Nerveus
Het Rijk en de intercommunale tramwegen
DE HAVEN VAN VLISS1NGEN
R. K. Sport en Godsdienstige
Zondagsviering
Welke beginselen in acht
te nemen
De „Tribune"-kwestie
mn
ZATERDAG 18 APRIL 1931
V VRIJHEID
OF EN IN HOEVERRE DE FINANCIEELE VERHOUDING
TUSSCHEN HET RIJK EN DE INTERCOMMUNALE
TRAMWEGEN BEHOORT TE WORE-'
GEWIJZIGD
VOOR DE KINDEREN VAN
RUSLAND
NA 'N FASCISTENVERGADERING
NA DE NOORDPOOL-RAMP
wm
Mijnhardt's Zenuwtableifen
Niemand zweert nog bij het woord vrij
heid.
Waarom?
Omdat ten allerduidelijkste blijkt, dat de
mensch op eigen gelegenheid zijn vrijheid
lang niet goed kan gebruiken. Hij mis
bruikt ze.
Heel de sociale wetgeving werd noodig,
omdat de mensch liet zien, niet uit eigen be
weging, de belangen van zijn mede menschen
op fatsoenlijke wijze te kunnen of te willen
behartigen.
Omdat de werkman afgebeuld werd en
omdat de heeren niet uit eigen beweging,
uit vrees voor concurrentie, uit vrees voor
minder verdiensten, zoover kwamen, moest
er wel een aantal werkuren vastgelegd wor
den; ze bleken zelf niet in staat of onwillig
om daarvoor te zorgen.
Dat dreigt vergeten te gaan worden.
Telkens weer opnieuw, als er andere
eischem aan den dag komen en dan ook
weer het oude gejammer van vrijheid ge
hoord wordt
Het is heelemaal niet erg, dat veler vrij
heid aan banden gelegd is. Heel velen moes
ten daar blij om zijn, ortdat ze de over
tuiging moeten hebben uit de praktijk, dat
wanneer ze de handen vrij hebben ze
uiet kunnen nalaten (om welke reden dan
°ok) ze te misbruiken.
Zeker, een bond legt op den duur de vrij
heid aan banden, door het ontwikkelen van
een zekere macht. Laat heel wat vrijheids-
zuchtige menschen den hemel danken, dat
er sterke handen bestaan, zoodat ze gedwon
gen worden binnen een redelijke lijn te blij
ven en dus niet uit den band kunnen
springen.
Jammer, dat de menschen, die zoo hard
geijverd hebben, om de vrijheid aan banden
te leggen op economisch terrein en daar
letterlijk alle vrijheid zouden willen op
ruimen, zoo huiverig blijven staan voor de
vrijheid op andqr terrein.
Als het op godsdienst en zeden aankomt,
moeten ze van die beperking der persoon
lijke vrijheid niets hebben. Dan is de vrij
heid weer op eens totaal onaantastbaar;
dan past die niet aan een ontwikkelden,
zelfstandigen mensch! Dan huilen ze over
censuur, over beteugeling van drukpers
vrijheid, meeningsuiting, bioscoop, tooneel,
en openbare vermakelijkheden.
Dan moet opeens iedereen weer weten,
wat hij doen wil. Dan wordt er gespot over
inquisitie en zedemeesterij; dan praat men
over bewaarschool- en pensionaat-opvattin
gen; dan moet de wetenschap vrij zijn even
als de kunst en al de andere heiligdomme-
tjes.
Of daardoor massa's menschen moree.
over den kop gaan, zegt hun niets.
Ook dat afgodje zal verbrijzeld moeten
worden. Vrijheid is eeen groot goed!
Doch alleen een beteugelde vrijheid, een
vrijheid die rekening houdt met de waar
heid en met de zeden. Het kwaad heeft nooit
recht van bestaan. Alleen wanneer men „alles
tnaSmoet men de vrijheid onaangetast
laten.
H. M. de Koningin te midden der Jantjes.
In het bisdom Den Bosch
NIEUWE VOORSCHRIFTEN
In „St. Janski." publiceert Z. H. Exc. Mgr.
A. F, Diepen het volgende besluit:
Het is Ons uitdrukkelijk verlangen, dat in
het geheele Bisdom de uniforme regeling ge
troffen worde, dat zoowel de tweede als de
vierde Zondag van elke maand beschikbaar
blijven voor Congregatie- en H. Familie-oefe
ningen.
