DE INDISCHE BEGROOTING
DE SLOTVERGADERING
Rond de benoeming van den Gouverneur-Generaal
EEN PERSOONLIJK FEIT
Geen sprookje, maar
nuchtere werkelijkheid
Onverrichter zake teruggekeerd
Uitbreiding van een conflict
DONDERDAG 28 MEI 1931
LOONPOLITIEK TEN OPZICHTE VAN
HET GEZIN.
DE CRISIS VAN HET MIDDENSTANDS
GEZIN.
SnderleZfn'haif W°DillS te Waln is de
HET IDEALE GEZIN.
SLOTWOORD VAN DEN
AARTSBISSCHOP.
NAAR DE HEILIGDOMMEN
EERSTE KAMER
HET I BIETENWETJE
AANGENOMEN.
Dithyrambische lyriek
ONTSLAGEN BIJ DE PETROLEUM-
INDUSTRIE.
WEER GEEN REGENPROEVEN
BOVEN SCHEVENINGEN.
DE STAKING TE EEFDE.
BEELDTELEGRAFIE NEDERLAND-
NED.-INDIE.
Geslaagde proefnemingen op het Rijks-
telegraafkantoor te Amsterdam.
DE BRUG BIJ KEIZERSVEER.
HET CONFLICT Mr. VAN DOORNE—
A.V.R.Q.
baldadigheid.
Zij
In da niOTsnrvwgadeirinig van de Alg. R. K.
Werkgeversvereen Iging -welke in ihet Parkhotel
aan de Hobbe mast raat gistermiddag werd ge
Ihoudiem, leidde dr. L. G. Körteniharst het on
derwerp: „Loonpolitiek tien opzichte van het
gezin".
Van een rechtvaardig loon, aldus spr. kam
onder normale omstandigheden eerst gespro
ken worden, wanneer het loon voldoende Is
voor het levensonderhoud van den arbeider en
zijn gezin, leder mensch heelt het natuurlijk
recht een gezin te stichten en den plicht zijn
gezin behoorlijk te onderhouden. Derhalve mag
het loon onder normale omstandigheden nim
mer onder een zeker minimum komen.
Alleen abnormale omstandigheden kunnen
den werkgever noodzaken loonen te betalen, die
niet voldoen aan de minlmum-eischen
De Joonstandaard in Nederland is over het
alfcmeen berekend op een gezin met vier kin
deren. Practisoh kwam mr. Romme in zijn
praeadvies aan de R.K. Staatspartij tot de con
clusie, dat de kindertoeslag moest beginnen
met het vijfde kind, hoewel hij theoretisch
overtuigd was, dat de kindertoeslag moest be
ginnen met het eerste kind.
Hoe dit zij, algemeen is men het erover eens,
dat een fonds moet worden gesticht, waaruit
toeslagen worden verleend bij gezinsvermeer
dering. Alleen omtrent de samenstelling en
werking van dit fonds bestaat nog meenings-
versohil.
Spr. verdedigde de stelling, dat het fonds
meet worden samengesteld uit het loon der
arbeiders, en dat de verzekering tegen de fi-
naneieeJe gevolgen van gezins vermeerdering
van staatswege verplicht moet worden gesteld.
De premie voor deze verzekering moet der
halve in de eerste plaats warden gedragen doom
de jonge ongehuwde arbeiders', voor zoover zij
geen kostwinners zijn, en daarnaast moeten de
kosten dezer verzekering worden opgebracht
door ,samenwerking van de werkgevers, de
rest der arbeiders en de overheid. Tenslotte
meende spr., dat de uitvoering dezer verzeke
ring het best kon geschieden volgens het stel
sel van bedrijfsverenigingen.
vatten in de ideale lijnen. Wat is het gezin
Ik kan het niet mooier zeggen, dan de wijze
opstellers van den „code social" het hebben
uitgedrukt: „Het gezin is de bron, waar men
het leven ontvangt, is de eerste school, waar
men leert denken, is de eerste tempel, waar
men leert bidden 1"
Het huisgezin is de bron van het leven In
de feitelijke orde mag dat wel eens n-iet be.
waarheid worden, mogen man en vrouw wel
eens tevergeefs tot den goeden God bidden en
smeeken om ook vader en moeder te mogen
zijn; in de ideëele orde, in de natuurwettelijke
■orde ls het gezin allereerst daarvoor Het
volmaakte gezin veronderstelt de vervulling
der echtelijke hoop, veronderstelt kinderen.
Vandaar, dat het ideale gezin, het Katholle,
ke gezin nooit vijand mag zijn van het leven.
Wie bang is voor kinderen, moet geen gezin
stichten
Verre van ons echter de stelling, dat een
Katholiek gezin slechts goed kan wezen, als
er maar onbeperkt en desnoods onredelijk
voor nageslacht wordt gezorgd. Dat ls een
dwaling of een laster. De Katholieke zeden
leer kent óók medelijden met zwakke en uit
geputte moeders, medelijden met den last van
talrijke kinderen, medelijden met economische
lasten. De Katholieke moraal kent óók plich.
ten voor den man en den vader, die met de
generatiedaad zich onverbiddelijk den plicht
schept voor het komende kind te moeten zor
gen. Maar de Katholieke moraal erkent nooit
de zonde
Het hoofd van een ideaal gezin moet nog
altijd durven zingen: „Zou men armoe lijden
om een mondje meer En dat wel om de ge!
