KLARE EN DUIDELIJKE UITEENZETTINGEN
i
DR. C. MEULEMAN
Wijziging der Nijverheidsonderwijswet
DE ENCYCLIEK OVER HET
CHRISTELIJK HUWELIJK
het antipapisme
Onze naam op vlieggebied
"eem Vfybeef/
VRIJDAG 13 MAART 1931
In
BBHi
Werktijdverkorting door slapte
ENCYCLIEK OYER HET
CHRISTELIJK HUWELIJK.
BIJZONDERE VRIJWILLIGE
LANDSTORM
MINISTERIEELE VERANTWOORDELIJKHEID ONDER
ADVIEZEN BEDOLVEN
GEEN OPLOSSING, MAAR EEN VOORLOOPIGE
GEDACHTE
DAG AAN DAG WORDT NAAR
BEZUINIGING GESTREEFD
JSrdn
INSCHRIJVINGSBILJET
1
ÏJfl aQtipapismc loeft op.
e zeggen: leeft op, wamt we vinden het
^•"keerd omdat het volkomen omwaar
te spreken cn te schrijven, alsof wij
de communistische uitingen op dat ge-
iets beleven, dat eerst niet voorkwam*
°at kuamem we denken en wenschen, we
hQnen het voor ons va'derlandsch fatsoen
100 laten voorkomen: de waarheid is anders.
ons vaderland leefde en leeft nog een
aardjg procent menschen, die in het diepst
aQ kun ziel ziek zijn door- antipapisme van
61 allerergste soort. Wat daar bepraat, ge-
asterd en gespot wordt over de Katholieke
^k, de geloofspunten van haar leer, de
geiüeimen van haar godsdienst, over Paus
a Priesters en kloosterlingen, mag aan het
0Qgeloof]jjk.e grenzen: liet bestaat.
h we moeten erbij zeggen: niet alleen
menschen, die geen fatsoen hebben,
aar ook onder menschen, die heel fatsoen
lijk
Jh de kleeren zitten. Natuurlijk bleef
blijft dat bij praatjes.
Io ons vaderland werd cn wordt het aller
innigste cn allergrievendste heel Tluchter
fe<3r,1kt en verslonden. De winkeltjes mot
•^lasterlijke en schunnige anti-kAtholieke
r„tuu>" bewijzen het.
s°ttimjge kringen van protestanten achten
ruets te erg, als het over Rome gaat. Daar
*'0rclt genoeg godslasterlijks gedrukt over
0 8* Mis, de H. Communie, over het celi-
aat en over den Paus. Richtingen als de
ageraad hebben in dit opzicht in de verste
varte geen schoone lei.
ij hebben ons over die dingen nooit erg
'ult gemaakt: wie zulke viezigheidjes nog
^ul<it, laat al dadelijk zien, op welken rang
ij s'aat Den laatsten tijd, onder den druk
van Rusland, leeft dat doode lijk van het
^'•ipapistne weer een beetje op. Dat was te
Verwachten.
Wie
weet, hoe an de socialistische wereld
a' jaren en jaren tegen de Katholieke Kerk
v°°ral en tegen den godsdienst geageerd is,
hoe die partijen het volk, dat van het
^loof afgevallen is, hebben verzameld, kan
daarover niet verwonderd staan.
Ook in ons land heeft het socialisme van
k®t begin af aan heel sterk onder den in
goed van Da.geraads-menschen gestaan en
^®rden die ideeën daar als het laatste en
k&te en meest gerechtigde beschouwd. Een
Godsdienstig man gaat over het algemeen,
enkele uitzondelingen daargelaten, door
*°or een bekrompen, achterlijk wezen. Wat
6(10 tijd lang niet zoo duidelijk en georgani-
a^rd aan den dag kwam, maken we nu mee.
liet. zal nog wel erger worden: zoo'n aanval
Verdwijnt niet ineens.
Eén ding moet die uiting ons met, ernst
bijbrengen: wat bij de Katholieken niet- of
Verkeerd georganiseerd is, loopt het grootste
Gevaar!
En ook dit: dat we niet alleen die uitingen
hioeten signaleeren ouder het zoogenaamde
„Volk", maar dat deftige lieeren, en deftige
bladen die ideeën zeker zoo erg verspreiden.
En dat, ook onder onze intelleetueelen het
Gevaar voor die besmetting 'inderdaad 'n
®°ort antipapisme niet denkbeeldig is.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN
Het elfde retourvliegtuig
Het 11e retourvliegtuig vertrok gisteren te
*•15 uit Jask en landde te 8.40 uur te Bushir,
Vanwaar bet te 9.45 naar Bagdad vertrok.