Reeds in onze „Algemeene Regelen voor de
R. K. Sportorganisaties" van 11 Februari 1928
hebben Wij vastgesteld, dat geen competities
of wedstrijden zouden gehouden worden op
1ste Paaschdag, 1ste Pinksterdag, 1ste Kerst
dag, noch op de drie laatste dagen der Goede
Week, op Allerheiligen of op den Tweeden
Zondag der maand, terwijl waar mogelijk ook
de vierde Zondag geen wedstrijd zou mogen
plaats hebben.
Nu die mogelijkheid gebleken is, verorde
nen Wij, dat overal In het Bisdom, behalve
op de andere bovengenoemde dagen, ook op
den vierden Zondag geen competitie nocli wed
strijden van welke sport ook, door R. k. sport
verenigingen zullen gehouden worden en Wij
dragen aan de Geestelijke Adviseurs en de
plaatselijke Geestelijkheid op, dit ons besluit
in overleg met de betrokken besturen trouw
te doen uitvoeren.
MGR. J. AERTS
De terugkeer naar zijn missie
ha om gezondheidsredenen zijn verblijf hier
te lande met een paar maanden te hebben
moeten verlengen, zal Z. H. Exc. Mgr. J. Aerts,
Apostolisch Vicaris van Nederlandsch Nieuw-
Guinea, 27 Mei a.s. van Tilburg uit de terug
reis naar zijne Missie aanvaarden.
Mgr. zal dan nog eenige kloosters zijner Con
gregatie in Frankrijk bezoeken, en 5 Juni met
het s. Insulinde van den Röiterdamschen Lloyd
scheep gaan te Marseille.
NAAR DE MISSIE
Woensdag vertrokken uit het Moederhuis
van de Arme Bi oedefs van den H, Franciseus
te Bleyeihieide naar de Missie in Japan (Sappo
ro) de eerw. Broeders Vitalis en Odoricus. De
Algemeene Overste, de eerw. Broeder Josef
Schieffer en Broeder Lambertus maken de
reis per s.s. „Bremen" tot Amferika mede.
SPELEVAREN OP DE VLISSINGSCHE
REEDE. -
V 1 i s s i n g e n, 17 April 1931.
Het weder liet des morgens weinig hoopvols
verwachten. De Zeeuwen zijn toch geen
enthousiast volk. Zij zijn- energiek, ze houden
van orde en netheid onze reis door Beveland
en Walcheren had ons daarvan weer de over
tuigendste bewijzen aan de hand gedaan
maar geestdriftigheid schijnt niet 0
karakter te behooren. De voorbereidImg an
dezen feestdag gaf daarom den inva
zoeker niet den indruk, dat de evo
de havenstad aan de Schelde zich aan uitbun-
ÏgheiTzou te buiten gaan. De versieringwas
snaarzaam en eenvoudig, hoewel en dit
steekt zeker tot hun eer - nergens armelijk
en rommelig In het oude havenstadje kon men
hier en^ daar smaakvol ontworpen licMzuilen
en straat versieringen aantreffen
Den geheelen morgen hing echter boven de
zee en de Schelde de grauwe dreiging van
regenwolken, welke misschien iets karakteris
tieks en iets imposants gaven aan dit alles,
maar tegelijk alle vroolijkheid uitbanden.
Midden op den dag kwam plotseling de ver
andering. De zon brak door. Aan een eoht-
Hollandsche wolkenlucht straalde dan toch
weer de zon, men mag wel zeggen de traditiio-
neele oranje-zon, toen de trein met het Ko
ninklijk salonrijtuig het propere Vlissingsche
kopstation binnen liep.
Het eerste bezoek gold de matrozenopieiding.
De indruk, welken H. M. de Koningin van deze
inrichting heeft meegenomen, moet ongetwij
feld zeer gunstig zijn geweest. Nadat zij het
terrein had betreden, zette de marinierskapel
het Wilhelmus in, dat hier in dit op en top
marine-milieu een heel eigen' klank had, iets
van de oude trots en trouw van ons zeevarend
volk.
Op de inspectie volgde de parade op het
exercitieveld. Model. Onze bekende tamboer
majoor van de mariniers Witteveen beleefde er
een gloriedag aan. Aan boord van het vroegere
pantserdekschip, nu als wachtschip ingerichte
„Noord Brabant" trad de wacht aan hij de aan
komst van de Koninklijke bezoekers, die van
lffet campagnedek het steken der riemen in een
zevental sloepen gadesloegen. Op het exercitie
veld volgden dan weer oefeningen in gymnastiek
en in seinen, terwijl in het steenen gebouw
eenige oogenblikken een les werd bijgewoond.
Dit eerste deel van het programma had wel
een bijzonder vlot verloop en niet zonder reden
stapte onze juist afgetreden vice-adinlraal
Quant zeer voldaan in het gevolg van H. M.
mede.
