ALGEMEEN OVERZICHT.
RECLAME VOOR HET VIJFJARENPLAN
Wie zal dat betalen?
pepermunt
DE AARDBEVING IN
MEXICO
HET CONFLICT IN 0PPEK-S1LEZIÊ
De staking in Zuid-Wales
VRIJDAG 16 JANUARI 1931
DUURDE MEER DAN
MINUTEN
TWEE
BESPOTTELIJKE TITELS
OAXACA GEHEEL IN PUIN
VEERTIG PROCENT VAN HET INDUSTRIEPLAN AAN HET
GELUKKEN
NIETS IS AF, NIETS IS KLAAR
Elk speelt zijn rol
HET LOT VAN ZOOVELEN
Ipiiiiliil
,IK BEN ALCOHOLSMOKKELAAR"
GOUDVONDST OP CUBA?
,DAG DER MARTELAREN"
DE SLAVERNIJ IN LIBERIA
BELGISCHE OFFICIEELE
SMOKKELAARS?
Noodverordening No. 3
loen Hindenburg zijn eerste noodverordening
uitvaaidigde, was dat nog iets nieuws. De
verbeelding werd er door geprikkeld en het
heele land reflekteerde er op door te schreeu
wen als werde het ter slachtbank gevoerd. Bij
de tweede noodverordening werd nog maar
pro forma verzet aangeteekend en ging men
al zeer spoedig tot dingen van den dag over.
En nu, nu noodverordening no. 3 het levenslicht
heeft aansohuwd, bekommert niemand zioh er
meer om. Innerlijk was het land er al lang
van overtuigd, dat het toch niet meer langs
parlementairen weg uit de moeilijkheden te
helpen is, waarin het zich door zijn dwaze
verkiezingen van 14 September gestoken heeft
en die innerlijke overtuiging laat het nu ook
door zwijgen en gelatenheid naar buiten uit
schitteren.
Hindenburg heeft dezen buitengewonen maat
regel noodig geoordeeld om een einde te ma
ken aan het Roerconflict, dat op de gewone
wijze niet op te lossen viel. In dit Roerconfüct
ging het om het volgende.
Reeds een paar maanden geleden leidde de
kanselier zijn campagne voor prijsverlaging. In
door van de steenkoolmagnaten de belofte los
te krijgen, dat hun producten per 1 Januari met
zes procent goedkooper zouden worden. Van
zijn kant beloofde hij hun hulp in het omlaag
brengen der arbeidersloonen De arbeiders van
gansch Duitschland begrepen, dat zij allen in
datzefde lot zouden deelen en wijl zij daar niet
veel lust in hadden, lieten zij het op een kracht
proef met de regeering aan komen Hun éft te-
troepen, om zoo te zeggen, de metaalarbeiders
van Berlijn kregen opdracht een staking te
ontketenen, uit het verloop, waarvan vastge
steld zou worden wie de sterkste was, regeering
dan wel werknemers. In dit pleit bleef Brüning
overwinnaar en daarmede was aan alle arbei
ders in Duitschland beteekend, dat hun loon
vroeger of later ingekrompen zou worden.
Om de nieuwe loon tarieven in de Roer in te
voeren was het noodig aile steenkooldelvers
te ontslaan. Daarmede waren de oude contrac
ten verbroken en kon op een schoon geveegde
lei een nieuw begin gemaakt worden. Ofschoon
in soortgelijke gevallen deze maatregel altijd
maar pro forma genomen wordt, is ze toch
noodlottig vanwege de psychologische invloe
den, welke ervan uitgaan In het onderhavige
geval werden met een enkele pemnestreek drie
maal honderdduizend noeste werkers door een
paar patroons op de keien gezet en met inbe
grip hunner vrouwen en kindereu tot broode
loosheid gedoemd Natuurlijk was dat zoo erg
niet gemeend, maar eerstens gaat van zulk een
maatregel toch zeker een druk op de arbeiders
uit En ten tweede wordt dezen op een veel
krassere manier dan noodig is hun volkomen
afhankelijkheid vaneen dozijn broodheeren
voor oogen gevoerd. Zulke plompe tactiek
draagt natuurlijk niet tot verzoeningsgezind
heid bij en tot overbrugging van de gapende
kloof, welke patroons en arbeiders van elkaar
scheidt en het is dus wel een zeer ondeugdelijk
begin voor de inleiding van vreedzame bespre
kingen tusschen beide partijen over zoo'n de
licaat onderwerp als loonsvermindering er nu
eenmaal een ls.
