I
OPA
NIEUWE
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
Garage Unique
Burg. Knappertlaan 4
-ƒ2.40
WED. A. J. COPPENS
De C.L.O.C.
STADSNIEUWS
HET JAAR 1930 OP
SPORTGEBIED
:S
1
Prima Schiadamsche jenever
Noordmolenstr.IBTel. 68408
Jv'U+o JAARGANG
VRIJDAG 2 JANUARI 1931
No. 15914
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. 68085
DE TOL begraven
de brandende stad
Mmmm
Wei'kcsop automobielen
SCHIEDAM - TEL. 6 817
DIT NUMMER BESTAAT VI?
DRIE BLADEN
Wie voor altijd heengingen.
BELANGRIJKE SPORTVERRICH
TINGEN IN HET VOORBIJE
JAAR.
ADVERTEERDE 50 JAAR
SCHIEDAMSCHE COURANT
EN VOER ER WEL BIJ!
WAT DOET GIJNU?
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bI1 vooruitbetaling
Per drie maanden 3.25; per maand 1-1®!
per week 25 cents.
By bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprüs per drie maanden3.75, by
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 5 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURAN
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt
Voor 16 regels 1.55, elke regel meer 25 ets
By contract aanzieniyke reductie.
Geen prüsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Llefdadigheldsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadvert. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën5 regels 0.50; 10
regels 1.15 regels 1.50, by vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men by te voegen.
Gratis tl n i 7~tnn L't „„„rlmlen door een ongeval; 500.— bij verlies van beide handen, voeten of oogen; 250.— bij verlies van één hand, één voet of één oog; laO.— bij verlies van een (luim; 75. bij verlies van een wijs
vinge"f7TülnVb7t:rt!:v{n^ mei vooïbtaï alle vingers /an een hand; 25.- bij verlies van eiken anderen vinger. - De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand m dit blad worden afgedrukt.
Een vroolijk-droeve
plechtigheid
Het leven van een tol is taai, buitengewoon
aai, dat is gebleken. De tol van Viaardingen
aS op sterven, scheen dood dood na een lang
en krachtig bestaan. Maar het was hechts
®en toestand van schijndood en den laatsten
ag Van het jaar heeft de tol nog de krachtig
ste stuiptrekkingen vertoond. De begrafenis
Was niettemin al vastgesteld en liet scheelde
biaar weinig of de tol was levend begraven ge
worden. Dit onheil kon echter neg "worden
voorkomen, doch na die laatste stuip-trekking
is de tol dan toch voorgoed naar de eeuwige
jachtvelden vertrokken De begrafenisplech
tigheid ging dus door en wel gistermiddag om
half drie. Het was alles goed voorbereid en
het is een indrukwekkende plechtigheid ge
worden. Reeds lang voor de begraving wn« een
groote, menschenmenigte op de begraafplaats
verzameld en aan de „groeve" zelf was een uit
gebreid gezelschap verslaggevers en persfoto
grafen bijeen.
Om half drie vertrok de lijkstoet van har.
Handelsgebouw in Visarding*», voorop een
^kranste zwarte auto met een lijkbaar er op
«b doodbidders er in. Een S 6-tal volgauto's
kwanta er achteraan. De auto, waarin ook
wij waren gezeten, schoof ook in e ril, en
«en wel wat te snel tempo gmg het naar de
begraafplaats. Onder een vrij oneerbiedig ge-
Juich van de toeschouwers schoof de begrafe
nisstoet door den nu geopendem tol. De politie
regelde intusschen het verkeer, wat ondanks
he overstelpende drukte vrij goed gelukte.
Eindelijk, na lang wachten kwam over den
dijk de begrafenisstoet aangewandeld. Vier
aansprekers in gelegenheidscostuum en met
gelegenheid&geziclit droegen de baar waarop de
kis-t, die er niet was, bedolven lag onder de
grafkransen. Langzaam en plechtig, door bran,
dende kaarsen begeleid naderde de stoet den
tolboom De baar werd neergezet, de aanspre
kers poseerden en de persfotografen deden hun
werk. Nadat het klappen van de sluiters een
einde" bad genomen zette de eerste aanspreker,
de heer C. de Jong, den hoogen hoed in de
hand zich in postuur voor het uitspreken van
de lijkrede.
