DE ROEPING DER
OVERHEID
OPROEP"
HET BROOD VAN DEN HERDER
DE GELDSCHIETERSWET
I»
TVONDERITATU JUNIlS3f
V ITALIË
Wat aanstootelijk is te
achten
MENSCHEN EN MEENINGEN
De nooduitgang bracht
redding
De caricatuur van een samen-leving
VERBOND VAN KATHOLIEKE
JONGEREN.
FSETSBANDEN
pater j. van heugten.
MISSIESTATIE TE THORSHAVN.
PLEBAAN H. G. M. SCHRAUWEN.
GOUDEN JUBILEUM.
Twee vliegen in een klap
HX: d. w,th«
Bezwaren tegen loonsverlaging
DE KATHOLIEKENDAG
UIT DEN GEVANGENISWAGEN
ONTSNAPT.
VRIJHEID VAN KORTEN DUUR.
•amI
Aller oogen zijn gevestigd op Italië.
Wat Mussolini altijd maar heel slecht
heeft kunnen laten, wat niet een klein
beetje in de richting van zijn heerschzuch-
tigen aard scheen te liggen moest van
daag of morgen wel eens losbreken. Wat
hem vroeg of laat ook leelijk opbreken moet.
Het concordaat, de overeenkomst, ges'oten
meit de Katholieke Kerk, met den Paus, h.eft,
wel de lijnen aangegeven, en de beperkingen
en de rjfchting waarbinnen, waarin het fas
cisme zich te bewegen en daarom zich te
beperken had, doch daarmee is nog niet van
zelf het zoogenaamde nationale gevoel, en 't
machtsbesef, en de heerscherslnst uit de
wereld en uit den menseh gebannen. Voor
heit nakomen van zoo'n concordaat heeft men
vooral noodig den oprechten Wil, de genegen
heid om binnen de bepaalde grenzen te
blijven.
Niets is zoo gevaarlijk als het bewustzijn,
een groote macht achter zich te hebben, een
volk, dat leeft in een roes van nationale
grootheid.
In zoo'n stemming heerscht er bij de lei
ders een angstige geprikkeldheid: nietig
heden worden groot gezien en veel vergroot,
feiten en voorvallen worden liefst in ver
keerden zin uitgelegd.
Wie zich verwondert over de niet erg-katho-
lieke stemming van het fascisme, moet zich
toch nooit rekenschap hebben gegeven van
de bovenmenscheldjke taak, die Mussolini
aanving, om alle Italianen te vormen naar
één, naar zijn model.
De Italianen vóór Mnssolind waren ook
heusch geen vol-karaats Katholieken in hun
openbaar optreden. Wat een menigte van die
menschen spelen nu een rol in het nieuwe
Italië, hebben geenzins hun ideeën verloren,
maar meegebracht in de nieuwe, sterk-
nationalistische richting en kunnen hun
oude manier van doen niet verloochenen.
Dat Italië zoo maar ineens tot volbloed
katholicisme bekeerd zou zijn, bestaat niet.
Al zouden de groote, leidende figuren het wil
len dan nog hebben zij niet altijd en dadelijk
de beschikking over hun onderdanen.
De zaak, waarover het gaat, is een moei
lijke. Zij raakt de opvoeding der jeugd, het
recht van de Katholieke Kerk, in vrijheid
baar eigen godsdienstig ideaal na te stre
ven. Dat godsdienstig ideaal bestaat niet
alleen in het versieren van een kerk, het
min of meer bidden, het stilletjes in eigen
binnenste aan God denken, doch dat komt
noodzakelijk tot uiting in het openbare leven.
De beginselen van het katholicisme hebben
te maken met onderwijs en opvoeding, met
studie en sociale opvattingen, met de hou
ding ten opzichte van den Staat en van het
gezag.
Daar liggen, zooals het verleden genoeg
aantoont, voetangels en klemmen genoeg
voor hen, die driftig en bazig den heelen
mensch willen inpalmen en vormen naar
hun ideaal.
Het gaat tenslotte om het recht van den
me.nsrjh of zijn persoonlijke vrijheid en geen
enkele macht ter wereld heeft recht om, in
te grijpen in dat zuiverst-menschelijke, dan
zij, die komt van God en in naam van God.
Het communisme en het fascisme hebben
in dat punt wol iets van elkaar weg.
BESTRIJDING DER OPENBARE
ZEDELOOSHEID.
Maandag vergaderde in Pomona te Utrecht
het comité tot bestrijding van de openbare
zedeloosheid en hare gev olgen. Aanwezig waren,
behalve de vertegenwoordigers van de vereeni-
gingen op dit gebied werkzaam, verschillende
politieautoriteiten uit de groote steden. De
vergadering stond onder leiding van dr. J.
Lammerts van Bueren.
