DE DRANKWET AFGEHANDELD
Germaansche stad in de Binnenduinen
Weer een spreekkoor
„Niet praten, maar doen"
ho°ek ,byr3 7-e\hne in een
ZATERDAG 23 MEI 1931
VERLOVEN EN VERGUNNEN
gebracht
DE NED. KATHOLIEKENDAG
WAAR EENS EEN WEG LIEP VAN
VALKENBURG NAAR MONSTER
BUITENLANDSCHE MUSICI IN
ONS LAND
„NIET GEKOMEN, OM TE STELEN"
UIT TE VOEREN DOOR 1000 JONGENS
Te Haarlem
TWEEDE KAMER
Z. H- E. MGR. AENGENENT ZAL DE
GROOTSGHE PLECHTIGHEID
BIJWONEN
Op den tweeden Pinksterdag om half drie
zal op het Kathedraalplein te Haarlem, gelijk
wij onlangs reeds meldden, een spreekkoor
worden opgevoerd. 1000 jongens zullen hieraan
meewerken.
Met bazuingeschal wordt de plechtigheid
aangevangen, dan zingen de jongens „Lauda
Jerusalem Dominum". Vervolgens een gesprek
tusschen een koor en een tegenkoor. Dan wen
den de jongens zich tot God en beloven Hem
trouw tot den dood. Het eerste deel wordt be
sloten met een aanroeping van den Heiligen
Geest, Die op den Pinksterdag de Apostelen tot
strijders maakte. Vervolgens worden alle Ka
tholieke jongens in Nederland opgewekt zich
in de rijen der „Broeders in Christus" te scha
ren. die verlangen den vrede te brengen aan
de gansche wereld. Daverend zal de kreet der
Kruisvaarders „Voor Christus onzen Koning!
God wil het!" worden aangeheven en zonder
twijfel zullen alle aanwezigen met een laaiend
enthousiasme uit volle borst meezinsrén- a-,,, een V««rTj
U, o Koning der eeuwen, aan U zif?!niV«£ddh<1 yaa 70, houdt in, dat, als het
kroon".
Discussies, die op hoog peil stonden
MENIGE VERBETERING IN DE WET
amenf!o™0eten n°g even terugk«men op vier
dement enten' Daar is ten eerste het amen-
maar an rÜê'1' ^9yer' dat „drankvrij" was,
Re<reom aansluitinS «P art. 53, 1ste lid aan de
na® de macht wilde geven, bij algem.
a van bestuur vast te stellen „onder welke
oorwaarden de toestemming tot het gelegen-
eicl geven, tot dansen door den burgemeester
mag worden verleend". Het voorstel stuitte ech.
ter af op de staatsrechtelijke bezwaren.
Het amendement-Van Poli, nu veretold tot
Z. H. E Mgr. J D. J. Aengenent, Bisschop
van Haarlem, heeft toegezegd persoonlijk de
plechtigheden te zullen bijwonen.
Na afloop van het spreekkoor zal een Lof in
de Kathedraal worden gehouden Daar
Z. H. E. de jongens toespreken. Het Lof zal
met ongekenden luister gevierd worden- 100
Misdienaars zullen zich, in feestelijk rood ge
kleed, om en op het Altaar scharen en, met
bijzondere vergunning van den Bisschop, zal de
zahg in de Kathedraal door koperinstrumenten
begeleid worden. Alle 1000 medewerkenden aan
het spreekkoor en alle verdere aanwezigen
zuilen hun stem tot God verheffen om Hem
to danken voor het fireestAHiij- i
dag gesmaakt. geesteIiJk Sea<>t dien mid-
van
Ontvangst van het bestuur
den Katholiekendag by Amster
dam's burgemeester
Naar wij vernemen, zal de burgemeester van
Amsterdam de leden van het Doorluchtig
episcopaat, van het Hoofdbestuur en van het
Lere- en Plaatselijke Comité van den Vijfden
Aederlandschen Katholiekendag op Dinsdag
middag 26 Mei te half zes te zijnen huize ont
vangen, in het bekende patriciërshuis op de
Heerengracht.
Dit. blijk van erkenning van den Katholieken
dag als beschavingsfaotor door het hoofd van
Amsterdam's gemeentebestuur wordt hoogelijk
gewaardeerd.
Voorts vernemen wij, dat vele wereldlijke
autoriteiten het mysteriespel in het Stadion op
oen avond van den 2den Pinksterdag en de
vergaderingen van den Katholiekendag zullen
bijwonen.
Het comité ontving reeds bericht, dat o.a.
de ministers jhr. mr. Ch. J. M. Ruys de
Beerenbrouck en mr. dr. L. N. Deckers aan
wezig zullen zijn.
ZESDE R. K. PAEDAGOGISCHE
WEEK
Op 24, 25 en 26 Augustus
te Tilburg
Aan het programma voor de zesde R. K.
Paedogogische week ontleenen we het vol
gende:
Na het openingswoord door Mgr. prof. dr.
Th. Goossens, voorzitter der Paedagogiache
Week, en na de officieels opening der tentoon
stelling van leermiddelen zal Maandagavond
Mgr. prof. dr. J. Hoogveld, hoogleeraar aan de
R. K. Universiteit te Nijmegen het onderwerp
ipleiden: „Godsdienst en Zedelijkheid".