Aankomst aldaar te 14.45 uur. Alles wel aan
b°ord. Heden verder.
Het 13e vliegtuig
Het 13e postvliegtuig is gistermorgen te 5.00
"Ur uit Calcutta vertrokken en om 8.30 uur
la Akyab aangekomen. Om 9.48 uur werd van
daar vertrokken en te 16.45 in Bangkok
Ëeland.
ZESTIG JAAR
Heden viert dr. C. Meulemaa, de kloeke
directeur van de R. K. Vroedvrouwenschool te
Heerlen, zijn zestigsten verjaardag.
Een merkwaardig man, in velerlei opzicht.
Medicus van groote bekwaamheid, welspre
kend redenaar, gevat debater, beschikkend over
een vlotte pen, scheen hij bestemd voor het
openbare leven, waarheen zijn neiging hem
ook trok.
Maar de Voorzienigheid hdd hem voor een
andere grootsche taak bestemd. Hij werd de
eigenlijke stichter en tot den dag van heden
de uitnemende leider van de Wilhelminaschool,
de R. K. Vroedvrouwenschool te Heerlen.
"Wegens slapte is op de fabriek der firma
Piepenbroek en Reygere te Ulft die werktijd
lot dnfe dagen per week ingekrompen.
In de vertaling van P. L. Rood S.J.
te Maastricht, welke in onze cou
rant verschenen is.
In de overtuiging dat velen er prijs
op zullen stellen de encycliek „Casti
Connubii" over het Christelijk Huwe
lijk in boekvorm te bezitten, hebben wij
besloten deze binnenkort te doen ver
schijnen.
De brochure zal gedrukt op goed
papier ongeveer 04 bladzijden groot
worden, op formaat van 15 bij 21 cM.
De prijs bedraagt 30 cent per exem
plaar.
Om echter te voldoen aan deu
wensch van ben, die deze zeer belang
rijke Encycliek in grooten getale wil
len verspreiden, hebben wij de prijzen
bij groote getallen nog verlaagd, zoo-
dat deze thans zijn:
bij 100 exemplaren 2714 cent.
bij 250- 25
bij 500 20
bij 1000 of meer ex. 1714
Bestellingen worden thans aangeno
men en bij gereedkomen der brochure
onm'ddellfjk uitgevoerd.
DE ADMINISTRATIE VAN
„DE MAASBODE".
P-S. In verband met het vaststel
len der grootte van de oplage, verzoe
ken wij E.E. II.II. Pastoors en Direc
teuren van congregaties of Besturen
van vrouwen- en mannen-organisaties
ons tijdig het verlangde aantal exem
plaren op te geven.
Br. O. MEULEMAN op zijn Jubüê In 1927
Al zijn bekwaamheden en karaktereigen
schappen kwamen hem daar van pas. Zijn ge
zond optimisme, zijn taaie wilskracht, zijn
krachtig doorzettingsvermogen, zijn redenaars
talent en zijn schrijversaanleg, zijn ongeloof
lijke werkkracht, zijn Innerlijke goedhartig
heid, zijn warm sociaal gevoel, al die eigen
schappen, op bijzondere wijze in dezen eenen
man vereenigd, zijn hem te stade gekomen en
hebhen ertoe meegewerkt zijn hooge ideaal te
verwezenlijken: de oprichting, en vooral de in
standhouding, van de R. K. Vroedvrouwen-
i school.
Hij behoort tot de menschen, die, met werk
meer dan overladen, altijd op den eersten roep
gereed staan om mee te doen, als er iets goeds
te verrichten valt. Hij houdt van aanpakken,
van doorzetten. En het is het geheim van zijn
slagen.
Moeilijke jaren heeft hij gekend. Het scheen,
alsof zijn groote levenswerk, nauwelijks tot
volle ontplooiing gekomen, met een plof ineen
zon storten.
Moedig hield hij stand. Zijn groote werk
kracht scheen verdrievoudigd. Waar ieder
ander in wanhoop zou zijn neerge-zefen, bleef
hij onverzwakt en onvervaard. Man van heftig
temperament bleek hij zelfs het zelfbedwang
van heit zwijgen te bezitten. Zoo ooit, dan
kwam toep uit, dat hij nooit zijn persoon had
gezocht, maar altijd de zaak had gediend.
Neen, het zijn tenslotte niet wilskracht, door
zettingsvermogen, stalen zenuwen, vrij-zijn van
menschelijk opzicht, die den christen in moei
lijke tijden manmoedig stand doen houden,
maar ten leste ligt alle kracht saamgevat in,
en gegrondvest op het vaste Godsvertrouwen.
