- -*- - WETENSCHAP, TOERISME EN MENSCHLIEVENDHEID IN DE IJSZEE. ""CSal l» HOE KOM IK OP DE s;v .MALYGIN ««OMboua d. -»r— i""'™ n« "5° m korter San DE POOLTOCHT VAN DE ZEPPELIN. Toekomstig verkeer Europa- Oost-Azië in»» '7,™ KAAP HOOR O POOI. ARCHAHGJ MfcjtflfSJis c' #£É«?ss ■y<v:v?.w<,v ft 99 Valentin ^°ord. van MOSKOU, 19 Juli. (W.B.)De ijsbreker Malyginis gisteren avond zijn reis naar de Poolstre ken begonnen FRIEDRICHSHAVEN, 21 Juli. (N. H.) Naar uit Moskou wordt gemeld, heeft de sovjet-re geering een telegram ontvangen uit Friedrichshaven, waarin wordt medegedeeld, dat de „Graf Zeppe lin" Vrijdag U Mi te Leningrad zal landen. MOSKOU, 21 Juli. (V. D.) De leider van de Noordpool-expeditie op den ijsbreker „Malygin", ver klaarde, dat bij het Franz Josef- land een ontmoeting zal P aa s vinden met de „Graf Zeppelin - Suchanow, die als journalist aan -urn van den ijsbreker „Krassin" drie jaar gleden de hulp-expeditie heeft meegemaakt, do°r Rusland uitgerust ter redding van Gelukte „Italia"-bemanning, h®®" J a'ontuUr beschreven en uitgegeven, op een ma nier en L een vorm, die menig lezer misschien ni*t sPaimend genoeg, doch te vlot en te vluch tig vind? suchanow heeft evenwel in het twee de hr, k een hoofdstuk van ue hoofdstuk van zijn do™-- amno aetiteld: Journalisten- a®Per dertig regels, gevn-ciu angst) ga k mee of niet? toch wel even heel typeend geschetst, die zucht naar het avon tuur, d-f feder goed journalist voortdurend Plaagt en St heimwee naar een ongekend €a raadselachtig oord, waar. zelfs de eentonig- heid, de verveling, de gevangenschap tusschen en licht kolommen-vol copie leveren, om te 2wijgen van al de schokkende gebeurtenissen, de or»eedroomde majesteit der natuur en de in spiratie van leder moment in zulk een vreemde wereld als die om de Noordpool. Hij schrijft kort en bondig, maar pregnant: en ik den zevenden Juni, omstreeks 10 ur s morgens, de krant doorbladerde vond ik onder het hoofd: „De hulpexpeditie Nobile", non lrl.f- "t-HJLU.. ,,UG nuiP"A-JJCUlL.l0 iNODllc een kleine, met vette letters gedrukte mede- deeling, die een groote rol in mijn leven zou spelen: „Het vertrek van den ijsbreker „Malygin' Uit Archangel, dat op negen Juni bepaald was, ls verzet op den lOen Juni. Het vertrek is„u^_ gesteld wegens onvoldoende kolenlading Zoo luidde het bericht. dit Mijn berekening, dat ik tengevo 2® reidingen in orde maakte, ''«der, lege» d. tr.P de straat. Het *as een warme dag, ia, het was zelfs be- nauwd. Langs den hemel trokken dreigende Woikjea. Door de straten van Moskou dreun den de trams, de karren rammelden en de auto's vlogen snel voorbij. Op de trottoirs trok ken eindelooze scharen menschen voort Ik liep, zonder iemand te zien, botste tegen iedereen aan, en dacht slechts aan één ding: „Boe kom ik op de Malygin"?..... De leider van de Italia-expeditie, Nobile, is aan boord van de „Malygin", om be hulpzaam te zijn naar het zoeken van zijn makkers. Er liggen wat telegramsnippers op 'n redac tiebureau van een Nederlandsch journalist. Buiten zingen de trams. Het is warm, zelfs be nauwd. Door de hoofdstraten gaan de honder den, wandelend en winkelend. Hoe kom ik op de Malygin? Onwillekeurig speel ik met ra'n potlood en trommel ik een enerveerende marsch op het tafelblad'.onwillekeurig grijp ik naar de lijmkwast en ik plak de telegramsnippers van Moskou' en Friedrichshaven onder elkaar; onwillekeurig trek ik harder aan mijn sigaar en omwolk ik mij met geurigen nevel. Hoe kom ik op