i
OP VOOR DE INTERNATIONALE
ONTWAPENING
Betreurd resultaat
een belangrijk
PETITIONNEMENT.
DE RAMP TE PARIJS.
Drank de oorzaak?
DINSDAG 7 JULI 1931
KATH- JONGE MIDDENSTANDS- VOORONTWERP-BEDRIJFS-
VEREENIGINGEN IN HET
BISDOM HAARLEM.
RADENWET.
EM.-PASTOOR W. VAN TURNHOUT f
UITVOERING TARWEWET.
VIER VERSCHILLENDE OPVAT
TINGEN OVER HET ONT-
WERP.
DE NEDERLANDSCH-FABRIKAAT
DEMONSTRATIE GAAT
NIET DOOR.
ZWARE BRAND TE DREUMEL.
BLIKSEM INGESLAGEN.
VERDRONKEN.
STAATSRAAD FABIUS 80 JAAR.
AUTO TEGEN EEN BOOM.
GEVAREN VAN DEN WEG.
drie ton gevraagd.
\lle Nederlandsohe dagbladen, welke
godsdienstige overtuiging of politieke rich
ting zij ook voorstaan, zullen binnen enkele
da°»n van Woensdag a.s. tot Maandag 20
Juli" een formulier bevatten, waardoor alle
da"bladlezende Nederlanders in de gelegen
heid zullen worden gesteld tot de internatio
nale ontwapeningsconferentie, welke in Fe
bruari 1932 te Genève zal aanvangen, het
dringende verzoek te richten, dat de gedele
geerden der volken „in naam der mensche-
lijkheid die maatregelen willen nemen,
welke tot ontwapening der naties zullen
leiden
Dit petitionnement, dat door de Neder
landsche Dagbladpers georganiseerd werd,
is ongetwijfeld een belangrijke gebeurtenis
in ons vaderland. Want zelden nog zal het
voorgekomen zijn, dat alle meeningsver-
schillen, welke uit afwijkende levensbe
schouwing voortkomen, ter zijde kunnen
worden geschoven, om eendrachtelijk en
met volkomen overeenstemming van ons
geheele volk, een grootsch en heilig doel
na te streven: de redding der wereld van
de geweldige bewapening, welke noodlotti-
gerwijze, maar tevens met onafwendbare
noodzakelijkheid tot een nieuwe wereld-
catastrofe moet leiden, tot een wellicht on
herstelbare vernietiging van onze hoogste
cultuurgoederen, van welvaart en bescha
ving, van het eenvoudige leven der mensch-
faeid zelf.
Wij, Nederlanders, beseffen volkomen, dat
wij een klein volk zijn; dat onze invloed op
het wereldbestel beperkt is; dat onze stem
niet die waarde heeft, welke een groot volk
er aan. kan geven.
Maar toch behoeven wij de macht van
onze openbare meening niet te onderschat
ten. Reeds meermalen is van ons land, dat
terecht in de wereld den naam heeft de
groote verbreider van de rechtsidee in de
internationale verhoudingen te zijn, een
stuwkracht uitgegaan, welke de heilzaam
ste vruchten heeft afgeworpen.
Ons land' bezit op vredesgebied een in
vloed, welke verre boven de kracht van ons
leger of van ons zielenaantal uitgaat, en
welke uitsluitend gebaseerd is op de hooge
waardeering, welke onze oprechte vredes
wil alom in het buitenland geniet.
Wij zijn een klein land, maar dat ont
slaat ons geenszins van den plicht om
alles, wat in ons vermogen ligt, voor de
zaak des vredes bij te dragen. En in dit
verband geldt, dat elke stem in de wereld,
dus ook de stem van ieder onzer, moet weer
klinken om van hein, die ten slotte over
vrede en oorlog beslissen, te eischen, dat zij
den vrede, in de handhaving van het recht
door het recht, als hun hoogste .levensdoel
Bullen stellen.
Met den voorzitter van de voorbereidende
commissie der ontwapeningsconferentie,
onzen landgenoot jhr. mr. J. Loudon, heb
ben talrijke van de meest vooraanstaande
staatslieden: Briand, Henderson, lord Cecil,
Bene3 herhaaldelijk een beroep op de vol
ken gedaan, opdat zij hun vredeswil krach
tig zouden uitdrukken, zoodat de regeerders,
zwichtende voor den druk der volken, den
weg van ontwapening en organisatie van
den vre£e moeten opgaan.
Vaak heeft het den schijn, dat de regee
ringen machteloos staan tegenover de
krachten, welke naar den oorlog drijven.
•Zij willen het goede, maar kunnen het niet
uitvoeren, deels door het misdadig streven
van enkelen om uit de ellende eener geheele
wereld materieel voordeel te slaan, deels
doordat een overdreven nationalisme, uit
eerzucht, hoogmoed of machtswellust, ge
varen ontketent, welke het gezonde ver
stand nauwelijks in bedwang kan houden.