Dinsdagsmorgens behandelt prof. dr. R. Al-
Iers uit Weenen het thema: „De ontwikkeling
van bet zedelijkheidsbewustzijn bij het kind
van de Lagere School".
In de sectie: Bewaarschoolonderwijs be
spreekt mej. C. W. Tromp uit Amsterdam het
onderwerp: „De zedelijke vorming in de kleu-
terperiode".
In de tweede algemeene vergadering wordt
een inleidende voordracht gehouden over:
„sexueele opvoeding". (De naam van den spre
ker zal nader bekend gemaakt worden). De
namiddag wordt gereserveerd voor excursies
OA. naar het Instituut voor zwakzinnige meis
jes te Udenhout. 's Avonds optreden der K.J.V.
meisjes te Tilburg.
Woensdag wordt een gecombineerde sectie
vergadering gehouden voor M.O., U.L..O., Nij
verheidsonderwijs en vorming der rijpende
jeugd met inleidende voordracht door prof.
pater J. L. Janssen, uit Wittem over de:
„Psychologische waarde der katholieke gena
demiddelen voor de zedelijke vorming der rij
pende jeugd". Voor het buitengewoon L.O. zal
dr. Janssens, geneesheer-directeur van het ge
neeskundig gesticht „Voorburg" spreken over:
„De zedelijke vorming der abnormale jeugd."
In den namiddag leidt dr. C. T. Kortenhorst
het onderwerp in: „Voorlichting omtrent de
behandeling Wn moeilijk opvoedbare kinde
ren". Prof. mr. Pompe, hoogleeraar aan de
universiteit te Utrecht, zal in de vierde alge
meene vergadering spreken over: „Oorzaak en
bestrijding van de jeugdcriminaliteit".
In de slotvergadering zal als spreker optre
den de heer A. Bauweraerts, docent in de pae-
dagogiek te Brussel, met het onderwerp:
„Ideale persoonlijkheid van den onderwijzer
en de zedelijke vorming der schooljeugd".
Ook ditmaal zal aan de Paedagogische Week
een tentoonstelling van leermiddelen worden
verbonden, terwijl het de bedoeling is, daar
naast ook een tentoonstelling te organiseeren
van de resultaten van het teekenonderwijs,
vooral van meer moderne methoden.
De vergaderingen1 worden gehouden in de
gebouwen der R. K. Leergangen, de tentoon
stelling in het gebouw Scala. De regeling van
de tentoonstelling berust bij den heer H. Be
zems, Besterdstraat 24, Tilburg.
aantal verloven in een gemeente op 1 Mei 1931
lager was dan het maximum, hetwelk nu vast
gesteld is in de wet, de eerste tien jaren dit
aantal niet mag worden verlaagd. Is het aan
tal bestaande verloven gelijk aan - 0f hoo-er
dan DU ;aStgestelde wettelijk maximum,
dan mag m de eerste tien jaar niet verder wor-
rt t h«f aVan €en ver,agiDS 10 van
dit bestaan-de aantal.
dem^f/t Wv ,re&dS schreven. wilde het amen-
ement-Lockefeer nog verder gaan en de be-
hltfdh VerIoven boyen bet maximum-aantal
handhaven tot 1940, om kleine brouwerijen te
gen mogelijke financieele nadeelen te behoeden
Als overgangsmaatregel kon het voorstel ge
nade vinden in 's Ministers oogen, maar het
werd verworpen met 32 tegen 30 stemmen. Ook
al zou mejuffrouw Meyer zich niet vergist
en de president voorgestemd hebben, dan
zou bij herstemming het amendement wel ver
worpen zijn, omdat het toch eigenlijk tegen het
stelsel der wet inging.
Het aangehouden amendement-Boon trof het
beter. Artikel 54, 2de lid behelst nu niet meer,
het verbod van zwak-alcoholischen drank „op
o in een openbaar middel van vervoer". Men
zal dus b.v. in den trein op een perron onbe-
keurd een glaasje bier mogen verschalken
dit was al geoorloofd in den trein en een borrel
dunken was toegestaan in de restauratiewa
gens. van internationale treinen. Maar uitdruk
kelijk verboden is nu wel bet gebruik van
bier in autobussen. Zoo ten minste hebben wij
den inhoud verstaan van het voorstel, dat ons
nog niet schriftelijk onder de oogen was ge
komen, toen het reeds werd goedgekeurd.
De Regeering heeft nog een nieuw lid aan
art. 73 toegevoegd, dat haar in staat stelt
„hardnekkige wetsontduikers" van weleer te
herinneren aan vroeger begane zonden en hun
als poemtentie op te leggen, dat die oude ont
duikingen in rekening zullen worden gebracht
s f y®rzo*k om vergunning of verlof, bij
het intrekken daarvan of bij het opleggen van
strafbepalingen. De oude zondaars zullen on
der de nieuwe wet dus niet zonder meer kun
nen beginnen met een schoone lei.