Eindelijk zei hij, is dan de tijd aangebroken
waarop deze tol tot verdwijnen gedoemd is.
Hiervoor zijn de autobezitters en ook de wagen-
bezitters zeer dankbaar. Dank dient ook ge
bracht te worden aan de hei: ren Holstein en
Hoogerwerff, die den eersten stoot aan de
agitatie gaven. Nu zijn we weer vrij.
Een driewerf hoera werd daarop aangeheven
voor den overleden tol een voor den tolbaas,
den heer Boekhorst en ook Floris Vos werd niet
vergeten. Daarna werd de krans van de Vlaai -
dingers aan den tol gehaakt. Aan den anderen
kant werd die van de tolgebruikers vastge
maakt en boven aan den tolboom prijkte de
grootste krans die van Rosa: een laatste
groet, dierbare tol, van weenend Schiedam.
Tot slot klonk nog een hoeratje voo-r Kees
de Jong en daarmee was de vroolijk-droeve
Plechtigheid geëindigd.
EERW. ZUSTERS THERESIANEN
Schiedam in haar ondergang
,Do brandend© Sta-d" aldus heeft Daan
van der Zee, zelf een kind van Schiedam, zijn
jongsten roman getiteld, waarin hij Schiedam,
de stad der branderijen, de „brandende" stad
beschrijft zooals liij haar zag aan het eind
der vorige en het begin der twintigste eeuw,
den tijd waarin de jenever-industrie van haar
hoogtepunt den geleidelijken steeds voortschrij
denden ondergang tegemoet ging; een onder
gang ais jenevers-tad, want als stad va.n in
dustrie is zij tot nieuw, irisch leven herboren.
Uit die „brandende stad" heeft d© schrijver
een figuur genomen, die hij het flakkerende
leven der stad als doorleven laat en die met
de brandende stad ten ondergaat: Chris Land
stra een arbeidersjonge^ een der ,,hoorigen'
van'het „vervloekte jeneverbeest'', die tracht
op te klimmen' tot een milieu waarin hij niet
is groot gebracht, maar die door den ouden
meester van Schiedam, den jenever vastge
houden wordt en omlaag geslingerd en door
dien meester als een laatste prooi wordt ge
nomen, als hij in delirium verzwolgen wordt
door den aleoho^ de „vloeibare zonde" van
zijn stad.
Dit boek heeft ontegenzeglijk zijn verdinsteu,
in opzet, in uitwerking en ook als letterkundig
werk.
Als roman van een stad welke vereenzelvigd
wordt met de Industrie welke haar eigenlijke
karakter bepaalt, vinden we er een stuk stads-
psychologie in, welke interessant, boeiend is,
op z'n minst.
Maar geeft de spiegel, waarin Daan van der aanbieden wierp een terugblik op wat in die
Zee ons het Schiedam van dertig veertig jaar 25 jaar bij de politie gebeurde; hoe voora in j
Een oproep van pater Cremer
Onder de H. Mis in de kapel van de Eerw.
Zusters Theresianen aan de Warande her
innerde gisteren de zeereerw. rector Palter
Cremer in zijn Nieuwjaarstoespraak aan het
feit dat de Zusters dit jaar uit Schiedam zul
len vertrekken. Pater Cremer wenschte den
Zusters geluk met hun nieuwe tehuis dat ten
volle een kloostergebouw zal zijn. Voor Schie
dam initusschen bet eekent hun vertrek een
verlies. Zij baden immers Cods zegen af over
de stad. ei
Pater Cremer hoopte dan dat de ScMedamsche
Katholieken zouden zorgen, dat de Zusters aan
Schiedam zouden blijven denken. Hij had zich
voorgesteld dat Katholiek Schiedam voor het
nieuwe klooster te Egmond een altaar schen
ken zou. Daar zou een bedrag mee zijn gemoeid
van 2000.
