VAN GROOTE DADEN EN GROOTE
PERSONEN.
mmmmm
VüFTIENDEQ|<r3 p RL|y-y r AAC
IF
DONDERDAG 7 MEI 1931
MEIMAAND.
z
VOOR KNUTSELAARS.
O
4?
r
WOR
3^- 'k- f/
11.
IS.
18.
20.
22.
KINDEROPERETTE VAN
DEN 3L R. O.
HOEVEEL MENSCHEN
WONEN ER OP AARDE?
LEVENSLES.
O DE COLOGNE!
Gebenedijd zijt Gij!
VASCO DA GAMA.
n.
Papieren kralen.
r* I.*",
-ï
s s f
qpiereq. s\rqierL
Oplossing vna den vorigen
rebus.
RAADSELS.
WELKE HEILIGE STELT DIT
VOOR
DE ZEEEANDsPRIJS*
VRAAG.
NIEUWE PUZZLE.
Oplossing vorige puzzle.
,JZL
EE
Oplossing letterraadsel.
Kim-'III'Phw
v'SwVi.i
m belangstelling voor de jeugdcourant afgestaan door den heer N. v. W. te S.
„Goeie genade wat 'n kanjer van 'n puzzle!
Nee, hoor, daar begin ik niet aan! Dat speel
ik toch nooit klaar! Zóó geleerd ben ik niet.."
Stop eens even alsjublieft! Mag ik óók eena
iets erover beweren?
We hebben:
lo. al een voor-oefening gehad met het
kruiswoordraadsel van onzen kameraad Wim
B, uit Rotterdam;
2o. geef *k er niet zoo weinig woordjes bij
cadeau voor die vrienden, die geen vreemde
talen hebben geleerd;
3o. haalt het ééne woord dikwijls het an
dere uit;
4o. geven de meeste omschrijvingen je de
woorden zóó maar in den mond;
5o. flink begonnen is half gewonnen;
£.®ven we, omdat het de derde lus
trum-prijsvraag is, drie mooie prijzen, nog één
troostprijs, terwijl de teekenaar twee prijzen
beschikbaar heeft gesteld toe te kennen aan
de jeugdige Rembrandts, die naar aanleiding
van één woord uit deze puzzle, van meerdere
woorden of hoe dan ook met 'n teekening ko
men aanzetten;
7o. kan je het rustig op je slofjes afdoen
en haast over elk moeilijk woord één nachie
slapen, want we hoeven de oplossing pas bin
nen te hebben, 'ns kijken, vóór 1 Juni a.s.,
zoodat je gedurende 'n regenachtige Pinkster-
vacantie vast niet naar werk hoeft te zoeken;
80. wat de een niet weet, weet de ander!
En nou niks geen gemopper meer, 'n blad
papier nemen en: aanpakken! Wie slim is,
voegt er meteen de oplossing der Heiligen-serie
van vijf plaatjes aan toe, die ook vandaag af
loopt en waarmee je even lang den tijd hebt!
Wie te rillerig is om het kruiswoord-raadsel
in zijn kraag te nemen en al zijn geheimen
te ontfutselen, mag de Heiligen-serie ook alléén
inzenden natuurlijk.
En nou ben ik toch erg benieuwd om eens
te weten, hoeveel leden van onzen kring voor
in klein beetje werk op zij gaan!
De komende weken zullen dat gauw genoeg
Uitwijzen
Voor alle inzendingen is het adres: Jeugd-
Wdaetle „De Kruisberg", Doetinchem.
Denken jullie aan voldoende frankeering?
HORIZONTAAL.
Magazijn, waar van alles te koop is.
Onontbeerlijk voor den nacht.
Genoeg. In Brabant: dronken.
Diefachtige vogel.
Gift aan een arme.
Rijtuigdeur.
Traag, Lui.
Len Lezer Heil, lectori salutem, afgekort.
Jongensnaam, (ook naam van een slede).
Dwarshout van een mast.
Sol 'n klinker!
Stadje in Gelderland, met veel soldaten.
Zangkoor, van Engelen of zoo.
Familielid.
Zwarte steensoort.
Zijrivier van den Donau, ook Save ge
noemd.
Moeder.
Manspersoon, soms ongunstig.