Tegenover die macht, welke naar vernie
tiging drijft, moeten de volken, in doelbe
wuste aanecngeslotenheid, den wil tot be
houd en opbouw stellen. Tegenover de
krachten, welke veelal in het duister wer
ken. moeten de massa's in het volle licht
naar voren treden met het ééne bezielende,
geestdrift wekkende woord: „vrede". En
in dat volle licht moet ook ons Nederland
sche volk staan met den vastbesloten wil
om den vrede te dienen, op de wijze, waar
op het dien dienen kan.
Daarom moet dit petitionnement een vol
komen succes worden. Geen enkele Neder-
Eeri 'demonstratie van den Amerikaan-
1 teken Vrouwenbond voor Vrede
en vrijheid.
landsche vrouw of man van 18 jaar en
ouder mag weigeren het formulier te teeke
nen en aan de administratie van hun blad
te zenden, opdat aan de ontwapeningscon
ferentie op een wijze, welke den diepsten
indruk zal maken, het dringende verzoek
van het geheele Nederlandsche volk kan
worden aangeboden, om naar de smeekbede
der naties te luisteren en den oorlog door
een internationale, wederzijdsche ontwape
ning onmogelijk te maken en tegelijkertijd
een rechtssysteem te ontwerpen, dat alle
toekomstige conflicten op vredelievende
wijze zal oplossen.
In naam der menschelijkheid.
Inderdaad.
Wij Katholieken, kunnen hoogere ethische
en moreele motieven aanhalen, waarop wi
onze vredesactie kunnen baseeren. En de
onderteekening van dit petitionnement be
hoeft ons geenszins te weerhouden om aan
een op onze Katholieke levensbeschouwing
gebaseerde vredesactie onze volle krachten
te blijven wijden.
Integendeel.
Maar dit petitionnement is bedoeld als
een grootsche manifestatie van het geheele
Nederlandsche volk als eenheid.
Als zoodanig is de kreet „in naam der
menschelijkheid". ongetwijfeld juist geko
zen; hij kan allen vereenigen, omdat wij ons
allen voelen als leden der menschheid,
welke van een nieuwen oorlog de gruwelijk
ste rampen te duohten heeft.
Doch ook als Katholieken hebben wij den
plicht aan het slagen van dit petitionne
ment krachtig mede te werken. Want het
ideaal, dat daardoor nagestreefd wordt,
stemt volkomen overeen met de richtlijnen,
welke de laatste Pausen, van Leo XIII z.g.
tot onzen roemrijk regeerenden Paus, zon
der ophouden aan de volken hebben voor
gehouden. En het is een historisch feit, dat
het woord van den Paus, vroeg of laat,
steeds triomfeert.
Omdat wij oprecht Katholiek zijn; om
dat de beginselen, welke uit het Vaticaan
over de geheele wereld weerklinken, in ons
hart de sterkste echo moeten vinden,
willen wij elke actie, welke tot het hooge
doel kan leiden, steunen. In een massale
betooging van ons geheele volk voor den
vrede moeten wij. onze groote plaats nemen;
moeten wij echter met de menschelijkheid
tegelijkertijd ook het veel hoogere motief
van rechtvaardigheid en naastenliefde uit
dragen.
Maar het een sluit het ander niet uit.
Wij zijn Nederlandsohe Katholieken en
in beide hoedanigheden zullen wij het peti
tionnement helpen opvoeren tot een schit
terend succes, dat het vredesverlangen der
•geheele wereld zal. schragen, mede tot een
volkomen verwezenlijking van onze Katho
lieke idealen.
In den ouderdom van 69 jaren is gisteren
in liet R.K. ziekenhuis te Oudenibosch over
leden de Zeereérw. heer W. J. van Turnhout,
emeritus-pastoor van Zoetermeer.
NAAR DE MISSIE..
De Weleerw. Pater P. van Spaandonk, die
verleden Maandag te Carthago priester werd ge
wijd en Zondag in de basiliek te Oudenbosch
zijne plechtige eerste H. Mis heeft opgedragen
is door zun Overste aangewezen voor de Mis
sie in Oeganda.
De tarwe-organisaties.