Mr. van Hellenberg Huba.r heeft gezorgd
voor 'n uitdrukkelijke bepaling onder art 75
waardoor is uitgesloten, dat de oude verpach-
ters hun vergunning kunnen zien ingetrokken
uitsluitend op grond van de verpachting Vol.
gens de letter der wet zou dit inderdaad moge-
lilk zijn geweest en beroep zou ook kunnen
zijn afgestuit op legisten met minder ruime
opvattingen dan de Minister, die niet met de
linkerhand wenschte terug te nemen wat hij
met de rechter gaf. De katholieke afgevaardig-
de, die evenals met Kerstmis en Paschen ook
nu weer de hekkensluiter was, is er niet in
geslaagd meteen de bepaling opgenomen te
krügen, krachtens welke vergunninghouders
van vóór 1904 zouden mogen blijven verpach-
ten. Dit privilegie zou te verstrekkende gevol
gen kunnen hebben en ontmoette van meer
dan één kant zooveel bezwaren, dat mr. v.
Hellenberg Hubar zijn voorstel introk. Wel
echter heeft deze afgevaardigde bereikt, dat
krachtens art. 75 bis, pachters, die door verlies
van het vergunningsrecht buiten het bedrijf
zouden^ kunnen raken, een verlof zullen kun
nen krijgen ook waar het maximum is bereikt.
Ten slotte is er nog een kort maar krachtig
debat geleverd rond het in de derde nota van
wijziging opgenomen nieuwe art. 75. dat on.
der logisch voorbehoud de gewichtige conces.
sie bood: „Eene door burgemeester en wet
houder verleende vergunning en een verlof A
kunnen op schriftelijk verzoek van den houder
gedurende een jaar na den dag, waarop deze
wet in werking is getreden, door dat college
worden overgeschreven op hem, die den houder
in de uitoefening van het bedrijf vervangt, en
die het bedrijf zal uitoefenen in de localiteit,
waarin het op voormeld tijdstip werd uitge
oefend".
De Commissie van Voorbereiding deed een
betere redactie aan de hand, n.l.:
ROTTERDAM LLOYD RAPIDE.
De Rotterdam Lloyd Rapide, in aansluiting
op het as. Dempo, vertrekt van Marseille 26
Mei 11.45 uur en komt te Roosendaal aan
27 Mei 7.16; te Rotterdam (D.P.) 8.51 en te den
Haag (H.S.M.) 9.29 uur.
Eene door Burgemeester en Wethouders
verleende vergunning en een verlof A kun
nen op schriftelijk verzoek van den houder
gedurende een jaar na den dag waarop deze
wet in werking is getreden, door dat colle
ge worden overgeschreven ten name van
hem. die op 1 Mei 1981 den houder in de uit
oefening van het bedrijf verving en die het
bedrijf zal uitoefenen in de localiteit, waar
in bet op voormeld tijdstip werd uitgeoefend
of voor wiens rekening op 1 Mei 1931 in de
localiteit, waarvoor de vergunning gold, het
bedrijf werd uitgeoefend.
Deze overgangsbepaling werd gemaakt om
den vervanger, die eigenlijk door wetsont
duiking achter de toonbank staat, voor één
keer de gelegenheid te geven bioaen één jaar
de vergunningsakte te krijgen zoodat, volgens
de oorspronkelijke bedoeling der wet, akte en
utoefening der vergunning weer in één hand
zouden zijn. Op deze wijze hoopte men het on-
gewenschte, nu ook verboden pachtstelsel voor.
goed uit de wereld te helpen zonder de „Jene
ver-renteniers" a.h.w. te onteigenen of zelf
tot exploiteeren te dwingen, noch de pachters
(voor wie bovengenoemd amendement-v. Hel.
lenberg Hubar dit jaar rechtszekerheid schept)
te pijnlijk te treffen. Om te voorkomen, dat
de vergunningbezitter met zijn akte zou gaan
leuren en haar aan den meestbiedende te ver-
koopen, werd bepaald, dat deze akte alléén
aan den vervanger mocht worden verkocht.
De tijdsduur werd opzettelijk vastgesteld
om te voorkomen, dat een nieuwe vervanger
zou worden gezocht, die natuurlijk meer zou
hebben te betalen.
Juist van dezen tjjdsduur vreesde mr. Kor
tenhorst „de meest funeste gevolgen" en wilde
daarom de woorden „op 1 Mei 1931" schrappen,
alsmede de woorden „die het bedrijf zal uit
oefenen".
De practische beteekenis van dit voorstel
„een ernstige aanslag" op de wet, zei de mi
nister was dus, dat de mogelijkheid werd
opengelaten de vergunning ook over te dragen
op iemand, die haar 1 Mei 1931 nog niet uit
oefende. Een brouwerij, die dus een zetbaas
zou willen weren uit een zaak waarvoor zij
de vergunning had gepacht, zou daartoe dan
gerechtigd worden. Het amendement onder
vond zooveel bestrijding èn van mr. Oud èn
van den Minister, dat mr. Kortenhorst het in
trok. Het sterkste argument ertegen scheen
ons de mogelijkheid, dat een brouwerij voor
wier rekening een bedrijf wordt uitgeoefend,
waaruit een zetbaas moet worden geweerd, de
vergunning op eigen naam kan laten over
schrijven en zich doen vervangen.
