Een GeschenK
ALGEMEEN OVERZICHT.
Mgr. Kordac over het moderne kapitalisme
Financieele schandalen
in Frankrijk
Uit de Vaticaansche stad
ENGELAND VOOR HET
MIJNCONFLICT
Zes millioen werkloozen in
Europa
Onvruchtbare interesten
MAANDAG 1 DECEMBER 1930
,HOE IS HET MOGELIJK, DAT MIJN VERKLARINGEN ZOO'N
VERWONDERING VERWEKKEN. HEB IK SOMS IETS
NIEUWS GEZEGD?
BANKEN EN BEURZEN MEDE DE EERSTE OORZAKEN VAN
DE RUÏNE
De economische Volkenbonds
conferentie
Opper-Silezië
Opstanden in Zuid-Rusland?
IIE ELECTRISCHE INSTALLATIES
TEN VATICANE
DE LOONSVERLAGING IN ITALIË
Van 8 tot 10 procent
DE NOOD IN BEIEREN
In Schotland 92.000 stakers
TEGENSTRIJDIGE BERICHTEN
ONDER DE MIJNWERKERS
CRITIEK OP HOOVER
Door de roovers vrijgelaten
HUGENBERG SEINT AAN
BRUNINNG
Providentieele waarden.
AFSCHUWELIJKE MOORD
HET MOSKOUSCHE PROCES
Naar wij vernemen, heeft heer
H. Colijn aan Sir Eric Drummond een
sch rij ven gezonden,
dat hij, met uitzon
dering van de nog
te houden vergade
ringen voor de in
werkingstelling der
z.g. handels-conven
tie, zich niet langer
beschikbaar kan
stellen voor het prae-
sidium van de vol
gende bijeenkomsten
van de conferentie
voor gemeenschappe
lijke economische
actie, als wier pre
sident hij door den
raad van den volkenbond aangewezen was.
De grond voor deze beslissing van den heer
Colijn moet vooral gezocht worden in de om
standigheden, dat steeds duidelijker blijkt, dat in
de werkzaamheden van multilaterale conven
ties weinig te verwachten is voor de verbete
ring der handelsbetrekkingen tusschen de
staten, althans voor zoover het verlagen van
douane-tarieven betreft.
Steeds meer bleek, dat de meest belovende
procedure daarvoor gezocht moet worden in
het sluiten van bilaterale overeenkomsten.
Waar dit zoo is, zullen de Geneefsche bij
eenkomsten van economischen aard aan be-
teekenis inboeten en was de heer Colijn van
oordeel, dat hij, die zich niet had willen ont
trekken voorzoover anderen nog vertrouwen
hadden in de multilaterale methoden thans
met het oog op zijn in Nederland te verrich
ten werkzaamheden zijn tijd niet verder ter
beschikking mocht stellen.
Dit sluit echter niet uit de verdere mede
werking van den heer Colijn aan de Geneef
sche economische besprekingen, wanneer de
Nederlandsche regeering daarvoor nogmaals
een beroep op hem mocht doen, om ons land
te Genève als gedelegeerde te vertegenwoordi
gen.
De poel der commercieele
depressie"
wij bevinden ons thans in den vree-
selijken poel der commercieele depressie. Over
heel het land is de handel sinds tal van jaren
reeds slap; alom zijn arbeiders die werken
willen, maar geeu werk kunnen vinden. In al
onze groote steden beerschen stagnatie in za
ken, armoede en zelfs honger. Zeker had vol
gens de door ons gevolgde leerstellingen der
politieke economie (bedoeld wordt vooral het
vrijhandelsbeginsel zonder wederkeerigheid)
geen dier dingen moeten gebeuren; wij had
den een voortdurend en duurzaam succes moe
ten hebben.
„De depressie heeft bijna aanhoudend ge-
heerscht gedurende twaalf jaren; zij heeft zien
niet alleen uitgestrekt over ons land doch min
of meer over alle groote handelslanden ter we
reld. Neemt men dezen langen duur in aan
merking dan geloof ik niet, dat wij ooit zulk
een depressie gekend hebben. Haar kenmerken
zijn kwijnende handel over het geheele land,
zoowel in den groot- als in den kleinhandel, en
en in alle takken van nijverheid, met weinige
uitzonderingen. Wat wil bet zeggen dat de han
del slecht is? Het beteekent eenvoudig, dat er
een tekort aan koopers is. Waarom is er een
tekort aan koopers? Omdat zij, die koopers
moeeten zijn, niet genoeg geld hebben. Wij heb
ben eenvoudig te doen met verminderd ver
bruik, en wel over de geheele wereld, en de
eenige oorzaak hiervan is armoede. Onze af
nemers, zoowel in buiten, als in binnenland,
zijn mindeT koopkrachtig geworden.