loofsovertuigmg: „Och waar menschen strij
Sacramenten, eenmaal vergeleken met
eigen Zoon en Diens Kerk;
dat de verkeering weer wordt de waardige
voorbereiding tot een hooger ambt en dus een
samenopklimmen naar hooger geestelijk leven
in plaats van een afdalen naar zonde en ver
laging;
dat het huwelijk weer wordt een levens
ideaal, zoo schoon en groot, dat geen voor
bereidend offer te zwaar valt;
dat de gehuwde man zijn eer en trots er in
zoekt „vrouw en kind te schragen op zijn
sterke jeugd";
dat het meisje, hetzij van adel of van de
fabriek, weer in zich ontwikkelt, dat heroiscb
mooie verlangen naar liet heilige moederschap,
waarin de grenzen van het levensgeluk bij rijk'
en arm gelijk loopen, waarin het fabrieks
meisje een even gelukkige toekomst vindt als
de koningsdochter;
dat het ideaal weer gekend wórdt en daar
door bemind en met offers gekocht;
dat het huis der gehuwden kan wezen een
huis van ruimte en lucht, gelijk het hart der
ouders een hart van geloof en liefde;
dat het gezin, dat door katholieken gesticht
wordt op de treden van hef altaar, ultloope
op Gods troon.
Het katholieke gezin heeft eenmaal de
heidensche wereld veroverd. Het zal ook pal
staan in de wilde tijden, die we beleven. Geen
communisme, geen vrije liefde, geen huwelijk
in kameraadschap, geen overspannen gemeen
schapscultuur, geen terrorisme zal da heilige
banden onzer menschen breken, waarmee God
zelf hen aan elkander en aan hun kinderen
heeft gebonden.
Spr. besloot met een geestdriftige peroratie
den, helpt de Heer!
Het leven moet verder behouden beschermd I ZÜ" luW toegeju,cllt6 re<3a-
en gesterkt worden. Wij achten het dus &en
de bfhu!2en' aIs de kleedjes te arm,
de barham te dun of het speeltuig afwezig
o-ATi-n acilten het dus geenszins een ideaal
as er ,wel vele, maar magere, niet wel
i ee e en niet goed verzorgde kinderen door.
eeayeme'&IJ 'n ProtetaHsche verwildering.
i] doen daarvoor allereerst een beroep op
a werkkracht en de spaarzaamheid des va
ders, vervolgens een krachtig beroep op de
'iefde, het hart, het geweten der moeder, om
voor de kleinen te zorgen.
Maar daarbij blijven wij, Katholieken, toch
Gistermiddag om twee uur werd door den Dist staan- De Soede God heeft ook nog andere
Cf R K" TVTiiririAnctan^O.K/vrv/1 ThTT. I niilpr.d vaclaera-n nraswnn An lov-i».-* 1
Hierop nam baron v. Wijnbergen opnieuw
bet woord en dankte allen, die hadden mede
gewerkt om den Katholiekendag zooveel mo
gelijk te doen slagen. In het bijzonder bracht
spreker dank aan mr. Goseling, voorzitter van
het Amsterdamsch comité en diens echtgenoote,
en aan de heeren Willem Nieuwenhuis en Paul
Huf voor hun daad, welke van groots Katho-
liek-cultureele beteekeuis is geweest,
Daarop gaf spr. het woord aan Z. H. Exc.
Mgr. J. li. G. Jansen, Aartsbisschop van
Utrecht voor het uitspreken van het slot
woord.
Alg. R.K. Middenstandsbond ,,De Hanze"
pijlers geslagen, waarop de brug naar levens-
nevenvergadering belegd in gebouw Bellevue" g®lbk en levensbehoud voor het gezin moet
A-ls spreker trad hier op de Zeereerw. heer j' kunnen rusten. Inderdaad en luistert thans,
P. A. Rots, die de crisis van het middenstands voora' 8Ü, arbeiders en arbeidersvrouwen -
gezin belichtte. in naam van God, In naam der natuur, in naam
Het gezin, aidus spr., is de wortel
voor alle
der Kerk, In naam van recht en liefde, vorde.
genieenschapsleven. Door het gezin wordt da I ren e8n mensch waardig bestaan, voor U
mensch lid der burgerlijke maatschappij. Der- en voor de Uwen, een menschwaardlg loon met
halve ligt in den juisfen opbouw van het gezin '®en Te®ela mogelijkheid voor het goed onder
en de gezinsverhouding de toekomst der vol- kouden Uwer kinderen. Het mag waar zijn,
ke°- dat straks, als de katholieke politici weer bij-
Maar de sfeer van dezen tijd is ongunstig aenkomen en over dit vraagstuk beraden, for.
voor het gezin, ja zelfs vijandig gestemd tegen muleering en fundeering van het rechtmatige
zijn «standhouding en bloei. Jarenlang hebben familieloon misschien niet door allen eens-
i >era en en ongeloovigen ernaar gestreefd het luidend wordt aangegeven; dat ook de katho-
huweluk te maken tot een louter mensohelijke
overeenkomst, zonder blijkbaar te vermoeden.
minlevinfm6de d® Srondslagen van onze sa
menleving weggroeven.
ohHsfiinl KfUloIicisrae dus de taak de
wJkl w® 'toekomst v«n Europa zonder
Da KthVfrl°ren gaat hervormen. i fieinoei
bewust ke Kerk fa zich daarvan ter dege de arbeider hoofd kan worden van een gezin.
