DE NEDERLANDERS BIJ DEN PAUS. Zeiss gggfrk Funhiai DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN. „ADRESSEN „Waar dat wiel draait". L STADSNIEUWS Hoogstraat 69. Tel. 68436. DE PAUS-MIS IN ST. PIETER. AT T WEER BRENGT. Fa. W. VAN LOON 54ste JAARGANG ZATERDAG 16 MEI 1931 No. 16021 HET BEWIJS BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM TELEFOON INTERCOMM. 68085 herwonnen levenskra VOLKENBONDSDAG C. 17. d* m OS T Czn. Broersweïd elef. 68273 A. VAN DER ZEE Azn. EXPEDITIE TIEMAN MANUFACTUREN MAG. „DE STER' DE ONTVANGST OP HET DAMASUS-PLEIN. DE AUDIëNTIE DER NEDER LANDERS BIJ DEN PAUS. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN DE TOESPRAAK VAN Z. H. EXC. Mgr. JANSEN. SPECIALE INRICHTING VOOR OOG - ONDERZOEK SCHIEDAM. WANDGEDIERTE, KSlak™: De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE SCHIEDAM3CEE COURANT bedraagt, franco bt) vooruitbetaling Per drie maanden 3.25; per maand 1.10; per week 25 cents. Bij bezorging franco per post bedraagt de abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bij vooruitbetaling. LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 5 cents per stuk. POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt; Voor 1—6 regels: ƒ155. elke regel meer 25 ets. Bij contract aanzienlijke reductie. Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond. Reclames tusschen den tekst dubbel adv tarief. Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig- heidsadvert. worden geen contracten afgesloten. Kabouter-advertentiën 5 regels 0.50: U regels ƒ1.—; 15 regels ƒ1.50. bij vooruit betaling. Porto voor opzending van brleveï gelieve men bij te voegen. Gratis-Ongevallenverzekering 500.- bij overËjd^d^^ü"Seval500. by verlies van beide handen, voeten of o^n; ƒ250— bij verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150- bij verlies «n e^u.m; (5 orden'afg^Jnikl vinger; f 50— bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand, 25.— bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand Neen, we krijgen die tien raadszetels niet cadeau. We zullen er voor hebben te vechten met de tanden opeengeklemd tot de laatste vijf minuten voor de stembus gesloten wordt. Bij de Statenverkiezingen van April zijn in onze stad op 25090 kiezers 22621 geldige stem- men uitgebracht Voor den gemeenteraad be draagt. het aantal kiezers -.2425. We zouden kunnen aannemen dat bet aantal uitgebrachte geldige stemmen da.n 20305 zal beloopen. Het zal er niet zoover van af zijn. In alle geval is dat precies de som van het aantal stemmen dat op iedere partij moet worden uitgebracht, wil zij sinds de raadsverkiezing van 1927 in dezelfde verhouding vooruitgaan als sindsdien het aantal kiezers is toegenomen. Houden we daft stemmental van 20305 aan, dan wordt de kiesdeeler 655. In 1927 werden op de Katholieke lijst uitgebracht 5329 stem men. Willen we nu straks voor de Raadsver. kiezingen in dezelfde verhouding vooruitgaan als sindsdien het kiezerstal vooruitgegaan is, dan moeten we het weten te brengen tot 6110 stemmen. 