KONING ALFONS WIL ZIJN RECHTEN NIET PRIJSGEVEN. SPANJE ZELF MEESTER VAN ZIJN LOT NAAR PARIJS? DE CRISIS IN ROEMENIË Alfons manifest HET VL00TACC00RD DONDERDAG 16 APRIL 1931 ,JN AFWACHTING, DAT HET VOLK spreken ZAL> schort ik na rijp beraad DE UITOEFE. NlNG der koninklijke macht en TREK IK MIJ UIT SPANJE TERUG" BETOOGINGEN TE MADRID KONING ALFONS NAAR PARIJS? VERKLARING DER VOORLOOPIGE REGEERING EL DEBATE" ROEMT DEN VORST CATALONIE ONDER EIGEN REGEERING NIEUWE FRANSCHE VOORSTELLEN? NIEUW KABINET GE VORM E( RUSLAND EN CHINA WEER GIFTIGE GASSEN IN HET, MAASDAL Het oogenblik van vertrek me hartroerend f DE UITTOCHT Aan de onzekerheid feu opzichte mn de vraag, of koning Alfons eigenlijk wel formeel afstand van den troon hoeft gedaan, schijnt een einde (gekomen. Attn va.ukel ij k diedcfn allerlei dramatische gemicihiten de ronde en sommige couranten wisten zdlifs zeer tragische bijzon derheden te geven over de oogenblikken, waar in de acte van troonafstand moest worden ondenteekend. Zoo'u acte heeft Alfons niet nieft zijn tuandteekening bekrachtigd, hetgeen nu blijkt uit den tekst van het manifest, dat de koning bij zijn vertrek uit Madrid heeft achtergelaten en waarin het volgende te le zen staat: ,,I>e verkiezingen, welke Zondag hebben plaats gehad, bewijzen mij duidelijk, dat ik t.hana de liefde van mijn volk heb verloren. Mijn geweten zegt mij, dat deze afkeer niet blijvend zal zijn, daar ik steeds getracht heb, Spanje te dienen. Het openbaar welzijn was zelfs in de mieeist criti'eke ootgehblikken mijn eenig doel. Ben koning kan dwalen en onge twijfeld heb ik wel eens gedwaald. Miaar ik ■\v-eet dat ons vaderland sdoh ten opzichte van fouten, wiaanaJan geen kwiade wil ten grond slag Ust» steeds toegevend heeft betoond. Ik ben die koning aller Spanjaarden en ik hen zelf Spanjaard. Ik had verschillende middelen kunnen gebruiken, om de koninklijke voorrech ten te handhaven en mijn tegenstanders krachtig te bestrijden. Maar ik wil alles ach terwege laten wat imijn landgenoot en in een jooorddadlgen; (brood|obrlog zou kunnen wikkelen. Ik doe geen afstand van eemige mijner rech ten, omidtat dezes, nog afgezien van mijn per soonlijke aanspraken, een door de geschiede nis vergaard goed zijn en omdat ik eens over het beheer van dien. sichat rekenschap zal moe ten afleggen. Ik wacht af, hoe de openbare meéning van het volk zich uiten zal, en tot dat het volk zich uitgesproken heeft schort ik vrijwillig de uitoefening der koninklijke joaebt op en. verwijder mij uiit Spanje. Aldus erken ik, dat Spanje alleen meester is over zijn lot. Ook thans geloofik, deu plicht, die mij door mijn liefde voor mijn vaderland wordt ingegeven, te vervullen. Ik bid God, dajt de andere Spanjaarden, zich van hun plicht even diep bewust zullen zijn als ik"_ MADRID, 15 April (V.D.) De rechtsche en speciaal het Katholieke dagblad „El Debate" vestigen er nog eens speciaal de aandacht op, dat Koning Alfonso XIII vóór zijn vertrek geen enkel document heeft onderteekend, zoo dat hij ook in de toekomst koning van Spanje blijft. "Wanneer de republiek niet in staat zou blij ken, het land duurzamen vrede en. welstand te schenken, zou Spanje, naar de Aeeuing der conservatieven, den koning altijd weer kunnen terugroepen. Toen de koning het paleis te Madrid verliet, leek 'hij volmaakt kalm. Toen de paleiswacht voor de laatste maal de geweren presenteerde en „leve de koning" riep, sprak hij enkele woorden: „Ik heb te bewijzen, dat ik democra tischer ben dan degenen, die zich democraat noemen. Toen ik het resultaat der verkiezin gen vernam, was het mij duidelijk, dat ik slechts het land kon verlaten of een geweld dadige actie provoceeren. Hef laatste kon ik niet doen, Omdat ik te zeer van