Na de Wasch
Een priester beschuldigd
Nog niet duidelijk
Het beleid van het kabinet
MAANDAG 23 FEBRUARI 1931
WAT IN „DE TRIBUNE" TE LEZEN
VALT
"«to8 1>U|"t?
Wi,
ÖE A. R. K. W.-FEDERATIE
een
„HOE DE NEDERLANDSCHE
BOURGEOISIE DE PRIESTERS
VOEDT
MET DE „DEMPO" OP
PROEFTOCHT
A- ten brqecke hoekstra
MEMORIE VAN ANTWOORD AAN
DE EERSTE KAMER
vtrW^CU kestaae om zijn gedachten te
i keet het wel eons. In ieder geval,
eies l00fdbestuur van de S. D. A. P. pre-
weet,
lening,
"igt, i'
ton
Ht®
Wat het wil inzake oorlog, be
leger en wat er mee samen
dan is dait bestuur er buitenge-
iB geslaagd om haar eigen op-
J)st Ver"bergen.
Slaahders niet a]1eeen v°or ons, buiten-
s' die natuurlijk me-t een ander
'(ijken f S°dspraken van dat bestuur aan-
V ja' an de leden der partij. Want uit
P&rtijCoieL lijstj® van voorstellen voor het
gaten 6S' kijkt tongs alle hoeken en
eigeM... nl®t precies-begrijpen, hoe het nu
oris ronmeedoogende opruiming van
oer komen Urn t nnelnrn 1 n n rl nn /\nlr
tloe;
a of
komen, wat andere landen ook
Qtizg Zoodat, .als er iets gebeurt bij
i'Oeren 0"' a's daar de hebzucht zich gaat
Vftrdn'i VVli keel kalm ons moeten laten
Diefstal en knevelarij?
een
Schen9
Of
itschi
en> verbelschen, af ver eng si-
thee, ^e,mt kot partijbestuur er genoegen
les f,j- kat „woord": vredeswacht, en al-
ai er> ondan'ks alle ontwapening»
overhbf - krein der leiders iets moet
iets, daf°n' wapens heeft, ofwel een
van yj. 'eS®r heet, ofwel den naam draagt
te ttl0 e,k-:sw'anht moot toch volgen uit
°°it e^eI'ikheid, die de leiding erkent, dat
staan v rn°bilisatie recht en reden van he-
heeft.
ri'
log le mobilisatie mag niet naar oor-
Voqj JU'u> mag niet een voorbereiding zijn
geval°0rl°S> allemaal best, in ieder
biijs ,^°rclt de mogelijkheid van zoo'n mo-
Wie16 °Pe'ngelat0n.
^°ldat 01064 6r dan gemobiliseerd worden?
titïtu ,.Cri vredeswachters? Als nu alles
la.
'WaPend
11 de
is, alles weg, waar halen we
toeh C rnarinetjes vandaan? En die zullen
tta °p 6011 of andere manier geoefend moe
kn v, en °°k leiders of aanvoerders moe-
Z hekben.
kri*
"igen we een politie-leger? Alweer
'lp 1 T". doch behooren die menschen tot
Sofj lfle °t tot het leger? Zijn ze agent of
'Cn 5»".. we dan een heele macht
tijjj? 811 dieer, die niet in actieven dienst
ii^ ant ten tijde van mobilisatie kun-
sp)-, ,V'e de noodige agenten nog niet mis-
ligj J0J1 we er waarschijnlijk meer non-
begrloopt aardig in de war en we
wa^ oddeelingen echt
\'U]) kuit willen hebben. Want praatjes
Öa,t '??cn gaatjes. We geven graag toe.,
hfcj]let n'et gemakkelijk is voor de leiders
kia-aj, 8 kaid'J onder één hoedje te vangen,
t;ijve dioetea toch, ook als buitenstaander
V,U aandringen op.klaren wijin
h1 de S. D. A. P. volkomen ontwapenen?
tjf.j, S ket heele leger weg: soldaten en meer-
t'an 1 en °°k alle oorlogstuig, of aanmaak
geweren etc?
'Wuf' k'an mts anders voor in de plaats,
zonder geweren?
vie iv.
moet er opkomen in geval van een
v &'e mobilisatie, die bostaan kam, gelijk
^%èen?
moeten die opkomen als de
°®skwlusitri-e" in den ban is?.» Wie het
kt, mag het zeggen.
Vergadering dagelijksch bestuur
SPECIAAL CRISISPROGRAM
Medewerking met de actie
V-dN den r. k. vredesbond
k- K. Werkgever" meldt:
16 Feibraari 1.1. kwam het
der A. R. K. W V.-Fed-eratie in
hi^j^fderii.ng bijeen onder het waarnemend
!V, ,la,m van. den vice-voorzit ter, den heer H.
Helle brekers.