.Teneinde de periode, gedurende welke de
depressie duurt, duidelijk toe te lichten, heb
ik een diagram geteekend, dat onzen in- en
uitvoer weergeeft. Er blijkt uit dat onze in
voer, afgezien van de onvermijdelijke kleine
fluctuaties, van het begin tot het einde dier
periode voortdurend omlhooggegaan is, maar
dak onze uitvoer een geheel anderen loop ge
nomen heeft.
„Een ander symptoom van den gang der de
pressie is het aantal faillissementen, dat ge
durende die periode plaats gehad heeft. Uit do
cijfers blijkt dat de faillissementen in aantal
begonnen toe te nemen, toen de handel begon
af te nemen (n.l. 12 jaren geleden). Dit is van
belang omdat vele schrijvers den langen duur
der depressie geheel buiten beschouwing laten,
en haar behandelen als iets van betrekkelijk
nieuwen datum, dat eerst de laatste twee of
drie jaren over ons gekomen is.
„Na lang overwogen te hebben wat de wer
kelijke oorzaken zijn van dit verschijnsel, ben
ik tot de conclusie gekomen dat zij vier in getai
zijn. De eerste is het buitensporige bedrag aan
buitenlandsche leeningen in de periode van
voorspoed; hierbij komt de geweldige toename
der oorlogsuitgaven door alle landen van
Europa in diezelfde periode; een andere oorzaak
is dat speculatie in de laatste jaren steeds meer
een broodwinning woTdt, en de laatste, en
tevens een der belangrijkste, kan worden sa
mengevat in een van de resultaten van ons
ondeugdelijk land-systeem: de ontvolking der
plattelandsdistricten en de overbevolking der
steden.
„Het is duidelijk dat de depressie, waaronder
wij gebukt gaan, alle andere groote handels
hinden van Europa en Amerika moest aan-
tasten. Maar er zijn enkele speciale oorzaken,
betrekking hebbende op Amerika, welke het op
merkelijk fe;t verklaren dat de Amerikanen,
ondanks de voordeelen die hun reusachtig
grondgebied, en hun groote energie en onder-
nehiinsskracht kun bieden, onder die depressie
misschien evenzeer lijden als wij. De oorzaak is
te vinden in het feit dat bij hen liet kwaad
van het speculeeren een nog veel grooter om
vang heeft dan bij ons."
Wij zullen het laten bij deze citaten uit een
artikel van den beroemden Engelschen natuur
kundige en sociaal-econoom Alfred Russel Wal
lace. Het artikel zelf is een samenvatting van
een lezing, die Wallace te Edingburgk hield in
het jaar lgS6- Hij' Het het in 1900 herdruk
ken in zijn „Studies scientific and social" om
dat hij geloofde ,,dat het gezichtspunten bevat
te die thans even waar en toepasselijk zijn als
zij toen waren." En nu, nog derig jaren later,
zouden bovenstaande beschouwingen, zoo men
enkele punten, zooals die betreffende de toene
mende miliaire uitgaven, uitschakelde, nog ge.
schreven kunnen worden niet t oog op de heer
schende depressie. Wij gelooven niet dat velen
gemerkt zullen hebben, dat zij een vertaling
lazen van iets dat vier.en-veertig jaren gele
den geschreven werd.
Dus moed gevait! Men is er toen ook ge.
komen!
De Poolsche terreur in
Êt
De Duitsche regeering heeft den
secretaris-generaal van den volkenbond de
aangekondigde nota over de vervolging en on
derdrukking der Duitschers in Opper-Silezië
toegezonden.
Aan de nota zijn verschillende bijlagen toe
gevoegd, waarin de beschuldigingen aan het
adres van Polen met een uitvoerig feiten-re
laas worden toegelicht.
De Duitsche regeering verlangt in de nota,
dat de volkenbond, op grond van de bestaan
de verdragen over de behandeling der min
derheden, tegen deze reohtsschending zal op
treden, dat schadevergoeding zal worden ver
leend aan de Duitsche slachtoffers der Poolsche
terreur en dat de politieke rechten der Duitsche
minderheid in de toekomst beter worden ge
waarborgd.
De Duitsche regeering stelt voor de kwestie,
in de Duitsche nota te berde gebracht, op de
agenda der eerstvolgende raadsvergadering op
19 Januari a.s. te plaatsen.
De consul-generaal van Duitschland te
Kattowitz, die de nota namens de Duitsche
regeering te Genève heeft overhandigd, is met
den secretaris-generaal van den volkenbond,
sir Eric Drummond overeengekomen, dat de
nota Woensdag a.s. te Genève zal worden ge
publiceerd.
De secretaris-generaal heeft toegezegd de
nota op de agenda van de eerstvolgende raads
zitting te zullen plaatsen.