Verwondering hoeft het dan ook niet te ba
ren,, dat er aan de Roer dadelijk van een
„conflict" gesproken kon worden. Arbeidgevers
en-arbeidnemers stonden van meet af aan zoo
scherp mogelijk tegenover elkaar en tijdens
de gevoerde besprekingen kon niets bereikt
worden, dat ook maar den schijn van een. dra
gelijk compromis had. Bovendien werd de
strijd nog toegespitst door communistische av-
beidersleiders, die het agitatiemateriaal maar
voor hst grijpen hadden. Op vele plaatsen aan
den Roer vlamden relletjes los, die in enkele
gevallen slechts in bloed gesmoord konden
worden.
Aan deze relletjes mag overigens wel een
weinig meer aandacht geschonken worden dan
plaato gehad heeft, want ze werpen toch immer
eenig licht op den droeven toestand, waarin
Duitschland momenteel verkeert. Het hoofd der
regeering maakt een reis door de Oostelijke
provinciën en moet dat onder sterke politie
bewaking doen, hetgeen echter niet verhelpen
kan, dat hij allerwegen als „Hougerkaneelier"
wordt uitgekreten en op demonstraties getrak
teerd, die met pakkende welsprekendheid de
ellende belichten, waarin die overwegend agra
rische deeien der republiek gedompeld zijn.
Maar In het lndustrieele Western is het geen
zier beter gesteld, want ook daar heeft de po
litie handen vol werk om het opsmeulend vuur
van vertwijfeling en wanhoop ingedamd te
houden. Men troost zich hier te lande nu met
de overweging, dat er nergens troepen noodig
geweest zijn en dat de politie het alleen nog
af gekund heeft. Daarom vindt men, dat net
zoo heel erg nog niet geweest ls.
Bij de Roerbesprekingen, die lang en met
veel üver gevoerd werden, eischten de patroons
een loonsvermindering van 12 pet De arbei
ders wilden vrijwillig niet boven de 4 pet. gaan
en daarop liepen de onderhandelingen vast.
Nu heeft de Duitsche arbeidswet arbiters In-
gevoerd, welke in zulke gevallen uitspraken
kunnen doen. In hun huidigen vorm danken
deze arbiters hun bestaan eveneens aan een
soort noodverordening en wel aan de buiten
gewone volmachten, waarmede de rijksdag in
1923 het kabinet-Stresemann omkleedde. In die
duistere dagen, toen de Franschen uit het Roer
gebied weggewerkt moesten worden, zag da
rijksdag eindelijk ook in. dat hij meer een sta-
ln-den-weg dan een medehulp was en en daar
om deed hij zijn competenties maar aan Ebert
en diens kabinet over. Op grond daarvan wer
den de bevoegdheden van de scheidsrechters
toen geregeld en wel in dien zin, dat er van
hun eigen initiatief niet veel meer over bleef.
Immers, er werd vastgesteld, dat een arbiter
geen uitspraak van eigen vinding moebt doen;
hij had het standpunt van één der twee be
trokken partijen slechts tot' het zijne te manen
en dat dan tot doorvoering te helpen. Deze
noodverordening van Ebert kreeg later kracht
van wet en aan de hand daarvan heeft men tot
nu alle arbeidersgeschillen tot oplossing ge
bracht.
In het onderhavige geval was echter geeu
uitweg te vinden. Tusschen de vier procent
van de arbeiders en de 12 procent van de pa
troons gaapte een kloof, die de arbiter geen
mogelijkheid zag te overbruggen. Anderzijds
oordeelde hij de eischen van beide partijen elk
lt> huu soort dusdanig overdreven, dat hij zich
geen van beiden aan kon sluiten. Aldus liep
és zaak vast en zat men tegenover zeer ge-
marlljka moeilijkheden. Gebrek aan kolen zou
•T TOor eerst wel niet gekomen zijn, want er
Nf)t naast do mijnschachten een reserve aan
éNmrte diamant opgestapeld, die gelijk is aan
4* productie van een heele maand en voor de
fcezltters zou het zelfs een buitenkansje geweest
«Ka, wanneer zij die reserve eerst eens tegen
Soede prijzen van de hand hadden kunnen
•oen. Maar behalve steenkolen ligt er een mas
sa kruit in liet Roerbekken opgestapeld' en de
regeering is er alles aan gelegen de ontploffing
daarvan te voorkomen
Aldus heeft zij dan maar weer naar het red
middel der noodverordeningen gegrepen en per
oekase vastgesteld, dat arbiters voortaan ook
van hun eigen hersens gebruik mogen maken.
D.w.z. zij mogen een uitspraak doen, die van
de standpunten der beide strijdeode partijen
afwijkt.
Van deze bevoegdheid heeft de arbiter fluks
gebi uik gemaakt en wel door eerstens twee
mederechters te kiezen* Deze drie behooren
volgens de nieuwe regeling, een eenstemmige
uitspraak te doen en dat ia nu dan ook ge
schiedt. Men heeft den knoop doorgehakt door
een algemeene loonsverlaging van zes procent
te decreteeren, geldig gedurende zes maanden.