Het onderwerp van bespreking was: de
wenschelijkheid van invoering van een verbod
tot verkoop van voorbehoedmiddelen aan min
derjarigen, ingeleid door dr. W. Huddleston
Slater van Rotterdam. Spreker ging uit van
het R. K. standpunt, dat alle gebruik van anti-
conceptioneele middelen in alle omstandighe
den ongeoorloofd is en betoogde op grond daar
van, dat het eigenlijk de roeping van de over
heid is, allen verkoop van zoodanige middelen
te verbieden, niet alleen voor minderjarigen.
Het denkbeeld, om alleen den yerkoop aan
minderjarigen te verbieden, bevredigde den
inleider dus niet.
Op deze inleiding vofctfe een interessante
discussie. Mevr. Heemskerk van Beest deelde
mede, dat de Vrouwenbond tot verhooging van
het zedelijk bewustzijn besloten had, aan de
Regeering te verzoeken: verhooging van e
leeftijdsgrens in art. 240 bis, W. v. S. >au
op 21 jaar en dat dit verzoek ook instemming
had gevonden in verschillende andere vrouwen
organisaties.
Aanwezige politieautoriteiten verwachtten
op praktische gronden van een dergelijke uit
breiding van het wetsartikel geen heil.
Verder was de vrijspraak in hooger beroep
van den uitgever van de „Zwarte Kat" een
groote teleurstelling geweest voor de in het
comité vertegenwoordigde vereenigingen. Het
oorspronkelijk voornemen om naar aanleiding
van deze vrijspraak den bij het comité aange
sloten vereenigingen in overweging te geven
een actie te voeren, bleek minder noodig na
een voortreffelijk hoofdartikel van prof. M.
P. Vrij in het Weekblad van het Recht, heitwelk
het gevoelen van het comité volkomen weergaf.
De moeilijkheid blijft, hoe te bereiken, dat
er eenstemmigheid komt in het oordeel van de
rechterlijke macht omtrent hetgeen al of niet
aanstootelijk voor de eerbaarheid is te achten.
TERUG UIT DE MISSIE
Pater Nic. Walta, van de Congregatie van
den H Geest, overste der missie Kilomeni in
't Vicariaat KiMmandjaro. (Oost Afrika), is
na een verblijf van elf jaren in Afrika bij zijn
familie in Amsterdam teruggekeerd,
Den strijd niet schuwen!
Men verzoekt ons plaatsing van den volgen
den „oproep", die dezer dagen verspreid zal
worden:
De vele uitingen van anders willen, die in
de laatste jaren luid opklinken tusschen al
hetgeen de Katholieken als hun opvattingen
naar voren brengen, getuigen van een nieuwen
geest, waarvan jongeren de dragers zijn.
Deze geest is nieuw, want volstrekt verschil
lend van dengene, die niet daadwerkelijk pro
test beeft aangeteekend tegen de heerschende
ideeën en vormen, terwijl toch het meerendeel
hiervan de samenleving tegenwoordig voor een
waar en vurig Christen ondragelijk maakt.
Het leven heeft zijn harmonie verloren, om
dat hij den mensch het bewustzijn van zijn or
dening verdwenen is. De „troonsbestijging van
het' Ik" heeft de eenheid van godsdienst en
leven verbroken, en hiermee is het ware be
grip van eenheid en gemeenschap onder de
menschen teloor gegaan.
De persoon, niet langer binnen Christus' ge
meenschap strevend naar zijn hoogste volwaar
digheid, heeft zich als middelpunt geplaatst
ten opzichte van God en ten opzichte van het
leven, als middelpunt van godsdienst, weten
schap en maatschappij, en heeft zichzelf geno
men tot maatstaf. De waarde aan het natuur
lijke toegekend is een mateloos teveel of een
schromelijk tekort geworden.
Dit alles heeft het geestesleven ontwricht
en den mensch onderworpen aan de heerschap
pij van de stof.
Genade en waarheid zijn het deel der Chris
tenen, maar zij zijn er tot heden niet in ge
slaagd den val naar den chaos te keeren. Komt
niet het gevaar dat de godsdienst wordit ver
kleind tot een louter menschelijk en ethisch
systeem van ons Katholieken zelf?
Het geld regeert.
Leven is streven naar winst.
Arbeid is verworden tot koopwaar.
Hoe mechanischer de mensch werkt, des te
waardevoller is hij; hij is niet meer dan een
rad van de productiemachine.
De waarde van de menschelijke persoonlijk
heid wordt niet meer geteld tenzij in geld.
Ziehier de caricatuur van een samen-leving.
De overheid is in zichzelf verdeeld, heet nog
ge-zag, maar heeft weinig te zeggen. De staat
is machteloos tegenover het geld-In-één-hand.
Wat zijn machtige arm heet, is niet meer dan
de zwaarte, waarmee het laatste greintje waar
achtige vrijheid en ontplooiing .van eigen aard
van persoon en volk verkneld wordt.