Een andere reden om den Zusters een ge
schenk aan te bieden is gelegen in het feit,
c!at op 16 Juli aanstaande het 25 jaar geleden
zal zijn dat de Eerw. Moeder Antoinette haar
intrede in den Carniel deed.
ZILVEREN DIENSTJUBILEUM
De hoofdagent van politie, d;e heer G. Blok,
heeft gisteren zijn 25-jarige loopbaan bij de
Schiedamsche politie gevierd. Te zijnen huize j
in de Anthonie Muysstraat kwamen gisteren-
i morgen vele collega's' en belangstellenden hem
gelukwensehen met dit feit.
j De heer D. Immerzeel, die namens het ge-
heele politiekorps zijtl gelukwensehen kwam
..RECHT, PLICHT EN ORDE"
De Statenverkiezing
Het ingetreden jaar is een dubbel verkie
zingsjaar. Staten en Gemeenteraad zullen ons
in April en in Juni naar de stembus brengen.
De voorbereiding is het halve weïk en het be
stuur van onze Kiesvereeniging roept de leden
dan ook op, om volgende week Woensdag dat
voorbereidende werk in te zetten en wel met
de candidaatstelling voor de Provinciale Staten
't Moge voldoende zijn, dezen datum even
vast te leggen. Volgende week Woensdag 7
Januari, des avonds om half negen, vergade
ring van „Recht, Plicht en Orde"! We vertrou
wen dat vele leden van onze Kiesvereeniging
zich geroepen zullen voelen aan de candidaat
stelling voor de Provinciale Staten mede te
werken. De inzet van de verkiezingsactie moge
een weerspiegeling zijn van het enthousiasme
waarmee we den komenden strijd ingaan.
geleden laat zien, een zuiver beeld? Of, want
we zouden nog dieper willen gaan: zien wo dat
beeld volledig? En dan, voor zoover we het to
zien krijgen, is het in al z'n trekken en lijiieD
juist; zijn de kleuren niet al te scherp ge
kozen?
Onder den vloed van woorden waarmee hij
het „jenoverbeest" teekent, de jeneverkoningen
in hun zelfvoldaanheid, den middenstand in
zijn klein-burgerlijk fatsoen, de „boorigen",
de „slaven" van het „derde plan", overtuigt hij
ons niet. Uit menigen zin slaat de overdrijving
den lezer tegen en *luen wordt er wrevelig
onder. Deze roman is eenzijdig, gewild-een-
zijdlg 't te een tendenz-roman maar daar
om laat hij dan ook onvoldaan. Tusschen de
daverende volzinnen die dien jenever en de
jeneverindustrie vervloeken, heeft van der Zee
nauwelijks een woord kunnen vinden, om de
aandacht te vestigen ook op wat er goeds was
in de arbeidsverhoudingen, op wat aan schoons
en goeds voor de stad werd tot stand gebracht,
daargelaten nog, dat men in den jenever niet
enkel vloek en zonde heeft te zien.
Chris Landstra is niet het type van den
Schiedamschen arbeidersjqngen uit de negen
tiger jaren. Van der Zee zelf toekent hem als
zonder levensideaal, richtingloos, stuurloos, in
zijn goede jaren ,,een oppervlakkig zichzclf-
zoeksrtje, dat zijn armelijkheid van geest deed
schuilgaan onder de kleedij eener alledaag-
sche burgerlijkheid". Een dergelijke hoofd
figuur zonder stevigen tegenhanger wekt een
indruk als zou het Schiedam dier dagen, door
slappelingen worden gekenmerkt.
We zouden nog wel meer hebben aan te
merken. Wat te zeggen van een zin als dezen,
waar Schiedam wordt genoemd: „Een stad die
als een etterbuil op het gave lijf der wereld
was uitgebroken in mensrhen en molens en
branderijen." Er staan banaliteiten in het boek,
die met plat" niet te scherp zijn geteekend;
er komen passages in voor, die op het zwoele
af zijn enz.