De crisis in Oostenrijk
Een bericht uit Weenen over de te verwach
ten vorming van het nieuwe Oostenrijksche
kabinet maakt melding van de meening van
het orgaan van den landbond, volgens hetwelk
op een samenwerking met het „Heimat"-blok
niet meer gerekend kan worden, zoodat de
nieuwe regeering uit de Christelijk-socialen en
het Schoberblok gevormd zal worden.
Als minister voor binnenlandsche zaken
wordt thans Schober genoemd.
Amerika's toetreden tot het
Intern. Hof
President Hoover heeft verklaard dat 't pro
tocol voor de toetreding van de Vereenigde Sta
ten tot het permanente hof van internationale
justitie te 's Gravenhage, dat verleden jaar te
Genève is opgesteld, tijdens de eerstvolgende
zittingsperiode bij het congres zal worden in
gediend.
Het protocol inzake de herziening der statu
ten van het hof dat ten doel heeft de toetreding
der Vereenigde Staten mogelijk te maken, zal
terzelfdertijd bij het congres worden ingediend
Nadere berichten vestigen er de aandacht op,
dat Hoover zijn besluit genomen heeft, ondanks
het ongunstige advies van den voorzitter van
den senaat, die hem waarschuwde voor de he
vige oppositie, die er in den senaat tegen de toe
treding van Amerika bestaat, zoodat waar
schijnlijk langgerekte debatten te vreezen zijn,
waardoor het bijeenroepen van het congres
in een buitengewone zitting in het volgende
voorjaar noodig zal worden.
De stemming ten opzichte van het toetreden
der Vereenigde Staten tot het inernationale
gerechtshof is in den senaat en de commissie
zeer verdeeld.
President Hoover heeft waarschijnlijk tot
zijn stap besloten op de overweging, dat in liet
nieuwe congres de stemming nog vijandelijker
tegenover de regeering zal zijn en de kansen
voor de ratificatie van het protocol dlentenge-
volge dan nog geringer zullen zijn.
Uit Boekarest wordt gemeld, dat er volgens
berichten uit Bessarabië een opstand is uitge
broken in verschillende districten van Zuid-
Rusland en dat de boeren het graan verbranden
om te voorkomen, dat dit door de sovjets in
beslag wordt genomen.
Bevestiging van dit bericht is van andere
zijde niet ontvangen.
Wanneer de wegenaanleg gereed
zal zijn
Men schrijf- ons uit Rome:
Binnenkort, wanneer de nieuwe wegenaanleg
in de Vaticaansche Stad gereed zal zijn, zal aan
alle straten en pleinen de Vabcaansche Stad
een definitieve benaming gegeven worden.
De beide pleinen ,,Piazza delia Sagristia" en
„Piazza di Ssnta Marta", zullen tot een groot
plein vereenigd worden dat waarschijnlijk ge
noemd zal worden naar de H. Marta, wier
kerkje hier gestaan heeft.
De vroegere ,,Viccolo Scaccia" is intusschen
reeds geheel verdwenen. In plaats daarvan is
de groote oprijweg gekomen naar het Vati
caansche station, die overigens het oude
straatje slechts ten deele volgt.
De oude „Via della Zecea" is in twee straten
gesplitst. Beide straten voeren naar het nieuwe
„palazzo" van den Vaticaanschen gouverneur
en het nieuwe Ethiopische college.
Aan den anderen ingang der Vaticaansche
Stad, aan de „via di Porta Angelica" dus, zijn
ook tal van straten en gebouwen veranderd
en vernieuwd, waardoor verschillende oude
straten, zoca's bijv. de „Via della cancellata",
verdwenen zijn.
De nieuwe straten, die tusschen de nieuwe
gebouwen en de parochiekerk werden aange
legd, zullen naar Pausen genoemd worden, of
naar zeer belangrijke historische gebeurtenis
sen, die met het Vatioaan in verband staan.
Een ander gebied dat een totale verandering
ondergaan heeft, is de .z.g. ,,Prati del Belve
dere".
De historische naam „Belevedere" zal waar
schijnlijk alleen nog behouden blijven voor het
schitterende plein van Bramante, den ,,Cortile
del Belvedere", voor de Vaticaansche biblio
theek.
Worden op 6 Januari in gebruik
genomen
Men meldt ons uit Rome d.d. 25 dezer:
Naar uit goede bron verluidt, zullen de
nieuwe electrische installaties in de Vaticaan
sche Stad den 6en Januari a.s. worden inge
wijd.