6110! We haalden bij de Statenver kiezing 6583 stemmen. We hebben dus een ver schot van 473 stemmen, die we minder zouden mogen uitbrengen omdat hot aantal kiezers 2665 en het geschatte aantal uit tie brengen geldige stemmen 2316 geringer is dan bij de Statenverkiezingen. Dat verschot van 473 ls te klein. Als we rekenen, dat wij 30 pot. van het aantal stemmen uitbrengen, dan zou het 695 moeten zijn; immers 30 pet. van 2316. Met de Statenverkiezing voor oogen zouden we der halve uitbrengen 6583 695 is 5888 stemmen. En dan komen we maar tot 9 zetels, dat wil zeggen 8 en een overschot van 648 stemmen op een kiesdeeler van 655, derhalve een vol komen veiligen overschotzetel. Intusschen, nu hebben we wel zeer secuur, maar toch niet juist gerekend. Immers van de 2316 stemmen die naar schatting minder uit-- gebracht gaan worden mag geen dertig procent op oijze rekening worden gesteld, omdav van de nieuwe bevolking onzer gemeente die voor den Raad nog niet stemmen mag, geen 30 pet. Katholiek is. We hebben dat cijfer 25 pot. en we hebben het ook 22 pet. hooren noemen. In het eerste geval zouden we van ons stemmen tal van 22 April jongstleden 599 en in het laatste geval slechts 509 stemmen verliezen. En bij een kiesdeeler van 655 zouden we de volle 9 zetels halen en een overschot van hetzij 89, hetzij 179 stemmen hebben voor een mogelijken tienden zetel. Als wij dus dit mogen we zeggen zonder eenige overdrijving, eenvoudig reëel de zaken bekijkend op 24 Juni even goed ter stem. bus gaan als op 22 April, dan halen we negen zetels en houden nog een overschot. Maar dit beloven we elkaar: we doen het beter nog dan op 22 April. We halen, dringen, sleepen desnoods tot den laatsben man teï stembus; want TIEN VOOR ONS is ons parool, tien voor ons, royaal! Bloempjesaag Morgen zal aan die uitgangen der vier parochiekerken een bloempje worden aange boden. ten bate van de vereeniging „Herwon nen Levenskracht", ten bate /lus van onze tuberculoselijders. Onnoodig te zeggen, dat heel Katholiek Schiedam zich morgen voor het mooie doel een offertje getroosten zal. H. H. VOORWALD t In d^n ouderdom van ruim 77 jaar ts gis termiddag overleden de beer H. H. Voorwald. De heer Voorwald is vain October 1875 af collectant geweest in de kerk van O. L. \ronw Visitatie, bijna 56 jaar lang dus; en bijna 54 jaar vervulde hij van. St. Hieronynriis Acnulius het collectantencollege, het secretariaat. Hij was het oudste lid in jaren en het oudste ook naar de jaren van lidmaatschap. Bij zijn 50-jarig lidmaatschap werd hij om zijn verdiensten met het gouden kruis Pro jEcclesia et Pontifice geëerd. Vele jaren lang heeft de heer Voorwald aan vankelijk geheel belangeloos de boekhouding waargenomen van de Spaarbank van den R. K. Volksbond. De begrafenis van den eenvoudigen, plichts getrouwen man, die stil zijn weg ging, maar tegelijk zich zoo verdienstelijk voor anderen wist te maken, zal plaats hebben Maandag na de H. Mis van half tien in de Sint Jansk.-rk. Het cpllectantencollege zal den overledene naar zijn laatste rustplaats vergezellen. Het auto-tournooi te Wiesbaden werd door Mercedes gedomineerd. In de „Rallye" en den 48 uren „Kreuz und Quer" rit behaalde Mer cedes 5 prijzen en op het schoonheidsconcours 15 eerste prijzen. De meeste wagens liepen op Conti-banden. Voor kenners geldt Conti, niet alleen in Duitschland maar ook in Nederland, als een der allerbeste, absoluut betrouwbare banden. (Adv.). VERKIEZING GEMEENTERAAD De nummering van de lijsten zal bij loting plaats hebben op Donderdag 21 Mei a.s. om twee uur op het Stadhuis. DE DR. NOLETSTICHTING Van het Interieur van ons mooie en doel matige Katholieke Ziekenhuis, dat zoozeer aan zijn doel blijkt te beantwoorden, dat de plan nen tot een