de missioneering op guinea.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM ER OMSTREKEN.
STADSNIEUWS
tegen legendevorming
54sté JAARGANG
DONDERDAG 6 AUGUSTUS 1931
No. 16096
DE UITBREIDING DER POLITIE
WW\
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. 68085
DE KINDERVACANTIESPELEN
INGEZONDEN.
EEN GEHEEL NIEUWE
CONSTRUCTIE
HET busverkeer
UIT KETHEL
NIEUWE LUCHTKASTEELEN.
Op de luchtschepenwerf te
Friedrichshafen.
DIT NUMMER BESTAAT UIT,
DRIE BLADEN
HOE ER GEPROTESTEERD WORDT
INT. ARBEIDERS ESPERANTISTEN
CONGRES.
EUVEL VAN ONZEN TIJD
COQUETTEEREN MET RELIGIE.
noteering moutwijn en
SPIRITUS
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, trance
bij vooruitbetaling: -
Per drie maanden 3.25; per maand T
per week 25 cents.
BU bezorging franco per post be<*
abonnementsprijs per drie maanden
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zün steeds aan
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar
per stuk.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE
COURANT
cents
POSTCHEQUE- en
GIRODIENST No. 81440.
DE ADVERTENTIEPRIJS befraagt:
Voor 1—6 regels: L55, elke regel meer 26 ct«
Bi) contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarlefi
Liefdadigheidsadv. balt tarief. Voor Liefdadig-
heidsadvert. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën: 6 regels f 0.50; 10
regels 1.—; 15 regels f 1.60, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
^^kerin g 500.- bij .overlijden door een ongeval; 500.- bij verlies van beide handen, voeten of oogen; 250.- bij verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150— bij verlies van een duim; 75— bg verlies van jen
so.bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25— bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand m dit blad worden afgedrukt.
vinger;
Ia belt verslag van den Algem. Kerkeraad
der Nedlert. Hervormde Kerk moet de volgende
zinsnede voorkomen;
„Een der Wen maakte de opmerking, dat
de optocht ter herdenking van de uitvaardi
ging vlam de encycliek „Rerum Novarum" den
toegang tot do ZondiagiavotndgoidBdienstoefe-
ndng in die Nieuwe Kerk zeer heeft belem
merd, daar tolt over vijf uur die optocht ge
duurd heeft en de dienst aldaar vijf uur
aanving".
De „Schiiedl. Courant'' had deze zinsnede uit
het versiag gellicihit en een dag of wlalt later is
blijkbaar die aandacht van dan oorrespondent
van de a.r. Rotterdammer'op dat berichtje
in de „Seh. CIt." gevallen.
We hadden het eerst willen laten pasaeeren,
maar nu die corespondent van dte a.r. „Rotter
dammier" triomfantelijk uitroept- „Zie je wel
dialt we gelijk hadden, er is er mog ee<n dlie
geoonistaltieeird heeft, dalt die kerkgangers hmldler
ondervonden van de Rerum Novarum-berden
king", willen we nog even, ter voorkoming van
legeinldewotrming» verklaren, dat om vijf uur
alle deelnemers aan dien optocht weer op het
feestterrein aanwezig waren en dat geen enkele
Protestant door den optocht gehinderd kan zijn
geworden om vijf uur in z'n kerk aanwezig te
zijn, omdat om vijf uur in den omtrek van
welke Protestanitsche kerk ook geen enkele
mieetiimggangier viel tie bekennen.
Sommige memiscben schijnen er opzettelijk
op uit te zijn zichzef te blameeren.
We zullen hen verder stil hun gang iaiten
gaan.
Bjj of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëele
af- en aankondigingen van het
Gemeentebestuur
Morgen komt dan bet nieuwe voorstel van
den burgemeester tot uitbreiding van het
politiekorps in de raadsvergadering in behan
deling. In een afltikieil van 16 Juli schreven we
reeds, dat we «nis tegen een versterking van
de politie met achttien man h|et nieuwe
voorstel niet verzetten. Wanneer wij mede
te beslissen hadden, zouden we onze stem aan
heit voorstel geven.
In datzelfde artikel hebben we eemige op
merkingen gemaakt over de surveillance, op
merkingen welke nog eens accentueerden het
geen we reeds schreven In een drietal artikelen
vaJh 27. 28 en 29 Januari onder dien titel
„Reorganisatie en Uitbreiding der Politie".