Spanje houd Leve Spanje". Verscheidene malen riep de menigte: „leve de koning!", waarop eenige bewoners van het Escorial antwoordden met den uitroep: „Leve de republiek!", hetgeen een licht incident ver oorzaakte. GIBRALTAR, 15 April. (R.O.) Naar uit be trouwbare bron wordt vernomen, is de kruiser „Principe Alfonso", die koning Alfons aan boord heeft, op weg naar Marseille. De infant, don Juan, blijft nog te Gibraltar. Zijn vertrek naar Frankrijk of Engeland is nog niet vastgesteld. ALFONSO'S AFSCHEID TE CARTHAGENA ,,Ik zal in de oude traditie blijven voortleven" MADRID, 15 April (N.T.A.) Omtrent de laat ste oogenlbllkken door den afgetreden koning op Spaanscben bodem doorgebracht, wordt uit Carthagena gemeld: Koning Alfonso die gelijk bekend, heden morgen om 4 uur in Carthagena aankwam, begaf zich naar het arsenaal, waar de bevel hebber generaal Magaz, de militaire gouver neur en de officieren van het leger en de vloot hem in groot-tenu opwachtten. De koning leek kalm, en groette de aanwe zigen Toen hij echter iets wilde zeggen, kon Ihij van ontroering slechts enkele woorden over zijn lippen krijgen. Hij zeide slechts: „Ik zal in de oude traditie blijven voortleven". Daarop ging hij met zijn hegeleiders aan boord van den kruiser „Principe Alfonso", die koers zette naar Londen. Over den koning zelf zegt het blad: „Alfons XIII is Spanje's grens gepasseerd zonder plechtigheden en zonder vertoon, over eenkomstig de raadgevingen van zijn intimi. Hij gaat heen, zonder de hulde in ontvangst te hebben genomen van zijn getrouwen, die, naar wij willen gelooven, nog de meerderheid van het Spaansche volk vormen. Er is een titel, dien niemand zou kunnen weigeren aan Alfons XIII: Hij is een groote patriot geweest. Hij beminde Spanje en deed bet wel". Hij heeft aan dit land 29 jaar van rust ge geven, die niet werden geapprecieerd door de twee laatste generaties. Niet alleen was hij de verdediger dej- neu traliteit in 1914 en tijdens den oorlog, maar ook een zeer bekwaam diplomaat, die door zijn persoonlijke actie Spanje's naam deed eerbie digen en beminnen. In 1923 accepteerde de monarch, wat de klare en manifeste volkswil hem oplegde. Hij wist dien volkswil te interpreteeren en hem in over eenstemming te brengen met de constitutie. „El Debate" schrijft de gebeurtenissen der laatste 24 uren toe aan de oververmoeidheid die bijna 30 jaar van onafgebroken effectief besturen hadden gewekt, en zegt dat het dui delijk is, dat het in vele aangelegenheden de voorkeur had verdiend, dat de persoon van den koning zich achter dien der ministers had verborgen. Maar, zegt het blad: „de ridderlijke koning kan gerust heen gaan, want het oordeel, dat zijn daden verdienen, kan nimmer deloyaliteit of ontrouw naar voren doen komen, die een onttroning of ballingschap zouden wettigen" Een onderhoud met de koningin Koning Alfons werd vanmorgen te Marseille verwacht, vanwaar hij zich waarschijnlijk per trein naar Parijs zal begeven, waar in een hotel reedis apartementen besproken zijn. Een speciale verslaggever van de „Matin" had in den trein naar Parijs een onderhoud met koningin Ena van Spanje. De koningin, die door de jongste gebeurtenis sen zeer was geschokt, verklaarde voortdurend, dat zij de omwenteling als een vreeselijke ge beurtenis beschouwt. Wanneer de koning tegen stand had geboden zou, naar haar overtui ging, de geheele koninklijke familie zijn ver moord. De koningin ontkende heftig, dat koming Alfons afstand van den troon zou hebben gedaan. Hij heeft noch afstand gedaan, noch de regeeringszakem overgedragen. Hij is een voudig vertrokken. „HÜ was een groot patriot" f Onze Parijsche correspondent seint: El Debate", het groote katholieke blad, dat te Madrid verschijnt Is