de Malygin? Wanneer de blauwe wagen van de K. L. M. mij over twintig minuten eens zou komen ha len, en ijlings naar Waalhaven bracht! Zal ik het vliegstation opbellen om te informeeren, hoe laat de kast voor Berlijn opstijgt? Ai, het is ijdel gefantaseer, en mijn lezers willen daarvan wellicht niets weten. Hoe kom ik op de Malygin? Ik begrijp die dringende, stimu- leerende vraag van Suchanow te goed, om er geen parafrase van te brengen. Ik spring op Tempelhof uit de cabine, 'n Blauwe, stralende hemel over het wijde veld. Ik, met een belache lijk klein, in alle haast gepakt valiesje, 'n va liesje voor Archangel, voor Frans Josefeiland. Hoe laat kan ik naar Moskou? Berlin Mos kou! Suchanow heeft mij ingelicht dat de reis van Rusland's hoofdstad naar Archangel zes en dertig uren duurt. Het zal koud worden, des te kouder hoe Noordelijker we komen. Een blauwe ij zei trekt zich des morgens aan den spoorwagen Dat eerste begin van „de tocht van de Krassin", twee jaar geleden gelezen, heeft mij destijds het meeste gepakt. Suchanow deed een vergeefsche reis, want hij kon, après tout, toch geen plaats krijgen op de „Malygin" en moest ijlings terug om op de „Krassin" een plaatsje te bemachtigen, 'n Vergeefsche reis, ja, dat is 't ook, wanneer de blauwe ijzel zich oplost in blauwe sigarenwalm. Hoe kom ik op de Malygin? Of zal ik per vliegtuig van Berlijn uit Leningrad zien te bereiken. Er is toch een vliegdienst van daar uit op Moermansk. In Moermansk dan sta ik voor het raadsel om naar Archangel te komen. Per rendierslee? 'n Tocht over ijs en sneeuw? Ik zal in Archangel groote hertenvachten- wanten moeten koopen, 'n pelsjas en bontmunts et oorkleppen, en sterk, zwaar schoeisel. Ik wil naar de „Malygin". Maar wanneer ik in het hooge Noorden aan de koude kade zal staan, dan zal de Malygin reeds lang uitge varen en uit het gezicht verdwenen zijn. Ergens in het ongewisse verschiet, snijdt hij reeds moeizaam en traag het metersdikke ijs; ergens werkt de ijsbreker „Russlanaro" en elders de „Tomonosaro"Drie Russische ijsbrekers zijn wederom het onmetelijke rijk van het witte mysterie ingestuurd. De groot ste ijsbreker, onder leiding van denzelfden pro fessor Wiese, die drie jaar geleden energiek en voortvarend de expeditie voor de „Italia"-redding bezorgde, een opdracht, die echter door de „Krassin" overgenomen en vol voerd werd de „Malygin" is reeds ver weg, er zijn wat buitenlandsche passagiers zoo ge lukkig de gevaren van de de eeuwen door aantrekkelijke Noordpool te mogen trotseeren; de Russische en buitenlandsche pers is verte genwoordigd; spoedig zal deze ons inlichten, en wordt onze nieuwsgierigheid bevredigd. Het is nu de „Malygin", waaraan een groot- sche taak is opgedragen. In 1928 was de „Kras sin" op aller lippen. Verleden jaar werd de „Sedow" uitgezonden, om in het hooge Noorden te werken, en in het Westen van de Noordelijke IJszee ontdekte deze ijsbreker „de Kamenew- eilanden", waar meteen een wetenschappelijk station werd opgericht. Vier mannen zijn er achtergelaten met een proviand voor drie ja ren. De wetenschappelijke actie van Rusland in het Poolgebied is alleszins opvallend. Voor deze expeditie, in combinatie met de „Graf Zeppelin", zijn wel tien radio-stations geplaatst, in den Russischen sector tusschen het dubbele eiland Nova Zembla en de Nieuw-Siberische eilandengroep, waar zoowel de Zeppelin als de „Malygin" hoofdzakelijk zullen gaan verken nen; zelfs over den 80sten breedtegraad heen op