grootsche uitbreiding vrijwel ge reed liggen, zijn een tiental interieurkieken gemaakt en als prentbriefkaarten ook lit den handel verkrijgbaar. We zien er de intieme kapel, de zuigelingenafdeeling, de vroolijke kinderzaal, een mannenzaal en een voor de vrouwen; de Röntgenkamer, de operatiezaal, de polikliniek, de keuken en de Zustersreftcr. De geheele serie geeft een aardig denkbeeld van de zoo voortreffelijke inrichting en zal tevens voor velen een blijvende, tot dank stemmende herinnering zijn. De kaarten zijn verkrijgbaar aan het Zieken huis zelf, alsmedie bij den heer Henri Rebers, Hoogsit-raat. KLOKGELUI OP VOLKENBONDSDAG Door de medewerking van het Gemeente bestuur zullen, in aansluiting aan het „mid dagluiden" van den St. Janstoren, de Stads klokken op a.s. Maandag gedurende eenigen tijd worden geluid ter viering van den Vol kenbondsdag. Evenali3 elders ln ons land moge dit klok gelui een ieder opwekken, zich te bezinnen, ten aanzien van zijn taak, welke hij ten op zichte van Volkenbond en Vredesbeweging heeft! De goede gewoonte getrouw zal ook dit jaar hier ter plaatse op a.s. Maandag de Volken- bondsdag (18 Mei-dag) worden gevieTd. Zooals bekend mag worden verondersteld is deze datum gekozen ter herinnering aan het feit, dat op 18 Mei 1899 de eerste Vredes conferentie te 's Gravenhage geopend werd, waardoor ons land meer dan te voren, aan de beweging voor Vrede en internationaal recht werd verbonden. De voorgangers der verschillende kerken zijn uitgenoodigd in de godsdienstoefeningen, welke aan 18 Mei voorafgaan, de aandacht op den Volkenbondsdag te willen vestigen. Aan de hooiden en het personeel van de in richtingen van onderwijs is het verzoek ge richt de scholieren op de beteekenis vaD den Volkenboindsdag te wijzen. Aanplakbiljetten, brochures enz. zullen Toorts het hunne er toe bijdragen om aan dezen dag bekendheid te geven. In verband met den Volkenbomdisdag belegt de afd. Schiedam van. de Vereeniging voor Vol kenbond en Vrede een openbare vergadering tegen Vrijdag 22 dezer 8 uur in het gebouw der H.B.S., alwaar dr. M. D. Hap, lid van het Hoofdbestuur eenige beschouwingen zal geven over „De Volkenbond en de economische struc tuur van Europa". Toegangsbewijzen voor deze vergadering zijn verkrijgbaar bij het Secretariaat der aïdeeling, Plein Eendragt 25a. STEDELIJK MUZIEKKORPS TE SCHIEDAM Het programma van de uitvoering, door het Stedelijk Muziekkorps, dir. de heer H. H. van Vleuten, morgenmiddag om 1 uur te geven in de Plantage, luidt: 1 Paris-Bruxelles, Marsch. L. Purnotto 2 Ouverture Si j'êtais Roi A. Adam 3 Concertino voor twee clarinetten, uit te voeren door de heeren P. Ruseier en C. Schijndel L Hermann 4 Wein, Weib und Gesang, Wals. J. Strauss. 5 Aubade Printainière P. Laoombe 6 Avec Aplomb, Marsch B- Vollstadt BURGERLIJKE STAND Aangifte van 1314 Mei GEBOREN: Adrianus, zoon van D. Breddels en W. van Loon, Mariastraat 77 Maria J., dochter van A. F. Middendorp en H. J. Ver. lioeckx, Dwarsstraat 12 Adriaan, zoori van W. A. Fitius en C. Weeoel, Filips van Bou,r. gondiëstraat 45. OVERLEDEN: A. J. van F,ijk, 28 j., Dr. Noilietstraiat i m. Schoomemberg, 1 jaar, Nassaulaan 75. In de aangifte der ondertrouwden van gisteren dient de volgende wijziging te worden aangebracht: J. c. J. m. van der Vijver 32 j. en M. A. P. Nolet 25 jaar F. A. de Bruyn 28 jaar en J. H. van Dijk 25 jaar. SCHEEPVAART