I:
ia
i
1
I
WAT GERECHTVAARDIGD IS NIET
OPGEVEN
DE VERLOREN VAN
HIERONYMUS BOSCH.
VRIJDAG 31 JULI 1931
VAN DEN STRIJD IN HET STEEN
ZETTERS B EDRIJF.
Het compyoTTiis verivovpeir»
HET STANDPUNT VAN DE EMOS.
HET STRATOSFEERVLIEGTUIG
WELDRA WERKELIJKHEID
yERKIEZINGSRECLAME OP DEN
OPENBAREN WEG.
MGR. L. J. A. H. SCHRIJNEN.
PAUL BOURGET.
EEN HOOGST BELANGRIJKE AAN
WINST VOOR HET MUSEUM
BOYMANS TE ROTTERDAM.
GOUDEN JUBILE DER W. S. M.
EEN HARTELIJKE FEESTVIERING.
ONREGELMATIGHEDEN
VERMOED
MELKFABRIEK TE FIJNAART.
DE CRISIS EN HARE GEVOLGEN
ONZE ECONOMISCHE TOESTANDt
irt^iTd^
Zooals bekend, bad de steenzetters vereeni-
ging E. M. O. S. toemiddelling gevraagd in bet
bekende conflict, waartoe zij zich aanvankelijk
bad gewend tot den beer Hoofdcommissaris van
Politie. Deze bad dit verzoek ter kennis van
bet Gemeentebestuur gebracht en zoo ontving
het bestuur van den R. K. Bouwvakarbeiders-
bond van den beer Wibaut de mededeeling, dat
deze tegen een dergelijke bemiddeling niet
at wij zend stond, indien ook bet bestuur van
laatstgenoemden Bond meende daarop te kun
nen ingaan.
In zijn vergadering van 27 Juli beeft bet
hoofdbestuur van den R. K. Bouwvakarbeiders
bond deze aangelegenheid besproken en 'be
sloten onderstaand schrijven aan den heer Wi
baut te zenden:
Utrecht, 28 Juli 1931.
Den Edel Achtbaren Heer Dr. F. Wibaut,
Wethouder te Amsterdam.
®delAcMbare Heer,
In nader antwoord op Uw schrijven d.d. 22
Juli j.l No. 1130 en in aansluiting op mijn
schrijven d.d. 24 Juli, heb ik de eer, namens
het bestuur van den R. K. Bouwvakairbeiders-
bond „St Joseph", U het volgende te berich
ten:
Het door de vereeniging EjM.O.S. verwor
pen en te Utrecht vastgelegde compromis was
het resultaat van een bespreking tusschen een
■vertegenwoordiging van het Nationaal Ar.beids-
'Secretajriaajt (N.A.S.) .Landelijke Federatie van
Bouwvakarbeider», waarbij EJM.O.iS. is aam
gesloten en laatstgenoemde vereeniging eener-
eijds en van het R. K. Werkliedenverbond en
R. K. Bouwvakarbeiders'bond anderzijds, ter
wijl voor deze bespreking het initiatief was uit
gegaan van het N. A. S.
Uit het door U aan ons gezonden schrijven
moet geconstateerd worden, dat thans de
Bteenzettersvejreeniging EJM.Q.S. (bemiddeling
vraagt.
Ons bestunr constateert hier een gewijzlg-
den gang van zaken, dien het niet zonder be-
tee&enis acht.
In aanmerking genomen Immers de totstand
koming van het door EJM.OjS. verworpen com
promis mocht redelijker wijze worden verwacht,
dat na deze verwerping van de zijde der ini
tiatief nemende organisaties gepoogd zoiu wor
den tot een nieuwe bespreking te geraken, In
[het midden gelaten of deze resultaat zou heb
ben opgeleverd.
Nu dat niet Is geschied, moet voor ons be
stuur de vraag rijzen of E.M.O.S. zich aan de
leiding der .meergenoemde organisaties heeft
onttrokken, dan wel of deze organisaties het
met het initiatief van E. M. O. S. n'let eens zijn.
-Deze a-fwïj.kinp door E.M.O-'S. van den voor
de hand liggenden weg, heeft niet nagelaten
op ons bestuur meer dan gewonen indruk te
maken.
Vervolgens la ons bestuur van oordeel, dat
alvorens E.M.O.'S. het denkbeeld van bemidde
ling Irachte te realiseeren, hierover in ieder
geval overleg met de wederpartij da casu
ons bestuur had moeten plaat» vinden. In
het midden gelaten of hierop door ons zon
zijn ingegaan la dit een eisch waarvan in
aanmerking genomen hetgeen tusschen partij
en had plaats gevonden oi. de redelijkheid
bezwaarlijk kan worden ontkend.
Tenslotte meent ons bestuur, dat de meer
genoemde poging van E.M.OjS. wel een zeer
eigenaardig karakter torijgit, wanneer men haar
Plaatst binnen de omlijsting van hetgeen, na
de verwerping, onzen leden steenzetters weder
om door haar wordt aangedaan.
