NEDERLAND OP DE KOLONIALE TENTOONSTELLING
Een wereldrijk waardig
T
DE ARTIKELEN DER
DRANKWET
Het Nederlandsche paviljoen
officieel geopend
Herinneringen
ZATERDAG 9 MEI 1931
V ALLEEN MAAR
STAANPLAATSEN!
R- K. MIDDENSTANDERS NAAR
ROME
DE R. K. HANDELSREIZIGERS
HET ZOEKEN NAAR EEN
VIERKANTENCIRKEL
RADIO-TELEFOONDIENST
NEDERLANDNED.-INDIE
DE MOORD OP HET ROKIN
Een Toiletgeheim.
Op de spitsuren!
Volle tramwagens!
Heel gewoon te two ren: „alleen maar
staanplaatsen, mijnheer!" We kunnen er
genoegen mee nemen voor een oogenblik,
omdat liet niet anders gaat en we gauw
thuis willen zijn; aangenaam doet het niet
aan. Menig ingezonden artikel in'de courant
heeft aan dat onbehagelijke gevoel zijn ont
staan te danken.
In Amerika heeft men het gezegde: „alleen
maar staanplaatsen", toegepast op het denk
beeldig oogenblik, dat volgens sommige
neomalthusianen binnen niet al te langen
tijd voor onze wereld zou aanbreken, als
hun uitstervingstheorieën niet werden door
gevoerd.
Als de menschen „doorgingen" met zoo
veel kinderen te krijgen, zouden er op de
wereld over een tijdje niets meer dan staan
plaatsen te krijgen zijn.
Een zeer onbehagelijke toekomst! Vanzelf
hebben zielige menschen dat graag geloofd:
wat men graag doet, gelooft men graag;
of: als men een hond wil slaan, vindt men
gemakkelijk een stok.
Zoo is het voor den doorsnee-me-nsch, die
het zelf niet kwaad heeft, of voor den werk
gever, die niet zooveel meer verdient, klaar
als de dag, dat de loonen, de „hooge" loonen
van de arbeiders, wel te verstaan, de
malaise veroorzaken en verklaren.
Wie weet, of op die manier ook door
arbeiders niet de malaise te verklaren zou
Zl'jn door de „hooge" loonen met al wat er
aan los en vast zit, van de hoogere arbeiders,
als directeuren, commissarissen en aandeel
houders!
De wereld zou moeten uitloopen op een
uithongeringseiland, zonder het neo-malthu-
sianisme, heette het. En nu komt juist uit
Amerika een ander geluid.
Als de hoogbeschaafde en ve-rbazemd-prak-
tische wereld niet heel erg oppast, dan gaat
door de toepassing van het neo-malthusia
nisme de wereld een blijvende crisis tege
moet op economisch gebied.
Want, zoo redeneert men: bloeiende econo
mische toestanden vragen afname. Niet
alleen koopkracht van een klein getal men
schen, maar juist koopkracht van heal veel
menschen.
Men kan het productieproces versnellen,
door meer goederen te fabriceeren ze goed-
kooper maken; wat heeft men aan de massa
goedkoope goederen, als daaraan niet beant
woordt de behoefte van een groote massa.
Wamt de tegenwoordige crisis kenmerkt
zich juist door een teveel van voorradige
goederen.
Als het. afzetgebied niet voortdurend groo-
ter wordt, is liet totaal onmogelijk de
grootere hoeveelheid geproduceerde goede
ren te kunnen blijven plaatsen. Het mmsclie-
lij-k geslacht moet niet alleen blijven be
staan, het moet niet alleen zich geregeld
vernieuwen, maar juist vermeerderen, wil
de vooruitgang van de techniek op (ten duin
nog niet vee] grootere crisissen te voorschijn
roepen.
Zoo zou reeds op het oogenblik in de
meeste landen een zoodanige toestand be
staan door het te weinig huwen of het te
weinig kinderen hebben in het huwelijk,
dat ai is er op het oogenblik nog een
overschot van geboorten op sterfgevallen
er toch reeds een tekort is op net aantal
kinderen, dat ieder jaar geboren moét wor
den, wil de maatschappij in denzelfden toe
stand blijven.
Dien kant eens uitkijken geeft wellicht
weer eens een anderen kijk op het maar al
te eenvoudige recept van noomalthusiaan-
sche geneesheeren der maatschappij; dat er
te vepl menschen bestaan! Integendeel!
Daar zijn er reeds te weinig.
Alleen de Slavische volken schijnen nog
te voldoen aan den eisch, die een natuur
lijken aangroei en vernieuwing van het
menscholijk geslacht vraagt.