Helt komlt oms voor, dat het niet in de be
doeling kan liggen onzer politie-auftorllteiten,
^ondier meer aan die bestaande sterkte van het
korps een verlengstuk van achttien man te
Plakken. We meenen goeden grond te hebben
bin aan te nemen, dat het systeem van de sur
veillance, al dan niet als gevolg van de uit
breiding, binnen korten tijd ernstig zal worden
bestudeerd. En we kunnen oms moeilijk voor
stellen, dat die ernstige studie niet tot reorga
nisatie in den door ons gewenschten zin zou
leidien. Maar dan moet oms toch nog één zaak
van bet hart. De inrichting van den surveil
lancedienst is een hij uitstek pradtisehe aange
legenheid. Het oordeel van hen, die dezen
dienst dagelijks uitoefenen, die dagelijks daar
over de controle voeren. Sis voor het bereiken
van het hoogste effect bij de surveillance van
niet t® onderschatten^ gewicht.
In plaats van met het domme potlood wijken
of blokken op de kaart uit te stippelen, of op
papier een rooster samen te stellen dat voor
den oningewijde wellicht klopt als een bus,
miaar misschien wel juist om z'n theoretische
volkomenheid aan allerlei practisoh© fouten
mank kan gaan, stelle men degeinien dlie door
jarenlange praatijk de goedle kanten en dte
euvelen van de huidlige surveillance bij ervaring
kennen, in de gelegenheid hun wenscheu ken
baar te maken, toe to lichten, en zoo noodiig te
verdedigen. Iedere chef, iedere directeur neemt
gaarne kennis van wat zijn ondergeschikten in
het belang der efficiency niaar voren brengen.
Daarmee gooit die chef of directeur zijn pres
tige nieit te grabbel; hij verhoogt bet er juist
mee, omdat hij, de verantwoordelijke leider,
uit al die ideeën tenslotte vrij zijn keuze doet,
omdat hij het goede er uit haalt, hij alleen
het is die beslist.
De grootste mannen zijn zij, die op de beste
wijze al de krachten, ook en zeker niet op de
laatste plaats de verstandelijke vermogens, van
hun ondergeschikten in hun dienst weten tie
stellen.
RIJKSWERKVERSCHAFFING TE
WITTEVEEN
Loonstaat van 2530 Juli 1931
Aantal arbeiders: ploeg 1: 5; normaio ver
dienste lin de ploeg 24.50; aantal gewerkte
uren 4714 I ploeg 2 resp. 6 20.86 47%; ploeg
3: 7 23.78 47%; ploeg 4: 6 26.54 47% ploeg
5: 4 23.54 47%; ploeg 6: 5 23 47%; ploeg
7: 7 27.41 47%; ploeg 8: 5 36.12 49; ploeg
9: 2 23.40 48%; ploeg 10: 4 25.50 48%;
ploeg 11: 4 26.72 48%; ploeg 12: 4 22.43
48%; ploeg 13: 5 27.57 48%; ploteg 14: 3
26.97 48%; ploeg 15: 3 28.57 48%; ploeg
16: 4 32.07 48%; ploeg 17: 4 33.57 48%;
ploeg 18: 2 25.17 48%; ploeg 19: 6 25 56
48%.
HINDERWET
Ingekomen is een verzoek van de Holland
Nail Works om vergunning tot uitbreiding van
de spijkerfabriek in de panden Noordvest
117119 en Zijlstraat 38, kadaster Sectie A
no. 1726, door bijplaatsing van 3 elecitromotonen
van resp. 20, 11 en 2 p.k., drijvende diverse
sp ij herpersen en een boormachine, zulk» met
verwijdering van een electromotor van p.k.
Dit verzoek is met de bijlagen op de secre
tarie der gemeente ter visie gelegd.
Op Woensdag, den 19 Augustus 1931 des na
middags ten 2 ure, zal ten Raadhuize gelegen
heid worden gegeven om bezwaren tegen het
toestaan van dit verzoek in te brengen en die
mondeling of schriftelijk toe te lichten.
G-edurende drie diagen vóór het tijdstip hier
boven genoemd kan op de secretarie dier ge
meente van die schrifturen, dlie ter zake moch
ten zijn ingekomen, kennis wordfen genomen.
Volgenis de bestaande jurisprudentie zijn niet
tot beroep op eene beslissing ingevolge de
Hinderwet gerechtigd zij, di© miet overeen
komstig art. 7 dier Wet voor het Gemeente
bestuur of een of meer zijner leden zijn ver
schenen, teneinde huin bezwaren mondeling
toe te lichten.