Maar ondanks de gebreken die het aankle
ven en de bezwaren welke we er tegen moeten
inbrengenbezwaren die het ons moeten doen
reeerveeren voor volwassenen B.c.-klasse
herhalen we graag, dat het boek allerminst
van verdiensten is ontbloot, erkennen we
gaarne, dat veie Schiedammers met belangstel
ling dezen echt-Schiedamschen vlot-geschreven
roman zullen lezen.
Het boek ie uitgegeven bij E. M. Que rid o te
Amsterdam. De prijs bedraagt ingenaaid 4.25,
gebonden 4.90.
WONINGEN VOOR ARBEIDERS DER
KAARSENFABRIEK TE GOUDA
In verband met de overplaat8ta van het
bedrijf, geheel of gedeeltelijk, Van de Kaarsen_
fabriek Apollo naai Gouda, heeft de Gemeente
raad van Gouda in zijn vergadering van Maan
dag besloten tot den bouw van 50 arbeiders
woningen. Deze worden door de Kaarsen
fabriek „Gouda" van de gemeente gehuurd
met recht van onderhuur aan haar arbeiders.
Deze gemeentewoningen worden dus niet door
de arbeiders zelf gehuurd, maar door de fabriek
waaraana aij werkzaam zijn. Do fabriek draagt
wekelijks de huur aan de gemeente af.
het begin de toestand niet rooskleurig was.
Deze 25 jaar heeft de jubilaris zijn beste krach,
ten gegeven om dien toestand te helpen ver.
boteren. De heer Immerzeel bood vervolgens
een gouden horloge aan, terwijl ook nog een
groote ets van (1e Frankelandsche kerk den
jubilaris werd overhandigd.
De heer J. L. A. Blok, een broer van den
jubilaris bood bij 't horloge een dito ketting
aan, alsmede een kistje sigaren. Hij memo
reerde eveneens den tijd, dat de heer Blok uit
Delft bij het Schiedamsche politiekorps werd
Ingelijfd, doch besprak het onderwerp wat meer
intiem. Hij wees ook op de groote verdiensten
van de vrouwen der politie-agenten en bood
de echtgenoote van den jubilaris bloemen aan.
De commissaris'van politie, de heer F. Ell in
ter ger, overhandigde namens het gemeente
bestuur het gebruikelijke couvert en bood mede
namens den burgemeester zijn gelukwensehen
aan.
Voor de afd. Schiedam van den R. K. Bc-r 1
van politiepersoneel St. Michael sprak de neor
J. de Reuver. Deze memoreerde dat de .lubt
laris mede-oprichter was van de afdeellng
Schiedam van dezen bond en hoe hij altijd het
retr&itewerk onder de politie-agenten heeft be
vorderd. Het cadeau der afdeellng bestond uit
een eleotrisehe kroon.
Ook een deputatie van de Derde Orde van
den H. Dominicus kwam haar gelukwensehen
aanbieden.
Van familieleden mocht de feesteling een
haard niet toebehooren in ontvangst nemen.
De jubilaris dankte allen hartelijk voor wat
(leze dag hem had gebracht. Zooveel had hij
niet kunnen verwachten. Altijd was de samen
werking met het personeel allerprettigst. Spr.
is zijn overleden vader dankbaar, dat deze hem
bewogen heeft bij het Schiedamsche politie
korps zijn intrede te doen.
Als dank voor dezen dag bood spr. zijn broer
den heer J. L. A. Blok, het gouden horloge
aan, erfstuk van hun beider vader. De jubi
laris was zeer ontroerd.
De feestdag werd verder huiselijk gevierd.