Hooker, een van de Frans Jozefeilanden, nog slechts 1080 kilometer van de Noordpool verwijderd, is een observatorium met radio zender opgericht; onder de bezetting van dezen verkennerspost is een vrouw, een biologe van beroep. Nog steeds is het laatste doel van deze ex peditie hetzelfde als in de dagen van onzen Heemskerk en Barends: het beproeven van de Pool als verkeersstation tusschen Europa en Azië, het zoeken van den kortsten weg. Dat er evenwel eenig verschil bestaat tusschen de be reikbaarheid van het ideaal, destijds en nu, blijkt alleen reeds uit het feit, dat de „Graf Zeppelin" den afstand van Friedrichshaven naar de uiterste Nieuw-Siberische kust. een afstand van 5900 K.M., in drie dagen hoopt af te leggen. Andere doeleinden, die niet het verst verwij derd liggen, zijn wetenschappelijke, maar deze beslaan dan ook een heel veelzijdig gebied. De geheimen van de Noordpool hebben een be langrijken invloed op het weer, en dus kan op de eerste plaats de meteorologische dienst niet zonder de onthulling van die raadsels. Meteoro logen zijn dan ook de voornaamste gasten van de „Malygin", zoowel als van de „Zeppelin". De geografische wetenschap verhoopt van deze expeditie ook zeer veel; de groote „witte vlekken" op de kaart, die onbekend land aan duiden, moeten sterk worden ingekrompen En vervolgens verwachten de hulpweten schappen, zooals de geophysics, de oceanografie door DR. HILDEBRANDT, Lid van de Aeroarktik e.a., een vermeerdering harer elementaire kennis, zonder welke meteorologie en geografie het moeilijk stellen kunnen. Daardoor springt weer een doel naar voren, dat nog eerder bereikt dient te worden. Men vraagt zich namelijk af, of het niet mogelijk is, dat een groep geleerden en vorschers met meer passende snelheid kunnen gebracht wor den naar het terrein hunner studiën, om daar, voldoende uitgerust, te worden afgezet en na bepaalden tijd weer te worden gehaald. Dit is dan het allernaaste doel der expeditie en dit is mede de voorname aanleiding, dat ijsbreker en luchtschip samenwerken. Daarom koersen beiden, de Zeppelin en de „Malygin", naar het Frans Josefeiland, waar dit eerste en meest nabije doel, met een gene rale expeditie als het ware, zal beproefd en naar te wenschen is, bereikt zal worden. Nog staan wij in den geest aan de kust bij Archangel. En de „Malygin" is reeds lang uit gevaren, met den beroemden Samoilowitsch, en De pooltocht van de „Graf Zeppelin" ge schiedt in het kader der plannen van de inter nationale maatschappij tot onderzoek van het Poolgebied met luchtvaartuigen, de Aeroarktik, die zich de permanente wetenschappelijke controle op het Noordpoolgebied tot taak heeft gesteld. De stichting van deze maatschappij is geschied op initiatief van den gepensionneerden Wij geven hierboven een schematische voorstelling van den tocht, dien de Zeppelin in het Poolgebied gaat ondernemen. vele anderen, die het eiland bewonen zullen, als het luchtschip zich losmaakt uit den nevel boven Frans Josefseiland, dat, zoolang bekend was als „Niemandsland". Hoe kom ik op de „Malygin". Neen, dat fanta- seeren en dat balspel met eenige bekende wetenswaardigheden, en dat goochelen met wat daaruit af te leiden deducties, kan weten schappelijk noch literair den armen joui'nalist, die thuis moet blijven, bevredigen. Nóg kunnen wij naar Friedrichshaven, ons aanmonsteren op de „Graf Zeppelin", probeeren of wij de zonderlinge route mee mogen varen van die luchthaven naar