Om vier uur was de moeilijke wet afgehan
deld, waarvan de daadwerkelijke behandeling
op 5 Mei begon. Wij herhalen, dat de discus
sies, een enkele uitzondering daargelaten, op
zeer hoog peil stonden. Daarvan komt de eer
toe aan den Minister, die de moeilijke stof
tot aller tevredenheid bleek te beheerschen.
Maar daarnaast aan den doeltreffenden arbeid
van de Commissie van Voorbereiding. In de
openbare behandeling heeft zich vooral de v.-d.
mr. Oud onderscheiden. Onvermoeid en anet
groote helderheid gaf hij zijn adviezen. De
drankbestrijders Suring en ds. v. d. Heide heb
ben gematigd maar op besliste wijze verbeterd
wat naar hun meening verbetering behoefde
om het alcoholgevaar te keeren. Daarnaast heb
ben de heeren v. Hellenberg Hubar en Boon
menige verbetering in de wet gebracht ten
gunste van de menschen, die op eerzame wijze
hun brood verdienen in het bedrijf, dat en
dit mag ook worden gezegd in het maat
schappelijk leven noodig Is en ook zijn moei
lijkheden heeft waaraan buitenstaanders dik
wijls niet denken.
Mr. Kortenhorst tenslotte, al had hij den
wind niet mee, heeft zich kranig geweerd. Ook
wie meenden, dat hij wel eens te eenzijdig de
belangen van het grootbedrijf bekeek, zullen
moeten erkennen, dat hij dit slagvaardig deed
en met veel talent; dat h(j de belangen der
kleinen niet uit het oog verloor en.last
not least, zijn goed humeur bleef bewaren in
den langen strijd.
Niet praten maar doen", was, meenen wij,
de leuze, waaronder de tollenbestormer Kloris
Vos, de Kamer intrad. Deze afgevaardigde, die
aanstonds na zijn intrede in de Kamer het eerst
het woord nam bij de algemeene beschouwingen
over de Rijksbegrooting in 1929 en toen een
bedroevenden indruk maakte, heeft gistermid
dag zijn reputatie geen dienst bewezen. De heer
Vos verkeert blijkbaar in de meening, dat van
het recht van initiatief gebruik „moet" wor
den gemaakt. De „gezonde gedachte" om „de
akten van overdracht van landelijke eigendom
men aan hen, die gedurende ten minste een
jaar, aan de overdracht voorafgaande, pachter
van deze eigendommen is geweest" van regis
tratie-recht vrij te stellen, door aansluiting
dezer bepaling aan art. 101 der Registratiewet
1917, had de heer Vos maar meteen in een wets
voorstel neergelegd De kosten, een 400.000,
zouden moeten worden gedekt door een ver
hooging van het registratierecht, geheven ter
zake van openbare verkoopingen van roerende
goederen, krachtens art. 55; dit recht zou van
50 op 75 cent komen en deze verhooging zou,
volgens 's heeren Vos' meening, een half mil-
lioen in het rijkslaatje brengen.
De eenige, die „het gezond stuk wetsont
werp", zooals de heer Vos zijn werk beschei-
denlijk betitelde verdedigde, was de heer Braat,
Do voorsteller verklaarde vriendelijk de bezwa
ren niet au serieux te nemen en zei met maje-
statischen ernst, dat hij op de academische be
schouwingen van mr. Rutgers van Rozenburg
niet zou ingaan. Met een mengeling van vroo-
lijke verbazing en ergernis beluisterden een
aantal Kamerleden datgene, wat een verdedi.
ging scheen te moeten zijn. De voorsteller
volgde ten slotte 's heeren Vliegen's advies en
verklaarde zich bereid van zijn wetsvoorstel.,
een motie „te maken".
„Dus U trekt uw wetsvoorstel in V vroeg
de geduldige President.
Jjja, meneer de Voorzitter!"
„Niet praten, maar doen" zal Minister De
Geer gedacht hebben, die rustig op zijn de
partement was blijven zitten. Men kan hem
eigenlijk niet kwalijk nemen, dat hij de stem
ming over de tot motie vermalen wet op 3 Juni
maar afwacht.
Ook wie met baron Van Voorst tot Voorst van
meening is, dat de bedoelde belasting afschaffen
een sociale wensohelijkheid kan heeten, zal be
seffen, dat het optreden van den heer Vos het
belachelijke benadert.
Naar diie vindplaats van Romeinsche scherven
ging nu onze tocht. Het bleek, dat hier inder
daad een centrum van bewoning moest zijn
geweest, want de heer Pabon toonde ons in een
uitgestoven laagte de resten van brandgraven.
Talrijke stukjes houtskool en hailf verbrande
stukjes been bedekten er den grond. En ook
vele Romeinsche scherven lagen hier verspreid.
De scherven van het Romeinsche aardewerk
zijn veel harder en steviger dan die van het
Germaansohe. Men ziet er ook vaak resten van
glazuur op.