Deze Immers zijn na de verwerping weder
om aan de meest afkeurenswaardige bejege
ning blootgesteld en men moet er wei zeer
eigenaardig opvattingen op na houden, wanneer
men verwacht dat tijdens en na een derge
lijke bejegening een bemiddelingspoging een
vruchtbaren bodem vinden zou.
Ons bestuur meent dan ook, n& rijp beraad,
op grond van boven uiteengezette overwegin
gen U te moeten berichten, dat het op de po
gingen van E. M, O. S. niet kan ingaan, waar
bij het da overtuiging heeft dat door de hou
ding harerzijds in dit conflict, In het verleden
en nu aangenomen, geen gemeentebelangen zou
den zij'n geschaad, indien deze houding op de
Juiste wijze zou zijn gewaardeerd.
Uwe bereidwilligheid intussen en waardee-
rend.
Hoogachtend.
{w.g.) J, andriessen,
Voorzitter r. k. Bouwvakanbeidersibond
„St. Joseph''.
'Öat Iwo'fidtoeBtnur op
de bermddelings-ldee van E. M. O. S. niet is
ingegaan, terwijl het de overwegingen, waarom
het tot dit besluit kwam, Jia toet B^ven
heeft medegedeeld.
Deze overwegingen lijken ons inderdaad
steekhoudend en bij objectieve beoordeeilng
dan ook alleszins te aanvaarden.
Wij kunnen niet bevroeden wat E. jvr. o. S.
bewogen heeft, blijkbaar over de organisatie,
waarbij zij aangesloten is, alsmede over haar
Centrale, het N. A. S. heen, zidh te wenden tot
de genoemde personen om bemiddeling. Waar
om, wendde men zich niet opnieuw rechtstreeks
tot de wederpartij, te meer, daar, naar wij
meenen te weten, in de bijeenkomst te Utrecht
op 15 Juli men reeds doende is geweest een
datum voor een veorvolgbesprekinig vast te stel
len?
■De critiek van het .bestuur van den R- K.
Bouwvakarbeidersbond op de wijze waarop be
middeling is verzocht, lijkt onis eveneens ge
rechtvaardigd, wijl daardoor genoemd bestuur
op de persoon van den bemiddelaar niet den
minsteu invloed kon uitoefenen.
Wij 'bedoelen hiermede allerminst iets ten
nadeele van den heer Wibaut te zeggen, maar
zakelijk bekeken, lijkt ons deze gedacihtengang
juist, 't Schijnt ons niet onmogelijk toe dat
het bestuur van den R. K, Bond dit met de
overeenkomstige passage in den brief heeft
Willem zeggen.
Volkomen onderschrijven wij tenslotte het
laatste argument voor de afwijzing, 't Is inder
daad te gek van iemand, wien men probeert
zooveel mogelijk klappen te'geven, te verwach
ten dat hij zijn hand tijdens die kastijding
vriendelijk uitsteekt om zijn vijand ter wille
te zijn. Dat had ook E. M. O. S. kunnen begrij
pen.
Inmiddels is de strijd wederom in vollen
gang, waarbij het frappeert te oonstateeren dat
de groep van den katholieken bond dezer dagen
met niet minder dan ruim 70 arbeiders werkte.
Hieraan kan nog worden toegevoegd dat we
derom aanvragen voor prijs-opgave voor lossing
van groote kwantums steenen zijn binnenge
komen. De werkgelegenheid breidt zich dus
st eeds uit
Zien de meer bezadigde leiders van N. A. S.
en Federatie dit constateerende, de zaken met
veel juister, indien zij blijkbaar de opvatting
huldigen dat de katholieke groep als een gefun
deerde realiteit dient te worden aanvaard.
De hoop te koesteren de groep uit het Am-
sterdamsöhe steenzettersfoedrijf te doen ver
dwijnen, lijkt ons een ijdele afgezien natuurlijk
van het onbillijke en meer dat daarin gelegen
1S'voeg daaraan toe dat, naar wij met tkemheid
weten, de katholieke groep er niet aan denkt
zijn rechtvaardigen strijd op te geven en wij
meenen dat het van een nucihteren kijk blijk
zou geven indien E. M. O. S. ook op deze over
wegingen den strijd staakte.
Het in Utrecht getroffen compromis maakt
dit zeer gemakkelijk.
Het blijft rumoerig.
Men meldt ons uit Amsterdam:
De leden van de Katholieke Steenzetters-
groep E.M.M. blijven zich „verheugen" in de
voortdurende, niet bijster vriendelijke belang
stelling der E.M.O.S.-mannen.
Eiken dag word,en zij door de laatsten naar
hun woningen geescorteerd en politiegeleide is
noodzakelijk. Ook gisterenmiddag werd de
steenzetter O., die uit de v. Lennepstraat is
verhuis naar de Vaartstraat, weer met de ge
bruikelijke 'belangstelling naar buis gebracht.