SCHIEDAM, 15 Mei. Aangekomen: Eng. m.s. Loch Monar, van Rotterdam; Eng. s.s. Allende, van Rotterdam; Finsch s.s. Hulda Thorden, van Rouaan; m.s. Ka^jndrecht, van Rotterdam alle om te dekken in de Wilton- haven; Ital. s.s. Annina, van Rotterdam om te dokken in de Wilhelminahaven; Duitsch m.s. Kulmerland, van Japan via Rotterdam met olie voor N.V. Schleveem; Noorsch s.s. Elfi, van SetubaJ; Eng. s.e. Cristales, van Bremer haven, beide om kolen te bunkeren ln de W ilhelminahaven. SCHIEDAM, 15 Mei. Vertrokken: Noorsch s.s. Elfi, naaT Aalborg; Duitsch m.s. Kulmer land, met stukgoederen naar Hamburg; Eng. s.s. Allende, naar New-Catle; m.s. Kateudrecht naar Rotterdam. SCHIEDAM, 16 Mei. Aangekomen: ss.. Aleer, van Huil om kolen te bunkeren; Deensch s.s. Afrika, met stukgoederen vau Antwerpen beide in de Wilhelminahaven. Bü of krachtens wetten of verordeningen voorgeschreven en andere officiëele af- en aankondigingen van het Gemeentebestuur BENOEMING LEDEN VAN DE COMMISSIE, BEDOELD IN ART. 158 DER GEMEENTEWET (Art. 11, le lid der Gemeentewet) De Voorzitter van het Centraal Stembureau voor de verkiezing van bovengenoemde com missie, maakt bekend, dat het centraal stem bureau ©en zitting zal houden ten Stadhuize op Maandag 18 Mei a.s., des namiddags half g uur, ten ©inde over te gaan tot de benoeming van' de op 12 Mei j.l. gestelde candidate!! voor de commissie uit de ingezetenen, bedoeld in artikel 158 der Gemeentewet. SCHIEDAM, 16 Mei 1931. INGELEVERDE GELDIGE LIJSTEN VAN CANDIDATEN De voorzitter van bet centraal stembureau voor de verkiezing van de leden van den Raad der gemeente Schiedam maakt bekend, dat van all-e hoofdstemhureaux de mededeeliug is ontvangen, welke geldige lijsten van candi. daten voor die verkiezing zijn ing© evei Herinnerd wordt, dat binnen vier dagen na heden de gemachtigden der onderte ikenaars van lijsten deze tot eein groep kunnen ver binden door een daartoe strekkende gemeen schappelijke verklaring schriftelijk bij net een (-vaal stembureau in te leveren. Formulieren voor deze verklaringen zijn ter gemeente secretaris verkrijgbaar. Op Donderdag 21 Mei a.s., des namiddags 2 uur, zal het centraal stembureau in het ge_ meentehuis een voor de kiezers toegankelijke zitting houden, ten einde de lijsten te num. meren in de volgorde door het lot aangewezen. SCHIEDAM, 16 Mei 1931. KENNISGEVING Ingeleverde lijsten van candidaten De voorzitter van het Centraal Stembureau voor de verkiezing van de leden van de Com missie uit de ingezetenen, bedoeld in artikel 158 der Gemeentewet, maakt bekend, dat van alle Hoofdstembureau's de mededeeling is ont vangen welke geldige lijst van candidaten voor die verkiezing is ingeleverd. SCHIEDAM, 16 Mei. De Voorzitter voornoemd jj ELECTBOTECHiNiSCH BUREAU H. PL*UYIVI Klokken en Brillen HOOGSTRAAT 153 SCHIED. LIJSTENHANDEL Alléén W. J VOOGT HOOGSTRAAT 89 Levert U pr ma BLAUWE KAMGAREN C0STUUMS vanaf f 40.