De intusschen tot een groote electrische cen
trale omgebouwde ,,Zecca" zal, behalve den
electrischen stroom voor de verlichting van het
Vaticaan, ook den noodigen stroom leveren voor
de liften' van het Vaticaan, voor de machines
in de drukkerijen van den „Osservatore" en de
Vaticaansche uitgeverij, eveneens voor het
Vaticaansche radiostation en de Vaticaansche
sterrewacht.
De eerste electrische installaties werden in
het Vaticaan aangebracht onder het pontifi
caat van Z. H. Paus Leo XIII door ingenieur
Mannucci, die thans in leven is.
De gemoederen nog allerminst
tot bedaren gekomen
MET DE ENQUETE BEGONNEN
Het offensief der oppositie tegen
Tardieu
PARIJS, 29 November. (VAN ONZEN COR
RESPONDENT). In de parlementaire kringen
zijn de gemoederen nog allerminst tot beda
ren gekomen. Na de stormachtige zitting van
gisteren zijn de verhoudingen zoodanig toe-
gescherpt, dat m«n er zich rekenschap van
geeft, dat de toestand zoo niet kan blijven.
De oppositie beschouwt het ministerie- Tar
dieu reeds demissionair, doch Tardieu schijnt
vastbesloten, zich met de uiterste energie te
verdedigen. De strijd is vooral zoo toegescherpt
door de verkiezing van Louis Marin tot pre
sident van de onderzoelkingscommissie; de
leider van de rechterzijde staat bekend bij voor-
en tegenstanders als een buitengewoon ener
giek en rechtschapen mail, die een waarborg
is, dat de 'onderzoekingscommissie geen doof-
potwerk zal verrichten, iets wat de oppositie
en ook enkele elementen in de regeeringskrin-
gen zeer onaangenaam vinden.
Beide kampen staan met gebalde vuisten
tegenover elkaar en het onthoudingsdreige
ment van de oppositie, door Léon Blum geuit,
is met een felle bedreiging door Tardieu be
antwoord, toen hij zeide, dat als het eindresul
taat van het onderzoek bekend zal zijn, zijns
inziens, de radicalen en de socialisten wel niet
fier zullen zijn.
Over en weer werpt men elkaar namen toe
en de toestand begint meer en meer op dien
van tijdens het Panama-schandaal te gelijken,
ook al wat den omvang der feiten betreft.
De arrestatie van Oustric wordt meer als
een politieke daad opgevat, daar men beweert,
dat Oustric de leiding heeft van de deputé's,
die door hem bevoordeeld zijn geworden. Doch
men verschilt van meening over de vraag,
door wie zijn arrestatie werd geïnspireerd;
door Chéron of de radicalen in en buiten het
kabinet, om Tardieu onaangenaam te zijn.
Men noemt Mar-raud en Chautemps.
Het bijeenkomen der commissie en de arres
tatie van Oustric worden algemeen als 'n zeer
gevaarlijke klip voor de regeering beschouwd.
Doch het wil ons voorkomen, dat, terwijl in
het algemeen de senaat wel gaarne zou wil
len ingrijpen, om de rust te doen terugkeeren,
hij zeer moeilijk tot handelen zal zijn te bren-
S«n-
Tardieu heeft het voordeel, dat zijn minis
terie er is en dat hij zelf weet wat hij wil, ter
wijl daarbuiten niets dan onzekerheid bestaat.
Ook is het de groote vraag, wie achter het
beredderingsproees zit en dan vraagt men zioh
af, welke de houding van Poincarê is. Deze
zal Tardieu des te meer steunen, waar hij op
het oogenblik op geen ministerpresidentschap
gesteld is, daar hij te zeer prijs stelt op den
titel van stadhouder van de Parijsche balie,
waarvoor hij voor het volgende jaar is aan
gewezen.
De verwijzing naar den strafrechter van den
radicaal-socialistischen deputé Delabarre we
gens het uitgeven van valsohe wissels, een
zaak die identiek is met het Klotz-sehandaal,
heeft in het radicale kamp veel verwarring
gesticht en bij het publiek de meening ver
sterkt, dat in parlementaire kringen een
Augias-stal bestaat en zoo niet energiek wordt
ingegrepen, dan zal de anti-parlementaire
stemming nog aanzienlijk toenemen. Wat
echter even goed het geval zal zijn, als de
schandalen loskomen.
Hedenochtend ging opnieuw het gerucht,
dat Tardieu zelf zou aftreden, voor hij een
votum van wantrouwen ontvangt. Een zeer
onwaarschijnlijk gerucht. Ongetwijfeld is zijn
kamermeerderheid van 14 stemmen niet zeer
soliede meer, maar de toestand verandert van
oogenblik tot oogenblik en Tardieu heeft het
voordeel, open spel te spelen. Het gevaar voor
Tardieu dreigt meer van binnen dan van
buiten af en de oppositie insinueert, dat hij
met Chéron het Trojaan,sohe paard heeft bin
nengehaald. Het is echter moeilijk aan te
nemen, dat Chéron het op het oogenblik tot
een crisis zou laten komen.
