DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
STADSNIEUWS
'SilffiRM
EREENfW
Bij de plantenveredelaars
54ste JAARGANG
DINSDAG 23 JUNI 1931
Nö. Ï6Ö5S
WAAROM OP LIJST ZES?
MAG ONZE BURGEMEESTER
ROOMSCH ZIJN?
BUREAU: KOEMARKT 4. SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. 68085
ÏV,
PROPAGANDA VERGADERING
„RECHT, PLICHT EN ORDE"
DE RAADSVERKIEZINGEN
spreekuur
JAN BRUINEMAN BURGEMEESTER
VAN DRUTEN
WAT DE CORRESPONDENT VAN
DE ANTI-REVOLUTIONNAÏRE
„ROTTERDAMER" ZAG
DIT NUMMER BESTAAT Uil
DRIE BLADEN
NOTEERING MOUTWIJN
SPIRITUS
EN
GEEN GEBREKKIGE APPETIT, MAAR WEL EEN DITO
PORTEM ONNAIE
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden 3.25; per maand 1.10;
per week 25 cents.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zün steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 5 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels: 1.55, elke regel meer 25 ct%
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prtjsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadvert. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën: 5 regels 0.50; 10
regels 1.15 regels 1.50, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering: 500.bij overlijden door een ongeval; 500.bij verlies van beide handen, voeten of oogen; ƒ250.bij verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150.bij verlies van een duim; 75.bij verlies van een wij»
vinger; 50.bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25.bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad worden afgedrukt
Zooals altijd bij da verkiezingen, deed die
S. D. A. P. ook ditmaal weer een gooi naar
onze katholiek© arbeiders. En ttain komt ze
weer mist hst oude afgezaagde, door sociaal
democraten, die eerlijk zijn, zelf herhaaldelijk
weerlegde praatje aan: waarom zoudlt ge hier
niet op de socialisten mogen stommen, terwijl
ge het ln Engeland wel tnoogt?
Do politieke verhoudingen zijn .in Engeland
geheel anders dam ten onzent. Diaar kent men
tot op hedieo geen katholieke politieke partij.
Ze zou, wegens het geringe percentage van
de katholieken dn het lanld, geen vertegen
woordigers gekozen kunnen krijgen en al heel
zeker niet, nu imen daar de evenredige verte
genwoordiging uiefc kent. De - katholieken
stemmen dus op de bestaande politieke pair
tijen en trachten daarop invloed uit te oefe
nen. Een van die partijen Is de labour.pajrtij,
welke thans onder haar leider Mac Donald
aan die regieering lis. Wanneer nu onze socia
listen spreken van die Engelsche socialistische
partij, dan bedoelen ze daarmee de labour-
parüji, maar ze vergeten daarbij, bewust of
on/bewust, dat die Jabour-pairtij absoluut geen
socialistische partij is. Veeleer zou ze demo
cratische pairtij of hoogstens arbeiderspartij
genoemd kunnen worden. Oip hetzelfde oogen
blik dia(t da lalbour-pairtij eietn socialistische
partij zou worden, een niet door de Bisschop
pen alleen, maar door het hoogste gezag in
die Kerk om haar leerstel Lingen veroordeelde
pairtij, zouden die katholieken 3m Engeland!
aan die partij den rug tofckeerenhaar den rug
moeten toekeeren, omdat men kon het
nauwelijks een week geleden in „De Sooia
liat" nog lezen godsdienst en socialisme
niet vereenigbaar zijn, omdat ,,een waar so-
ciailist zich op bepaalde punten moet hebben
losgemaakt van de Kerk", en verder; „men
kan geen betrouwbaar socialist zijn, als er
niet een barst is gekomen ln het geloof".
Wie dus op socialisten stemt, heeft een
barst iin zijn geloof gekregen. Socialisme en
Katholicisme, die socialist SdhnnMft zegt het
openlijk, zijn niet met elkaar te vereenlgien.
Wie op den socialist stemt, sitemit dus tegen
het Katholicisme.
We hoeven dat limtussichen niet meer te her
halen. De katholieke arbeiders weten zelf
wat hun te doen staat. Ze stemmen op lijst
zes, omdat zie katholiek stemmen; ze stem-
mem op lijst zes tevens omdat zij weten, dat
hun belangen de afgeloopem raadsperiode
heeft het weer bewezen bij de Katholieke
firaotie tem volle veilig zijn. Daarvoor hebben
ze geen socialisten noodig.