WIXTERSTEMMING in het hooggebergte
Dinsdag bestuursvergadering R. K- Metaal-
bewerkersbond „St. Eloy", Gebouw R. K, Volks
bond.
lederen Woensdag om half negen bestuurs
vergadering van het afdeelingsbestuur van den
N. R. K. Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedamsi Mannenkoor" (dirigent Paul v,
d. Putten). Groote zaal van den R. K. Volk»
bond.
lederen Woensdagavond van 8 tot IJ uur In
den R. K. Volksbond gelegenheid tot het af
halen van naaiwerk voor de Theresia-vereenl-
ging.
lederen Woensdagmiddag van 33% uur
gelegenheid tot afhalen van Naaiwerk voor de
Missienaaivereeniging, Korte Kerkstraat 6.
iom antwoorden lederen Woensdagavond half 9 verplichte
I sche sportman was in 1 1930 bijeenkomst St. Jos. Gezellen, Schiedam I, Ver-
wij Berger! In 1929 wasi he 'n r I eeoigingséebouw Lange Haven 70. Conferentie
was het de koite „is p J over: populair Godsdienstige Onderwerpen,
athleten. Het verschil tusschen GuntheT en y
Berger schuilt echter in de afwykei.de men- door den praeses.
taliteit van deze beide Amsterdammers, -oen lederen Vrijdagavond van half 9 tot half II
Gunther in 1929 het allerhoogste bereikt had rcpetit;e j^oninkl. Zangvereeniging Schiedam's
n.l. de Diamond Sculls, hetgeen gelijk staa j1annen^onr „orpheus" onder leiding van Ed.
met het wereldkampioenschap, het Europcesche FH Gebouw R. K. Volksbond,
en het Nederlandscho kampioenschap, toen zei
hij de sport vaarwel. Berger is echter' door zijn i lederen Vrijdagavond Cursus R. K. E.H.B.O.
fraaie successen eerst recht van plan nog veel Gymnastiekzaal van de R. K. School aan de
meer te bereiken' en thans volgt hij de beste j warande. Aanvang S uur.
training die voor hem denkbaar is: hij doet
tiidelijk n.l. heelemaal niet aan athletiek! In lederen Zaterdagavond: Ned. R. IC. Bond
elk geval was 1930 voor de Nederlandsche Van Houtbewerkers, Meubelmakers, Behan-
a+hletiek een prachtig jaar, óók in organisato- i g6rs en aanverwante vakken „St. Antonius".
risch opzicht. Van half 8 tot half 9 zitting van het bestuur.
Een mi der gunstig jaar was het voor de j Gelegenheid tot aanmelding van leden.
renner die zich alieen voor Michard huigen
moest, doch overigens nog steeds over gewel
dige capaciteiten toonde te beschikken, aan
.Tan Dommering, die in menigen biljartkamp
de Hollandsche kleuren met eere verdedigde,
aan de Hollandsche damesgymnasten die zich
wisten te onderscheiden en aan nog vele ver
dienstelijke prestaties meer, o.a. het roeien van
de vier van Triton, de vier van De Laak en
de dubbel skiff van 't Spaarne bij de Europee-
sche kampioenschappen, het succes van onze
beste jollenzeilers de gebr. Maas, de Vries
Lentsch, Baerzelman e.a. en last not least de
uitstekende verrichtingen onzer Nederlandsche
athleten, van Peeters, de Boer. v. d. Zee, v. d.
Berghe en bovenal Berger die zich aan de spits
van de Europeesche sprinters wist te plaatsen,
i Ja, vraagt men ons wie de grootste Nederland-
ONGEVAL
Toen gistermorgen de 31-jarige gemeente
sluiswachter C. P. Douw, uit de Da Kostastr.
bezig was met het dichtdraaien van de sluis] VOgt^u'e*r.=tenminste "de in interland-wed-
aan den Westfrankelamdschedijk, sloeg plotse- gtry^en erj -;n internationale krachtmetingen
ltng de slinger terug, zocdat hij dezen tegen 'van min(|el. importance verkregen resultaten
het gelaat kreeg. De man liep bloedende won-
den op aan gelaat, neus en linkeroog. Nadat
hij voorloopig was verbonden, heeft tlx. Ormel
hem per auto naar het gemeente-ziekenhuis
overgebracht om de wonden te laten hechten.