SCHIEDAM, 5 Augustus 1931.
Het is ondoenlijk al degenen hier it© vormei
dien, die op zoo gulle wijze het comité van
huin belangstelling in het werk der kindter-
vacamjtiespelen doen blijken. Die medewerking
is zoo alzijdig, zoo tref fend vaak ook, dat het
eiken dag weer het comité tot groot® dank
baarheid. stemt. Zoo liet bakker J. F. v. d.
Knaap vanmorgen voor den derden keer een
groote kist.... cocos- en eierkoeken op het
feestterrein bezorgen. Een arme wediuwe
we zullen haar naam nlieit noemen kwam met
een blik biscuits aandragen, vorig jaar kwam
de goed© ziel het terrein oploopen met een
zakje sigaren voor de leaders
De heer J. Gokk© liet een flink aantel blik
ken met kaakjes en dergelijke brengen; de
firma's van der Valk en Rijnbend© en die heer
Arn. Zoetmulder groote hoeveelheden, limo
nade.
De Bond voor Groot© Gezinnen stelde uit
z,jn na z'n nog korte bestaan heusch niet
florissante kas 15 beschikbaar; dte Band van
Overheidspersoneel Sint Paulus Stelde den pen
ningmeester 5 ter hand.
De r,. K. werkloozen maken zich ma 'het
eerste verzoek mat waken en werken waken
^en geheelen nacht door; werken, er Is immers
altijd wat te doen om heit terrein in orde te
houden op buitengewone wijze verdienste
lijk.
Is het wonder, gezien ook dte dagelijksche
belamgietooze medewerking van die vele tien
tallen leidsters en leiders, onze eerw. Broe
ders niet te Vergeten, dat het comité met de
grootste opgewektheid zijn teak vervult? Hef
i .f1' Kaclervactaintiespelein heeft
V„ab ,allie Katholieke en ook niet-
Katholieke Schiedammers gewonnen!
Morgen woirdlt gespeeld dloor de kinderen der
volgende scholenSimt Henirtcus, Sint WM1-
hrordus A en B, Sint Thomas, Sint Vincentius,
Simt D u ia A en B en Sint Joseph.
Voorts door de kinderen dter bewaarscholen
van die Gorzen,.
(Buiten veranltwoorctelijkhedd aer Redactie)
HET WATER IN DE GORZEN
Nu wij Dinsdag weer eens onder water heb
ben gezeten wou ik 'na vragen: Is hen nu
miet mogelijk, dalt er een beetje vroeger wordt
aangevangen met het malen aan het stoom
gemaal, of zoo de Straalt blank staat, ls er
dan geen brandspuit om de straten droog te
zuigen met afvoer in de Westerhaveni.
Ook wou ik vragen om zoo het water in de
Straat staat, het verkeer daar dan van polaJtie-
wege stop te zetten, daar er verschillend© men
schen plezier in hebben om met auto of fiets
door het water te gaan en zoodoende nog meer
dan noodiig bij de menischen in huis te laten
komen.
Hopende dat dezen paar regels helpen.
Hoogachtend,
P. O.
Puttershioekschestnaatbewoner
"In verhand met de werkzaamheden aan de
Hoofdbrug zuilen de autdbussen vain en naar
het Rozanburgerplete Va,a yrjjl(jagavand zeven
uur af tot Zondagmorgen zeven uur niet over
Lange Nieuwstraat en Hoofdstraat rijden, doch
over den Buitenhavenweg. Voor de stadsbussen
zal op den b|>efe Maasdijk en Buitenhaven
weg een halte worden geplaatst.
ONWEER
Een built©n®tswo0® zWaar onweer heeft heden
nacht van kwart over twaalf tot kwart
een boven onze stad gewoed.
Ongelukken zÜn niet voorgekomen.
over
TEGEN EEN PAAL
Gistermiddag ts een vrachtauto, bestuurd
door L. A. R-. alhier in het Sterrebosch bij de
Wilhelminahiaven, bij het achteruitrijden,, tegen
een paal van bet electriseh net geredten. De
paal knapte bij den grond af, terwijl van den
auto, de ben'zine,tamk werd beschadigd.
BALDADIGHEID
Gisternacht zijn van verschillende woningen
aan Tuinlaan en Hoofdstraat de deurbellen
kromgetrokkon.