Het vertrek
Zooals bekend, zijn uit de Katholieke sociale
organisaties twee bedevaarten naar Rome ge
organiseerd ter gelegenheid van de Rerum
Novarum"Jierdenking. Die van het Werklie
denverbond vertrekt dezer da.genT die van den
Middenstandsbond is gistermorgen afgereisd.
De reis, waaraan ruim 140 pelgrims deel
nemen, staat onder leiding van den voorzitter
van den Ned. R.K. Middenstandsbond, den
heer C. J. G. Struyoken te Den Haag, als voor
zitter van het Réis-comité.
Met denzelfden trein zijn H.H. Hoogw. Ex
cellenties mgr. Jansen, mgr. Aengenent en
mgr. Diepen naar de Eeuwige Stad vertrokken.
TWEEDE KAMER
PASTOOR P. JASPERS.
De zeereerw. lieer P. H. V. Jaspers, pastoor
te Liessel, is Dcrn-derda.gnach-t voorzien van.de
laatste H.H. Sacramenten.
PATER J. ENGBERS S.J. f
Te Djokjakarta op Java is voorzien van de
H.H. Sacramenten der ^tervenden overleden in
den ouderdom van 72 jaar de weleerw. pater
Joannes Engbers S.J.
HH. WIJDINGEN.
Z. H. Excellentie Mgr. A. F. Diepen zal den
Tweeden Pinksterdag 25 Mei rp het seminarie
te Haaren de Tonsuur en Mindere Orden toe
dienen.
EEN KUNSTWERK VAN VOLSLAGEN
HARMONIE
P a r ij s, S Mei 1931.
Op het oogenblik, dat onze courant ter perse
gaat vangt op de Internationale Koloniale
Tentoonstelling de plechtige opening van het
Nederlandsch paviljoen aan, met hetwe-lk wij
een getuigenis afleggen van or.s koloniaal
wezen en streven, in de liisto-rie en op den
huidigen -dag, en het kan zonder chauvinisme
gezegd: too-nen op koloniaal gebied een wereld
rijk waardig te zijn.
En zulks geheeil in het kader der opvattin
gen, die bij deze wereldtentoonstelling door
haar s-tootgeve-rs hebben voorgezeten. Immers
maarschalk Lyautey, die de motorische kracht
voor deze geweldige koloniale manifestatie is
geweest, heeft in de eerste plaats gewild, dat de
expositie van Vincennes een leering zou zijn.
En niet alleen om den omvang van het kolo
niaal vermogen -dér kolonls-eerende landen in
afgunstigen ijver te doen meten, maar om te
doen zien, wat de blanke rassen in bun kolo
niale taak aan (le verre gewesten hebben ge
bracht, zoowel wat zij er hebben gevonden en
wat er onder den invloed van den W-es terse liern
geest aan arbeid en beschaving kon worden
opgewekt.
Men heeft dit reeds willen uitdrukken In
het uiterlijk aspect om daardoor de tentoon
stelling, dat aantrekkelijke te geven, wat de
belangstelling zou kunnen wekken voor het
intrinsieke. Vandaar dat de voornaamste kolo
niën niet geaarzeld hebben baar paviljoens te
doen optrekken uit de element-en van haar
eigen kunst, zooals de inhoud dier ware pa
leizen de elementen van kunst en cultuur en
economie der koloniale gewesten nioest bevat
ten.
Dien opzet hebben wij getrouw gevolgd en
het resultaat is geweest, dat ons paviljoen, dat
werkelijk een paleis is, geheel op dezelfde lijn
staat al-s dat der rijkste vreemde koloniën en
misschien nog met de eerepalm naar voren
kan treden, daar wij ons niet tot liet naboot
sen alleen hebben bepaald, maar een geheel
Het Nederlandsche paviljoen werd giste
ren reeds officieus opengesteld,
hebben verwerkelijkt, -dat door een oorspron
kelijke en majestueuze architectuurgedachte is
beheersebt geworden.
We zijn groot voor den dag gekomen. Ook
in letterlijken zi-n. Wanneer de vloed toeschou
wers, d-e onafzienbare boulevard Dau-
mesnil opkomen, dan bemerken zij nog voordat
ze de witte pylonen zien van den waarlijk mo-
nmnentale-n hoofdingang de pagode vorm ïge
symbolleke dakstapeling van wat wij den to
ren van ons hoofdgebouw zouden willen noe
men Want een toren is een roepste-m en in
derdaad ons paviljoen heeft zich me
over-heerschen en roept van vei re e Ho
stelling.