TWIST
Oudejaarsavond kregen de losse werklieden
G. uit de Klaaswaalschestraat en S. uit de
MaasdaimscheistTaat in eerstgenoemde straat
twist. Bij de vechtpartij welke ontstond vielen
ze door een groote ruit van de woning van J.
H. aldaar. Samen hebben zij de ruit te be
talen.
WAARSCHUWING
Het Centraal Archief en Inlichtingenbureau
inzake Maatschappelijk Hulpbetoon voor Neder
land verzoekt mede te doelen, dat de zSn-
..Heilshrigade" ook wel genoemd „Stichting
Arbeidsleger der Heilshrigade" en de leiders
G. W. F. Eichborn en J. Y. Spanjaard geen
steun verdienen. De collectanten dezer Stich-
Lng presenteeren veelal een kwitantie, welke
tot opschrift heeft „Centrale Administratie
voor Uitzending van hinderen van alle ge.
zindten naaa- buiten", of ook wel „Arbeidsleger
der Heilsbriga[je» Huize Bethel", de Riemer-
straat 174, Den Haag
Iin beide gevallen zegt de collectant bij het
presenteeren van de kwitantie, dat er over
getelefoneerd is en of hij of zij het geld in ont
vangst mag nemen".
Men zij tegen het optreden van deze Heden
gewaarschuwd.
KERSTBOOM IN BRAND
Woensdagavond had ten huize van den B.,
aan den Parallelweg een begin van brand plaats
doordat 'n kaars in den kerstboom omviel. In
een minimum van tijd stond de boom In brand;
het vuur deelde zich mede aan gordijnen,
tafelkleed en lampekap, welke alle verbrand
den. De bewoner, geholpen door buren, wist
met emmers water hst vuur te blusschen. De
brandweer, welke was uitgerukt, hoefde geen
dienst te doen.
DIEFSTAL
De koopman lin oude kleeren J. S. uit de
Lange Kerkstraat heeft hij de politie aangifte
gedaan van diefstal althans vermissing van
vier paar schoenen e;; een overjas uit. zijn
winkel.
WEDEROM INBRAAK BIJ DE FIRMA
DE HAAS
Tusschen Woensdagavond en hedenmorgen
is opnieuw ingebroken in het pand van de
firma De Haas aan den Buitenhavemweg. De
dader beeft zich toegang tot het pand ver
schaft door uitsnijding van een ruit. Een po
ging om de brandkast te forceeren mislukte.
Er wordt niets vermist.
AANRIJDING
Bij de plechtigheid van de begrafenis van
den tol aan de Vijf Sluizen waarhij een g*>ot
aantal auto's aanwezig waren, werd de wiel
rijder C. v. Geen, uit Rotterdam met zijn fiets
door eein auto aangereden. Het rijwiel werd
vernield.
Een medewerker schrijft ons:
KJIUIV AA* PARTICULIER
SCHOORSTEENBRAND
Ten huize van F. v. T. aan het Broersveld
ontstond gistermiddag te half drie een schoor
steenbrand. Het vuur werd door een brand
weerman -n agent van politie gebluscht.
ANNO 1625
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 31 Dec, Aangekomen: Let!,
s.s. Baltmor van Rotterdam; s.s. Stad Dor
drecht, van Rotterdam heide om te dokken in
de Wilhelmiaahaven; Eng. s.s. Banchory, van
Rotterdam; s.s. Indrapoera, Rott. Lloyd, van
Rotterdam beide om. te dokken in de Wilton-
haven; Duitsch s.s. Ermland, met stukgoederen
van Oost-Azië via Duinkerken in de Williel-
miinahaven.
SCHIEDAM, 2 Jan. Aangekomen: s.s. Zosma,
van Montreal om kolen te hunkeren in de
Wilhelminahaven.
LYSEKIL, 30 Dec Vertrokken: m.s. Oldambt
kapt. J. de Winter, met keisteenen, naar
Schiedam.
SCHIEDAM, 2 Jam. Vertrokken: Duitsch s.3.