"aar
"Sjw: aanleidiing van den heersohenden in-
crisistoestand op nagenoeg elk
SJdeei gebied werden diepgaande bespre-
'betf^111 gevoerd. Vanzelfsprekend kwam bij de
W®bti!g van dit punt naar voren de ge-
I>eipartementsindeeling en de groote
m aan een betere outillage van den eoo-
en voorllchtangsdlenEt. Het loonvraag-
dibig' werkloosheidsvraagstuk en de hou-
tea er regeering vormden belangrijke pun-
kjw 3,11 bespreking, terwijl de export-moge-
naar Ned. Ind'ië, de Duitsoh-Neder-
^tob'i onderhandelingen en het dmmipings-
h onder d-e loupe werden genomen.
t«tl ,f,'-en werd ook In De R. IC. Werkgever
'5c'a,mecajmpagne te beginnen voor het
V. Y^ kri'kaat, terwijl door de A. R. K. W.
>•0^ 'l ®heciaal crisisprogram naar voren zal
S'Ohraaht. Dit programma zal in een
en ao®rde vergadering der A. R. IC. W.
1 'let R. k. Verioond van Vakvereenigin-
Otb too spoedig mogelijk woixlen besproken
aan de Regoering te worden
"®*»oden.
- loten werd volle medewerking te ver-
Ota de actie van den R. K. Vredeöbond
ïaige e Internationale vredesgedachte te pro-
f.0Te,nbet initiatief te dezer zake door
van R.K. Studentenvereeuigingen ge-
werd ten zeerste toegejuicht,
dej mtradte In het jaar 1931 voor de leden
H. K. W. V. zal, zoo mogelijk, worden
De Aartsbisschop beslist, dat
justitieëele aanklacht tegen het
blad zal worden ingediend
Onder de titels: „Om een erfenis van dui
zend gulden. Roomsche Priesters martelen
ouden van dagen om zich van hun bezittingen
meester te maken, Gruwelijke practijken
van Rusland-hetzers in een gesticht te
Apeldoorn" publiceerde „De Tribune" onder
staand relaas, een beschuldiging gericht tegen
den ZeerEerw. Heer A. S. Uyttewaal, pastoor
te Apeldoorn als zijnde „hoofdaanvoerder in
het complot zoo geraffineerd vuil en laag zoo
geslepen gemeen, als men enkel maar bij be
roepsmisdadigers aantreft".
„Wat hieronder volgt, is ons medegedeeld
door de menschen zelf, die bij dit geval be
trokken zijn. Deze familie had nog een oude
moeder, welke opgenomen werd in het R. IC.
gesticht voor ouden van dagen te Apeldoorn.
Eerst moest de familie hiervoor nog wekelijks
een bepaald bedrag betalen, doch naderhand
werd hun door den pastoor bericht, dat dit
niet meer behoefde, want, aldus mijnheer de
pastoor, jullie inkomen is ook al van dien aard,
dat je dit moeilijk kunt missen. De familie
vond dit natuurlijk een goede daad van christe
lijke liefde.
Doch zij kwamen na verloop van enkele
maanden tot de ontdekking, wat achter deze
z.g.n. liefdadigheid aan 't werk was, zoo geraf
fineerd vuil en laag.
Wat toch speelde zicli af tn dat «R. IC. ge
sticht? De oude moeder begon te sukkelen
en 't bleek, dat haar laatste levensdagen ten
einde .liepen. Het oude mensch, als een goed-
geloovig kathokliek, liet heeroom Uiterwaal bij
zich komen. De kerel had blijkbaar op dit
oogenblik gewacht. Hij had zijn schurkachtig
plan klaar en begon nu zijn hemelsche taak,
namelijk het mishandelen, afmartelen en be
stelen van een stervend mensch. Hij wist, dat
de oude vrouw nog een huis met een stuk
grond bezat en dat dit bij haar dood over zou
gaan aan haar kinderen.
Gij begrijpt reeds, lezer, wat de hemel-
dragonder wilde? Hij schilderde het oude
menscih voor, dat wanneer zij deze eigendom
men aan de kerk afstond, zij rustig kon ster
ven, dat zij regelrecht naar den hemel ging
enz. enz. Het vrouwtje werd reeds onrustig
onder dit geprevel, zij had alles vastgezet voor
haar kinderen, die 't zoo noodig hadden en
waarvoor ze haar leven lang met haar man
gezwoegd hadden. Ze kon er niet toe beslui
ten en deelde dit „zijn eerwaarde'' mede.
Deze liet zijn prooi echter niet los, en op
zijn bevel, werd het oude, stervende mensch
3 dagen lang in een hok opgesloten, terwijl hij
3 maal per dag op de motor en in motor-cos-
tuum haar bezocht en zijn prooi met ünelsclie
pijnen dreigde, als ze niet toegaf.
Wat er toen precies verder gebeurd is,
weet de familie niet, maar even voor haar
dood deelde het stervende mensch stame
lend aan haar kinderen mede, dat de pastoor
haar op deze wijze een verklaring had afge
perst, zoodat de kinderen geen recht meer
hadden op het huis met den grond.
Eenigen tijd later braeht het zaakje in de
veiling voor den zwartrok 7000 op. En de
familie heeft er nooit een cent van gezien".
De ZeerEerw. Heer Uyttewaal liet, volgens
de „Tijd" aan de Kerkelijke Overheid de be
slissing om al of niet een gerechtelijke vervol
ging wegens laster in te stellen tegen „De
Tribune". Z.H.Exc. Mgr. Janssen, Aartsbisschop
van Utrecht, heeft overwogen dat, om erger
te voorkomen, in dit geval de belasterde gees
telijke niet goed zou doen, zonder ineer te be
rusten in de openbare beschuldiging tegen zijn
persoon en priesterlijk ambt. Mede om een
voorbeeld te stellen, dat onder de wetgeving,
welke de burgers beschermt, ook de Nederland-
sche clerus staat, die niet uit een verkeerde
duldzaamheid behoeft uitgeleverd te worden
aan de straffeloosheid van lasteraars die
uit godsdiensthaat het volk tegen de Kerk en
haar bedienaren opzetten heeft thans Z.H.