DIEFSTAL
Ten nadteele van W. v. d. K., uiit de Aieida-
straat is gistermiddag voor zijn woning een
fiets, dlie op slot stond, oeitvreemn.
INBRAAK
Ombekende personen, vermoedelijk kwajon
gens, zijn gisteren binnengedrongen in het kan
toor van d,en Schiediamschen Vatenhamdel aan
de Havenstraat. Uit dte schrijfmachines zijn de
linten getrokken en de laden waren openge
broken; de papieren lagen over den grond ver
spreid. Er wordit niets vermist.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie)
AAN HUISMOEDER
Met uw schrijven in de Nieuwe Schiied. Crt
van Dinsdag zou ik instemmen; doch wuet U
ook dat juist met dat gezonde fruit we helaas
gift innemen?
Dat tegenwoordig niet alleen het buitaniand-
sche fruiit, doch ook het Hollandsch© gvzwa
veld wordt; en dat zulks zeer nadeelig is voor
de gezondhelid van den mensen.
Zou de commissie der volksgezondheid
daar niet eens mee willen bemoeien door de
veilingen onder voorwaarde van straf te ver
bieden zulke waren te koopen?
De boer heeflt 't er niet voor over om van
te voren dte bloesems te zwavelen en zwavelt
eerst dian, als hij aan z'n fruit ziet, dat 't
naodig is.
Is f niet jammer, dat fruiit, dat voor ons
allen een heil en geneesmiddel zou kunnen
zijn, ook nog door zwavelbespuiting schadelijk
woirdlt gemaakt?
EEN ABONNë
R. K. VER. E.H B O. ST. CHRISTOPHORus
Over enkele weken begint wederom voor
dames en heer en boven de achttien jaar
cursus in eerste hulp bij ongevallen. Hij zal
worlden geleid door dokter de Maeyer.
Deelneemsters en deelnemers kunnen zich
reeds nu opgeven bij den heer A. M. Bergers,
Albert Cuypatraat 10 of bij den heer P. H. J.
Maltha, Chr. Huygenestraait 6.
EXAMEN FRANSCH L, O.
Geslaagd ite Utrecht de heer N. A. Pensioen,
alhier.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 4—5 Augustus
GEBOREN: Willem J. H„ zoon van W J. H.
j Geveke en W Brouwer, Lange Kerkstraat 44
Gerard, zoon van G. Kooij en J. C van den
Bout, Pauius Potterstraat 13 Jan H„ zoon
van J. Kalfsbeek en A. van Eijk, Puttenshoek-
schfiStnaait 2 Maria, dochter van H. Steen
bergen en C. W. Kalkhoven, Havendijk 200
Martius L., zoon van J. Vrijhof en J. M. van
Gogh, Sln|t Pietiers teeg 12.
GEHUWD; A. J. van den Hurk 32 jaar en
A. B. M Oor 36 jaar J Senten 23 jaar en
C Koudijs 21 jaar H van den Boogaard
24 jiaar en H. H. die Bruijn 22 jaar P. J.
van Domburg 27 jaar en J M. Osephlus 22
jaar c. van Leeuwen 27 jaar en A. NeJs
22 jaar D dte Vries 22 jaar en H. C. rullen
29 jaar j. vink 25 jaar en W. dte Jager
22 jaar J. J Koens 55 jaar en A Ouwens 42
jaar G. C van Vliet 25 jaar en E. Morocza
23 jaar.
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 5 Aug. Aangekomen; s.s. Als-
sunid, met papierhout van Archangel in de
Wilhedminabaven; Lattisch s.s. Katl©, van
Galais om kolen t© bunkeren aan den eersten
steiger Maasikade.
SCHIEDAM, 5 Aug. Vertrokken: Duiitsch s.s.
Aller, met stukgoederen naar Australië vla
Antwerpen,
SCHIEDAM, 6 Aug. Aangekomen: Eng. s.s.
Landovery Castle, mat stukgoederen van Ant
werpen in de Wilhelminiahaven.
SCHIEDAM, 6 Aug. Vertrokken: Lattiisch SA
Katte, naar St. Petersburg.