We hebben twee restauran-ts geplaatst en
dat heeft ook zijn nut doch die twee restau
rants zijn niet aan de keukenmeesters overge
laten, ze zijn twee goed aanpassende stukken
bij de algemee-ne architectuur van ons parij-
scbe stuk Ins-ulinde. De wijde dree ie over
bleef, is een waar natuurmuseum geworden.
De zeer gave smaak van den heer Mooien heeft
daar -de Batakhui-sjes weten op te stellen, die,
in Indië uiiteemgenomen, hier geplaa zijn
als ware kunstvoorwerpen en daardoor (zoo
vergelijking gepast ware) reeds een "ap! a~
len voorsprong hebben op al dat imitatiege.
doe, dat meer -gra.ppig is, dan ondemc end,
wat uit den aard der zaak op deze tentoon
stelling voor de ondergeschikte doeleinden
moest worden toegelaten.
Ons groot paiv-iljoen Is een monument. Niet
alleen door zijn omvang, waar het 600 M. op
pervlakte beslaat, niet om liet magistrale van
bet gevelaanzicht, dat zic-h 110 meter hreed kan
uitstrekken, niet om de bijzonder rustige en
harmonische dak-opstapelinig, waaraan alle
zwaarte ontnomen wordt door de Bal-is-che
poort, die tot een hoofdingang is uitgegloeid
door een kunstzinnige po-ussêe, die beheerscht
werd door een harmonie-gevoel, -dat bewonde
ring wekt maar door datgene, wat zoo
moeilijk is uit te drukken maar dat zelf zoo
die-pen Indruk maakt, dat deftige, dat „cossu
zouden de Frans-chen zeggen, dat heel voor
name, hetwelk het ensemble doet zien, zijn
geest incluis en het détail in de harmonie ver
vaagt.
Het imposante ho- fdgebouw is geen staatsie-
gevel, waarachter de ruimte de belofte niet
nakomt. De architectuur blijft overal zich zelf
gelijk. We hebben naast het hoofdgebouw een
binnentuin, die één geheel blijft vonmen -#net
het architectuurgewro-cht. Na dien binnentuin,
want om van binnenplaats te spreken, daar
voor z(jn de afmetingen te groot, een tweede
paviljoen dat der particuliere inzendingen en
wé verlaten de volslagen harmonie n-iét. Er
ligt een pendoppo achter en nog steeds ver-la
ten we niet dezelfde harmonie. De tuin ls in
gesloten door balineesche muren, óf met een
gespleten poort, óf met een tempelpoort en
voelt men, dat men binnen een architectuur
blijft die nog Iets anders is dan een bouwkun
stige symphonic, maar een, die bevrucmt werd
da-r een religieuss conceptie. Daar ligt misL
schien het geheim van de harmonische schoon
heid van ons paviljoen, dat zij, die de elemen
ten verwerkten, geen oogenblik vergeten heb
ben niet een levenloos materiaal te verwer
ken, doch een bouwstof, waarop een eerbied
waardige cultuur haar innigste innerlijk
heeft afgedrukt.
Die prachtige binnenhof is dan ook een rus
tige hof van overdenking gebleven, zoo goed
als de binnenhof, die in het hoofdgebouw is
gespaard en als toegangsplein dient voor den
tempel van Mendoet, die wel eens de „clou" van
deze tentoonstelling zou kunnen zijn voor hen,
die er komen om ernstig met de Oostersche be
schavingen kennis te maken. Men weet, dat
men een deel van den Javaanschen Mendoet-
tempel hee-ft afgegoten en er een Boeddha
en twee Boeddhisatwas heeft geplaatst, met
scrupuleuze getrouwheid liet Javaansche Men
doet interieur weergevend. Die reconstitutie is
al buitengewoon geslaagd.
Als het de bedoeling was geweest thans reeds
een opsomming van de stands en verdere
„inzendingen" te geven, dan hadden wij daar
bij moeten beginnen. Want wat Nederland in
Indië gedaan heeft, dat is hier tot een apo
theose geworden, die van alle wanden juicht
en al is het met de schoonheid der allegorie
uitgedrukt, het is een nuchtere waarheid, die
spreekt. Lees de wanden der grandiose recep
tiehal. We zien er de eerste Oostindië-vaardere
uitvaren en in de tropen arriveeren, we zien
er Batavia opbouwen en we zien er het Java
zelfs van voor de Compagnie. Onze koloniale
geschiedenis en de geschiedenis onzer koloniën
is er in beeld gebracht door vaardige en in
liet bijzondere gevoelige kunstenaars en hun
werk zal later dienen geloofd. Onze Wester-
ache kunstenaars hebben hier prachtwanden ge
maakt en het -is de inboorlingen-kunst, die de
rijkste stoffen en kunstvoorwerpen heeft op
geleverd, om die wanden te drapeeren. Alles is
hier de gelukkige en bekoorlijke verbinding
van 't Westen en het Oosten.