Morgen stemmen alle katholieke kiiesgereeh.
tligden op lijst zes, omdat we willen dat onze
katholieke beginselen ook in dem gemeente
raad tot uiting komen, en zoo sterk tot uiting
komen, dat hetgeen praetiseh uit diie begin
selen voortvioeiit ook im heli gemeentelijke
openbare leven in de daad worde omgezet.
Beginselen in den gemeenteraad, in de ge
meentepolitiek? Waar dient dat voor? We be
handelen de zaken zakelijk; beginselen hebben
daar niets mee te maken.
Zoo redeneerem velen die ófwel er geen be
ginselen op na houden óf en dat is wel
heiel eigenaardig die bij allies wart ze dan
zo° zakelijk zeggen te behandelen, bun liberale
beginselen laten spreken.
Teaecht zei wethouder de Bruin nog bij de
jongste begirootdngsdobatten, dat de beginselen
de wereld beheerschen. Zoo staat het ook met
het kleine wereldje dat gemeente heet.
Voorbeelden? We hebben ze t© over gehad
ook ln onzen gemeenteraad dn de straks af
gesloten vierjarige periode. Mem demjke aan
do schriele subsidlieering van ons Katholieke
Ziekenhuis; aan do weigering om, een Katho
lieke huishoudschool noodig te verklaren; aan
de debatten over het verbod om „De Tribune"
In de openbare leeszaal te leggen.
Beginselen beheerschen de wereld. En als
wij niefc zorgen, dat de onze, de katholiek®
het zijn, die de wereld regeeren, dan zullen an
deren die taak opeiscben. Diit zal de eindstrijd
worden: Katholicisme of Communisme. Al wat
daar tusschen lttgt 't proces kan korter of
langer duren, miaar eens zal het zoo staan
zal to kiezen hebben, of heft zal afzijdig, zon
der invloed staan. Lazen we niet nog heel kort
geileden iin ,JDe Standaard", het orgaan van den
anti-re vol u tionnalren leider Col fin, een opvol
ger van dir. Kuyper, dat het Katholicisme de
hiecthtste dam tegen het opstuwend communis
me vormt. Zien we het uiet in de pnactijik Jn
Duitschland, waar het Katholieke Centrum,
gesteund door alle goed wil lenden, ook door
de soaiaal-democnaitie, efen invloed uitoefent:,
onvergelijkelijk grooter, dan zijn getalsterkte
wettigen zou?
Wie knabbelt aan dien stérken dlam, dlle
hot KafthoLooisme is, knabbelt aan den dam
die het bolwerk vormt tegen de afschuwelijkste
{klaag van onze tijden.
Wij katholieken zullen bouwen aan dilen dam,
we zullen hem sterk maken niaair onze krach
ten; we zulllen dat doen, door allen morgen te
stemmen op nummer één van die Katholieke
lij siS,
MR. M. M. VAN VELZEN.
De burgemeester heeft Zondag meegeloopen
in een Katholieken optocht! De heer Stule-
meijier, onze burgemeester is Katholiek en dat
is eigenlijk al meer dan erg, want een goed
burgemeester kan alleen liberaal zijn! Maar
hij durft er nog voor Uit te komen, dat hij
Katholiek iis ook, en dat loopt toch wel heele-
maial de spuigaten uit!
Meeloopen in een Katholiek© demonstratie.!
Een voorbeeld durven gieven van Katholiciteit!
De „Schiedamisebe Courant" voor wie een
Mappe-vaatdoeken liberalisme het toppunt is
van neutraliteit en blijkbaar ook het hoogste
ideaal, dat ze zich van een burgemeester vor
men bam, is geërgerd.
Een burgemeester, die Roomseh durft zijn
op straat; dlle meeloopt in een Roomschen
sltoet niét in een politieken; met politiek
had die heele demonstratie niets, maar dan
ook niets te maken en dat weet de Schledam-
sohe ook wel maar dian toch in een uitge
sproken Roomschlem stoet en nog wel aan dien
kop daarvan. Hadden ze hem nu nog maar
weggemoffeld bijvoorbeeld tusschen de P.T.T.,
of tusschen „St. Eloy", de mannen met den
dreunenden stap en de stevig© knuisiten, dan
had men hem tenminste niiet zoo opgemerkt;
of liever nog op den wagen van „Simt Ser.
vatius" met een Slnterklaasbaard en een snor
a la Kaiser Wilhelm, dan was hij heelemaal
niet herkend en dian had hij geen.... ergernis
gegeven.