De Mini-ster van Staat, Minister van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw heeft toe
gelaten:
I. als gewestelijke tarwe-organisaties:
4. de vereeniging Gewestelijke Tarwe-Or-
ganisatie voor Noord-Holland, gevestigd te
's Gravemhage onder bepaling, dat haar ar
beidsgebied zich zal uitstrekken over de pro
vincie NoondhoHa-nd, met uitzondering van het
gedeelte ten oosten van den spoorweg Amster
dam-Woerden, benevens het gedeelte van de
provincie Utrecht ten westen van genoemden
spoorweg en het gedeelte van de provincie
Zuid-holland ten noorden va® den Ouden Rijn;
5. de vereeniging Gewestelijke Tarwe-Orga-
nisatie voor Zuid-Holland onder bepaling, dat
haar arbeidsgebied zich zal uitstrekken over
de provincie Zuidholland, met uitzondering van
het gedeelte ten noorden van den Ouden Rijn;
II, ais centrale barwe-orgamisatie, de vereeni
ging Centrale Tarwe-Organisatie, gevestigd te
»s Gravenhage, onder bepaling, diait haar ar
beidsgebied zic'h zal uitstrekken over het geheele
Rijk.
WIJZIGING PENSIOENWET VAN HET
SPOORWEGPERSONEEL.
De directie van de Nederlandsche Spoorwe
gen zal bij de regeering aanhangig maken een
voorstel tot wijziging van de Pensioenwet voor
Spoorwegambtenaren, waardoor het mogelijk
zal worden gemaakt, dat personeel, dat wegens
invaliditeit is afgekeurd en gepensionneerd,
bij mogelijk later herstel weer in de vroeger
bekleede functie word benoemd.
Met de Commissie van Bijstand voor het
Pensioenfonds zal over dit voorstel nog overleg
worden gepleegd.
BEZOEK VAN FRANSCHE VLIEGTUIGEN.
Thans gesteld op a.s. Vrijdag
De aangekondigde vlucht over ons land van
zes Fransche militaire vliegtuigen, welke Zon
dag zou geschieden, is niet doorgegaan. Zij is
thans gesteld op a.s. Vrijdag. Leider is de.
generaal Goys; het traject, dat de toestellen
volgen, is Brussel, Den Bosch, Zwolle, Gronin
gen en Rottumeroog.
SCHITTEREND GESLAAGDE
EERSTE BONDSDAG.
Door Z. H. Exc. Mgr. Aengenent
bijgewoond.
De nog jeugdige doch sterk groeiende R. K.
Bond van Katholieke Jonge Middenstandsver-
eenigingen in het bisdom Haarlem heeft Zon
dag zijn eersten bondsdag gehouden, welke
schitterend is geslaagd.
Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent, zooveel
verhopend van den R. K. Bond van K. J. M.
V. voor Kerk en Vaderland, en verheugd, dat
deze eerste bondsdag in de bisschoppelijke re
sidentie gehouden werd, woonde hem
heel bij.
Toen alle. deelnemers in het Brongebouw
bijeen waren, werd, nog voor de aankomst
van Mgr. Aengenent, onder voorzitterschap
van den hondsvoorzitter, den heer A. Lohman,
een buitengewone algemeene vergadering ge
houden, waarin besprekingen gehouden werden
over het Bondsblad, het retraitewerk en het
programma voor den komenden winter.
De Zeereerw. pater Lourijsen C.s.s.R. sprak
hierna over het retraitewerk.
Toen mgr. Aengenent, begeleid door het
bondshestuur den tuin van het Brongebouw be
trad, speelde „De Spaarnebazuin' een marsch,
waarna ook begeleid door dit muziekcorps het
„Aan U, o Koning der Eeuwen" gezongen
werd.
Nadat het begroetingslied was gezongen,
werd Z. H. Exc. welkom geheeten door den
hondsvoorzitter.
Dan zette hij het belang eener goede organi
satie uiteen. Tenslotte verzocht spr. allen,
trouw te blijven aan de leiding.
Hierna verkreeg pastoor A. van Eeden, uit
Nieuwerkerk aan den IJssel, het woord, tot
het houden zijner rede, getiteld: „Ontwaakt!
het is een nieuwe tijd".
Waar gaat het in deze vereeniging om Or
ganisatie is middel tot het doel. Het gaat om
aller eigenbelang, maar nog meer om het al
gemeen welzijn. Het gaait om het herstel der
samenleving, die vermolmd is en in elkaar zal
zakken. Daten wij hopen, dat spoedig de zon
zal rijzen van den nieuwen tijd. Maar nu he
ieven wij nog den doodsstrijd van den ouden,
en den barensnood van den nieuwen tijd.
Overal rijzen organisaties als bergen op en nog
nooit is de wereld zoo gedesorganiseerd ge
weest als thans. Wij leven op een vulcaan.
Moeten wij de wereld nu laten vergaan Wei
neen.
Met een geestdriftig woord van opwekking
besloot spr. zijn rede.
Toespraak Mgr. Aengenent.
Dan plaatste Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aen
genent, Bisschop van Haarlem, zich achter
de microfoon om een kort woord te spreken.