In elk geval wordt de zitting van Dinsdag
met groote spanning afgewacht, temeer daar
Marin de onderzoekingscommissie heeft doen
besluiten, een commissie van zeven leden te
benoemen, door hem zelf gepresideerd uit de
leden van de enquête-commissie, om kennis
te nemen van de regeeringsdossiers omtrent
personen, wier zaken met die van Oustric
verband houden.
ROME, 29 November (V. D.). De voorzitters
van de federaties van werkgevers en arbeiders
in de industrie hebben de regeering een nieuwe
loon-overeenkomst voorgesteld, die met Ingang
van 1 December a.s. in werking treedt en waar
bij de arbeidsloonen met 8 worden verlaagd.
De voorgestelde loonsverlaging zal echter
niet gelden voor arbeiders, die niet langer dan
drie dagen per week werken of minder dan
12 Lire per dag in steden van meer dan 200.000
inwoners en minder dan 8 Lire per dag in an
dere gemeenten verdienen.
Bij arbeiders ,die in het laatste halfjaar reeds
minder loon hebben ontvangen, zal de nieuwe
verlaging slechts tot het bedrag van het ver
schil worden toegepast.
Voor de beambten zal de verlaging bedra
gen 8 pet. voor salarissen van 300 tot 1000 lire
per maand en 10 pet. voor alle hoogere sala
rissen.
Een oproep der regeering
MüNCHEN, 29 November (IJ. N.). De Bei-
ersche regeering heeft een oproep tot de bevol
king gericht, waarin deze wordt aangespoord
al haar krachten in te spannen, teneinde in de
wintermaanden den grooten nood te helpen ver
lichten.
In den oproep wordt gezegd, dat staat en ge
meenten alleen den nood niet kunnen over
winnen en dat ook de krachten der organisa
ties foor sociaal werk onvoldoende zijn.
De ellende kan slechts worden overwonnen,
als het heele volk samenwerkt. Wie nog, zij
het ook bescheiden, inkomen heeft, is verplicht
hen te helpen, die zich in een minder geluk
kige positie bevinden.
LONDEN, 29 November. (R.O.) In de dis
tricten Cumberland in Noord-Wales zijn tus
schen de mijneigenaren en mijnwerkers voor-
loopige overeenkomsten gesloten.
Do Schotsche mijnwerkers hebben op een
conferentie te Glasgow 'besloten, van morgen
namiddag af, alle mijnbedrijven stil te leggen.
LONDEN, 29 November. (R.O.) In Schot
land zijn 92000 mijnwerkers bij het conflict
betrokken.
De mijnwerkers van Zuid-Wales hebben met
groote meerderheid van stemmen besloten, de
nieuwe arbeidsvoorwaarden voorloopig te aan
vaarden.
Als laatste poging, om de partijen te ver
zoenen, zal de regeering waarschijnlijk mor
gen op het departement van arbeid een con
ferentie houden, waaraan vertegenwoordigers
der regeering, der mijneigenaren en der mijn
werkers zullen deelnemen.
LONDEN, 29 November. (R.O.) De mi
nister voor de mijnen verklaarde, dat het con
flict in de mijnindustrie, dat a.s. Maandag
dreigde uit te breken, bezworen is.
In de meeste districten zal het werk worden
voortgezet en men hoopt zelfs, dat dit in alle
districten het geval zal zijn.
De uitvoer van steenkolen zal er dus niet
onder te lijden hebben.
LONDEN, 29 November. (N.T.A.) Het giste
ren door den mijnwerkersbond genomen be
sluit om het verzoek van eenige mijndistric-
ten, om goedkeuring van de gradueele verdee-
'ling van den arbeidstijd in plaats van den
vasten 7%-urigen werkdag, van de hand te
wijzen, heeft den toestand in niet geringe
mate verscherpt.
De secretaris 0ran de mijnwerkersfederatie,
Mr. Cook, meent echter, niettegenstaande dit
besluit, het conflict toch nog in der minne te
kunnen schikken en wil alles doen, om het
neerleggen van den arbeid in de mijnen te
verhinderen.
IJij verwacht met name veel van de reeds
gemelde tusschenkomst der regeering. Mocht
echter de bemiddelingsactie der regeering op
het laatste moment mislukken, dan zou dit
ibeteekenen, dat Maandag a.s. ongeveer drie
honderdduizend mijnwerkers in staking zou
den gaan en dat misschien in het geheele
'land het werk in de mijnen wordt neerge
legd.
