treurig.
Door eendrachtig optreden van fokkerij en
handel, door verandering van de Duitsche
tarieven, moet getracht worden, onze warrn-
bloedfokkeTij van een wissen ondergang te red
den. Het water is tot de lippen gestegen: nog
een paar jaar en het is gebeurd.
Het is zaak, dat de NedeTlandscbe regeering
diie van Dultschland de overtuiging bij brengt,
dat het formeel en moreel billijk is, en dat zij
het recht heeft den eisoh te. stellen op grond
van de clausule van meestbeguusfigde natie.
Spr. besloot met den noodkreet tot de regee
ring: Doe wat gij kunt, maar red onze nationale
warmbloedfokkerij. Een redding die uitsluitend
en alleen kan komen van een In het Duitsch
Nederlandsch handelsverdrag te 'bepalen gelijk
stelling van het tarief van invoerrechten voor
koud- en warmbloedpaarden.
Het crediet van 200 millioen gulden zal nog
altijd blijken een krachtig wapen te zijn om
Duitacblarud voor deze materie wat soepeler te
stemmen.
Het bestuur stelde daarop de volgende motie
voor:
„De vergadering, samengesteld uit vertegen
woordigers van alle in Nederland gevestigde
eta/miboekveireenigingen van warmbloedpaarden
de drie centrale landbouworganisaties -
federatie van Landelijke Rijvereenigingen eu
-handelaren;
doordrongen van het feit dat ter voorkoming
van volkomen ondergang der fokkerij van warm
bloedpaarden dringend verlaging noodig is, van
de in 1925 tot vrijwel een prohibitief peil ver
hoogde invoerrechten voor warmbloedpaarden
ln Duitschiand, waardoor mede wordt opgehe
ven het onrechtvaardige en kwetsende karakter
van discriminatie die er bestaat in de tarieven
tusschen koud- en warmbloedpaarden;
noodigt de regeering uit, de noodige stappen
te willen doen welke er toe kunnen leiden, dat
zeer spoedig in ieder geval vóór het op 31 De
cember 1932 afloopen van het Duitsch-Neder-
landsdh handelsverdrag, de invoerrechten in
Dultschland op warmbloed- worden gelijk ge
steld aan die op koudbloedpaarden".
Hierna volgde eenige discussie, waarna de
motie met algemeene stemmen werd aangeno
men.
De motie zal door een oommissie, waarin de
verschillende belanghebbende organisaties en
groepen zijn vertegenwoordigd aan de regeering
worden aangeboden.
Eenige gedachten wisseling volgde nog over
de vraag Of aan warm- dan wel aan koudbloed-
fokkerij de voorkeur moet worden gegeven.
Met woorden van dank aan de verschillende
vertegenwoordigers en met de hoop Uit te spre
ken dat de thans in het werk te stellen pogin
gen tot verbetering van de situatie der warm
bloedfokkerij succes mogen hebben, sloot de
voorzitter de vergadering.
Herinnering aan het gebeuren
vóór 100 jaar
Wapenschouw en ontvangst ten
Stadhuize
Gisteren brachten de studenten weerbaar
heidscorpsen van Utrecht en Leiden een be
zoek aan Bergen op Zoom, ter herinnering aan
het historische feit van voor 100 jaren, toen
de Utrechtsehe Vrijwillige Jagers hun eerste
kwartier te Bergen op Zoom betrokken, terwijl
terzelfder tijd de Leidsshe JageTS te Breda wer
den ingekwartierd.
De corpsen arriveerden 's morgens te ll.lt
uur, tegelijk met de stafmuziek van het Ce
Reg. Inf., die dit gebeuren zou opluisteren.
Het Utrechtsehe stud enten weerbaarheids
corps, dat onder commando stond van den heer
J. Haitsma Muiier, werd vergezeld door den
rector Senatus veteranorum Jhr. F. F. Hoofl
Graafland en het Leidsche corps, dat ondev
commando stond van Jhr. J. van Nispen van
Pannerden, door den heer Ruijsch, Praeseo
Collegii.
Begeleid door stafmuziek werd van het
station afgemarcheerd en een flinke route door
de stad gemaakt, waarhij werd getrokken langs
de Rozemarijnstraat, waar het Utrechtsehe
corps voor 100 jaar in kwartier is geweest,
voorts langs de historische terreinen, terwyi
eveneens de kazernes werden bezocht.
Om 12 uur had op de Groote Markt een
wapenschouw en défilé plaats. Bij aankomst
stonden de troepen van het garnizoen, die aan
deze wapenschouw zouden deelnemen, reeds
opgesteld onder commando van majoor Rieber.
De Wapenschouw werd verricht door overste
Wilkens, garnizoens-commandant.
Na afloop werd voor de autoriteiten, die zich
voor het stadhuis hadden opgesteld, gedefileerd,
waarna de troepen van het garnizoen weer
naar de kazernes terug marcheerden, terwijl de
beide jagercorpsen zich naar het stadhuis be
gaven ter ontvangst door het gemeentebestuur.
Vervolgens begaf men zich naar de Sociëteit
Thalia, alwaar een dejeuner werd gebruikt,
terwijl er na afloop hiervan een the dansant
plaats had, aangeboden door de V. V. V.
KOLDEWEY NAAR VLAANDEREN
In de week van 17 tot 22 November spreekt
voor bet Alg. Ned. Verbond de architect B. J.
Koldewey uit Voorburg achtereenvolgens t©
Kortrijk, Oostende, Antwerpen, Yperen, Lok»
ren en Brussel over „modern© bouwkunst Is
Holland."
