Achterstelling der
Katholieken
ZESDE R.K PAEDAGOGISWEEK
3'£, m «w.
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1931
PROCESSIEVERBOD
EN EEN OPTOCHT.
NEIGING TOT MACH 1 ^MISBRUIK
DE TOESTAND VAN MGR. NOLENS
PASTOOR KRIJN.
CONGREGATIE VAN SCHEUT.
OPENINGSVERGADERING.
VOORZITTERSCHAP VAN DE A.V.R.O.
Een belangrijke tentoonstelling
van leermiddelen.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
LAGER ONDERWIJS. BEWAAR
SCHOOL ONDERWIJS.
Tweede dag.
2DE ALGEMEENE VERGADERING.
.BESCHULDIGING VAN AAN
STICHTING TOT MOORD"
DE MATEOTTI.HERDENKING VAN DE
V. A. R. A.
NA 3 WEKEN OVEREENSTEMMING
DAT HAD ERGER KUNNEN ZIJN!
AUTOBOTSING TE DELFT.
DE ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
i
BEZUINIGING BIJ DE P. T. T.
IN ONZE OOST
DEVENTERS vrouwelijke
WETHOUDER.
TELEFOONVERKEER in DE MAAND
JULI.
RADIO-PROGRAMMA
Moge de gelUkgereoMigdheid der Nederland-
sche "Katholieken in bepaalde opzichten nog
steeds betwistbaar zijn, het is vaak moeilijk,
den toestand van onze geloofsgenoot-en in hun
verhouding tot andere gezindten met juistheid
te bepalen. In één opzicht echter is de achter
stelling der Katholieken zonder eenigen twij
fel evident en wel ten aanzien der vrijheid tol
het houden van godsdienstoefeningen in het
openbaar.
Het is niet ons plan, om voor de zooveelste
•maal de ongerijmdheid, de eenzijdigheid, de
onrechtmatigheid en de hatelijkheid van het
in art. 171 onzer Grondwet neergelegde pro
cessieverbod (in den breede aan te toonen. Dit
product van godsdienstige onverdraagzaamheid
is in den loop van zijn ruim SO-jarig bestaan
herhaaldelijk aan de kaak gesteld. Om enkele
namen te noemen van personen, die zich min
of meer ongunstig over de bepaling hebben
uitgelaten: Thorbecke, Buijs, Lobman, Heems
kerk, de Louter, Struycken en van den laterem
tijd mr. dr. A. Borret S.J., mr. J. R. H. van
Schaak e.a. Het betreffende Grondwetsartikel
is genoemd: „een caricatuur van wetgeving
„een regeling den Grondwetgever onwaardig
om eenige der zachtst gekozen bewoordingen
te vermelden. En nog steeds ontsiert deze
schandelijke, volgens de practijk uitsluitend
tegen de Katholieken gerichte uitBonderings-
bepaling onze Grondwet, nog steeds worden
wij, Katholiekenvan Nederland, door deze ty-
rannieke bepaling in onze dierbaarste gevoe
lens en in onze heiligste rechten gekrenkt.
Waarom, zoo blijven wij vragen en klagen,
waarom mogen alle anderen vrijielijk optochten
en betoogingen houden op de publieke straat,
ongeacht of hetgeen, waarvoor zij betoogen, in
strijd is met de bestaande staatsorde, terwijl
bovendien vaak een onmiddellijk gevaar be
staat voor de verstoring van orde en rust
En waarom dan worden wij, Katholieken,
achter muren en hekken terug gedrongen, zoo
dra wij openlijk uiting willen geven aan onze
godsdienstige gevoelens Waarom mogen wij
Katholieken, zelfs in een uitsluitend katholieke
streek, niet een processie houden, om in
strikte orde en ingetogenheid onzen God in
het openbaar te dienen, terwijl er niet het ge
ringste gevaar bestaat voor verstoring der
goede orde
De strijd voor de processie-vrijheid is in den
loop der jaren herhaalde malen opgeleefd en
weder geluwd en gewoonlijk gaf een Grond
wetsherziening het sein, om de actie weder in
te zetten. Een andermaal gaf een geschrift van
prof. mr. Struycken aanleiding tot een her
nieuwde actie, die althans tof gevolg had, dat
in 1918 de Hooge Raad zijne ongemotiveerd
strenge uitlegging van het gewraakte Grond
wetsartikel liet varen. Wat echter is ditmaal
de aanleiding, om het processieverbod weder
op het tapijt te brengen
Bij gelegenheid van den Landdag van het
Brabantsch Studentengilde van Onze Lieve
Vrouw te Baarle Nassau op Zondag 9 Augus
tus IJ. bestond het plan, een folkloristischen
optocht te houden. Als eindpunt van deze-n
optocht was gekozen het terrein van de nieuwe
St. Salvatorkapel, kortelings opgericht op de
grondslagen der vroegere z.g. Geuzenkapel.