De heer Pabon toonde ons een fragment,
waarop het latijnsche woord „Victores" te
lezen was en dat bovendien een fabriekssteinpel
droeg, zooals de Romeinsche teirra sigillata
NA HAAR AMERIKAANSCHE REIS is Beppy
de Vries weer In patria teruggekeerd; het
eerste „weerzien" in de residentie.
En onte menschen in den vreemde
DE NIJMEEGSCHE INBREKER
Na een nieuwe kraak gesnapt
Door de politie te Nijmegen is gisternacht aan
gehouden de 26-jarige landbouwer C. v. d. S.,
die reeds geruimen tijd werd verdacht de ver
schillende Inbraken te plegen, waardoor vooral
de bewoners van de buitenwijken van Nijmegen
den laatsten t(jd verontrust werden.
Toen hij werd gearresteerd, had hij ëen
browning op zak met scherp geladen en ver
schillende inbrekerswerktuigen alsook een
dievenlantaarn. Bovendien had hij een zak met
dubbeltjes en kwartjes bij zich, die afkomstig
waren van een juist gepleegde inbraak bij een
banketbakker in de Hezelstraat.
Hij ontkende, maar de bewijzen tegen hem
zijn overtuigend. Hij wordt aan de Justitie in
Arnhem uitgeleverd.
EEN VILLA AFGEBRAND
Moedwil in het spel?
Gisternacht tegen 1 uur is brand uitgebroken
in de villa Vredenhof aan den viersprong te
Bennebroek. Deze villa werd verbouwd tot
hotel-restaurant, dat einde dezer maand zou
worden geopend. Het pand brandde geheel af,
zelfs de zwartgeblakerde muren moesten heden
morgen, om ongevallen te voorkomen, worden
omgehaald.
In verband met geruchten over brand
stichting heeft de Justitie gistermorgen ter
plaatse een onderzoek ingesteld.
BESMETTE HAVEN.
De Minister van Arbeid, H. en N. heeft de
beschikking, waarbij de havenplaats Marseille
besmet werd verklaard, wegens pest. ingetrok
ken.
EEN CATASTROPHE OP KUNSTGEBIED
TE VREEZEN?
Naar aanleiding van de kwestie der buiten-
landsehe musici, die in Nederland arbeid vin
den, beeft het „Vaderland" vele stukken toe
gezonden gekregen. Daarbij is een uiteenzet
ting van den heer Leo Riemens, die. on.s van
algemeen belang lijkt te zijn, omdat er een
overzicht in is opgenomen van de Ne-derland-
sche musici die in den vreemde, n.l. in Duitech-
lanid, een werkkring hebben gev-onden. De
schrijver vreest n.l. van consequente doorvoe
ring van do overwogen maatregelen een cata
strophe op kunstgebied. Immers, indien men
(t-e Nederlanders „'beschermen", zou .het al-
heel onbillijk zijn, dit alleen de restaurant
strijkjes te doen en niet de solisten, zangers
enz., zoodat de kans niet Over het hoofd gezien
moet worden, dat men op een gegeven oogen-
Dlik ook eens de passen zal weigeren aan Itall-
aansche operazangers, Duitsche operetteartis-
ten, recitali-sten beroemde virtuozen, kortom
alle mogelijke soorten kunstenaars.
Verder herinnert de heer Riemens aan het
geval Thoenis in Duitschland, die echter zelf
hier kwam met een Duitsch gezelschap en hij
gaat verder:
„Door dit, zeer opgeblazen, geval, vergeet
men totaal, hoeveel van onze landgenooten
een goede en onaangetaste positie in Duitsch
land bezitten! Cornells Bronsgeest is nu, na
jaren.tang eerst lyrische bariton aan de Ber-
lijnsche Hofopera geweest te zijn, het hoofd
der opera-afdeeling der Berliner Rundfunk,
en er 'bestaat zelfs kans, dat men Item zal
benoemen tot intendant der Stadtischen
Oper Charlottenburg. Naast hem werken,
eveneens aan de radio Maurits van den Berg
als eerste kapelmeester en Ben Geysel als
organist De intendant en regisseur van de
opera te Bremen is eveneens een Hollander,
Jan Heythekker.
Mevrouw Elisabeth Ohms is reeds meer
dan tien jaar eerste hoogdramatische so
praan van het Miinckener Nationaal-theater,
mijns inziens de beste Duitsche Opera, en
zong gedurende de laatste twee winters
hoofdrollen aan de Metropolitan Opera te
New York de grootste eer die een opera
zanger te beurt kan vallen.
Josef Groenen is reeds geruimen tijd ver
bonden aan het Stad-ttheater Hamburg,
daarvoor Weenen; Hendrik Appels vroeger
Mün-chen, nu tijdelijk Kiel, is een der meent
geliefde Wagneritenoren van Duitschland;
in Leipzig werkt onze jonge landgenoot
Reiner Minten, d-ie met groot succes in Ber
lijn als Siegfried gasteerde, een der allerbeste
jongere krachten; verder Hendrik Drost,
Neurenberg; Dodi van Rheyn, Essen; Jan
Kiveron, die op operettengebied een interna
tionalen naam 'heeft, en o.a. onder leiding van
Mascagni heeft gezongen; Julia Ouip, onze
nationale trots, de grootste aller liederzan
geressen die on-s land schijnbaar geheel ver
geten heeft; Francis Koene, eerste kapel
meester der Dresdener Opera; Jan Dah.men
onze Urlus, die altijd een graag gehoorde gast
in Berlijn is, en vele anderen
Het is dus onverantwoordelijk om, door
dit eene gevalletje, te zeggen, dat men in
Duitschland de Nederland'Sche musici zo-u te
genwerken. Integendeel, men schijnt hen daar
juist de hoogste en meest eervolle posities
toe te vertrouwen, mits zij natuurlijk in hun
vak iets bijzonders prestoeren!