De toestand -kan dus in het kort zoo worden
geschetst, dat werkgevers en werknemers in
het steenkolenbedrijf weliswaar voor een nood
lottig conflict staan, dat echter de regeering
izioh van den toestand geheel op de hoogte
blijft houden en bereid blijft, bemiddelend
tusschen de partijen op te treden.
De regeering heeft daarbij echter niet veel
tijd te verliezen.
Rusland niet meegerekend
Economische samenwerking
noodzakelijk
PARIJS, 29 November. (N.T.A.) Oud-minis
ter Loucheur heeft aan een persvertegenwoor
diger een verklaring afgelegd over den econo
mischen toestand in Europa.
Loucheur wees er op, dat er thans in
Europa, Rusland niet medegerekend, zes mil
lioen werkloozen zijn, hetgeen beteekent, dat
■10 procent der beschikbare arbeidskrachten
tot werkloosheid is gedoemd.
Hierbij moet men ook nog rekening houden
■met de in vele landen bestaande verkapte
werkloosheid in den vorm van beperking der
arbeidsdagen.
Loucheur zeide, dat er tusschen de Euro-
peescke staten en later tusschen alle landen
der wereld economische samenwerking moest
plaats hebben, teneinde tot het vormen van
kartels te geraken.
Met een kapel-auto door
Groot-Y orkshire
De Zeereerw. Pater Owen Dudley maakt
op het oogenblik met een zg. kapel-auto van
de katholieke Missievereeniging een dienstreis
door de mijnstreek van Groot-Yorkshire. Over
de godsdienstige toestanden onder de mijnwer
kers deelt hij het volgende mede:
„De groote masa van deze mijnwerkers
heeft zeer weinig belangstelling voor den
godsdienst. Do oudere generatie heeft nog een
vage herinnering aan het Protestantisme, maar
de jongeren bekooren tot geen enkel godsdien
stig genootschap. Zij komen nooit in een kerk
of kapel".
Van de.n anderen kant kan pater Dudley
toch melden dat hij overal welwillend ontvan
gen wordt. Er kwam een groote menigte arbei
ders bijeen en zelfs bij regenachtig weer wer
den zij niet ongeduldig maar zij bleven gedul
dig luisteren om de leer van het Evangelie in
zich op te nemen. Onder de toehoorders be
vonden zich slechts enkele vrouwen.
Om een ministerbenoeming
WASHINGTON, 29 November (N.T.A.) Naar
aanleiding van de benoeming door president
Hoover van den leider der georganiseerde
spoorwegarbeiders, William Nu. kies Doak, tot
minister van arbeid, in plaats van den tot se
nator verkozen James Davis, is tusschen Hoo
ver en den algemeenen bond van Amerikaan-
sche vakvereenigingen een meeningsverschil
gerezen.
Op het protest van het vakvereenigingsver-
bond tegen deze benoeming verklaarde Hoover,
dat het verband slechts protesteert, omdat de
organisatie der spoorwegarbeiders niet bij het
vakvereenigingsverbond is aangesloten.
Hoover kan dus het protest niet als gerech-
vaardigd beschouwen, daar het niet aangaat
het al of niet bezitten van een lidmaatschaps
kaart als norm te stellen voor de competentie,
een ministerpost te bekleeden.
„Is een salaris van 300.000 dollar
geen schande?
Ware liefdadigheid moet de
ellende voorkomen
De talrijke commentaren, die op dit schrij
ven geleverd werden en de stapels brieven,
die den grijzen aartsbisschop als antwoord
op zijn energieke taal uit financieele en in
dustrieels kringen, uit arbeiderskringen, kort
om van alle zijden werden toegezonden, waren
voor den heer Huspek een aanleiding mgr.
Kordac nogmaals te interviewen. In dit inter
view verklaarde de aartsbisschop o.m.:
Een tweede interview
Hoe is het mogelijk, dkt mijn verklaringen
zoo'n verwondering verwekten? Heb ik soms
iets nieuws gezegd? Over deze vraagstukken
heb ik reeds gesproken in mijn colleges, als
professor in Se sociologie; in tal van privé
gesprekken heb ik de sociale kwestie bespro
ken.
Ik verkondig niets nieuws, ik ontwikkel het
program niet der moderne socialistische par
tijen. Alles wat ik gezegd heb, is reeds ge
zegd door Thomas van Aquino; dit alles vin
den wij beschreven in het nieuwe Testament
en in de Boeken van Mozes.
Iemand heeft de opmerking gemaakt, dat
niet alleen het kapitalisme maar ook de ban
ken de oorzaak zijn van de tegenwoordige
wanorde maar had ook ik niet gezegd, dat de
banken en beurzen mede de eerste oorzaken
zijn van de ruïne.