Hiermede is de zaak echter nog niet uit.
Want er is nog een minister van arbeid, die
ex officio het ambt van superarbiter bekleedt.
Dezen moge beide partijen nu bun schriftelijke
bezwaren voorleggen, hetgeen Maandagochtend
plaats zal vinden. De minister kan die docu
menten dan bestudeieren en zich anderzins
laten voorlichten, waarna hij het recht heeft
de uitspraak der scheidsrechters als bindend
te verklaren. Deze uitspraak is wel Maandag,
avond te verwachten en daarmede is dan een
tavieflooze toestand en een zeer ernstige bot
sing in het Roergebied op het laatste nipper
tje voorkomen.
Aldus de laatste illustratie van de nuttig
heid van het instituut der noodverordeningen.
Ook Vera Cruz en omgeving
geteisterd
Rusland en de Ontwapenings
conferentie
De ambassadeurs en gezanten van de sovjet
unie hebben gisteren aan alle regeeringen,
welke met de sovjet diplomatieke betrekkingen
onderhouden, een nota overhandigd, waarin er
de nadruk op wordt gelegd, dat het succes
der ontwapeningsconferentie afhankelijk zal
zijn van de gelijkberechtiging der betrokken
landen.
In verband hiermede wordt bezwaar gemaakt
tegen de verkiezing tot president der conferen
tie van een vertegenwoordiger van een land
dat geen diplomatieke betrekkingen onder
houdt met alle betrokken landen, aangezien er
gevaren voor partijdigheid uit kunnen ontstaan.
Verder is Rusland van meening, dat de presi'
dent niet gedelegeerde kan zijn van een land,
dat een zich steeds meer uitbreidende oorlogs
industrie onderhoudt, waardoor het economisch
geen belang beeft bij ontwapening, terwijl te
vens bezwaar gemaakt wordt tegen do keuze
van Genève als punt van vergadering, aange
zien daar een uitgesproken anti-Sovjetstem
ming heerscht, en er geen diplomatieke betrek
kingen bestaan tusschen Rusland en Zwitser
land.
Ten slotte wordt er de nadruk op gelegd, dat
de president gekozen moet worden volgens het
principe van gelijkberechtiging en niet door
een organisatie, waarin niet alle staten verte
genwoordigd zijn.
Dreigende crisis in Roemenië
In politieke kringen hoort men de meening
verkondigen, dat de komende week naar alle
waarschijnlijkheid een regeeringscrisis zal uit
breken.
Tusschen regeering en koning Carol moeten
namelijk groote meeningsverschillen zijn ont
staan, daar de koning verschillende verantwoor
delijke posten door persoonlijkheden wil doen
bezetten, die niet tot de nationale boerenpartij
behooren.
In regeeringskringen ontmoeten deze plan
nen hoe langer hoe meer tegenstand.
Men wacht met ongeduld op den voor de vol
gende week aangekondigden terugkeer van den
minister van bultenlandsche zakep, Mlrones-
eos, die zich op het oogenbük in Genève be
vindt, om den toestand op te helderen.
Nieuwe dictatuur-geruchten in
Spanje
Na den ministerraad heeft de Spaansche
regeering, naar uit Madrid gemeld wordt, ver
klaard, dat zij alle haar ten dienste staande
machtsmiddelen bij eventueel-e pogingen om
de openbare orde te verstoren in werking zal
stellen.
Verder wordt gemeld, dat Woensdag in Madrid
geruchten de ronde deden over de vorming van
een nieuwe uitzonderwigsregeering in den vorm
van de dictatuur van wijlen Primo de Rivera.
Deze regeering zou zich ten doel stellen, de
revolution.naire propaganda in Spanje te doen
ophouden.
Verscheidene vooraanstaande aristocraten
zouden een uit den veldtocht ln Marokko be
kenden generaal hebben aangezocht, hen met
de uitvoering van deze plannen te helpen. Deze
zou echter geweigerd hebben met verwijzing
naar do militaire discipline.
NEW YORK, 15 Januari. (B.T.A.) Over de
aardbeving, die gisteren de stad Mexico geteis
terd heeft, worden de volgende bijzonderheden
bekend:
De aardbeving duurde meer dan 2 minuten.
Na den eersten heftigen aardschok, werden ge
durende vijf minuten kleinere schokken waar
genomen.
Op verschillende plaatsen brak brand uit.
De „Associated Press" melde hedenmorgen
vroeg, dat het aantal gewonden wederom met
21 is gestegen.
Vele automobielen werden door neervallende
muren ernstig beschadigd.
De aardschokken waren over een afstand van
100 mijlen nog waarneembaar.
In Mexico, waar zooals gemeld, 50 huizen in
stortten, zag men de menschen op straat neer
knielen en bidden.
