DE OPGRAVINGEN IN HERCULANUM.
Door den sleclften
weg-toestand....
DINSDAG 9 JUNI 1931
MGR. DR. J. M. BUCKX S.C.J
Apostolisch Vicaris van
Finland.
BIJ ZIJN ZILVEREN PRIESTER
FEEST.
SU
1
ONDER DE LAVA-LAAG.
DE LEIDSCHE STADHUISKWESTIE
„UND KEIN ENDE".
R. K. MEISJESBESCHERMING.
j
EXPLOITATIE MIJ. SCHEVENINGEN.
AUTOBUS VAN DEN DIJK
GESTORT.
EEN DOODE EN DRIE GEWONDEN.
De stevigheid van de carrosserie
voorkwam verder onheil.
BIJ HET BADEN VERDRONKEN.
FELLE BRAND TE CAUMER.
WIELRIJDSTER DOOR AUTO
GEGREPEN.
Hij meende in z'n eigen woning
te zijn
EEN INBREKER IN EEN KLOOSTER.
Heldenfeiten, waarbij ieder
z'n deel kreeg
„Omdat het kind voor zijn auto
aan het spelen was''
POGING TOT ONTVOERING
MEISJE DOOR VRACHTAUTO
AANGEREDEN.
DE GEVOLGEN VAN EEN CARAMBOLE.
Hoe moet dit opgelost worden?
NEDERLANDSCH TOONEELVERBOND
T7 Ti TP Mffr. J* -Buclsx
SCHfVtcw' van Doliche Apostolisch
b.L.J., in. - d zjj.n zilveren priester-
Vicaris van Fituana
Joan nes Michael Buckx werd geboren 5
Augustus 1881 in bet Limburgsche dorp Born
een Limburger was hi] met hart eu ziel
daarom katholiek in merg en been.
Ais iongen kwam hij m aanraking met eenige
buurtgenooten, die Priesters van 't H. Hart
waren o£ zouden worden en daardoor ontstond
in hem een sympathie tot de jeugdige Congre
gatie. Dank zij de beruchte ..Kulturkampf"
bad de jonge Congregatie een Missieschool te
Sittard. Daar trok Michaël Buckx heen en be
gon daar zijn Internationale vorming, welke
hem later in zijn uiteenloopende bedieningen
zoozeer ten goede zou komen: zijn humaniora
begon hij te Sittard en voleindde die te Claire
Fontaine, op de Belgisch-Luxemburgsche grens
onder 'n algeheele Fransche leiding.^
Daarna trad hij in 1899 in het Noviciaat der
Congregatie en
kwam daar in kennis met
Duitsche confraters. Na de voleinding van een
twee-jarig noviciaat onder de zeer eminente
leiding van den heiligen priester „Père André
Prévót" werd hij gezonden naar de Missieschool
te Bergen op Zoom, waar hij een jaar surveil
lant en professor was.
Zijn filosofische en theologische studiën
maakte hij eerst te Leuven aan het bekende
College der E.E. Paters Jesuieten. Zijn oversten
zonden hem daarop naar Rome, waar hij aan
de Appolinaris zijn studiën in 1906 met den
doctorstitel bekroond zag.
In het zelfde jaar werd hij op 9 Juni te Rome
tot priester gewijd. Na zijn H. Priesterwijding
zou zijn apostolische arbeid beginnen. In 1905
had de Russische Czaar Nicolaas II, na de
sociale woelingen, vrijheid, van godsdienst ver
leend en in vertrouwen op die toezegging was
een aantal priesters van het H. Hart van
Jesus, waaronder Pater Buckx, naar Rusland
en Finland vertrokken. Pater Buckx had toen
voornamelijk de zielzorg over de Russische
soldaten in de grensgarnizoenen van Polen en
Finland.
Ondanks de godsdienstvrijheid van Nicolaas
II werden de Paters als staatsgevaarlijk en
politieke misdadigers beschouwd het gevolg
hiervan was, dat Pater Buckx tot viermaal
toe over de grenzen is gezet, maar hij wist
altijd op 'n andere plaats weer over de grenzen
te komen.
Na een vier-jarigen arbeid werden de
priesters van het H. Hart van Jesus, die in
middels vaste staties gevestigd hadden te
Helsingfors-Viborg en Antanola voorgoed door
de Russen uit Finland verdreven.
Doch in Rome was hun werken niet onopge
merkt gebleven en toen de Hoogeerw. Pater
Dehon, stichter en eerste generaal der Congre
gatie op nieuwjaars-audiëntie bij den H. Vader
verscheen, informeerde Zijne Heiligheid, hoe
't de Pater maakte, die tot vijf keer toe door
Russen over de grens was gezet.