Inderdaad, de nieuwe geest is ontsprongen
aan het leven zelf, dat hiertegen In verzet
moest komen.
LATEN WIJ DEN STRIJD NIET SCHUWEN!
Wie mee kan, ga mee!
Gegrond op onzen godsdienst, onze levens--
bescbouwing kan ook voor dezen tijd de juiste
vorm van samenleven worden gevonden.
Daartoe dient allereerst en allermeest de
geest hersteld, de geest hernieuwd, de geest
opnieuw geboren uit een rijk Christelijk, dat
is liturgisch leven. Oorzaak van de huidige
wanorde ls de geesteshouding, die het ware
Christendom verworpen heeft, verarmd en ver
kleind.
Wij verlangen herstel van de vrijheid door
'herstel van de juiste gebondenheid. Derhalve:
het kapitalisme dient met wortel en tak uitge
roeid. Het berust op een bandelooze vrijheid,
die gemeenschapsleven en gemeenschapsorde
ning uitsluit. Het berust op een teveel aan
rechten en een teweinig aan plichten van den
privaateigendom.
Aan het kapitalisme ligt de individualis
tische, materialistische levensbeschouwing ten
grondslag, en het kan door een op gelijke be
schouwing gebaseerd systeem niet worden
overwonnen. IVij zullen de juiste vormen vin-
den en helpen om de rest radicaal te vernieti
gen.
De geest, die het kapitalisme het aanschijn
heeft gegeven, kent geen waande toe aan de al
gemeene ontwikkeling van de menschelijke
vermogens. De strijd tegen de waovormen van
dezen individnalistischen, materialistischen
geest, die de menschen meer en meer vervlak
ken, is ten nauwste verbonden met het hand
haven en opk weeken van het eigen der volks
gemeenschap, met de bescherming van de gees
telijke en stoffelijke belangen van het geheel®
volk.
Voor het herstellen en handhaven vara de
maatschappelijke ordening ls een krachtig en
bevoegd gezag onontbeerlijk. Slechte door be
kwaamheid wordt de regeerder geteekend.
Onaanvaardbaar ls een gelijke waardeering
en gelding van alle ideeën. De „neutrale" staat
is een onding evenals een staat, die slechts
materieels belangen beschermt. De staat en
zijn organen hebben hun doel niet in zichzelf;
hun macht moet gericht zijn op het weizijn van
het volk, en dit welzijn gezien in het licht van
ons laatste doel.
Met deze verklaring treedt het Verbond van
Katholieke Jongeren in de openbaarheid.
Het Verbond stelt zich ten doel de gedachten
van aangesloten groepen en eenlingen te ver
zamelen om -zo vervolgens over allen te ver
spreiden. Bovendien om te juister tijd en plaats
den stand va.n zaken op religieus, sociaal en
politiek gebied te beïnvloeden door de meening
der jongeren krachtig ter algemeene kennis te
brengen.
Deze oproep is gericht tot allen, in wie een
zelfde verlangen leeft als boven ls aangeduid.
Dat zij blijk geven van bun instemming en
helpen over heel ons land kernen te vormen
van studie en actie, losstaande van iedere po
litieke partij, opdat we, samenwerkend, komen
tot een ontplooiing van den nieuwen geest en
tot een krachtige, snelle en radicale omvorming
van de verhoudingen in het openbare leven.
Drs. Wim Battels, Nijmegen, Bouwerijstraat
34 Breda; Prof- Dr- c- c- BeTf?' Leiden, Rijns-
burgerweg 95 Leiden; Kris Engels, Leiden,
Goudsche Singel 137a Rotterdam; Herman
Noordman, Delft, Oranje Plantage 44 Delft;
Mr Andre Peters, Schevemngen, Keizerstraat
59 SchevenlngenJacques Stolte Amsterdam,
Rijnstraat 107 Amsterdam; Jc Viester, Rotter
dam, Kruiskade 120c RotterdamToon Wa
fels. Tilburg, Reitsche Hoevenstraat 32 Tilburg.
BROEDER GERVASIUS t
Gisternacht is in 't Redemptoristenklooster
den Nebo te Nijmegen in hoogen ouderdom
overleden de Eerw. Broeder Gervasius (C.
Mutsaerts), die gedurende vele jaren onder-
l wijzer is geweest in de Surinaamsche missie-
op
Bone pastor, panis vere,
Jesu, nostri miserere
tu nos pasce; nos tuere
tu nos bona fac videre
in terra viventium.
Tu, qui cuncta seis et vales;
qui nos pascis bic mortales
tuos ibi commensales
coheredes et sodales
1ac sanctorum civium.
Amen. Alleluja.