NEW YORK, 15 Januari. (N.T.A.) Naar de
„Associated Press" uit Vera Cruz meldt, is ook
die stad door de aardbeving geteisterd; de be-
s volking werd door een panischen schrik bevan
gen. Ook op andere plaatsen in de amgeving
van Vera Crui is de aardbeving waargenomen.
NEW-YORK, 15 Januari (W.B.) Naar de
„Associated Press" uit Mexico meldt, heeft de
aardbeving van gisteren het zwaarste de stad
Oaxaca geteisterd.
De militaire commandant van Oaxaca ge
neraal Perez, berichtte aan president Rubio,
dat minstens vijf en twintig pen-son en werden
gedood of gewond en dat nog nieuwe slacht
offer uit de puinen geborgen worden.
De geheele stad ligt in puin.
De materieele schade is in de verste verte
nog niet te overzien.
De aardschok, die drie minuten duurde, heeft
onder de bevolking een geweldige paniek te
weeg gebracht. De bewoners der stad kampee
ren momenteel in de open lucht. Men is n hulp
actie begonnen.
In den nacht van Woensdag op Donderdag,
om 2 uur 3 minuten, tijd van Greenwich, werd
aan hot Meteorologisch Instituut te De Bilt
een zeer sterke aardbeving opgeteekemd, af
stand 9200 K.M., oorsprong in Mexico.
.alles camouflage om het groote
bankroet te bedekken"
Overspannen jongeman
springt uit het raam
Waarop de bezitters groot
gingen
Merkwaardige verzameling
visitekaartjes
De Fransche staatsman Léon Barthou is
een hartstochtelijk verzamelaar van visite
kaartjes. Barthou heeft in zijn verzameling
alleen die kaartjes opgenomen, waarvan duide
lijk blijkt, dat de eigenaar getracht heeft om
met zijn titels indruk te maken.
Daar is b.v. een kaartje bij van William
Busnacb die zich gewoonweg als „Jood" be
titelde, en dat in een tijd, toen bet anti-seml-
tlsme in Frankrijk op haar hoogtepunt geko
men was.
Verder bevindt zich in deze verzameling
een visitekaartje van een Robinson Crusoe, die
zich aandient als „Barbier van den President
der Rechtbank in Point-a-PItre", van mejuf
frouw Yvonne „kamermeisje van senator Char-
nel".
In deze collectie is ook een visitekaartje van
Alexander Baudot, die pronkt met den titel van
„historisch trompetter hij de verovering van
Malakoff, zooals op de schilderij in het Mu
seum van Versailles te zien ls".
Een weduwe Marie Papi uit Marseille kon
niet nalaten, op haar visitekaartje ook haar
stamboom op te geven, waaruit dan zou blij
ken, dat zij uit een Egyptisch koningshuis af
komstig was: geboren Papi uit den stam der
Pharao's van de zesde dynastie".
Een zekere mijnheer Perreq dient zich aan
als „voorzitter van den bond van fabrikanten
van ossentong-salade".
Het ergste is echter, dat de voormalige be
zitters van deze visitekaartjes allen groot gin
gen op den bespottelijken titel, die op hun
kaartjes vermeld stond.
Tusschen hemel en aarde
Woensdag sprong te Praag plotseling 'a dfcer-
spannen jongeman, zekere Ha-drlk, uit het raam
van zijn op de tweede verdieping gelegen
woning.
Gelukkig echter bleef hij hangen aan een
letter van een metalen reclame, vanuit welke
positie hij tot de toegestroomde menigte een
redevoering hield, waarin hij uiteenzette, dat
alle menschen tooneelspelers zijn en dat hij
derhalve ook zijn rol speelde.
De gealarmeerde brandweer ondervond hef
tigen tegenstand bij haar pogingen om den
jongen man op den beganen grond te brengen,
hetgeen niet gelukte, alvorens zij hem geheel
gebonden had.
Hij is naar het ziekenhuis overgebracht.
Openlijke tegenstand op het
platteland
Wat den bezoeker van het hedendaagsche
Rusland bij elke schrede treft, is de reusachtige
reclame, die voor het Vijf-jaren-plan, de
.Pjatiletka" gemaakt wordt. Op elk station, aan
elke tramhalte, op eiken muur, op elk gebouw
zijn groote plakkaten aangebracht, die het
Vijf-jaren-plan verheerlijken; in elke straat han
gen tusschen de huizen, dwars over den weg,
kleurige doeken met opschriften over de
„Pjatiletka"; overal wordt geld gevraagd voor
de „binnenlandsche leening", die het Vijf-jaren
plan moet helpen verwezenlijken.
Het heet nu meestal „Vijf-jaren-plan in Vier
Jaar", maar in Moskou hoort men dikwijls het
rijmpje:
„Chljeba njet i masla njet,
Pjatiletka w djesjatj 1 jet".