heden uitgekomen met de verklaring: „De republiek is de regeeringsvorm, die in feite in ons land gevestigd is. Bijgevolg is het onze plicht, ons aan haar te onderwerpen". In het hoofdartikel verklaart het orgaan de feiten van de laatste dagen aldus: „Het is een goe(i m eerliJ'k volk, dat den Persoon van den koning beminde en in den grond monarchistisch is, dat, wat sommigen een vonnis noemen, heeft uitgesproken, ter wijl het meegesleept was door de brooddron kenheid v^n een furieuze campagne", Beloften van 'n wetgevende vergadering MADRID, 15 April (N.T.A.) Kort na één uur vannacht werd aan de bladen de volgende regeeringsverklaring medegedeeld De voorloopige regeering der republiek is er vast van overtuigd, dat de politieke en sociale kTachten, die aan de vestiging van het nieuwe regiem hebben medegewerkt, de discipline zullen bewaren. Daarvan hangt het aanzien der jonge republiek af. De regeering is daarom van oordeel, dat ieder, die zij met macht heeft bekleed, aan de bevestiging van het aanzien der republiek, het welk vijanden van dezen staatsvorm willen ondergraven, zal medewerken. Wat deze tegenstanders betreft zoo hoopte de regeering, dat zij het buitengewone ge. wicht van het oogemblik voor de toekomst van Spanje zullen inzien en hun houding daarnaar zullen inrichten. We zijn begonnen met liefde te arbeiden aan de schepping van een atmosfeer van gerech tigheid en achting, zooals Spanje tot nu toe niet gekend heeft en hebben om dit doel te be reiken, verordeningen uitgevaardigd inzake de benoeming van den president der voorloopige republiek en van ministers, alsmede bepalin gen inzake het juridische statuut der voor loopige regeering; inzake de amnestie en be treffende de instelling van een ministerie voor verkeerswezen. De „Gazette de Madrid" bevat, volgens be richten uit Madrid, het voorloopige statuut der repulbfiiikeimaobe reigieering. In de daarbij gevoegde toelichting ver luidt, dat de voorloopig gevormde regeering op het moment, diat de volkswil haar met het gezag beüosit, het zich tot een politieken plicht tfiefcent geheel het SpaamMhe rijk erop te wij zen, dat de partij^saimenwerklng, waaruit de huidige regeering is ontstaan niet alleen het gevolg its van een eenvoudigein gang van za ken, veroorzaakt door de verdwijning vam. het monarchistische regiem, maar wel van de nood zakelijkheid, om ter fundeering van den staat een reeks bepalingen lm het leven te roepen, gebaseerd op de rechten, die algemeen wor den begeerd. De regeering beschouwt haar taak slechts als voorloopig. Het staat niet aan haar, een résumé te ge ven van de rechten der burgers; dit behoort tot de bevoegdheid, van de wetgevende verga- diering. Daar echter het karakter (van een ge volmachtigd bewind niet zeggen wil, dat de regeeringismaclht op willekeurige wijze zal worden uitgeoefend, verklaart de regeering, dat zij hiaar werkzaamheid onderwerpt aan juridische bepaliiimgieu, wlelkei, de richtlijnen doem kennen, die de later uit te vaardigen de creten zullen kenmerken. In verband met hetbovenstaande verklaart de regeering: Art. 1. Met het oog op den democratischen oorsprong van haar gezag en op de verant woordelijkheid, van de staatsorganismen zal de voorloopige regeoring haar (gezamenlijke en persoonlijke handelingen onderwerpen aan het oordeel van de wegtevende Cortes, zoodra het oogemblik aangebroken zal zijn om zich voor deze te verantwoorden. Art. 2. De regeering besluit de daden van de autoriteiten, diie het gezag bekleedden ten tijid» van de ontbinding van het parlement in 1923, te onderzoeken en openbaar te ma ken. Hetzelfde zal geschieden met de sinds dien genomen regeieirings'maaitreg'elen. Art. De regeering verklaart uitdrukke lijk de persoonlijke gieweteniaJ, igeiloafsi- en godsdienstvrijheid geheel te zullen eerbiedi gen; zij doet afstand van elke bevoegdheid van den staat om van de burgers te eischen, diat zij van hun godsdienstige iovertuiiglir.