Toen Finland voorgoed gesloten was ging
pater Buckx naar Zweden, waar hij ruim 5
jaar zijn beste krachten aan het katholicisme
besteedde en den meesten tijd Pastoor was
van Gefle; hij was toen ook Overste der
Zweedsche Missie en kwam in 1916 naar Neder
land om verschillende missie-aangelegenheden
met het Provinciaal Bestuur der Hollaudsche
Provincie persoonlijk te regelen.
Door de benoeming van Pater K. Hermans
tot Rector-directeur van het Voogdijgesticht
te Heer (L.). kwam de plaats van professor
In de moraal-theologie in het Groot-Seminarie
te Liesbosch Princenhage vacant en dr. Buckx
werd als zoodanig benoemd hij bleef profes
sor tot 1918 toen hij benoemd werd tot Rector
van de Missieschool te Bergen op Zoom. Door
het Generaal Kapittel werd hij in Augustus
1919 benoemd tot Provinciaal Overste der Hol-
landsche Provincie. Ook deze functie heeft hij
niet lang bekleed. In deze jaren was er in
Finland veel veranderd. In 1918 swam Finland
los van Rusland en werd een zelfstandige
republiek; nu kwam er ook practisch vrijheid
van godsdienst, een der eerste zorgen der
Finsche Republiek was hare verhouding met
den H. Stoel te regelen, wat ten gevolge had,
dat Z. H. Exc. A. F. Diepen, Bisschop van
's-Hertogenbosch ais Apostolisch Visitator naar
Finland gezonden werd. Toen werd Pater dr.
J. M. Buckx bij besluit van 16 Maart 1921 der
Propaganda tot Apostolisch Administrator
van Finland, met bisschoppelijke bestuurs
macht verheven en tot kerkelijke residentie
werd hem de hoofdstad Helsingfors aangewe
zen. Er waren toen in Finland twee priesters,
Monseigneur vertrok met zijn vroegeren
Finschen medewerker Pater J. v. Gijzel. In
■Augustus zond de Congregatie Pater H. Hart-
wijk uit Leiden en Br. Laurentius Vink uit
Halfweg, ook de Eerw. heer Holzer uit
1 laardingen werd door de Propaganda naar
Finland gezonden en nu kon Mgr. Buckx zijn
arbeid met vijf priesters en een broeder be
ginnen.
Gemakkelijk was het werk dezer Missionaris-
een niet. De kerkjes waren oud en vervallen
en moesten zooveel mogelijk hersteld worden. Er
moest gezorgd worden voor roomsche lectuur.
De opvoeding der jeugd was een der grootste
belangen en Mgr. T>ep hiervoor de hulp in
van de Zusters van bet Allerheiligst Hart van
Jesus, wier Moederhuis is gevestigd te Moer
dijk. In Augustus 1922 vertrokken, de drie
-
jPii» -
tSBVwSki
-
In 't jaar 79 na Christus begroef de
Vesuvius met Pompeji ook het stadje Hercu-
lanum. Terwijl Pompeji werd bedolven onder
een laag van gloeiende aschverdween Her-
culanum onder een 16 meter hoogen lava- en
modderstroomdie tot een rotsachtige massa
verhardde.
Hierdoor is het verklaarbaar, dat ftercu-
lanum eerst zooveel jaren later werd omge
graven. In het midden der 18e eeuw werd er
een begin mee gemaakt, doch de primitieve
methode van boren beschadigde een groot
gedeelte der ondergrondsche monumenten.
Onvoldoende technische en financieele hulp
middelen deden een tweede poging (1869-76)
mislukken.
Totdat, nu vier jaar geleden, in Mei 1927,
het opgravingswerk ter hand werd genomen
onder leiding van prof. Majuri. Methodisch
en met succes. De huizen van het stadje Resi-
na, dat boven het verzonken Herculanum
werd gebouwd, werden door den staat ont
eigend en afgebroken, en waar voor kort nog
het leven der twintigste eeuw raasde, welft
thans de blauwe Zuiderhemel zijn koepel
over de gebroken muren van een tweedui
zendjarige doodenstad.
Reeds een groot gedeelte der straten, die
van de oude bovenstad naar zee leidden, is
blootgelegd. En waar eens de zee. het stadje
begrensde, kwam de lange kademuur vrij
van een Herculanische „villa" met een lang
terras, (zie bovenstaande foto).
lntusschen gaan de opgravingen rusteloos
verder. Iedere meter weggegraven grond kan
immers nieuwe verrassingen brengen.
eerste Eerw. Zusters naar Helsingfors, waar
zij een school e-n internaat openden. Dit werk
groeide, zoodat de Eerw. Zusters zich nu ook
te Viborg gevestigd hebben. In Helsingfors
werd het huis te klein en moest een grooter
huis worden aangekocht. Ook het aantal
priesters werd uitgebreid.