En dat is het, wat dezen geloovigen man van
wetenschap en daad de moeilijkste periode
zijns levens heeft do-en doorkomen, en op dezen
dag zal hij daarop terugzien met een hart ver
vuld voor eerbiedige dankbaarheid jegens God.
En waarlijk heeft hij reden om dankbaar te
zijn. Welke een rijk leven heeft God hem ge
schonken! Hoeveel goeds heeft hij mogen doen
aan arme veriatenen, in het publiek, maar
hoeveel meer in het verborgene?
Wij eeren in dr. Meuleman den katholieken,
socialen medicus!
PLAATSELIJKE LEIDERSDAG
Veel belangstelling
Zooals generaal L. F. Duymaer van Twist als
voorzitter in zijn openingswoorden zeide, was de
plaatselijke leidersdag welke Donderdag te
Utrecht door den Bijzondereu Vrijwiliigen
Landstorm werd gehouden voor de leden van
dit vaderlandlievende instituut een groota ge
beurtenis. En wel omdat zij hier bijeen waren
met hun voormannen, met de kern der land
stormbeweging, met hen die in den lande aan
de bijna 70.000 vrijwilligers mede leiding ge
ven.
De Nationale Landstormcommissie had de
noodzakelijkheid gevoeld om ter versterking
van de saamhoorigheid onder de vrijwilligers
en tot het aanwakkeren van den goeden geest
onder de leden van het instituut de leiders der
afdeelingen op te roepen en hen hier een wijle
met elkander te laten vertoeven. Niet weinig
werd de beteekenis van deze samenkomst ver
hoogd door de aanwezigheid van verschillende
burgerlijke en militaire autoriteiten.
Het lag voor de hand en het werd dan ook
met een daverend applaus begroet, dat de voor
zitter voorstelde een telegram van eerbiedige
hulde en trouw aan H. M. de Koningin te zen
den.
Deze plaatselijke leidersdag had echter niet
alleen het karakter van een geestdriftigen wa
penschouw maar werd tevens voor een meer
zakelijk doel benut. De reserve-éerste-luitenant
der veldartillerie G. F. Boulogne hield namelijk
een zeer nuttige voordracht over het plaatselijk
leiderschap. Deze spreker die tevens secretaris
der nationale landstormcommissie is, zette uit
een, dat het plaatselijk leiderschap een functie
is welke ophoudt zoodra de vrijwilligers onder
de wapenen komen.
Hierna begaf minister Donner zich naar het
spreekgestoelte. Deze bewindsman (hechtte nu
juist zooveel waarde aan deze betuiging van ge
hoorzaamheid aan het wettelijk gezag, omdat er
thans zoovele nooden, die tot opstandigheid aan
leiding geven, heerschen.
De minister wekte de leden op, om vertrou
wend op God en vasthoudend aan hun plicht het
gezag te steunen, dat steeds de waarborg der
vrijheid was.
De gevoelens van enthousiasme en trouw
welke de duizend aanwezige vrijwilligers beziel,
den, werden hierop door den heer van Beek,
burgemeester van Boxtel en voorzitter van het
grootste verband n.l. dat van de Meierij, ver.
tolkt.
Met muziek aan de spits trokken de vrijwil
ligers tenslotte naar de zalen van het Gebouw
voor K. en IV. op om gezamenlijk.het noenmaal
te gebruiken.
RUSSISCH SCHRIJVER NIET
TOEGELATEN IN ONS LAND
Ministeriëele tusschenkomst gevraagd
Door liet Tweede Kamerlid I. H. J. Vos is
aan den Minister van Waterstaat gevraagd of
het juist is, dat aan den Russischen schrijver
S. Tretjakow, die zich om gezondheidsredenen
tijdelijk in Duitschland bevond, een Neder-
landsch visum is geweigerd, toen deze door
eenlge personen en vereenigingen hier te
lande was uitgenoodigd tot het houden van
een voordracht in besloten kring op 24 Januari
j.l. te Amsterdam. De heer Vos vraagt voorts
naar de redenen van die weigering en of de
Minister niet alsnog zijn medewerking voor
de verstrekking van een visum zou willen ver-
leenen.
TWEEDE KAMEI
DE RIJKSPOSTSPAARBANK EN DE
RENTE
EERSTE KAMER
PASTOOR SERRARENS.
De zeereerw. heer pastoor Serrarens te Enge
len is wegens een ernstige ziekte ter verple
ging opgenomen in het Groot Ziekengasthuis
te 's-Hertogenbosch.
PASTOOR VAN LIESHOUT.
Naar wij vernemen, zal de zeereerw. heer
van Lieshout, pastoor te Budel, een rustkuur
van drie maanden gaan doen buiten zijn
parochie.