helaas moet WOTden eecons'ta- Wij, Katholieken, zullen daarvoor strijden en
rie-nóde'1l0udlne der Kerk inzake dit bran, blijven strijden. En de H. Kerk zal voor dit
rfrtnr ri af hechts ten deele wo-rdt gedekt recht werken met nooit wijkende em onover.
hto f houding der Katholieken zelf. "Want winnelijke kracht, de kracht n.l. van de waar-
mp 611 de dwalingen omtrent het beid en van het recht. Dit blijkt weer uit
unweiijk beginnen ook onder de geloovigen in-
gang te vinden. Het spreekt vanzelf, dat het
katholiek middenstands-gezin van. al deze om
standigheden den terugslag ondervindt en er
door wordt bedreigd. Wat is er echter te doen,
om het katholieke middenstandsgezin te be
schermen?
De moderne gezinscrisis ls op de eerste
plaats een godsdienstig zedelijk probleem.
Vdbr alles komt ihet er op aan de Katholie
ken zeer vertrouwd te maken met en geest
drift te wekken voor het katholieke huwe
lijksideaal. Daarom is het noodzakelijk, dat
onze tijd weer in iedere vrouw het moeder.
lieke sociale wetgever nog niet den zekeren
weg gevonden heeft in de economische ver
warring onzer dagen, waarop langs sociaal-
geordende lijn een menschwaardlg bestaan
aan alle arbeiders met bun gezinnen, groot en
klein, verzekerd is: Eén zaak is zeker, dat
volgens de katholieke gemeenschapsleer ook
en
's Pausen laatste boodschap voor de gooiale
rechten van den arbeider.
Het ideale gezin is uit een stoffelijk en gees
telijk eüement samengesteld. Een gezonde wer
kende vader; een lieve, goede moeder; blijde,
frisscho kinderen, ziedaar den tuin, waarin
God de menschen-kinderen wil laten opgroeien.
Het ideale gezin is echter ook de eerste school,
waar man leert denken, de eerste tempel, waar
men leert bidden.
God heeft het niet laten ontbreken aan god
delijke hulpmiddelen en wetten, welke deze
levensvorming, deze opvoeding, in en door de
lijke wezen erkent en eerbiedigt daarom is hanci der ouders mogelijk maken. Hij heeft
Tl<rvf ji i.1 tlflfl 1vt AO "tra Hnr «TV m rtorlmi j
het ook noodzakelijk de kinderen óp te voeden
naar het huwelijksideaal.
De heersehenda economische orde, die aan
ihet gezinsleven reeds zooveel schade heefit
aangericht, is er thans op gericht, om het
middenstdndsgeziin zijn bestaan te ontnemen.
Degenen, die een taak te vervullen heibbsn
ten opzichte van het gezin in casu het mid
denstandsgezin zijn de regeering en wijzelf.
Wat van regeeringswege voor den midden
stand is gedaan, is nog meer zeer weinig. Aan-
daartoe vader en moeder met eeuwige banden
aan elkaar en aan het kind gebopden. Hij
heeft de harten der ouders gevuld met de
intieme en mystieke kracht der ouderliefde,
Zelfs met beloften heeft Hij de kinderen aan
die invloedssfeer van het gezin willen binden.
En Hij deed nog duizendmaal meer. Hij' maakte
het huwelijk tot Zijn Sacrament.
Het doel van het gezin is de opvoeding. Maar
dan de eenig-ware, de christelijke opvoeding.
Zoo wordt het ideale gezin niet alleen de bron
±Chl™S°n Vaa- de ^egeerlnS. opdat zij, I van het ieven in natuurlijken zin maar tevens
de bron en vormschool van bovennatuurlijk
leven. Zijn dat twéé idealen? Neen, ze zijn wel
onderscheiden, maar niet gescheiden.
Immers de bovennatuur bouwt op de natuur.
En daarom is het goed en plicht, ook voor
een katholieken vader en moeder, dat zij hun
gezin zóó leiden, dat hun kinderen later een
eigen, goede en zelfstandige positie verwerven.
Daarom is het goed en plicht te zorgen, dat
het gezin leeft in een gezonde sfeer voor
lichaam en geest. Daarom is het goed en plicht
dat de opvoeding, onder sociaal en cultureel
opzicht, zoo volmaakt mogelijk is. Daarom -
ook nog om andere redenen -is het geen
ideaal gezin, waar de moeder maar naar de
kerk gaat, de vader desnoods veel bidt, de
kinderen schuw en onbekwaam in preutsch
isolement worden opgevoed en verwend. Neen,
een ideaal gezin moet een nest zijn, waar
sterka en krachtige vogels gekweekt worden,
die in de sferen van cultuur en wetenschap,
van sociaal en economisch leven, een krachti-
gen vleugelslag kunnen ontplooien, die in het
verwarde woud der menschelijke gemeenschap
hun stem weten te doen hooren. Een ideaal
gezin moet een kweekschool zijn van gezonde
geeBten en geoefende talentem die later tot
steun strekken van Kerk en Maatschappij,
En nu enkele vragen:
Acht gij een jongen en een meisje, die met
weinig geloof, maar wellicht met veel zonden
tot den drempel van dezen tempel zouden tre
den, in staat en geschikt om die ouderlijke en
priesterlijke taak te gaan vervullen?
