DE 5e NEDERLANDSCHE
KATHOLIEKENDAG
'n
VRIJDAG 15 MEI 1931
RAADSELS!
Nederlandsche hulde voor
Mgr. Heylen
Sigaretten-belasting
Vennootschaps-Vergunningen
MENSCHEN EN MEENINGEN
HOE DE „TRIOMF DER LEVENDEN" KWAM
-FIETSBANDEN
lichUoopend
i/zersterk
BIJGELOOF
De heer Vliegen schrijft over een wereld
raadsel.
In de Borimage, het mijn werkers gebied,
werden zes menschen afgesloten van de
wereld; dadelijk concentreert zich heel de
omgeving om die ongelukkigen; daar is
maar één gedachte: ze moeten gered worden.
Vliegen zegt het goed:
„Geheel de bevolkingleeft in gespan
nen verwachting; menschen van allen rang
en stand stiroomen bijeen, om in een jubel
stemming dit half dozijn arbeiders bij hun
terugkeer in het zonnelicht te begroeten.
Niemand vraagt naar die gevaren, niemand
vraagt naair de kosten, niemand vraagt er
aar, of de opgeslotene® vrienden of vijanden
zijn, partij vriend en of tegenstand en eigen
menschen of vreemdelingen, het doet er alles
niets toe, ze moeten er uit gehaald, gered
worden tot eiken prijs..,
Zoo is het!
En al die benauwde en benauwende
praatjes over breken van onze nationale
eenheid, blijken zorgvuldig gekweekte
cactussen te zijn, wanstaltige dingen met
stekels. Waar het gaat om de echt-onder-
tónge belangen, daar staan allen naast
EEN ONDERHOUD MET DEN
SCHRIJVER
Als de menschen niet met vreugde en
blijdschap in het hart van dit spel
vandaan komen
Een journalist, die zich met interviewen
afgeeft, kan bijwijlen voor gekke dingen komen
te staan en één van die gekke dingen is zeker
wel als de eene journalist den anderen gaat
interviewen, omdat de eerste noodzakelijker
wijze iets in de krant moet schrijven over een
mysteriespel, dat de andere geschreven heeft,
Uit deze zonderlinge inleiding kunt u zich
intusschen meteen een denkbeeld vormen van
da eenigszins komische situatie, waarin wij
elkaar; alleen daar, waar men een ander ons bevonden, toen wij bij den heer Willem
zijn eigen opvattingen wil ingeven, zelfs het
geweten van een ander in de knel wil bren
gen, daar gaan we onzen eigen weg.
Vliegen speelt dit geval uit tegen den
oorlog. Daar vermoorden menschen elkaar.
Doch een klein beetje onzuiver wordt het
toch wel voorgesteld, als men het. doet voor
komen of dat. dooden eigenlijk opzet is!
Dat is niet waar! Ook de oorlogs-zuchtige
doet dat slechts, als een niet te vermijden
middel om tot zijn doel te komen.
Dat zoo iets gebeurt behoeft nog heuseti
geen raadsel te zijn; zeker geen grooter
raadsel dan dit: de geneeskunde doet haar
best, om het leven een beetje te verlengen
en.... velen zien er geen been in, om een
ongewenscht leven koelbloedig te vernieti
gen.
Een beetje menschenkennis spreekt niet
zoo gemakkelijk van een raadsel.
Van menschen, het is erg genoeg, doch
een feit is alles te verwachten, als zij
heel hun ziel en zinnen gaan zetten op ge
not, op geld, of eer!
Nieuwenhuis kwamen om hem te interviewen
over zijn spel „triomf der levenden", dat zooals
men weet op den vooravond van den vijfden
Katholiekendag op het Stadion zal worden op
gevoerd.
„Wat wou je graag weten?" vroeg de heer
Nieuwenhiuis welwillend en wij vingen maar
aan met de verontschuldiging voor het feit,
dat wij dingen moesten Wagen, waar wij het
antwoord al van kenden.
„Dat is niets, zei ons slachtoffer, als je het
er dan ook maar bijzet in de krant".
„Is dit spel speciaal vooir dezen Katholieken
dag geschreven?"
„Ja zeker", aldus d§ heer Nleuwenhuls. „Op
een van de eerste vergaderingen van het plaat
selijk comité voor den vijfden Katholieken dag
kwam de kwestie ter sprake of het niet mo
gelijk zou zijn dezen dag te beginnen met een
meer massale demonstratie, hetzij in den vorm
van een défilé van alle vereenigingen met haar
vaandels en vlaggen, hetzij in den vorm van
een groot tooneelspel.
Door een van de aanwezigen werd toen mijn
naam genoemd voor het schrijven van een meer
specifiek Amsterdamsch Openluchtspel, dat
dan in het Stadion zou worden opgevoerd
Later voelde men meer voor een mirakelspel
of een historiespel, maar vooral voor dit laatste
Wie dat in zichzelf niet onder de kmie
houdt, komt ook tot monsterachtigheden; I f!1]11 6611 beft;i'e huiverig. Wij hebben nog pas
ierier draairt de W, bij de opvoering van de Graal gezien, dat er
tegenwoordig ook van niet-Katholieke zijde
ieder draagt de bron van oorlog in zich.