Lugdunum Batavorum op O eken-
burgh" teruggevonden
Het landgoed „Ockenburgh", dat eenige
jaren geleden gezamenlijk door de gemeente
's-Gravenhage en de Maatschappij „Laan van
Meerdervoort" werd aangekocht, is een merk
waardig bezit.
De tallooze scherven in den witten duin- wuiU3
zooals *6S Wa m- 10 - SCl?' een flora- Naar aanleiding van deze vondsten zijn ter
aantreft, wijzen eT den bezoeker On plaatse dwM' dr' H°lwerda vortse Jaar
lanrlenpri n,.i- v op' dat het opgravingen verricht. Was hier vroeger een
laten als het tt!*1 UTf ,feenzaam en ver- Romeinsche versterking geweest, dan zou men
ben van meer nS 1S' m°et gekend beb" zeker ook.de spitse gracht, welke die verster-
deze dorre vlakten ooomstammen en over te voorschijn gekomen, maar wat men wel vond
De Vereeniei.T waren twee diepe palissadegreppels en daar
voor 's-Gravenhae/ tNatuurteaoherming tusschen een 16 meter breed stuk grijzen grond,
omstreken had ons uit- de basis van een zwaren aarden wal. Dit wijst
genoodigd tot een wandeling op „Ockenburgh", niet op een Romeinsche, doch op een Genmaan-
onder leiding van dr. A. Schierbeek, leeraar sche nederzetting.
in de plantkunde, en drs. N. J. Pabon, Verder vond men bij de opgravingen verschel-
conservator aan het gemeente-archief, die dene leemen vloeren van woningen en den
bovendien belangwekkende onderzoekingen
tegelvloer van eén enkel steenen gebouw.
Een Germaansche stad
heeft gedaan omtrent de vroegere bewoning
van het gebied van den Haag en omstreken.
Het eerste gedeelte van den tocht zou aan
de flora gewijd zijn. Van het portiershuis bij
den ingang van „Ockenburgh" aan de Kijk- „f.Ie,n meende uit deze vondsten te mogen
duinsche straat volgden we het oude weggetje, ^oegcr een versterkte Ger-
hier en daar nog met lage aarden walletjes ^ier e-ppt, o gestaan. Het feit, dat
omzoomd, waar dr. Schierbeek reeds gelegen- Romeinsche
beid had de aandacht te vestigen op de brem moeten verldareni dat
struiken, welke er op wijzen, dat we hier stad bewoond werd door Germanen die de
liepen op een kalkarmen grond, welken planten hoogere cultuur der Romeinen hadden over
als heide en brem voor hun groei behoeven, genomen. Hun gebruiksvoorwerpen waren van
Bij een dénnenboschje, waar de bruine pijn- elders ingevoerd, terwijl de Germanen, die bui-
appels van vorige jaren nog hingen naast de ten deze stad woonden, zich nog van hun eigen
lichtgroene bloesems voor de nieuwe vrucht, gemaakte gebruiksvoorwerpen bedienden. Het-
sloegen we links af en kwamen aan een eiken zelfde verschil tusschen stad en platteland dus,
bosch, waar, onder de hoornen, de endymions dat men ook in onzen tijd n-o-g wel een-s aantreft!
of wilde hyaeinthen in groote hoeveelheid De vestiging van een Germaansche stad op
volop in bloei stonden. De grond was er zoo „Ockenburgh" zou te verklaren zijn uit het feit
dicht mee bezet, dat men letterlijk geen stap van de gunstige ligging n.l. vlak bij een vrij
kon zetten zonder plant of bloem te vertreden, groot zoetwater meer, het zgn. Wijndaalders-
blauwe bloemen waren overheerschend, maar meer, waar de Germanen konden visschan
hier en daar zag men ook witte en paarse. Dé het nog bestaande meertje van „Meer en Bos oh"
bloementuin ligt als het ware in een dal, door- zcm er een uitloope-r van zijn en dicht hij de
dat een rechthoekige bijna 3 meter hooge wal Mient, welke was de gemeenschappelijke welde
dit gedeelte van het bosch omgeeft. Van dien lier Germanen.
hoogen wal af hadden wij een prachtig gezicht We'he is die Germaansche nederzetting ge-
over het kleurige bloementapijt aan onze we€st Dit zal moeilijk met zekerheid zijn te
voeten. Uit het feit, dat men de endymions ze^en, tenzij men bij verdere opgravingen nog
hier in verschillende kleuren aantreft, meende voorwerp mot een inscriptie vindt,
dr. Schierbeek te moeten afleiden, dat deze lnlichtlneen ver"
bloemen hier niet tot de oorspronkelijke flora
hebben behoord, maar eenmaal, zij het ook
lang geleden, door menschenhand moetsa sJja
geplant en dat zij zich langzamerhand over
dat geheele boschgedeelte hebben verspreid.