Rivier in Nederland, voortzetting van den
Rijn.
Gereedschap.
Plusminus, afgekort in twee letters.
Rond voorwerp.
Niet dun.
Lange, spitse bek van vogels, n
Kippenloop.
69 centimeter.
Egyptische Waterlelie.
Mooie kamer.
Laatste stuk van 'n hit.
Knaagdier.
Jaargetijde.
Kleurling in West-Indië.
Naam van de maand.
Plaatsje bij Londen, met vermaarde kost
school.
Snelle, schokkende beweging.
Rope (Engelsch voor: touw).
Telwoord.
Rivier in Noord-Duitschland.
Sud (Fransch voor: Zuiden).
24 Uur.
Eerstkomende, afgekort.
Verkorte naam voor Cato.
DIcbtkunst.
Ie helft van 'n setter.
Lijvig, dik.
Kerkelijke ochtenddienst.
Paradijs.
Pret, ietwat plat.
Foedraal, Scheede, koker.
Geen vrouw.
Hoon.
ArborC boom).
Eerste helft van Einstein.
Reeds.
101. Met een ar uit gaan.
3 IJ, Kleur ln de lente.
>64. Cbipeeecho Voornaam.
ICS. Bevindt zich op ieder buis.
107.
108.
109.
111.
112.
met
1.
6.
I.
22.
26.
27.
29.
80.
23.
33.
SS.
87.
38.
40.
41.
4$.
44.
45.
47.
48.
49.
61.
52.
54.
55.
67.
59.
60.
61.
63.
66.
66.
69.
72.
78.
74.
75.
76.
78.
79.
81.
83.
•87.
90.
92.
93.
96.
98.
99.
114.
117.
119.
120.
122.
123.
124.
125.
126.
128.
130.
131.
132.
133.
137.
140.
141.
142.
143.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
17.
19.
21.
23.
24.
25.
28.
30.
31.
34.
35.
38.
39.
41.
42.
43 a
46.
47.
50.
51.
53.
56.
58.
60.
62.
63.
64.
65.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
77.
80.
82.
84.
85.
86.
89.
91.
94.
95.
96/
97.
100.
103.
106.
109.
111.
113.
114.
115.
116.
118.
119.
121.
125.
127.
129.
131.
132.
134.
135.
136.
137.
138.
139.
Een niet harde slag.
Duitsche Badplaats, met bekend zout
Eer, avond- godsdienstoefening.
Ie helft van Soda.
Gewas (veel voorkomend in verb.
„Jan.").
Speeltuig.
Atoo.
Geheel de Uwe, totus tuus, verkort.
Bundel.
Kleedingstuk, aan den voet.
Waar men kaartjes neemt*
Inkt, zonder staart.
Moningdrank. Ook voor met gebruikt.
Stad In Noord-Afrika.
Kanaal in Noord-P'riesland.
Tooverheks.
Mij.
Ginds.
Spijkeren.
Plaats in Venezuela, de hoofdstad.
„In het groot".
Hecto-Liter.
Soort verf, voor fietsen enz.
Aandeel.
VERTICAAL.
Verhinderen.
Doet niets ter „z
Speelkaart, waarop één hart, ruit enz.
Reeds.
Afkorting voor: Rijks Mark.
Sappige vrucht.
Halve toontrap lager dan e.
Afkorting voor: Amsterd. Peil.
Insect.
Et.
Afkorting voor: Katholieke Illustratie.
Klingt hédst als 6
'n Bos druiven.
Algemeene pijn in spieren, gewrichten.
Aartsdom.
Hoofd met warrige haren; ook borstel.
Gravin uit het Holl. Huis: A
Danspartij.
'n Lierdicht O
Muil, snavel.
'n Stuk vleesch, stof enz.
Troepje aandringende mensehen; de
ruzie zelf.
Begin van 'n sprookje: was ereis
Afkorting voor Ingenieur.
Samentrekking van „te der".
Hok voor varkens.
Inhoudsmaat.
Voorspoed.
Bewoner van Ierland.
Ingesloten water, meervoud.
Plet „K haus" te Scheveningen.
Verleden tijd van: nemen.
Smal stuk hout voor vliegers.
Braaf man in een goddelooze stad.
Niet droog.
Beproeven, onderzoeken.