Berlijn, Leningrad, Archangel, Kanin-Rosz, Waigatsch, Kaap Tscheljuskin. Frans Jozefsland en Noordpool, om over Spitsbergen en Hammerfest naar huis terug te keeren. De vraag: hoe kom ik op de Zeppelin? zal evenmin een bevredigend antwoord vinden. Dr. Eckener heeft tijd noch lust om om te zien, naar het mannetje, dat met een pasgepunt pot lood kleinverloren zal staan onder den hoogen ankermast. Hij moet prof. dr. Ludwig Weick- mann uit Leipzig begroeten, en confereeren met den hoogleeraar van de Leningradsche technische universiteit Paul Woltschanow, die de meteorologische en aerologische voorbe reidingen heeft getroffenHij heeft in den ruimen comfortabelen gondel, die toch al ge heel ontruimd is, voor kaarten en instrumen ten, geen plaats meer. De motoren ronken. Het statige schip drijft majesteitelijk af. De .„Graf Zeppelin" gaat de „Malygin" achterna, om in bondgenootschap met den vliegenier Iwonaw, die met zijn machine reeds lang aan boord van den ijs breker toeft, deD grooten aanval over drie fronten te wagen op de harde, onverbiddelijke en barre Noordpool. En voor de achterblijvenden op Friedrichs- hafen neemt dr. Hildebrandt het woord om nog eens het wetenschappelijke van den Zeppelintocht in historisch verband duidelijk te maken. Duitschen kapitein Bruns, die reeds in 1919 te Görlitz zijn plan heeft uiteengezet, met lucht schepen een verkeer van Europa naar Oost- Azië langs den kortsten weg, dus over de Noordpool in te richten. Vereischte daarvoor is het onderzoek van het poolgebied, in het bij zonder van de meteorologische omstandigheden die daar heerschen. Dientengevolge lag het voor de hand, dat de geleerden, die bij het poolonderzoek geïnteresseerd waren de plannen van Bruns ondersteunden. Nadat ook de poolreiziger Nansen zich er van had overtuigd, dat graaf Zeppelins reeds in 1881 neergeschreven denkbeeld, zijn luchtschepen in dienst van het poolonderzoek te stellen, uit voerbaar is, nam hij het presidentschap op zich van de op 8 October 1924 in het leven geroepen internationale studievereeniging tot onderzoek van het poolgebied met luchtschepen, de „Istugedal", welke naam in 1928 is veranderd in Aeroarktik. In 1928 scheen de eerste tocht onmiddellijk aanstaande, daar de luchtvaartafdeeling van het Duitsche Rijksministerie van verkeer de Zeppelin-maatschappij te Friedrichshafen de middelen had verleend tot het bouwen van de L.Z. 127, dus van de tegenwoordige „Graf Zep pelin", onder voorwaarde, dat het luchtschip ii> 1929 voor twee tochten in het Poolgebied koste loos beschikbaar zou worden gesteld, indien voor 31 December het bewijs zou worden gele verd, dat de noodige geldmiddelen voor dezen tocht beschikbaar waren. Nu werd ten spoedig ste voor 18 tot 23 Juni 1928 te Leningrad de tweede ledenvergadering bijeengeroepen, om het wetenschappelijk werk te bespreken en te beraadslagen over de route, die het luchtschip zou volgen. Ter verdere uitvoering van de werk zaamheden werden 11 commissies gevormd, een aardkundige, weerkundige, oceanografische aardmagnetische, technische, biologische, aero- geodetische, luchtelectrische, radio-, financieele en uitrustingscommissie. Uit. deze opsomming blijken de omvangrijke werkzaamheden, die den geleerden in het poolgebied wachten. Nadat vele andere moeilijkheden waren over wonnen, mislukte de tegen Mei 1929 voorgeno men reis doordat de verzekeringsmaatschappijen 1 sommen eischten, die niet waren op te brengen. Het geheele plan scheen onuitvoerbaar te zijn geworden. Er