Onze Jantjes hebben de Koningin in Vlissin
gen schitterend ontvangen.
Het mooiste en indrukwekkendste gedeelte
van den dag is evenwel geweest de tocht met
de groote veerboot „Koningin Wilhelmina"
langs de reede van Vlissingen.
Zoodra Hare Majesteit aan boord kwam en
de Koninklijke standaard werd geheschen be
gonnen de vuurmonden van den mijnenlegger
„Medusa" een serie salvoschoten te lossen, waar
van de echo's dof uitdreunden langs de wallen
va.n de oude Scheldestad. Twee tor
pedobooten de Z 7 en Z S escorteerden de „Ko
ningin Willielmina" op haar tocht langs de
reede. Tijdens die vaart werd op de langs de
boulevards „de Ruyter" en „Evertsen" gelegen
kantoren o.a. van het Belgisch Loodswezen de
vlaggengroet gebracht.
Van af de Schelde is Vlissingen onder zoo'n
unieke belichting een lust om te zien. Dan ligt
daa-r de gordel van de oude havenmuren en de
daarachter half weg gedoken oudere stad met
haar verbleekt roode en blauwe daken eigen
lijk als een fraaie historieprent, die men zou
willen stoffeeren met eenige XVIIde eeuwsche
koopvaardijers niet rondgeholde zeilen.
Spelevaren op de Vlissingsche reede was
evenwel niet het eenige doel van dezen Schelde-
tocht. Ten slotte werd de nieuwe haven in
gevaren en toen was het oogenblik aangebroken
voor de onthulling van de bronzen gedenkplaat,
welke in den kademuur van de nieuwe haven
zal worden aangebracht.
Onze Minister van Waterstaat, Z. Exc. mr. P.
J. Reymer heeft in een rede de beteekenis van
de nieuwe havenwerken uiteengezet, waarop
H. M. de Koningin heeft geantwoord.
Na het aan land gaan en den rondrit door de
stad hebben H. M. de Koningin, Z. K. H. de
Prins en H. K. H. Prinses Juliana nog een vrij
langdurig bezoek gebracht aan het nieuwe
Bethesda-ziekenhuis te Vlissingen. Ook daar
werd een gedenkplaat onthuld na een toespraak
va;n ds. Hartjes.
Het officieele gedeelte van den dag werd be
sloten met een thé in Hotel „Britannia", aan
geboden door den burgemeester van Vlissingen
en mevrou wvan WaelderenSprenger.
DE BOUW DER NIEUWE HAVEN.
IN MEMORIAM ALPH. DIEPENBROCK
Ter herdenking van Alphons Diepenbrock,
die in April 1921, dus 10 jaar geleden, gestor
ven is, zal in de Kathedraal van St. Jan te
's-Hertogenbosch op 19 April a.s. zijn „Missa
in die festo" worden uitgevoerd onder de Hoog
mis van half elf.
Haar doel en beteekenis.
Tijdens deze thé waren wij in de gelegenheid
°m met een der bij dezen bouw nauw betrok
ken ingenieurs, n.l. den heer ir. C. de Groot,
een onderhoud te hebben over de geschiedenis
en de toekomst van deze nieuwe haven van
Vlissingen.
De derde bunkerhaven, aldus onze zegsman,
was te klein geworden en men maakte het plan
(leze te vergrooten tot 35 H.A. en daarlangs
dan een kaaimuur te bouwen. Ondertussdhen
bad de Steenkolen Handels Vereenlging een ver
zoek ingediend om een bunkerstation te mogen
vestigen. De oude haven werd gebruikt voor
oe „Zeeland"; de veerdiensten op Breskens en
i er Neuzen, de marine en voor het loodswezen.
Uitbreiding der haven was echter geen een
voudig werk. Ze zou moeten gebouwd worden
achter den grooten zeedijk. Bouw van de kaai
muren zou derhalve een groot kunstwerk wor
den. a
Aanvankelijk heeft de voorbereiding, waar
mede in 1921 werd aangevangen, niet bijzonder
gevlot. In 1925 is het werk echter met volle
kracht aangepakt onder beheer van Waterstaat.
Vijf jaren is er aan gewerkt, vooraleer het
werk gereed kwam, dat thans bestaat uit een
bekken met een oppervlakte van 35 H.A. Re
kening houdend met de aanslibbing, heeft men
de diepte gebracht op 13 Meter. Bij laag water
heeft de haven een diépte van 9.50 meter.