Exc. beslist, dat 'n justitieele aanklacht tegen
„De Tribune" zal worden ingediend. De zeer-
eerw. heer Uyttewaal heeft zich daarop ge
wend tot zijn juridischen raadsman, mr. P. J.
Witteman, en een procedure kan thans eer
lang tegemoet worden gezien.
Aan-gezien ondergeteekemde als „bedel"-
pastoor ten behoeve eener nieuwe parochie
nog over een motor beschikte, heeft hij de
taak op zich genomen, om deze akte ter onder-
teekening aan de wed. K. aan te bieden en
tufte hij naar Achteveld.
Het Burgerlijk Armbestuur had een verhaal
van 700; het R.K. Armbestuur der Maria-
parochie een van 638.82 en ons eigen Arm
bestuur een van 125,73.
Aan de weduwe K. heb ik den inhoud van
deze akte medegedeeld, waarop zij het stuk
heeft geteekend. We hebben nog wat gebab
beld en ik tufte weer huiswaarts. Dit gebeurde
begin December 1925. De weduwe K. heb ik
nimmer meer ontmoet. Den 9en Februari 1926
is ze alhier begraven.
Wanneer men de genoemde bedragen optelt
en het verpleeggeld, dan komt men tot de
slotsom, dat, de begrafeniskosten medegere-
kend, er absoluut geen saldo meer overbleef.
Tocb heeft het bestuur der St. Jozefstichting
te Achteveld de goedheid gehad, om van het
vooruit betaalde pensiongeld nog 50 aan de
familie terug te geven, zulks op verzoek van
ons Armbestuur, dat aan beide zoons K. en M.
25 heeft gegeven.
Van den zoon K. heeft het Armbestuur een
hartelijk dankschrijven ontvangen voor de
zorgen, aan de moeder besteed.
De mist als spelbreker
EEN ZONNEVLEK IN LIMBURG
„INVLOED DER KERKEN?"
Eenheid en systeem in den strijd
tegen Kerk en geloof
'tien In begin Octofxsr te Vught.
I»
bespreking van het ontwexp-Zieken-
^ta ^wezen wortd op den goeden
'oo^to^srond der onderneming van Zieken-
«en,
*■0»;
■werd dis rondvraag gehouden en de
ing op de gebruikelijke wijze gestoten".
VICE-ADMIRAAL
in j,afSetreden commandant van de zeemacht
kro6]^erian'dsch-Indië, vice-admiraal A. ten
a Hoekstra, adjudant van H. M. de
Wfl 'sia wordt tegen 1 Maart te 's-Graven-
Vefwacht.
Over de toedracht der zaak schrijft Pastoor
Uyttewaal aan de „Tijd" het volgende:
Het geraffineerde complot, waarvan ik tot
„hoofdaanvoerder" ben bevorderd, wordt ge
vormd door 't Burgerl. Armbestuur van Apel
doorn, bet R.K. Armbestuur der Marlaparocbie
en het R.K. Armbestuur van mijn eigen paro
chie, welke drie weldadigheidsinstellingen
gedurende verscheiden jaren de wed. K. heb
ben ondersteund, terwijl de pastoor baar ge
regeld bezocht.
Tenslotte treden in het geval nog op: nota
ris C. Knook te Apeldoorn, IC., een zoon van
de weduwe K., en het St. Jozefgeisticht te
Achteveld.
Het drama speelt niet in dezen tijd, zooals
men uit de actualiteit van „De Tribune" wel
licht zou afleiden, maar van Juni 1925 tot
Maart1926.
De toestand van de weduwe K. verergerde
toen. Za werd opgenomen in het ziekenhuis te
Apeldoorn. Ze komt weer terug In haar wo
ning, doch haar toestand vraagt .gestich-tsver-
pleging, naar welke -zij zelf en haar inwonende
familie zeer verlangen. Op medisch advies
wordt hiertoe besloten en gaat ze voor reke
ning van ons Armbestuur en het Burgerlijk
Armbestuur naar het St. Jozefgesticht te Ach
teveld voor 300 per jaar plus bijkomende
dingen als Meeren enz.
In October 1925 is zij zeer tot haar genoegen
in genoemd gesticht opgenomen. Wed. K. gaf
opdracht aan notaris Knook, haar zaken te
regelen, hetzij haar huis te verhuren aan
haar inwonenden zoon M., of het te verkoopen.
Achteraf bleek ons Armbestuur, dat de
weduwe een volmacht geteekend had. reeds
vóór haar vertrek, tot verkoop van het huis
wellicht op aandrang van haar zoon K. Het
perceel bracht op 2750 en was bezwaard met
een hypotheek van 850.
Nu kwam volgens de Armenwet het recht
van verhaal in werking. Notaris K. vond het
beter, hierover met de wed. K. tijdens haar
leven tot een minnelijke schikking te komen
en maakte hiervoor een acte op teneinde deze
door de wed K. te laten teekenen.