Ermland, met stukgoederen naar Hamburg.
1930 is voorbij en onwillekeurig gaat de blik
terug naar wat dit jaar ons op sportgebied
bracht.
Het eerst gedenken wij dan degenen die heen
gingen, die door den dood aan onze sportwereld
ontrukt werden. Wat onze landgenooten betreft,
memoreeren we op de eerste plaats Piet Lucas-
sen, den president van de Koninklijke en den
eersten voorman op watersportgebied. Ook de
oud-voorzitter van het Kon. Ned. Gymnastiek-
verbond, wijlen Joh. Heijnen, de jeugdige en
veelbelovende schaatsenrijder Willem Kos, de
sportjournalist Tom Schilperoort, de wieier-
stayer Leo Leene, die op de Groningsche haan
een doodelijken val deed, de oud-voorzitter
van den Nederlandscheji Zwembond, de heer
Willem Bredius, en nog verschillende andere,
minder bekende doch in hun kring ook diep
betreurde landgenooten passeeren in gedachten
nog eens de revue en wij brengen hun nage
dachtenis hier eerbiedige hulde.
Maar ook de groote dooden op sportgebied
buiten onze grenzen laten wij nog even in onze
herinnering voorbij gaan en zoo denken we
aan het verscheiden van Van Laer Black, den
grooten luchtvaartpionier, aan den beroemden
Engelschen wielrenner Meredith, den Fran-
schen renner Morin, den noodlottig bij een
automobielongeluk om het leven gekomen Duit-
schen tennis-amateur Moldenhauer, de Engel-
scho tennisspeelster Miss CoJlyer, den beroem
den Zuid-Afrikaanschen cricketter Faulkner, den
Italiaanschen vlieger Dalmolin, Sir Henry Se-
gvave, den snelheidsduivel, Elen Curtiss den
beroemden Amerikaanschen vlieger, en zoovele
anderen wier namen in de sportwereld een
internationalen klank hadden en die thans voor
goed heen gegaan zijn.
Voor Nederland was 1930 een betrekkelijk
rustig jaar op sportgebied, een jaar van stil
stand voor verschillende organisaties, voor de
meeste echter toch een jaar van vooruitgang.
Groote daden van Nederlandsche sportlui kwa
men zelden voor, al vallen er toch verschillende
eervolle resultaten te vermelden. Zoo denken
we aan het feit dat de Amsterdamsche biljart-
veteraan H. J. Robijns het wereldkampioen
schap over drie handen veroverde, aan fraaie
reeordverbeteringen van Zus Braun eu enkele
mooie overwinningen van haar en van nog
enkele andere leden der „Braun-Schule", aan
Evert van Dijk die als eersten Hollander den
sprong door de lucht van Europa naar Amerika
deed om later nog even den Nederland—Indië-
tocht heen en terug te volbrengen, aan den
vliegtuigbouwer Fokker, die met enkele nieu
we types den roem van zijn Nederlandsch fa
brikaat nog hechter bevestigde, aan onze kra
nige schaatsenrijders v. d. Scheer en Heiden,
die zich onder de beste 8 rijders van de wereld
plaatsten, aan Timmer die in den aanvang van
het seizoen eenige fraaie tennissuccessen boek
te, enkele met den onverwoestbaren Diemer
Kool als partner, aan het Nederlandsch hockey-
elftal dat de Belgen tweemaal klopte, aan mej.
Versluis, de eerste Nederlandsche aviatrice, I
aan Peter Moeskops, den sterken beroepswiel- J
waren verre van gunstig. Toch boeken ook de
voetballers winst in dier voege, dat men een
zuiverder beeld in leidende leringen van den
huldigen stand van zaken verkregen heeft en
in organisatorisch opzicht bezig is een reorga
nisatie te bewerkstelligen (o.a. een volledige
omhouw van de Technische commissie) die in
1931 er toe kan leiden dat verbetering intreden
zal in de resultaten der internationale kracht
metingen.