Mgr. wees er op, dat deze dag ook voor hem
een dag van vreugde is. Het is een verblijdend
teeken, dat reeds zooveel jonge middenstanders
aanwezig zijn; dat zoovele honderden jonge
mannen van uw stand gehoor gegeven hebben
aan den oproep, zich te plaatsen onder dezelfde
banier. Mgr. sprak zijn vreugde erover uit,
dat de jonge vereeniging binnen een jaar reeds
zoo snel is gegroeid.
Mgr. feliciteerde de vereeniging daarmede
en wenschte vooral op dezen feestdag den
bondsmoderator bijzonder geluk, omdat hij de
stuwkracht is voor de vereeniging,
Mgr. zeide verheugd te zijn om twee rede
nen. Allereerst omdat Mgr. de zekerheid heeft
dat in de toekomst de rijen der Hanze meer
dan vroeger gevuld zullen worden met men-
schen uit de jonge middenstandsbeweging,
zoodat de middenstandsbeweging sterker en
krachtiger zal worden dan in het verleden.
Dat is ook volgens de wenschen van Z. H.
Paus Pius XI.
In zijn jongste encycliek „Quadragesimo
Anno" heeft de Paus zijn blijdschap geuit over
de organisatie der Katholieke arbeiders en
den wensch geuit dat ook de andere sociale
vereenigingen, die van den middenstand, land-
houwers en werkgevers, even krachtig zullen
worden als die van de arbeiders, omdat ver
betering van de maatschappelijke verhpudin-
gen alleen dan tot stand kan komen als de
maatschappij, opgebouwd op beroepsstanden,
zichzelf uit eigen initiatief zal hebben her
vormd
Ik heb de verwachting, aldus Mgr., dat al
thans de K. J. M. V. in dit bisdom gehoor zal
geven aap de roepstem des Pausen, en in de
toekomst heb ik dan ook de allerbeste verwach
tingen van uw vereeniging.
Ten tweede ben ik, aldus Mgr., verheugd,
omdat ik ook reeds op dit oogenblik het al
lerbeste verwacht van deze vereeniging.
Volkomen kan ik onderschrijven wat uw
bondsvoorzitter en pastoor van Eeden gezegd
hebben over de beteekenis van uw vereeniging.
Deze is nl. geen andere dan om de leden te
maken tot echte Roomsche, door en door Ka
tholieke jongemannen, zooals ook staat in uw
bondslied: „Man van karakter en man van de
daad, Strijder voor Christus, in huis en op
straat".
Deze woorden geven aan het karakter van
uw vereeniging, reeds op dit oogenblik
Ontwikkeling is ook een van de verheven
doeleinden van uw bond; daardoor leert gij
inzicht krijgen in de groote sociale problemen,
onzen tijd eigen.
Mgr. roemde ten zeerste de encycliek „Qua
dragesimo Anno", en beval aan, de bestudee
ring van deze encycliek als een der punten
op het program van den bond te stellen.
Mgr. hoopte tenslotte dat allen fiere, ener
gieke propagandisten voor den bond zouden
zijn, öpdat hij ip ledental zal vermeerderen. In
mijn naam, aldus Mgr., moet gij uitgaan om
leden te werven, opdat bij het eerste lustrum
van uwen bond, alle jonge middenstanders uit
het bisdom lid daarvan zijn en niet alleen lid,
doeh volgens bet woord van uw bondslied:
Mannen van karakter en mannen van de daad,
Strijders voor Christus in huis en op straat"
De bondsmoderator sprak, nadat de aan Mgr.
gebrachte ovatie bedaard was. het sluitings
woord, waarna Mgr. zijn bisschoppelijken
zegen gaf.
Het openluchtspel.
De K. J. M. V. uit Amsterdam genoot de
eer op den eersten bondsdag te mogen debu-
teeren met een spel en zij koos het bekende
romantische stuk van Henri Ghéon „De goede
reis of de doode te paard".
De opvoering, in den grooten, fraaien tuin
van het Brongebouw was ongetwijfeld iets
bijzonders. Regisseur was de heer Cor Tak,
décorateur de heer Jan Kraakman uit Haar
lem. Dit spel van Ghéon leende zich uiter
mate voor een opvoering in de openlucht. Tak
had goede spelers gekozen voor de vertolking
van de verschillende karakterrollen. De regis
seur heeft de moeilijkheden, die zich voorde
den, knap overwonnen en de artistieke wijze
waarop Jan Kraakman natuur en decor wist
te combineeren was wel een openbaring. Het
spel was een genot voor oog en oor.
Het advies van den Hoogen Raad
van Arbeid. v
In aansluiting op hetgeen wij Zondagmor
gen meldden omtrent de uitspraak van den
Hoogen Raad van Arbeid over het vooront
werp van een bedrijfsradenwet, dat minister
Verschuur hij den Raad had aanhangig ge
maakt, laten wij hier heit officieel commu
niqué over de desbetreffende zitting van den
Hoogen Raad volgen.
Bij de bespreking van het voorontwerp zijn
vier verschillende opvattingen op den voor
grond getreden.