Op dit terrein zouden de studenten een open
luchtspel opvoeren.
Niemand had kunnen vermoeden, dat de
burgemeester van Baarle Nassau zou verbie
den, genoemden optocht te houden en wel onder
aanvoering van het motief, dat zulk een op
tocht naar den kapel-akker een verkapte pro
cessie ZOU zijn, aithams, dat hij niet wenschte,
dat wanneer in de toekomst uit dergelijke op
tochten misschien een processie zou groeien,
gezegd zou kunnen worden, dat hij zich in den
beginne niet voldoende daartegen zou hebben
verzet
Door dezelfde vrees, om zich aan koud water
te branden kwam de burgemeester er toe, om
ook het openluchtspel te verhinderen, ja, hij
ging zelfs zoo ver, dat hij onrechtstreeks den
studenten verbood, hun kamp in de buurt van
de kapel op te slaan. Hij zou nl. alle vergun
ningen, die zij van Zijnedelachtibare voor het
houden van den landdag noodig hadden (koffie
tafel op de markt, muziek enz.) weigeren, als
zij niet elders dan in de buurt van de kapel
©ene schuur opzochten, om gedurende de stu
diedagen, die aan den landdag voorafgingen,
te overnachten.
De verdere loop der feiten is aldus geweest,
dat de_ studenten noodgedwongen een ander
leger e en opgezocht, dat het openlucht
spel gegeven is op eeue plaats ver van de
kapel verwijderd en dat er tot groote teleur-
stelling van de Baarkmaren en de landdag-
beizoefkers geen optocht is gehouden, daar in
het plaatselijk comité van voorbereiding en
ook daar buiten geen voldoende medewerking
kon worden gevonden voor de organisatie van
een optocht, die door 's burgemeesters wille
keur zou worden gedirigeerd naar een andere
plaats dan de kapel. Eenige leden van het
comité wenschten aan den wensch van den
burgemeester geen gevolg te geven, niet om
dat naar hunne meening geen andere plaats
als einddoel van den optocht te vinden was,
maar omdat zij overtuigd waren, dat er van
's burgemeesters zijde geen werkelijk bezwaar
kon bestaan en dat zij, en hier komt de prin
cipieels kant der zaak naar voren, van mee
ning waren, dat hier om wille der goede zaak
geen voet gegeven mocht worden aan eene
volgens hun meening ongemotiveerde uitbrei
ding van het toch reeds zoo onrechtmatige
processieverbod.
Voor de volledigheid zij medegedeeld, dat de
studenten, tnsschen de bedrijven van den
landdag door, tijd gevonden hebben, om in
Eastrekten mairsch met opgerolde vaandels
(bet mocht geen optocht zijn!) naar de Sint
Salvatorkapel te trekken, waar door den mo
derator dr. P. C. de Brouwer een tientje van
dcri Rozenkrans werd voorgabeden en een
geestdriftig „Aan U, o Koning der Eeuwen"
werd gezongen.
T<* zoover de feiten. Laten wij ons goed
rekenschap geven van hetgeen in het afgele-
êen Haarle is geschied. De zaak is van te groot
principieel belang, da,n dat wij ons er verder
bij neer zouden leggen met de overtuiging,
dat bc landdag, niettegenstaande alles, uit
stekend geslaagd is. Het onrecht door 's bur
gemeesters eigendunkelijk optreden den Baar-
lenaren en den Brabants elven studenten aan
gedaan, treft alle Nederlandsche Katholieken
Het in zich zoo schandelijk onrechtvaardige
processieverbod wordt door een Katholiek
burgemeester voor den dag gesleept, om een
overigens geoorloofden optocht te verbieden,
om een tooneelstuk onmogelijk te maken en
om de Brabantsc'he Gildestudenten van de een
maal gekozen kampeergelegenheid te verja
gen, alles omdat de voor een en ander uitge
kozen plaats gelegen is in de buurt van een
kapel
Of een openlijk protest ons in de toekomst
voor een herhaling van het' gebeurde zal vrij
waren, zoolang de burgemeester van Baarle-
Nassau de hem te kwader ure bij nader te noe
men verordening verleende bevoegdheden be
zit, staat te bezien, maar, niettegenstaande
dat, mag dat protest niet achterwege blijven,
om uiting te geven aan de diepe verontwaar
diging van hen, die zich de moeite gaven, zich
de draagwijdte van 's burgemeesters willekeu
rig optreden te rèaiiseeren.