In het Vondelpark bij het Paviljoen^ werd
het op een gegeven moment erg rumoerig. De
vier politie-ruiters die aanwezig waren, ver
snelden daarom den draf van hun paarden
en dreven de menigte voor zich uit. De steen
zetters van E.M.O.S. zochten op hun rijwielen
een goed heenkomen. Gedurende den verderen
tocht is het tamelijk rustig gebleven.
Volgens den Haarlemscbïen kanton
rechter niet strafbaar.
Voor den HaanTennschen Kantonrechter
stond een persoon uit IJmuidien terecht. Ver
dachte had op 13 Juni te Velsen met witkalk
verrki ezi n gsreclame op een stapel steenen ge
schilderd.
Op de vraag wan den Kantonrechter waar
om verdachte dit gedaan had, antwoordde hij:
„Hoofdzakelijk uit „kunstbeoefening". Hij
had de letters van die S. D. A. P. gezien e® wond
deze niet mooi; daarom had hij met mooiere
letters reclame gemaakt voor d» C. P. 0.
De ambtenaar van het O. M. aedd© deze zaak
aangebracht te hebben, niet om het gepleegde
feit, doch. haar te beschouwen als een puincd-
pieele kwestie; daarom wilde de ambtenaar een
beslissing van den Kantonrechter hebben.
De ambtenaar achtte het ten laste gelegd© niet
gepleegd nit ibafldadigheid, doch beschouwde het
aJlls gewone verkiezingsreclame en eischlte daar
om vrijspraak.
De Kantonrechter ©prak den man vrij.
RECHTERLIJKE MACHT.
Bij Kon. besL zijn, met ingang van 1 Septem.
ber 1931, aangewezen voor den tijd van 2 jaren
in de enkelvoudige kamer voor de behandeling
van burgerlijke kinderzaken, tevens belast met
de behandeling-van kinderstrafzaken, jan de
arrondissementsrechtbank i,
te Rotterdam t]
a. tot lid: mr, H. de Birechter? b. 6ot
plaatsvervangend lid 1. mr, P. IJ sse 1 de
Schepper; 2. jhr, mr. dr, C, W. vat
Vlerssen Trip, beiden vioe-preeidemtj 8.
mr. D. M. Paré; 4. m r. S. N. B. H a 1 b e r 16-
ma; 5. mr. G. C. B. E. Suringarj 6, mr.
F. G. S c h a 1 k w ij k, allen rechter j
zijn benoemd tot kanitonrechterplaateverwan.
ger in het kanton i
SchoonhovenH. M. Oldenhof, burg©
meester der gemeente Jaarsveld, Lopik en Wil.
lige-Langerak, wonende te Lopik;
Gorinchem s m r. C. V e r v o o r n, advo.
caat en procureur, tevens wethouder der ge
meente Herwijnen, wonende te Herwijnen.
zijn benoemd tot substituut-officier van justi
tie hij de arrondissementsrechtbank
te 's-Gravenhagem r. N. S. Hoek
stra, thans substituut-officier van justitie hij
de arrondissementsrechtbank te Rotterdam;
te Rotterdam mr. J. C. V. Meischke,
thans ambtenaar van het openbaar ministerie
bij de kantongerechten in het arrrondissement
Amsterdam, ter standplaats Amsterdam;
WATERSCHAPPEN.
Bij Kon. besl. zijn benoemd
in de pror. Zuid-Hollandmet ingang
van 1 Aug. 1931 tot dijkgraaf van het hoog
heemraadschap van Schieland, m r. A. v. d.
Hoeven, te Rotterdam en tot hoogheemraad
van dit hoogheemraadschap C. A. W. Bee
laerts van Emmichoven, te 's-Graven
hage, tot voorzitter van den polder Oud-Honger-
land, C. A. v. d. Berg te Spijkenisse; tot dijk
graaf van den polder De Oude, en Nieuwe Uit.
slag van Putten, J. B r a a t te Hekelingentot
dijkgraaf van den polder Oud- en Nieuw Rozen,
burg c.a. J. a. Barendregt, te Rozenburg
tot dijkgraaf van den polder De Generale Dijk-
agie van Stellendam, P. V o o g d P. C. Zn. te
Goedereede; tot dijkgraaf van den polder Oud-
Beerland c.a. J. A. Verhagen Jzn. te Oud-
Beijerland; tot heemraad van den polder Oud-
Beijerland c.a. M. L. Mast te Klaaswaal; tot
gedeputeerde van den polder Oud- en Midden
Kijveland of het Binnen Kijveiand, B. Bou
rn a n te Rhoon, tot heemraad van het Water
schap van West-IJsselmonde, A. Velthoen,
te IJsselmonde; tot gezworene van den Brie-
nenspolder J. Maliepaard te Stad aan het
Haringvliet; tot heemraad van den polder Oud
en Nieuw Westerloo en den Nieuwen Oostdijk,
C. J. Lodder te Goedereede; tot heemraad
van den Grooten Zuiderpolder te Goedereede
C. J. Lodder, voornoemd; tot heemraad van
den polder Cromstrijen, P. Leeuwenburgh
Jzn. te Numansdorp;
en is aan J. Lodder Jzn. te Goedereede,
op zijn verzoek eervol ontslag verleend als
heemraad van den Kleinen Zuidpolder, te
Goedereede (prov. Zuid-Holland)en aan L.