Een zekere I. Baut uit Rotterdam vertelt aan
de Russische godsdienstbestrijders in No. 24
(1930) van het atheïstisch blad „Besboshnik"
hoe de Nederlandsche bourgeoisie de priesters
voedt.
Niet alleen steunt de Staatsbegroo-ting ker
kelijke instituten, maar dit doen ook de bestu
ren van gemeenten en provincie-s. De kerken
zijn de echte veelvraten en woekerplanten op
het lichaam van den Staat. Hoe handig en
konsekwent ze de staatskas plunderen, blijkt
©enigszins uit het volgende:
De kolenmijnen van den Staat Limburg heb
ben op haar begrooting een som van 45000 gul
den uitgetrokken ter ondersteuning van de
kerk, hoofdzakelijk de Roomsche. Meerdere
kleinere van die sommen bedragen samen
30.000 gulden, maar dit is nog niet alles. Er
komt op de begrooting ook een post voor van
170.000 gulden ten behoeve van garantie-beta
lingen voor woningen, sommen, diie uitsluitend
ten goede komen aan de Roomsche bouwveree-
nigingen.
De staatsmijnen hebben 3 kazernes laten bou
wen, waarin alle ongehuwde mijnwerkers moe.
ten wonen. Een priester beheert deze en non
nen bedienen. Zelfs fabriekseigenaars trekken
voor de behoeften der kerk 10.000 gulden uit.
Per jaar betalen de mijnwerkers aan boe-te
90100.000 gulden, waarvan het grootste ge
deelte eveneens bestemd wordt voor de Room
sche inrichtingen.
Maar de kerk leidt haar parasiietenbestaan
niet alleen in de industrie van de Staatsmijnen,
zij vergeet ook de vereenigingsltassen niet.
De arbeidsbeurzen in Limburg worden, hoe
wel ze Roomsoh zijn, op kosten van de veree-
nigingen onderhouden, waarbij deze laatste
niet het recht hebben aan het bestuur ervan
deel -te nemen.
Dank zij d-it zon goed ingericht parasietenhe-
staan, moeten elke 20 tot werken geschikte
nonnen in Limburg een vetten, dikken kerk-
parasiet onderhouden.
Ve-rder bestaat er een Roomsche vereeniglng
tot exploitatie van het land, welker leider dr.
Poels is, ook iemand die aan de kerk is ver
bonden. De directie van de mijnen maakt deel
ui-t van de Ver-eeniging. Deze laatste is de al
machtige leidster bij den woningbouw en koopt
het noodige land voor de Roomsche bouwver-
eenigingen. Bovendien is eenige jaren geleden
een woningbouw-vereeniging „Thuis best" op
gericht onder leiding van dr. Poels en de mij»-
directie. Deze vereeniging ontving een leening
van 6 millïoen gulden uit de pensioenkas van
het groote mijnfonds.
D-a Roomsche bouwvereeniging „Ons Lim
burg" is eigenares van 6000 werkliedenwonin
gen. De bijna 13.000 woningen, die de mijn-
directie en de Roomsche kerk bezitten, hebben
dezen heiden instellingen een groote macht over
-de arbeiders in de hand gegeven.
Een andere bron van inkomsten voor de
priesters is het groote mijnfonds, waarvan het
pensioenfonds op 1 Januari 1929 meer dan 26
millioen gulden bedroeg en dat jaarlijks met 3
millioen toeneemt.
Het bestuur van het fonds, waarin de onder
nemers en de Roomsche Liga der mijnwerkers
do meerderheid vormen, gebruikt het grootste
gedeelte dezer millioenen als leeningen aan
Roomsche instellingen.
Uit hetgeen hier gezegd is, blijkt zeer dui
delijk, dat in het kleine Nederland, dat over
wegend protes-tantseh is, de kerken nog een
groo-ten invlo-ed hebben.
De heer, die dit fraais schreef, verzwijgt
natuurlijk wel, (lat Limburg Katholiek is.
Hij vergeet erk te vermelden, hoeveel de
Katholiek® arbeiders zouden hebben te betalen
die in massa in dit industrie-gebied wonen,
indien de industrie hun ook niet te-gemoef
kwam in hun geestelijke behoeften. Hij ver
zwijgt, boe in de bouwvereenigingen evengoed
niet-katholleken plaats krijgen en hoe over de
verzorging in de gezellenhuizen nooit één ge
fundeerde klacht werd geuit. Dat naast de
boosaardige suggesties onvermeld blijft, hoe
de sociale toestanden in de Limburgsche mijn
industrie ver uitsteken boven die van andere
soortgelijke gebieden in het buitenland wordt
evengoed verzwegen als het feit, dat de pries
ters in niet geringe mate bezorgd waren voor
het stoffelijk welzijn der arbeiders.
Ds. F. J. Krop, dien wel niemand van overdre
ven katholieke gezindheid zal verdenken, merkt
bij het meegedeelde terecht op:
„Protestanten, die bovenstaande regelen le
zen, zul-len geneigd zijn te zeggen: „die Rot-
ter-damsche correspondent heeft het vooral, zoo
niet alleen, tegen Rome; en dan kon hij wel
eens tot op zekere hoogte gelijk hebben". Maar
men bedenke, dat de strijd niet gaat tegen
Rome en haar machtspositie, maar tegen de
religie als zoodanig. De bond van God-loozen
spaart Protestant noch Rooms-ch, Jood noch
Boeddhist. Het is trouwens wol opmerkelijk
dat een blad als de Besboshnik, corresponden
ten in Nederland heeft. Een nieuw bewijs voor
hetgeen men reeds weet, n.l. dat daar eenheid
is en systeem in den strijd tegen kerk en ge
loof over de geheele wereld. Een voortdurende
waarschuwing om waakzaam te zijn en op te
komen voor de heiligst© goederen ons toebe-
trouwd".