Iedereen mag in zijn particuliere leven doen
en laten wat hij wil leve immers onze hoog
geroemde vrijheid alleen, als hij burgemees
ter is, dian weg met dlle vrijheid, wanneer
althans die vrijheid zich op katholieke wijze
uft. De burgemeester zij dan Katholiek
diaar valt miieite meer aan te verhielpen als
hij het dian maar miet toont, maar geen per
soon, geen karakter is
Hij weet het nu: wil hij de gunst en de
recommandatie hebben van de liberale Schie-
damsöhe Courant, dan zal hij zijn beginselen
overboord hebben te gooien, dan zal hij een
onpersoonlijkheid, een slappeling zonder karak
ter hebben t© zijn.
We durven de „Scliied. Courant" wel zeggen,
diat de heer Stulemeiijer voor die fraaie rol
met alle beslistheid past.
Rede van den heer P. Kasteel
Wat iedere Katholiek voor
morgen weten moet
1. Stemt morgen nummer één van lijst ZES.
2. Gaat reeds vroeg stemmen.
3. Wie stemgerechtigd is, maar geen op.
noepingskaart mocht ontvangen hebben, ga
toch stemmen en déele het feit aan het stem
bureau, waar hij thuis hoort mede.
4. Men schrijve geen handteekieniing of lots
andiers op het stembiljet!
5. Slechts één hokje worde rood gemaakt,
niet meerdere. Welk hokje dit zijn moet zie
men onder no. 1.
6. Wie zijn stembiljet in mat sitemhokje bij
vergissing verkeerd mochit hebben ingevuld
werpe het niet in de stembus, maar vrage
aan dien voorzitter van het stembureau een
andier stembiljet om het nog eens over te
doen. En dan, beter!
7. Wiie eenigszUns gebrekkig is, vrage bij
stand bij het stemmen. Hij zorge er echter voor,
bijstand te vragen van een partijgenoot omdat
d©z© nummer één van lijst 6 gemakkelijker
weet te vinden dan een ander.
8. Wi© nog inlichtingen wenscht, vrage deze
aan onze propagandisten, die den geheelen dag
zitting houdten in den R. K. Volksbond.
9. Ieder make rood bet hokje vóór den naam
VAN VELZEN, welken naam mien vindt onder
het lijstcljfer 6.
Inlichtingen vrage mien op de sltembureau's
alleen aan de R. K. Propagandisten^ kenbaar
aan een gelen batnd om den arm met dte woor
den: R. K. Staatspartij.
Morgen houdt wethouder de Bruin
spreekuur.
gieen
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 22 Juni. Aangekomen: Let-
tisch s.s. Katie, van Calais, aan de eerst© stei
ger Maasikadie; No orach e.,s. Amund, van Tra-
panie aam de Steiger Oosterhaven, beide om
kolen te bunkeren; Fnansch s.s. Fort Archam-
bault, van West Afrika via Hamburg; Fransch
sa Mercier, van Vancouver via Landen; Bra-
ziliaausch s.s. Sicpuro Compas, van Hamburg;
Duitsch s.s. Magdeburg, van Bremen; Duitsch
sa Lynzburg, van Bremen allen met stuk.
goederen in de Wilhalminahaven.
SCHIEDAM, 22 Junii. Vertrokken: Leit.tisch
sa Katie, naar Kotka; Noonsch s.s. Amund,
naar Bergen; Zweedsch s.s. Srna, ledig naar
Fieldbakken; Fnamsoh sa Merrier, met stuk
goederen naar Antwerpen; Braziliaansch s.s.
Sicqueiro Campos, met Stukgoed enten naar
Santos vla Antwerpen.
LONDEN, 22 Juni. Vertrokken: motorschoe-
ner Thea» met ledige zakken naar Schiedam.
Voor een stampvolle zaal heeft gisteravond
de heer P. Kasteel een propagandorede gehou
den, ter afsluiting van de openlijke propaganda
voor die verkiezingen.
De voorzitter van R., P. ©n O., dte heer Th.
Mouwens, bracht nog eens dank aan allen, die
de Bncycliiekmeetiing, onze eobt-Katholijeke
demonstratie hébben doen slagen. Hij herinner
de er aan, hoe in „de Roomsche stem" sitiaat,
diat wij zelf voor hét behoud van onze vrijheid
hebben te zorgen. De vragen aan dian burge
meester gesteld dloor een die ons 't naast
staat, zette daaronder een dikken Streep. Hjj
spoorde dian nog eens allen aan,, Woensdag
hun plicht te doen, en te helpen zorgen dat
ook anderen hun plicht zouden doen.