Acht gij een jongen en een meisje, die den
beker der liefde reeds lang leeg hebben en den
geest beduimeld door de aanraking der harts
tochten, In staat en geschikt om dien heiligen
tempel van het gezinsleven te gaan bouwen?
Acht gij de moeder, die te laf zou wezen om
haar kind zelf te voeden, die te lui zon wezen
om haar kleine te verzorgen, een waardige
helpster van God bij de vorming van zielen?
Acht gij het wijs en goed, dat de jonge man,
die een helpster gaat zoeken voor zulk een
taak, die een moeder gaat zoeken voor eigen
kinderen, daarvoor het liefst en bet meest
gaat uitzien op het wilde veld van danszaal
en bioscoop?
Of dat een meisje, hetwelk een vader zoekt
voor eigen kinderen, niet bidt, maar wel ver
leidt. niet ziet naar degelijkheid en deugd,
maar wel enkel naar geld en goed?
Willen wij het ideale gezin, laten we dén
zorgen
dat het huwelijk komt te staan in de achting,
welke God vraagt voor een Zijner schoonste
als straks de georganiseerde middenstand met
practische maatregelen voor den dag komt
baar aanvullenden steun niet zal weigeren!
Want het geldt hier de bestaansmogelijkheid
van het middenstandsgezin; het meest volko
men sociale element, dat denkbaar is, want
door zijn bescheiden welvaart en zelfstandig
heid worden in dat gezin de goede zeden en
ge-zonde tradities het veiligst bewaard,
Intusschen moet de middenstand zelf ook
de hand aan het werk slaan en moeten de
middenstanders zich losmaken uit hun Isole
ment
„Door eigen kracht omhoog", aldus besloo.t
spr., dat zij tenslotte de groote bevrijdings-
kreet van onze middenstanders.
Om vijf uur gisterenmiddag werd In de aula
van het Koloniaal Instituut de slotvergadering
belegd, welke zich In een groote belangstelling
mocht verheugen. Het zonlicht viel door de
hooge ramen naar binnen en maakte den aan
blik van de aula met het versierde podium,
bijzonder feestelijk.
Met een uitbundig applaus werden de kerke
lijke en wereldlijke autoriteiten verwelkomd.
Nadat de bijeenkomst was geopend met den
Christelijken groet deelde de voorzitter mr. A.
baron van Wijnbergen mede, dat een telegram
was ingekomen van Z. H. den Paus, waarin
deze de Nederlandsche Katholieken aanspoorde
om de op den vijfden Nederlandsehen Katho-
Rekendag geformuleerde conclusies in practtjk
te brengen.
Daarop was het woord aan prof. dr, Feron.
Het werk van den Katholiekendag loopt nn
ten einde, aldus prof. Feron. Het is geweest
als een groot bouwwerk. De theoloog legde de
dogmatische en wijsg&erige grondslagen. De
medicus belichtte de richtige voorbereiding
en de ware verhoudingen in het goede gezins
leven. De opvoedster bij ervaring en ik zou
haast zeggen bij de gratie Gods, de moe-der,
vulde het huis met de warme sfeer der op.
voeding. De ervaren opvoeder, die tevens
ambtshalve den polsslag van den tijd wist te
voelen, lichtte de beginselen toe van gezag en
vrijheid, waarin het ware gezinsleven, vast als
in een goddelijk gebint, maar tevens in vol
komen harmonie met de menschelijke vrij.
heid, moet bestaan.
Thans aan mij een slotwoord.
JV'elnu, laat mij dan alles nog eens gatnen-
Ik acht het een voorrecht en gevoel het als
een groote vreugde, aldus Z. H. Exc., dat ik
u aan het slot van dezen Katholiekendag mag
toespreken, waarop een stof is behandeld, die
van zoo groote -waarde is voor uw aller ge-
Zinsleven.
Het past ons op de allereerste plaats dank
-te brengen aan God. Alle sprekers en spreek
sters hebben Zijn wil vertolkt. Bestraald zijn
wij door het licht van Gods genade en wij
hebben de dingen nog beter leeren begrijpen.
Voorts bracht spr. dank aan den voorzitter
van het Amsterdamech comité, mr. Goseling
en aan den voorzitter van het hoofdbestuur
baron van Wijnbergen.
Talrijk zijn wellicht de redenen, aldus ver
volgde Mgr., waarom de hoofd- en sectiever
gaderingen van dezen Katholiekendag niet zoo
druk bezocht waren als wij bij vorige gelegen
heden gezien hebben. Wij vieren eigenlijk met
den Katholiekendag het eerste lustrum en ik
wil u niet- verhelen, dat ik met teleurstelling
heb moeten constateeren dat de belangstelling
niet zoo groot is geweest als u en ik wel ge
wild zouden hebben.
Aan het hoofdbestuur geef ik daarom in
overweging na te gaan, welke redenen er kun
nen hebben bestaan, waarom deze Katholieken
dag in de hoofdstad van 't land, niet zoo druk
werd bezocht als wij 't gaarne gezien hadden,
ernstig te onderzoeken of de bakens soms moe
ten worden verzet en of de tijden wellicht zóó
veranderd zijn, dat er iets anders op moet
worden gevonden. Want het zou te betreuren
zijn als de Katholiekendagen op deze wijze
moeeten worden voortgezet.