Bijzonder kostbaar was de bouw van den kaai
muur, welke 17 meter hoog moest zijn n.l. met
een onderkant van 13 M. N.A.P. en een
bovenkant van 4 M. N.A.P. Tot dusver heeft
men dezen muur, waarvan de kosten 4 5000
gulden per meter bedroegen, 350 meter lang
gemaakt. De gelegenheid bestaat den muur
later te verlengen.
Toen de kaaimuur gereed was, is men met
den verderen uitbouw der haven begonnen. Met
den uitgebaggerden grond,werden de omlig
gende terreinen opgespoten.
Gelijk wij reeds meldden, ligt het in de be
doeling, dat de haven zal worden geëxploiteerd
door een N. V. Het Rijk heeft reeds een paar
havenloodsen voor die N". V. gebouwd. De
overige outillage wacht nog op de inwerking
treding der naamlooze vennootschap.
Op het oogenblik Is de S, H. V, met haar
tr-"slag van de commis.-ie-
Van der Vegt
Verschenen is het eerste verslag van de in
1929 bij beschikkingen van de ministers van
Waterstaat en van Financiën ingestelde com
missie, onder voorzitterschap van ir. A. H. W.
van der Vegt, oud-hoofdinspecteur-generaal der
Spoor- en Tramwegen, inzake onderzoek naar
de vraag of en in hoeverre de financieele ver
houding tusschen het Rijk en de intercommu
nale tramwegen) die in het belang van liet
verkeer in stand moeten worden gehouden, be
hoort te worden gewijzigd.
De verschillende beschouwingen en gege.
vens samenvattende, meent de Commissie, dat
bij de regeling van de financieele verhoudin
gen tusschen de overheid en de intercommunale
tramwegondernemingen o.m. de navolgende be
ginselen in acht genomen moeten worden.
Rentelooze voorschotten
Voor belangrijke uitbreidingswerken en voor
aanleg van nieuwe lijnen (aansluitingen ha
vens, landbouwlijnen enz.) kunnen evenals tot
dusver rentelooze voorschotten beschikbaar ge
steld worden. Met handhaving van het begin
sel van gelijkheid in opoffering van heit Rijk
eenerzijds en de Provincie en streek anderzijds,
zal het Rijk3voo<rschot gewoonlijk gedeelte
van de aanlegkosten kunnen bedragen. Elk ge
val zal echter steeds op zich zelf moeten wor
den bestudeerd.
Subsidie
Alleen tramwegen, die zich zelf kunnen be
druipen, kunnen op behoorlijke wijze in het
verkeer voorzien. In het algemeen zullen dus
tramwegen, die op den duur geen sluitende
exploitatierekening kunnen maken, niet in
sta-nd gehouden kunnen worden.
Het geven van subsidie bij de exploitatie
moet dus, behoudens enkele uitzonderingen, be
schouwd worden als een tijdelijke maatregel ctn
do vele tramwegen, die in moeilijke omstandig
heden verkeeren, in staat te stellen door reorga
nisatie, concentratie enz. selfsupporting te wor
den. Mocht in enkele gevallen het verkrijgen
van een sluitende exploitatierekening niet mo
gelijk blijken en desondanks de tramweg in
het algemeen of distrietsbelang in stand gehou
den moeten worden, dan zal een dergelijk©
onderneming steun ontvangen in den vorm van
een jaarlijkseh subsidie van de overheid.
Voor elke onderneming wordit de overheida.
steun voor het loopende jaar afzonderlijk vast.
gesteld, na goedkeuring der winst- en verlies,
rekening over het voorgaande jaar..
Aan het geven van subsidie moeten de voor-'
waarden worden verbonden:
a. dat geen investeering van nieuw kapitaal
mag plaats hebben zonder hoogere goedkeu
ring;
b. dat voor het verrichten van en het deel
nemen aan nevenbedrijven goedkeuring van
den minister van Waterstaat en van Gedepu
teerde Staten van de betrokken provincie moet
zijn verkregen welke bij het verleenen van de
vergunning die voorwaarden kunnen stellen,
welke in het belang van het trambedrijf noo
dig worden geacht;
c. dat de overheid voorschriften kan geven
omtrent den loop der treinen en het aantal
treinen op een bepaald baanvak kan vermeer
deren of verminderen; t.
d. dat de Minister van Waterstaat, die de
maximum-waclitprijzen vaststelt op bepaalde
baanvakken de bestaande tarieven kan ver-
hoogen en verlagen indien dit gewenseht voor
komt;
en, dat volgens vaat te stellen algemeene
regelen de pensionneering van het tramweg
personeel wordt geregeld.