PATER EUPHRONIUS KÖLSCH t
In het St. Lodewijk-College te Vlodrop is
overleden de Zeereerw. Pater Euphronius
Kölsch, procurator.
H H. WIJDINGEN
Naar „Kipa" meldt heeft Z. H. Exc. Mgr. Bes
sen bisschop van Genève Lausanne en Frei
burg (Zwitserland) op 28 Februari in laatst
genoemde stad de H.H. Wijdingen toegediend
aan o-nze landgenooten P. Morsch (diaconaat)
en J. van Rijn (sub-diaconaat) en verder, de
tonsuur en de mindere orden aan J. van Vugt
en de Graaf.
NAAR DE MISSIE
Overeenkomstig de toezegging, door Z.H. den
Paus in particuliere audiëntie gedaan aan
broeder J. Schieffer, algemeen overste der
Broeders Franciscanen te Bleijerheide-Kerk-
rade, zullen verschillende Broeders binnen
kort als onderwijzer vertrekken voor het Mis
siegebied van Japan.
Na 't vertrek op 17 April zal volgens de
„Zuid-Limb." zoo spoedig mogelijk worden be
gonnen met den bouw van een school in het
apostolisch vicariaat op het eiland Jessa.
Eenige Broeders uit het Amerikaansche fili
aal der Congregatie zullen eveneens naar Ja
pan vertrekken.
PROF. JOHANNA WESTERDIJK
Op 15 Maart a.s. zal mej. prof. dr. Johanna
Westerdijk 25 jaar dïreotriee zijn van het
Phytopathologisch Laboratorium „Willie Com-
melin Schollen", thans te Baarn. De eigenlijke
huldiging zal den dag te voren, dus Zaterdag
14 Maart te Baars plaats hebben.
„BELGISCHE KWESTIE"
(Ad Int.) Enkele senatoren bleken nog niet
heeleimaal bevredigd door het antwoord van
minister Verschuur in eersten termijn gegeven.
De heer Van Embden bijvoorbeeld meende in de
ministerieele rede een algeheel© afwijzing te
moeten zien van zijn verzoek om strenger straf,
fen te stellen op overtredingen van de Arbeids.
wet en van de Veiligheidswet.
Dat was blijkens de dupliek van den minister
verkeerd gezien. Deze toch was het volkomen
met den heer v. Embden eens, dat er vooral
tegen wetsovertredingen, die lichamelijk letsel
tengevolge hebben, streng moet worden opge
treden. De strafsancties zijn dan ook reeds ver
scherpt. De minister had in den tijd tusschen
de heide zittingen van Woensdagmiddag en
Donderdagochtend er nog eens over gepiekerd,
of er niet een middel te vinden zou zijn om
sommige overtredingen met nog meer kracht
tegen te gaan. De nacht brengt raad! Of dit
ook thans het geval is geweest? Hoe het ook zij,
de minister meende thans een middel gevon
den te hebben en wel dit, dat hij berechtingen
van overtredingen der Veiligheidswet onder
scheid wordt gemaakt naar het daaraan ver
bonden gevolg. Zoo zou bij voorbeeld princi
pale hechtenis kunnen worden gesteld op over
tredingen, die zwaar lichamelijk letsel of onge
schiktheid voor arbeid gedurende een bepaal
den tijd tengevolge hebben.
Deze oplossing wilde de bewindsman echter
nog slechts als een voorloopige gedachte be
schouwd zien, want scherp juridisch had hij
de zaak nog niet bekeken. Wat dat betreft, zou
hij eerst nog met zijn ambtgenoot van Justitie
overleg plegen.
Aan het verlangen van den heer Moltmaker
inzake de tandtecbnioi kan de minister niet
voor 100 pet. gevolg geven. De regeering wil
voor die menschen doen, wat mogelijk is, maar
zij is gebonden aan de wettelijke regeling.
De beer Oudegeest die wilde dat Nederland
de internationale conventies ratificeerde, ook
wanneer andere landen tèn dezen achterbleven,
had volgens den minister een niet juiste opvat
ting van ratificatie van internationale conven
ties, De bedoeling daarvan toch is, dat cultuur,
staten omtrent een bepaalde aangelegenheid
gelijk-óp zullen marcheeren, opdat de gevolgen
dier conventies de internationale economische
verhoudingen niet zullen verbreken. Wanneer
nu andere staten achterblijven met ratificeeren,
kan ons land onmogelijk voorgaan, vooral, wan.
neer zich tamelijk groote verschillen vertoornen,
zooals bijvoorbeeld bij de regeling van den ar
beidstijd het geval is.