|ï blijk geven Art. 4. De regeering wenscht dle persoon dijke vrijheid te eerbiedigen. Zij erkent als onveranderlijk juridisch beginsel de rechts persoonlijkheid van vakvereeuiigingen en cor poraties en beschouwt deze als grondslag van het nieuwe sociale recht. Art. 5. De regeering waarborgt den parti culieren eigendom door de wet. Geen enkel bezit kan onteigend worden, zonder vooraf gaande schadeloosstelling, dan tenzij in het algemeen belang. Met het oog op helt feit, dat de massa der Spaansche landbouwers eu der landbouwbedrijven onbeschermd is achterge laten, erkent de negeening dat aan het land bouwbedrijf een belang moet worden toegekend in overeenstemmimj" met de sociale bateekonls van den grond. Art. 6. De regieeriing zou zich schuldig ma ken aan veronacklizaming van (haar plicht, wanneer zij de jonge republiek zou blootstellen aan zekere handelingen van haar tegenstan ders. Zij behoudt zich daarom het reclht voor, de persoonlijke vrijheid tijdelijk te onderwer pen aan eventueel© gerechtelijke vervolgingen. Zij zal ook in dit opzicht aan de wetgevende oortes rekenschap van haar daden geven, Het nationaal werkliedenverbond heeft een proclamatie uitgevaardigd, waarin de bevol king wordt aangespoord, op straat te mani festeeren teneinde de nieuwe republiek te be schermen en op zijn hoede te blijven tegen de mogelijke reactie, daar een nieuwe dictatuur niet zal worden geduld. De proolamate eindigt met een algemeene staking aif te kondigen in afwachting* van de gebeurtenissen. De leider der syndicalisten, Angel Pertana, zegt, dat de staking is afgekondigd, teneinde de monarchistische reactie tegen te gaan. Zij zal echter slechts 24 uur duren, daar de vesti ging van het nieuwe regiem zeker is. ,De toekomst alles behalve helder" DE BETOOGINGEN HOUDEN AAN „Een opzichzelfstaande staat in de Spaansche republikeinsche federatie" Volgens een bericht uit Barcelona heeft Kolo nel Macia verklaard: „Voorloopig neem ik de functie van president van den Catalaanschen staat waar, zulks met volmacht van Alcala Zamora, als president der Spaansche bonds republiek''. Macia voegde er mag bij, dat Catalonië eien opzichzelfstaande staat zal vormen in de Spaan sche republikeinsche federatie. Later kan de Spaansche en de Catalaansche bevolking zich verder uitspreken. Ieder, die probeert de orde te verstoren, wordt als verrader beschouwd. De Catalanen moeten toonen, diat zij de veworven vrijheid waardig zijn. BARCELONA, (B.T.A.) De voorloopige regee ring van de Catalaansche republiek is als volgt samengesteld. President: Kolonel Macia. Leden: Juan Casanova (linksch republi- keinsch-Catalaansche partij). Manuel Carasco (Catalaansche republikein sche partij). Rafaël Campalons (socialistisch Catalaansche Unie). Salvador Vidal (algemeen arbeidersveTbond). Ventura Cassol, (Catalaansche Staatspartij). Casimir Giralt (radicaal-republikein) De vertegenwoordiger van de socialistische Paritij is nog niet aangewezen. BARCELONA, (B.T.A.) Het leger heeft zich geheel ter beschikking van kolonel Macia ge steld. Bloedig incident MADRID, 15 April (H.N.) Ook vandaag heb ben de betoogingen van de bevolking te Madrid aangehouden. Lange optochten trokken door de straten onder het zingen van spotliederen op den afge treden koning. Het paleis van den koning wordt bewaakt. De kroon bij het hoofdportaal is afgedekt met een vlag. De oppferbevelhebber van de vloot deelde mede, dat op alle schepen van de vloot de republikeinsche vlag is geheachen. Ook in Afrika is het nieuwe regime erkend. In