(Er is geen brood, er is geen boter;
Vijf-jaren-plan in tien jaar).
Leest men de berichten in de Russische
emigrantenpers, in de „Sewodnia" en in de
„Laatste Berichten", dan komt men tot de over
tuiging, dat het geheele Vijf-jaren-plan de
grootste bluf is, die ooit vertoond is, en dat
het alles camouflage is om het groote bankroet
te bedekken. Ziet men daarentegen het nieuwe
Rusland, wat oneindig meer waard is dan be
richten van Russen, die het nieuwe land niet
persoonlijk gezien hebben, en laat men zich
rondleiden en leest men de Russische statistie
ken, dan schijnt het alsof het plan op den weg
naar verwezenlijking is. Ontzaglijke fabrieks
complexen zijn gebouwd in het gansche land,
voornamelijk in de rayons van Leningrad,
Moskou, Charkof, Dnjepr, Rostof en in den
Oeral. Ook bij dat laten zien en bij die
statistieken heerscht overdrijving. Mijn bezoek
Eernstig ziek, naar een
Russische gevangenis
gebracht
Afkeurenswaardige
wanhoopsdaad
Naar bet Zweedsche blad „Allehanda" meldt,
heeft de leider van het Russische filiaal der
Zweedsche kogellagerfabriek te Petersburg,
baron von Reutlinger, in de S pal erna ja-gevan
genis te Petersburg zich van het leven beroofd.
Hij wa3 ia November van verleden jaar ge
arresteerd onder besohulding vaa tadustriee-le
spioaaage. Hoewel hij ernstig ziek was, werd
hij toch naar de gevangenis overgebracht, waar
hij geen enkele verbinding met de buitenwereld
meer had.
De directie van de fabriek te Goetheborg be
vestigt o-p aanvraag het bericht. Het was de
Zweedsche maatschappij niet mogelijk, officieele
stappen ten gunste van von Reutlinger te on
dernemen, daar deze Russisch onderdaan was.
De directie verklaart, dat von Reutlinger op
onbevestigde geruchten in hechtenis is geno
men.
John Diamond komt er rond
voor uit
Wordt uitlevering geëischt?
Een "Wolff-telegram uit Innsbruck meldt de
arrestatie, te Stelnach a./d. Brenner, van den
Amerikaan John Diamond, de blijkbaar door
de Amerikaansohe autoriteiten gezocht wordt
wegens geweld pleging hij een smokkelaffaire.
Genoemde John, die voorgeeft een broer te
zijn van den Amerikaanschen alcoholsmokke-
laars-koning, heeft eenige weken geleden
Amerika verlaten en Frankrijk, Duitschland en
Oostenrijk bezocht. Van Weenen uit was hij
naar Innsbruck gekomen, om over den Bren
ner naar Italië te reizen.
John Diamond geeft onomwonden toe alcohol-
gm-okkelaar te zijn.
Zouden de Amerikaansohe autoriteiten zijn
uitlevering niet eischen, dan zal hij eerstdaags
uit hechtenis ontslagen en over de grens gezet
worden.
HAVANNA, 15 Januari. (R.O.) Er gaan hier
geruchten, dat in de bergen der provincie
Oriente goud zou zijn ontdekt. Met honderden
trekken de menschen derwaarts.
RECLAME VOOR HET VIJ F. JAREN PLAN
zooals men ze op vele plaatsen in Rusland ziet
en de vele gesprekken met Russen en met in
Rusland gevestigde buitenlanders hebben mij
tot de vaste overtuiging gebracht, dat minstens
40 pet. van het industrie-plan aan het gelukken
is, veel minder echter wat den landbouw be
treft. Maar dat is werkelijk al ontzaglijk, als
men weet wat het geheele plan omvatte.
Het doel van het „Gosplan", Rijksplan
was toch Rusland volkomen onafhankelijk te
maken van het buitenland, zoowel op in
dustrieel als op agrarisch gebied. Nu moet
erkend worden, dat Rusland voor den oorlog op
agrarisch gebied reeds volkomen onafhankelijk
was en zelfs een der belangrijkste graan-
exporteurs; op industrieel gebied was het nog
afhankelijk, hoewel de fabrieken in de thans
vrije Baltische Staten en in Polen sterk toe
namen. De oorlog, de revolutie, de burgeroorlog
en de hongersnood van 1921 hadden Rusland
op beider terrein volkomen verarmd.