Het is te Baarle-Nassau wederom gebleken,
dat tegen een halsstarrige neiging tot machts
misbruik van een burgemeester geen kruid is
gewassen. De verantwoordingsplicht van den
burgemeester aan den Raad is in zijn repres
sief karakter ten aanzien van voldongen fei
ten als waarvan hier sprake is, practisch zon
der beteekenis. Verder is uit de geschetste
gebeurtenissen duidelijk geworden, dat de be
volking van een bepaalde gemeente tegen zieh-
zelf in bescherming moet worden genomen,
wanneer zij door middel van hare vertegen
woordigers in den Raad er toe over gaat, rege
len tot handhaving der openbare orde in bet
ieven te roepen. Wanneer zij daarbij in goed
vertrouwen vrije speelruimte laat aan het in
zicht van den burgemeester, dient zij zich er
van bewust te zijn, dat zij niet steeds op een
loyale uitvoering mag rekenen. De Gemeente
verordening van Baarle-Nassau bijv. stelt als
eisch voor de toelaatbaarheid van optoöhten
de vergunning van jien burgemeester, zonder
dat deze bij de ibeoordeeliing van het al of niet
wenschelijke dier vergunning aan eenig voor
schrift is gebonden! Wij zagen boven, hoe van
deze vrijgevige regeling misbruik werd ge
maakt.
Moge het geval Baarle-Nassau naast den
treurigen indruk, dien het in den lande moet
maken ook tot eenige practisch© leering strek
ken. Wij hebben vrede met de omvangrijke en
uitsluitende bevoegdheden, die in de Gemeen
tewet aan den burgemeester zijn toegekend tot
handhaving der openbare orde, en de groote
macht, die door de meeste gemeenteverorde
ningen den burgemeester wordt verleend tot
handhaving van derzelver voorschriften en
bevelen op het afwenden van stoornis der
openbare orde gericht. Wij erkennen het nut
en zelfs de noodzakelijkheid, dat voor de ge
vallen, waarin de openbare orde gestoord of
in gevaar is, de bevoegdheid tot bevelen en
handelen bij één alléén aansprakelijke per
soon is en niet bij een college. De spoed en de
beslistheid, waarmede in zulke gevaiiilen moet
worden opgetreden, rechtvaardigen voldoende,
dat de bevoegdheden van den Raad en zelfs
de bijstand van de wethouders worden ter
zijd© gesteld. Maar moge dan ook bij de keuze
van de persoon, die tot zu'lik een verantwoor
delijk amibt wordt geroepen, een uiterste dili-
gentie worden betracht, opdat van de uitge
breide burgemeestersbevoegdheden een loyaal
gebruik worde gemaakt en opdat zooveel mo
gelijk misbruik van die bevoegdheden worde
voorkomen, als waarvan de bevolking van
Baarle en ometreken en de Brabants-clie Gilde-
studenten het slachtoffer zijn geworden.
Bae-r de-Hertog, Aug. '31.
Mr. A. RUBBENS.
Men meldde ons gisterenavond uit den
Haag:
Naar wij vernemen, blijft de toestand van
mgr. dr. Nolens achteruitgaan.
De zeereerw. heer J. Krijn, pastoor te Oslo,
oud-kapelaan van Heerle-rheide, en die ais ka
pelaan van Terwinselen vóór 5 jaar naar Noor
wegen vertrok, is gerepatrieerd en verblijft
thans bij zijn broer, den rector van Nazareth
te Venlo. Hij zal niet meer naar de Noorsche
missie terugkeer en en door Mgr. Schrijnen
vi orden belast met de stichting van een pa
rochie in de mijnstreek.
NIEUWE PAROCHIE.
De weieerw. heer P. j Frantzen, kapelaan
te Weert, is belast met de oprichting van de
parochie Keent.
De Zeereerw. pater L. Joosten uit Grubben-
vorst, die 21 jaar in de missie van Mongolië
verbleef is benoemd tot professor in het Chi-
neesch aan het Bisschop Hamer-Missiehuis
Nijmegen.
EERSTE KAMERVERKIEZING.
De voorzitter vin het Centraal Stembureau
heeft een schrijven ontvangen van minister P.