Daartoe uitgenoodigd door den N. V. Rotter-
damschen Lloyd en de directie van de N. V.
Koninklijke Maateschappij „de Schelde" zou
den we Zaterdag den technischen proeftocht
hebben meegemaakt van het op de werf van
„de Schelde" te Vlissingen voor rekening van
den Rotterdamschen Lloyd nieuwgebouwde
dubbelschroef-motor-mailschip „Dempo". Was
deze tocht, welke aanvankelijk hal moeten
plaats hebben op 14 dezer, voor het toenmaals
lieerschende stormweder moeten worden uitge
steld, omdat het schip te Vlissingen niet
buiten de sluizen gebracht kon worden, dit
maal was het de mist, welke ons parten
speelde. Volgens opgemaakt plan zou men
Zaterdagmorgen vroeg van Vlissingen ver
trokken zijn met bestemming Rottetdam en
dan gedurende deze reis in volle zee de noodige
technische proeven genomen hebben.
Teneinde dus vroeg genoeg present te zijn,
moesten de genoodigden, ongeveer een 250 in
getal, zich den avond te voren reeds inschepen.
Tegen 8 uur waren de gasten aan boord en
dank zij de keurige regeling van het bedienend
personeel wisten allen in minder dan geen tijd
waar hun hut was gelegen. Spoedig werd het
een algemeen verzamelen in de zeer gezellig
ingerichte rookzaal, waar een strijkje er de
stemming, inbracht.
Na ongeveer een uur werd het gezelschap
aan tafel genoodigd. Allen waren het er over
eens, dat de keuken aan boord van de „Dempo"
uitstekend is.
De le klasse eetzaal biedt plaats aan totaal
234 personen en heeft een oppervlakte van
360 M2. In het midden van het plafond is een
groote open well ontworpen, die door twee dek
ken heen loopt en waardoor men van het
trappenhuis en de lobby uit een interessant
kijkje beeft in de eetzaal. De 2de klasse eetzaal,
boewei iets minder luxueus ingericht, met
plaats voor 266 personen, ziet er ook zeer ge
zellig uit. Vooral de verlichting is hier op
overvloedige en heel ingenieuse wijze aange
bracht. Die van de 3de klasse is vanzelf weer
iets minder, maar heeft toch een bijzonder
frisch en aantrekkelijk aanzien.
Na afloop van het diner werd de avond, die
inmiddels al aardig middernacht begon te
naderen, gezellig doorgebracht en er heerschte
een zeer aangename stemming.
Toen gingen we ter ruste in 't vooruitzicht
op een aangenaam zeereisje.
't Was tegen 8 uur Zaterdagmorgen. Bepaald
gunstig bleek het weer niet: slecht zicht, heiig,
maar toch besloot kapitein Ross het er op te
wagen, in de hoop, dat het buitengaats beter
zou zijn. Om 8 uur gaf hij het commando
„anker op" en met langzaam werkende machi
nes werd naar zee gekoerst met het plan door
de Wielingen te gaan. Maar de tocht ging niet
door. Plots verdikte de heiige lucht zich in een
pot dichten mist en tot groote teleurstelling
van allen nam de gezagvoerder het overigens
wijze besluit wederom het anker te werpen en
beter weer af te wachten.-
De kans was dus nog niet verkeken. Maar de
mist wilde niet optrekken. Zoo loefden we
tusschen hoop en vrees: zouden we varen ja
of neen.
Eindelijk tegen een uur of drie werd de
weersgesteldheid wat heter en een moment
brak zelfs het zonnetje door de grauwe lucht.
Maar toen was het inmiddels to laat geworden
om nog voor den nacht in Rotterdam te komen.
Hoewel dit alles een groote teleurstelling
vormde, was het op de algemeene stemming i
niet van invloed, want tot het laatste toe
bleef de gezelligheid er in.
Intus-schen hebben we een kijkje genomen
op het schip, dat fraai en comfortabel is inge
richt, waarbij in de'eerste plaats rekening is
gehouden met het varen in de tropen. De
artistieke betimmering, die bijzonder opvalt,
is ontworpen door den heer W. Kromhout. Alle
inrichtingen van het schip in bijzonderheden
te beschrijven, zou ons te ver voeren; we vol
staan met (le verzekering, dat het een groote
aanwinst is voor de vloot van den Rotter
damschen Lloyd.
Ook wordt door de „Rotterdamsche Lloyd"
de grootste aandacht besteed aan de veiligheid
op haar passagiers- en vrachtschepen. Wat de
reddingboot-inrichtingen be reft, zijn de meest
moderne uitvindingen toegepast, waardoor de
grootst mogelijke veiligheid is verkregen.
Ook dit nieuwe passagierschip maakt hierop
geen ui-tzondsring.