Reeds de H. Schrift zegt, dat de woeker te
veroordeelen is. En vooral moeten wij de on
vruchtbare „interesten" veroordeelen wanneer
het kapitaal" voot nuttige doeleinden zou
kunnen worden gebruikt en men den arbeiders
hiermede werk zou kunen verschaffen.
Wat verder te zeggen van de overvloedige
salarissen der groote financiers! Is het soms
geen schande, als een president van een
Amerikaansche bank jaarlijks een salaris ont
vangst van drie honderd duizend dollar?
De liefdadigheid! Zij is iets schoons maar
zij is niet alles. De ware liefdadigheid moet
niet alleen hulp verleenen in ellende, maar
ook de ellende voorkomen. De liefdadigheid
moet het werk beginnen en de rechtvaardig
heid moet het beëindigen.
De arbeider vraagt geen aalmoes, maar werk
en voor zijn werk wil hij een rechtvaardig
loon hebben. En dit weten wij uit de H. Schrift,
dat het achtergehouden loon een onrechtvaar
digheid is, die den Hemel om wraakt roept.
De schepper heeft den mensch ook op een
economischen en socialen grondslag geplaatst.
In verheven woorden beschrijft de H. Schrift
alles wat God den mensch gegeven heeft, om
zich te voeden, de aarde, planten, boomen,
vogels enz. Alles wat geschapen werd, met uit
zondering van den mensch, moet aan den
mensch ondergeschikt zijn.
Wanneer het menschelijk vernuft zoo vol
maakte machines heeft uitgevonden, dat de
mensch zelfs zijn brood niet meer behoeft te
verdienen, in het zweet des aanschijns, waar
om moeten dan van dit voordeel slechts enke
le individuen profiteeren, terwijl de arbeider
en de arme moeten blijven zwoegen en slaven.
Toen geheel de wereld in den poel van het
grofste materialisme verzonken lag, kwam de
Christus. En dit is het grootste geheim der
Om voor anderen een losprys
te verkrijgen
Negen zijner medegevangenen
weggevoerd
SHANGHAI, 29 November. (R.O.) Mgr.
Mignani, die den 14en October door commu
nisten gevangen werd genomen, is thans vrij
gelaten, ten einde voor zijn medegevangenen
een losprijs te verkrijgen. Hij verklaarde, dat
zes Chineesche priesters en zeven Chineesche
kloosterzusters bevrijd waren, maar dat vier
buitenlandsche priesters en vijf buitenland
sche kloosterzusters onder troepengeleide naar
Tangkiangsoe in de provincie Kian werden
vervoerd.
Men vreest, dat de lange tocht door de berg
achtige streken de meer bejaarde zusters ge
heel zal uitputten.
Over de Geneefsche ont
wapeningsconferentie
Dr. Hugenberg heeft, namens de Duitsch na
tionale volkspartij aan rijkskanselier dr. Brii-
ning een telegram gezonden waarin hij zegt,
„dat ter ontwapeningsconferentie te Genève de
booze bedoelingen van Frankrijk en de staten,
welke de bewapeningspolitiek van dit land vol
gen, duidelijk aan den dag getreden zijn.
H(j betoogt dat het Oosten van Duitschland
door Polen bedreigd wordt.
Uit een en ander kan Duitsahland dus de con
clusie trekken, dat het vrijheid moet hebben
over zijn eigen bewapening te beslissen.
Als dit recht niet erkend mocht worden door
de onderteekenaars van het verdrag van Ver
sailles, wordt het uittreden van Duitschland
uit den volkenbond onvermijdelijk."
ONTROUWE BANKIER
Zondag heeft zich op het hoofdbureau van
politie te Berlijn de 45-jarige bankier Adolf
Securius aangemeld, die zichzelf beschuldigde
Mk. 200.000 depositogelden verduisterd te heb
ben. Hij is daarop in hechtenis gehouden. Een
onderzoek wordt ingesteld.
i
wereldgeschiedenis. „God werd naakt, arm eu
zwak geboren, de allerhoogste vernederde zich
diep, om te protesteeren tegen de heerschappij
van het egoïsme en van de materie.
Dit is de grootste fout van onze tijden, dat
de regeerders dezer wereld Christus niet erken
nen, die voor ons menschen en voor ons heil
uit den hemel is nedergedaald.
Wat toch hebben wij na twee duizend jaar
bereikt! Sint Paulus zegt, dat het gebrek
aan liefde het karakteristieke kenmerk is van
het heidendom: de heidenen leven dus ook in
de twintigste eeuw.
Christus kwam temidden van de slavernij.
Christus echter is niet gekomen, cm het kapi
taal zoo maar zonder meer te veroordeelen, wij
weten immers, .dat hij de uitnoodigingen der
rijke pharizeërs aannam, aanzat aan hun gast
maal, zoodat een schijnheilige hem er zelfs
een verwijt van maakte.