Th. Vogelaar te Krabbendijke als gezwo
rene van den Nieuw-St. Jooslandpolder (prov.
Zeeland).
NIEUWE PLANNEN VAN PROFESSOR
PICCARD.
Onze Brusseilsche correspondent meldt ons:
Professor Piccard, de held der stratosfeer,
is tusschen twee reizëïn door even te Brussel
door een hoofdstedelijk blad geïnterviewd ge
worden, omtrent zijn verdere plannen. Hij
verklaarde na de vacant!© een nieuwe opstij
ging te willen ondernemen, doch ditmaal slechts
tot 4.000 M., teneinde de apparaten die hij
mee naar de stratosfeer genomen had, te oon
troleeren. Piccard stelt zich voor deze vlucht
te doen met een gewone 2.200 kub. M. ballon,
met voldoende ballast om een goede daling te
kunnen verrichten.
Het liefste zou hij te Brussel opstijgen, om
dat dit veel goedkooper zou zijn, doch als het
er goed weer is, is er een Oostenwind en ie
men dadelijk boven de zee.
Op de vraag of hij anders naar Augsburg
zou terugkeeren, antwoordde Piccard dat dit
in het geheel nog niet zeker is. Br is daar
niet altijd lichtgas ter plaatse. Men moet re
servoirs huren en dat kost veel geld. Als
nieuw opstijgingsoord heeft men den professor
Friedrichshafen voorgesteld, waar hij zou
kunnen gébruik maken van de bestaand© in
stallaties.
Zal uw raid door anderen nagedaan worden?
werd daarop aan de professor gevraagd. Dit ge
loof ik niet, luidde diens antwoord, tot nog
toe heeft niemand mij hierover om raad ge
vraagd. Dat de Russen een exploratie naar de
stratosfeer zouden ondernemen, is niet waar.
Maar wel kan ik "verklaren dat het stratosfeer-
vliegtuig weldra werkelijkheid zal zijn. Frank
rijk en Duiitschland pogen op dit gebied elkaar
te overtreffen. Een Duitsch ingenieur is mij te
Brussel komen opzoeken, terwijl ik anderzijds
tijdens mijn laatste reis naar Parijs een
Fransch constructeur heb ontmoet, zoo besloot
Piccard. Deze twee landen zullen dus profitee-
ren van de resultaten van mijn proef met de
„I. N. R. S."
Onze correspondent te Parijs meldt ons
De boog bejaarde katholieke romanschrijver,
Paul Bourget is tot de waardigheid van gr-oot-
officier in het Legioen van Eer verheven.
KLOOSTER-JUBILEUM
De eerw. moedor Bernardino, Overste van
Huize St. Jozef te Bussum vfiert 19 Augustus
a.s. haar zilveren professiefeest.
Viering van den 70sten
verjaardag.
Ter gelegenheid van den zeventigsten ver
jaardag van Z.H. Exc. Mgr. Laurentius J. A.
H. Schrijnen, Bisschop van Roermond, heeft
't Kathedraal-Kapittel gistermorgen aan Z. H.
Exc. de gelukwenschen aangeboden namens de
geestelijkheid van het diocees.
0-ok de ZeerEerw. Heeren geestelijken der
stad Roermond hebben hun opwachting bij
Mgr. gemaakt.
Woensdagavond reeds hadden de president
en professoren van het Groot Seminarie hun
Bisschop gefeliciteerd.
Er zijn gister talrijke bloemstukken aan het
bisschoppelijk paleis gebracht, waaronder een
van het Kathedraal Kapittel en een van het
Gemeentebestuur van Roermond.
PRIJSVRAAG ORANJEBOND VAN ORDE.
De Commissie van Uitvoering voor het Prijs-
vrageninstituut van den Oranjebon-d van Orde,
bestaande uit de heeren I. G. J. Kakebeeke te
's Gravenhage; prof. H. W. C. Bordewijk. te
Groningen en ir. V. R. IJ. Croesen te 's Graven
hage, deelt mee, dat het aantal antwoorden, dat
voor'beoordeeling in aanmerking kwam, 32 be
droeg.
Gezien den aard en de boedanigheid van de
ingekomen antwoorden, meende de Commissie,
dat er geen aanleiding was een eerste prijs
van 500 toe te kennen. Niettemin oordeelde
zij, dat verschillende antwoorden veel verdien
stelijks hadden, zoodat zij besloot het uitge
loofde bedrag van 750 toch in zijn geheel te
verdeelen over drie inzenders. De motto s van
de antwoorden, die voor een bekroning in aan
merking komen luiden; Oh, edel air, laet tref
fen wat kan treffen, Gliij neight 't hooft, om
't hoofd omhoogh heffen; Pauvres pays sans
pauvre pays; (ter voorkoming van misverstand
zij hier vermeld, dat er drie inzendingen waren
met ditzelfde motto)In 't heden ligt 't ver
leden, in het nu wat komen zal: de Zwijgende
Zwoegers.