Na deze klare en duidelijke uiteenzettingen
van den minister bleken de voornaamste bezwa-
ren geweken en kon de begrooting van Arbeid,
Handel en Nijverheid zonder hoofdelijke stem
ming worden aangenomen.
Minister Deckers, die hierna zijn begrooting
van Defensie te verdedigen kreeg, had het
dezen keer al hijzonder gemakkelijk. Slechts
twee sprekers voerden over zijn begrooting het
woord n.l. mevrouw Pothuis-Smit en de heer
v. d. Lande.
Laatstgenoemde kwam slechts met het een
voudige, maar daarom niet minder sympathieke
verzoek om de zeeloodsen in de gelegenheid te
stellen niet pas op 65-jarigen leeftijd doch reeds
wanneer zij 60 jaar oud zijn met pensioen te
laten gaan en wel omdat het werk van een zee-
loods buitengaats bij storm en ontij veelal bij
zonder zwaar en gevaarlijk is voor menschen
van boven de 60.
Minister Deckers, die kortgeleden het werk
der zeeloodsen nog van nabij heeft kunnen aan
schouwen, voelde in dit opzicht geheel met den
heer v. d. Lande mede. Maar hij meende, dat een
speciale pensioenregeling voor de loodsen niet
noodig was. De Pensioenwet toch geeft de re
geering reeds de bevoegdheid om in bijzondere
gevallen vóór den 65-jarigen leeftijd te pension-
neeren. En bovendien is het loodswezen zóó in
gericht, dat aan oudere loodsen een minder ge.
vaarlijke taak wordt opgedragen dan bij storm
achtig weer langs zwiepende touwladders te
gen groote scheepsrompen op te klimmen.
Op een vraag van mevrouw Pothuis-Smit deel
de de minister mede, dat een wetsontwerp tot
steun aan mobilisa.Ueslaehtoffers spoedig zijn
departement zal verlaten.
In tegenstelling echter met dit socialistische
Eerste kamerlid 'zag de minister er niets ver.
Jreanda ift. gas ©§a Ngd^lamMi ïltegojfH-
cier buiten bezwaar van de schatkist verlof
was verleend om een Fokker-jachtvliegtuig in j
Roemenië te demonstreeren. De gedachte van i
mevr. Pothuis, dat hierdoor de Nederlandsche
oorlogsindustrie zou zijn gesteund, is wel wat j
ver gezocht. Als de regeering het verlof niet t
had verleend, zou een buitenlandsche vlieger j
voor dit werk zijn gekozen, wat voor de fabriek
hetzelfde zou zijn gebleven. Nu is echter de
goede Nederlandsche naam op vlieggebied in
bet buitenland, nog eens bevestigd. En dat is
een niet te onderschatten voordeel.
Mevrouw Pothuis-Sm it had haar rede geëin
digd met een motie, waarin gevraagd werd cm
een sterke vermindering der defensie-uitgaven
voor 1932, om daardoor de publieke opinie ton
bate van de ontwapeningsconferentie, welke in
1932 te Genève zal worden gehouden, gunstig
te beïnvloeden. Zonder ook maar in iets te
kort te willen doen aan de beteekenis dier ont
wapeningsconferentie, achtte de minister deze
motie volstrekt overbodig. Dag aan dag wordt
nu al naar bezuiniging op de defensie-uitgaven
gestreefd, al was het alleen omdat de dalende
inkomsten van den staat zulks noodzak-lijk
maken.
Ook de meerderheid van de Kamer bleek de
ze motie overbodig te achten, want hij stem.
ming werd zij met 22 tegen 9 stemman ver
worpen. Alleen de socialisten en de vrijzinnig-
democraten stemden er voor.
Met dezelfde stemmenverhouding werd hier
na de begrooting van Defensie door den Se
naat aangenomen.
Vervolgens kwam de begrooting van Buiten
landsche Zaken aan de beurt, waarbij de heer
v. d. Lande het debat-inzette met een bespre
king van de „Belgische kwestie".
De katholieke senator bepleitte vooreerst het
onderzoek van de geschilpunten welke tusscthen
België en Nederland bestaan door een com
missie want cmi het eens te worden moeten op
de eerste plaats de punten van het geschil dui
delijk en scherp geformuleerd worden; vervol
gens liet hij een vrij scherpe critiek hooren op
het rapport-Seghers, waardoor hem onjuiste
beweringen in de schoenen waren geschoven
en tenslotte ontwikkelde hij een nieuw kana-
lenplan, door 'hem het Plan-Scheldearm ge
noemd, dat z.i. beide partijen zou kunnen be
vredigen.