Waar je je in de tram aan vastgrijpt.
Modehandelaarster.
Pakken.
Ondeugende rakker.
Om water in te, koken.
Twist, herrie.
Niet droog.
Ale.
Pad.
•Vergaan, van fruit enz.
Epe.
'n Zoon van Noë.
Alom gelezen dagblad.
Dwaas.
De Raad van Ministers.
Inzinking tusschen hergen.
Grootmoe.
Nonsens, 1
Geur van koffie, wijn, enz.
Schitterend hemellichaam.
Nachtvogel.
Enkelvoud van: artikelen.
Scheepsvloed.
1 DM2.
Leiding, bestuur.
Halsdoek.
Broer van vader of moeder.
Afdeeling, die over het geld gaat.
Vlokje haar.
Zit aan het hoofd.
Verkort voor Lodewijk.
Gehoornd huisdier.
„Ako" op de stations.
Onder aan het oor.
On.
„Tea" voor thee.
Sang, Fransch voor: bloed.
Paal om de zeilen op te houden.
Grappenmaker aan de hoven,
Amersfoort ligt aan de
Tam.
Bij, die niet werkt.
Afkorting van „Margot".
Als 7.
Thans.
Afkorting voor: circa.
Als 9.
Afkorting voor: compagnon.
Voor onze kleine Rotterdamsche
en Schiedamsche lezers.
Zooals al in de Maasbode is aangekondigd,
is de K. R. O. voornemens, om op
Zaterdag 9 Mei a.s., otn half drie, tijdens het
kinderuurtje vanuit Rotterdam de Kinder
operette „De Fee van de Bron" uit te zenden.
De operette, waarin in het tweede bedrijf een
groot ballet optreedt en die in het geheel vier
bedrijven omvat, zal in den Tivoli-Scliouwburg
worden opgeroerd (aanvang half drie) door
het operettegezelschap „Klijnman", met mede
werking van de leden van het K.R.O.-orkest
terwijl de verzorgster van de kinderuitzendin'
gen van den K.R.O., mevrouw Nieuwenhuis de
kinderen Ia het geheele land vanuit de zaal
zal toespreken.
0nzen kl™ Rotter-
damschen en Schiedamschen lezers 'n prettigen
middag te kunnen bereiden door hen in de
0e egenheid te stellen de uitvoering van deze
operette bij te wonen. De entrée-prijs is zóó
laag dat hij in lederen spaarpot wei te vinden
is. De ouders of andere begeleiders van de
kinderen hebben natuurlijk tegen denzelfden
prijs toegang. Kaarten zijn tegen 30 ets. per
stuk verkrijgbaar aan onze bureaux aan de
Groots Markt en aan de Pretorialaan 17 te
Rotterdam, alsmede aan het bureau van de
„Nieuwe Schiedamsche Courant" aan de Koe
markt 4 te Schiedam. Op vertoon van de toe
gangskaarten kunnen van Donderdag 7 Mei
af aan den Tivoli-Schouwburg de plaatsen be
sproken worden tegen 10 ets. per stuk. De
entrée-prijs van 30 ets. geldt voor alle rangen
en het is dus zaak tijdig plaatsen te bespreken
aan den schouwburg.
In 1S0O misschien 'n 600 millioen; in 1830
200 millioen meer; in 1870 1200 millioen in
1900 1500 millioen; in 1931 rond 2000 millioen,
van wie 'n 480 millioen in Europa en 'n 1070
millioen in Azië. Alleen naar Amerika gingen
tusschen 1830—1929, dertig millioen Europea
nen. 1
In Afi ilea leven 140 millioen menschen; in
Australië 'n tien millioen.
Naar schatting kan de aarde op dit oogen-
blik 8 tot 10 maal duizend millioen menschen
herbergen (8 k 10 milliard) er is dus nog al
tijd plaats voor 'n 6 k 8 milliard.
Bij al het slechte wordt genot als lokaas
aangeboden om begeerige zielen gemakkelijk
naar den haak des verderfs te trekken.
Bedwing uw hartstochten, opdat gij niet door
hen bedwongen wordt.
Vermijd de vriendschap der kwaden en de
vijandschap der goeden.