He-laas heeft heden het weer niet medege
werkt voor de openingsplechtigheid. Motregen
in den ochtend en verder een druildag, die wei
nig oogenblikken van hoop heeft gegeven. De
belangstelling is anders enorm. In de groote
hall levert de bedrijvigheid een prachtigen aan
blik. De Fransche minister van koloniën, de
heer Reynaud, onderhoudt zich met onzen mi
nister van Koloniën, den heer De Graeff en
tal van hooge autoriteiten, de meesten in gala
uniform, en putten zich uit in bewondering
voor het interieur, dat een expositie omvat,
welke de buiten gewekte verwachtingen niet
teleurstelt.
minister REYMER IN DE KRO.-STUDIO
De oif-mis-ter van Wateestaat, m-r. Reymer,
bracht gisteren, vergezeld van den directeur-
generaal der P. T. T., den lieer Ir. Damme, een
bezoek aan Hilversum tot het -bezichtigen van
de nieuwe studio's van de K. R. O. aldaar,
waarna tevens de omroepzendcr te Huizen in
©Ogenschouw werd genomen.
In jaarvergadering
Gisterenmiddag is te Utrecht de algemeen®
jaarvergadering van de Nod. R. K. \eieem
ging van Handelsreizigers en Handelsagenten
V Oliristoffel" gehouden, welke heden door
een' buitengewone algemeens vergadering zou
worden gevolgd-
In zijn openingswoord uitte d-e waarnemend
algemeen voorzitter zijn vreugde er over, dat
d-e opkomst op -deze bijeenkomst met minde,
is dan op vorige jaarvergaderingen hoe we.
-thans voor het eerst geen feestelijkheden of
ficieel aan de vergadering verbonden z,j n
Verder stelde de voorzate de viaag. „Hoe
staat het met da kennis der leden betreffende
d-e sociaal-economische vraagstukken Deze
is. zoo luidde zijn antwoord, niet voMoende.
De oorzaak hiervan is, dat men geen goschik
d.w.z. practisch en bevattelijk leermateriaal
lieeft, dat zonder leermeester is door e ver.
ken. De conclusie van den voorzitter \\a.s, a.
m-e-n in de afdeelingen moest trachten cursus
sern te organ i-seeren, waarin het geheel e maa,-
schappelijke vraagstuk onder .deskundig® lei
ding behandeld zal worden.
Hierop werden d-e jaarvers-lagen van den al-
gemeen secretaris, don h-eer J. Hoornberg Jr.
en van den alge-meen penningmeester, d-en beer
Th. G. Distelbrink, onder dankbaar ap-p-laus
goedgekeurd.
Voor de „al-gem-eene beschouwingen" gaf ziek
een groot aantal sprekers op.
Door d-en afgevaardigde van de afd. Gronin
gen word he-t -bestuur gevraagd aan leden, die
een betrekking zoeken, eenige malen per week
een lijst met vacatures, uit d-e dagbladen over
genomen, te sturen. Nu de advertenties via he-t
orgaan ter kennis van d-e leden worden ge
bracht, verloopt er veel te vee-1 tijd.
De af-deeltog Amsterdam uitte bij monde van
haar vertegenwoordiger o.a. d-en wen-sch, dat
ee-n kra-ahtige-r nationale propaganda zou wor-
d-engevoe-r-d en gewestelijke cursussen in het
verkoopen, zo-nder on-dersoheid voor d-e verschil-
lendo vakken, op touw gezet zouden worden.
Het dee-d der afdeeling Nijmegen o.a. leed,
dat er nog steeds vrouwe-lijk personeel cp het
bondöbureau aanwezig i-s.
De afgevaardigde van de afdeeling Utrecht
maakte een opmerking over het balloteeren
van nieuwe leden, terwijl de afgevaardigde van
Apeldoorn zinspeelde op de administratie en
de handelwijze -der oommissie van redactie van
het orgaan hekelde. De spreker ontlokte een
luid applaus, toen hij bet afkeurde, dat aan de
«hans behandelde agenda nog een lezing was
-toegevoegd.
Na eenige klachten van Tilburg en Breda, zei
de afgevaardigde van Rotterdam, dat het in.
bet a-fgeloopen vareenlgingsjaar a.llerbedroe-
vendiS-t is toegegaan. Sp-r. achtte -het noodi-g, dat
weer een cpim-mlssie van propaganda in het
leven wordt geroepen, vooral waar het aantal
leden van ongeveer zesduizend op 1950 is
gezakt.