J. Reymer, benoemd lid der Eerste Kamer der
Staten-Generaal, waarin dez© mededeelt, dat hij
zijn benoeming niet aanvaardt. De openbare
zitting van het Centraal Stembureau, bestemd
voor het benoemd verklaren van een nieuw lid
der Eerste Kamer zal worden gehouden op Za
terdag 29 Augustus des middags te 12 uur in
de oude raadszaal in het Stadhuis.
De A. V. R. O. deelt, mede: Het door het
Christelijk Persbureau verspreide gerucht, als
zou het lid der Eerste Kamer en wethouder
van Haarlem, mr. M. 'Slingenberg, weldra voor
zit ter van den A. V- R- O. worden, is van allen
grond ontbloot.
Het geslaagde optreden van mr. Slingenberg
als bemiddelaar tusschen A. V. R. O. en Minis
ter om het verbroken contact te herstellen, is
misschien voor de verspreiders van het gerucht
aanleiding geweest tot het maken van specula
tieve gevolgtrekkingen.
De 6de R. K. Paedagogische week, georga
niseerd door het Psyohologisch-Paedagogisch
Instituut der R. K. Leergangen te Tilburg, ving
Maandagavond aan met een algemeen© vergade
ring.
Om 6 uur had in het Scalagebouw aan de
Tuinstraat de officiee-le opening plaats der
belangrijke tentoonstelling van leermiddelen
een tentoonstelling die door haar uitgebreid
heid eu veelzijdigheid reeds getuigenis aflegt
van de groote beteekenis der paedagogische
studiedagen van het instituut der R. K, Leer
gangen.
Zeer vele cursisten, eerw. Broeders en Zus
ters der onderscheiden onderwijs congregaties,
zoowel uit Nederland als België, eu talrijke
leeken-onderwijzers vulden de zaal. Op het
podium namen plaats de leden van het bestuur
der paedagogische week, Mgr. Prof. Dr. Th,
Goossens, Dr. M. Verhoeven, pater Gervasius
O.M.C. en pater Paschasius O.M.C. met den in
leider Mgr. Prof. Dr. J. Hoogveld, hoogleeraar
aan die R. K. Universiteit te Nijmegen.
Door den rector der R. K. Leergangen, Mgr.
Goossens werd de paedagogische week geopend.
Mgr. prof. dr.
Th. Goossens.
Het 25ste postvliegtuig vertrok te 5.20 uit
Djask en landde om 13.35 te Karachi. Het ver
trok vandaar om 14.25 en kwam te 18.15 uur
in Jodhpur aan.
Het. 23e retourvliegtuig vertrok gisterenoch
tend te 5.59 uit Jodhpur en arriveerde, na een
tusschenlanding van 10.0211.23 te Karachi,
te 15.20 te Djask.
De verwording der jeugd
Na een kort inleidend woord van welkom
aan de aanwezigen en van dank aan hen, die
dezer dagen hun voorlichtend woord zullen
spreken, wees spr. op de zedelijke verwording
der jeugd. Het
is een vraag
stuk, dat in deze
moeilijke en ver
warde tijden ve
ler aandacht
hoeft), waarover
veel geschreven
en getheoreti-
ceerd wordt,
waarover ook
wordt gejam
merd en gewee
klaagd en waarbij
de „lovers van
den voorbijen
tijd" d/ikwijls den
toon aangeven.
Het valt niet te
ontkennen, dat
het opgroeiend
geslacht van on
zen modernen tijd een duistere toekomst spelt.
Het beruchte boek van Ben Lindsey en Wain-
wright Evans: „De revolutie der moderne
jeugd" levert voor deze stelling overvloedig
materiaal.
Naast de zielzorgers zijn allen, die bij het on
derwijs betrokken zijn, aangewezen niet alleen
om de jeugd kundigheden bij te brengen, maar
ook om wa.t zwak is, te sterken Zij alien moe
ten hun beste kunnen en willen geven aan de
zedelijke vorming der jeugd. Een moeilijke
taak, waarbij niet over het hoofd mag worden
gezien, dat ter beoordeeling van de jeugd van
dezen tijd, niet alleen het oog moet worden
gericht, naar wat er verworden is, opstandig
en revolutionnair maar ook naar wat daar
nog leeft aan oprechtheid, onbevangenheid
en reinheid, aan vasten wil om onbesuneui'd
te gaan door de lokkende verleiding.