Ken U zelf en U weet, waar de oorlog
vandaan komt.
Natuurlijk is oorlog vreeseilijk!
We zijn heel blij, uit den mond van Vlie
gen te hooren, dat „de socialistische bewe
ging er trotsch op is, in heel haar wezen
te zijn doortrokken van vredeswil en oor.
log saf keer.'
Best! We hopen, dat het in volle lengte en
breedte waarheid bevat, dat het ook opga
in zake burgeroorlog; dat ze 't ook af-
keuren bij anderen die dat middel -ge
bruiken.
groote belangstelling, bestaat voor onze groote
cultureele manifestaties en ik ben zoo hang,
dat wij door bet opvoeren van historiespelen
den schijn opwekken, alsof het Katholicisme
niets^ dan een historische grootheid is".
Was het gezinsleven geen geschikt onder
werp, juist in verband met de hoofdidee van
dezen Katholiekendag?"
Natuurlijk heb ik ook gedacht aan deze
mogelijkheid, maar dat bleek al dadelijk niet
uitvoerbaar in verband met de groote ruimte
waarin het spel moest worden opgevoerd. Het
is onmogelijk de intimiteit van het gezinsleven
uit te drukken in een ruimte als het Stadion.
En bovendien, men zou dan moeten komen tot
Wel weten we niet goed, waar het begin een si>ei1 van enkele personen en dat heeft na-
en het einde ligt van die „socialistische" I tuur''.ik geen enkel effect.'
beweging? Vallen daaronder ook de echte
socialisten? Of geldt dit alleen van de bij
de S.D.A.P. aangesloten groepen?
En Vliegen wil toch zeker niet beweren,
dat andere „richtingen" niet doortrokken
zijn van vredeswil en oorlogsafkeer?
Heusch. de socialistische beweging betzit
hiervan het monopolie niet.
w
OPROEP
Volgende week, 19 Mei, zal een van Nêer-
land'e beste vrienden in het buitenland Zijne
Hoogwaardige Excellentie Monseigneur Th.
Lud. Heylen zijn vijftigjarig priesterfeest vie
ren.
Op grooteche wijze zal deze kerkvorst als-
dam In tegenwoordigheid van Kardinalen, Bis-
„En wat is toen tenslotte de hoofdgedachte
van „Triomf der levenden" geworden?"
De groote strijd tusschen goed en kwaad en
wel In den vorm zooals die strijd zich momen
teel laat aanzien. De strijd op zich zelf is na
tuurlijk a,l zoo oud als de wereld, maar de
vorm, waarin hij gestreden wordt is telkens
anders. En in zooverre is dit mysteriespel dan
ook modern, dat de vorm van den strijd wordt
uitgebeeld, zooals die thans is. Wij zien het
kwaad in de hedendaagsche vormen, wel ge-
caricaturiseerd, doch dan in de oude betee-
kenis, niet van belachelijk maken, doch van
overdrijven, maar daardoor juist des te spre
kender voor de menschen. Maar dan de tweede
gedachte, die bij het schrijven van dit stuk
heeft voorgezeten,, is we! de levende kracht
die er van de Katholieke jeugd uitgaat, om dit
kwaad te overwinnen. Onze jeugd zal tenslotte
winnen in den strijd tegen de vernielin°- en
verkwanseling van het leven; daarom "dus
„Triomf der levenden".
En", aldus de heer Nleuwenhuls erachter
nu moeten de menschen maar zien hoe zé
het vinden. Maar schrijf er dan ff dat het
geen kwaad kan om verrekijkers en binocles
ooi meerTe11'- €r °°k ®et het Woot*
werken kunnen? 26 Waam*UMijk ver'
Hoe staat u tegenover de idee om aan
schoppen en wereldlijke overheden gehuldigd zujke groote dagen, een groote cultureele
ma-
worden.
Het Nederlandsche element mag daarin niet
ontbreken.
Aan hem hebben wij te danken de uitver
kiezing van Nêerlanxi's hoofdstad als de Mi
rakelstad tot zetel van het Internationaal
Eucharistisch Congres in 1924: nog steeds het
hoogtepunt van Katholiek leven ten onzent.
Allen die toen hebben s-aamgewerkt onder
leiding van dezen eminenten voorzitter van het
Permanent Comité der Intern. Euch. Congres-
een, die zoo geheel en al niet alleen onze taal
maar ook het wezen van ons land en volk
nifestatie te verbinden"?
t Was natuurlijk niet heelemaal eerlijk om
ie-r over te beginnen, want wij wisten maar
al te goed, dat dit een van de stokpaardjes
van Willem Nieuwenhuis is. En onze gastheer
was er dan ook dadelijk heelemaal in.