Het kanaal, volgens dit plan ontworpen, be
gint niet bij de dokken van Antwerpen, zooals
het Belgische pla.n, maar op de Schelde hal
verwege tusschen Antwerpen en de Nederland
sche grens. Het vormt een open arm van de
Schelde tot enkele kilometers hoven de Neder
landsche grens, waar een sluis is gedacht. Niet
bij den Moerdijk nvaar meer westelijk komt dit
kanaal in het Hollandsch Diep, hetgeen gun
stiger is voor de scheepvaart, omdat men dan
minder last heeft van de westelijke winden,
die bij reaht oversteken van Moerdijk naar
Dordtschekil dwars op de schepen zouden staan
en afdrijven zouden kunnen veroorzaken.
De voordeelen van dit plan zijn voorts, dat
het kanaal slechts twee sluizen heeft, dat het
goedkooper is dan de andere plannen o.a. dan
het plan-Konijnenburg en ook minder vervoer
kosten miet zich brengt.
Deze ernstige poging van den heer v. d. Lan
de, om te komen tot een goede verhouding tus
schen België en Nederland had allerminst de
instemming van den liberalen heer Koster en
van den christelijk-historischen professor Loh-
man. Terwijl de heer v. d. Lande zich stelde op
het pacifistische standpunt, om zonder nadee-
len onzerzijds aan België toe te staan, wat met
de billijkheid overeenkomt, lieten de beide an
dere lieeren zich blijkbaar nog uitsluitend lei
den door hetgeen op grond van het harde en
kille recht van ons kan worden gevorderd.
Met de bewering, dat het niet aangaat, dat
die Kamer zich beweegt op 'het terrein van de
regeering meende de heeren Koster en Lohman
het plan van den heer v. d. Lande meteen in
den doofpot te kunnen werken, maar wij geloo-
ven niet, dat dit zoo gemakkelijk zal gelukken.
Dit plan zal ongetwijfeld een punt van nt\gere
studie gaan uitmaken, het eenige, wat door
den voorsteller van regeering en Kamer wordt
verlangd.
Wij zien voorts niet in, wat' er voor onbe
hoorlijks of gevaarlijks schuilt in de persoon
lijke d'aad van den heer v. d. Lande. Onze aan
vankelijke indruk is, dat zij meer bevorder
lijk zal zijn voor een bevredigende oplossing
van de Belgische kwestie dan het handhaven
van het starre rechtstandpunt, dat ook thans
weer door den heer Lobman werd gepropa
geerd, maar dat een overeenkomst tusschen
beide buurstaten reeds al te lang heeft tegen
gehouden.
Op stemmen na heeft de Kamer de laatste
hand gelegd aan de Nijverheidsonderwijswet in
den nieuwen vorm, welken Minister Terpstra
haar heeft gegeven. De A.R. bewindsman, die
in 't gebruik hoe langer hoe meer meevalt,
heeft veine gehad. Hij wist, waar noodig, zijn
eigen standpunt knap en kort te verdedigen.
Dit ondervond de soc.-dem. heer Gerhard, dien
hij met rustige handigheid in eigen woorden
ving en zoo diens amendement afmaakte, dat
de fiuancieele overweging bij schoolstichting
en -onderhoud uit de wet wilde lichten. Toen
de soc.-dem. afgevaardigde impleciet erkend
had, dat natuurlijk wel met den financieelen
toestand des lands gerekend mocht worden,
was 't voor den Minister een klein kunstje
om aan te toonen, dat de bestreden bepaling
dan ook In de wet kon worden opgenomen.
Maar van zulke kunstjes gebruik maken, ver
staat nog niet iedereen.
Een geluk voor den Minister was, dat zijn
ervaren partijgenoot mr. Heemskerk hem bij
sprong in de bestrijding van het amendement-
Suring. De katholieke afgevaardigde wilde, in
navolging van de voorstellen van de Staats-
commissie-Rutgers voor het M. O., ook in de
Nijverheidsonderwijswet de bepaling zien op
genomen. dat het advies van den onderwijs
raad, welks vakafdeeling over subsidie-aanvra
gen voor nijverheidsscholen wordt gehoord,
zou worden gepubliceerd. Hij wilde dit vooral
om te voorkomen, dat niet het financieel argu
ment een te groote rol zou spelen hij een even
tueels afwijzing.
Mr. Heemskerk verklaarde zich „mordicus"
tegen het amendement omdat hij vreesde, dat
de ministerieele verantwoordelijkheid op deze
wijze onder adviiezen bedolven zou worden.