Dit is geen verwijt aan het bestuur. In
tegendeel dank ik dit voor zijn goede zorgen.
Ook dank ik gaarne de sprekers en spreeksters
en allen, die de vergaderingen hebben bij
gewoond.
Ondanks de minder groote belangstelling is
de Katholiekendag toah In wezen hetzelfde
gebleven. Wij begrijpen thans allen de volle
beteekenis van het Christelijk gezinsleven.
De duidelijke teekenen van een heropbloeiend
katholicisme, wijzen op een groeiend verlan
gen vooral bij het opkomend geslacht
naar betere vormen en grooter bezieling.
Meer dan ooit wordt in dezen tijd het huwe
lijk belaagd, maar in bedachtzame uren, die
in elk menschenlaven voorkomen, moet men
toch erkennen, dat er een andere en betere
oplossing dan die der Katholieke Kerk, niet
wordt gevonden. Alleen het Katholieke huwe
lijk waarborgt het behoud van het gezin en de
goede vorming van een nieuw geslacht.
Ik wensch, dat Katholiek Nederland het
christelijk gezin zal handhaven en dat deze
Katholiekendag niet slechts strekke tot ver
sterking van het huwelijksleven der Katholie
ken. maar ook tot het heil van anderen.
Wij moe-ten thans de woorden, die hier ge
sproken zijn in daden omzetten. Uw daad zij
een versterkt familieleven, een familieleven,
dat vele offers vragen zal, maar dat dan ook
die offers waard ls en opstreeft naar het
Ideaal.
Tot slot gaf Z. H. Exc. aan alle aanwezigen
zijn bisschoppelijken zegen.
Om ongeveer half acht ging de vergadering
uiteen.
Heden word een gemeieinschappelijlce tocht
gemaakt naar de heiligdommen van St. Willi,
brordua, O. L. Vrouw ter Nood en St. Adalbert
te Helloo en Egmand.
Te Helloo werd «en pontificaal Lof gecele
breerd door Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent.
Daarna had een gemeenschappelijke koffie
maaltijd plaats.
Naarmate de nood van de landbouwende bevol
king stijgt, verzacht de doctrine der vrijhande
laars. Het wetsontwerp tot steun voor één jaar
aan de bietenbouwers, waarmee een kleine
zeven millioen gulden is gemoeid, ondervond
geen noemenswaardig verzet in d© Tweede
Kamer, waar het op 26 Maart j.l. met 74 tegen
1 communistische stem werd aangenomen. Ook
in de Eerste Kamer ondervond Minister Ruys
niet den minsten tegenstand. Integendeel, de
groot-industrieel v. d. Bergh maakte den be
windsman een compliment voor de knappe
memorie van antwoord en erkende, dat de wet
noodig was. De liberale afgevaardigde be
perkte zich tot de, ook reeds door dr. Colijn
in de Tweede Kamer gestelde vraag, of de
R-sgeering niet kon meehelpen aan het tot
stand komen van een internationale suiker
regeling in den geest van de oude Brusselsche
overeenkomst. De Minister antwoordde eigen
lijk „neen", maar hij doet zooiets altijd bizon-
der vriendelijk. Binnen het uur was zijn wets
ontwerp zonder boofdelyke stemming aan
vaard.
De Indische begrooting werd beheerscht door
een persoonlijk feit. Eerst de rede van den a r
mr. Brtet, dia lang niet zuinig toornde over
het feit, dat dr. Colijn niet benoemd was tot
Gouverneur-Generaal van Indië. Door deze
rede schijnt wel komen vast te staan, dat de
heer Colijn niet is gevraagd om de' functie
te vervullen, voor welke hij, naar mr. Briet's
meening, eigenlijk de eenig aangewezen man
was. En wij kregen een lofred-e op dr. Colijn,
welke niet geheel ten onrechte als dithyram!
hische lyriek werd gekenschetst. Ook wie met
mr. Briet meent, dat Colijn al de bekwaamhe
den bezit, welke de a.r. afgevaardigde hem toe
schrijft, mag toch de vraag stellen of de on
getwijfeld hoog begaafde anti-revolutionaire
leider de geschikte man zou zijn ln dezen tijd.
Wie uitgaat van het standpunt, dat de G G
wlfs niet naar buiten mag doen blijken, ,'dat
bil een ander inzicht beeft dan het „Opperbe
stuur of de Nederlandsche wetgevende macht"
7 en dit standpunt wordt 1n het Voorloopig
verslag der begrooting verdedigd doer geest
verwanten van mr. Briet - stelt zich toch de
aag, hoe zulk een houding kan worden ver
wacht van den man, die zóó geprononceerd
zyn meening heeft uiteengezet over de Indische
Staatsinrichting en da bestuurshervorming
Ondan.its het bekende boek van dr. Colijn, wil
de heer Briet alsnog weten of Colijn is aange
zocht en als dit niet gebeurd is, waarom de
Regeering dit dan niet heeft gedaan. De a. r.
sympathie voor dit kabinet, zou, zoo werd er
bijgevoegd, dalen tot het geringste minimum,
indien aan den heter Colijn de hooge post té
Weltevreden niet zou zijn aangeboden.
In tegenstelling met den heer Briët, die
alleen jammerde over Colijn's niet-benoemin<*
en geen woord zei over Jhr. de Jonge, sprak
mr. Mend els er zijn blijdschap over uit, 'dat dr
Colijn niet benoemd was. Maar de sóc dem
afgevaardigde becritiseerd-e de benoeming van
den heer de Jonge tot G. G. zóó fel, dat hij tot
de orde werd geroepen.