In de eerste plaats is een aantal leden van
oordeel, dat de wetgever geen taak heeft te
vervullen door, zooals het voorontwerp doet,
de instelling van colleges te bevorderen aan
welke voorloopig nog slechts adviseerende en
op den duur allicht verder strekkende bevoegd
heden zullen worden geschonken. Deze leden
meenen, dat ten aanzien van elke wet afzonder
lijk moet worden bezien op welk terrein be
hoefte aan wijziging of decentralisatie bestaat
©n zoo ja, welke wijze daartoe het meest ge-
eigend is. Op dien grond staan deze leden af
wijzend tegenover het voorontwerp.
Een tweede groep van leden is van meening,
dat op dit gebied wel een taak voor de overheid
is weggelegd, doch dat de overheid dergelijke
colleges niet moet instellen, doch dat zij moet
volstaan met aan uit het vrije bedrijfsleven
opgekomen organen, adviseerende en uitvoe
rende functies toe te kennen. Op dien grond
geven deze leden aan de grondgedachte van
het ontwerp der studiecommissie de voorkeur
boven het voorontwerp.
Een derde groep van leden heeft tegen het
voorontwerp voornamelijk twee bezwaren. Deze
leden zouden wensolien, dat de wetgever de
instelling van ondernemingsraden in de eerste
Plaats zou ter hand nemen. Voorts zou de taak
van de in te stellen bedrijfsraden niet moe
ten liggen op het gebied der arbeidsvoorwaar.
den, doch in hoofdzaak op dat van de produc
tie en de distributie, in verband daarmede
zouden naast werkgevers en werknemers te-
vens vertegenwoordigers van bet algemeen be.
lang zitting moeten hebben in den bedrijfs-
raad.
Een vierde groep van leden ten slotte kan
zioh in het algemeen met het voorontwerp ver.
eenigen, zij het ook, dat sommige dezer leden
de waarde van het voorontwerp voornamelijk
zien in het perspectief dat het opent, terwijl
andere dezer leden de totstandkoming van deze
wet zouden toejuichen, ook al zou het vast
staan, dat de regeling vooralsnog tot hetgeen
het voorontwerp bevat werd beperkt.
Bij de eindstemming over het voorontwerp
bleek een kleine meerderheid in den Hoogen
Raad van Arbeid (2117) een met in den
geest van het aanhangig gemaakte voorontwerp
niet gewenscht te achten.
In het zeer uitvoerige advies wordt stilge
staan bij de vragen, of de bedrijfsraden hun
werkkring moeten uitstrekken tot de arbeids
voorwaarden, of tot de productie en distribu.
tie, of zij over verordenende en rechtsprekende
bevoegdheid en over het recht van enquête
moeten beschikken en of in die bedrijfsraden
vertegenwoordigers van het algemeen belang
opgenomen moeten worden.
Arbeidsloon en kostprijs.
In dezelfde vergadering besloot de Hooge
Raad van Arbeid zich tot den Minister van
Arbeid, Handel en Nijverheid te wenden met
het verzoek, in aansluiting aan de reeds op dit
gebied plaats hebbende onderzoekingen, eeu
onderzoek te doen instellen naar de samen-
stelling van den kostprijs van bijvoorbeeld een
10-tal belangrijke artikelen, verdeeld over
enkele bedrijfstakken, ten einde te weten te
komen, welken invloed het arbeidsloon heeft
op den prijs van het product bij het verlaten
van de fabriek en op den winkelprijs, e® meer
in het hijzonder, of door stijging van het per
arbeider in de industrie belegde vaste kapitaal
de factor arbeidsloon aan beteekenis gaat in
boeten.
De vergadering werd voor een gedeelte door
den Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
bijgewoond.
25 JAAR RAADSLID.
Zondag herdacht de heer M. Baltus onder
groote belangstelling den dag, dat hij vóór 25
jaar zijn intrede deed in den gemeenteraad
van Bergen (N.-H.)
Drie boerderijen en een arbeiders
woning in vlammen opgegaan.
Zondagavond is te Dreumel door onbekende
oorzaak brand uitgebroken, in de arbeiders
woning van J. O., aan den Ouden Maasdijk. Het
vuur greep zoo fel om zioh heen, dat de wo
ning weldra in lichte laaie stond en de vlam
men zich mededeelden aan de twee naast
gelegen boerderijen van P. B. en A. de J. Ter
wijl de brandweer met het blusseihingswerk
bezig was, werd zij bovendien gealarmeerd voor
een brand, die aan den Waaldijk was uitge
broken in de boerderij van A. Verhoeven. Aan
blueschen was ook hier echter niet meer te
denken. Allé vier perceelen brandden tot den
grond toe af. Ook werd een hoeveelheid van
ongeveer 300.000 pond hooi een prooi der
vlammen. Een veertigtal varkens is in het
vuur omgekomen.