Ten slotte vestigde Mgr. Goossens de aan
dacht op de georganiseerde tentoonstelling van
leermiddelen en schoolboeken, welk© even te
voren door het Eerste Kamerlid, den heer H.
Bloimjous, als onder-voorzitter van het Curato
rium der R.K. Leergangen, was geopend en die
om baar veelzijdigheid door allen werd gepre
zen.
Nadat op voorstel van Mgr. Goossens beslo
ten was een telegram te zenden van Mgr. Die
pen, waarin erkentelijkheid wordt betuigd voor
de heiiwenschen, werd het woord verleend aan
den inleider Mgr. Prof. dr. Hoogveld ter be
handeling van het onderwerp:
Godsdienst en zedelijkheid
De geleerde spr. stelde in zijn inleiding
voorop, dat de te behandelen sitof op zich ge
nomen eigenlijk
geetn paedago-
gisch onderwerp
is, maar er zijn
verschillende
punten, die een
bespreking nut
tig maken.
Aannemende
hert Godsbestaan,
dan is God die
nen de eerste
zedelijke plicht
en een religieus©
eisch. Het is voor
de paedagogiek
een der meest
fundamenteel©
eischen.
Verder ver
klaart spr., dat
door niet weimig
paedag-ogen de leekenmoraal wordt gepredikt
en in verband daarmede zet hij uiteen, waarom
de termen godsdienst en zedelijkheid naast
elkaar worden gebruikt.
Na vervolgens te hebben aangetoond, dat de
zedelijkheid een integreerend deel is van den
godsdienst en dat onze paedagogiek op het
bovennatuurlijke is gericht, staat spr. uitvoerig
stil bij de vraag: Kunnen de menschen goed
en kwaad en plicht kennen?
De meeste wijsgeeren beantwoorden deze
vraag met ja, d.w.z. de kennis van goed en
kwaad, doch wanneer men daarbij niet ver
onderstelt de kennis van God, dan kan men
onmogelijk een strikten plicht kennen.
l'n een phiiosophisch betoog ontvouwt spr. dit
verder, waarbij uitdrukkelijk wordt vastgesteld,
dat het allereerste beginsel der menschelijke
rede is: bonum est faciendum, malum omitten-
dum: d. i. het goede moet men doen, het kwade
laten.
Na vervolgens te hebben aangetoond, dat de
godsdienst het diepste fundament is der zede
lijkheid, verklaart spr., dat de leekenmoraal om
5 redenen té verwerpen is:
le. wijl zij de bovennatuurlijke orde mis
kent;
2e. wijl zij verwerpt de stem der openba
ring, die in de natuurlijke orde noodzakelijk is;
3e. wijl zij wijsgeerig den mensch opsluit in
een kerker;
4e. wijl zij ook in de natuurlijke orde ernstig
de zedenwet verminkt„Gij zult den Heer uwen
God beminnen";
5e. wijl zij de menschheid berooft van de
krachtigste motieven om ook haar plichten te
volbrengen.
In een slotwoord behandelt inleider de leer
der verhouding van materie en bovennatuur, die
de paedagoog steeds voor oogen moet houden.
Mgr. prof. dr.
J, Hoogveld.
In de sectie bijeenkomsten van den tweeden
dag die zoo druk waren bezocht, dat zeer velen
zich met een staanplaats te vreden moesten
stellen, werden de inleidingen gehouden door
prof. dr. C. A. C. van Oosterhout van het Groot
Seminarie Hoeven (N.-Br.) en door Patei
Gervasius O.M.C,
De sectie Lager Onderwijs werd voorgezeten
door den inspecteur J. Verbeeten, die na een
enkel inleidend woord prof van Oosterhout uit-
noodigde tot het houden zijner inleiding ovei
De vorming van het Kinderge
weten.
Spr. ving zijn inleiding aan met de verklaring,
dat het geweten de toepassing is van het ver
standelijk oordeel over goed en kwaad. In de
eerste levensjaren heeft het kind de begrippen
van goed en kwaad nog niet tot zijn beschik
king en is er ook geen sprake van gewetens
oordeel. Maar de aanleg is toch aanwezig, die
onder invloed van buiten tot ontwikkeling zal
komen, juist in de jaren, dat het kind nog
leeren moet, kan de waarde van een goede be
ïnvloeding niet hoog genoeg worden aange
slagen.
Gemakkelijk betoogt spr. zal de beïnvloeding
in de eerste jaren op verkeerde wijze kunnen
geschieden. De gewetensvorming mag niet ont
aarden in een drilsysteem; het geweten mag
nooit worden geforceerd. In het bijzonder heeft
men zich te wachten voor een druk gebruik van
termen als doodzonde, heel erg kwaad enz.