Met applaus begroet betrad dan die spreker
het podium.
De heer Kasteel wees er op, dat de groot©
malaise o<ok ons land niiet onberoerd laat. Zoo
gaan bijv. de inkomsten der spoorwegen met
1 millioetn achteruit. Alis wij straks gaan stem
men, dan skaat natuhrljjfc hét geestelijke
voorop. Overal in staats-, provincie- of ge-
meentebegrooiting komen wij posten tegen, die
met godsdienstig© belangen in verband staan.
En nu is de Katholieke Kerk niet de Kath.
Staatspartij, maar met dte katholieke positie
van die Staatspartij is de positie van de Kath.
Kerk toch wel zeer nauw verbonden.
Dan zijn er groote principieel© vraagstukken
als die van eigendom en huwelijk. Honderd
jaar geleden wenden boeken geschreven, dat
er teveel menschien kwamen en er te weinig
werd geproduceerd, en nu staan we voor het
feilt, dlalt er, aithlalms op sommig© plaatsen
te veel is. Als God een goeden oogst geeft,
dan zijn de menischen nog te beroerd om hem
behoorlijk te verdaeden. Dan jjomt ei een
malaisie, er is teveel en d© liberalen zeggen:
doorzieken; d© communisten propagjtieren:
alles op z'n kpp zétten; die katholieken hebben
ook een oplossing: ingrijpen van dien monseh,
samenwerking, sioilddlairdsme.
De positie van het gezin is nooilt moeilijker
geweest dan in den tegenwoordigen tijd en
alles schijnt er op gericht om het groote gezin
te deolasiseerem. Als wij daar niét tegen waken,
anderen zullen het nooit doen.
Op onze volkstelllngskaart stonden 32 ver
schillend© gelooven aangeduid,. En er zijn er
nog veel meer. Wat dat beteekent voor dte toe
komst van het posiiMeVe Christendom moet niet.
wordien onderschat. Ook daarom hebben wij tie
zorgen voor het behoud van onze staatkundige
eenheid.
Wij moeten niiet onderschatten die machit, de
beteekemis van die georganiseerde Staatkundige
partij voor die positie van het Christendom.
Het protestantisme verbrokkelt meer en meer.
De socialisten zeggen dialt ze niet tegen den
godsdienst zijn; maar dit hebben we te ont
houden, dialt in de S.D.A.P. geen prtaotisearond
Katholiek te Vinden is en dat in d© S.D.A.P.
veel afvalligen zijn. Als men zegt: in Enge
land mag de kiaithol'i©k op die labuur-partij
stemmen, waarom dam hier op de S.D.A.P. niet?,
dian beseffe men wel, dat een vergelijking met
Engalsehe toestanden volstrekt onmogelijk is.
Spreker gaf zeer interessante Staaltjes van
de neutraliteit va,n die Engelsche labourpartij
en kardinaal Boiurne heeft gezegd, dlat als dte
Engelsche labourpartij was zooals die socialisti
sche partijen van het continent, die katholieken
ook in Engeland geen lid zouden mogen zijn
van de labourpartij. En wel eigenaardig IB, dat
in prinoipieeie zaken de socialisten tein onzent
altijd een standpunt innemen tegen het onze.
Scherp stelde spreker dian de groote beteeke-
nis van het staatkundig georganiseerd zijn van
onze Katkoldtetoem, voor die wetgeving, voor de
benoemingen. „De eerlijkste mernsch", heeft
Schaepman eens gezegd, ,,als hij niet-katho-
liek is wordt oneerlijk als het gaat over katho
lieke zaken". Ambtenaren, burgemeesters, no
tarissen, rechterlijke macht enz., we komen
overal ver ten achter. Er is op het oogenblik
een, vacature aan een dér universiteitener
is een Katholieke oandidaat, waartegenover
geen andier gesteld kan wordiem en wat doet
men? Men verandert eenvoudig d© stof die ge
doceerd moet wordien, om wed een niet-kaJtho-
llieken fegenoamdiidiaalt te kunnen benoemen.
De S.D.A.P. ten onzent maakt een zeer ern
stige crisis door, veel zwaarder dan men veelal
denkt. Inzake de koloniale politiek, het ondier
wijs, en die weermacht is er een principieel
geschil in de S.D.A.P. met een zieer sterkle
minderheid tegenover een meerderheid.