In het geheim Consistorie van 23 Mei 1923
werd door Z. H. Paus Pius XI Mgr. Buckx
benoemd tot Bisschop en.tot Apostolisch Vicaris
van Finland. De plechtige consecratie is op 15
Augustus 1923 geschied in de Kathedrale Kerk
van Helsinfors.
Huldiging door zijn land-
genooten.
Er heeft zich een buldigingsoomjté ge
vormd, om Moïiseigneur's landgenooten bekend
te maken met het jubilé, dat Hij viert om
aan te sporen Monseigneurs' zwaren arbeid
vooral morgen in bet gebed en de H. Com
munie te gedenken en tevens om de gelegen
heid open te stellen, om door een finantieele
bijdrage, welke met de handteekeningen der
schenkers Monseigneur zal worden aangeboden
als een bewijs van hoogachting en waardeering
ën voor zijn persoon, die door zijn eenvoud
ons aller sympathie heeft gewonnen, ën voor
zijn werk, dat onze bewondering afdwingt,
daar elk werk uit zooveel moeilijkheden en
bezwaren moet worden voortgebracht.
Het giro-no. is 108807 Mi-ssieprocuur, Huldi-
gings-Comité Mgr. dr. J. M. Buckx, Rotterdam.
H. DE GROOT S.C.J.
Algemeene vergadering der
Federatie.
Onder presidium van mevrouw W. Bijvoet
van Haaren, werd te Utrecht, in het „Kasteel
van Antwerpen", de jaariijksche algemeene ver
gadering gehouden van de Federatie der R.K.
Vereenigingen ter Bescherming van Meisjes in
Nederland.
Een woord van oprechten dank werd gebracht
aan Mgr. B. de Wit, die tal van jaren als geeste
lijk adviseur de federatie met raad en daad ter
zijde stond maar wegens hoogen leeftijd deze
functie moest neerleggen.
Dank werd ook gebracht aan Z. H. Exc. Mgr.
J. H. G. Jansen, die deken Th. Knuvelder als
nieuwen adviseur benoemde. En daardoor de
vereeniging een groote kracht gaf.
De Hoogeerw. adviseur bedankte dan de
presidente voor bare vriendelijke woorden en
wees er met nadruk op, dat het werk der
Meisjesbescherming een gewichtig werk en een
waar apostolaat is.
Vervolgens' bracht de secretaresse liet jaar
verslag uit over 1930, waarna het financieele
verslag der penningmeesteresse volgde. Beiden
werd dank gebracht.
Mededeelingen werden gedaan over de Ned.
F I. O. M. en de schoolpropaganda; dit laatste
is nog slechts een plan in voorbereiding, doch
zal zeker dit jaar tot staind komen.
Van 11 tot 14 Juni a.s., zal te Budapest het
9de Internationale Congres plaats hebben; waar
vier dameB de vereeniging zullen vertegenwoor
digen.
Het door de Ned. Vereeniging voorgesteld
agendapunt is de Emigratie-Immigratie,
wegens de moeilijkheden, welke worden onder
vonden met de tallooze buitenlandsche meisjes,
ie in ons land pogen een betrekking te vinden,
'erop werd het woord verleend aan den
e em w heer l. Goetstouwers, redacteur van
de „zitabode", maandblad voor de R.K. meisjes
die in particuliere dienstbetrekking zijn. Hij
wist de vergadering te overtuigen, van het
groote nu cat ook deze meisjes baar eigen
orgaan hebben.
Mej. Tine van Ketwieh bracht verslag uit
over „Het Orgaan en mejuff. j Schwer over
liet Centraal-Bureau en de actie der Duitsche
meisjes.
Er zijn thans 12 gesalarieerde en 15 vrij
willige krachten. Ofschoon dankbaar voor de
Rijkssubsidie, groot 2.000.en gemeente
subsidies moest toch nog een nadeelig saldo
van 3.081.44 geboekt worden.
Diverse voorstellen waren ingekomen van
Federatie en Diocesen, w.o. een voorstel tot
zoo zorgvuldig mogelijk controleeren van mis
leidende advertentie's in dag- en weekbladen;
bet oprichten van tehuizen met beperkte vrij
heid voor de werkende meisjes, het verkrijgen
van bet recht tot bet alleen voeren van de
gele streep voor de vereeniging.
Uitvoerige besprekingen werden hierover
gevoerd waarna, met een woord van dank aan
de presidente, voor de goede leiding, de verga
dering werd gesloten.
Beslissing voorloopig weer
opgeschort.