- Uitslutend maatwerk - LANGE KERKSTRAAT 17 De GOEDKOOPSTE WINKEL in Ijzerwaren, Electrisch Materiaal en Philipslampen GOEDERENVERVOER Telefoon 68251 J Hoogstraat Wilhelminaplein LEGT STEEDS UW ZEILEN GRATIS R. K. S. V. EXCELSIOR Wedstrijdprogramma Excelsior 2Velox 1, 2 uur; Excelsior 4 S.G.V, 2, 12 uur. Zondag wordt te Hagen (Duitschland) een wedstrijd gespeeld tusschen een elftal van den Kreisz Rhein Weer, en eem elftal uit het Diocees Haarlem. In dit laatste elftal wordt de spilplaats bezet door den Excelsior spel er R. v. Dingen. (Van onzen correspondent.) Rome, 16 Mei 1931. Een der merkwaardigheden van dezen En cycliekfeesten is, dat vrijwel geen enkele tijd in het officieel programma goed werd aange geven. Meestal is het vroeger dan gemeld staat. Maar daar iedereen zijn best doet, minstens een half uur te voren aanwezig te zijn, om nog 'n eenigszins draaglijke plaats te veroveren komt alles gewoonlijk nog goed op z'n pootjes terecht. Zoo was het ook gisterenmorgen bij de Paus-Mis in St. Pieter. Wie aldaar om negen uur kwam (aldus gaf het programma den tijd aan) vond de Vaticaansche basiliek reeds Helaas was de Paus-Mis reeds tot aan de Con secratie. Een Paus-Mis in St. Pieter, dat is een schouw spel om nooit te vergeten. Een menschenzee is in St. Pieter van naar schatting 30.000 35.000 geloovigen uit alle werddeelen. De aanblik alleen is reeds een machtig ge tuigenis van het geloof in de eene Katholieke en Apostolische Kerk. Zooals de toren van Babel de menschen in hoogmoed uiteen joeg, omdat zij elkander niet meer konden verstaan, zoo brengt de koepel van St. Pieter, de menschen, die elkaar niet verstaan, in een nederig gelooven weer bijeen. Telkens en telkens is het een reikhalzen naar achter in het reuze-gebouw. Kardinalen, bisschoppen en prelaten komen en nemen hun plaats in. De namen worden gefluisterd over de massa, doch het speurend oog dwaalde spoedig van hen allen af, daar echter in de St. Pieter de Paus elk oogenblik kan verschijnen. Daar klinken plotseling de fanfares en eens klaps gaat er een geweldig „evviva il Papa" door de onmetelijke ruimte. Een prachtige stoet verschijnt achter in de basiliek en boven de menigte uit wordt de Paus op de sedia gestatoria langzaam naar voren gedragen. Het is een wuiven met vaandels en een zwaaien met vlaggen en in twintig, dertig talen gaan de juichkreten omhoog. We spreken zoo gemakkelijk van een klet terend applaus. Maar hier kletterde het ln den waren zin des woords tegen de hooge ge welven op. Eindelijk als Christus' plaatsbekleeder bij bet altaar is aangekomen, wordt het stil en wan- neer hij zich kleeden gaat met de Heilige ge waden voor het H. Misoffer laat de schola Cantorum zich hooren. De geloovigen gaan medezingen, doch willen tevens niets van het schouwspel missen. Kerk boeken doen dus geen dionst, slechts de rozen krans glijdt door de tintelende vinkers en de vrome lippen stamelen de gebeden langzaam. Ja, waarlijk, ook hier zijn allen ééndrachtig in het gebed. Nog éénmaal grijpt dezelfde machtige ont- roeping ons aakn, wanneer bij het „Credo door de Schola Cantorum ingezet, duizenden die belijdenis zingend overnemen, als een jichkreet van gelooféénheid. Met eenzelfde enthousiasme, als waarmee de Paus begroet werd, gaat hij na de H. Mis ook been en wij heibben een schouwspel meege maakt, dat onvergetelijk in de herinnering zal blijven voortleven. 