De idee van den wederopbouw was van Lenin,
die reeds in 1920 van 'n algemeene electrificatie
van Rusland durfde spreken. In den aanvang
van het hongersnoodjaar, in Februari 1921,
werd een Gosplan-commissie ingesteld. De
hongersnood en de burgeroorlog maakten de
verwezenlijking onmogelijk en het roer werd
geheel omgegooid door de instelling van de
Nieuwe Economische Politiek (Nep), in lijn
rechte tegenstelling met de beginselen der
Partij. Maar het land kwam er door tot een
zekeren opfleur en men kon in 1924 den roebel
stabiliseeren en den tserwonets scheppen. Toen
werd de „Nep" weer afgeschaft en strijd aau-
gebonden tegen Nep-lieden en „koelaki" (rijke
boeren). In 1926 werd besloten tot een voor
bereiding van het Vijf-jaren-plan, dat hef
volgend jaar tot stand kwam en moest loopen
van het economisch jaar 1927-1928 tot 1932-1933.
De productie der industrie moest met 140 pet.,
die van den landbouw met 55 pet. toenemen en
het volks-inkomen zou verdubbeld worden.
Dat is in korte woorden het doei van het
groote plan, waarvan men echter eerst een juist
inzicht krijgt, als men de duidelijke, grafische
kaarten bekijkt, die door het Gosplan zijn
uitgegeven en die een beeld geven van alle
werken, die in Europeesch- en Aziatisch-Rusland
in die 5 jaren zullen moeten worden uitgevoerd.
Men ziet die kaarten overal in Rusland en er
staan statistieken naast over hetgeen reeds
geschied is.
Maar wie moet dat alles betalen? vraagt men
zich onwillekeurig af.
De Gosplan-commissie berekende, dat er
ongeveer 65 milliard roebel noodig was voor de
verwezenlijking van het plan en dat het bedrag
uit eigen middelen moest worden opgebracht,
daar natuurlijk uit den aard der zaak een
buitenlandsche leening onmogelijk was. Rusland
is rijk; het heeft geen buitenlandsche schulden,
d.w.z. het heeft er wel, maar het erkent ze niet,
wat in dit geval op hetzelfde neerkomt. Om nu
het benoodigde bedrag uit eigen middelen te
verzamelen, moest op het volks-inkomen be
spaard worden, en practlsch eischt de Staat een
vierde deel van dat inkomen op. In 1927-1928
bedroeg dat 7 milliard roebel; in 192S-1929*werd
het.op 16 milliard geschat. Vergeten wij niet,
dat Rusland een bevolking lieeft van 150
millioen zielen. Het geld wordt tevens ver
kregen door verhoogde productie op allerlei
gebied, door het toenemen der transport
inkomsten, door het percentsgewijze Inhouden
op loonen en door een geforceerde binuen-
landsche leening. Men beweert wel, dat ze niet
geforceerd is, doch ze is het evenzeer als de
beruchte „Kriegsanleihen" het waren. Dus
eigenlijk: directe en indirecte belasting.
Volgens de statistieken van het „Gosplan"
moest over 1928-1929 de algemeene productie
21 pet. hooger zijn dan in 1927-1928; in werke
lijkheid was zij, volgens deze statistieken,
24 pet. hooger. Er werd 'n daling der productie
kosten van 7 pet. verwacht, doch slechts 5 pet.
bereikt. Er werd gestreefd naar uitbreiding der
coöperatieven, dus tegengaan van den indivi-
dueelen handel en ook op dit punt vallen groots
successen te boeken, hoewel er veel minder op
de aandeelen gestort werd dan verwacht was.
In reeds bestaande fabrieken, als b.v. de
„Krasny Bogatyr" (Roode Reus) van caoutchouc
artikelen te Moskou zijn nog steeds oude
machines, maar de productie is er nu 40 pet.
hooger dan in 1927-1928.
In de nieuw gebouwde fabrieken zijn ook
nieuwe machines en de productie beantwoordt
aan de verwachtingen, voor zoover het
kwantiteit betreft, niet echter wat de kwaliteit
aangaat, zooals de statistieken van het Gosplan
vaststellen.
Bij informatie bleek mij, dat dit voornamelijk
ligt aan het feit, dat er volgens het stukgoed
(piece good) systeem gewerkt wordt.
Er zijn ontzettend groote complexen gebouwd
en het zijn niet alleen fabrieken, die onder hei
„Gosplan" vallen, want op het programma staat
ook: verbetering van het algemeene levens
niveau. Hieronder valt ook de practische strijd
tegen den godsdienst, die vooral op het platte
land bij de Sowchozen (Sovjet-bedrijven) sterk
naar voren komt.
In Charkof heeft het Gosplan geheel nieuwe
stadswijken gebouwd, een Kunst-universiteit en
een buis van 14 verdiepingen. Het meest bekend
zijn de imposante werken van den Dnjeprostroj
(Dnjeprbouw) en onlangs zagen we in de buiten
landsche kranten foto's van de reusachtige
motoren-fabriek te Nisjny-Nowgorod. De
Moskouer krant „Voor de Industrialisatie" be
vat dagelijks artikelen en foto's van de nieuwe
overwinningen van het Vijf-jaren-plan; voor
hen, die geen Russisch lezen, geeft de „Moskouer
Rundschau" (natuurlijk ook regeerings-orgaan)
een goed overzicht.