,>Dat Is bet wat ons nog ontbreekt", aldus
vatte hij vlam, „onze bijeenkomsten zijn geen
feesten en dat is bet juist wat ik met dit spel
hoop te bereiken, 't Spel is natuurlijk zeer
ernstig, maar als de menschen niet met vreug
de en blijdschap in bet hart van dit spel van
daan komen, dan is het mislukt. In ons open
bare leven ontbreekt nog de vreugde en daar
om is het ook zoo prettig, dat aan dit spel bij
uitstek jonge menschen deelnemen
j „-i,.- I uiciiBuuen aeememen en wel van
kent - allen, dre hun dankbaarheid willen alle groepen. Is het niet prachtig, zooals hier
uiten aan den Bisschop van Namen ais we- samengewerkt wordt door jonge leden van den
\/_ni|<l?-r, Uwc»
reldpresident der Eucharistische beweging,
wordt dringend verzocht terstond hum bijdra
gen met handteekening te willen zenden aan
L. A. P. M. van den Broeke, per adres Redactie
„De Tijd", Amsterdam, ofwel Jacob Maris-
straat 14 te Amsterdam.
Dr. G. C. VAN NOORT.
L. STOLK.
H. KUIJPERS.
M. J. v. d. BIGGELAAR.
J. A. P. M. VAN DEN BROEKE.
NAAR DE MISSIE.
.Den 28sten van deze maand vertrekken 12
zusters van het klooster St. Catharinadal van
de Norbertinessen te Oosterhout naar de Missie
in Brazilië om daar nabij Petropolis een nieuw
klooster te stichten. Aan het hoofd dezer nieu
we stichting staat de Eerw. Zuster Catharina
(in de wereld mej. Sweere, uit Standdaarbui-
ten, een zuster van den Hoogeerw. Regent van
het Seminarie IJpelaar, klein-seminarie van het
Bisdom Breda.)
Dinsdag 12 Mei vertrok weer naar de missie
van de West-Afrikaansche Goudkust, de Z.eerw.
pater J. Lemmens uit Gulpen, van de Sociëteit
dar Afrikaansche missiën.
nd, Jongen Middenstand, Jonge Werk
gevers Studenten, Josephsgezellen, Verken
ners, raai etc. De tooneelbouw is ontworpen
door den jongen architect Roosten, die bij het
voor azen van het eerste ontwerp van het spel
reeds enthousiast wa,s. „Ik zie 't alIk zie
t alzet hij en de maquette van zijn too-
neelontwerp toont duidelijk, dat hij 't goed
gezien heeft".
„Heeft u er bij het schrijven van het stuik
reeds dadelijk op gerekend, dat de tekst af
zonderlijk gezegd zou worden
„Neen, maar de moeilijkheid zit niet In het
feit, dat de tekst apart wordt gezegd. Oor
spronkelijk dachten wij, dat het mogelijk zou
zijn om het geluid van den kant van het too-
neel te laten komen, zooals dat bijvoorbeeld bij
de opvoering van „De Vliegende Hollander"
op de Kaag is gebeurd, ofschoon 't ook daar
niet naar wensch slaagde. Maar bij de proeven,
die eenige ingenieurs van Philips op het Sta
dion hebben genomen, bleek dit in verband
met den bouw van de tribunes onmogelijk.
Het geluid schijnt dan veel te zwaar te reso-
neeren in de overkappingen. Het zal daarom
noodzakelijk zijn het geluid op een andere
wijze tot de menschen te brengen. Men moet
het thans zoo 'beschouwen, dat de tekst de
verklaring en onderstreeping van de vertoo
ning, of, zoo men wil, de vertooning de illu
stratie bij den 'tekst is. Doch de illustratie is
dan méér dan de tekst, waar bij tooneel ook
niets op tegen is.
Integendeel Op het gebied van het geluid
bij moderne spelen zijn echter nog heel wa
moeilijkheden te overwinnen".
Hierbij 'besloten wij het voorloopig maar te
laten. In een klein interview met den regis
seur Paul Hut en den componist van de 'bege
leidende imuziek. Lou Lichtveld hopen wij bin
.penkort nog iets naders omtrent het spel te
vermelden.
Thans namen wij afscheid van den heer
Nieuwenhuis met al den ernst van een journa
list, die zoo juist iemand geïnterviewd heeft
En heel nuchter klonk daar plotseling ach
ter: „Nu -tot straks, op het bureau
Eerste repetitie in het Stadion
Zondag 17 Mei a.s. zal bij het Stadion op den
door architect Boosten ontworpen tooneelbouw
de eerste repetitie in de open lucht van
„Triomf der levenden" worden gehouden.
De in het eerste deel medespelende groepen
der en ge] en en duivelen en de dansgroep wor
den Zondagmorgen om half 10 in het Stadion
verwacht. De repetitie duurt dan tot half een
Des middags is het stadion niet beschikbaar.
De leiders der opvoering rekenen erop dat
nu de groote repetities op den tooneelbouw
beginnen de medespelenden, om met Vader
Vondel te spreken, staag zullen volharden in
den ouden ijver. Die ijver was zeer hoffelijk
tot nu toe, doch moet nog hooger lof oogsten.