Ook deze critiek scheen ons onbillijk
Zeker, mr. Mendels prees den mensch de
Jonge en hij zei uitdrukelijk, dat hij niet twij
felde aan diens integriteit, evenmin alg hij dit
deed aan die van dr. Colijn. Maar het bezwaar
van den soc. dem. afgevaardigde richtte zich
tegen het f«it, dat d-e heer de Jonge zoo „uit
de olie" opgevischt tot Gouverneur-Generaal
was benoemd.
Nu begrijpen wij het bezwaar, dat een Gou
verneur-Generaal na aftreden direct een hooge
positie in de zakenwereld gaat aanvaarden. Dit
is vroeger voorgekomen, maar nu onmogelijk
gemaakt door de bepaling, welke een land
voogd verbiedt om binnen vijf jaar na aftre
den deelhebber te zijn in ondernemingen, welke
op een of andere wijze met Indië in verband
staan. Doch, welk belang heeft een man, die
financieel onafhankelijk geworden is er by, om
een hooge functie, welke hij met een zuive
ringseed aanvaarden moet, te misbruiken?
Welk recht beeft men om zooiets te veronder
stellen van iemand, aan wiens persoonlijke
integriteit, men uitdrukkelijk zegt niet te twij
felen? Men kan nu wel klagen over het feit,
dat oud-ministers „ln zaken" gaan. Vergeet
men daarbij echter niet, dat het inkomen van
Nederlandsche Ministers niet ho-:g en hun
pensioen niet buitengewoon mag worden ge
noemd? En blijkt daaruit ook niet, dat Neder
land blijkbaar toch niet door zulke middelma
tigheden wordt geregeerd als van zekere zijde
wel eens wordt beweerd?
Als de regeering hem, die na jarenlang het
Rijk gediend te hebben op matig betaalde
posten weer uit de zaken heeft gehaald en
uitgekozen voor den hoogen post van Gouver-
neur-Generaal, dan moeten er ongetwijfeld ge
wichtige redenen zyn geweest, welke voor deze
benoeming hebben gepleit. Wij zijn overtuigd,
dat als de geschiedenis ran 1914—1918 volle-
dig zal^ worden geschreven, op een gegeven
oogenblik een heel bizonder licht zal vallen
op den man, die nu wordt becritiseerd.
Over de financleele politiek en de verlaging
der ambtenaarssalarissen heeft mr. Mendels
zeer booze woorden gesproken. Hierover willen
wij eerst nog wel eens het oordeel van andere
deskundigen hooren dan dat van den door
mr. Mendels geciteerden medewerker van „De
Socialist", den oud-ambtenaar Vleming.
BATAVIA, 27 Mel, (ANETA).
Het lid van den Volksraad, v. Lonkhuyzen,
heeft naar aanleiding van de orltiek van de
„Java-Bode" op de behandeling van Neder,
landsehe employé'* door de Nederlandsche Ko.
Jonlale Petroleum-Mij. een schriftelijke vraag
tot de regeering gericht. Volgens die critiek
zou genoemde maatschappij vale employé'»
hebben ontslagen zonder den usantieelen op
zegtermijn met onmiddellijke verwijdering
ook van de In het hospitaal van genoemde
maatschappij verblijvende zieken. Gevraagd
wordt of de regeering een onderzoek wil doen
instellen en, ln geval blijkt, dat genoemd
concern Inderdaad is tekort geschoten in zijn
wettelijke verplichtingen, zijn con«.=Mcmaris
te wijzen op de bestaande normen bij de ver.
leaning van ontslag.
r -
Hoop op later
Ook gisteren zijn de regenproeven van den
heer Veraart, welke 1.1. Zaterdag waren uit
gesteld, wegens ontstentenis van wolken boven
Schevemngen, niet doorgegaan. Na de fiksche
regenbuien in den vroegen morgen begon de
lucht In den loop van den dag meer en meer
op te klaren en tegen drie uur 's middags waren
er boven Scheveningen al weinig of geen
regenwolken meer te ontdekken. We dachten
toen al, dat er van regenproeven niets zou
komen, maar om zekerheid te hebben Infor
meerden we eens bij de K. L. M. Om 4 uur ver
zekerde deze ons echter, dat een uur later
voor da regenproeven zou worden gestart. We
wachtten tot half zes, maar de lucht werd steeds
strakker blauw en geen vltegmadhine was te
zien. Twintig voor zes kwam een K. L. M.-
vliegtuig in zicht, doch spoedig was het ook
weer verdwenen.
Nader vernamen wij nog, dat de heer Ver
aart, die ditmaal persoonlijk op Waalhaven de
voorbereidingen leidde, tusschen 6 en 6 uur
aldaar met een meer motorig vliegtuig met on-
deikoeld ijs was opgestegen. Van Leiden tot
Hoek van Holland is hij langs de Kust ge
vlogen. Daar er echter absoluut geen bewol
king te bekennen was is men onverrichter-
zake op Waalhaven teruggekeerd.
Het ligt in de bedoeling, een volgende vlucht,
weike in het begin van Juni zal worden ge
maakt. in de vroege ochtenduren te houden en
dan eenige autoriteiten, die bijzonder belang
stellen m deze proefnemingen, uit ta noodigen.