Christus heeft duidelijk geleerd dat het
kapitaal den arbeid moet bevruchten doch
schrok er niet voor terug, den rijken de waar
heid te zeggen.
De rijke zonder eenig gevoel van medelijden
te eener zijde en de arme Lazarus te andere
zijde: ziedaar het beeld van de modernen tijd.
Het geloof, waaruit de liefde en de liefdadig
heid voortkomen, ontbreekt. De heidensche
materialistische filosofie viert hoogtij.
Wij zien dit ook in de moderne opvatting van
het huwelijk. Indien wij eischen, dat het huwe
lijk beleefd worde zooals Christus het gewild
heeft, zijn wij niet reactionnair, maar streven
wij naar vooruitgang.
Thans echter gelooft men niet meer in God,
den schepper van alle zichtbare en onzicht
bare dingen.
De „Osservatore Romano" van 26 November
j.l. schrijft naar aanleiding van de woorden
van mgr. Kordac o.a. het volgende.
De interviews van mgr. Kordac zijn wel
het meest treffende preludium voor den veer
tigsten jaardag van de Encycliek „Rerum
Novarum", ofschoon mgr. Kordac er wellicht
niet aan gedacht heeft, dat hij aan den voor
avond stond van de wereldherdenking van
deze groote encycliek.
Dit neemt niet weg, dat ons deze woorden
providentieel voorkomen. Evenals de Encycliek
„Reurm Novarum" zich keerde tegen het libe
ralisme en socialisme, zoo trekt mgr. Kordac
ten strijde tegen de telgen van deze twee
geestesrichtingen, het moderne kapitalisme en
communisme. Evenals rondom de encycliek
„Rerum Novarum", zoo ontwikkelt zioh ook
om de beide interviews van mgr. Kordac een
heftige strijd.
Toen de beroemde Enr.ycliek van Leo XIII
verscheen, sprak men van openbaring, impm-
visatie van een kunstige samenvlechting van
allerlei beginselen en theorieën men beweerde,
dat het vergeefsch werk was, deze beginselen
met elkaar te verzoenen: plichten en rechten
van arbeiders, rechten en plichten van pa
troons; vrijheid en interventie van den staat;
liefde en rechtvaardigheid enz. Hetzelfde
wordt thans gezegd van de verklaringen van
mgr. Kordac, die een echo zijn van deze En
cycliek.
De wereld echter begreep toen niet en be
grijpt ook nu niet, dat deze beginselen reeds
te vinden zijn in de Boeken van het Oude
Testament en zijn overgegaan in het Nieuwe,
verrijkt met Christus' leer als een oud hals
snoer, dat wordt opgesierd met nieuwe parelen.
„Non nova", zeide mgr. Kordac tot zijn in
terviewer: „sed vetera", als de wijsheid der
H. Boeken.
dat altijd welkom is aan man, vrouw, jongen of
meisje, is een doos of tube Purol.
Reel. 2741—5 5
Een 67-jarige vrouw dood
gevonden
BERLIJN, ,29 November (W.B.) De eigenares
van een banketwinkeltje op den hoek van de
„Prenzlauer Allee", de 67-jarige Anna Matsch-
ke,, werd hedenmorgen in de woonkamer achter
haar winkel dood gevonden.
Haar handen waren gebonden en over haar
gelaat lag een doek gespreid.
Naar alle waarschijnlijkheid is de moord in
den afgeloopen nacht gepleegd.
BERLIJN, 29 November (WB.) Naar de
moordcommissie, die met het onderzoek naar
den moord op Anna Matschke is belast, vast
stelt, heeft deze Donderdag j.l. aan een vrouw
gezegd, dat zij een nieuwen commensaal ge
vonden had.
Naar alle waarschijnlijkheid, heeft de dader
haar doen stikken.
Om haar hoofd was een lange doek gewonden,
waardoor enkele bloeddruppels heen sijpelden.
Uit het onderzoek der moordcommissie en
het medisch onderzoek blijkt, dat het hier
een moord uit niet nader te noemen motieven
betreft.
De politiepresident heeft een belooning van
1000 mark uitgeloofd voor dengene, die nadere
gegevens omtrent den dader kan verstrekken.
Prof. Ramsin gearresteerd
Uit Moskou wordt gemeld, dat in verband
met het proces tegen Prof. Ramsin en de S.g.a.
„industrie-partij" de voorzitter der Russisch#
vereeniging van ingenieurs en technici, prof,
Scbein, is gearresteerd.
Hij wordt ervan beschuldigd, met de orga
nisatie van Ramsin in verbinding to hebb#®
gestaan, hoewel bij steeds ontkend heeft, met
Ramsin ooit iets te maken te hebben aehaA,