Daartegenover verdient lret overweging, uit
de voorwaarden, waarop vergunning is ver
leend tot het leggen van spoorstaven in den
Rijksweg, de onbillijke bepaling weg te nemen,
dat de tramwegmaatschappij de wegverharding
moet onderhouden tusschen en over zekeren
afstand aan weerszijden van de spoorstaven.
Behalve deze voorwaarden moet de overheid
de bevoegdheid hebben voorschriften te geven,
waardoor de meest economische exploitatie
wordt verzekerd. Acht zij reorganisatie of con
centratie noodig, dan zijn de ondernemingen
verplicht zich aan de dienaangaande te geven
voorschriften te onderwerpen.
Waar een trambedrijf, dat zijn eigen exploi
tatiekosten niet kan opbrengen, op den duur
aan de streek niet kan geven datgene, waarop
deze recht heeft, en derhalve het streven moet
zijn' de trambedrijven op gezonde basis te re-
construeeren, moet, indien aan de inzichten
van de Overheid door reorganisatie of concen
tratie, verbetering is te verkrijgen, bij niet na
koming dezer voorschriften alle exploitatie-
steun onherroepelijk worden geweigerd.
Reorganisatie en cencentratie
Door reorganisatie en concentratie kan in
vele gevallen verkregen worden
a. bezuiniging in de kosten van de admi
nistratie
b. doelmatiger gebruik van het rollend ma
terieel, waardoor met hetzelfde aantal perso
nenrijtuigen en goederenwagens meer kan wor
den vervoerd
c. beter en voordeeliger gebruik van de in
elk bedrijf aanwezige werkplaats, waardoor
werktuigen en gereedschappen nuttiger gebruik
hebben
d. bevordering van het vervoer langs den
kortsten weg, in verband daarmede een beter,
logischer en voordeeliger tarief
e. opheffing van concurreerende baanvak
ken, die veel exploitatiekosten vorderen en naar
verhouding wéinig meer opbrengst geven, zon
der dat de belangen van het districtsverkeer
daardoor worden geschaad.
Door concentratie verkrijgt men bovendien
sterker en machtiger vervoersbedrijven, die
dank zij ook de regelen der subsidieering ka
pitaalkrachtiger worden en daardoor in staat
zijn, met medewerking vah Gedeputeerde Sta
ten, in de verschillende provincies het district-
verkeer naar behooren te bedienen.
Het geconcentreerd bedrijf kan zich dan ook
door uitbreiding van het vervoer met vracht
auto's in aansluiting aan het tramvervoer beter
wapenen tegen de bezwaren, die in den laat-
sten tijd van het zich sterk ontwikkelende
vrachtautoverkeer werden ondervonden.
Wettelijke regeling van de
subsidieering
In een als bijlage bijgevoegd ontwerp van
wet met memorie van toelichting worden voor
schriften omtrent de subsidieering van inter
communale tramwegen gegeven, waarbij met
bet bovenstaande rekening gehouden is.
De commissie heeft uit de verschillende ge
gevens, die haar ten dienste stonden, zieb
reeds eenig denkbeeld gevormd omtrent de Te-
organisatie en concentratie, welke 'bij vele on
dernam ingen gewenseht schijnen, en is daar
omtrent oa. in Noord-Brabant in den Achter
hoek en in het Noorden met belanghebbende
ondernemingen in overleg getreden. Zij meent
echter, dat een definitieve oplossing te dier
zake eerst mogelijk is als door de betrokken
Ministers met de beginselen, waarnaar de in
tercommunale tramwegen in 'het vervolg ge
steund moeten worden, wordt ingestéind.
Zij heeft het daarom wenschelijk geacht
thans reeds over die beginselen haar rapport
uit te brengen, met de bedoeling om wanneer
de Ministers zich met die beginselen veree
nigen, een nader rapport aver den toestand
der tramwegen en de gewenschte verbeteringen
en de te bereiken resultaten uit te brengen.
drijvend bunkerstation nog de eenige, die van
de nieuwe haven gebruik maakt.
Wat de tarieven van de nieuwe Vlissingsche
haven betreft een onderwerp, dat de overige
Nederlandsche havens als Rotterdam en ook
Antwerpen wel zal interesseeren deze zullen
door de N. V. w-orden vastgesteld. Deze gelden
dan ook voor de oude havens van Vlissingen,
want deze worden door de stad In de op te
richten maatschappij ingebracht.
DE P. N. I -ZAAK
Het vonnis door den Raad van Justitie
te Batavia bevestigd
BATAVIA, 17 April. (ANETA)..