Minister Terpstra zelf bestreed den heer
Suring door er op te wijzen, dat in allerlei ana
loge gevallen in de Onderwijswetten de advie
zen aan de Kroon evenmin gepubliceerd wor
den. Hiertegen merkte baron van Wijnbergen
weer op, dat het advies welks publicatie het
amendement-Suring wenschte, wel degelijk als
een waarborg was bedoeld door de cornmissie-
Rutgers (waarvan de katholieke afgevaardig
de zelf lid was). In de Nijverheidsonderwijswet,
aldus mr. v. Wijnbergen, konden wij geen ob
jectieve normen leggen dus moeten we <le waar
borgen zoo stevig mogelijk maken. Dat dit in
den geest van art. 195 der Grondwet is, schijnt
ons inderdaad duidelijk en het contra-betoog
van den heer Tilanus op dit punt, was zwak.
Iets arudc-rs is inderdaad, zoo bedachten wij
later, of eventueels publiciteit van het advies
bij do samenstelling niet van invloed kan zijn.
Da vergelijking met den Raad van State gaat
liier niet op, daar de behandeling van de zaak
daar ook publiek is. Waar dit in het onderha
vig geval niet zoo is en de wet den Minister
zelfs niet belet ook mondeling advies bij den
Onderwijsraad in te winnen, lijkt ons bij nader
inzien, deze waarborg tocb niet zoo sterk.
Het amendement-Lovink, dat zooals wij gis
teren reeds schreven, het geheele vakonder
wijs weer op losse schroeven wilde zetten, werd
wijselijk ingetrokken. Een gelijk lot ondergin
gen de amende, men ten-Ti'.anus in zoover deze
de beslissing over subsidies aan den Minister
i. v. aan de Kroon wilden toekennen.
Met 31 tegen 39 stemmen weer rechts te
gen links verwierp de Kamer het amende-
ment-Gerhard, dat de financieel© rem nit art.
25 van de wet wilde lichten.
Woensdag a.s. stemt de Kamer over het ge
heel© wetsontwerp, dat natuurlijk aangenomen
wordt. Art. 7 betreffende de ontheffingen ten
gunste van onbevoegde leerkrachten, treedt 1
Jan. 1931 in werking. De beroepsregeling wordt
pas op een nader te bepalen datum van kracht,
terwijl voor de subsidie-regeling 1 Januari 1932
als beginstadium is vastgelegd, om vertraging
te voorkomen in het afdoen van aanvragen,
welke zou kunnen ontstaan door de nieuwe pro
cedure. Aanhangige plannen tot verruiming der
gelegenheid om nijverheidsonderwijs te ont
vangen, kunnen dan volgens de tot dusver gel
dende methode behandeld worden, zooals de
Minister vroeger aan mej. Meyer heeft beloofd.
De rest van den tijd heeft de Kamer zich on
ledig gehouden met de door Minister Reymer
voorgestelde wijzigingen van de wét-Rijkspost
spaarbank. Deze wijzigingen komen in hoofd
zaak neer op drie punten. De rentevergoeding
wordt veranderd van 2.64 pet. in „ten hoogste
3 pet." Verder wordt de rentevoet hij algemee-
nen maatregel van bestuur vastgesteld. Het al
gemeen rentegevend maximum word t van
1200 op 2500 gebracht. Eindelijk wordt de
inschrijving op 3 pet. Staatsschuldboekjes
slechts mogelijk boven 2000, op een spaar
bankboekje ingelegd.
De hoofd'strijd ging om een am endement-Joe-
kes, dat het rente-maximum van 3 pet. op „ten
hoogste 4 pet." wilde brengen om zoodoende de
kleine spaarders aan te moedigen, die graag
.bij dan zekerheid verschaffenden Staat zijn. De
V.-d. afgevaardigde vond steun bij den heer
Vliegen. Weliswaar achtte de soc.-dem. afge
vaardigde 4 pot. te hoog hij wilde heelemaaü
geen cijfer in de wet vastleggen maar 3 pot.
noemde hij te laag.
Mr. de Wilde verzette zioh tegen het amende
ment. De huidige reserve van 46 miUioen
achtte hij niet zoo hoog en een verander]ijk
rentecijfer, juist voor „de brandkast van den
kleinen man", niet aanbevelenswaardig.
Inderdaad kan men bij de Rijkspostspaar
bank, waar de gelden terstond opvorderibaar
zijn, niet van te lage rente spreken indien men
haar met andere banken vergelijkt. Tenzij men
die rijksbank ook tot depositobank wil maken.