Goede HerderSpijs waarachtig,
Jesus, wees geen schuld gedachtig;
Voed ons, o versterk ons krachtig;
Maak ons aan uw loon deelachtig
In het land waar leven woont.
Gij die ziet en kunt bevelen,
Hier de tongen weet te streelen
Laat als erfgenaam ons deelen,
Van uw hemeldisch, en spelen,
Met uiv Heilgen, daar gekroond,
Amen. Alleluja.
De Heilige Eucharistie is een goddelijke
daad van liefde, ook omdat het meest ver
hevene het meest eenvoudige bleef. Er is
niets zoo geweldig als het denken aan den
God, Die onder ons wonen bleef en nooit
gescheiden wilde worden van Zijne kinde
ren, Die gehoorzaamt aan gefluisterde woor
den van een schepsel, en Die ingaat tot ons
om te wonen in dit gebrekkige en mis
maakte. Die de menschelijke natuur met al
hare zwakheden, afzichtelijk in het oog van
den Allerzuiversten Geest Gods, nochtans
omhelst in die toppunten, die hooge accen
ten van teederheid, die alleen kunnen ont
staan in het Hart van God. En er is niets
dan het eenvoudigste, om dit alles tot wer
kelijkheid te maken voor onze ziel. De ge
daante van een weinig brood, het simpelste
van materie dat tevens het edelste is, nut
tigen wij en God is in ons. Er ligt een
diepe les in verscholen, dat de essentiëele
dingen van het Katholieke Christendom ten
slotte zoo eenvoudig zijn; al de dingen die
wezenlijk noodig zijn voor het in steeds
grooter volmaaktheid naderen tot. de zalig
heid, zijn altoos beschikbaar en toegankelijk
voor den eenvoudigsten mensch. De last van
God is licht, en Zijn juk zoet. Wij misken
nen daarmede niet die medebroeders, voor
wie het leven in Christus is een zwaar en
en onzeker bezit; wij blijven vol eerbied
voor die naturen, die door God's aanbid
delijke uitverkiezing altoos tormenten schij
nen te moeten ondergaan; doch ook zij zul
len willen erkennen, hoe 't altoos de een
voudigste dingen waren, die hen hielpen in
hun zwaar lot, en dat niets de duisterste
problemen zóó licht maakte als de eenvou
digste geloofspractijk: het naderen tot de
Heilige Tafel, het bijwonen der Heilige Mis,
het bidden van den Rozenkrans. In ons ge
loofsleven moeten de Goede Herder en de
Eucharistische Heiland dicht bijeen staan:
wij worden door den Goeden Herder geweid
en verzorgd en bijeengehouden, terwijl de
Eucharistische Heiland ons drenkt en voedt
met Zijn Vleesch en Bloed, zoodat de Goede
Herder ons ziet opwassen en ons telkens
voeren kan naar rijker en glanzender wei
den.
Het is goed om in een tijd, zoo gecompli
ceerd, zoo verscheiden, zoo verbijsterend als
op heden ons telkens weer te bezinnen op
de eenvoudigste dingen van het Katholiek
Christendom, op den eenvoud dier diepe
bronnen, waaruit het water opwelt ten
eeuwigen leven. Indien wij onzen invloed wil
len doen gelden op den tijd. dan moeten wij
rekenen met al dit gecompliceerde en ver
blindende, doch het in de wereld, niet van
de wereld moet hier zeker blijven gelden.
In het diepste van ons hart moet, temidden
van alle wereldsche wisselingen de stilte
blijven heerschen, de eenvoud en de ootmoed
en de argeloosheid, als van lammeren en
van schapen, zich verdringend om den Goe
den Herder. Er bestaat in onze dagen toch
ook een reëel gevaar in de practijk van
Katholiek-Christelijk leven. De actieve deug
den kunnen ons leven zoo overwoekeren,
dat de passieve deugden kwijnen zonder dat
wij 't ontwaren; de strijd naar buiten kan,
hoe zuiver ook bedoeld, den stillen groei van
binnen belemmeren, zoodat ons Christen
leven zijn evenwicht verliest. Er bestaat ook
een gevaar, dat wij iets van het gecompli
ceerde om ons heen langzamerhand over
brengen in de practijk van ons godsdienstig
leven, dat tenslotte verbrokkelt en dreigt te
verloopen in even vurige, als kortston
dige opwellingen. En dan moeten wij ons
wsederom bezinnen op de allereenvoudigste
en tevens allerhevenste kernen van het
Christelijk geloofsleven, wij moeten zien
naar den Goeden Herder, dat beeld waar
onder de Christus 't meest voortleeft in de
stille en diepe kolken van ons hart. Want
de Goede Herder wil ons weiden en ons voor
gaan, tot wij mede-deelgenooten zijn van
Zijn Rijk. Tot Hij ons gevoerd heeft naar
de eeuwige weiden Zijner Heerlijkheid. En
de Goede Herder geeft waarlijk Zijn Leven
voor Zijne schapen. Niet in dien zin, dat Hij
opnieuw Zijn Leven aflegt voor ons de
Christus eens gestorven zijnde sterft niet
meer doch in dien zin, dat Hij ons Zijn
Leven mededeelt, door ons als Eucharisti
sche Heiland te voeden en te drenken, door
ons zoo volkomen te doordringen van Hem-
zelven, dat wij in alle eeuwigheid niet an
ders kunnen zijn dan Zijne erfgenamen,
Zijne vrienden, deelhebbers van Zijn Rijk:
menschelijke woorden schieten tekort om
deze allerinnigste vereeniging te kenschet
sen. Wij kunnen slechts een „Amen" stame
len en een „Alleluja" jubelen.