De Raad van Justitie te Batavia bevestigde
het vonnis van den landraad te Bandoeng, ge
veld over de vier leiders van de P. N. I,, in
vollen omvang.
PALESTRINA EN DE KERKMUZIEK
Men meldt ons uit Den Haag:
Maandag 20 April a.s., des avonds te kwart
over 8 uur, zal prof. dr. A. Smijers, hoogleeraar
aan de Universiteit te Utrecht, in de groote
zaal van Amicitia aan het Westeinde, een kerk-
muzikale voordracht houden over het onder
werp „Palestrina en de 16de-eeuwsche kerkmu
ziek", welke voordracht zal worden toegelicht
en opgeluisterd door lichtbeelden en gramo-
phoonplaten.
Te Hilversum.
ER WORDT GESPROKEN OVER HET
BEKNOTTEN VAN DE VRIJHEID
EN HET RECHT OM NIET
TE GELOOVEN.
EEN DRIETAL MOTIES WERDEN DOOR
DEN GEMEENTERAAD VERWORPEN.
Een interpellatie van het Hilversuwsch
socialistisch gemeenteraadslid, den beer W. II.
Meyer over de verwijdering van de „Tribune"
uit de openbare leeszaal te Hilversum maakte
een extra zitting van den gemeenteraad noodig.
Zooals bekend had het bestuur der Openbare
Leeszaal, waarin de heer Meyer zitting heeft,
slechts noode berust. Een naspel wikkelde zic.li
af in de zittingen van 14 en 16 dezer. Genoemd
raadslid vroeg schriftelijk de motieven mede
te deelen, waarom B. en W. verzochten het
dagblad te verwijderen. Mede. of de rechtsche
raadsfracties hebben aangedrongen bij het
college tot ai geheele verwijdering van het or
gaan en zoo ja, waarom B. en AV. in gebreke
bleven dit adres aan d.n Raad over te leggen.
Het college antwoordde bevestigend en grond
de zijn optreden op liet feit, dat het dagblad
den spot drijft met de heiligste gevoelens van
het overgroots deel der bevolking, zooals bleek
uit het artikel: „Weg met Kerstfeest!" Het
college verzocht het blad van de leestafel te
verwijderen en alleen ter inzage te geven aan
lezers, die er om vroegen.
Het verzoek der rechtsche raadsfracties was
tot het college gericht en niet tot den Raad,
zoodat bedoeld schrijven niet behoefde te wor
den overgelegd.
Blijkbaa- oordeelde de heer Meyer het ant
woord onbevredigend. Vandaar de interpellatie.
De heer Meyer constateerde, dat het schrijven
der rechtsche raadsfracties liet college aan
leiding gaf tot het verzoek aan het bestuur
der leeszaal. Dit optreden van een raadsmeer-
derheid, zonder de minderheid er in te kennen
vond spr. onjuist.
Het college had kunnen bevorderen, dat de
missives ter visie lagen van alle raadsleden.
Het gaat alleen vrij uit, als zulks door de recht
sche fracties is geweigerd. De vraag is nu, of
deze alsnog bereid zijn aan B. en W. te ver
zoeken het adres ter visie te leggen.
Verder vraagt spr. of de gemeentelijke sub
sidie gevaar zou hebben geloopen, als aan het
verzoek van B. en W. aan het bestuur der lees
zaal niet was voldaan.
Voor spr. geldt liet hier een principieele
zaak. De geestelijke vrijheid mag niet worden
beknot en het recht, niet te gelooven, moet vol
gens spr. worden erkend. Spr. diende de vol
gende motie in:
„De raad spreekt als zijn meening uit, dat
het neutraal karakter der Openbare Leeszaal
meebrengt, dat daarin ter voorlichting van het
publiek, dagbladen van elke politieke richting
aanwezig moeten zijn en dat eventueele censuur
op deze bladen, in welken vorm ook, uitsluitend
tot de taak van den strafrechter behoort."
Niet minder dan 15 sprekers voerden achter
eenvolgens het woord.
De voorzitter stelde voor geen replieken te
houden na de ruim 3 uur beraadslaging.
De heer W. H. Meijer (S.D.A.P.) kwam echter
■nog met een gewijzigde motie, waarin het
adresseeren der rechtsche fracties werd afge
keerd en heitreurde, dat het niet ter kennis werd
gebracht van den Raad.
Tot stemming overgaande werd de motie
Gunming verworpen met 13 tegen 10, de beide
moties Meijer met 16 tegen 7 stemmen. Hierna
werd de buitengewone zitting gesloten.