De gemeenteraad van Leid-en is gisteren be
gonnen met de behandeling van liet vooTStel
van B. en W. om
a. liet terrein Steenstraat en liet terrein
Lammermarkt niet te bestemmen voor den
bouw va® een nieuw raadhuis;
b. bet college in de gelegenheid te stellen
bet advies in te winnen van een commissie
va® deskundigen over het geveilplam-Dudofc.
Namens de sociaal-democratische raadsfractie
is door den heer Sohüller voorgesteld de be
slissing omtrent punt a van heit voorstel van
B en W. aa® tie houden en het advies van de
commissie van deskundigen in te winnen over
het terrein Lammermarkt.
Namens de rechterzijde is voorts door den
lueer Wittaier cjs. voorgesteld om
a. den heer Dudok uit te nooddgen een plan
tie ontwerpen voor een nieuw raadhuis zonder
behoud van den ouden gevel;
b. enkele andere architecten uit te noodi-
gen plannen te ontwerpen voor een nieuw
raadlbuis zonder of met behoud va® den ouden
ge vei;
c. als plaats voor het raadhuis met en zon
der behoud vain den ouden gevel aan te wijzen
het terrein aa® de Breestraat.
De heer Wllmer lichtte dit voorstel nader
toe en betoogde, dat de Breestraat de eenige
juiste plaats is voor een nieuw raadhuis. Het
terrein acht spir. girooP-genoeg indien het wordt
uitgebreid tot de Korenbrugsteeg. Uitbreiding
tot de Maarsmansteeg achtte spr. te kostbaar.
Met nadruk wees spr. er op, dat de raad zich
aam het plan-Dudok bindt indien de commissie
vam deskundigen geen overwegend bezwaar
daartegen heeft.
De heer Parmentier (A.R.) verdedigde even
eens het rechtsche voorstel en oefende critiek
uit op het ontwerp van den heer Dudok.
De heer BOSMAN (Lib.) betreurde het, dat
de rechterzijde van het stad'huts-vraagstuk min
of meer een partij-kweisitie heeft gemaakt en
achtte voorts het voorstel van de rechterzijde
een onlbeleefdheid tegenover B. en W., daar
men hierdoor de leiding uit"de handen van het
college neemt.
De wethouder van fabricage de heer Splin
ter (C.H.) zette uiteen dat het college na alle
critiek op het gevelplan Dudok behoefte heeft
aan het advies van Onpartijdige deskundigen.
Het voorstel om een commissie van deskun
digen te benoemen is in het college met alge
meene stemmen genomen. Gaat de raad met
dit voorstel mee, dan is meervoudige opdracht
in de toekomst niet uitgesloten, wanneer het
advies van deskundigen er toe zou leiden, dat
B. en W. het gevelplan Dudok niet zouden kun.
nen aanvaarden. Het is onjuist dat de raad
zich door de oommissie van deskundigen bindt
aan bet gevelplan Dudok. De raad blijft vol.
komen vrij. Het voorstel der rechterzijde acht
te spr. terugkomen op een genomen raadsbe
sluit en hij vond het moreel ongeoorloofd tegen
over den heer Dudok. B. en W. zijn thans ook
niet bereid praeadvies uit te brengen op het
voorstel der rechterzijde. Eerst wenschen zij
praeadvies te geven over bet plan Dudok. Spr.
gaf de rechterzijde in overweging haar voor
stel voorloopig in te trekken.
Verschillende sprekers maakten er bezwaren
tegen dat de voorzitter heeft toegestaan, dat
het voorstel der rechterzijde is behandeld, hoe
wel het niet op de agenda voorkwam.
Na re- en dupliek werd ondanks een drin.
gend verzoek van den voorzitter om niet te
besluiten tot uitstel van behandeling van punt
a van het voorstel van B. en W met 23 tegen
8 stemmen aangenomen een voorstel.Van Eek
(S.D.A.P.) om de voorstellen der rechterzijde
in handen te stellen van B. en W. om praead
vies en de beraadslagingen over de stadhuis-
kwestie te schorsen.
Lager dividend.
De Raad van Beheer der N.V. Exploitatie
Maatschappij Scheveningen zal aan de deze
maand te houden algemeene vergadering van
aandeelhouders voorstellen het dividend over
bet afgeloopen jaar te bepalen op 8 pet. (vorig
jaar 12 pot.).
Op den bekenden Teersdijk bij Nijmegen is
gisterenmiddag de autobus van den dienst
NijmegenGrave van de firma v. d. Rijdt van
den dijk geslagen. De chauffeur merkte op het
oogenblik, dat de wagen op den ongelijken
weg botste, dat het stuur weigerde.