Eretruis werd door zijn vader naar den Stoï-
cijnschen wijsgeer Zeno gezonden, om daar te
worden gevormd. Toen zijn tijd öm en hij weer
thuis was, vroeg zijn vader hem „Wat heeft
Zeno je geleerd
De jongen antwoordde„Dat zal te zijner
tijd wel blijken
De vader ontstak in toorn over dit koene
antwoord en onthaalde zijn zoon op 'n dracht
slaag. De jonge Eretruis gaf, nochtans, geen
kik.
„Wat heb je nog te zeggen opperde de
vader.
„Dit, o vader 1 dat Zeno mij alvast geleerd
heeft den toorn mijns vaders gelaten te
dragen 1
De Duitsche bankier, Freiherr E. von Oppen-
heim was 'n jolige grappenmaker Eens stapte
hij in een duur Zwitsersch hötel af en liet zich
het gastenboek aanreiken, om zich als nieuw
komer in te schrijven. Hij monsterde eerst eens
de namen der andere gasten en bleef staan
bij het geheimzinnige schrift: „R. de Paris".
„R., uit Parijs."
„Wie is dat informeerde hij bij den kaste
lein.
„Zijn Excellentie baron de Rothschild" was
het antwoord. „De baron had niet graag, dat
te veel menschen afwisten van zijn verblijf
alhier 1
„Niet onaardig 1opperde de Duitsche ban
kier, en zonder eenige aarzeling schreef hij
zich in: „O. de Cologne." (O., uit Keulen!)
(door GUIDO GEZELLE).
De Indische Radja sprak den kapitein aldus
toe
„Ge hebt mij gezegd, dat Ge uit een rijk
koninkrijk kwaamt, maar Ge hebt voor 'mij geen
rijke geschenken meegebracht 1 Uw vorst zou
U voor mij een eigenhandig schrijven hebben
meegegeven, maar ik heb niets ontvangen. Gij
hebt aan boord van Uw sohepen een beelid van
klinklaar goud, voorstellend de Moeder Gods,
waarom hebt Ge mij d&t niet cadeau gedaan
Vasco da Gama voor den radja.
„Dat beeld" aldus da Gama in zijn ant
woord „is niet van goud, maar ook al wè,s
liet zoo, dan kreeg U het nóg niet, want de
H Maagd heeft ops over den oceaan geleld en
Zij zal ons óók weer behouden doen.terugkeeren.
Haar beeltenis sta ik aan niemand af 1"
Alle aanwezigen vreesden voor het leven van
dien Christenhond, die aan een zóó machtig
heer als den Radja een verzoek durfde weige
ren Deze, gewoon dat een ieder uit zijn om
geving op zijn minste wenken vloog, zag ver
wonderd op bij deze stoute taal, maar ging even
later, schijnbaar onbewogen, verder
„Welke handelswaren levert Uw vaderland
op? En welke hebt gij daarvan bij U?"
Da Gama noemde ijzer, koren, brons en ge
waden en nog veel andere dingen meer.
„Goed, breng die aan land, verkoop ze en
veranker Uw schepen stevig 1"
Toen verliet hij den vorst, maar de zeilen
en de riemen van de schuiten afgeven, gelijk
van hem verlangd werd, dat deed hij niet. Ook
paste hij er wèl voor op, zijn vloot binnen de
haven te loodsen, want dan .was het met hem
en zijn makkers gedaan geweestHet duurde
niet lang, of het handjevol Portugeezen, dat aan
land was gegaan, bevond zich aan alle kanten
omsingeld en de zwaarden, strijdbijlen, schilden
en pijlen, waarmede hun bewakers waren uit
gedost, voorspelden nu niet bepaald veel har
telijks! Eerst toen verschillende handelsartike
len waren aan land gebracht, mocht da Gama
naar zijn boord terugkeeren, niet zonder dank
aan God te brengen, dat hij uit de omsingeling
der Indiërs was gered. De Radja had een brief
voor zijn koning meegegeven van den volgenden
Inbond
„Vasco da Gama, een rijksgroote van Uw hof,
kwam in mijn land, hetgeen mij zeer verheugde.