Na onzen rondgang door het schip, wan •hij
de heer van 't Sant, inspecteur der agentschap
pen van den Rotterdamschen Lloyd, ons alle
Inlichtingen verstrekte, stond de tafel Inmid
dels weer tot lunchen gereed. Tijdens dezen
maaltijd nam mr. F. J. Sprenger van „de
Schelde" het woord. Hij hoopte, dat dit nieuwe
schip door den Rotterdamsche Lloyd zou
worden overgenomen, dat het zeer veel zou
mogen bijdragen tot hef heil van de reederij
en een nieuwe periode van voorspoed zou
mogen inluiden. Verder deelde hij onder luid
applaus van alle aanwszigen mede, dat het
H.M. de Koningin heeft behaagd den heer W.
Ruys te benoemen tot Ridder In de orde van
den Nederl. Leeuw. Hij eindigde zijn toespraak
met het voorstel een dronk te wijden aan bet
wijlzijn van den Rotterdamschen Lloyd.
Hierop werd door den heer W. Ruys Bzn.
geantwoord, dat hij zelfs zonder dat de proef
tocht heeft plaats gehad, toch zonder eer.ig
bezwaar het schip wil overnemen.
Vervolgens sprak Jhr. Mr. J. W. Quarles
van Ufford, Commissaris der Koningin in
Zeeland, namens alle Zeeuwsche gasten zijn
dank uit voor de uitnoodiging en uitte hij de
beste wenschen voor de Zeeuwsche industrie
in casu „de Schelde".
Daarna sprak de heer M. C. Koning, één der
directeuren van de Stoomboot Mij. Nederland
te Amsterdam zijn dank uit namens de Hol-
landsch© gasten en wel in 't bijzonder namens
die van Amsterdam.
Zoodra d9 lunch geëindigd was, werd door
kapitein Ross het voorstel geopperd de Reede-
rij-vlag te gaan hijschen, welke plechtigheid
kort daarop, onder het zingen van 't Wilhelmus
door de aanwezigen, plaats had.
De gezagvoerder verklaarde, dat, nu de
„Dempo" aan den Rotterdamschen Lloyd be
hoorde, zoo spoedig mogelijk den tocht naar
Rotterdam zou worden aanvaard.
Nog meer dagen te zien?
Vrij-dagmorgen was er in Limburg een zon
nevlek te zien bij opkomende zon, door den
nevel heen en zonder zwart glas. Later was de
zon te scherp voor het oog en moest een zwai t
glas genomen worden, waarmede hij duidelijk
te zien was.
In den loop van den dag trok de vlek in de
richting van oost naar wes.t. Hij zal wel meer
dere dagen zichtbaar zijn, misschien nog langer
dan een week.
VERDUISTERING BIJ „ARTI ET
AMICITIAE" TE AMSTERDAM
Het gaat om een halve ton
REEDS LANG IN DIENST EN HET
NOLLE VERTROUWEN
GENIETEND
"Wij vernemen, dat de justitie heeft doen
arresteeren den administrateur van de Maat
schappij „Arti et Anlicitiae" te A'dam op grond
van het feit, dat hij de kas van de Maatschappij
en die van de stichting „Het Weduwen- en
Weezenfonds" voor ruim een halven ton heeft
benadeeld. Door gefingeerde boekingen in de
administratie had de gearresteerde, die reeds
geruimen tijd in betrekking was en het volle
vertrouwen genoot, ontdekking van zijn
knoeierijen weten te voorkomen. Omstreeks
September j.l. liep het echter mis en kwamen
de gepleegde feiten aan het licht.
De beschuldigde is in het Huis van Bewaring
opgesloten.
Daar aanvankelijk geen aangifte bij de
Justitie was gedaan, hadden wij op dringend
verzoek publicatie achterwege gelaten. Nu de
zaak echter dit vergevorderde stadium heeft
bereikt bestaat er geen reden meer tot stil
zwijgen.
BOERDERIJ AFGEBRAND
Maatregelen van principieelen aard
Aan de Memorie van Antwoord aan de Eer
ste Kamer omtrent de alg. beschouwingen over
de Rijksbegrooting 1931 is nog het ^volgende
ontleend:
De reden, waarom in het eerste jaar nog geen.
maatregelen van principieelen aard zijn voor
gedragen, ligt voor de hand. Vooreerst wordt de
werkkracht van verschillende leden van het
Kabinet te zeer in beslag genomen door de
huidige crisis dan dat er gelegenheid zou be
staan om aan andere ingewikkelde vraagstuk
ken de volle aandacht te wijden. Maar boven
dien eischen de wetsontwerpen van principiee
len aard nauwgezet overleg. Enkele daarvan
dit geldt met name de herziening van de
Zondagswet en de Begrafeniswet zijn noch
tans in voorbereiding.
Zorg voor het groote gezin.
Voor de beteekenis van het groote gezin
heeft de Regeering de volle aandacht. Niet al
leen, omdat in dat gezin een betrekkelijk groot
deel' van de hoop des vaderlands opgroeit,
maar ook, wijl bet groote gezin door zijn zede
lijke waarde voor de volkskracht groote betee
kenis heeft. Bij de salarispolitiek wordt dien
overeenkomstig een plaats ingeruimd aan den
kindertoeslag. In de wetten, welke de belas
ting regelen, is op bijzondere wijze rekening
gebonden met de draagkracht van het groote
gezin.