De bus, waarin 23 personen zaten, meestal
uit Wychen en Grave, sloeg van den 3. M
hoogen dijk in het weiland. De beer den Doop
uit Grave, die bij den val van den wagen naar
buiten wilde springen, werd in den val mee
gesleept en dood gedrukt onder de autobus,
In den wagen zelf ontstond een hevig ge
schrei, maar dank zij de stevige constructie
van de carrosserie, brak de wagen niet en
konden de passagiers uit den wagen gered
worden.
Drie van de passagiers werden gewond,
waaronder de heer J. Laane uit Wychen, die
een ribbenfractuur kreeg en de dames A,
Loefen en Toonen, die aan het gelaat door
glasscherven gewond werden. De anderen
kwamen er wonder boven wonder zonder eenig
letsel af.
De motor heeft niet geleden, ook bet chassis
heeft zich goed gehouden; alleen de carrosserie
werd aan den kant, waarop zij in bet weiland
viel, zwaar beschadigd.
De wagen was niet verzekerd. De politie
trof veiligheidsmaatregelen, zoodat bet ver
keer weldra geregeld verder kon gaan. De
wagen werd later uit bet weiland getrokken.
De firma van de Rijdt reed reeds 8 jaar
de route NijmegenGrave, zonder eenig
ongeluk gehad te hebben. Dit ongeluk wordt
dan ook geweten aan den slechten toestand
van den weg, waarover ieder automobilist
klaagt. Men weet, dat deze weg in het wegen
plan is opgenomen ter verbetering.
Verschrikkelijke oogenblikken voor
een vader, die machteloos
moest toezien.
Men meldt ons uit ten Boer (G.)
Een drietal jongens uit het naburige dorp
Woltereum bad Zondag den geheele® middag
gevoetbald en ging na afloop in de Woltersum
sdhe Ee baden. De afkoeling is vrij zeker t;
plotseling geweest, althans de 14-jarige J.
Meedema verdween in de diepte.
Een poging van den 17-jarigen boerenknech
G. Velthuis om den knaap te redden mislukte
Met veel moeite gelukte het tenslotte de®
boerenknecht op bet droge te brengen. De vader
van j. Meedema was spoedig tea* plaatse, doch
moest, omdat hij niet kon duiken van redidiingS'
pogingen afzien.
Spoedig arriveerde de heer W. R. v. d. Meer
arts te Ten Boer, die zich te water begaf en
er bij ©6n tweede poging in mocht slagen den
jongen boven te brengen. Kunstmatige adem
baling leverde evenwel geen resultaat meer op.
De arts kon slechts den dood oonstateerem.
Drie boerderijen door het vuur geheel
of gedeeltelijk vernield.
Zondagmiddag tegen half vier heeft een felle
brand gewoed in eenige boerderijen in bet ge
hucht Caumer, gemeente Heerlen.
De brand ontstond, meldt de Limb. K., in de
woning van den beer Cranen en is vermoedelijk
te wijten aan een defecten schoorsteen. Deze
woning maakt deel uit van een viertal boer
derijen, die aan elkander zijn gebouwd, waar
door weldra ook de behuizingen van v. d. Berg
en Trypel® door de boogoplaaiende vlammen
werden aangetast.
Na twee uur was men het' vuur meester.
De woning van den beer Granen brandde ge
heel uit. Vele meubels konden niet tijdig ge
noeg worden gered en gingen in de vuurzee
verloren. Bij pogingen om nog te redden wat
te redden viel, kwamen de heer Cranen en een
helper bijna onder het instortende dak terecht.
Aanvankelijk werd een spaarbankboekje, dat
in de woning was opgeborgen, vermist. De
eigenaar van 't boekje waagde zich met den
hoofdagent van Heerlerbaan in bet brandende
huis en mocht er in slagen bet kostbare boekje
te bergen.
Van de woning van v. d. Berg brandde een
schuur af, waarbij 2000 K.G. hooi verloren ging,
terwijl het vuur ook in eenige kamers door
drong en daar geringe schade aanrichtte.
In de behuizingen van Trypels en v. O. werd
door het vuur niets vernield. Beide woningen
bekwamen echter vrij belangrijke waterschade.
Chauffeur rijdt om aanrijding te
te voorkomen tegen een
boom.
Gisterenavond omstreeks zeven uur had te
Hengelo een ernstig auto-ongeluk plaats. Het
14-jarig dochtertje van S., wonende aan den
Castorweg aldaar, reed op haar fiets van ge
noemden weg den Oldenzaalschen Straatweg
op, toen daar juist een auto naderde uit de
richting Oldenzaal. De chauffeur trachtte door
uit te wijken nog een aanrijding te voorko
men, doch tevergeefs. Het meisje werd door
den auto gegrepen en tegen den grond geslin
gerd. Zij was vrijwel op slag dood. De auto
kwam met volle vaart tegen een boom terecht
en is geheel vernield. De chauffeur werd
niettemin slechts licht gewond. Omtrent de
schuldvraag stelt de politie een onderzoek in.