W© hoeven daarover nliiet verheugd te zijn,
want het zou heuisch niet zijn in het voordeel
van het Katholicisme, als- die S.D.A.P. uilt
elkaar viel. Wiat in Dpiitsohland gebeurt op dit
moment, kan ook bij ons gebeuren. De men-
schen zijn in deze tijden geneigd, maar 'uiter
sten te gaan. En het is merkwaardig, dat de
Duütscbe sociaal-democraten de regeering
Brüning niiet durven latten vallen, omdat diat
het eindle van alles zou hebben beteekend. Nie
mand kan zieggen wat ons te wachten staat
bijvoorbeeld met Indiië; niemand, weet, wat ln
België gebeuren kan en dan is het van geen
geringe belteeken is, dat -een partij van een be-
teekenis als de onze daarover haar houding
principieel heieft vatstgestéld.
En nu zegge men niet: een raadsverkiezing
is toch van zoo weinig beteeken,iis Men onder
schatte ze niet. De verovering van één Stad
had dien afval vain ons land van Spanje en de
overheersohing der hervorming tengevolge.
Raadisverücieztngietti in Spanje brachten den
val van een Koningshuis teweeg.
Elke stad heeft haar eigen kwesties, haar
eigen moeilijkheden; men denk© aan woning
bouw, de financiën, de werkloosheildszoTg, die
een ontzaglijk© zorg legt op de heele bevolking.
Een groot© georganiseerde partij, die weet wat
zij wil, is in dezen tijd van ontzaglijke be
teekemis. We hoeven niet te vreezen, dat mor
gen aan den dag Wijnkoop de macht in handen
hebben zal. Maar men onderschatte toch niet,
dat duizenden en duizenden, di© niets te ver
liezen hebben en xnet hot geloof hebben afge
rekend, d© omwenteling gaarne zouden willen,
om te halen waar is en te brengen waar
niet is.
In dezen geweldigen tijd móeten we kleine
zaiken laten rusten. In diit Europa van dictatuur,
van bolsjewisme, fascisme en ultxarnationa-
lisime, moeten we begrijpen, dat het nieit om
kleinie dingen gaat De mogelijkheid bestaat,
dat Nederland hét voorbeeld heeft te geven aan
de heele wereld van de beteekemis van princi
pieel© orgamisatiei, ook op Staatkundig terrein.
Door onze principieel© organisatie bewijzen we
een weldaad aan het land, een weldaad ook
aan het geloof, waaraan wij door onze princi
pieel© organisatie wlalarborgen: de vrijheid.
Een daverend applaus beloonde deze geest
driftig uitgasproken rede, waarna met het „Aan
U, o Koning dler Eeuwen" die uitstekend ge
slaagde bijeenkomst werd gesloten.
Met vreugde zullen vele Katholieke Schie
dammers vernomen hebban, dat hun stadge
noot, de heer J. A. M. Bruineman benoemd is
tot burgemeester van een der meest bloeiende
gemeenten in dte Betuwe.
De heer Bruineman toch, dlie na zijn univer
sitaire studie een werkkring koos in China
en later ln Ned.-Indië, bekleedde aldaar niiet
alleen zeer belangrijke posten, o.a. als consul
en aJs Hid Man den Volksraad, maar was tevens
een onverschrokken strijder voor de Katholieke
beginselen.
Bij al zijn werk vond hij tijd, om in Batavia
©en Katholiefk blad t© redlgeeren, schreef in
teressante correspondenties in „De -Maasbod©"
en was daarenboven jaren lang voorzitter van
die Indische Katholieke partij.
Geizinsbelaimgen noodzaakten den heer Bruine
man, om een rijk gesalarieerde betrekking
aan het Suiker-syndicaat to Soeraibaja op te
geven en in ons land terug te keeren, waar
zijn elf kinderen over verschillende kostscho
len waren verdeeld.
De reigeeriing, dlie blijkbaar zijn groote ver
diensten kent, heeft hem bij eerste sollicitatie
benoemd tot burgemeester van Druten.
Wij wijfelien er niet aan of de groot© talen
ten, welke onze stadgenoot in Indiië en China
èn als ambtenaar èn als Katholiek voorvech
ter getoond beeft, zullen ook de gemeente
Druten en omgeving ten goede komen.
In een smakelijk gekruid verslagje over onze
,,Rierum Nova,rum"-herdtenldng schrijft de a.r.
Rotterdammer o.m.:
„Ongeveer tegen 5 uur in den namiddag werd
het een ware opstopping van voetgangers en
vervoermiddelen, waardoor vel© kerkgangers
werden belemmerd".