Men behoeft natuurlijk niet alles te geloovon.
maar men mag, wil men onbevooroordeeld zii.u
en kan men zelf niet naar Rusland, wat de
beste methode blijft, zijn kennis zeker niet
alleen uit de Russische emigrantenpers putten.
Te zeggen, dat er niets tot stand ls gebracht, is
volkomen onzin. Maar bij dat al, bij de erken
ning voor wat er op industrie-gebied door het
Vijf-jaren-plan gedaan is, mogen twee belang
rijke zaken niet over het hoofd worden gezien
en wel deze: vele der gebouwde en voor gereed
verklaarde fabrieken zijn niet af en arbeiden
niet en men hoort dikwijls in Moskou zeggen:
„misschien zullen onze kleinkinderen er wel
werk kunnen vinden". Dat is het gewone recept,
waarop ik reeds gewezen heb, dat niets af,
niets klaar is. Een tweede punt is, dat er een
groot gebrek aan deskundigen bestaat, hoewel
er met stoom gewerkt wordt aan de opleiding
van experts. Op het oogenbük kan men nog de
buitenlandsche niet missen. Er werken dan ook
voornamelijk heel veel Duitschers in Rusland
en zeker niet het minst in fabrieken, die
arbeiden voor het leger. In dit verband moge
ik ook verwijzen naar het eerste artikel in de
„Rijkseenheid" van 12 November j.l. over de
uitzending van twee Nederlandsche hoog
leeraren uit Delft naar Noord-Rusland.
Op den 16den Partijdag der Communistische
Partij in den zomer van dit jaar werd vast
gesteld, dat nog lang niet alle plannen ver
wezenlijkt waren op industrie gebied, die in den
zomer van 1930 hadden moeten gereed zijn, en
er werd gesproken over sabotage. Het groote
proce3 van November was er het gevolg van;
mijn indrukken over de procesdagen in Moskou
bespreek ik in een volgend artikel.
Bij den landbouw zijn de resultaten veel
ongunstiger dan bij de industrie, niettegen
staande het feit, dat de collectiviseering in het
landbouwbedrijf sterk is toegenomen.
Voor het economisch jaar 1928-1929 was bij
bet Vijf-jaren-plan een stijging voorzien van de
bezaaide oppervlakte van 7 pet.; bereikt werd
volgenB de statistieken iets over 4 pet.; voor de
graanproductie 10 pot., terwijl 5 pet. bereikt
werd; voor de beetwortelcultuur 23 pet., terwijl
deze 17 pet. minder was dan in 1927-1928.
Men heeft getracht de boeren tot colloctivi-
seering te brengen; de boer die „Kolchoz"
(collectief eigenaar) werd, kreeg verschillende
voordeelen, als verlaging van belasting, en bet
aantal der „Kolchozen" nam snel toe. Dat was
echter grootendeels aau druk van boven te
wijten en zoodra deze minder voelbaar werd,
trokken de boeren zich terug.
Men onderscheidt nu op het land:
1. De „Sowchoz" (Sovjet-bedrijf): model
inrichtingen met proefstations en brood
fabrieken;
2. De „Ariel's" (gilden) der Kolchozen, waar
bij het bouwland collectief bezit is en de boer
slechts zijn huis, vee en pluimgedierte in eigen
bezit heeft.
In elk land doet zich het verschijnsel voor,
dait de boer conservatief is. Zoo ook in Rus
land. De boer, en dat niet alleen de rijk-! boer,
de „Koelak", die eigenlijk niet nieer bestaat,
is in den grond van zijn hart een vijand van
het communisme. JVel wilde hjj de bezittingen
ONDER MEDISCHE CONTROLE
Reel. 504-5 H
der grootgrondbezitters nemen, maar hij wilde
die voor zich zelf behouden en hij voelt er niets
voor dat land met anderen voor den Staat te
bebouwen. De boer wil bezitter zijn. Bovendien
is de Russische boer godsdienstig. Dertien jaar
communisme hebben die eeuwenoude traditie
niet weten te verwoesten. De boer ziet met
misnoegen, hoe zijn priester door de Sovjet
autoriteiten behandeld wordt hoe men zijn kerk
tracht te sluiten en hem, die niet of weinig
lezen kan, er een leeszaal voor in de plaats
geeft. De boer neemt zijn tradities mee naar
het roode leger, waarin hij het grootste element
(ongeveer 70 pet.) vormt.