's Middags om kwart over vieren, was het weer op het ruime Damasusplein een geroeze moes van belang. Bij het binnenkomen van kardinaal van Rossum bleek uit de toejuichingen thans dui delijk, hoe groot de Hollandsche groep wel was. Eindelijk klonken de fanfares en -toen Z. H. maar even werd opgemerkt, daverde het ge juich langs de vier muren, die het plein om sluiten en die een weidsöhen luidspreker vorm den, waardoor het geluid naar den hemel stormde. Toen werd het rustig, want de Paus moest spreken. En in drie talen, Italiaansch, Fransch en Duitsch, klonk zijn ernstig woord, dat mede door de radio de wereld werd ingezon den. Het werd een lange rede en allen bewonder den -de kracht, waarmede de bejaarde Opper priester onvermoeid anderhalf uur lang Zijn woord bleef richten urbi et orfot, tot ons in de Eeuwige Stad persoonlijk en door de mysteri- euse vleugelen van de radio tot allen in de wereld. Om kwart voor zeven rees Z. H. weer op en zegende de vaandels, die om den pauselijken troon waren geschaard. Een minuten-lang applaus was het antwoord en nog tweemaal verscheen de H. Vader voor een der vensters van de staatseecretarie, om Zijn groet naar de menigte toe te wuiven, die langzaam zich verwijderde met een herinne ring voor het leven. ZONDAGSDIENST GENEESKUNDIGEN EN APOTHEKERS De Zondags-dienst zal morgen worden waar genomen door de geneeskundigen van den Broek, Willem de Zwijgerlaan 23; De Bruyn, Nieuwe Haven 125 en Geerdes, VeenlaAtstr. 2. Geopend zal zijn de apotheek van den heer A. F. van Lissa, Hoogstraat 118, dioor welke apotheek volgepde week ook de nachtdienst wordt waargenomen. Zonder RECLAME geen omzet, geen winst; de DRUKINKT is de kracht van 't huidige zakenleven Verwacht wordt: Zwakke tot matigen Z. W. tot Z. O. wind, meest zwaar bewolkt, aanvankelijk weinig of geen regen, iets warmer. Fietsers en motorrijders lichten op van 's avomds 9.17 tot 's morgens 4.35. In den loop van den namiddag zijn de Ne- derlandsche Rerum-Novarum-pelgrims dooi den H. Vader in bijzondere audiëntie ontvan gen. Bij die gelegenheid heeft de aartsbisschop van Utrecht, Z. H. Exc. mgr. J. H. G. Jansen de volkgende toespraak» u.d n Paus gehou den: Heilige- Vader, Sta mij toe, alvorens Ir spreken over de encycliek „Rerum Novarum", de gevoelens van de diepste dankbaarheid jegens Uw Verheven Persoon uit te spreken, aan Wien wij het ini tiatief te danken hebben tot het Nederlandsch Priestercollege, op welks stichting Uwe Heilig heid bij bulle van 26 October 1930 het Aposto lisch stempel heeft willen drukken. Terwijl ik vertrouw, dat dit college aan zijn hooge bestemming zal beantwoorden, houd ik mij overtuigd, dat aan deze instelling de naam van Uw Heiligheid glansrijk zal verbonden blijven. Op het oogenblik, dat de beroemde encycliek „Rerum Novarum" van Paus Leo XIII, roem rijker gedachtenis, verscheen, waren de om standigheden in de-Nederlanden van dien aard, dat het pauselijk woord daar grooteiijks nut moest hebben. In de tweede helft der negentiende eeuw werden ook in ons vaderland de geesten be- heerscht door een wetenschap, welke voor zoo ver niet anti-christelijk, toch zeker on-christe- lijk was. Gedragen door den geest van het rationalisme brachten de universiteiten een generatie voort, weikei, ver verwijderd van bovennatuurlijke idealen, neigde tot materia lisme. Zeker kent bij het ten einde spoeden der negeptiende eeuw ons land een groote mate van welvaart, doch haar voordeelen zijn voor een betrekkelijk gering getal, terwijl de groote massa van arbeiders en kleine burgers leven in bestaansonzekerheid en vrees voor de toekomst. Bij gemis van dien vrede, welken goede sociale verhoudingen brengen, nog niet gewend ook hun kracht in onderlinge aaneen sluiting te zoeken, beginnen zij ontvankelijk te worden voor revolutionnaire gedachten. Van deze ontwikkeling weet het christelijk