Het laat ons volslagen koud wat deze cor
respondent over onze demonstratie denkt, maar
zijn blad is tè fatsoenlijk, dan dat mem het
met dergeüjken klinkklareu onzin voor den
gek mag houden. Om vijf uur, toen de Protes
tantse he godsdienstoefeningen begonnen, was
geen meetingganger meer op welke Schiedam-
sche straat ook te bespeuren!
Zwakke, veranidarlijke wind, aanvankelijk
helder tot licht bewolkt, later toenemende be
wolking, droog weer, behoudens kans op on
weer, weinig verandering in temperatuur.
MUZIEKUITVOERING
Het programma van de uitvoering te geven
door het Stedelijk Muziekkorps, dir. H. H.
vau Vleuten, op Woensdagavond 8 uur in de
Plantage, luidt:
1 Doredosido, marsch T. Renaud
2 Ouverture Leichte Cavallerie F. v. Suppé
3 Espama, wals E. WaldteuPat
4 Fantasie Romanltique L. Montagne
5 Heiuzelmanchens Waohtparade K. Noack
6 Riegimentskinder, marsch J. Fuciik
SCHIEDAM, 23 Juni. Officieele noteering van
de commissie uit de Kamer van Koophandel
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pot. 9.
HERMAN JANSEN
Spoeling
Spoeling 1.40.
EEN TARWEVARIETEIT, DIE OOK OP
SCHALEN BODEM GEDIJEN WIL
lederen Maandagavond repetitie Harmonie
gezelschap St. Ambrosius, R. K. Volksbond
8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
Dinsdag bestuursvergadering R. K. Metaai-
bewerkersbond ,,St Eloy", Gebouw R. K. Volks
bond.
lederen Woensdag om half negen bestuurs
vergadering van het afdeel in gsbestuur van den
N. R. IC. Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedams Mannenkoor" (dirigent Paul v,
d. Putten). Groote zaal van den R. K. Volks
bond.
lederen Woensdagavond van 8 tot 10 uur ln
den R. K. Volksbond gelegenheid tot het af
halen van naaiwerk voor de Theresia-vereenl-
ging.
lederen Woensdagmiddag van 33% uur
gelegenheid tot afhalen van Naaiwerk voor de
Missienaaivereeniging, Korte Kerkstraat 6.
lederen Woensdagavond half 9 verplichte
bijeenkomst St, Jos. Gezellen, Schiedam I, Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70. Conferentie
over: Populair Godsdienstige Onderwerpen,
door den praeses.
lederen Donderdagavond van 810
repetitie Polyhymnia. R K. Volksbond.
uur
De planten veredeling Js ln Duitschland al
onigerveeir amdieirlhailv© eeuw oud. In 1788 richt
te een zékere heer Adhand in Silezlë de eerste
suikerfabriek op en in nauw veirlband daar
mede, wendin xprlminten genomen om het. sui
kergehalte van de bieten te vemhioogeu.
Hierbij werd vast gesteld dat de z.g. witte
Silezische biet „het'' gegeven ding voor de
suikerindustrie was en dieze biet is dientenge
volge d© stammoeder van die heele Duiitsclhe
suiikiePimdnstoi© geworden. In den aanvang wa
ren de proeven natuurlijk nog al primitief en
stonden ze op geen wetenschappelijk niveau.
Eerst tegen het einde van die vijftiger jaren
der vorige eeuw begon Rabetihigie in Klein
Wanzleben miet eene metlbodisdbe veredeling
maar ook dat geschiedde nog op eigen vuist
en langs lijnen van de praktijk. De professoren
begonnen eerst veel later hun neus in deze
aangelegenheid te steken.
De veredielingaproeven hebben d© daaraan
'besteed© moeite en toosten rukn beloond.
Maar getaHJan geven het resultaat van de
veredeilimgisiproavein nog maar gedeeltelijk weer.
Wlant dank dezen proeven is Duitsdhland het
leidende land geworden op het stuk van bae-
tenzaad. Een groot deel der wereld betrekt van
'hier zijn suikerzaad en daaraan wordt grof
geld verdiend.
Na d© suikerbiet kwam de veevoeder-Met
voor verbetering in aanmerking en in 1846
maakte men ©en aanvang mat heit nader onder
zoek van dien aardappel. Hert jaar te voren was
die Duitocibe aardappeloogst door eene ziekte
vernietigd geworden. Dit bracht den heer Paul
sen er toe «ene nieuwe variëteit uit zaad te
toweetoen en deze verbeteringisiproevan worden
nog oonsitantelijk voorgezet. Dat het resultaat
van di© proeven alles behaiv© schitterend is,
weet een ieder, dlie dag in dag uit in Duitsche
restaurants d© zieke, blauwachtige fcnoilen-
brei voorgezet krijgt, welke hier te lande ais
aardappelen versleten wordt. Eigenaardig is,
dat mem voor de proeven steeds weer terug
moet grijpen naar de moeder aller aardappelen,
welke, zaoalls men weet, din Zuid-Amerika
woont.