JONGENS VERMIST
Sinds drie dagen zijn te Eindhoven de 16-
jarige jongens J. S. en K. J. vermist. Beide
knapen zijn flink voor hun leeftijd. K. J. is er
al eens meer vandoor geweest. Men heel't geen
vermoeden, waarheen de knapen zich hebben
begeven. De politie beeft de zaak in banden.
Een man, die zich vergist had, slapende
in de spreekkamer aan
getroffen.
Vanaf de boven-ballustrade van bet klooster
der Eerw. Zusters Ursulinan op den Soharner-
weg te Maastricht werd aan voorbijgangers
verzocht om de dichtst bijwonende marechaus-
sées te waarschuwen, wijl er ziob een inbre
ker in bet klooster bevond. Een der interne
onderwijzeressen bad in bet middernachtelijk
uur gerucht aan haar celdeur gehoord en was
hevig geschrokken daar zij een inbreker had
gezien.
De marechaussées kwamen, doorzochten het
gebouw en kwamen tenslotte met getrokken
revolver in de spreekkamer, waar aan een ta
fel 'n man zat te slapen. Toen bij uit zijn
slaap gewekt was verklaarde hij te meenen
in z'n eigen woning te zijn. Het W. C. raampje
was losgeschroefd en wederom op z'n plaats
gebracht, hetgeen de volgende verklaring ten
gevolge had. Als hij laat thuis kwam klom
hij steeds door het W. C. raampje om oneenig-
held met zijn vrouw te voorkomen. De man
werd aangehouden en bleek 'n bewoner te zijn
van het Witte-Vrouweveld. Een zijner dochters
was bij de Zusters op school. De hevig ge
schrokken onderwijzeres beeft dien dag het
gebruik van haar spraakvermogen gemist.
ERNSTIGE VECHTPARTIJ.
Gisternacht had op het Oranjeplein te
's Gravenhage een vechtpartij plaats tusschen
eenige minder gunstig bekend staande indi
viduen. Een hunner werd daarbij met een mes
in den hals gestoken en is naar het zieken
huis Zuidwal vervoerd. Zijn toestand is niet
ernstig. Een 38-jarige chauffeur wonende daar
ter stede kreeg ook zijn deel, bestaande uit
een vuistslag in het gelaat, waardoor hij een
oogenblik bewusteloos geraakte, alsmede een
gespleten onderlip, welke, eveneens aan ge
noemd ziekenhuis werd verbonden. De dader
van deze heldenfeiten wist in een auto te ont
komen, doch is bij de politie wel bekend.
Zondagmorgen te 11 uur is te Vleuten het
6-jarig dochtertje van den heer W., toen zij
met eenige vriendinnetjes aan het wandelen
was, door een onbekend persoon opgepakt en
meegenomen in diens auto. Een voorbijgang
ster, mej. L., die zag wat er gebeurde, had de
tegenwoordigheid van geest om het autonum
mer op te nemen. De auto reed snel door,
waarop het kind hevig begon te gillen. Toen
het schreeuwen aanhield heeft de man voor het
buis van den gemeenteveldwachter gestopt en
het kind weer op den weg gezet. Hij verklaarde
het kind te hebben meegenomen, omdat bet
midden op den weg voor zijn auto aan het
spelen was. Mej. L. heeft echter aan de politie
medegedeeld, dat hiervan geen sprake was.
Deze heeft thans een onderzoek ingesteld.
Ernstig gewond naar het zieken
huis gebracht.
De dochter van den landbouwer H. D. te
Terheijden werd aangereden door een van
Breda komenden vrachtauto, afkomstig uit
Loosduinen en bestuurd door J. B. Het meisje
werd zóó gewond dat onmiddellijk geestelijke
en geneeskundige hulp moest worden ingeroe
pen, terwijl onverwijlde overbrenging naar het
St. Ignatius-ziekenhuis te Breda noodzakelijk
geacht werd.
De chauffeur die was doorgereden, werd te
Moerdijk aangehouden en teruggebracht naar
Terheijden, waar hem een verhoor afgenomen
werd De auto is in beslag genomen.
Op die Laan v. Meerdervoort te 's Gravenhage
reed* een personenauto eerst tegen een
lantaarnpaal en daarna tegen een anderen
auto op. Een inzittende van den eersten auto,
de 18-jarige J. v. R., wonende aan de L. v.
Meerdervoort, werd beduidend aan het hoofd
verwond. Na door een in genoemde straat wo
onden dokter te zijn verbonden is hij ter ver
dere behandeling per particulieren auto naar
bet Ziekenhuis Zuidwal gebracht en vandaar
weder naar huis gegaan. De kraanwagen der
politie beeft eerstbedoelden auto naar het
Hoofdbureau vervoerd.