Bestrijding openbare onzedelijkheid.
De bestrijding van de openbare onzedelijk
heid heeft de voortdurende aandacht der Re
geering; Zij vermeent dit, voer zoover een taak
voor de Overheid weggelegd is, door daden ge
toond te hebben; hare diligentie op dit gebied
zal niet verslappen.
Veel vge in de vlammen
omgekomen
Zaterdagmorgen le 7 uur is door het omvallen
van een lamp in de schuur waar het hooi in
brand geraakte, het boerderijtje van F. Dijk
stra te Gersloot hij Heerenveen afgebrand.
Niets kon behouden worden.
Een paard en eenige koeien kwamen mede
in de vlammen om.
Zaterdagmorgen vijf uur brak brand uit in
de boerderij, bewoond door den veehouder Krol
te Folie ga (F.) In een uur tijds was alles tot
den grond toe afgebrand; 33 stuks vee kwamen
in de vlammen om. De oorzaak moet gezocht
worden in het omvallen van een lantaarn. Al-
183 was verzekerd. De boerderij behoort in
eigendom aan den heer P. Winia te Follega.
Bezuiniging.
MIST OP ZEE
Schepen aan den grond gevaren
De Minister van Financiën is overtuigd, dat
verzwaring van overheidslaaten het herstel
van normale verhoudingen in hét bedrijfsleven
ernstig zou heiemmeren en dat derhalve de te
verwachten daling van inkomsten in de naaste
toekomst tot groote voorzichtigheid moet nopen.
De regeering hoopt hij haar streven om den
Staatsdienst zoodanig te organlseeren, dat
met het kleinst mogelijke aantal ambtenaren
en zonder omslag en omwegen het grootst mo
gelijke nuttige rendement kan worden ver-kre
gen, te allen tijde op de medewerking van de
Staten-Generaaf te mogen rekenen.
Het schijnt riiet aan twijfel onderhevig, dat
de weinig rooskleurige vooruitzichten van het
Rijksbudget er toe zullen dwingen de uitvoering
van al deze werken nader onder de oogen te
zien, door daarvoor een urgentie-programma
vast' te stellen. Dit belangrijke vraagstuk heeft
dan ook reeds, na het optreden van den Direc
teur-Generaal van den "Waterstaat, een punt
van uitvoerig overleg uitgemaakt tusschen de
Ministers van Waterstaat en van Financiën.
Dit overleg is thans beëindigd, weshalve daar-
Door don dichten mist, die Vrijdag over de j omtrent nu nog geen verdere mededeelmgen
Zuiderzee hing, is de botter „Marken 95", schip- kunnen worden gedaan.
per S. Peerenboom uit den koers geraakt en
nabij de Ven op een kribbe geloopen. De be
manning kou zie hnog tijdig in de vlet begeven
en is te Enlrhuizen binnengekomen.
Zaterdagmorgen hebben de sleepbooten Bree-
zand en Urk zich naar de de plek des onkeils
begeven om te trachten het vaartuig te lichten.
Op het Enkhuizerzand is een geladen motor
klipper vastgeloopen, terwijl door den beurt
schipper op -Zwolle is gerapporteerd dat een
sleepboot op het Enkhuizerzand vastzit.
Het klipperschip „Volharding" dat gisteren
door de pond werd overstoomd is Zaterdag
morgen te Stavoren binnengebracht.
kunnen worden gedaan.
Industriebank.
29493
0.t
KON- NED. HOOGOVENS
STAALFABRIEKEN.
IJzer naar Zweden-
Het Zweedsch s. Burgundia is Zaterdag met
een in de zeehaven van het koogovembedrijf
te IJmuiden ingenomen lading piekijzer van
daar naar Halmstad (Zweden) vertrokken.
GEESTELIJKE VOORRECHTEN
Z. H. Paus Pius XI heeft bij besluit der H.
Apostolische Poenitentiarie d.d. 16 Januari
1931 voor den tyd van 7 jaren toegestaan, dat
de leden van den Kath. Ned. Boeren en Tuin-
dersbond en van den Nederl. R. K. Landerbei-
dersbond onder de gewone voorwaarden een
vollen aflaat kunnen verdienen op de feestda
gen van de Geboorte des Heeren, van het Al
lerheiligst Hart van Jesus van Maria Onbevl.
Ontvangen, van O. L. Vrouw van Goeden Raad,
van O. L. Vrouw van Altijddurenden Bijstand,
van St. Jozef den Bruidegom der A. Maagd
Maria, St. Deus dedit, St. Isidorus, St. Marcus
Evangelist, Allerheiligen en op één der Kruis
dagen.
Niet gaarne zou de Regeering tegenover het
denkbeeld van de oprichting eener zgn. Indus
triebank a priori een afwijzende houding aan
nemen. Zij acht redenen tot onderzoek voldoen
de aanwezig. Bij dat onderzoek kan de vraag
worden herzien, of de banken geoutilleerd zijn
of zelfs wel kunnen zijn om datgene te doen,
wat een bank voor bevordering der industrie
zou hebben te doen. Zeer wel mogelijk is, dat
zulk een industriebank zou passen in het stel
sel van ons hankwezen en dus den bestaanden
banken eer een welkome aanvulling zou wezen
dan een bedreiging. Er is ook daarom geen
reden om te spreken van een stap In socialis
tische richting, omdat de gedachte geenszins is
gevestigd op een Staatsbank. Een en ander
toont, naar de Regeering vertrouwt, voldoende
aan, dat er reden is een onderzoek niet van te
voren af te wijzen.