Zooais bekend is Ihet streven van den heer
Veraart om door het neerslaan van wolken in
de vroege ochtenduren de kans op zonneschijn
op den dag te verhoogen.
Wat geweigerd en wat toegestaan wordt
Omtrent de staking bij den brugbouw te
Eefde voor bet Twente—Rijnkanaal vernemen
wij nader, dat het conflict zich heeft uitge-
breid tot 45 man. Anders is het gesteld by den
sluisbouw, waar de onderbouw wordt uitge
voerd door de Haagsche firma Butzer. Deze
firma stond aan de timmerlieden en vlechters
de geëischte vacantiebons toe en wilde aan de
ruim 60 grondwerkers drie cent uurloon meer
geven. Gevraagd was zes cent. De besturen der
vakbonden namen hiermede genoegen, doch de
beslissing der arbeiders dient nog te worden
afgewacht.
Het menschelijk kunnen staat voor niets
een axioma, dat Dinsdagmiddag opnieuw en
bewonderend aanvaard werd door een klein ge
zelschap journalisten, toen dit op de radiobe-
drijfscentrale in het gebouw der Rijkstelegraaf
te Amsterdam geschaard stond voor het in
werking zijnde apparaat van den beeld-telegra-
file-dienst over de rechtstreeksche radio-tele
grafische verbinding met Nederlandsch-Oost-
Indië. Het was de heer van den Briel, direc
teur van het Rijkstelegraaf kantoor, die de pers
had uitgenoodigd tot de bezichtiging van en de
bijwoning van proef demonstraties met deze
beeldtelegrafle-instanatie. welk» naar reeds
werd medegedeeld met ingang van 1 Juni
a.s. voor het publiek zal gaan werken, waar
bij gebruik gemaakt zal worden van de nor
male radio-zend- en ontvanginrichtingen t«
Kootwijk, resp. Noordwijk.
Een kleine staf van deskundigen, o.w. de hee
ren Van Veen, onderdirecteur van het Rijks-
telegraafkantoor en J. W. Romijn, chef van
den technischen dienst, beantwoordde bereid
willig alle nieuwsgierige vragen der journa
listen
Mogen de hieronder volgende technische bij
zonderheden datgene, wat aan een sprookje
denken doet, tot nuchtere werkelijkheid maken.
Aan bet beeldapparaat, dat geleverd is door
Telefunken, zijn 3 deelen te onderscheiden: het
zendgedeelte, dat via de kabel met het zend
station te Kootwijk verbonden is; het ont-
vanggedeelte, dat op één der ontvangtoestel
len te Noordwijk is aangesloten en het syn-
ehronisatiegedeelte, dienende om den gelijk
loop tusschen het apparaat in Indië en het ap
paraat in Holland te verzekeren.
Het zendgedeelte.
Het over te brengen beeld, waarvan de totale
afmetingen 10 x 22 c.M. bedragen (het nutti
ge oppervlak, dat het publiek ter beschikking
staat, is 9.3 x 18 c.M.) wordt bevestigd op
een cylindrischen trommel. De trommel draait
om zijn as en schuift tegelijk langzaam
(1/5 mM. per omwenteling) in de richting van
de as op.
Nabij den cylinder is een gloeilamp geplaatst,
welke via een optische inrichting een zeer fijn
lichtpunt op het beeld werpt.
Daar dit lichtpunt stilstaat, terwijl de trom
mel draalt en opschuift, wordt het geheele
beeld dus in een fijne schroeflijn afgezocht.
De tijd, welke noodig is voor de overbrenging
van een volledig beeld, bedraagt ongeveer 8
minuten.
Bevindt zich onder het lichtpunt een wit ge
deelte van het beeld, dan wordt een groot deel
van het opvallende licht diffuus teruggekaatst
op het gevoelige oppervlak van een foto-elec-
trische cel, hetgeen tengevolge heeft, dat ln
den kring, waarin deze cel ls opgenomen, een
electriseh stroompje gaat vloeien. Bevindt zich.
daarentegen een zwart gedeelte onder het'
lichtpunt, dan wordt vrijwel al het licht geab-
sordeerd, zoodat do foto-oel niet door gereflec
teerd licht wordt getroffen en geen stroom'
wordt opgewekt.
Da op deze wijze ontstane electrische stroom-
variaties worden versterkt en door den zen
der naar Indië uitgezonden.
Het aanbrengen van de laatste
overspanning.
Naar wij vernemen zal fle darde en laatste
overspanning voor de brug bij Keizarsveer
oondag 14 Juni omstreeks 4 uur van de werf
der firma Penn en Bauduin te Dordrecht ver-
trekken en door een 4,tal sleepbooten van da
- de Wlt's Berging, en Transportbedrijf
naar de plaats van bestemming worden ge-
15 Juni, omstreeks
sleept. Maandagmorgen
De eereraad.
KWESTIE FINAAL REEDS BESLIST?
Nader blijkt, dat de eereraad, welke het con
flict tusschen mr. van Doorne en het A.V.R.O.-
bestuur zal onderzoeken, zich heeft gevormd
op verzoek van het hoofdbestuur van het ge
nootschap „Vrij Nederland" en van mr. van
Do rne.