De repetitie van Vrijdag a.s. in het R. A. I..
gebouw gaat natuurlijk op de gewone wijze
door.
HET SPEL IN HET STADION
„De bekroning van veel noesten arbeid,
een schoone uiting voor ons Katholieke
volk
In een dezer dagen gehouden persconferentie,
belegt door het Amsterdamsch comité van den
vijfden Nederlandschen Katholiekendag, zijn aan
de vertegenwoordigers van de pers verschillen
de mededeelingen gedaan omtrent den Katho
iiekendag en de gebeurtenissen, die zich daar
omheen zullen afspelen. Na hetgeen wij reeds
schreven over den aanstaanden Katholieken
dag, kunnen wij ons thans beperken tot enkele
zakelijke mededeelingen. De algemeen spel-
leider van het aan den vooravond van den
Katholiekendag op te voeren mysteriespel, de
heer Paul Huf, heeft ons in staat gesteld^ het
ontwerp van den tooneelbouw te bezichtigen,
die In het Stadion zal verrijzen. Deize tooneel
bouw bestaat als het ware uit verschillende
terrassen, met elkaar verbonden door trappen.
Het laagste terras, in boogvorm ontworpen,
stelt de onderwereld voor, welke eindigt in een
verhoaging in den vorm van den boeg van een
sohip. Dit is het z.g. „narrenschip", waarop
zich een belangrijk deel van de dramatische
handeling zal afspelen. Wigvormig tegen de
ronding van het onderste terras, is een breede
trap ontworpen, eindigend in een zeer breed
platform, welke de hemeltrap verbeeldt en
vanwaar de groepen der engelen afdalen om
de booze machten te bestrijden. Tusscben deze
hemeltrap" en het „narrenschip" bevindt zich
een ruimte, welke in beslag wordt genomen
door drie trapsgewijs opklimmende terrassen,
welke de aarde symboliseeren en waarop zich
dan ook zoowel de goede als de booze aardsche
machten zullen bewegen. De verlichting ge
schiedt door lampen welke zich boven den
tooneelbouw bevinden en door schijnwerpers,
die tegen de trappen en terrassen op zullen
■worden geplaatst.
Het gebruiken van sterke kunstlichteffecten
zal de geheeie opvoering ongetwijfeld zeer gun
stig beinvloeden. Daarom is ook het aanvangs-
uur van het spel bepaald op half negen, dus
omstreeks zonsondergang.
Door deze wijze van belichting zuilen ook de
door Werner Böhm uit Berlijn ontworpen
costumes ongetwijfeld uitstekend tot hun recht
komen. De ontwerpen van deze costuums ver
raden voor zoover de aard der uit te heel
den personen dit althans toelaat een zekere
caricaturale overdrijving, waardoor de perso
nen juist voldoende getypeerd worden om ze
direct begrijpelijk te doen zijn voor de toe
schouwers, zelfs voor hen, die op verren af
stand van den tooneelbouw zitten. Een fraaie
en oorspronkelijke kleurkeuze verleent aan
deze costumes een zeer groote charme.
Wat nu de geluidsdistributie betreft, het oor
spronkelijke plan om op verschillende punten
van den tooneelbouw geluidsversterkers neer te
zetten, is onuitvoerbaar gebleken. De réson-
nance in het Stadion is zoo groot, dat men dit
niet met eenige hoop op welslagen zou kunnen
wagen. Wel zal het mogelijk zijn en dit zal
dan ook wel gebeuren om de geluidsdistribu
tie te doen geschieden met behulp van de
Phili'psinstallatie, die in het Stadion aa,nwezlg
is. De spelers zelf zullen niet spreken, doch de
tekst wordt uitgezonden van uit een kleine
studio, die als zoodanig door de technici van
Philips wordt ingericht in een der onderaard-
sche vertrekken van het Stadion. Deze studio
zal eveneens dienst doen voor de uitzending
der muziek, die voor dit spel speciaal is ge
componeerd door Lou Lichtveld en die zal
worden uitgevoerd door leden van de Haar-
lemsche Orkestvereeniging, onder leiding van
den nieuwtbenoemden dirigent van het Amster
damsch Concertgebouw, Eduard van Beinum.
De muziek vervult in heel het spel slechts een
dienende rol. Ofwel zij vormt de inleiding tot
de dramatische handeling, ofwel de begeleiding
van de verschillend dansen, ofwel 'n sobere on
derlijning van den gesproken tekst. Bij de orches
treering heeft -de componist zich bepaald tot die
instrumenten, welke het best geschikt zijn voor
electrische reproductie. Het orkest zal dan ook
uitsluitend bestaan uit blaasinstrumenten, als
klarinetten, trompetten, hoorns en tuba's, be
nevens slagwerk.