Toen -de vakgroep III tegelijk met het vra
gen van eenige -M-idhtingan haar -dank aan het
bestuur had -betuigd, gaf do afdeeling Hilver
sum haar o-nts-temniing te kennen o-ve-r d-e
wijze van benoeming van d-en nieuwen buiten
gewoon bestuurder.
Do veirsdbillenide sprekers beantwoordend,
verdedigde de wad. voorzitter zijn houding en
die van het gezamenlijke bestuur en deed hij
versdliiiiH-e-nde it-o-Eesgg'inige-n. O.a. zei hij, -dat
belanglieib-be-nide leden al on-mld-dellijk op vaca
ture-s opmerkzaam worden ge-m-aakt. Colpor
teurs h-ooren niet 'bij „St. Obri-staf-f-el" thuis.
Na zijn repliek deed de voorzitter namens
he-t bes-tuur liet voorstel om -de algemeen® jaar
vergadering thans af te bre-lten teneinde eerst
de r-ad-e van pastoor Hooij man te aanhoore-n,
Zaterdagochtend de buitengewone vergadering
te openen, dan weer on-middsUijk te schorsen
ter voortzetting van de-ze a-lge-me-ene jaarverga
dering. Dit voorstel werd aangenomen.
STERKE DRANK EN VERGUNNING
DE VLUCHT DES KEIZERS IN 1918
NAAR NEDERLAND
TARWE-WET
Vooraden in Noord- en Zuid-Holland
De Tarwe-organisa-ties voor Noord-Holland
en voor Zuid-Holland deelen mede, dat de vol
gende voorraden van oogst 1930 aanwezig zijn:
in Noord-Holland 12403 ton, toebehoorer.de aan
694 tarwetelers; in Zuid-Holland G518 ton, toe-
belioore-nde aan 1005 tarwetelers.
De tarwe-organi-saties voor Noord-Holland
en die voor Zuid-Holland deelen mede, dat de
aansluiting als lid zeer naar wensch i-s ver-
loopen. In de meeste streken zijn.alle tarwe
telers lid geworden. Daar zich niettemin het
geval kan voordoen, dat telers onbekend zijn
gebleven met de ge-legenlieid tot aansluiting,
wordt nog eens het adres mede-gedeeld waar
men zich als lid kan aanmelden. Dit adres is
voor Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht
(ten Westen van de Vecht en ten Noorden
van den Ouden Rijn)Anna Paulownastraat 20,
Den Haag.
De aangifte voor voorraden van oogst 1930
is "gesloten. Voor den verbouw in 1931 kan de
aangifte geschieden tot uiterlijk 15 Mei a.s.
OVEREENKOMSTEN INGEVOLGE DE
MIJNWET
Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer
Verschenen is de Memorie van Antwoord aan
de Eerste Kamer inzake de wetsontwerpen: le.
machtiging tot het sluiten van overeenkom
sten, als bedoeld in art. 5a der Indische Mijn
wet, met de te 's-Gravenhage gevestigde N.V.
Nederlandsche Koloniale Petroleum Mij. betref
fende de opsporinig en ontginning van aard
olie enz. in zes terreinen (terreingroepen) ge
legen in de gewesten Atjeh en onderhoorighe-
den, Riouw en onderhoorlgheden (Indragiri),
Palembang, Oost-Java (residentie (afdeeling)
West-Madoera) en Menado; 2e. machtiging tot
het sluiten van overeenkomsten, als bedoel'd in
art. 5a der Indische Mijnwet, met de te 's-Gra-
venhage gevestigde N.V. De Bataafscihe Petro
leum Maatschappij, betreffende de opsporing en
ontginning van aardolie enz. in vijftien terrei
nen (terreingroepen) gelegen in de gewesten
Atjeh en onderhoorigheden, Palembang, West-
Java (residentie (afdeeling) Krawang), Oost-
Java (residentiën (afdeelingen) Bodjonegoro,
Grissee, Soerabaja en Ocst-Madoera) en Zuider
en Oosterafdeeling van Borneo.
Met vele leden stemt de minister in met de
strekking van hun betoog, dat voor exploitatie
van aardolieterreinen in gemengd bedrijf aan
speciale voorwaarden moet worden voldaan,
welke in het on-derwerpelijke geval niet zijn
vervuld.
Wanneer van eenig terrein verwacht wordt,
dat het zal voldoen aan de voorwaarden, welke
voor de regeering exploitatie In den vorm van
een gemengd bedrijf aannemelijk maken, zal
zij niet nalaten, de mogelijkheid van toepassing
van dezen bedrijfsvorm zorgvuldig na te gaan.