Handelspolitiek.
Dè Regeering 'is nog niet in het beizit van
alle adviezen, die zij gevraagd heeft inzake het
ontwerp-Bodenhausen tot vaststelling van een
verhoogd tarief van invoerrechten. Het iigt
voor de hand, dat eerst als alle adviezen zul
len zijn ingekomen, de Regeering haar stand
punt definitief zal kunnen bepalen; bij het be
raad dienaangaande zal zij ook rekening heb
ben te houden met andere voorstellen, die met
deze zaak verband houden.
De salarissen der ambtenaren.
Naar we vernemen, is de „Dempo" om vijf
uur uit Vlissingen vertrokken.
OPLICHTER OPGESPOORD.
Door de politie is achterhaald, dat de man,
die in het Duitsche technische tijdschrift „Tief-
bau" honderden werklieden en vakarbeiders
vroeg, te Duisburg woonachtig is. De commis
saris van politie te Kerkrade nam reeds over
de 1500 brieven in beslag van werkzoekenden
uit alle deelen van Duitschland.
OVERSTE L. OTTENHOFF
In den ouderdom van bijna 88 jaren is gis
teren te 's Gravenhage overleden de luitenant
kolonel b.d. L. A. J. Oltenkoff.
N. SCHIPPER f
Na een langdurige ziekte is te Zwaag (N.H.)
in den ouderdom van 77 jaar overleden de
heer N. Schipper, directeur der Boerenleen
bank aldaar.
JUBILé WESTLANDSCHE STOOMTRAM.
Het zal op 31 Juli a.s. vijftig jaar geleden
zijn, dat (lo Westlandsche Stoomtram-Mij.
werd opgericht.
VERMIST
Sedert Donderdagavond wordt te Doetinchem
vermist de 18-jarige boerenknecht Buunk. De
jongen is naar den dokter gegaan en daarna
nief meer teruggezien.
HET MONUMENT VOOR HILDEBRAND
Naar de „N. R. Crt." verneemt, zal Woensdag
a.s. een conferentie plaats hebben van het
nationale Ilildebrand-comité en B. en W. van
Haarlem met prof. J. Bronner, wien door liet
comité is opgedragen, een monument voor Hil-
debrand te vervaardigen, dat in den Hout te
Haarlem geplaatst zal worden. Op deze con
ferentie zullen de verschillende partijen gele
genheid krijgen ,te constateeren, hoever het
werk van prof. Bronner gevorderd is. B. en
W. zullen dan met prof. Bronner overwegen,
of alsnog een uitstel van twee jaar zal moeten
worden gegeven.
heeft men vaak last van schrijnende handen.
Dit schrijnen houdt dadelijk op door Purol.
Reel. 3214DGVS 5
De vraag, door eenige leden gesteld, de
ambtenaren terecht ontevreden zijn over de
wijze waarop de salarisregelingen tot stand ko
men en over de salarissen zelve, mag, naar de
.meening van den Minister, niet bevestigend
worden beantwoord.
De houding van S. D. A. P. en V. D.
bij mobilisatie
Geschraagd door de wetenschap, dat zij in
het uur van gevaar zal handelen in het be
lang van het geheele i'olk, verklaart de Re
geering, dat zij zich in staat acht iedere tegen
werking hij mobilisatie te overwinnen en dat
zij alle haar ten dienste staande middelen on-
verwijld zal aanwenden en een Regeering,
die zich haar verantwoordelijkheid in dezen be
wust is, kan niet anders bandelen tegen
hen, die zouden trachten een ordelijk verloop-
van do mobilisatie te belemmeren en alsdan
de inwendige orde en rust te verstoren.
Geenszins kan de Regeering toegeven dat
een steeds grooter aantal personen in ons land.
tot het Inzicht zou komen, dat de militaire
landsverdediging èn 'zedelijk niet meer te aan
vaarden zou zijn èn zou ingaan tegen de hoog
ste nationale belangen. De omstandigheid, dat.
in den laatsten tijd van de hand van geestver
wanten der hier aan het woord zijnde leden
in de pers artikelen zijn verschenen, welke een.
afwijkend geluid doen hooren, wijst naar haar
meening eer op het tegendeel.
De Regeering vertrouwt, dat in omstandig
heden, waarin tenslotte tot mobilisatie zou moe
ten worden overgegaan, ook het gedeelte des
volks, dat thans een afwijkende meening mocht
zijn toe-gedaan, zich achter haar zal scharen.
Radio.
Wat betreft de in dit verband aangehaalde
regeling van den zendtijd worde de aandacht,
erop gevestigd, dat de Minister van Waterstaat,
hij de behandeling der interpellatie-Boon in de
Tweede Kamer op 27 Mei 1930 uitdrukkelijk
heeft verklaard, dat voor de door h-em tot uit
voering van de wet aangenomen vexdeeling be
slissend waren de vier groot© geestesstroomin-1
gen welke in den radio-omroep waren te on,j
derkennen. Van een verdeeling naar politic'W
groepen was hier geen sprake.