Mijn land is rijk aan kaneel, kruidnagelen,
gember, peper en edelsteenen en die zou ik
graag aan U verkoopen tegen goud, zilver,
koralen en purperen stoffen
Toen de Portugeezeg bemerkten, dat her
verder niets te halen was, koersten zij naar
hun vaderland terug. Nauwelijks goed en wel
onderweg, werd hun vloot aangevallen door
zeventig met Indiërs bemande booten, waarop
met alle macht werd geschoten. Die vijanden
kregen toen zóó den schrik te pakken, dat ze
het geraden vonden maar gauw rechtsomkeert
te maken.
Windstilte en allerlei listige streken van
piraten en roovers hielden de Portugeezen lang
op. De scheurbuik begon weer slachtoffers te
maken; binnen korten tijd stierven dertig
matrozen. Op ieder sohip was toen nog 'n aantal
van zeven k acht man, die den dienst moesten
Waarnemen. Er was geen orde, geen tucht meer
te bekennen; het radelooze scheepsvolk lag
meest geknield voor de beelden der bescherm
heiligen van de schepen, om uitkomst te vragen.
Reeds hadden de kapiteins scheepsraad gehou
den en het plan opgevat, dan maar liever weer
paar Indië terug te zeilen. Eindelijk echter
stak een gunstige wind op en na zes dagen
varen kreeg men weer land ln zicht. De vreugde
wan zóó groot, alsof men Portugal zélf had
bereikt 1 Het was 2 Januari 1499, toen de
Afrikaansche kust in zicht kwam en vijf dagen
later rinkelde het anker vóór Meliudi, waar
men op de heenreis zoo aangenaam was ont
haald 1 De koning zond een afgezant met aller
lei hoffelijke woorden tot da Gama, het ontbrak
niet aan versche levensmiddelen en de zoo
gezonde sinaasappels, ja zelfs werd een ver
tegenwoordiger met de Portugeezen meege
stuurd naar Portugal, om daar den vorst te
gaan vertellen, hoeveel men in Melindi wed'
met hem op had. Den 12en Januari bereikten
de drie schepen Mombassa. Het schip Sint
Rafael moest daar verbrand worden, want er
was geen volk genoeg meer om het te bedienen
zijn lading werd over de twee overblijvende
sohepen verdeeld.
Tegen het einde van Februari zeilde men
om Kaap de Goede Hoop heen en vlóóg over
den Atlantisohen Oceaan op huis aan. In de
buurt van Kaap Verd barstte een verschrik-
lijke storm los, die de twee schepen van elkaar
scheidde. Nicola Coelho kwam zoodoende eerder
in Portugal aan dan de opperbevelhebber, die
zijn broer Paulo da Gama verloor door den dood.
Eerst tegen het einde van den zomer van 1499
zag Vasco da Gama zijn vaderland terug. De
eerste Portugeesohe tocht naar Indië was vol
bracht, al had 't ook heel veel offers gekost om
zoo ver te komen. Van de pijn. 160 man, die
in den zomer van 1497 vol moed en veerkracht
waren afgereisd, zag slechts een derde deel, 55,
zijn „Heimat" terug De admiraal werd door
den koning met eer en geschenken overladen.
Hij werd benoemd tot bekeersolier der Indische
zeeën. Zèlt kreeg hij een rijk aandeel ln den
handel op die gewesten, en die heen hadden
terzijde gestaan, werden eveneens goed bedacht
Ml
S 1 1 1 "T;'./:;'
Gebenedijd zijt gij
en onder al de vrouwen,
't zij wien of waar dat 't zij,
eerbiedig aan te schouwen;
o Moeder Maagd,
die Jesus draagt:
eerbiedig aan te schouwen 1
Gebenedijd zijt gij,
vóór eeuwen uitverkoren,
gij Moeder, ook van mij,
daar God is uit geboren:
o Moeder Maagd,
die Jesus draagt:
daar God is uit geboren.