Een opgave, als door enkele leden gewenscht,
nopens de bedragen, welke de Staat uit de tot
dusver afgesloten z.g. 5a contracten zijn toege
vloeid is als bijlage aan de Memorie toegevoegd.
Hieruit blijkt, dat in totaal ls ontvangen aa.n
cijns: in 1925 ƒ2.818.308, in 1926 2.649.491,
in 1927 (voorloopig) 2.748.381; in 1928
(voorl.) ƒ31449.126 en in 1929 (vrl.) 4.899.643;
aan vast recht: in 1925 77.900; in 1926
ƒ77.900; in 1927 77.900; in 1928 91.863 en
in 1929 ƒ92.172, terwijl als aandeel in de netto
opbrengst van de Ned. Ind. Aardolie-Maatschap
pij werd ontvangen in 1928 257.156 en in 1929
343.098.
LIJK OPGEHAALD.
Donderdag is uit het Bote-rdiep in de gemeente
Beduni het lijk opgehaald van de 20-jarige
dienstbode, B. M., die sedert Woensdag werd
vermist. Het lijk is naar het Academisch Zie
kenhuis te Groningen vervoerd.
Wij willen belangstellenden er wel even aan
herinneren dat een volgen van de Kamerdis
cussies met in de hand de vigeerende Drank
wet, beslist uit-ges-loten moet worden geacht.
Daarvoor zijn er in 't wetsontwerp te veel ver
anderingen gekomen en is het noodig minstens
beide teksten voortdurend te vergelijken en
dan nog g-oe-d uit te kijken!
De nieuwe wet definieert in art. 1 „sterken
drank" als „drank, die (bij een temperatuur
van vier graden van de honderdd-eelige schaal)
voor vijftien of meer volumen-procenten uit
aloobol bestaat, met uitzondering van wijn''
(geen volksartikel!)
Deze, als vrucht van chemische voorlichting
verkregen definitie, is gehandhaafd ondanks
bezwaren van d-s. v. d. Helde. Het tusseben
haakjes geplaatste ontsproot niet aan ':i che
misch maar aan een juridisch brein. Mr. Boon
heeft met de inlassching ervan verkregen, dat
bij het bepalen van het alcoholgehalte rekening
wordt gehouden met de temperatuur.
Mr. Kortenhorst die hij dit artikel al direct
met een amen-dement kwam, dat aangenomen,
slechts één soort vergunning zou hebben laten
be-staan (behalve dan die voor hotels en socië
teiten), was minder gelukkig. Hij wilde de fa
cultatieve splitsing van de vergunningen,
waarop de Minister juist door den aan-dran-g
van de Voorbereidingscommissie was terugge
komen, weer In de wet brengen, zij het dan,
dat men zou moeten tappen in een apart lo
kaal. Nu kan de imperatieve split-sing der be
staande wet veel overtredingen brengen
dit was trouwens de overweging voor een wij
ziging maar de faoultatieve heeft ook haar
bezwaren, daar zij o.a. de tappers sterk -bevoor
deelt en den gang naar hun inrichtingen kan
bevorderen. Natuurlijk kon de Minister niet
verklaren, dat de verplichte splitsing altijd
zal worden nageleefd, maar deze schijnt altijd
nog heter te oontroieeren dan de faoultatieve,
welke de heer S-noeck Henkemans een bron
van ontduiking noemde, zelfs al maakte men
naar de letter alles schijnbaar in orde.
Mr. Kortenhorst trok toen zijn eerste om
vangrijke amendement in en rond vier uur
was artikel 1 van de wet er zonder stemming
door.
Het ging ook goed ipet art. 2, maar art. 3
vergde weer heel v-eel tijd. Dit artikel be
paalt dat een sollicitant-vergunninghouder
verlof vraagt aan den burgemeester van de
gemeente zijner keu-ze of aan Gedeputeerden,
zoo hij een so-cieteit of hotel wil exploiteeren.
Het verzoekschrift ver-meldt, zegt het artikel
verder, „welke vergunning verlangd wordt;
het bevat voorts de namen, voornamen, leef
tijden, ambten -beroepen en bedrijven van den
verzoeker en van hen, die bij het in «werking
tred-en der vergunning he-t huis, waarin het
bedrijf gevestigd zal zijn, zullen bewonen en
alsdan ouder zullen zijn dan zestien jaar, be
nevens een nauwkeurige opgave van de loca-
liteiten, waarvoor de vergunning wordt ver
langd. Bij het verzoekschrift wordt gevoegd
het bewijs, dat de verzoeker de beschikking
over die localiteiten zal hebben, wanneer hem
de vergunning zal zijn verleend."