Groote boerderij afgebrand.
Te Zuiderveen onder Winschoten is gisteren-
middag de kapitale boerderij van H. E„ Mel-
lema door den bliksem getroffen en grooten-
deels in vlammen opgegaan, Het voorgebouw
kon behouden blijven en ook het vee is gered.
Overigens is alles verloren gegaan. Verzeke
ring dekt de schade.
VERMIST.
Sedert eenige dagen wordt te Groningen
vermist de 24-jarige schoenmaker M. Hunder-
man. Gevreesd wordt voor een ongeluk.
In de Ooij hij Nijmegen is de 50-jarige N.
bij het baden in een kolk verdronken.
Eindrapport aan den minister.
Mr. J. Huges, secretaris der Kamer van
Kooph. en Fabr. voor Arnhem e.o. heeft aan
den minister van Arbeid, H. en N., een schrij
ven gericht o.m. van den volgenden inhoud.
„Gedateerd 20 Juni j.l. bracht ik aan Uwe
Excellentie, in verband met bet onderzoek
naar de mogelijkheid eener Nederlandsoh.
fabrikaat-demonstratie, een rapport uit, waar
bij duidelijk bleek, dat de besturen der ver
schillende industrieele bedrijfsgroepen, in over-
groote meerdenheid, afzijdig stonden tegenover
mijn plan.
Op vele gronden heb ik, onmiddellijk daarna,
zooais Uwe Excellentie bekend is, nog een
tweede uitgebreide poging gedaan, om, zoo
mogelijk, voor 6 Juli, meerdere bewijzen van
instemming te verkrijgen.
Het resultaat is echter ook nu nog, ten
minste als behoorlijke grondslag voor uitvoe
ring van dit werk, ten eenenmale onvoldoende.
WeliswaaT heeft een 100-tal fabrikanten in
dividueel, uit alle mogelijke branches, laten
weten, dat, principieel, op hen te rekenen valt
en is nu ook van een 8-tal bedrijfsgroepen
deelname te verwachten, maar ten aanzien van
zeker 35 S, 40 van de ongeveer 50 organisaties
en onder haar zijn de grootste en meest
belangrijke moet ik aannemen of weet ik,
dat zij geen belangstelling hebben voor, of
wel afwijzend staan tegenover bet plan. Zeer
ruw geschat, dus hoogstens 20 pot. van de deel
name, noodig om van behoorlijke vertegen
woordiging van het Nederlandsoh Fabrikaat te
kunnen spreken.
Aangezien zooals aan Uwe Excellentie
reeds eenige maanden bekend is de tijd voor
nog verdere propaganda onder de fabrikan
ten, in verband met den aanvangsdatum (half
Juni 1932) en den omvang van het werk, tlhans
geheel en al ontbreekt, ben ik dus om geen
andere motieven te noemen alleen daarom
reeds genoodzaakt, het onderzoek te beëindi
gen en van een NEFA-demonstratie in 1932 te
Arnhem af te zien. Alle op deze zaak betrek
king hebbende stukken, correspondentie en
bescheiden, stel ik, zoo gewenscht, gaarne te
Uwer Excellentie's beschikking.
Ik betreur dit negatieve resultaat in hooge
mate, omdat ik, ondanks dezen uitslag, van mee
ning blijf, dat hot voor de betreffende Neder
landsche industrie indien men het wil
wel degelijk mogelijk moet zijn, om, in aan
trekkelijke® vorm, een zoodanige demonstratie
te geven, dat het Nederlandsohe Volk, daarin
de bevestiging zal vinden van al datgene, wat
in de voorafgaande pers- en reclamecampagne,
ten behoeve van de inburgering der leuze
„Eerst zien, wat Nederland levert", een jaar
lang moeit worden bepleit. En, zooais bekend,
velen in den Lande, ook fabrikanten, onder
schrijven dit ten volle".
Aan het slot van zijn schrijven spreekt mr.
Huges de overtuiging uit, dat van andere
zijde eerder of later, zijn denkbeeld wel weder
om zal worden opgevat. In dat geval spreekt
schrijver de hoop uit, dat de regeering ook dat
initiatief dan zal kunnen steunen.
Onder zeer groote belangstelling vierde gis
teren prof. mr. D. P. D. Fabius te 's Graven
hage, lid. van den Raad van State, zijn 80sten
verjaardag.
ERNSTIG MOTORONGELUK.
Twee gewonden.