Doctor Honoris causa in de Theologie
en Philosophic.
Uit Amsterdam bereikt ons het bericht, dat
Pater J. van Heugten is benoemd tot eere
doctor van de ,,Gregoriana" te Rome.
Pater Dr. J. van Heugten S.J.
Naar wij verder hebben kunnen vernemen,
heeft deze benoeming reeds plaats gehad in
de week na Paschen; op wensch van Pater van
Heugten zelve heeft de studentenvereeniging
„St. Thomas Aquinas", wier moderator hij is.
aan de benoeming geen ruchtbaarheid gegeven,
en is er geen feestvergadering belegd om haar
feestelijk te herdenken.
Nader wordt nog gemeld, dat Pater van
Heugten niet naar Rome gaat om de bu a
van zijn benoeming in ontvangst te nemen,
maar deze reeds heeft ontvangen.
Pater van Heugten heeft, gelijk bekend,
reeds eenige jaren de leiding van Boeken
schouw, als opvolger van Pater Gielen.
Op de Faeroër-eilanden.
Op verlangen van Zijne Hoogwaardige Emi
nentie W. Kardinaal van Rossum is een Ka
tholieke Missiestatie te Thorshavn op de Foe-
röereiJanden geopend.
De Faeröereilanden, gelegen in de Noordzee,
behooren tot het Koninkrijk Denemarken, en
bestaan uit een groep van 24 eilanden, waar
van 18 bewoond, met een meerendeels arme
bevolking van ongeveer 25000 zielen.
Naar wij vernemen heeft de HoogEerw. heer
H. G. M. Schrauwen, plebaan der kathedraal te
Breda, het St. Ignatiusziekenhuis aldaar her
steld verlaten.
Einde Juli zal te Rijen het feit herdacht wor
den, dat de Eerw. Zusters zich aldaar vóór 50
jaar vestigden. Uit de verschillende stands-
organisaties heeft zich een comité gevormd,
dat tot doel heeft de feestelijke herdenking van
het heugelijk feit en het aanbieden van een
huldeblijk.
INSTITUUT VOOR ARBEIDERS
ONTWIKKELING.
Gemeentelijk subsidie niet gerechtvaardigd
De gemeenteraad van Arnhem was bij de
Kroon in beroep gekomen van de beslissing
van Ged. Staten van Gelderland, waarbij goed
keuring is onthouden aan zijn besluit tot wijzii-
ging van de begrooting voor 1930 in dien zin,
dat daarop werd getracht een post van f 500.
als subsidie aan de afdeeling Arnhem, van het
Instituut voor Arbeidersontwikkeling.
Ged. Staten hadden deze goedkeuring ont
houden uit overweging, dat dit Instituut niet
beoogt de algemeene volksontwikkeling, maar
de principieele vorming van partijleden, zoodat
het subsidieeren van een dergelijk instituut in
wezen niets anders is dan het steunen van- een
politieke partij, hetgeen niet kan worden toe
gelaten.
De Kroon heeft thans het beroep van den
raad ongegrond verklaard, daarbij overwegen
de dat het Instituut weliswaar blijkens zijn
statuten de bevordering van de cultureele vor
ming en de geestelijke ontwikkeling der arbei
dersklasse beoogt doch dat op grond van de
overgelegde stukken en het medegedeelde in
de openbare vergadering van den Raad van
State, waaTin over deze zaak verslag is uit
gebracht. moet worden aangenomen, dat hij
deze vorming en deze ontwikkeling het politie
ke en economische inzicht van een bepaalde
partij dermate op den voorgrond treedt en het
propagandistische element daarin een zoodani
ge rol speelt, dat het verleenen van steun aan
deze instelling door het gemeentebestuur, aan
wien het behartigen van algemeene gemeente
belangen is opgedragen, niet gerechtvaardigd
is te achten.
Een gelijke beslissing werd genomen inzake
het beroep van den raad der gemeente Nijme
gen, die aan de afdeeling Nijmegen van het
Instituut een subsidie van f 100 had toegekend.