Wie eenerzijds het enthousiasme ziet, waar
mede de ca. vierhonderd deelnemers en deel
neemsters zich voorbereiden en anderzijds in
de gelegenheid is het werk te volgen van de
artistieke en technische leiders van deze uit
voering, zal zich over het welslagen dezer on
derneming niet bezorgd maken, doch ziet in
tegendeel den vooravond van den vijfden Ne
derlandschen Katholiekendag met verlangen
tegemoet, als een avond die een bekroning zal
zijn van veel noesten arbeid, een schoone en
massale uiting voor ons katholieke volk en....
een belangwekkend experiment.
DE MAQUETTE VOOR DER TOONEELBOUW
bij bet mysteriespel, dat in het Stadion te
A'dam bij gelegenheid van den Katholiekendag
zal worden opgevoerd
DE SENAAT
Het Crisisfonds goedgekeurd
DE UITGAVEN DER GEMEENTEN
Minister de Geer heeft zijn crisisfonds in de
Eerste Kamer zien goedkeuren en ook de ver
sterking van dit fonds door middel der siga
retten-belasting, al had dr. Wibaut wel gaarne
tegen deze accijnsverhooging gestemd. De
socialistische senator voelt meer voor directe
belastingen en, gewezen op zijn vriend Snow-
den, die toch ook geen heil zoekt in de verhoo
ging van de directe lasten, zegt dr. Wibaut:
Wait and see!" Wat wij zien is o.a., dat
Philip Snowden de benzine-belasting verhoogt
en dit is een ding, waar mr. van Lanschot ook
heil in ziet als er meer geld noodig mocht zijn.
En er is meer geld noodig, heeft de Cato
van Amsterdam betoogd en opnieuw met aan
drang gevraagd om. verderen regeeringssteun
voor de steden, die aan meer rijksgeld behoefte
zouden hebben door de crisis-omstandigheden.
Tegen betaling van crisis-uitgaven uit het
Leeningsfonds had mr. de Gijselaar heel erg
bezwaar: de c.h. afgevaardigde wilde die of
uit de gewone middelen of uit de vroegere
overschotten betaald zien. Mr. v. Lanschot
voelde dit bezwaar niet: voor den katholieken
leider der Eerste Kamerfractie behoort ook het
Leeningfonds tot de crisisfamilie. Maar dit
fonds loopt tot 1959. Als de crises nu perma
nent blijken, b.v. om de zeven jaar zooals de
soc. dem. econoom de W-oIff in zijn bekend werk
veronderstelt, blijft bet fonds dan permanent
bestaan als een crisisfonds?
De minister trok die conclusie niet, hij ont
week ook Wibaut's vragen over eventueele
subsidie-verhoogingen voor de gemeenten. Dit
leek ons voorzichtiger dan de uiting van den
heer Blomjous over „het geld rondstrooien".
Niemand kan ontkennen, dat de gemeenten
voor ontzaglijke lasten zitten. Natuurlijk heeft
de Brabantsche senator groot gelijk, dat hij
óók wetgevende maatregelen eischt tot ver
sterking van onze economische positie en wel
licht zit er een stuk waarheid in zijn bewering,
dat de momenteele crisis niet tijdelijk zal zijn
vanwege het gemis der k-oloniaie markten.
Maar de moeilijkheden in de steden zijn een
feit, d?it niet valt weg te praten evenmin trou
wens als Rusland blijvend kan worden uitge
schakeld. De heer Blomjous ziet n.l. in het be
staan van het Sovjet-rijk ook een der oorzaken
van een blijvende crisis. Men zou dezen factor
alleen uit de wereld kunnen helpen door inter-
Europeesche uitsluiting van Rusland of door
wijziging van het productie-stelsel in Rusland
zelf. Aan de mogelijkheid van het eerste ge-
loeft niemand; voor die van 't laatste bestaat
seen enkele positieve aanwijzing. In zooverre
heeft.de heer Blomjous gelijk als hij niet aan
een snel voorbij gaan -der crisis gelooft en in
verhand daarmee wetgevende maatregelen
vraagt. Dit zijn waarschijnlijk maatregelen van
handelspolitieken aard. Ziet men daarvoor in
de naaste toekomst een meerderheid? Zoo niet,
dan begrijpt men den aandrang van de wethou
ders der groote steden om eventueele hulp.
Inzake de werkloosheidsbestrijding heeft Mi
nister de Ge^r een aanvullende begrooting in
voorbereiding.^Voor de rest zuilen de gemeen
ten moeten bedacht zijn op het: help yourself.
De wijziging van de locaalspoor- en Notaris-
wet ging zonder discussie ónder den hamer
door, nadat die der Leeningswet z. h. st., zoo
als mr. v. Lanschot had voorgesteld, was goed
gekeurd.
K
TWEEDE KAMER
De vrede is geteekend"
EXTRA LESSEN BIJ HET NIJVERHEIDS
ONDERWIJS
EERWAARDE MOEDER ANDREA, f
In het Moederhuis der Missiezusters van
Steyl- is overleden Moeder Andreas, Gertrudis
Hegemann, geboren 7 Augustus 1859 te Rödder
bü Dülmen m JVeetfalen,
Een ministerieel antwoord
Op de vragen van den heer Ketelaar, betref
fende de circulaire tan den Minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, inzake de
vergoeding van het geven van extra-lessen,
door leeraren bij het Nijverheidsonderwijs, heeft
Minister Terpstra o.m. geantwoord, dat art. 11
van het gewijzigd kon. besluit van 31 Mei 1926
de verplichting oplegt tot het waarnemen van
lessen van afwezige leeraren, zonder daarvoor
een extra-vergoeding in uitzicht te stellen.