MAXIM GORKI WEER ZIEK-
De bekende Russische schrijver Maxim Gorki
is, naar uit Moskou wordt gemeld, weer ziek
geworden en naar een sanatorium in den
Kaukasus overgebracht.
Wanneer zijn toestand het toelaat, zal hij
zich weer naar Italië begeven om verder te
herstellen.
De gemeenteraad van R'dam heeft besloten
tot aankoop van de schilderij „De Verloren
Zoon" van Hieronymus Bosch ten behoeve van
het nieiuwe Museum Boymams.
Er is voo-r dit werk van den Zuid-Nederland-
schen meester een bedrag betaald van 262.000
gulden, voor het grootste deel afkomstig uit
het legaat van wijlen den heer J. P. van del
Schilden. Uit het Nationaal Fonds van de ver
eeniging „Rembrandt" is voor dezen aankoop
een schenking gediaan van 25.000, terwijl nog
een renteloos voorschot werd verstrekt van
40.000. Particulieren hebben verder nog een
som geschonken van 55.000, waarna dit be
langrijke werk blijvend voor ons land kon wor
den behouden. Dit is, naar wij vernamen, niet
gemakkelijk geweest. Een buitenlandsoh mu
seum had reeds een zeer hoog bod gedaan en
ook een Amerikaansche instelling hiad belang
stelling voor de schilderij. Het is thans echter
blijvend in Nederlaindsch bezit; de zeer weinige
werken van Bosch die wij hier hebben, is met
een schilderij van superieure kwaliteiten ver
meerderd.
Bosch beeft dien Verloren Zoon geschilderd,
zooais hij zidh de figuur gedacht moe(j,.hebben
aan bet einde van zijn omzwervingen buiten het
ouderlijk huis. Hij is moe en lijdend, lichame
lijk afgetakeld en in lompen gekleed. Met knik
kende knieën gaat hij zijns weegs, by loopt let
terlijk volgens de volksuitdrukking „op een
schoen en een slof."
Het huis, dat hij den rug toekeert, een verval
len herberg met als uithangbord een „zwaan
tje", ziet er lichtelijk verdacht uit In de deur
opening staat een soldaat met een vrouw te
stoeien en door het venster kijken twee andere
vrouwen spottend den man na, die het huis
verlaten heeft. Rechts van de herberg heeft
een mansfiguurtje Zich afgezonderd. Het ge
heel roept op een pakkende en drastische ma
nier het losbandig leven op in de baisfonds, die
de Verloren Zoon nu verlaat. De zeug met de
biggen aan den trog ontbreekt niet, herinne
rend aan 'het „draf der zwijnen" van het Evan
gelie. Er scharrelen nog een paar kippen rond
en een hond gromt den uitgeworpen zwerver nij
dig na. Deze gaat in zichzelf gekeerd en mis
troostig den weg laags naar een hek, waar ach
ter een rund rustig in de weide ligt. Het ge
meste kalf, dat straks zal worden geslacht om
op den feestdisch te prijken?
Rondom is een fijn-gedetailleerd landschap
geschilderd met heuvels en bosohjes. De volle
bladertooi der boomen duidt op den zomer.
Deden een aantal overigens verre van op
dringerige aanduidingen niet aan den, parabel
denlken, dan zou de voorstelling een genre schil
dering kunnen zijn. De hoofdfiguur zelf heeft
wel iets van een marskramer, nu hij zijn laatste
schamele eigendommen in een mand op zijn rug
verzameld heeft. Maar daarvoor is er toch ook
weer teveel moraliseerende nadrukkelijkheid.
De schilder heeft niets verzuimd om den jam
mer van den Verloren Zoon in dezen staat lu'ide
te doen spreken en zelden heeft hij een kop ge
schilderd zoo smartelijk ©n doorleden als deze.
De overdrijvingen en misvormingen van
„expressionistischen" aard, die we in vroeger
werk van Bosch wel vinden, heeft hij hier niet
(toegepast. Aan een gewoon mensohelijke voor
stelling wist hij een zeer diepe en tragische
uitdrukking te geven; op dit fijn en lijdend ge-
laaf staat het „Vader ik heb gezondigd" in de
trekken gegrift.
Het werk van Bosch is zeer sober geschil
derd met heel weinig kleur. Het is bijna een
grisaille, maar de eindeloos-fijne nuanceering
van he-t grijs en bruin geeft toch het effect
van een rijk en vol coloriet.
Het spreekt vanzelf, dat een dergelijk uniek
kunstwerk maar zelden aan de markt komt.
Het Is eigendom geweest van Theodor Schift
te Parijs en maakte daarna deel uit van de
vermaarde collectie Dr. Albert Figdor te Wee-
nen, die onlangs is geveild. Bij die gelegen
heid is de schilderij te Berlijn aangekocht door
de firma Goudstikker uit Amsterdam. Toen
had de directie van het Rotterdamsche museum
er echter reeds het oog op laten vallen en
werden de maatregelen voorbereid, die ertoe
hebben geleid, dat het begeerlijke stuk verwor
ven kon worden. Het ls een gelukwensch
waard, dat het in óns verarmde Europa kan
blijven, speciaal nu het voorgoed een bestem
ming vond in het vaderland van den schilder.