deel der bevolking zich nog min of meer vrij te houden. En wat het katholiek deel, nog geen 40 pCt. omvattend, betreft, wordt de strijd tegen den geest des tijds met kracht gevoerd. Helaas bevinden de katholieken zich na eeuwenlange verdrukking, nog pas in het be gin eener emancipatie, welke in 1854 door het herstel der bisschoppelijke hiërarchie heerlijk was ingezet. Zij beschikken over het algemeen weinig over welvaart, invloed en macht, zijn nog volop gewikkeld in den strijd voor de' vrije school welke zij in 1868 op het woord hunner bisschoppen hebben aangebonden; zij hebben nog slechts een bescheiden graad van vereeni ging en organisatie bereikt. Doch het sociale vraagstuk laat hen niet on beroerd. Voor de priesters en andere intellec- welke nog vóór hot verschijnen dier encycliek, willen geven, leeft deze beheerschende ge dachte, dat ook en niet in het minste voor deze tijden het primaat der beschaving berust bij de Kerk. Daar staan als lichtende bakens voor hen figuren als kardinaal Manning en bisschop Von Ketteler, en het zijn vooral de opeenvolgende zendbrieven van Paus Leo XIII, welke nog v-ór het verschijnen dier encycliek, die het arbeidersvraagstuk behandelt, voor hen reeds een dankbaar aanvaardde leiding geven voor het maatschappelijk vraagstuk. Verplaat sen wij ons naar de jaren, welke onmiddellijk voorafgingen aan het verschijnen van dien pauselijken brief, dien wij een Licht van den Hemel mogen noemen, dien brief, die de basis legde voor wat Uwe Heiligheid wenscht te vestigen: de Vrede van Christus in het Rijk van Christus. Dan zien wij, hoe een groot deel der heer- schende partij, de liberale partij, zieli tegen alle ingrijpende veranderingen verzet, terwijl een gering deel van haar, de radicalen, krach, -tige inmenging van den Staat op sociaal ge bied voorstaan. Overal begint de arbeidersbe weging aan terrein te winnen. Sinds 1887 on der revolutionnair-anarchistische leiding, split ten zich de socialisten in een meer revolution naire en in een meer reformistische groep. Na wijziging van de Kieswet gaat deze laatste groep, onder leiding van een zeer begaafd staatsman een steeds grootere plaats innemen in het parlement. Terwijl op staatkundig ge- bied de invloed der katholieken wassende is, sticht in 1888 onder goedkeuring van den bis schop van Haarlem, de eenvoudige volks vriend Pastoors den Volksbond, begin van de later zoo gelukkig uitgegroeide organisatie der katholieke arbeiders. Evenmin als in andere landen heerschte echter onder de katholieken volkomen gelijk heid van inzichten. Niet algemeen konden de leiders, priesters zoowel als leeken, der nieuwe beweging op instemming bij hun geloofsge- nooten rekenen. Aan meeningverschillen, welke hoogst schadelijke hadden kunnen worden, maak te de verschijning der onvolprezen encycliek „over den toestand der arbeiders" voor goed een einde". Zij bracht den vasten grondslag, waarop in volkomen eendracht onder leiding der Bis schoppen het gebouw der sociale organisaties 16 Mei: Groote Schouwburg, Wenn zwel sich lieben (Hirsch-operetbe) 8.15 uur (voor volwassenen). 