INBREKERS, DIE SCHIETEN.
Gisterennacht hebben inbrekers in café v. d.
Heuvel aan den Boschdijk te Eindhoven, fles-
schen drank .sigaren enz. weggehaald. Daarna
gingen zij een paar huizen verder op bezoek
bij den landbouwer R. Zij stalen hier 13 kippen
en sneden ze ter plaatse den hals af. De
koppen lieten ze achter. Honderd meter verder
maakten ze de kippetjes panklaar. Eenige pas-
seerende visscbers bleven staan kijken, maar
werden door de dieven, die schoten, op de vlucht
gejaagd. Dit schieten trok de aandacht der
politie, die daarop twee der heerschappen, de
gebroeders van S. uit Woensel, arresteerde,
waarna zij in den loop van den dag, den derde
F. v. M., nog heeft ingerekend.
HET VERGAAN VAN DE SLEEPBOOT
„VEERGAT".
Men meldt ons uit Wieringen:
Omtrent het vergaan van de sleepboot „Veer-
gat'' vernemen wij nog, dat de stoker nog po
gingen heeft ondernomen om den machinist
te waarschuwen. De stoker kwam in een draai
kolk terecht doch kon door middel van een
lijn aan land worden getrokken.
De kapitein A. Bakker uit Rotterdam was
gehuwd en 34 jaar oud. Hij vierde juist dien
dag zijn verjaardag. De gehuwd' Machinist A.
Visser was 52 jaar en de matroos Luurman A.
Broere 23 jaar.
EEN RAADSLIDMAATSCHAP-KWESTIE.
Te Eindhoven is door de R. K. Kiesvereeni-
ging o.a. gecandideerd de heer van Gastel, oud
secretaris van Strijp. Hij komt voor op een
zeker verkiesbare plaats. Ingewijden houden zich
bezig met de vraag, of deze heer als raadslid
zal kunnen worden toegelaten of niet, en welke
er ai dan niet de gevolgen van kunnen zijn.
De heer van Gastel n.l. is in 1920 bij de an
nexatie benoemd tot ambtenaar van de ge
meente Groot-Eindhoven. Hij heeft deze functie
nooit aanvaard, wijl hij haar niet gelijkwaar
dig achtte met zijn secretarisschap van de ge
annexeerde gemeente Strijp. Wachtgeld heeft
hij ook nooit ontvangen, wijl hij de functie
niet aanvaardde en tot dusverre heeft bij dat
wachtgeld ook niet opgevorderd. Te zijner tijd
heeft bij vroeger gezegd, zal bij wel optreden.
Mocht de heer van Gastel thans nog ambtenaar
zijn, dan zou hij niet als raadslid kunnen wor
den toegelaten; wordt hij toegelaten, dan zou
blijken, dat men hem niet meer als ambtenaar
beschouwt. Men vraagt zich af, of het een of
het ander van eenigen invloed kan zijn op de
kwestie met de gemeente, welke in 1920 begon
nen is, zooals boven meegedeeld.
61ste algemeene vergadering.
In de groote sociëteit te Zutphen is Zaterdag
de 61ste algemeene vergadering gehouden van
bet Nederlandsch Tooneeiverbond
Na het gebruikelijke welkomstwoord van
den voorzitter van het Verbond, den heer dr.
Tjebbo Franken, hield deze een rede, waaraan
het volgende is ontleend.
Als oorzaken van bet verval van ons beroeps-
tooneel noemde spr. drie zaken: voorop de ma
laise, vervolgens de film en de radio. Maar er
is méér en dat is het dilettantisme. Ziet bier
bet wonderlijke: zij, die niet of zelden in den
schouwburg komen bij het noodlijdende tooneel,
spelen zelf voor volle zalen.
Er zijn honderden dilettantengezelschappen
in ons vaderland, maar hoe gering is hun be
langstelling voor bet beroepstooneel. Ze spe
len grootendeels die stukken, welke voor bet
tooneel al zijn afgedaan, oorspronkelijk werk
geven ze zelden of nooit en ook bij hen is de
Nederlandsche tooneelschrijver een onbekende
grootheid. Wat zou het goede dilettantisme als
proeftooneel voor den Hollandschen auteur van
groote waarde kunnen zijn en hoe zou het be
roepstooneel daar te rade kunnen gaan of een
stuk levensvatbaar ware voor den schouwburg.
Als verdere factoren, welke ons tooneel on
verdiend benadeelen, wees spr. op de hooge
belasting, welke de overheid op de voorstel,
lingen legt en de wel eens al te scherpe critiek
der critici.