Het werk bevindt zich, naar wij nog verna
men, In uitmuntenden staat. Het ls op plan
ken geschilderd en daarvan zijn de naden wel
hier en daar eenigszins zichtbaar, maar zonder
storend te zijn. Er is aan deze schilderij,die
meer dan vier honderd jaar oud is, nog nooit
iets gerestaureerd of bijgeschilderd.
Gisteren vierde de N.V. Westlandsche Stoom
tramweg Mij. haar 50-jarig bestaan in de met
groen en bloemen versierde hoofdgebouwen
der maatschappij.
Des ochtends om 10 uur werd een stoet ge
formeerd bij het stationsgebouw, bestaande uit
een zeer groot deel van het personeel der maat
schappij, voorafgegaan door het fanfarecorps
der W. S. M. onder directie van G. J. Jouvenaar.
Deze stoet trok naar een remise, welke tot
feesthal was ingericht en waar o.a. tusschen
de wapens der Westlandsche gemeentebesturen
het portret van den vorigen president-commis
saris, wijlen den heer Modderman, was opge
hangen.
De chef van exploitatie, de heer Muller, sprak
als voorzitter van het huldigingscomité namens
het geheele personeel den raad van commissa
rissen toe, daarbij herinnerend aan het 40-jarig
jubileum, toen de heer Modderman, die in 1926
uit het college werd weggenomen, nog presi
dent-commissaris was. Het moge zijn weduwe
troosten, dat zoo velen hem nog in piëteitvolle
herinnering houden. Enkele cijfers noemende,
merkte spr. op, dat in de afgeloopen 10 jaren
de exploitatiekosten zijn gestegen met 56 pet.,
het personeelaantal met 46 pet., het aantal ver
voerde wagonladingen met 330 pet. en de ont
vangsten met 75 pet., waartegenover staat een
zeer groote teruggang in het reizigersvervoer.
Dit geeft zorg en wanneer daardoor reorgani
satie noodig mocht worden, dan hoopte spr.
namens het personeel, dat individueel leed zal
kunnen worden gekeerd of verzacht. Tenslotte
bood spr. een album aan met de namen van het
geheele personeel, dat bijgedragen heeft aan
het geschenk, een fontein in den tuin van het
Hoofdgebouw. Men begaf zich vervolgens naar
het hoofdgebouw, waar de president-commissa
ris, ir. G. J. Bosman, de fontein onthulde, die
bestaat uit een granieten zuil en een bassin,
waarin het fonteinwater nedervalt. Op den
rand van het bassin staan de jaartallen en de
woorden: aangeboden door het personeel.
Nadat men weder in de feesthal was terug
gekeerd, dankte de president-commissaris voor
het geschenk. Spr. merkte op, dat de W. S. M
niet zonder zorg de toekomst tegemoet gaat en
dat de uiterste spaarzaamheid en zuinigheid
betracht moet worden. Gelukkig is de directeur
wiPirt door den ernst, die hij deze omstandig-
^ri nfTho^wel hij nimmer vergeet, wie zijn
heden pnst, no vmt "n^r^one^l
helners en medewerkers zijn, n.l. het personee
vLtrot laag Dat ook het personeel veel
van?e hulHgingscommissie. De moeite zorgen
en tijd en de offervaardigheid van ll^ P
neel voor dezen dag geven ongevraagd een tbeeld
van de goede verstandhouding, die, naar spr-
van harte hoopte, zal blijven bestaan.
Nadat de eerewijn was rondgediend,
de heer Muller zich tot den directeur, Jhr. -
J. Röell, en bood hem een gouden sigaretten
koker aan, waarin het familiewapen van en
directeur is gegrift.
De directeur, Jhr. Röell, bracht dank voor
dit geschenk van zijn medewerkers, van wien
hij in het belang der maatschappij dikwijls zoo
veel moeit: vergen.
De heer Bienemann bracht hulde aan den
heer Muller. Hij geniet het vo-lste vertrouwen
van het personeel, namens hetwelk spr. een
geschenk aanbood.
De heer Muller dankte zeer ontroerd voor de
hulde, waardoor hij buitengewoon getroffen
was.
Met een marsch van het fanfarecorps, gecom
poneerd door den heer Jouvenaar, werd dit ge
deelte van de feestviering gesloten.
Hierna volgde een receptie in het hoofdge
bouw.
Hierna had een lunch piaaits.
Aan de lunch stelde de president-commissa
ris ir. Bosman te Heemstede, die de tafel pre
sideerde, bij den aanvang een dronk in op
H. M. de Koningin, waarbij men staande het
eerste couplet van het Wilhelmus zong.
De heer Bosman sprak vervolgens een wel
komstwoord en herinnerde aan de ondervon
den medewerking van verschillende autori
teiten.