TEGERSEEER BAUERNTHEATER.
Der letzte Kniff Dorfkomödie in drei akten
von Hanz Reuz.
Niet alleen de laatste kneep in dit stuk, maar
ook een voorgaande zijn van dien aard, dat we
het geen aanbeveling kunnen meegeven, het
geen ons spijt voor het vaardige en onderhou
dende spel van de executanten.
„ST. WILLIBRORDUS."
Hoogere winst.
In de op 30 Mei J.l. gehouden algemeene ver
gadering van aandeelhouders der N.V. Nederl.
"Verzekering Mij. „St. Willibrordus" te Utrecht,
werden de balans en winst- en verliesrekening
goedgekeurd. Het winstsaldo bedroeg 36.084 (v.
j- 24.582). Het dividend werd bepaald op 8 pet.
voor de preferente aandeelen, genummerd van
1 tot en met 750 en 6,8 pet. voor de gewone aan
deelen, genummerd van 751 tot en met 1000.
Het totaal verzekerd kapitaal aan het einde
van het boekjaar bedroeg 16.159.847.
ONZE HANDELSBETREKKINGEN MET
PORTUGAL.
De Minister van Buitenlandsche Zaken heef)
aan de Tweede Kamer een brief gezonden,
waarin hij meedeelt, dat met de Portugeesche
Regeering is overeengekomen de voorloopige
regeling der handelsbetrekkingen, zooals deze
laatstelijk ls vastgelegd bij nota-wisseling van
5 Juni 1930, opnieuw te verlengen voor den
tijd van 1 jaar, te rekenen van 1 September
a.s. at
TWEEDE KAMER
De Tarwewet mislukt?
De heer Floris Vos, die op 22 Mei 1.1. zijn
wetsvoorstel omtooverde in een motie, waarbij
aan de Regeering wordt verzocht om een maat
regel tot vrijstelling van het registratierecht
op akten, waarbij landelijke eigendommen aan
pachters worden verkocht, heeft in zoover suc
ces gehad, dat hij deze motie zag aangenomen
met 48 tegen 45 stemmen.
Is de zoo fel om vochten tarwewet mislukt.'
Het fabeltje wordt verspreid door tegenstan
ders die deze mislukking behoeven om hun
hardnekkige oppositie tegen deze wet te recht
vaardigen." Maar „waarheid is, dat van misluk
king schijn noch schaduw aanwezig is ver
klaarde dezer dagen de hoofdredacteur van ,,De
standaard" die in andere qualiteit, zij het dan
brengen. Desalniettemin wenscht mr. Oud de
Re-eering over de uitvoering der wet te inter
pelleer en. Fiat, al dient bedacht, dat mr. Oud
lot de hartstochtelijke bestrijders van det wet-
Ruys behoorde en tot het bittere einde tegen-
St^ndien wij zeggen, dat mr v. d. Bergh zijn
wetsontwerp knap heeft verdedigd, dan over
drijven wij niet. Het wetsvoorstel van den m de
woeker-materie zeer deskundigen afgevaardig
de was formeel af. Ditzelfde kan worden ge
tuigd over de wijze waarop het imatief werd
aanbevolen aan Je Kamer. Het was mkelük en
helder reëel en overtuigend. Ook een bij uit-
steï^hander lid als mr. de Wilde, was con
tent Alleen de heer Snoeck Henkemans Week
niet' te overtuigen. Voor den heer Snoeck Hen
kemans is alle leenen voor particuiieie doel-
Airndön uit den booze.
lïaTr er bestaat een toelaatbare leemngsbe-
h oef te en instituten, welke trachten op behoor
lijke wijze aan deze behoefte te voldoen, zouden
w| ntot onoirbaar durven noemen. Beweren
dat men de menschen feitelijk aanspoort tot
leenen omdat de Overheid officieele vergunning
St tot het openen van crediet-ge egenheden
ofdeze zelf schept, zou hetzelfde zqn ate zeg
gen dat zij met haar bepalingen op den drank
verkoop feitelijk de drinkgewoonten bevordert.
De mogelijkheid van gemeentelijke voorschot
banken Wijft naast pattkftiliere instellingen
SSÏÏL ondanks het verzet van den heer
Snoeck Henkemans, die zeker een sociaal voe
lend man is, maar op dit punt aan zijn princi-
nieele bezwaren vasthoudt.
Merkwaardig was echter de opinie van den
socialistischen wetsvoorstelier over gemeente
lijke geldschietbanken. Terwijl mr. v. d.