Met d© tarweveredieling is men eerst veel
later 'begonnen. D© Engelse/ben hadden op diit
gebied al heel wat gepresteerd vóór de Duit-
sohars zich er voor begonnen te interesseeren.
In 1875 nam Rimrpau ln Sahlangatedt de eerste
toruisingsproeven en ongeveer terzelfdêr tijd
begon da officieele wetenschap -zich met de
plantenveredeling bezig te houden. Zoo werd
b,v. pas in 1889 aan de Hoagiesobool van Göt-
tlingen de «erst© voordracht in Duitschlland
over plantenfcwoek gehouden. Van dat moment
af drong het onderwerp snel dn aJil© universi
teiten door.
Van den aanvang af heeft de veredialings-
kumsit dus in hot toeken van het privé initiatief
gestaan en dat is momenteel nog het geval al
hoewel ook de staat zich met deze branche be
zig houdt. De veredelaars hebben natuurlijk een
bond gevormd, die in diverse onderdeeden is
gesplitst, terwijl er ook ©e-n© international©
verebn'iging bestaat, welke haiar zetel in Pa
rijs heeft. Duitsdhland is met deze vereeni-
ging niiet bijster tevreden want men verwijt
haar, dat ze d© international© vlag maar in
schijn voert en dat zij in werkelijkheid louter
Fransdh© van aard en geste is. De Duitschers
vindein ook, dat de fiiiskus hun het leven wat al
t© lastig maakt en dan is er ten slotte nog de
kwestie van het auteursrecht ter bescherming
van de behaalde resultaten.
Deze resultaten -zijn momenteel zoowat de
prooi van eiken wandelaar. Een kweeker kan
ongehoord© moeite, geduld en eein massa geld
in pogingen steken een goede kruising te berei
ken maar d© eerste d© beste kan met zijn zaad
gaan strijken en er zijn voordeel mee doen. In
den Rijksraad ligt momenteel een wetsvoorstel,
ter onderzoek, dat het auteursrecht in deze
branche bedoelt te verdedigen. De planters zijn
met deze wet niet tevreden maar daar een goede
boer nu eenmaal nimmer oomtent is, hindert
-dat niet eng. In all© gevallen vormen deze
aangelegenheden onderwerp van besprekingen
op een internationaal planterscongres, dot mo
menteel in Berlijn gehouden wordt.
Naar aanleiding van deze bijeenkomst had
den wij gelegenheid amet verschillend© kop
stukken van de plaintenwetenscihap te spreken
en daarbij vernamen wij, dat Rusland op het
oogenblik ver en breed de leiding heeft van de
plantenveredeling. In diit verhand wees prof
Baur, van 't proefstation te Mümdbebarg, ons op
die zeer interessante proeven weilk© de Russen
dunldom de Kaspische Zee met 'n nieuwe ruhber-
varaetéiit maken. Hij knoopte daaraan zijn ver-
wiondteriing vaat. dat in Hollanjdsch© caout
chouc toningeu miert deze experimenten nog
heelemaal geen rekening gehouden wordt. Vol
gens profeisso-r Baur doen ze dat geheel en al
ten onrechte wamt volgens hem zullen de Russen
in vijftien jaar tijdis de heele rubberindustrie
van Sumatra en Malaya uit elkaar gew-ron
gen hebben.
Zij expaniimeintearein niet met d© ons beken
de rubberboamen maar met eene plant, welke
®ii in Mexico en Guatemala ontdekt hébben.
Deze hebben zij naar Rusland laten komen en
niu 'zijn ze bezig door kruisingen, enz. het rub-
bersap van die plant zeer snel te verhoo-
gem. Op het oogenblik staat alles nog in het
teeken van het onderzoek maar professor Baur
is er, gelijk hoogar gezegd, van overtuigd,
dat de resultaten over vijftien jaar „epoche-
maehond'' zullen zijn.