Tegen de wallen treft men een weelderigen
varengroei aan en verderop in het bosch
Intussch-en zijn sommigen van meening, dat
hier wel eens het Lugdunum Batavorum zou
kunnen hebben gelegen. Dp de Peutinger kaart,
een stafkaart uit den Romeinschen tijd, staat
dit Lugdunum namelijk aangegeven als gelegen
midden tusschen Maas en Rijn. En sommige
oude schrijvers spreken niet van Lugdunum,
De vrees van -den heer Riemens zal voorlooplg
wel geen bestaansreden hebben, maar hij deed
er toch goed aan in dzen tijd van een overi
gens niet ongerechtvaardigde „stemming" te
gen vreemde musici te herinneren aan het ver
blijf van zoovele Nederlanders over de gren
zen.
UIT HET VISSCHERIJREDRIJF
Crisismaatregelen
TRAWLERS VOOR DE HARING-
VISSCHERIJ
Naar we uit reederskringen vernemen, zul-
Ien na de Pinksterdagen verschillende loggers,
welke thans aan de trawlvisscherij deelnemen,
uit deze visscherij genomen worden, teneinde
voor het a.s. haringseizoen te worden klaarge
maakt. Vermoedelijk zal dan voor het stoom,
trawlerbedrijf een eenigszins betere tijd aan
breken, omdat de aanvoeren door een groot
aantal loggers, de besommingen van de aan
den afslag komende stoomtrawlers niet zoo
weinig drukken.
groóte uitgestrektheden dicht bezet met de doch van Lusdunos. Die naam wordt dan in
fijn-geurende lelietjes der dalen. verband ge-bracht met het tegenwoordige Loos-
De flora hier is heel interessant en maakt duinen, dat aan „Ockenburgh" grenst,
het ongetwijfeld gewenscht dit gedeelte van Misschien zullen verdere opgravingen hicr-
Ockenburgh als natuurreservaat te behouden, omtrent nog wel Iets naders reei-en. Zooale -Wien
Niet minder belangwekkend was echter het- weet. worden de opgravingen dezen zomer en
geen de heer Pabon, die vervolgens de leiding wellicht ook in volgende jaren voortgezet. De
van de excursie kreeg, over de omwalling in vorige maand heeft de Haagsche Gemeenteraad
dit bosch en later over de opgravingen in de aan B. en W. een crediet toegestaan van ƒ4000
binnenduinen van „Ockenburgh" te vertéllen om in dit jaar de opgravingen, welke geschieden
had. onder leiding van dr. Holwerda, te kunnen
De omwalling schijnt al zeer oud te zijn voortzetten. Bovendien is van de zijde van hef
en uit de middeleeuwen te stammen. Op oude opgravingsfonds der Nederlandsohe Anthropo-
kaarten vond hij deze plek al aangegeven en logische Vereeniging voor deze opgravingen een
aangeduid met den naam „Zandvoort". Er bedrag van ƒ1000 beschikbaar gesteld,
moet een steenen gebouw gestaan hebben, Met groote belangstelling worden de resul-
zooals o a blijkt uit de steen- en puinresten, taten van dit onderzoek, dat voor de kennis
welke er nog aanwezig zijn. De groote steenen, yan oudste historie dezer streek van bijzon-
van een formaat als o.a. voor den bouw der der belan« kaa zijn, tegemoet gezien.
Grafelijke Zalen is gebruikt, wijzen erop, dat
het gebouw uit de 13de of 14de eeuw dateerde.
Misschien heeft hier het oude „Ockenburgh
gestaan, waar in de 17de eeuw de dichter
Jacob Westerbaen heeft gewoond.
Hoe oud „Ockenburgh" is, weet men niet.
De naam schijnt afgeleid van den mannen
naam Ocken„Ockenburghzou dan be-
teekenen de burcht van Ocken.
In verband met den naam „Ockenburgh" zij
er nog aan herinnerd, dat in 1404 heer Gerard
van Okkeuberg of Ockenburgh tot abt van
Egmond werd gekozen.
WINKELDIEVEGGE EN GROS
De juffrouw van gezelschap, die altijd
in een bepaalde houding ging staan
De opgravingen
Van het omwalde gedeelte in het bosch
trokken we naar het open veld, een hoog ge-
De 53-jarige pensionhoudster G. D. uit Am
sterdam ia op 2 April j.l. In Den Haag komen
winkelen. Eerst kwam de juffrouw in „Da
Bijenkorf" vervolgens bezocht zij de magazij
nen van Gerzon en ten slotte die van Vroom en
Dreesmann in de Spuistraat, Zij liet het niet bij
legen vlakte, welke gevormd wordt door de zgn. kijken en naar prijzen vragen, doch nam ook
binnenduinen. Daar zijn den vorigen zomer
met succes opgravingen naar oude nederzettin
gen uit het begin onzer jaartelling verricht.