Bergh het bestaan dezer instituten mogelijk
wil maken, wensohte de heer Max van Poll veel
verder te gaan en had hij op art. 3 een amen
dement ingediend, om eenerzijds gemeenten,
die nog ge-en particuliere geldschietbanken be
zitten, de macht te geven deze te weren en
anderzijds zelfs mogelijk te maken, dat het
geldschieterswezen uitsluitend in handen zou
komen van gemeenschapsorganen of van nota
rissen en van de in art. 2 bepaalde personen
(notarissen, coöperatieven, levensverzekerin-
CTGIl)
Mr. v. d. BeTgh hield den beer van Poll
lachend een uitspraak van ons blad voor, dat
den wetsvoorstel Ier juist geprezen had „zoo
verstandig geweest (te zijn) niet het geheele
particuliere credietwezen onmogelijk te ma
ken". Op gevaar af hem ij-del te maken, moeten
wij getuigen, dat de heer v. d. Bergh nog ver
standiger is dan wij durfden denken. Niet al
leen toch is hij tegen ongebreidelde gemeente
lijke vrijheid op dit gebied en voor samenwer
king tusschen gemeente en particulieren, maar
het was een nieuw geluid dezen socialistischen
afgevaardigde te hooren verklaren „geen groot
vriend te zijn van gemeentelijke instellingen,
speciaal op dit gebied, omdat vele menschen
tegenover de gemeente een ruim geweten heb
ben". Dit is waarlijk een van die gouden
spreuken, welke met twaalf puntsletters als
motto in elk exemplaar van het socialisatie-
rapport moesten staan. Mr. v. d. Bergh rede
neerde zoo gezond-burgerlijk, zullen wij maar
zeggen, dat de heer van Poll zijn amendement
introk.
De voorsteller wil geen leemingzieken helpen
doch alleen menschen, die werkelijk eenig geld
noodig hebben en die dus zullen moeten ver-
teilen wat zij willen doen met het geld, dat zij
te leen vragen eiP«fcoe zij het denken terug te
betalen. Daarmee slaat de voorsteller twee
vliegen in één klap: de leen-maar-raak-lieden
worden geécarteerd en daarmee vervallen voor
de banken de kwade posten met hooge risico's,
waar ook hooge rente voor zou moeten worden
geheven. Bij fatsoenlijke instellingen, welke
zoo leenen, schijnen de kwade posten trouwens
nog geen procent te bereiken.
De rente-maxima, Bet groote materieele stuk
van de regeling, welke mr, v. d. Bergh wenscht,
zullen in den algemeenen maatregel van be
stuur moeten worden uitgewerkt.
Oorspronkelijk had de wetsvoorsteller den
Minister van Binnenlandsche Zaken als uit
voerder van zijn ontwerp gedacht, maar mr.
Heemskerk had hem geadviseerd daarover
niets te bepalen. "Wij kregen den indruk, dat
Minister Ruys, die voortdurend aanteekenin-
gen zat te maken, de zorg wel op zich zal ne
men, al volgde ook Minister Donner met be
langstelling de gedachten wisseling.
Van de behandeling der artikelen valt wei
nig op te merken.
UIT DE BEETWORTELSUIKER
INDUSTRIE
Men meldt ons uit Groningen:
De fabrieksarbeidersbonden hebben een
schrijven gericht aan het bestuur der Friesch-
Groningsche BeetwortelsuikeTfabriek, waarin
zij hun bezwaren handhaven tegen de reeds in
gevoerde loonsverlaging. Zij hebben zich echter
bereid verklaard, medewerking te verleenen
aan de afsluiting eener nieuwe overeenkomst
op grondslag eener verlaging van 4 pet. van
de zomerloonen 8 pet. van de campagneloonen
en 25 pet. van de campagnepremies.
UITBREIDINGSPLAN VAN
BARENDRECHT
Beslissende op het beroep van de N.V. Mij.
tot Exploitatie van Onroerend Goed „Mathe-
nesserplein III" te Delft tegen het uitbreidings
plan van Barendrecht voor een gedeelte van
den polder Binnenland, hebben Ged. Staten van
Zuid-Holland bedoeld uitbreidingsplan goedge
keurd.
Gelukkig, dat van allerhoogste zijde in
Nederland gewezen is op een tekort in ver
band met onze Katholiekendagen.
Iedereen weet nog wel iets van hetgeen in
Maastricht voorviel. Daar scheen de organi
satie nu niet zoo precies aller voldoening
weg te dragen, om het maar eens zacht te
zeggen.
Toen kwamen er heeren voor het front,
als leiders van zoo'n openbare katholieken
beweging, die nog nooit heel veel genoemd
waren geweest in verband met openbare
katholieke gebeurtenissen. Ook toen werd er
niet geroepen over het succes der vergade
ringen en werd de kleur er aan gebracht door
een soort van tegelijk plaatshebbende bijeen
komsten.
Maastricht heeft echter nog niet geleerd.
Totdat Amsterdam de maat kwam vol
maken en het door alle bladen werd en wordt
geconstateerd en we kennen geen enkele
uitzonderingzoo kan het fiiet langer. Is nu
eigenlijk de toestand zóó te verwonderen.