Zondagmiddag omstreeks drie uur is te
Alkmaar een motorrijder, genaamd H. H., uit
Amsterdam, met duo-rijder, «p den gevaarlij
ken hoek Verdronken OordLimmerhoek in
botsing gekomen met een auto, bestuurd door
een ingezetene uit Beverwijk. De duo-rijder
sloeg over den motorrijder heen en kwam op
straat terecht. Hij bleek slechts licht te zijn
gewond. De motorbestuurder daarentegen
werd het rechteronderbeen zoodanig verbrij
zeld, dat vermoedelijk tot amputatie zal moe
ten worden overgegaan. Hij is ter verpleging
in het Stedelijk Ziekenhuis opgenomen. Den
kelijk treft den autobestuurder geen schuld.
Bij de botsing in brand geraakt.
Maandagnamiddag is op de Horsterweg te
Blerick een ledige vrachtauto, bestuurd door
den 32-jarigen aannemer J. Th. uit Venlo,
met zeer' groote vaart tegen een boom langs
den weg gereden, waarbij de motor in brand
vloog.
Ijlings toegeschoten hulp slaagde er In den
gewonden bestuurder, die in bewusteloozen
toestand verkeerde, uit de brandende cabine
te trekken, terwijl het ook nog mocht geluk
ken, den brandenden auto te blusschen.
Th. had een diepe wonde aan het hoofd en
verscheidene brandwonden bekomen en zijn
rechtervoet bleek ernstig gekneusd.
Per auto werd de gewonde naar het R. K.
Ziekenhuis te Venlo overgebracht.
De juiste oorzaak van het ongeluk is nog
niet bekend, daar men Th. nog niet heeft
kunnen hooren.
Een 63-jarige man overreden.
Maandagmiddag begaf de 63-jarige S. S. uit
Blerick zich per fiets van Venlo in de rich
ting Kaldenklrchen. Ongeveer ter hoogte van
het klooster „Bethanië" is hij plotseling van
het rechtsche gedeelte van den weg naar links
overgestoken. De bestuurder van een hem
achterop komenden luxe-auto, de tabakshande
laar O. uit Venlo, die het naderende onheil
zag, poogde nog uit alle macht te remmen en
het stuur zooveel mogelijk naar links om te
gooien, doch kon niet verhinderen, dat S. door
den auto werd gegrepen en met het hoofd
onder den wagen terecht kwam.
Tengevolge van het krachtige remmen en
het plotseling omwerpen van het stuur kan
telde de auto.
Dr. Paulussen, die spoedig ter plaatse was,
liet den gewonde, die een ernstige hoofdwon
de had opgeloopen per ziekenauto naar het
R. K. Ziekenhuis vervoeren. Kort na aankomst
aldaar is S. aan de bekomen verwondingen
overleden.
Den bestuurder van den auto treft geen
schuld.
Landgenooten,
Een zware ramp, wij aarzelen niet de woor
den van onzen Minister van Koloniën tot de
onze te maken, „een nationale ramp" heeft ons
door den brand op de Koloniale Tentoonstel
ling te Parijs getroffen.
Ons schitterend paviljoen daarginds met zijn
geheelen kostbaren inhoud is verloren gegaan.
Maar, wat behouden gebleven is, dat is, onze
vaderiandsche energie, onze nationalen trots.
Het Uitvoerend Comité voor de Nederland
sche afdeeling op de Koloniale tentoonstelling
heeft, door zijn besluit, om, ten koste wat het
wille, over te gaan tot den bouw van een nieuw
Nederlandsch paviljoen, als 't ware op de
puinhoopen van het oude en tot het daarin
opnemen van een tweede expositie op waarlijk
schoone wijze, het devies in ons wapen „Je
Mamtiendrai" in toepassing gebracht. Een
daad, welke, zoowel in het binnenland, als
overal in het buitenland den diepsten eerbied
heeft afgedwongen voor Nederland en voor ons
volk.
Van talrijke zijden werden, naast betuigingen
van medeleven en sympathie reeds toezeggin
gen gedaan om collecties en kunstvoorwerpen
voor de tentoonstelling beschikbaar te stellen,
terwijl zoowel door landgenooten als door
vreemdelingen, bijdragen in geld werden ge~
zonden om de taak van het comité te ver
lichten.
Het is thans aan ons, landgenooten, om de
handen ineen te slaan en alles in het werk
te stellen teneinde het mogelijk- te maken, ook
met de nieuwe Nederlandsche afdeeling ons
land als koloniseerende mogendheid op waar
dige wijze voor den dag te doen komen.
Van de zijde van de Fransche regeering werd
het aanbod gedaan een bedrag van drie millioen
francs ter beschikking te stellen voor den
wederopbouw der verloren gegane Nederland
sche afdeeling.
Hoezeer ook dit royale aanbod valt te waar-
deeren, het kon en mócht niet worden aan
vaard.
Neen, op de plaats waar onze Nederlandsche
driekleur ons fraaie gebouw heeft gesierd, waar
onze vlag ook nu nog wappertdaar kan
alleen verrijzen een Nederlandsch gebouw, ont
staan en geschraagd door de offervaardigheid
van het Nederlandsche volle.