Het „Hbd." heeft nu van het AV.R.O.-be-
stuur de mededeellng ontvangen, dat dit offi
cieel niets afweet van de insteling van bedoel
den eereraad en dat het overigens op het
standpunt staat, dat de quaestle-Van Doorne
reeds finaal beslist ls, behoudens een even
tueel beroep van mr, Van Doorne op de a.s.
algemeene vergadering van de A.V.R.O. Waar
uit dus geconcludeerd mag worden, dat ue
A.V.R.O. haar medewerking aan een onder
zoek van mr, Van Doorae's eereraad niet zal
verleenen.
half vier zal deze overspanning, zulks ln
overleg: met de Nederlandsche Spoorwegen en
ten Rijkswaterstaat, het draaibare gedeelte
van de Moerdljkbrus passeeren.
Vermoedelijk Dinsdag l6 junj, d<}s morgens
5^uur, zal de brug op haar plaats gelegd wor-
INTERNATIONALE FEDERATIE VAN
EXPEDITEURSVEREENIGINGEN
Vandaag en morgen komt in Amsterdam het
bestuur der Internationale federatie van expe-
diteursvereenigingen tezamen. Deze intern, fe
deratie omvat exped'iteursvereenigingen van vrij
wel geheel Europa; 16 landen zijn er bij aange,
sloten Voor ons land maakt daarbij de Scheep
vaart Vereemging Noord ten behoeve van haar
mkgroep expediteurs deel uit; de heer Mr.
M. H. de Jong, directeur der Scheepvaart Ver
een igmg Noord vertegenwoordigt deze in het
bestuur.
J. DROST f
Te Enschede Is in den ouderdom van 56 jaar
overleden de heer J. Drost, wethouder aldaar.
P. F. VEELENTURF f
Te Hazerswoude ls gisteren overleden de
heer P. F. Veelenturf, sinds 1907 lid van den
gemeenteraad en sinds 1919 wethouder aldaar,
BURGEMEESTER F. S. G. BOS,
Dinsdagavond is in den leeftijd van 53 jaar
overleden de heer F, S. G. Bos, sinds 1912 bur
gemeester van Zoetermeer en sinds 1DI8 tevens
burgemeester van Zegwaard.
Het ontvanggedeelte
De door Kootwijk uitgezonden stroomstooten
worden in Indië opgevangen, versterkt en ver.
volgens naar het ontvanggedeelte van het
beeldapparaat geleid. De signalen worden daar
toegevoerd aan een zoogenaamde Kerrcel,
welke de eigenschap bezit een doorvallendo
lichtstraal meer of minder sterk door te laten,
onder Invloed van electrische spanningen. Hier.
van wordt gebruik gemaakt door een lichtbun.
del, welke in een fijn lichtpunt op de ontvang,
trommel wordt geconcentreerd, ln sterkte te
doen varleeren in het tempo van de beeldva
riaties. Op den ontvangtrommel, welke met
dezelfde snelheid draait en opschuift als d»
zendtrommel aan de andere zijde van de ver.
binding, is een vel fotografisch papier of licht
gevoelige film gespannen. Na afloop van de
overbrenging verschijnt, door fotografisch»
ontwikkeling, hierop dus hetzelfde beeld al»
aan de zendzijde op den trommel was aange.
braflht.
De synchronisatie*
Voor de goede overdracht ls het noodzakelijk,
dat de toestellen hier en ln Indië nauwkeurig
met dezelfde snelheid draaien. Dit wordt be
reikt met behulp van een electrische stemvork,
welke een wisselstroom van groote constant,
heid opwekt, versterkt, den aandrijfmotor op da
juiste snelheid houdt.
De stemvorken In Holland en ln Indië zijn
nauwkeurig aan elkander gelijk gemaakt.
In het verkeer met Indië kunnen alleen z.g.
zwart-wlt heelden worden overgebracht. Bij de
beekltslegrafieproeven met Berlijn, waarbij van
kabelverbindingen gebruik gemaakt wordt, ia
het ook mogelijk beelden met halftinten(foto's)
over te brengen.
De kosten bedragen 6 per centimeter, met
een minimum van 60. Tot zoover de tech.
niscbe bijzonderheden.
Moge de ondernemingsgeest, welke hier ge.
toond wordt, zijn waardeering vinden in een
snelle populariteit van dezen dienst bij het
publiek!
Mat de bezichtiging van de beschreven in.
stallatie ging een bezoek gepaard aan de overi
ge verkeer»- en technische afdeelingen van het
Rijkstelegraafkantoor, een bezoek, dat, boe
snel het zidh ook voltrok, den journalisten een
blijvenden indruk gaf van dit machtig bedrijt
ln onze hoofdstad, een bedrijf, dat de nieuwste
Wa,a,'°h^r 1 u'fhische vindingen op
t ïtn niJZ telegraafverkeer toepast en
dat een plaats inneemt, welike door nog geen
ander ter wereld terzijde kan worden gestreefd.
De dronken man, die, zooals dezer dagen ia
ons blad werd gemeld, te Tilburg op het
Piusplefn met een steen het portier verbrijzel,
de van een passeerende auto, was zekere H. M.
en niet G. S., zooals wij hebben bericht.
AAN BRANDWONDEN OVERLEDEN.
De 22-jarige gehuwde vrouw van M.' v. B.
te St. Miehiels Gestel, moeder van 2 kinderen,
die dezer dagen bij het aanmaken eener kachel
met petroleum, in brand geraakte, is aaa da
bekomen verwondingen overleden.