Aangezien dit Kon. besluit dus voorziet in
de gevallen, waarover de circulaire handelt, is
naar de meening van den Minister, artikel 44,
eerste lid, van het besluit niet van toepassing
en is de circulaire daarmede derhalve ook niet
in strijd.
De Minister aoht de in de circulaire aanbe
volen regelen evenmin in strijd met het stel
sel van de salarisregeling.
Het ambt van leeraar brengt uit zijn aard
mede, dat hij, behalve onderwijs te geven vol
gens den rooster, ook nog andere werkzaam
heden verricht, bijv. het op de hoogte blijven
van zijn vak, het voorbereiden van zijn lessen,
het nazien en corrigeeren van teekeningen en
schriftelijk werk, het afnemen van en het sur-
veilleeren bij schoolexamens, enz. Hiertoe valt
ook te rekenen het waarnemen van lesuren
van afwezige collega's volgens bovengenoemd
artikel 11.
GEDECENTRALISEERDE UITVOERING
DER DRANKWET ONMOGELIJK
Als elke wetswijziging brengt ook de nieuwe
Drankwet verrassingen. Hieronder behoort
zeker de bepaling, welke het blijven voortbe
staan mogelijk maakt van vennootschapsvergun-
t.ingen voor localiteiten, die deel uitmaken van
een inrichting voor maatschappelijk verkeer.
De verrassing is voor hen, die op grond van
de wet van 1904 het einde van hun vennoot
schapsvergunning op 1 Mei van verleden jaar
hadden moeten zien. Minister Slotemaker had
reeds de overdracht van vennootschapsvergun-
ningen aan een natuurlijk persoon mogelijk
gemaakt. Minister Verschuur gaat nog een stap
verder en laat de vennootschapsvergunndngen
ten deele bestaan.
Prof. Slotemaker heeft opgemerkt, dat dit
handhaven toch inging tegen de weit van 1904,
welke ten doel had dit soort vergunningen af
te schaffen. Maar Minister Verschuur zeide
neen, Kuyper richtte zich in de eerste plaats
tegen de zoogenaamde kroegen, die de massa
bedreigen en de vermindering der vergunningen
was slechts middel. Nu zijn de inrichtingen
waartegen de wetgever in 1904 zich keerde,
sterk van karakter veranderd. Een groot deel
ervan, zoo de restaurants, zijn geen drinkgele-
genheden in den ouden zin des woords. Zij zijn
zoodanig uitgebreid, dat zij bijna alleen door
vennootschappen geëxploiteerd kunnen worden.
Daarom zal aan zulke vennootschappen, mits
zij aan bepaalde voorwaarden voldoen, vergun
ning gelaten worden. Zij kunnen zich dan „ver
edelen". Want, verandert zulk een inrichting
van karakter, dan houdt vergunning automa
tisch op. Er zijn ruim duizend van deze ver
gunningen, maar hoevele er van de nieuwe
bepalingen zullen kunnen profiteeren, staat nog
niet vast.
Prof. Slotemaker keerde zioh per amendement
tegen de nieuwe bepaling, maar na eenig gede-
libereer trok hij dit in.
Mr. Kortenhorst wilde echter nóg verder gaan
dan de Minister. Niet alleen wenschte hij de
N.V.'s aan het uitstervingsstelsel te onttrekken,
maar ze ook boven het gewone maximum moge
lijk te maken. De katholieke afgevaardigde
wilde meteen „buitengewone" en „gewone"
inrichtingen gelijkstellen en al dezq, vergun
ningen alleen aan N.V.'s geven.
Hier ging de Minister niet op in. Aanneming
van het voorstól-Kortenhorst zou de dood be-
teekenen van het maximumstelsel en het werd
onaannemelijk verklaard. Een gelijkstelling tus
schen een buitengewone vergunning als voor
de Pier te Scheveningen met die voor een
restaurant, lachte den heer Oud evenmin toe
als den heer v. Vuuren en beiden oordeelden
het uit administratief-rechtelijk oogpunt ver
keerd, dat regeerings-vergunninigen zouden kun
nen worden gegeven boven de gemeentelijke
maxima.
Woensdagmiddag bleek ook, dat de heer van
Vuuren, evenmin als de Minister te vinden
was voor het denkbeeld de verkeersvergun.
ningen alleien aan N.V.'s te geven.
Mr. Kortenhorst begreep, dat hij water in
den wijn of om in de ministerieele beeld
spraak te blijven erwten van den hoop moest
doen. Hij kwam dus met een gemitigeerd amen
dement, dat de Regeering niet direct afwees.