Gebenedijd zijt gij,
o, toevlucht van ons allen,
in zonde en slavernij
en laat ons niet hervallen:
o Moeder Maagd,
die Jezus draagt:
en laat ons niet hervallen
Gebenedijd zijt gij,
de dood komt aangedreven,
o Moeder maak ons blij,
na dit, in 't ander leven 1
o Moeder Maagd,
die Jezus draagt:
na dit, in 't ander leven
'"b "p
'":V; x
- t 1 -
m - p* 1
- - 'I.' i J
- - - -
v mi' 1
K-y» -. V -
Reeds in 1500 zeilden opnieuw Portugeeeche
sohepen uit, tien groote en drie kleine, onder
leiding van Dom Pedro Cabral en met 1200
man aan boord. De zeestroomingen dreven deze
vloot zóó veer uit den koers, dat zijhot
tegenwoordige Brazilië bereikte, zoo genoemd
naar het roode „Brazielhout", dat er zoo druk
voorkwam. Hel werd door de ontdekkers ln
bezit genomen en zóó komt het dan, dat dit
het énige land van Zuld-Amerika is, waar ook
tegenwoordig nog Portugeesch wordt gespro
ken; in de andere republieken ia overal het
Spaan-oh de heerscdiende taal.
'n Volgenden keer zullen we zien, hoe het met
asco da Gama afliep.
'n Leuk werkje, hè, kralen rijgen, en wat 'n
prachtkettingen kun je zelf maken. Alles goed
en wel, zal je zeggen, maar hoe kom ik aan
kralen? Dat wou ik je nu juist leeren. Niks an!
Je neemt een stukje papier en knipt lange
reepen, welke aan den eenen kant c.M.
breed zijn en in een punt ultloopen, kijk maar
naar de Rembrandtieke schets op het plaatje.
Neem, voor de variatie, verschillend getint
papier. Rol de reep, beginnend bij bet breede
eind, om een breinaald. Plak de punt vast en
schuif de kraal er af. Dompel ze in blanke
vernis, wacht tot ze droog is, en je kunt ze
aanrijgen.
Voor het rijgen van een ketting wissel je de
eigengemaakte kralen, af met gewone glazen
kralen.
GEDULD IN DEN WAREN EDELEN ZIN,
IS GEEN LIJDZAAMHEID, GEEN LAUW
HEID, HET IS INSPANNING ZELFBE-
HEERSCHING.
Mijn eerste deel hoort thuis in de schooi
mijn tweede in een bosch. Mijn geheel is ©en
stad in Zuid-Holland.
Wat stelt dit voor: tje, tje
Naar mijn eerste gaat niemand graag heen,
mijn tweede is een lichaamsdeel. Mijn geheel
'n stadje in Brabant.
Tegen welken val kan men meestal niet zijnT
Inzender: Ant. v. H.
Heemstede.
Oplossing den volgenden keer.
Bijgaand de laatste heilige uit deze serie, een
H. Martelares, over wie ik graag eenige bij
zonderheden zou vernemen van jullie.
De oplossing der geheele serie verwachten wij
nu aan ons adres, al of niet samen met de
oplossing der 15e prijsvraag. Inzenden vóór X
Juni a.s.
De uitslag wordt later bekend gemaakt.
Door vriendelijke bemiddeling van dhr. Se.
cretaris 'er Vereeniglng voor het Vreemde-
lingenverkeer te CloetingeGoes, konden wij
onder de goede oplossers één honderd
alleraardigste briefmapjes verzenden, allemaal
met leuke foto's van interesisaiiit Zeeland.
Er waren vèr over de honderd oplossingen
binnengekomen, zeker wel 'n teleurstelling voor
hen, die zoodoende bij de loting uitvielen. Wij
hadden graag aan ieder zoo'n mapje gezonden,
maar durven heusoh den WelBd. Heer Houte
kamer niet om nóg meer aan te klampen, dat
zou Z.Ed. een slechten indruk gaven van de
manieren in onzen kring en. dat willen wij toch
niet, hè
Alle voorstellingen op de teekening, geen en
kele uitgezonderd, moeten in een apart vakje
komen te staan. Dit kan bereikt worden door
dn den grooten rechthoek vijf evengroote figu
ren te teekenen.
Oplossing de andere week.
-IC
De encycliek „Rerum Novarum" over het
sociale vraagstuk. (1—2.)
1: Réaumur.
2: M.
56: aarde.
78: dreumes.
910: keetmakar.
1112: Harlingsche; een misdruk maakt#
hiervan: Franscbe, inplaats van!
Friesche!
1314: voorpootjes.
15—16: klipvisch.
17—18: stramme.
19—20: Marie.
2122: uur.
zw= en.