Ons is de laatste veertig jaren zóó inge-
hamerd het sociale karakter van de maat
schappij, van den godsdienst. We hebben ket
toch zoo dikwijls moeten hooren van be
voegde en verantwoordelijke zijde: de orga
nisaties hebben niet slechts economische be-
teekenis, veel meer en eerst en vooral -
een sociale.
Dat zijn de organen van de maatschappij.
Wat ligt dan meer voor de hand dan dat
juist die organisaties samen eens een Katho
liekendag houden,'een dag van feest, van
kleur, van belijden, van bezieling?
We hebben onderhand toch wel het besef,
dat wij den stand van ons katholiek leven
voor een zeer groot deel danken aan de
katholieke organisaties. Laten we toch de
teekenen der tijden verstaan en breken met
opvattingen, die niet op feiten steunen.
GROENTENYERVOER PER SPOOR
De-gegeven reductie beëindigt den
strijd niet
SPOORWEGEN TEGEN VRACHTAUTO
Nieuwe onderhandelingen tusschen de spoor
wegen en de exporteurs van groenten en fruit
over de vrachttarieven hebben tot resultaat
gehad dat met de spoorwegen een overeen
komst is gesloten, volgens welke onder be
paalde voorwaarden de exporteurs 15 pst.
reductie op de bestaande tarieven krijgen voor
het vervoer van groenten en fruit.
In aansluiting hierop, schrijft men ons
nader, dat deze reductie wordt toegestaan, als
de exporteurs samen een contract sluiten voor
een bepaald aantal wagons, dit jaar uit het
Westland te vereenden. Ete Teductie za oo
worden uitbetaald van de sedert 1 IV ei ver
zonden wagons, zoodat die ook onder een even
tueel contract vallen.
Dit is een rechtstreeksch verweer tegen
steeds toenemend vervoeT van groenten en
fruit per vrachtauto.
Het is echter geen verlaging van het alge
meen vrachttarief en als zoodanig voor geen
beteekenis voor land- en tuinbouw, wan re uc
tie heeft geen Invloed op den te besteden prijs,
wel een verlaging, die direct bij de verzen ing
van iederen wagon gevoeld wordt. De commis
sie de Vries heeft reductie als zijnde van geen
belang voor land. en tuinbouw dan ook uitge
schakeld en onderzoekt alleen de mogelijkheid
van verlaging.
Dat de spoorwegen nu toch een reductie voor
gesteld hebben voot een bepaalde streek, waar
de concurrentie zeer groot is, levert geen be
wijs van een sterke positie en zal niet nalaten
het verzet tegen bet spoorwegbeleid aan te
moedigen.
Mogelijk dat een groot aantal exporteurs het
voorstel zal aanvaarden, maar er zijn er ook,
die van de voordeelen van het autovervoer
geen afstand willen doen en dit door zullen
zetten. De strijd wordt met dit voorstel niet
beëindigd, maar eerder verscherpt.
Gisterochtend zou een gedetineerde uit het
(Huis v. Bewaring te 's-Hage worden overge
bracht naar één der gevangenissen aan den
Pompstations weg. De gevangeniswagen kwam
Inderdaad aan de gevangenis aan, maar men
kan zich den schrik van den chauffeur voor
stellen, toen hij de deur van de cel in den auto
opende en moest constateeren datde vogel
gevlogen was. De chauffeur wist zeker den
man erin gestopt te hebben. Men wist zoo gauw
niet vat te beginnen maar gelukkig zag men
daar een agent van politie aankomen, die den
verlorene geboeid bij zich had.
Wat was het geval geweest?
De man dn de cel was er ter hoogte van de
Wittebrug in geslaagd een luikje te openen,
dat zich in het dak van den auto bevindt en
dat een nooduitgang beteekent voor het geval
zulk een auto in het water mocht rijden. Wan
neer men dit luikje echter tracht te openen,
treedt een alarmsysteem in werking en wordt
de chauffeur onmiddellijk gewaarschuwd. De
uitbreker had daar echter rekening mee ge
houden en as er tevens in geslaagd het alarm-
apparrat onklaar te maken. De man is op het
dak van den auto geklommen en heeft zich
er toen laten afglijden. Op zijn terugtocht te
voet langs de Koninginnegracht trok hij door
'zijn vreemde manier van doen de aandacht van
een daar toevallig surveilleerenden politie
agent, die hem aanhield. Aanvankelijk hield de
agent hem voor iemand die niet goed wijs is,
doch een motorrijder, die daar passeerde, had
de heele vertooning gezien en kon den agent
mededeelen dat men hier met een ontsnapten
gedetineerde te doen had.
De chauffeur had van het heele geval niets
bemerkt en was verheugd den verlorene weer
ia ontvangst te kjsnaen nemen.
dl