EEN GOEDE VANGST
Door d© politie is dezer dagen, huiszoeking
gedaan bij een zekere G. d. B. wonend© tn de
Schietbaanstraat alhier, een en ander in ver
band met een sedert eemige jaren geleden ge-
pleegden diefstal van een groote partij tafel
zilver, glaswerk, enz. van het s.s. Eeiudijk,
ten niadieele van de Holland-Amerika Lijn. Het
gevolg der huiszoeking was niet zonder resul
taat Een gedeelte van het vermiste werd bij
do B. in hulls gevonden, terwijl nog een par
tijtje In den grond was verstopt, wait later in
den tuin achter het huis werd opgegraven. De
geheel© voorraad dlie nog slechts een klein ge
deelte van het gestolen© vormt, is door de
politie in beslag genomen. Tegen de B. die
toentertijd in de loodsen der Holland-Amerika
Lijn werkzaam was, is procesverbaal opge
maakt. Hij ontkent echter iets van den dief
stal te weten. Het politie-onderzoek duurt voort
Naar we vernamen heeft men ook dezer
dagen Wedter eemige dingen afkomstig van
denzelfden diefstal, vrijwillig op het politie
bureau gedeponeerd. Het zilver was bij de huis.
zoeking onder den vloer verstopt
Een nieuw gebied.
In de statistiek over de resultaten van het
missioneeren op Guinea is ook melding ge
maakt van het stichten van afdeelingen op
Minnlka en Fakfak.
In de Augustus-aflevering der „Annalen van
0. L. Vr. van het H. Hart" wordt uitvoerig over
dit gebied geschreven.
Het tijdschrift deelt o.a. het volgende mede:
De namen Fakfak en Kokas werden den laat-
sten tijd zeer zelden vernoemd. Het is dan ook
een heel nieuw Missiegebied en eigenlijk ook
niet nieuw, want de eerste poging tot evange
lisatie in West-Guinea dateert reeds van 1894.
Die eer komt toe aan de Sociëteit van Jesus.
't Was Pater Lecocq d'Armandville, die dat
jaar te Sekroe, een uur of twee bewesten het
tegenwoordige Fak-Fak, voet aan wal zette,
gen flinke woning werd op het eilandje Wonin
of Poeloe Setan ('t Duivelseiland) in de Wodar-
baai, 1% beoosten Fak-Fak, gebouwd. Spoedig
bad de Pater succes en kon te Aër Betsar een
schooltje openen. Onvermoeid doorkruiste hij
de streek en diefnde aan meer dan zeventig
kinderen het H. Doopsel toe. Helaas, den 27sten
Mei 1896 verdronk de Pater jammerlijk op een
verkenningstocht in de Papia-streek. Bij ge
brek aan priesters werd de post verioopig ver
laten, niet vergeten. Nadat de Missionarissen
van het H. Hart in 1903 de evangelisatie deT
Molukken van de Paters Jezuïeten hadden over
genomen, werd wederom' aan Fak-Fak gedacht.
Xn 1909 em 1910 maakte de eerste apostolische
prefekt, de H. E. Pater M. Neijens, in gezel
schap van den toenmaligen Resident, den Hoog
edel Gestrengen Heer Dumas, enkele excursies
op en rond het schiereiland Onln. Z. H. Eerw.
trof nog verschillende jongelui aan, vroeger
door Pater Lecocq gedoopt Ze vroegen hem
toch een pastoor tot hen te zenden, om hen
verder te onderwijzen. Pater Neijems beloofde
zulks en diende bij de Hoog© Regeer in g te Bata
via 'n aanvraag in, om in West Nieuw-Guinea te
mogen missioneeren. Na heel lang wachten ont
ving Z. H. E. een afwijzende beschikking. Te
vens werd door de Regeering in 1912 een be
slissing getroffen, waardoor een grens werd
aangewezen tusschen het arbeidsveld der Kath.
Missie eenerzijds en dat der Utrechtsche Zen-
dingsvereeniging anderzijds, 4 gr. 30 min. Z. B.
Met bloedend hart moesten de missionarissen
er zich by neerleggen.
Intusschen reisden zoo nu en dan Fak-Fak-
Lers naar de Kei, sommigen zelfs bleven er
een paar jaar en bezochten de school. Daarbij,
telkens al® Pater Neijens op dienstreis Fak-
Fak aandeed, kwamen getrouwen tot hem. Een
katholiek Weleesch huisgezin te Fak-Fak ge
vestigd onderhield de goede stemming onder de
menischen. Een'man uit Sakertemiu met name
Soeni was eT huisvriend. Sedert den oorlog zag
men op Kei ge-en bezoekers meer uit Fak-Fak
en werd deze plaats op dienstreis slechts zelden
aamgedaan.