Tetoean heeft zich daarbij een bloedig in cident voorgedaan. Een afdeeling soldaten schooit op de menigte, toen deze voor de repu bliek betoogde. Acht personen werden gewond, van wie 3 ernstig. Afgetreden gezanten PARIJS, 15 April (H.N.) Evenals Marry del Val, de Spaansche gezant te Londen, heeft ook Quenones de Leon, de gezant van Spanje te Parijs, telegrafisch aan de nieuwe Spaansche regeering meegedeeld, dat hij zijn ontslag neemt. Hij zal zich met de leiding der zaken blijven belasten, totdat zijn opvolger te Parijs zal zijn aangekomen. Volgens een bericht uit Madrid komt Ortega y Gasset in aanmerking om tot Spaansch ge zant te Berlijn te worden benoemd. PARIJS, 15 April (H.N.) De Spaamsohe mi nister van binnemlandsche zaken heeft meege deeld, dat de regeering zich voorbehoudt, de vermogens van die personen onder curateele te stellen, die den opbouw van den nieuwen staat belemmeringen in den weg leggen. De reg-eermg zal dan aan het parlement ver antwoording over bet beheer dezer vermogens afleggen. Terugkeer in Spanje r" HENDAYE, (B.T.A.) In een luxe-trein zijn Indalecio Prieto, minister van financiën van de voorloopige regeering; Nicolau d'Oliver, minister van economie; en andere Spaansche persoonlijkheden, die te Parijs in ballingschap verkeerden, hier aangekomen, waar ze door een enthousiaste menigte werden begroet. De minister van financiën verklaarde aan een vertegenwoordiger van Havas, dat com mandant Franco en generaal Llano morgen naar Spanje zullen terugkeeren. Om 8.35 vertrok de trein weer in de richting van Irun, LONDEN, 15 April. (N.T.A.). De deskun digen-commissie voor het opstellen van de FranschItaliaansche vloot-overeenkomst heeft gisteren niet kunnen vergaderen, daar da Fransche hoofdgedelegeerde Massigli niet aan gekomen was. In verband biermede schrijft de „Times dat de toekomst van de vloot-overeenkomst, mede tengevolge van de nieuwe Fransche voorstellen, allesbehalve helder is. De Quai d'Orsay bad vóór Paschen gehoopt, de nieuwe voorstellen tijdig vóór het hervatten van de werkzaamheden d« deskundigen commissie aan bet Foreign Office te kunnen overhandigen. Het schijnt thans, dat de Fransche regeeri g door bemiddeling van lord. Tyrrell, den Brit- schen ambassadeur in Parijs, aan het Foreign Office zekere voorstellen heeft gedaan met be trekking tot het vervangen van verouderde oorlogsschepen. De Parijsche correspondent van de „iimes meldt dat naar verluidt, Massigli voorloopig nog niet in staat zal zijn, zich naar Londen om aan d6 opstelling van den. tekst van de vloot-overeenkomst^ te begeven definitieven deel te nemen. Massigli houdt zich thans bezig met het opstellen van nieuwe voorstellen, die ter goed- keuring aan de Fransche regeering moeten worden voorgelegd,, alvorens hij ermede naar Londen kan gaan. Op den Quai d'Orsay heeft men den indruk, dat de Britsche regeering momenteel er geen bijzonder belang hij heeft, dat de Londensche vloot-overeenkomst spoedig definitief tot stand komt. Overeenstemming tusschen de partijleiders BOEKAREST, 15 April (H.N.) De partijlei ders in Roemenië zijn het eens geworden over de vorming van het nieuwe kabinet. Bü de besprekingen, welke de koning en Titulescu met de verschillende politici hadden, is tot de vorming van een kabinet der nationale eenheid besloten. Verwacht wordt, dat bot nleiuiwie kabinet morgen gevormd zal zijn. Titulescu zal daarin waarschijnlijk, behalve hot minister-president schap, ook de portefeuilles van binnen- en buii- tenlandjsdhe zaken, benevens die van financiën waarnemen. De partijleiders zullen waarschijnlijk in het kabinet geen zitting nemen, doch slechts ver tegenwoordigers aanwijzen. Ook over de richtlijnen van het regeerings- programma is