Een Kindercommunie
In „St. Bavo" vestigt thans Mgr. Aengenent
de aandadht op liet initiatief van rector Deville,
te Hermana (Geneve) om te komen tot een
jaarlijksche algemeene kindercommunie voor
de Russische kinderen op den verjaardag van
de eerste H. Communie der H. Theresia of den
onmiddellijk daarop volgenden Zondag.
Tévens beveelt Z. H. Exc. aan liet voorbeeld
van den Zwitserschen priester te volgen en op
den 8en Mei of den daarop volgenden Zondag
een kinderoommunie te houden.
WEINGARTNER te parijs.
Dr. Felix Weimgaritner heeft Donderdagavond
in de Salie Pleyel, te Parijs, met het Pasdeloup-
orkest het eerste van de aangekondigde twee
concerten gegeven. Hij is hartelijk ontvangen.
F. J. PERQUIN. t
In den ouderdom van 54 jaar overleed
gisteren In het ziekenhuis te 's-Gravenhage
de heer F, J. Perquin, vroeger directeur van
de Hanze-bank In het hisdom Haarlem.
RUITEN VAN EEN TRAM INGEGOOID
Gisterenavond hield de fascistische vereeni-
ging „De Bezem" in Bellevue te A'dam een
vergadering.
Het ging er nogal rumoerig toe,_ doch de politie
welke haar maatregelen genomen had, behoef
de niet in te grijpen
Na afloop ging een aantal fascisten in een
vrachtauto weg. Op het Raamplein werden
plotseling door onbekende daders steenen naar
den auto geworpen. Inplaats van den auto,
troffen de steenen een wagen van lijn 20,
Een voorruit en een der groote zijramen wer_
den vernield. De wagenbestuurder werd licht
gewond, door wegspringende glasscherven.
De politie, die in de Marnixstraat was sa
mengetrokken kwam op het lawaai af, doch de
daders waren reeds verdwenen.
Men kan eleohts vermoeden» dat het commu
nisten waren.
BEGRAFENIS DER SLACHTOFFERS
Te 's Gravenhage
Op de Algemeene Begraafplaats te 's Graven
hage had gisterennamiddag, na een rouwdienst
in het woonhuis van den thans overledene, on
der groote belangstelling, vooral van de zijde der
Sdheveningscbe visschersbevolking, de begrafe
nis plaats van den 29-jarigen Arie Rog, een der
leden van de bemanning van den IJmuider
stoomlogger „Noordpool" welke 1 Maart j.L
onder de Schotsche kust is vergaan.
Op de begraafplaats waren onder meer aan
wezig leden van het comité dat zich gevormd
heeft voor de overbrenging van de slachtoffers
van de scheepsramp, de heer Obto Wagenaar,
als afgevaardigde van den hoofdinspecteur voor
de Scheepvaart, zoomede vertegenwoordigers
van reederij- en vlsschersorganisatles.
Toen de kist, waarop een plaat inet het op
schrift „A. Rog drowned at sea, on March 1.
1931" grafwaarts werd gedragen, hadden zich
reeds vele honderden rondom de groeve ver
zameld.
Bij de familie sloten zich aan ds. Helda Ger,
predikant te Vlaandingen, ds. Feenstra Ger.
predikant te Scheveningen, S. Coster, directeur
der Visscherij Exploitatie Mij., die ook de „Vic
toria" beschikbaar stelde, waarmede de slacht
offers naar vaderlandsohen bodem weTden ver
voerd.
Verder waren aanwezig de heeren Stapelkamp
secretaris en vele bestuursleden van den Ned.
Bond van Chr. Fabrieks- en Transportarbeiders
en het bestuur der Visscherij Vereenlging, O.
Wagenaar, afgev. v. d. hoofdinspecteur van de
scheepvaart.
Nadat de kist was neergelaten sprak het eeret
de heer W. Verheij, ouderling van de Oud Ge
reformeerde Gemeente, die memoreerde hoe al
gemeen de deelneming met dit droevig verschel
den is geweest. Door H.M. de Koningin waren
blijken van medeleven in dit geleden verlies
gegeven.
Ds. Heida sprak namens de commissie voor
de overbrenging van de slachtoffers van „de
Noordpool" door welks vergaan elf man den
dood vonden. Spr. gewaagde van de groote sym-
phatie, die het comité van alle zijden heeft
mogen ondervinden eerst in Schotland, waar de
bevolking zoo hartelijk medeleefde, thans hier
nu het na groote inspanning en moeite gelukt
is den hartewensch van de nabestaanden in ver
vulling te doen gaan om de dierbare dooden op
vaderlandschen grond te kunnen begraven.