Het tentoonstellingscomité heeft verklaard.
Indien noodig de hulp van ons volk te zullen
aanvaarden.
Welnu, die hulp is noodig opdat, wat op
nieuw tot stand zal worden gebracht, een ge
heel zal kunnen vormen, een der grootste
koloniale mogendheden waardig.
Voor het verleenen van die hulp heeft zich
onderstaand nationaal comité gevormd, dat
zich in nauw contact met en met volkomen
instemming van het Nederlandsche tentoonstel
lingscomité bij dezen wendt tot U, Nederlan
ders hier te lande, en elders, met een drin
gend beroep op Uw hulp en steun.
Op welke wijze gij dien steun kunt verlee
nen Door uwe bijdragen te zenden aan den
penningmeester van het comité (algemeen se
cretaris-penningmeester rler vereeniging „Oost rq
en West", Den Haag, giro no. 14574).
Door met behulp van plaatselijke órganisa-'"
ties, gelden in te zamelen. Door U bereid te
verklaren, eventueel in uw bezit zijnde collec
ties en voorwerpen ter expositie af te staan
en ons daarvan mededeeling te doen.
Door Uwe bereidwilligheid. Kortom, door
elk middel dat ons gelegenheid biedt een zoo
groot mogelijk bedrag een zoo ruim mogelijke
collectie voorwerpen ter beschikking van het
tentoonstellingscomité te stellen.
Moge de spontane daad van onzen landge
noot te Parijs navolging vinden.
Helpt ons naar vermogen en.... helpt ons
vlug.
Reeds in Augustus moet de nieuwe expositie
gereed zijn. De tijd dringt. Daarom niet ge
aarzeld. Laat opnieuw de gansche beschaafde
wereld er getuige van zijn hoe Nederland en
het Nederlandsche volk, rampen weet te dra
gen en.... te boven te komen.
Den Haag, Juli 1931.
Het nationaal comité: R. Zuijderhoff, alg.
voorzitter van „Oost en West"; C. J. Feith,
voorzitter der Ver. van Ambtenaren B. B.
in N.-Indië, mr. dr. W. M. Westerman, vice-
voorzitter van de Vereeniging „Nederland in
den Vreemde"; E. P. Westerveld, secretaris
van de Kon. Ver. „Het Koloniaal Instituut";
mr. Joh. J. Belinfante, dir. v. h. Ned. Corres
pondentiebureau voor Dagbladen; mr. J. J. van
Bolhuis, voorzitter van de Haagsche Journa-
listen-vereeniging; D. Hans, voorzitter van
den Nederl. Journalistenkring; h. Salomonson,
directeur van h et persbureau „Aneta"; J.
Vesters, voorzitter van de Ned. R. K. Journa-
listen-vereeniging; A. T. H. Winter, kolonel
der artillerie b. d.; F. H. K. van der Brugh,
alg. secr.-penningmeester van de vereeniging
Oost en West.
Het comité bovengenoemd stelt er prijs op
te verklaren, dat het is geconstitueerd in
allerijl, onder den drang der omstandigheden.
De actie moest onverwijld ter hand worden ge
nomen. Dit is de reden waarom het comité
een minder veelzijdige Samenstelling vertoont
dan anders hij ruimeren beschikbaren tijd had
mogen worden verwacht.
sH
ONGEREGELDHEDEN BIJ DE WERK
VERSCHAFFING TE RUURLO.
Gisterenmiddag ontstonden ongeregeldheden
bij de werkverschaffing van het waterschap de
Beneden-Slinge te Ruurlo, waar een 50-tal
werkloozen uit Helmond te werk is gesteld.
Reeds bij het verlaten van den trein te Ruur
lo bleek, dat verscheidene der mannen in be.
schonken toestand verkeerden. Bij het kamp ge
komen, was een gedeelte der arbeiders bereid
de werkzaamheden te beginnen, dooh een an
der gedeelte weigerde. De met het toezicht be
laste ambtenaar waarschuwde den hoofdop
zichter van de Nederlandsche Heidemaatschap
pij, den heer Wijnbergen, onder wiens leiding
het werk berust. Deze verscheen weldra ter
plaatse met zes marechiaussee's en veldwaoh-
ters.
Aangezien bekend was, dat er in het kamp
verschillende revolvers aanwezig waren, werd
voorzichtig te werk gegaan. Na eindeloos ge
duld en veel moeite gelukte het twee der erg
ste belhamels uit de keeten te verwijderen. Zij
werden overgebracht naar het politiebureau te
Ruurlo, vanwaar zij zullen worden terugge
zonden. Twee weken geleden speelden zich met
dezelfde groep vrijwel dezelfde gebeurtenissen,
af. Toen werd een voorwerker in den buik ge
stoken en gevaarlijk gewond.