Op het gevaarlijke van te hooge rente wees
burgemeester Fleskens in verband met de boe
renleenbanken, die een sociaal doel nastreven
Minister Reymer verklaarde zioh tegen de
voorgestelde renite-verhooging, alleen reeds om
dat de reserve niet voldoende zou zijn om de
rente van eventueel verhoogd inileggeld terug
te betalen. Hij zag te minder aanleiding voor
verhooging va.n den rentevoet omdat sinds 18
Juli 1930 datum van de indiening van het
wetsontwerp de rentestand zioh voortdurend
in dalende richting heeft ontwikkeld, zooals
ook uit de rentepolitiek der banken blijkt. Ten
overvloede voegde de bewindsman die Mi
nister de Geer naast zich had zitten er nog
de waarschuwing aan toe, dat hij hot wetsont
werp zou intrekken bijaldien de motie-Joekes
zou worden aangenomen.
Begrijpelijk, dat de 4 pet. toen kelderde met
22 tegen 33 stammen.
Jammer genoeg heeft de heer Max van Poll
de rente-kwestie njet aangesneden!
En het wetsontwerp kwam er dus zonder
hoofdelijke stemming.
s?
JL. h. st. is ook aanvaard het wetsontwerp, dat
voorziet in herziening van de voorschriften in
zake de bevordering en het ontslag van officie,
ren-vlieger bij de zeemacht. Om den marine,
luchtvaartdienst van een vaste kern van offfe-
cieren te voorzien, die voldoende ,(hiehtprac-
tijk" hebben, is het aan de Regeering mogelijk
gemaakt een hoogeren rang toe te kennen aan
de officieren-vliegenier, die zich bereid ver
klaarden na afloop van hun dienstverband bij
den marineluchtvaartdienst te blijven dienen.
Collega Bruna J
Vrij plotseling is Jan Jacobus Bruna, de par
lementaire redacteur van het „Algemeen Han
delsblad", overleden. De collega's hadden hem
in 't ziekenhuis nog wat anjers gezonden en zijn.
zuster schreef ons, dat bij geprobeerd had. ze te
tellen, maar dat hij te moe was geworden
Hij moet wel moe zijn geweest, want hij
werkte hard. Hij zat te ver van ons af om hem
andere dan zoo nu en dan in de perskamer van
den Senaat bij de thee te ontmoeten. Wie daar
ooit met hem in gegprek raakte, voelde, dat
hij stond tegenover een man, die veel had mee.
gemaakt en over veel kon spreken zooaJs hij,
zeer bekwame journalist, over veel schreef.
Bruna was een overtuigd liberaal: ook spre
kend stak hij zijn opinie nooit onder stoeien of
banken. Men wiat wat men aan hean had. Het
Katholicisme en de Katholieke Staatspartij
hadden zijn bijzondere belangstelling: dit bleek
uit zijn artikelen maar ook uit zijn gesprekken.
Hij huldigde denkbeelden, die ver afweken van
de onze, maar hij deed zijn uiterste best zich te
oriënteeren en hij onderschatte den invloed niet
van de Katholieke Staatspartij.
Wellicht hing een en ander samen met het
feit, dat zijn broer, de gewezen vrijzinnige pre.
dikant, tot de Katholieke Kerk terugkeerde era
als journalist stierf. De convertiet stierf arm:;
Rome had hem niet rijk gemaakt. En de niet
rijke liberale journalist uit het predikantenge
slacht nam toen edelmoedig de zware zorg voor
twee zoons van dezen overleden broer op zich
en waakte over hun katholieke opvoeding in zijn.
eigen huis.
Het feit teekent den man legt getuigenis af
van zijn breed karakter, zijn nobele genegen
heid en zijn onbaatzuchtig hart.
Requiescat in pace'.
li» origin doozto
N 25, 45 en 65 ets.
Wybert vervangt het gorgel
rankje. Wybert beschermt U1
tegen verkoudheid en infectie
Daarom dagelijks Wybert t
Reel. 539 DGVS 13
VERTAALD DOOR PATER L. ROOD S.J. TE MAASTRICHT.
Aan de Administratie van De Maasbode,
te Rotterdam.
Ondergeteekende verzoekt toezending van.... exemplaar (aren) van de
Nederlandsche vertaling der Encycliek „Casti Connubii" over het Christelijk
Huwelijk, in brochurevorm, tegen den prijs van 30 cent per stuk, bij 100
ex. 271/2 cent, bij 250 ex. 25 cent, bij 500 ex. 20 cent, bij 1000 ex. of
meer 1 71/ó cent.
Naam
Woonplaats
N.B. Men gelieve bij bestelling het verschuldigde bedrag bjj te voegen "of
ons dit geliiktjidig per postwissel of door storting op onze Girorekening
no. 11 735 over te maken, waarna toezending onmiddellijk na verschijnen
zal volgen.