Weg met die laatste zinsnee, stelde m-r. van
Hellenberg Hubar per amendement voor. En
mr, Boon schoot den katholieken afgevaardig
de te hulp. Het is dwaas om iemand die wel
licht twintig jaar op de lijst kan staan, de
'verplichting op te leggen gedurende al dien
tijd een localiteit te reserveeren tot den dag,
dat het vergunningsbrevet hem gewordt. Men
zal natuurlijk allerlei sohijn-contracten maken
om aan den gestelden e-isoh te voldoen.
Maar mr. Oud zei: nee die bepaling moet er
wèl in, want zij weert niet--serieuze candidaten
(aspirant-jeneverrentetrekkers, die zelf aan
geen exploitatie denken) en tegen schijncon
tracten k-an de ge-meente-overtieid waken. Zoo
komen er behoorlijke lijsten van gegadigden,
die in de termen vallen voor vergunningen,
welke in het maximaal stelsel toegestaan kun
nen worden. En -voor alle securiteit wilde de
v.d. afgevaardigde -door middel van overgangs
bepalingen de bestaande lijsten nog wel zien
„-gezuiverd". Dit was ook de gediachtengang
van den Minister en deze sprak dit duidelijk
uit.
Doch daar kwam de heer v. Hellenberg Hu-
bar, die op dit punt den steun van dr. Beumer
kreeg niet van in. Zijn amendement sloeg op
de bestaande practijk, welke de wet ongewij
zigd laat, doch niet op de ideale toepassing,
welke den Minister blijkbaar voor oogen
zweeft. Mr. v. Hellenberg wil ook serieu-ze
candidaten op de lijst -maar men moest het
amendement niet bestrijden niet een andere
practijk, laat staan met nog niet geregelde
overgangsbepalingen.
De heer Van Vuuren had de moeilijkheid
spoedig door: hij constateerde direct, dat de
enkele zinsnee niet was te schrappen; dan
moest de rest der eisohen eigenlijk ook gToo-
tendeels vervallen. Het wetsartikei "bedoelt de
lijst te veredelen door aan de overheid een
wapen meer te geven tegen verdachte sollici
tanten.
De heeren schenen ons naar d-en vierkanten
cirkel te zoeken. Wij bewonderden -den harts
tocht, waarmee mr. Oud het regeerin-gsontwerp
verdedigde, maarals deze afgevaardigde,
die op liet verpaohtings-systeem ten zeerste is
gebeten, overtuigd was, dat d-it was afgebon
den door het in de wet opgenomen verpach-
tingsver-bod, waa-r was dan eigenlijk deze na
drukkelijkheid in het -bestrijden van mr. v.
Helleniberg's amendement voo-r noodig? Met
het vervallen van -het vervangings-systeem, is
de lijst immers al grootendeels gezuiverd. Maar
twijfelen de heeren ook aan de probaathaid
van hun recept? Dan is 't te be-grij-pen, dat
men voor alle zekerheid naast het pachtver-
bod ook nog andere middelen zoekt om de lijst
d-e beruchte lijst van vergunnin-g-gegadigden,
ontstaan door Kuyper's wet, te doen inkrim
pen. Doc-h dan kunnen wij óók begrijpen, dat
mr. v. Hellenberg Hubar zijn amendement, on
danks mmisterieelen druk, niet introk en dat
het de stemmen kreeg van Mgr. Nolens en dr
Colijn. Het sneuvelde weliswaar met 14 te-gen
41 stemmen maar dit heeft niet galegen aan
mr. v. Hellenberg, die deze keer de verdienste
had behalve helder ook kort te wezen in zijn
verdediging.
Ds. v. d. Heide, die de aan milltai-r gezag
onderworpen localiteiten of kampen ook aan
het vergunningsrecht onderworpen wil zien,
kreeg zijn zin niet. Niet alleen oud-minister
van Dijk, maar ook de heer Schaper had er
bezwaar tegen.
Hulp Van generaal van Heutsz?
In „de Roode Meidoorn" werd een fragment
gepubliceerd uit het eerlang te verschijnen,
vierde deel van Trcristra's gedenkschriften.
Daarin wordt o.m. behandeld de vlucht van
den ex-keizer in November 1918, waarbij
Troelstra zegt, altijd te hebben geloofd, dat het
bezoek van generaal van Heutz, kort te voren
in Spa gebracht -met 's keizers vlucht ten nauw-
ste heeft verban-d gehouden.