Het belangrijkste wat verder te vermelden
is over 1930, geldt meer organisatorische aan
gelegenheden. Zoo kreeg de Biljartbond een
voor 80 pet. hernieuwd bestuur na een hevige
crisis, zoo broeide het hier en kookte het daar.
doch over het geheel kwam alles goed terecht
en ook in organisatorisch opzicht was 1930
geen slecht jaar.
Een andere kwestie is echter of men over
het karakter der moderne sportbeweging te
vreden kan zijn bij het beëindigen van dit jaar.
Wel bracht 1930 geen nieuwe gezichtspunten,
doch de oude, ontstaan in de z.g. naoorlogsche
periode, vonden in de algemeene mentaliteit
van den sportman en van den toeschouwer bij
sportevenementen bevestiging. De laatste res-
tantjes van het wieleramateurisme verdwenen
weer in verder verschiet en de wielrensport
verloor, door de steeds duidelijker overheer-
sching van den motor en van het sensationeele
element hij de wedstrijden, mede door den zeer
ongunstigen gang van zaken van zuiver com
mercieel standpunt bezien, vrijwel het laatste
restantje aanzien. Een andere populaire sport,
voetbal, gaf ook in talrijke gevallen een beeld
van ontaarding en zelfs in de z.g. fijnere spor
ten, in elk geval ook in takken van sport die
uitsluitend door meer intellectueele resp. ge
lukkig gesitueerde jongelui beoefend worden,
bleek de toon, de algemeene geest, er niet beter
op te worden.
De beteekenis van de sportbeoefening schuilt
slechts ten deele in de lichamelijke voordeelen
die de jeugd er door verkrijgen kan, doch het
belangrijkste van alles is toch ook hier de
moreele kant. En wil men dat de sport ver
heft, dat zij leidt tot karaktervorming en tot
bevordering van de goede eigenschappen bij de
jeugd, dan is de eerste eisch dat men de geheele
sportbeweging doordringt van de zuivere be
grippen omtrent sportiviteit, dat men die sport
beoefening zoodanig leidt, dat geen vader, moe
der of voogd ook maar een moment behoeft te
aarzelen zijn of haar kinderen of pupillen aan
die sportbeoefening naar vrije keuze te doen
deelnemen. Neen, als wij, wat het moreel van
de Nederlandsche sportbeweging betreft, 1930
nog eens de revue laten passeeren, als we ons
nog eens een beeld vormen van vele voorvallen
op voetbalvelden, wielerbanen, in het polo
bassin, enz. dan kunnen wij toch niet voldaan
zijn en dan is ons duidelijk dat de toekomst
van do sportbeweging hier en elders nog reden
tot ernstige bezorgdheid geeft.
Moge 1931 de grootste zege brengen die mo
gelijk is: de triumf van de betere sportmoraal!
Woensdag 7 Januari
Vergadering R. K. Kiesvereeniging „Recht,
Plicht en Orde". Candidaatstelling Provinciale
Staten. Gebouw R K. Volksbond. Aanvang
half negen
3 Jan.: Groote Schouwburg, Butterfly (Ital.
Opera) 8 uur (voor volwassenen) Gebouw
v. K. en W. 5e populair Zaterdagmiddagcon
cert Rotterd'amsch Philharmoniseli Orkest,
half 4 uur.
4 Jan.: Groote Schouwburg, De privé-secre-
taresse (Rott. Hofstadtooneel) 8 uur (voor
volwassenen.
D a g e 1 ij k s: Tivoli schouwburg, Champagne
(Bouwmeester-revue), 8 uur, Zondag ook 2 uur
(voor volwassenen) Arena-variétë, 2% en
uur, Zondag ook 5 uur (voor volwasse
nen). J
Bioscopen: Goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag S Januari in: City. Say
it with songs (voor volwassenen); Grand-
théatre, Sous les toits ds Paris (voor volw.);
Royal, Watt en Half Watt als mannequins
(voor volwassenen)Oorso, Export in blond
(voor volwassenen).
EI