In Januari 1925 kwam onze vriend Soeua
met een drietal jongens, waarvan twee zieken,
naar Langgoer. Op onze vraag wat het doel
zijner reis was, luidde telkens het antwoord:
Kami tjari romos (woordelijk vertaald: wij
zoeken roomsoh. De drie jongens werden op de
school geplaatst en na een maand ging Soeni
naar zijn bergen terug en nam de overtuiging
mee, dat hun zaak niet vergeten werd.
In Mei van hetzelfde jaar be-zocht ik Fak-Fak,
aldus Pater Cappers, en werd in triomf door lui
van een drietal dorpen afgehaald. Ik stond paf.
Van den Assistent Resident kreeg ik verlof om
met hen naar hun kampongs mede te gaan, on
der voorwaarde dat ik geen propaganda zou
maken.
Nauwelijks te SakeTtemin aangekomen, was
de eerste vraag der menschen, nu ook maar
bij hen te blijven en overal schooltjes op te
richten. En zoo ging het ook d-e volgende dagen,
telkens' als ik in de een of andere kampong
kwam. Ik zeide hiun: als ze werkelijk wilden
dat Ik onder hen kwam wonen, zij een huls
moesten 'bouwen, dan zou de Kompani© zien
dait het hun ernst was met hun verlangen.
Aanstonds ward er met het houthakken en den
bouw begonnen, doch de Assistent Resident ge
lastte de bevolking de reeds in den grond
staande palen omver te halen en het hout naar
den nieuw te bouwen kampong te brengen, in
deze streek mocht immers de Pastoor geen scho
len oprichten, als zijnde uitsluitend terrein der
Zending. Op een radiogram door mij aan den
Gouverneur van Ambon gericht, om in 't Fak-
Faksche scholen te mogen openen, alsmede op
een rekest in denzelfden zin aan den Gouver
neur Generaal kwaim een ontkennend antwoord
met verwijzing naar de grensbepaling van 1912:
n.l. 4 gr. 30 min Z. B. Alle paperassen, brieven,
bescheiden, al-stmede een verslag van heel het
geval (zie de katholieke Couranten van Sept.
1915) werden door mij naar Holland gezon
den. Dank 't flinke optreden in dezen van onze
katholieke afgevaardigden, in het bizonder de
hoeren Blomjous en Moller, kwam er een ver
andering ten goede.
Den 21sten Decemibe-aJ.928 ontving ik, als een
(heerlijk Kerstgeschenk, een uittreksel uiit hét
register der Besluiten van dien Gouverneur
Generaal van Ned. O. Indië, de dato 8 Dec.
1928, en werd hem verleend „de bizondere toe
lating, als bedoeld bij art. 177 Indische Staats
regeling, tot uitoefening van zijn dienstwerk in
de onderafdeeling West Nieuw-Guinea der resi
dentie Ternat© van het Gouvernement der
Mol-ukken, met uitzondering van dat deel van
het ressort dat gelegen is in den zoogienaamden
„Vogelkop".
We zullen ons echter voorloopig beperken
tot het schiereiland Onin. Het is één bonk berg
en bosch met aan de kusten, vooral in de buurt
van Kokas, moerassen en kreken. Fak-Fak,
hoofdplaats van West Nieuw-Guinea, is de
standplaats van een Civiel Gezaghebber, Kokas
van een Bestuursmssiistent.
Voor den dienst Amerika-Duitschland
FRIEDRICHSHAFEN, 5 Augustus. (V.D.)
De sovjet-regeering heeft, zooals reeds gemeld,
na de vele geslaagde tochten van de „Graf
Zeppelin" en vooral na den jongsten pooltocht,
da luchtschepenwerf te Friedrichshafen op
dracht gegeven, om zoo spoedig mogelijk een
luchtschip voor sovjet-Rusland te bouwen.
Gezien de in Friedrichshafen heerschende
overtuiging, dat de luchtschepen meer en meer
gebruikt zullen worden voor het Transatlan
tisch verkeer, is men thans ook bezig met
voorbereidingen voor den bouw van een nieuw
luchtschip, de L.Z. 129.
Ook dit luchtschip zal worden ingericht voor
het verv-oer van passagiers, post- en vracht
goederen over lange afstanden. Het luchtschip
krijgt een lengte van 228 meter en een door
snede van 41.2 meter. De drijfkracht zal be
staan uit vier eenheden, waarbij telkens een
Dieselmotor met een overkoppeling op een
luchtschip-propeller werkt.