D© heer Baur is persoonlijk bezig een nieuwe
tarwe te ontdekken. Men weet, dat Duibschilaind
een massa kwaden bodem omivadeimt, welke wel
rogge maar geen edeler graansoorten wil voort
brengen. Ongelufctoigerwij'Zie willen de memsclhen
tegenwoordig echter geen roggebrood meer
eten en deze wijziging in den algemeemeu smaak
is een der voornaamste oorzaken van de ont
wrichting van den Duitechan lamdibouw. Even
als ook van du© der handelsbalans wamt er moe t
nu voor ongeveer 700 millioen jaarlijks aan bui-
tenllandsche tarwe geïmporteerd worden. Maar
d© heer Baur is eir nu op uit om eene tarwe-
varieteit t© kweeken, die ook op schralen bodem
gedijen wil. Zijn experimenten zijn al zoo goed
als gelukt en aldus belooft de proeftuin van
Miimdbeberig hij Berlijn, de redder der boeren te
worden uit den nood, waarin ze momenteel
verikieeren.
De groenten hebben tot nu nog geen onder
werp van geregeld wetenschappelijk onderzoek
uit gemaakt althans niet in den vorm van d©
tarwe de (bieten- en aardappel experimenten. Wel
zijn de tuiniers in Duitachlanid in de
laatste jaren zeer actief geweest maar
zulka niet miet goad gevolg. Want daar zijn b.-v.
de asperges di© tegenwoordig in zulke hoeveel
heden aan de markt komen, dat niemand ze
mear-«# kon. Dat venaahijinsiel is niet aan eene
lederen Vrijdagavond van half 9 tot half ÏI
repetitie Koninkl. Zangvereeniging Schiedam'*
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed.
Flipse. Gebouw R. K. Volksbond.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. K. Bond
van Houtbewerkers, Meubelmakers, Behan
gers en aanverwante vakken MSt. Antonius".
Van half 8 tot half 9 zitting van het bestuur.
Gelegenheid tot aanmelding van leden.
Dinsdag 23 Juni
Ledenvergadering Ned. R. K. Bouwvakarbei-
dersbond St. Joseph. Bespreking beschrijvings
brief Bondsraad. Bandsgebouw; half acht
Woensdag 24 Juni
Excursie Katholiek Leven naar Lips' Brand-
kasteni- en Slotenfiatoriek te Dordrecht, De
trein vertrekt om 1.17 van Station D.P.
23 Juni: Diergaarde, avondconcert Harm.-
kapel Gist- en Spir. fabr. CaJvé.
26 Juni: Diergaarde, avondconcert Haag-
scbe Harmonie-
Dagelijks: Tivoli-Schouwburg, Bobby en
Billy (Rotterd. Operette Gez.) 8% uur (voor
volwassenen). Groote Schouwburg, Frank
van Wezel's roemruchte jaren (Bouber-gezel-
schap) 8 uur (voor volwassenen).
Bioscopen.: Goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 25 dezer in: Corso, De
blauwe expresse (voor volwassenen)Thalia,
Wie is Moreno?; Luxor, Een nacht in Lon
den (voor volwassenen)Centraal, De weg naar
roem (voor volwassenen)Rosy, Reubaam-
rhapsodie (voor volwassenen).
gebrekkige appetit te wijten maar veeleer aan
een gebrekkige partemonuaie. De menscheu
kunnen eenvoudig geen asperges meer betalen.
KaTaktenistiék op dit gebied is een order, wel
ke d© politieautoriteiten onlangs aan de po
litiekazernes uitvaardigden. In deze ondier werd
«r bij die menagemeesters op aangedrongen den
poUltiemannen voortaan ook asperges voor te
zetten omdat deze toch zoo lekker en zoo goed
koop zijn. Het is op deze wijze, dat men de
aspergekweefcers een weinig ter hulp hoopt te
toornen. Maar wat van asipergers gezegd wordt,
gel-dit ook vain tomaten en van bloemkool.
Dnlt sell) land iheeft tegen woomdig geen geld meer
om zijn betrekkelijk gerdngen oogst aan beide
genoemd© groentensoorten op te koopeu. De
tuiniers kunnen de vruchten van hun arbeid
eenvoudig niet meer kwijt ©n dat in 't aange
zicht van vier miillioen tmianschen, die met
hun vrouwen en kinderen honger lijden wijl ze
geen werk kunnen vinden. Voor onze Holland»
eclhe tuiniers is dot nieuws natuurlijk onplied-
zierig maar ze doen wèl, het een beetje in zich
te verwerken en daarbij de conclusie te trek
ken dat ze de zaak wot al te eenzijdig bekij
ken, wanneer ®e meenen, dat de hoog© douanen-
tarievein op groenten in Duitschland maar af
geschaft hoeven te wonden om de miilioenea
in het Westland binnen tie laten rollen.