„De vrede is geteekend", werd er van verschil
lende kanten geroepen, toen zoowel mr. Korten
horst als Minister Verschuur verklaarden, elkan
der tegemoetkomend te willen behandelen. Maar
het effect van de vredelievende stemming is
nog niet gezien. Want zoowel de Minister als
dr. Kortenhorst stelden weer wijzigingen voor
en de discussie liep tenslotte vooral over de
vraag, wie het vergunningsrecht zou hanteeren:
de Minister of de gemeentelijke autoriteit.
Eenerzijds stond de heer Beumer, die de beslis
sing wilde laten aan B. en W., de drankinspec
tie gehoord. De heer Suring had er ernstig
bezwaar tegen, dat, in afwijking van de wet
al de verkeersvergunnimgen (tenzij ze boven
maxima uitgaan of aan N.V.'s verleend
worden), door de Retgeering zouden worden
geaccapareend, zooals dr. Kortenhorst's voorstel
langs een omweg wilde. Anderzijds handhaafde
de Minister tegen dr. Beumer op stellige manier
den eisch, dat de bijzondere verkeersvergun-
ningen gehanteerd zouden worden door de Re
geering om misbruiken te voorkomen. Een gede
centraliseerde uitvoering der Drankwet de
rijksinspectie heeft dit bewezen is onmoge
lijk. En misbruiken schijnen veelvuldig voor
te komen. Dit liet de Minister duidelijk genoeg
merken en da.n bedenke men, dat deze uiteraard
slechts een gering aantal gevallen ziet.
De president vond het toch maar beter de
amendementen eerst eens gedrukt voor zioh te
zien; precies zoo ging het met een voorstel-v. d.
Heide om tapverboden niet door sociëteiten te
laten frustreeren.
Mr. v. Hellenberg Hubar was de eenige, dlie
met enkele kleine amendementen verdiend
succes behaalde.
Overigens waren de discussies zóó ingewik
keld, dat zelfs de weinige deelnemers zich zoo
nu en dan vergisten. Dat de Minister zelf zich
verbazend goed in de zeer moeilijke wet inge
werkt heeft, wordt ook door de knapste juristen-
Kamerleden van rechts en links grif erkend.
DE POSTVLUCHT NAAR AUSTRALIË
BATAVIA, *13 Mei (ANETA)
De „Abel Tasman" seinde gistermiddag van
boven de Straat Madoera: „Wij hebben thans
127 K.G. post aan boord". Het vliegtuig arri
veerde ten 3.30 uur te Rambang, vandaar ver
trok het hedenmorgen om 6 uur en landde op
Bima. De rechtermotor was onklaar. Vervolgens
werd de reds voortgezet naar Koepang, alwaar
om 4.40 uur werd, geland,
HET STRAND TE TER HEYDE.
De bevordering van Zondagsrust
Gelijk gemeld ,was te ter Heyde een sterke
strooming onder de bevolking gericht tegen de
strandexploitatie op Zondag. Zoo was een adres,
door 883 personen onderteekend, om des Zon
dags de exploitatie geheel stop te zetten bij
den raad ingediend. In de Maandagavond ge
houden raadszitting is deze aangelegenheid1
bredevoerig besproken. Tenslotte is besloten:
le. van het Rijk 375 en 385 M. strand te huren;
2e. het baden, zonder dat van de ontkleed-ge
legenheden wordt gebruik gemaakt, te verbie
den; 3e. des Zondags van 912 en des avonds
na 6 uur het baden te verbieden; 4e. het strand
onder te verhuren aan derden, met de bepaling,
dat op Zondag slechts in bepaalde inrichtingen
mag worden verkocht.
Voorts zal het gemengd zwemmen (behalve
voor gehuwden) en het nemen van zonnebaden
verboden zijn, terwijl muziek en dans op Zon
dag niet zijn toegestaan en bepaalde badoos-
tuums zullen worden voorgeschreven.
Durft ge onder een ladder doorgaan op
straat?
Durft ge uw vacantiereis beginnen op
een Vrijdagen hebt ge den euvelen moed,
dat te doen, als die Vrijdag op een i3e
valt?
Durft ge spreken over uw eigen geluk,
zonder dat gij het „afklopt", uit vrees een
ongeluk te krijgen?
Ja, menigeen die op het oog van een
heldhaftigen bouw is, of op het gehoor
moed bezit voor tien of twaalf, kruipt in
zijn (of haar) schulp bij die dood-onnoozele
kunstjes
Nog enkele van die „gevaarlijke of
gelukkigegebeurtenissen uit binnen-'
en buitenland.
In Devonshire, een Engelsche provincie,
geldt het voor een slecht teeken, als een tak
van een appelboom tegelijk vrucjit en bloe
sem draagt: dan komt er een doode. Op
menige plaats in het vaderland zijn sommige
menschen doodsbenauwd, dat 's nachts een
uil zijn akelig geroep op het dak van hun
woning komt slaken; ook dat beteekent dood.