Het geraamte van het luchtschip, dat een
uitgesproken stroomlijnvorm heeft, bestaat uit
Dural-aluminium. De reservoirs voor benzine,
olie, water enz. worden evenals de ruimte voor
machines, vracht en post, in de kiel onder
gebracht, waar tegelijkertijd ook de hoofdbe-
diertingscabines komen.
Aan den achtersteven komen twee vaste vlak
ken, alsmede de bewegelijke roervlakken voor
het gondel met stuur- en navigatieruimte.
Het verblijf voor passagiers is voornamelijk
binnen in het luchtschip. Deze ruimte bevat een
groote eetzaal, een ruime hal, een schrijf- en
leeskamer en wandelgangen, die als balcons
gebouwd worden met groote glasruiten. Op deze
wijze zijn de voordeelem van de vroegere pas-
sagiersvorblijven, die als gondels geconstru
eerd waren, vereenigd met nieuwe voardeeJen,
o.a. de goede mogelijkheid van het uitkijken.
De ramp van dg R. 101 heeft ertoe geleid,
dat het nieuwe luchtschip niet meer met water
stofgas, maar met helium gevuld zal worden.
Dit besluit is mede oorzaak van het feit, dat
de bouw van het luchtschip een jaar vertra
ging heeft ondervonden.
Kapitein Lehmann deelde mede, dat de L.Z.
129 geen gewijzigde uitvoering van d© plan
nen voor de L.Z. 128 is, maar een geheel
nieuwe constructie. In verband met het ge
bruik van helium, zullen de plannen voor de
L. Z. 128, die reeds geheel gereed waren,
niet worden uitgevoerd. Het helium-
gebruik beteekent ook een stijging van de kos
ten. Een vulling met helium kost 400.000 mark.
Het nieuwe luchtschip zal gebruikt worden
voor den regelmatigen dienst tusschen
Duitschland en Amerika,
Verwacht woirdlt:
Meest zwakke, Noord-Westelijke tot Zuid-
Westelijken wind, gedeeltelijk bewolkt, waar
schijnlijk regen of onweer, weinig verandering
in temperatuur
lederen Maandagavond repetitie Harmonie-
gezelschap St. Ambrosius, R. K. Volksbond,
8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
Dinsdag bestuursvergadering R. K- Metaal,
bewerkersbon/d ,,St. Eloy'', Gebouw R. K- Volk»
bond,
lederen Woensdag om half negen bestuur»
vergadering van het afdeellngsbestuur van den
N. R. K, Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedam»Mannenkoor" (dirigent Paul v,
d. Putten). Groote zaal van den R. K. Volk»
bond.
lederen Woensdagavond van S tot 10 uur in
den R. K, Volksbond gelegenheid tot het af
halen van naaiwerk voor de Theresla-vereent
ging.
lederen Woensdagmiddag van 3—3% uur
gelegenheid tot afhalen van Naaiwerk voor de
Missienaaivereeniging, Korte Kerkstraat 6.
lederen Woensdagavond half 9 verplichte
bijeenkomst St. Jos. Gezellen, Schiedam I, Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70. Conferentie
over: Populair Godsdienstige Onderwerpen,
door den praeses.
lederen Donderdagavond van 8—10 uw
repetitie Polyhymnia. R K. Volksbond.
lederen Vrijdagavond van half 9 tot half 11
repetitie Koninkl. Zangvereenlging Schiedam'»
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed.
Flipse. Gebouw R. K. Volksbond.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. K. Bond
van Houtbewerkers, Meubelmakers, Behan
gers en aanverwante vakken „St. Antonius".
Van half 8 tot half 9 zitting van het bestuur.
Gelegenheid tot aanmelding van leden.
Donderdag 6 Augustus
R. K. Bouwvakarheidersbond St. Joseph.
Verzilvering ingeleverde bommen en zegels.
R. K. Volksbond. Georganiseerden 78 uur;
ongeorganiseerden 89 uur.
Zonder RECLAME geen
omzet, geen winst; de
DRUKINKT is de kracht
van 't huidige zakenleven
Communistische oppositie Uitgetreden.
Van 2 tot 7 Augustus wordt te Amsterdam
het elifde congres van de S. A. T., de Interna
tionale van arbeiders-esperantisten gehouden.