De heer Stapelkamp sprak namens den Bond
woorden van afscheid.
Ten slotte heeft ds. Feenstra In opdracht van
de familie het comité dank gebracht voor het
vele werk door de leden verricht. Daardoor
toch is veel van de smart verlicht kunnen wor
den. Door de aanwezigen werd hierop gezongen
„Gelijk het gras, is ons kortstondig leven". Er
waren kransen van de Reederij, van den Ned.
Bond van Chr. Transport en Fabrieksarbeiders
en van vrienden.
Door de politie was voor uitstekende afzet
ting gezorgd, zoodat deze droeve plechtigheid,
ondanks den grooten toeloop zeer ordelijk ver
liep.
Te Maassluis
Gisterenmiddag werden te Maassluis vijf der
slachtoffers van de Noordpool-ramp, die aldaar
woonachtig waren, ter aarde besteld.
In de kapel op de algemeene begraafplaats
stonden de kisten opgebaard, bedekt met de
Nederlandsche driekleur.
Toen de familieleden van de slachtoffers
zich in de rouwkapel hadden verzameld, trok
de droeve stoet naar de gedolven groeven. Elk
der kisten was gedekt met bloemen van de
reederij de Noordpool.
Allereerst werd hier het woord gevoerd door
den burgemeester van Maassluis, den heer C,
P. I. Dommisse, als voorzitter van het comité,
dat zich gevormd had om de slachtoffers van
de ramp terug te doen brengen naar Maassluis
en tevens als burgemeester van die gemeente.
Spr. herinnerde eraan, dat ons vaderland van
oudsher een volk in sich had opgenomen, dat
niet alleen zijn bestaan vond ln nijverheid en
landbouw, maar dat zich ook steeds heeft
toegelegd op de visscherij, een moeilijk bedrijf,
dat ook meermalen gevaarlijk is.
De Noordpool is uitgevaren ter vischvangst.
De reis was voorspoedig, maar plotseling heeft
een ernstige sneeuwstorm onder de kust van
Schotland aan alles een einde gemaakt. Spr.
dankte de Schotten voor wat zij gedaan hebben
voor de nagelaten familiebetrekkingen. Verder
bracht spr. dank voor den steun, welke het
comité genoten heeft van H. M. de Koningin
en een groot aantal vereenigingen, die een
fonds hebben bijeengebracht, waardoor het
mogelijk was de slachtoffers naar het vaderland
terug te brengen. Het verlies, zoo richtte spr.
zich tot de familieleden, kan niet ongedaan
gemaakt worden, de Maassluische burgerij zal
echter de bemanning, die het leven heeft ge
geven in dienst van de visscherij, niet ver
geten.
Daarna hebben nog het woord gevoerd Ds.
J. van Garderen, predikant der Ned. Herv.
Gemeente en Ds. H. Bramer, predikant der
Geref. Gemeente, beiden te Maassluis.
DE ENBOUTEM
Als proef geslaagd
Nadat het hoofdbestuur van de vereenlging
van handelaren in bouwmaterialen ln Neder,
land Woensdagavond In den raadskelder te
Maastricht een huishoudelijke vergadering had
belegd, na afloop waarvan de heeren J. en A.
Regout, recipieerden, brachten den volgenden
dag ruim 70 leden een bezoek aan de Mosa-
Sphinx en Tegelfabrieken.
In den loop van den dag werd de Enboutem
beziohtigd) waar burgemeester mr. van Oppen,
de bezoekers verwelkomde.
In Victoria Taverne bood de E.N.C. I den
gasten een lunch aan.
Als proef mag volgens het oordeel van den.
secretaris dezer vereenigimg de Enboutem ge
slaagd heeten en de veie nuttige en waarde
volle resultaten, welke bereikt werden, zul
len 'n volgende maal deelneming nog grooter
doen worden.
Het organiseeren der Enlboutem kon naar
het oordeel van den heer J. W. van Tubergea
Jr., lid tevens der commissie van advies voor
de Jaarbeurs in Utrecht, ook van 'n beilangem-
standpunt der jaarbeurs uit bezien, slechts ge
waardeerd worden.
en overspannen, onrustig
en slapeloos. Men gebruike
hiertegen de zen uwstil lende en zenuwsterkende
DROEVE THUISKOMST. Donderdag arriveerde te Maassluis de trawler „Victoria" IJm. 327 uit Fraserburgh, met het stoffelijk overschot
der N qoaxipool-bemanningdie last wordt eaa wal gehrachk
en DrogbStai
SWDGMJf
I Glazen Buisje 75 ct. Bij Apoth. en
Beok