Voorzichtig voor dit feit: als iemand bij
U Meidoorn in huis bezorgd, dan komt er
binnenkort een sterfgeval! Wacht V dus
maar in dit kostelijk jaargetij voor uw
valsche vrienden!
Zoo houdt men in Newton-Abbot, dat se
ringen, paarse seringen in huis gebracht,
een voorteeken zijn van ongeluk!
Die kostelijke bloemen!!
Nog iets: als een hommel het huis binnen
komt gebromd, dan is er een vreemdeling
op komst. En de persoon, rondom wien de
hommel bromt, is de gelukkige, die het be-
zoek krijgt. Zit die hommel in de hoeken te
brommen, dan is het een zeer nieuwsgierige
visite»
Nog iets bemoedigends: als ge een wit
paard tegen komt, maak dan uw vinger
nat, en maak een kruis op uw rechtervoet
dat geeft geluk, zeggen ze.
Ja, dat het paard wit moet zijn, is niet
onze schuld»
En ook niet, dat uw rechtervoet er mee
gemoeid is.
Rare dingen hebben nu
voorschriften.
eenmaal rare
RERUM NOVARUM-HERDENKING
De pelgrims van het R. K. Werk
liedenverbond te Rome
Men seint ons uit Rome, dat daar Woensdag
is aangekomen de bedevaart van vijfhonderd
leden van het R. K. Werklieden verbond, die
komen deelnemen aan de plechtige Rerum
Novarumherdenking.
Geschenk der R. K. werkgevers
aan Z. H. den Paus
Ter gelegenheid van de herdenkingsfeesten
te Rome der encycliek Rerum Novarum zal
door de Alg. R.K. Werkgeversvereeniging aan
Z.H. den Paus een geschenk worden aan
boden, bestaande uit een aardewerk settel,
versierd o.m. met een symbolische voorstel
ling in verband met de .encycliek en me®
emblemen der R.K. inidustriëen. De schotel
is vervaardigd door de N.V. de Sphinx te
Maahtricht. Een oopie ervan is tentoonge
steld in de étalage der fa. C. Hoyng, Spul
straat Den Haag.
NEDERLANDERS IN DEN VREEMDE
De Kon. Militaire kapel naar Parijs
De Kon. Mil. Kapel zal op 25, 26 en 27
September a.s. onder leiding van den directeur,
kapitein C. L. Walther Boer, een aantal con
certen geven op de Koloniale tentoonstelling
ts garijs,
HERMAN THIELLIER.
Op 47-jarigen leeftijd overleed te Breda de
heer Herman Thiellier. De gestorvene stond be
kend als een grondig kenner van de flora en
fauna vooral van den onrutTielk van Breda.
SEMI-OPENLUCHTSCHOOL GEOPEND.
Te Eindhoven is in de parochie van den H.
Georgius een semi-openluchtschool ingezegend.
De school is gunstig gelegen bij het Stadswan-
delpark.
HULDE AAN JEF DENIJN
De Mechelsche beiaardier Jef Denijn zal in
Augustus in de aartsbisschoppelijke stad ge
vierd worden, naar aanleiding van zijn gouden
jubileum als carillonneur van de St. Rombouts-
kathedraal.
ESPERANTO ALS FACULTATIEF VAK
ERKEND.
De Minister van Onderwijs, K. en W. heeft
bepaald, dat, met ingang van 1 September a.s.
voor de subsidieering van Rijkswege ten be.
hoeve van het onderwijs in facultatieve vak
ken aan handelsscholen en handelscursussen de
volgende regeling o.m. zal gielden: ais facul
tatieve vakken kunnen in het schoolprogramma
worden opgenomen: stenografie, machine-
schrijven, Spaansch, Maleisch. Russisch,
Zweedsch en Esperanto.
BELGISCHE PROFESSOREN NAAR
NEDERLAND.
Onze Rrusselsche correspondent meldt onaï
In strijd met een bericht in „De Schelde*,
deelt ,,De Standaard" mede, dat niet twee maar
vier van de zes Belgische professoren, die
enkele lessen zullen geven aan de hoogescholen
van Utrecht en van Leiden, voldoende Neder-
landsch kennen, om lessen te geven in die taaA
Deze professoren zijn de heeren Vermeijlen,
Mansion, Franck en de Smedt.
UNIE VAN VOLKENBONDS-
VEREENIGINGEN.
Naar wij vernemen, zal staatsraad mr. J»
Limburg zich Donderdag 21 dezer naar Boeda
pest begeven om het jaarlijksche oongree van
de Unie van Volkenbondsvereenigingien te preei-
deeren, dat Zondag 24 Mei officieel geopend,
wordt. Van te voren komen reeds verschillende
commissies hijeen.
De delegatie van de Nederlandsche vereent
ging voor Volkenbond en Vrede zal bestaan uit
de heeren mr. J. Limburg, mr. A. van Rijck»
vorsel, commissaris der Koningin in Noord-
Brabant, overste J. J. G. baron van Voorat tot
1 eh H, Ch. G, J, v, d. Mandate,