In „het Volk" schrijft n-u een gepensionneerd
hoofdconducteur der Ned. Spoorwegen in dit
verband het volgende:
Wat ik op 3 November '18 waargenomen heb
is zeker in staat dat bezoek met de vlucht van
den ex-keizer in nauw verband te brengen.
Op dien 3en November vertrok generaal Van
Ilcutz met den eersten trein van Amsterdam-
Weesperpoort naar Roosendaal. Het wa? ijzig
koud en ik had werkelijk medelijden met den
generaal, die, in uniform gekl-eed, het blijkbaar
met de koude erg te kwaad had, evenals met
de hem uitgeleidende dame en haar 6 è- 7-jarig
dochtertje, die op het perron bleven tot de
trein vertrok.
De treinen werden wegens kolengebrek niet
verwarmd en zoo moest de generaal in een
„bevroren" ooupé le klasse plaats nemen. Te
Utrecht ha-d de trein echter een half uur opont
houd, waarvan de reizigers gebruik maakten
om zich in de wachtkamers te verwarmen. Hoe
wel een van het treinpersoneel den generaal
met liet oponthoud in kennis stelde en hem in
overweging gaf zich eveneens in de wachtkamer
te warmen, wees hij zulks- van de hand, niet-
tegenstaande -hij er verkleumd uitzag, verkla
rende, iemand uit Maarsbergen
te verwachten. Kort daarop arri
veerde de verwachte, een jonge man, met den
Arnhemschen trein en liet zich den coupé van
den generaal wijzen. Te zamen hebben zij in
dien coupé geconfereerd tot het oogenblik
waarop de trein vertrekken zou. Nadat de
heer uit Maars-bergen (Amerongen?) uitgestapt
was, vervolgde de generaal zijn reis naar Roo
sendaal, waar een Duitsche legerauto aan het
station gereed stond om hem naa-r België
(Spa?) te brengen.
Na lezing van het relaas van de vlucht van
den ex-keizeT en van de reis van generaal Van
Heutz in Trofelstra's „Storm" vond ik het niet
van belang ontbloot hetgeen ik waargenomen
-heb hier te vermelden. Ik geloof, dat Troelstra
het bij bet rechte eind had.
Thans ook algemeen spreken van huis
uit in Indië mogelijk.
Behalve in de speciale radiospreekcedlen kun.*
nen voortaan ook in Indië (Java en Madoera)
d-e gesprekken met Nederland gevoerd worden
vanuit alle aangesloten perceelen en gewone
spreekcellen. Hiervoor is echter de huistoeslag
verschuldigd-
De dienst, welke voortaan ook op de verjaar
dagen van het Koninklijk Huis normaal zal
zijn opengesteld, wordt dagelijks uitgevoerd i-n
2 tijdvakken, aanvangende 9.30 uur (na invoe
ring zomertijd 10.30) en 13.30 (ook na invoe
ring zomertijd 13.30). Voor beide perioden wordt
de diens-t gesloten als alle gesprekken zijn af
gewikkeld.
Aanvragen voor gewone gesprekken kunnen
op den spreekdag worden ingediend van 8 uur
tot 13.30 met dien verstande, dat gesprekken
aangevraagd na bet begin ran -de morgen-peric-de
eerst in d-e middagperi-ode worden afgewikkeld.
Dringende en ijl-gesprekken kunnen op den
spreekdag ook nog worden aangevraagd binnen
den tijd dat een goede radiotelefonische ge
meenschap met In-dië nog mogelijk as en c.c[.
buiten de normale spreektijden worden inge
voerd.
Aangevraagde gewone of dringende gesprek
ken kunnen kosteloos in aanvragen om drin
gende c.q. ijlges-prekken worden omgezet.
Begrafenis van het slachtoffer
De teraardeibesteill iiiiig van Let s-toffelijk over-
sdhot van den Leer Van der Velde, dde Maan-
datgavond jl. in "het perceel Rok in 99 vermoord
werd gevomd'en, heeft lieden plaats gehad.
Men behoeft niet te zien dat U crème gebruikt;
alle crèmes blijven min of meer op de huid
liggen. Alleen „Zü"-crême wordt volkomen ra
de huid opgenomen, zoodat niemand kan zien
dat U crème gebruikt heeft-, terwijl de huid er
toch soepel door wordt en fraai van teint.
Reel. 3683—5
8
NEL STANTS.
Naar wij vernemen, is de tooneelspeelster
Nel Stants ongesteld. Zij zal zeker de eerste
week niet kunnen optreden.
BET VERTREK van Z. H. E. Mgr. Aengenent
maar Rome in gezelschap van Plebaan
Westerwoud en oud-minister Aaibar» -j