trad een ommekeer in, toen na den dood van Nansen in Mei 1930 Dr. Eckener tot president van de Aeroarktik werd gekozen. Snel waren alle moeilijkheden overwonnen en met frisschen moed begonnen de deelnemers met de toebereidselen. Het uitgangspunt van den tocht zal Leningrad worden. Oorspronkelijk was Moermansk op het schiereiland Kola aan- eewezen, 1000 K.M. noordelijker dan Leningrad Liegen Hier bevindt zich het Noordelijkste punt van een spoorlijn der aarde en de plaats heeft onder invloed van den Golfstroom een ijsvrije haven. Bij gelegenheid van de J<*ga^ ring te Leningrad hebben wij het gebied b zichtigd en geschikt bevonden, indien de nood zakelijke werkzaamheden tot ^^^Rus- terrein zijn geschied. Weliswaar hebben^de Rn» sen al een vlieglijn naar Moermansk gericht, maar er is nog niets gebeurd om het als ba voor luchtschepen geschikt te maken, daa eerst de resultaten van de eerste toe e afwachten, om er de meest geschikte p aa voor te kunnen kiezen; want men moet ans reeds denken aan permanent onderzoek van e poolstreek en aan het voorgenomen luchtsc e- penverkeer naar het verre Oosten, waar de Rus sen aan willen deelnemen. De maand Juli moet niet de meest geschikte zijn voor een luchtreis naar het Noordpoolge bied, omdat er dan blijkens de ervaringen, die de poolonderzoekers tot dusver hebben opge daan, veel nevel heerscht. Maar in de eerste plaats beschikte men nog niet over voldoende ervaringen en verder bleef tenslotte alleen Juli nog over. Indien de tocht van de „Nautilus" ten uitvoer was gebracht, dan zou Dr. Eckener nog een goeden financieelen steun hebben gehad, die in verband met den ongunstigen economischen toestand in Duitschland niet buiten beschou wing mag worden gelaten. Hoe over den te verwachten grondnevel of over de wolken met behulp van astronomische plaatsbepaling zal worden gevaren of eventueel met het zonne- compas van Boykow, waar ook Amundsen ge bruik van heeft gemaakt, daartoe is het hier niet de plaats, er een uiteenzetting van te geven. Dezen keer zal ook de radiopeiling voor het eerst bij een luchtreis in het poolgebied een rol spelen. De Russen stellen drie radiostations beschikbaar: Malotschkin Scharr op Nova Zembla, Sredne-Kolysk, 67 N. 155 lengte en Bulun, 71 N. 127 lengte, dit laatste is speciaal voor de plannen der Aeroarktik in het leven ge roepen. Nobiles luchtschip werd door ijsaanzetting ter aarde gedrukt. Daarom moet men ook met dit gevaar rekening houden. Reeds wanneer 10 cM. sneeuw op een luchtschip van 125 M. lengte en 12 M. middellijn vallen, bedraagt de belas ting 20.000 kg. IJsvorming moet dus tot eiken prijs vermeden worden. Een aantal opmerkelijke wetenschappelijke en technische noviteiten zal bij dezen tocht worden beproefd en toegepast. In de eerste plaats zal de wijze de algemeene aandacht trek ken, waarop professor P. A. Moltschanow, lei der van het geonatuurkundig station te Pawlowsk bij Leningrad den toestand van de lucht denkt te onderzoeken. In de bovenom schreven bijeenkomst te Leningrad gaven hij en professor Freimann daar in een voordracht inlichtingen over. Van zijn vele voorstellen zij vermeld de wijze, waarop hij de aanteekeningen der aan ballons hangende meetinstrumenten onmiddellijk naar het luchtschip laat melden. De proefballons worden, bezwaard met ballast, uitgeworpen. Op den grond wordt door een ingenieuze inrichting de ballon met de instru menten losgemaakt, zoodat deze dus niet alleen den toestand van de lucht onder het