Heit congres beleefde eenlge bewogen zittingen,
doordat needis voor den aanvang het bestuur en
de directie van de S. A. T. een aantal commu
nistische leden wegens onorganisatorisch op
treden hadden geroyeerd. Deze leden elschten
thans toegang tot de congresizittingen. Het be
stuur was van meening, dat htm geen recht
tot deelneming aan de discussies en geen stem-
recht kon wonden verteend bij de behandeling
van de andere agenda-punten zoolang het con
gres zich niet over het royement had uitge
sproken. Bij de discussies over de royemöhts-
kwestie zelf zouden de geroyeenden het woord
kunnen krijgen. Dit zon echter pas in een der
laatste zittingen geschieden. In de vierde zit
ting wend echter het verslag van de directie
en daarmede het beleid van het bestuur met
meerderheid van stemmen goedgekeurd. Deze
goedkeuring beteekemde dus ook een goedkeu
ring van de door het besitiuur uitgesproken
royementen, hoewel deze zaak zelf nog apart
aan de orde zou komen.
Uit protest verlieten de nog niet geroyeerde
aanhangers der oppositie het congres
Naar wij vernemen zullen de communisti
sche Esperantisten, die geroyeerd of uitge
treden zijn, onderling de besprekingen voort
zetten en een parallel-congres beleggen.
Het wordt bar
Met „Teligie" en „religieus" wordt zoo
merkt „de Standaard" terecht op op aller
hande wijze gecoquetteerd.
Zóó bar wordt het met dat ooquetteerem
dat het een schrijver in „De Blijde Wereld"
tot protest noopte.
„Religieus-zijn", zeigt hij, ,.is vrijwel alles
wat onder gemoeds- en sohoonheidsstemming
is in te deelen. Wie maar een zelfstandig naam
woord met een hoofdletter schrijft (de Stem,
het Leven, enz. enz.) is al religieus wie even
stil is, is religieus. Wie een roos of een vrouw
beschouwt, is religieus, ja in de Blijde Wereld
stond eens vermeld van een'dier modern-den
kenden, die iedereen religieus noemde wiens
bart en longen goed functionneerden Vandaag
of morgen wordt de tienduizend-koppige menig
te, die In het Stadion aan de voetbalaanbidding
deelneemt, religieus genoemd. Men leest al
7 Aug.: Diergaarde, avondconcert Rott.
Philh. Gen.
8 Aug.: Diergaarde, 2e avondconcert ItaL
Opera-solisten.
9 Aug.: Doeleituin, 3e pop. concert Rott.
Philh. Gen., 8 uuir Diergaarde, middagcon
cert Rotó. Philh. Gen.
Dagelijks: Casdno-theater, Luilekkerland
(Eersite Ned. Kinderrevue-gez.) 2 uur; optreden
prof. Vandredi, 8.15 uur.
Bioscopen: goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 6 dezer in: Grand
théatre, Kijk uit Harold; Thalia, City Lights
(voor volwassenen)Royal, Watt en Halfwatt
als detectie ven; City, The Singing fooi (voor
volwassenen)Centraal, Na den mist; Luxor,
F&rsterchristl (voor volw.); Colosseum, Ama
teur-regisseur (voor volwassenen)Ooster
theater, Hare hoogheid beveelt (voor volw.);
W.B.-theater, De menschenjacht (voor volw.);
Roxy, Het wolvenlied (voor volwassenen);
Corso, Gekooide menschen (voor volwassenen).
SCHIEDAM, 6 Aug. Offideele noteering van
de commissie uit de Kamer van Koophandel.
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pet. 8.50.
HERMAN JANSEN
Spoeling
Spoeling 1.40.
van de religie der spieren en van zeker Italiaan
las ik eens, dat naar zijn meening de toekomst
zou zijn de religie der snelheden'.
„De zwakheid onzer religieus-socialistische
beweging", zoo vervolgt hij, „ligt m. i. ook
hierin, dat wij zijn een mengelmoes van reli
gieuss en godsdienstige menschen. Een vijf
jarige ondervinding als secretaris eener afdee-
lmg van het R. S. V. geeft mij ln deze wel
eenig recht van spreken. Je ontmoet religieuse
menschen, die geen godsdienstig lied kunnen
aanhooren of meezingen, weer anderen laken
't in een spreker (ze zijn heusch zeldzaamheden,
dit soort sprekers), wanneer hij voorgaat ln
het gebed, nog anderen kunnen geen orgelspel
genieten, in 't kort de geestelijke magen dezer
religieuse menschen zijn tegen de minste open
baring van echte godsdienstigheid niet be
stand".
Inderdaad behoort tot de euvelen van onzen
tijd ook zeker ooquetteeren met „religie", dat
van goddeloosheid niet veei verschilt!