De Minister van Waterstaat, mr. P. Reymer,
het woord krijgende, wees er o.m. op, dat de
W. S. M. haar taak op verdienstelijke wijze
heeft vervuld. Spr. uitte zijn beste wenschen
voor het Westland en zijn tram.
Onderscheidingen.
Aan deze lunch heeft de minister van Water
staat medegedeeld, dat H. M. de Koningin be
noemd heeft tot officier in de Orde van Oranje
Nassau de heer Jhr. ir. J. Röell, directeur der
Maatschappij en heeft toegekend de gouden
eere-medaille der Oranje Nassau-orde aan den
chef van dienst F. Langen, de zilveren eere
medaille aan den controleur van beweging J.
v, d. Noll en de bronzen aan den verantwoorde
lijk machinist A. A. Kardol en den ploegbaas
J. v. d. Lely.
Namens hen, wien een onderscheiding te
beurt was gevallen verzocht de directeur, jhr.
ir. J. Röell, den Minister deri eerbiedigen dank
over te brengen aan H. M., waarbij hij tevens
den Minister en zijn adviseurs die spr.'s on
derscheiding hebben bevorderd, dank bracht.
Vervolgens voerden het woord de heer
Borghols, lid van Ged. Staten van Zuid-Hol
land, die wees op de prettige samenwerking
met Ged. Staten, de burgemeester van 's-Gra
venhage jhr. mr. dr. L. H. N. Bosch ridder
van Rosenthal die een historisch woord sprak
over de verbinding van den Haag met het
Wesjland, de burgemeester van Naaldwijk, de
heer Eisen, namens de burgemeesters van het
Westland, burgemeester Dommisse van Maas-,
sluis, de heer J. Barendse, voorzitter van den
Bond Westland, Beverse, wethouder van Delft,
v. Marle, inspecteur-generaal der spoor- en
tramwegen, Jorissen, chef van het vervoer der
Ned. Spoorwegen, Plesman, directeur van de
K. L. M., de voorzitter van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Delft, de heer
Mauser, de heeren Kuiper, voorzitter van de
Ver. v. Werkgevers op Tramweggebied, de Kok,
voorzitter van de Loosduinsche groentenvei-
ling, Kraayenhoff, voorzitter van de Alg. Ned.
Ver. Vreemdelingenverkeer, v. d. Gaag, waar
nemend voorzitter van de Coöp. Loosduinsche
Groentenveiling, H. J. Houtkooper namens
de Westlandsche Exportvereeniging, v. Geuns,
namens het Groepsverband der tramwegen,
notaris Valette te Maasland, terwijl de heer
M. E. Wesstein de rij van sprekers sloot. Ir.
Bosman sprak woorden van dank aan de spre
kers.
De schulden hooger dan de
bezittingen
De directeur voorloopig geschorst.
In de algemeen© vergadering van aandeel
houders deT Coop, fabriek van Melkproducten
Fijnaart, zijn mededeelingen gedaan omtrent
de resultaten van een onderzoek, hetwelk was
ingesteld naar de handelingen va.n den direc
teur, tegen wiens beheer vermoedens van on
regelmatigheden waren gerezen.
De oommissie van onderzoek kwam tot de
bevinding, dat door den directeur handelingen
waren gepleegd, op grond waarvan zij het be
stuur voorstelde hem te schorsen. Daarop werd
de heer de K. vorige week Dinsdag voorloopig
voor den tijd van 3 maanden geschorst en
werd door het bestuur de boekhouding in han
den gesteld van den Zuid Ned. Zuivelbond ter
onderzoek en het beheer der fabriek tijdelijk
aan den heer Machielsen opgedragen.
In de vergadering van j.l. Dinsdag bracht
mr. de Leeuw een nog slechts zeer voorloopig
rapport uit, namens de Commissie van Onder
zoek, waaruit bleek, dat de directeur eigen-
machtig handelingen heeft verricht, welke
niet overeenkomen met de belangen van do
fabriek. Zoo staat vast, dat hij in 1926 in
Londen en mogelijk ook elders gelden heeft
opgenomen voor de faJbriek, naar zijn zeggen
om de verliezen te kunnen dekken, voor welke
gelden hij schuldbekentenissen, door hem on-
derteekend, heeft afgegeven. Deze gelden, tot
een aanzienlijk bedrag, heeft hij wel ^stort
in de kas der Coöperatie, doch hij heeft net
doen voorkomen als waren deze bedragen
komstig van debiteuren. Hierdoor kreeg me®
een verkeerde voorstelling van zaken en werd
een valsche balans verkregen. Dit alles is door
den directeur erkend.
Ongeveer vier jaar achtereen werd deze toe
stand bestendigd en was ook het bestuur hier
van onkundig gebleven. Verleden jaar even
wel heeft de directeur de ware toedracht van
de zaak aan het bestunr medegedeeld, dat
zich daarop afvroeg hoe de verliezen goed ta
make zouden zijn.