De hoer blijft dus de gvootste vijand van het
regime en ook van het Vijf-jaren-plan. Talrijk
zijn de boereu-opstauden in den laatsten tijd
geweest, die steeds met de uiterste gestrengheid
onderdrukt zijn.
Op het platteland dus: openlijke en latente
tegenstand tegen het „Gosplan" en achter
houding van levensmiddelen.
In de steden: hongersnood en gebrek aan het
allernoodigste.
Dat zijn de perspectieven voor de „Pjatiletka"
het Vijf-jaren-plan.
De onderhandelingen opnieuw mislukt
INGRIJPEN VAN DE REGEERING
KATTOWITZ, 15 Januari (W.B.) De onder
handelingen inzake het conflict irn do Opper-
Silezische mijnindustrie zijn opnieuw zonder
resultaat gebleven, daar de werkgevers niet
enkel de eischen van de mijnwerkers van de
hand wezen, doch bovendien een loonsverlog.'uS
van 10 procent eischen.
BERLIJN, 15 Januari. (W.B.) De rijksminis
ter van arbeid heeft heden de scheidsrechter
lijke uitspraak over de verlenging van het
arbeidscontract in de mijnindustrie van Opper-
Sllezië bindend verklaard.
Tot overeenstemming gekomen
LONDEN, 15 Januari. (R.O.) Officieer wor dt
gemeld, dat 'n overeenkomst, waardoor een
einde gemaakt wordt aan het mijnconflict ln
Zuid-Wales onderteekend is.
Het eenige twijfelachtige punt is nog, of het
uitvoerend comité van de mijnwerkers zich m®'
beslistheid zal uitspreken voor aanvaardin?
van deze overeenkomst door de conferentie van
de gedelegeerden van Zuid-Wales te Cardiff'
dan wel of genoemd comité de bepalingen dc1'
overeenkomst eenvoudig aan de conferentie za1-
voorleggen zonder aanbeveling. A
Groote opwinding te Bombay
Botsingen in Allahabad
BOMBAY, 15 Januari. (R.O.) Er heerscht
groote opwinding in de stad ln verhand niet
de algemeene „hartal", welke tegen morgen Is
afgekondigd.
Het gansche verkeer zal stil liggen en allo
winkels zullen gesloten zijn.
De hartal Is bedoeld als 'n „dag der marte
laren van Sholapoer".
Zooals men weet, zijn dezer dagen vier re
bellen, die aan de troebelen te Sholapoer had
den deelgenomen, opgehangen.
De onlusten tengevolge van de terechtstel
ling van vier Indische nationalisten te Shola
poer schijnen ook elders nog nle-t te zijn afg®"
loopen. Te Allahabad ls het bot ernstige bot
singen gekomen. Het gelukte de politie niet.
de demonstranten te verspreiden. Zij maakte
tenslotte van haar vuurwapens gebruik, waar
door ongeveer 150 personen gewond werden-
Besprekingen tusschen Enge
land en de Vereenigde Staten
LONDEN, 15 Januari. (H.N.) Volgens een be
richt in do bladen worden op het oogenbük te
Londen besprekingen tusschen Engeland en de
V. S. over de slavernij in Liberia gevoerd, naar
aanleiding van het rapport der volkenbonds-
oommiseie, dat dezer dagen gepubliceerd is.
Da Engelscho regeering heeft den weasch
kenbaar gemaakt, dat het rapport aan den raad
van den volkenbond zal worden voorgelegd.
Aangezien in de commissie ook de Vereenig
de Staten, die geen lid van den volkenbond
zijn, vertegenwoordigd waren, ls hiertoe de toe
stemming der Amerikaansehe regeering noodig-
Naar vernomen wordt, zal de Amerikaansehe
regeering geen bezwaar maken tegen de behan
deling van het rapport door den raad.
Biljartlaken voor een vijfde
van de waarde aangegeven
Onze Brusselsche correspondent meldt ons:
De „New-York Herald" weet mede te deelen-
dat de consul van België te New York, samen
met verschillende andere in Amerika verblijf*
houdende Belgen, er van beschuldigd worte
lnet opzet valsche declaraties aan de Ameri
kaansehe douane gedaan te hebben, hij het lm*
porteeren van biljart-laken, uit een Belgische®
manufacturenhandel afkomstig.
Er zou tegen de smokkelaars een proces aan
hangig zijn voor een schadevergoeding va°
332.000-dollar, welke som het driedubbele z°u
vertegenwoordigen, van de schade, welke d'-°r
de douane geleden werd. De biljartlakens
kwestie zouden opzettelijk 80 pet: beneden hu
waarde opgegeven zijn geweest.
Anderzijds wordt vernomen, dat het Belgis®
departement van buitenlandsche zaken telegJ®_
fisch den consul te New-York om ophelder*®*
iu dezen verzocht heeft.