overeenstemming bereikt. Het voornaamste doei zal zijn, een ingrijpende reor ganisatie van het bestuur en van de financiën. in Overeenstemming te wachten? SHANGHAI, 15 April. (N.T.A.) Volgens hier omloop zijnde berichten wordt in welinge lichte kringen verwacht, dat de in Moskou ge voerde onderhandelingen over de hangende vraagstukken tusschen Rusland en China spoo di0* tot een overeenkomst zullen leiden, en dat bier weldra weer een Russisch consulaat zal worden opgericht. Naar men weet, was de behartiging van da Russische belangen gedurende het Russisch- Clüneesche conflict aan het Duitsche consulaat opgedragen. 4 4'- JL Paniekstemming onder de bevolking BRUSSEL, 15 April. (V.D.) In de omgeving van Tilleur, Ougrés en Sellissin in het Maas dal, zijn hedenmorgen opnieuw tallooze perso nen onwel geraakt, tengevolge van ontsnap pende fabrieksgassen. Een kindje van acht maanden verkeerde in zoo ernstigen toestand, dat het nog ternauwer nood van den dood kon worden gered. Onder de bevolking is een paniekstemming ontstaan en de meeste menschen zijn naar an dere plaatsen vertrokken. Ook zijn eenige koeien door gas gestikt. DE TROEBELEN IN NICARAGUA Buitenlanders gedood NEW-ORLEANS, 15 April. (N.T.A.) De „Standard Fruit and Steamship Company deelt mede, uit Nicaragua bericht te hebben ontvangen, dat elf Amerikanen en talrijke Britsche onderdanen, waarvan het aantal nog niet vaststaat, door opstandelingen zijn ge dood. De opstandelingen rukken op naar Puerto Cabeza. In de nabijheid dezer stad hebben eenige dagen geleden bloedige gevechten plaats gehad met Amerikaanscbe zee-soldaten, die in de pan gehakt werden. DE KONING VAN ZWEDEN De koning van Zweden aal hij zijn terugkeer uit Parijs hedenmiddag een bezoek brengen aan Brussel. Nóg denzelfden avond zal de booge bezoeksf zijn reis naar Zweden voortzetten, t He hertog van Saragossa op de locomotief MADRID, 15 April (N.T.A.) De D-trein naar Hendave is hedenmorgen om 10.45 uur, met een half uur vertraging vertrokken. Aan dezen trein waren twee salonwagens gekoppeld. De locomotief werd bestuurd door den hertog van Saragossa, die gewoonlijk den konink lijken trein begeleidt. Talrijke persoonlijkheden van het Spaansche hof hadden in dezen D-trein plaats genomen. De koningin en de prinsen hebben het ko ninklijk paleis hedenmorgen vroeg in automo bielen verlaten in de richting van Escorial en men neemt aan, dat zij, om iedere betooging te vermijden, in het dorpje El Plantillo, in den D-trein naar Hendaye zullen gaan. LONDEN, 10 April (R.O.) Op K®hsingiton Palace. de residentie van prinses Beatrice, is niets bekend omtrent voorbereidingen voor de entvangst van de Spaansche koninklijke fami lie. HENDAYE, 15 April. (R.O.) De koningin van Spanje en haar kinderen zUn t® 20.55 u. alhier aangekomen. Er heeft zich seen enkel incident voorgedaan. MADRID, 15 April. (B.T.A.) De koningin en haar kinderen verlieten het koninklijk paleis om 9 uur in automobielen. Zij kwamen om 10 u. 55 aan het station Escorial aan. X>e koninklijke familie passeerde de wacht kamer, waar zij werd begroet door admiraal Aznar, graaf de Roinanones, Garcia Prieto, de Hoyos, generaal Sanjurju en tal van aristocra ten. Om half twaalf namen de koningin en haar kinderen plaats in een salonrijtuig. De prins van Asturië werd naar den trein gedragen op een baar. De wagon werd aangehaakt aan den Zuid-expres, die om twaalf uur vertrok. D» koninklijke familie werd tot aan de grens vergezeld door generaal Sanjurju, markies de Hoyos en hertogin Miranda. HET, SPAANS OHE KONINGSHUIS BOURBON ANJOU HEEFT, ZOOR DE REVOLUTIE MOETEN WIJKEN; ONZE FOTO TOONT, EEN AANTAL LEDEN DER KONINKLIJKE FAMILIK

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1931 | | pagina 9