17 Mei: Groote Schouwburg, Wenn zwei sich lieben (Hirsch-operette) 8.15 uur (voor volwassenen); Diergaarde, middagconcert Rott. Philh. Gen. 18 Mei: Groote Kerk, 3e Bachorgelconcert J. H. Besselaar Jr., 8 uur. 20 Mei: Groote Schouwburg, Spectacle coupé (benefiet-avond Louis Vervoorn) 8.15 u. Dagelijks: Tivoli-schouwbux-g, Ik heb van jou gedroomd vannacht (Rott. Operette- gez. 8.15 uur, Zondag ook 2 uur (voor volw.) Bioscopen: goedgekeurde programma's tot en met Donderdag 21 dezer in: Luxor, Hare hoogheid beveelt; Royal. De vaandrig; Corso De betoovering van het Oosten (voor volwassenen); Oity, De Fransche dievegge (voor volwassenen). VLAARDilSGEN Haven SCHIEDAM Hoogstr. 80 van het geheele katholieke veflt kon gorden opgetrokken. Volgzaamheid tegenover hunne bisschopp is het, welke de katholieken van Nederland siert. Zij hebben dan ook volledig gevolg ge geven aan den oproep hunner herders, die na het verschijnen van de „Rerum Novarum on. telbare malen tot katholieke organisatie e_ ben aangespoord. Tot alle groepen en stand, heeft het wachtwoord der bisschoppen zich ge. richt. Aan hun wensch hebben allen sevo g gegeven: de arbeiders, de boeren, de handeL drijvende en industrieele middenstand, vrouwen, de studenten, de onderwijzers, d-a ambtenaren en ook de groot-werkgevers. Dj het groote werk, dat Gods goedheid hier lie® gedijen, heeft de beroemde encycliek wel hej voornaamste aandeel gehad. Noemen wij hier eenige getallen, betreffen* de de organisaties. Het getal leden bedraagt! voor de arbeiders meer dan 150000, voor dei vrouwen 60000. Als kenmerk der arbeidersorga* nisatie geldt, dat op verlangen der bisschoppen hun economische actie, volgens katholieke be* ginselen, wordt gevoerd door vakorganisatie^ terwijl dezelfde arbeiders daarnaast zijn geoiv ganiseerd in zoogenaamde „standsorganisaties'* in diocesaan verband, voor de cultureele taak, Met groote zorg hebben de Bisschoppen ga< waakt, dat de eigenlijke politie_ke actie uit dq sociale organisatie bleef geweerd. Aldus is de sociale beweging, ingeluid dool| de „Rerum Novarum" ook ten goede gekomen! aan de kracht en de eenheid der politieke partij. Deze heeft zich in 1896, onder leiding van wijlen dr. Schaepman, in haar program doen inspireeren door de groote staatkundige encyclieken van Leo XIII en niet het minst door zijn socialen zendbrief „Rerum Novarum". Tegenwoordig onder de wijze leiding van den priester dr. Nolens vertegenwoordigt zij nagenoeg bet geheele katholieke volk. Zij heeft zich in het leven van de natie een eervolle plaats verzekerd. Voor welvaart en vooruit, gang, doch ook voor gezag en orde staat zij immer gereed. In samenwerking met andere christelijke partijen was het de katholieke staatspartij welke aan Nederland heeft mogen schenken een voorbeeldige sociale wetgeving. Zoo was het een katholiek minister, dr. Aalber. se, die in 1919 den arbeidsdag van 8 uren ver. wezenlijkte in de wetgeving. Wederom is het een katholiek minister, van wien thans een wetsontwerp is uitgegaan, houdende een reg©. ling der bedrijfsraden. Dit, Heilige Vader, zijn voor ons land dé groote voordeelen van de „Rerum Novarum", waarvan ik de eer had een historisch overzicht te geven ten overstaan van Uwe Heiligheid, die zich gewaardige onze sociale werken ta zegenen, welke steeds hun .grondslag zullen vinden in de encycliek van Uw illusteren Voor. ganger Leo XIII. i Zonder RECLAME geen omzet, geen winst; de DRUKINKT is de kracht van 't huidige zakenleven ZUIVERAARS KAMERLINGH OMNESLAAN 124a, TEL. 63G55 Specialiteit in het verdelgen van Niets behoeft ontruimd te worden.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1931 | | pagina 1