Op voorstel van den directeur werden toen
in December twee contracten afgesloten, één
ter regeling van den verkoop en van de pro
visie voor den directeur, en een als waarborg-
regeling. Die ingestelde verkoopregeling was
echter in lijnrechten strijd met de statuten,
wijl daarmee in plaats van de coöperatie, d©
directeur den verkoop geheel in handen kreeg.
Voor elke 100 liter verkochte melk genoot hij
dan ƒ0.30 provisie. HieTbij was tevens be-
ppald dat de genoten provisie, middels een
te vormen fonds zou dienen om het verlies
wes t© werken.
Op grond van diepte bevindingen had de
oommissie van onderzoek voorgesteld, zonder
verwijl, den directeur te schorsen.
Volgens mr. de Leeuw moet nu het eindre
sultaat worden afgewacht alvorens nadere be
slissingen genomen kunnen worden.
Daarnaar gevraagd wenschte hij
niet uit te laten over de vraag of strafbare
feiten zijn gepleegd en wat verder met den
directeur dient te geschieden.
Uit de vergadering werd o.a. geïnformeerd
naar den omvang van den schuldenlast, welke
on" de coöperatie thans drukt. Indertijd zou
de directeur in een vergadering hebtoi gespro-
ken van een totaal-schuld van s80'00".
Het lid der commissie, de heer Jansen, deeb
de h erop mede, dat per 21 Juli 1.1. een zoo
zuiver mogelijke balans zal worden opgemaakt
Dan zullen ook zoo goed
een worden geraamd, doch reeds au is te
de bezittingen. Immeis per 1 -waarde
de schulden al 384.000 hooger dan de waarde
„mcM zal worden d. enjj
lijk vast te stellen. Als die mpero
vast staan, kan worden nagegaan hoe O»
schuld, zoo billijk mogelijk, kan worden
geslagen.
EXAMENS VOOR RADIO-ZEND
AMATEURS.
In September a.s. zal wederom examen wor
den afgenomen voor het verkrygen van een
zendmachtiging voor radio-amateur of van een
verklaring van bevoegdheid voor het bedienen
van een alhateurzender.
De examens zullen gehouden worden: te Am
sterdam op 2 September a.s. en eventueel daar
op volgende dagen, telkens te 19 uur; en te
Apeldoorn, op 9 September a.s. en eventueel
daarop volgende dagen.
Zy, die aan een van die examens wenschen
deel te nemen, moeten hun verzoek om een zend
vergunning aan den minister van Waterstaat,
of, om êen verklaring van bevoegdheid aan
den directeur-generaal der P. T. T. richten,
uiterlyk M Augustus AA
De depressie duurt voort.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek deelt
hWat°1be?reeftIXdeindustrieele bedrijvigheid kan
Ï20rpftn vfn heTïemidTeMe over 19^ ter-
wyl in 1929 cyfers boven de 200 pet. «ri
^st,^
s1!renma\ndern4nnT9r3ofdec andere grondstoffen
wfrden teans in groote boeveelhedenjngevoerf
het dalgemeln gaeenV merkbaren terugslag onder-
vonder? te overeenstemming met het bovenstaan-
de is ook de werkloosheid, gemeten aan de voor-
ioonkre ciifers, in de metaalindustrie en in de
textielnijverheid nog steeds hoog; de eerste neemt
afgezien van seizoeninvloeden, nog toe, de laat
st! vertoont echter reeds vier maanden een da
lende beweging. Daarnaast vertoont de uitvoer
v^in katoenen weefsels nog steeds achteruitgang
en lutden de berichten uit deze industrie nog
steeds ongunstig. De uitvoer van constructie
werken is ook nog steeds dalende, evenals die
van radioapparaten en oliën. Daartegenover
bliiven de uitvoerhoeveelheden van b.v. cacao
boter en kunstzyden garens nog steeds op een
peil dat door de crisis weinig aangetast is.
Sterk weerspiegelt zich de crisis en "5|f iri
toenemende mate in den invoer van machines,
de aanbestedingen voor fabneksbouw en den
omvang van het tonnage scheepsruimte in aan
bouw.
In den landbouw hield de winterwerkloosheid
extra lang aande uitvoer van eemge
artikelen als aardappelmeel en boter daalde ver
der (afgezien van seizoenbewegingen)de uit
voer van bacon daarentegen is toenemende, waar
naast vele andere artikelen in ongeveer dezelfde
hoeveelheden als vorige jaren worden uitgevoerd.
Het indexcyfer van groothandelspryzen daal
de van Mei op Juni met 2 punten tot 100 (basis
1913), tengevolge van prijsdalingen van eenaan-
tal landbouw- en veeteeltproducten; deze daling
is sterker dan de normale seizoenbeweging eu
eveneens sterker dan de daling gedurende bet
laatste halfjaar (December 1930: 107), doch zwak
ker dan de daling van begin 1930.
DR- BENDIEN NAAR ENGELAND.
Gehoor gevende aan de vele uitnoodigingen
uit Engeland is dr. Bendien gisterenavond via
Hoek van Holland naar Londen vertrokken,
teneinde aldaar besprekingen te voeren in var.
band met bet kankeronderzoek.