Al deze oorzaken samenvattende gelooft spr.
dat er onder de aanwezigen weinigen zullen
zijn, die niet te vinden zijn voor de plannen
tot reorganisatie, welke in deze vergadering
behandeld zullen worden. Andere tijden zijn
aangebroken, de deftige gemoedelijkheid van
vroeger is voorbij; wij moeten de werkkiel aan
trekken en -ons tusschen de massa bewegen.
Het Tooneeiverbond moet toegankelijk worden
voor nagenoeg iedereen door het stellen van
een minimum contributie, met als voordeelen
daarvan echter alleen de ontvangst van een
eenvoudig blad, dat de leden geregeld op de
hoogte houdt van alles wat belangrijk is op
ons tooneelgebied, zoowel binnen als buiten
ons land. Wij hebben grootsche plannen, be
sloot hij, voor een nieuwe Tooneelschool, welke
dringend noodig is, gij hebt voorstellen tot
reorganisatie, welnu laten wij dan aan 't werk
gaan.
Na afdoening van het punt begrootingen en
rekening en verantwoording werden de vier
aan de beurt van aftreden zijnde leden van bet
H. B., t.w. de beeren mr. J. van Scheviehaven,
dr. J. de Vrieze, Louis de Vries en H. G. J.
Schillemans herkozen.
Reorganisatie-voorstel.
In de middagvergadering werd uitvoerig
gediscussieerd over het voorstel van de afdee-
ling 's Gravenhage tot reorganisatie van het
Nederlandsch Tooneeiverbond.
De afdeeling wensoht dat de reorganisatie
in den volgenden geest geschieden zal:
Het Ned. Tooneeiverbond stelt zich ten doel
de instandhouding van de Tooneelschool te
Amsterdam en voorts den steun aan bet too
neel in Nederland. Ter bereiking van het eerste
doel (Tooneelschool) dragen de afdeelingen
minstens de helft van haar inkomsten aan den
Penningmeester van het Hoofdbestuur af. Ter
bereiking van bet tweede doel wordt in alle
opzichten vereischt een geregeld contact en
overleg met de tooneeldirecties, zoowel door
hoofdbestuur als afdeelingsbesturen. Het Ned.
Tooneeiverbond beraamt alle maatregelen,
welke bevorderlijk kunnen z(jn aan den bloei
van het Nederlandsch tooneel en staat, wan
neer daartoe aanleiding is, deze voor bij de
overheden van den lande, van de provinciën
en gemeenten. Het Verbond bevordert de uit
gave van een tijdschrift of jaarboek, gewijd aan
'bet Nederlandsch tooneel. Het Hoofdbestuur
en de afdeelingsbesturen nemen voorts alle an
dere middelen tp baat, welke aan het doel be
vorderlijk kunnen zijn.
Een commissie, samengesteld uit vertegen
woordigers van het hoofdbestuur en de door de
algem. vergadering te bepalen, zal alle maatre
gelen voorstellen welke moeten worden geno
men le. om. zoo noodig, de Statuten en bet
Huishoudelijk Reglement van het Verbond met
het bovenstaande in overeenstemming te bren
gen en 2e om de werkwijze van het Verbond
en van de afdeelingen voor de toekomst ten
principale vast te stellen.
In de voortgezette algemeene vergadering
van het Nederlandsch Tooneeiverbond beeft de
algemeene secretaris, Mr. J. de Vrieze, mede
gedeeld, dat mej. J. P. Kortenoever 10.000 gul
den aan de Tooneelschool te Amsterdam bad
vermaakt; het plan voor de verbouwing der
school is in alle details opgemaakt en ligt voor
de leden ter inzage. Ter sprake kwam voorts
de achteruitgang der financiën van 't Verbond;
van Rijk en Provincie is geen verhooging van
subsidie te verwachten.
De Tooneelschool kost veel geld en indien er
niet op een of andere wijze hulp komt, zal het
verder financieren der school niet mogelijk zijn.
Het voorstel tot reorganisatie van het Too
neeiverbond, ingediend door de afdeeling
's Gravenhage, waarvan wij den inhoud reeds
hebben medegedeeld, vormde in de middagver
gadering een punt van uitvoerige discussie,
welke tot resultaat bad, dat het eerste deel van
bet voorstel, dat de instandhouding der Too
neelschool beoogt, door het afdragen door de
afdeelingen van minstens de helft van haar
inkomsten aan den penningmeester van het
hoofdbestuur, werd ingetrokken.
Op voorstel van mr. de Vrieze werd tenslotte
besloten de uitwerking der verdere plannen in
overweging te geven aan het hoofdbestuur,
zoo noodig jn overleg met de afdeeling Den
Haag.
De vergadering is hierna gesloten.