luchtschip, maar ook tot op groote hoogte er boven registreeren. Door een geniaal bedachte radio installatie worden de gegevens van de meet instrumenten onmiddellijk naar het luchtschip doorgegeven. Of het luchtschip een landing zal maken, hangt van de omstandigheden af. Gelijk reeds de eerste landing van een Zeppelin in het jaar 1900 op het Bodenmeer plaats vond, is ook on langs weer het bewijs geleverd, dat landingen op het water geen moeilijkheden opleveren. Het voornemen is, in dat geval van het Kamenew- eiland prof. Urwanzeff, leider van het waarne- minsstation aldaar, aan boord te nemen. Zelfs al zou het wetenschappelijk resultaat nog zoo gering worden, namelijk ingeval het Prof. Samvilowitsch, de wetenschappelijke leider der expeditie met dr. Eckener, den kapitein van de Zeppelin. luchtschip den meesten tijd zonder zicht van aÏrde moet varen, dan is toch de vaart van de Lootste beteekenis, daar groote technische ae giuuuo 4. vnrmATi worden OD- het doel van de AeroariuiK, een de aarde moet varen, danis_ de erv L™ent°ronderzcek van het poolgebied uit permanent, u lü„ van waarnemings- te oefenen door de oprichtmig posten op het U-Wanneer rfe kig verloop heeft, waaraan ervaringen der luchtschippers twijfelen, dan moet naast den n Eckener die van Bruns in de eer s e den genoemd; aan zijn werkkrac ding alleen is het totstandkomen van dezen tocht te danken. AMMUNDSEN. Wij gaan na dit alles na het redactiebureau terug. Wij komen niet op de „Malygin #n op de „Zeppelin". Nochtans behoeven wij ni te vreezen, dat wij onvoldoende zullen voi ingelicht. Tenslotte kunnen we nog disputeeren de mogelijkheid, of Amundsen, de Nooi sc ontdekkingsreiziger gevonden wordt. De ge dachte, dat dit niet geheel onmogelijk is, v in een reden in het feit, dat de Amei *aa Fiala, dertig jaar geleden op Kroonprin Rudolfeiland. een levensmiddelendepót achte - liet, dat genoeg proviand voor eenige jaien zou bevatten, indien Amundsen met den Fiansc man Guilbaud aldaar werkelijk gestrand zou zijn. De gevonden wrakstukken van Amundsen s expeditie doen evenwel vermoeden, dat hij zoo ver niet is kunnen komen, en dat hij reeds in het Barendsmeer verongelukte. Het vermelde depót is in 1929 nog door prof. Wiese onder zocht en ongebruikt bevonden. De „Malygin^ en ook de „Russlanaro" en de „Tomonosaro mogen niet veel hoop koesteren om den in Noorwegen zoo beminden Roald te vinden en te redden. Een enkel woord nog over den Italiaanschen passagier van de „Malygin". Men weet, dat het Nobile is. Dat hij als tourist een pleizier- reis maken zou, mag men nauwelijks durven veronderstellen. Met 'n zekeren weemoed reist hij mee, en met een groot gevoel van piëteit. En bü het bezoek aan de verschillende eilanden zal hij ongetwijfeld de meest hartstochtelijke vorscher wezen, zoekend naar de resten an de z.g. „ballongroep" zijner eigen expeditie. Zooals bekend is, werd het omhulsel van de „Italia" met een bezetting van zes man na de catastrofe in Noord-Oostelijke richting afge dreven, om wel spoedig daarna op het pakijs te worden geslagen en in brand te vliegen. Het is zeer goed mogelijk, gezien de stroomingen in dit gebied en de ligging van de plaats des onheils, dat er resten aangespoeld zijn op een der eilanden. En dan zullen die door niemand beter dan door Nobile kunnen worden geïdentificeerd. De sterke voorplecnt van den ijsbreker m Malygin" klieft door het Noordpooljjs*

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1931 | | pagina 9