De heer Pabon, wiens studies tot het begin
nen van deze opgravingen hebben geleid, ver
telde van zijn onderzoekingen o.a. het volgende:
de goederen in handen, bekeek* ze nauwkeurig
en vergat ze weer neer te leggen.
Zoo kwam het dat 's avonds De Bijenkorf elf
paar dameskousen, Gerzon een blauwe en een
bruine dames-hoed, en Vroom en Dreesmann
eenige tricot zijden onderjurken en eenige
Reeds eenige jaren geleden had hij in een witte zijden sjaa-ls van de inventaris af moes
lezing over de ligging van Lugdunum Bata- ten voeren, zonder dat de firma's er eenig pro
vorum de veronderstelling geuit, dat van fijt van hadden.
Monster naar den Rijn bij Valkenburg in den Verdachte stond Donderdag wegens diefstal te-
Romeinschen tijd een weg moest hebben ge- recht en huilde reeds voor de zaak begonnen
loopen over de binnenduinen. Op deze binnen- was. Als verweer voerde zij aan, dat de ver
duinen zijn in de buurt van den Haag ge- leiding zoo groot was en voorts dat zij zoo
legen: „Ockenburgh", „Meer en Bosch" en de lang had moeten wachten voordat de juffrouw-
boerderijen „Boheeraen", „Groenendaal" en kwam helpen.
Daal en Berg". Aan de hand van oude akten De president wees er verdachte op, dat zij
meende hij dezen weg te kunnen recon- reeds twee vonnissen van resp. 10 en 8 maaa-
strueeren, welke een verbinding zou gevormd den wegens winkeldief-stallen te -h-aTen laste
hebben van den Rijn te Valkenburg met een heeft.
andere uitmonding in zee, namelijk bij Ter Het O.M. waargenomen door mr. J. A. Rij-
Heyde. Heij is een Germaansch woord voor kens, zei de dat men hier t e doen had met een
uitmonding in zee. beruchte winkeldievegge, en eischte één jaar
Om zijn veronderstelling te staven had hij gevangenisstraf,
op het tracé van dezen weg in de buurt van De juffrouw verzekerde niet naar Den Haag
Meer en Bosch" naar scherven gezocht en te zijn gekomen om te stelen,
inderdaad vond hij daar kleine zwarte stukjes,
die bij nader onderzoek afkomstig bleken te I De 56-jarig© naaister E. C. de W. even
zijn van Germaansch aardewerk. Dit aarde- eens uit de hoofdstad, heeft de vorige ver
werk is van klei gemaakt en in de zon ge- dachte bij haar winkelbezoek, vergezeld en
droogd. Het is zeer bros. Sommige stukken zorgde er steeds voor schuin te gaan staan,
hij toonde er ons enkele zijn primitief ver- als er „uitgezocht" werd. Wegens medepllch!
sierd door in den rand op regelmatige afstan- tigheid aan diefstal stond zij terecht,
den met den nagel schuine indrukken te Uit -het getuigenverhoor bleek, dat beide da-
maken, welke aan de windingen van touw mes, bij haar bezoeken steeds groote tasschen
do-en denken. Op andere scherven waren met bij zich droegen en zeer vlug in haar bewe-
den nagel of met een rietje in de weeke Klei gingen waren.
eenvoudige lijnversieringen aangebracht Ook deze verdachte bekende doch ook zij
Deze vondsten deden hem zijn onderzoekingen was niet naar Den Haag gelMmen om te stelen.
STAKING VOORKOMEN.
Invoering van collectief contract
Iu een Donderdagavond gehouden gecombi.
neerde vergadering van bakkerspatroons en
gezellen te Delft Is overeenstemming bereikt
Inzake invoering van een collectief contract.
Hierdoor is een staking van de gezellen voor.
koanan.
voortzetten en inderdaad vond hij verder op
naar Ockenburgh ook scherven en voorts ook
enkele hutkommen, die behalve met scherven
ook gevuld waren met cultuur-aarde, welke
vermoedelijk van huisvuil afkomstig was.
Zij wilde alleen een paar kennissen ontmoeten
en waren toen gaan winkelen.
Op verzoek van den officier leest de presi
dent het strafblad aan deze verdachte voor.
-i moeuenjK van --s was. Verdachte bekende gelijk met juffrouw D„ uit
Verderop op Ockenburgh ongeveer aan de de vol.ige zaalt. te Rotterdam in de gevangenis
te hebben gezeten.
Het O. M. merkte op, dat deze vrouwen
zeer brutaal te werk zijn gegaan en eischte
ook tegen deze verdachte één jaar gevangenis
straf, wegens heling en medeplichtigheid.
Uitspraak 3 Juni a.s.
grens van een veel lager gelegen stuk land
tusschen de binnenduinen en de zeeduinen,
waar vroeger een meer moet zijn geweest, n.l.
het Wijndaal-dersmeer, deed hij een nieuwe
ontdekking. Daar v-on-d hij n.l. geen Germaan
sche doch Romeinsche scherven, wederom langs
den door hem veronderstelden weg van Monster
naar Valkenburg.