Vraagt men in dezen tijd van zedelijken nood
naar een methode van gewetens opvoeding, dan
is er, betoogt spr., slechts een, die succes heb
ben zal: de zelfopvoeding van den opvoeder
zelf. Willen de opvoeders verantwoord zijn, dan
moeten zij kunnen getuigen, dat zij de jeugdige
harten hebben willen kneden en boetseeren en
kel en alleen naar Gods beeld.
Daartoe behoeft en moet er zelfs niet veel
bij de kinderen geschermd worden met God. De
opvoeder moet zijn taak bovennatuurlijk opvat,
ten. Daardoor alleen zal eenzijdigheid, in welke
richting ook, voorkomen worden. Van de élite,
besluit spr., die de opvoeders uitmaken mag
wat meer worden verwacht dan van de groote
massa.
Met de beantwoording van enkele vragen
eindigde inleider zijne les.
Na deze les moest volgens het program in de
sectie 'bewaarschoolonderwijs door mej. Tromp
Tuit Amsterdam het onderwerp worden ingeleid:
De zedelijke vorming in de praijktijk van de
Montessoiri school. Door de plotselinge verhin
dering der inieidster kon het aangegeven on
derwerp miert worden behandeld. In plaats daar
van gaf de zeereerw. pater Gervasius O.M.C.
een toelichting over het ontstaan en de inrich
ting van den E. K. Door deze bespreking wer
den de cursisten voorbereid op het bezoek aan
de E. K. huizen te Breda waar heen in ver
band met deze studie-dagen des namiddags een
excursie werd gehouden.
Na een korte pauze ving de tweede alge
meene vargadering aan waarin door den zeer
eerw. heer J. Vleriok, leeraar in de opvoed
kunde aan de Bisschoppelijke Kweekschool te
St. Niklaas (Belgie) 't onderwerp werd behan
deld.
Opvoeding tot Kuischheid
Spreker ontwikkelde de volgende stellingen
I. Bepaling. Kuischheid bestaat in het be-
heerscihen dier geslachtsdrift naar Gods wil en
wet. Het kind en den jongen memsoh daartoe
voorbereiden en daarbij leidend helpen, is op-
weden tot kuischheid.
II. Grondbeginselen: Er dient rekening ge
houden met gegevens van psychologischen en
van theoiogischen aard. Twee krachten staan
hier tegenover elkaar: de drift en de wil. Voor
elk staan zekere factoren ten dienste: kennis
en foraohit.
Vooreerst beide zijn een streven: de drift een
zinnelijk, de wil een verstandelijk. Strerven
volgt op kennen. Er is dius een kennen, dat
d» drift wakker roept o£ in werking brengt:
de zinnenprikkelende invloeden. Er is een ken
nen om den wil in gang te zetten: gewetens
vorming, en om den mensch met meer inzicht
te doen handelen: gepaste voorlichting.
Sedert en door de erfzonde is de kraclht
van de drift onstuimig geworden: ongeregelde
begeerlijkheid. Maar daartegenover staan aan
co zijde van den wil: hert schaamtegevoel en de
genademiddelen, vooral de H. Communie.
De geslachtsdrift zit diep in den mensch
en houdt organisch verband met het geheel
van het menschelijk wezen. Het sexueel ge-
Wed wordt dus onrechtstreeks bereikt door
het bewerken van den ganschen persoon.
III. Methodische gevolgtrekkingen. Opvoe
ding tot kuischheid staat -niet op zich zelf
doch is een onderdeel van de integrale en
harmonisch opvoeding.
Vooraf vorming van den wil in samenwer
king met de genade.
De prikkels verwijderen of onschadelijk ma
ken.
De onrechitsitreeksch© methode verkiezen
zooveel het kan de geslachtelijke opvoeding ligt
girootendeelis buiten de geslachtelijke sfeer zelf.
Dat is wenschelijk en mogelijk. Wenscheilijk:
omdat het rechtstreeks bespreken van de ge-
Maohtzaken niet zonder gevaar is, gezien de
ongeregelde begeerlijkheid. Mogelijk: reeds in
het algemeen om wille van de psyohische een
heid en het psychisch overdragen in den
mensch, doch vooral op dit gebied omdat de
geslachtsdrift zoo innig samenhangt met de
ganischheid van den mensch.
Goede gewoonten aanjkweeken: schaamtege
voel en zedigheid, (van in de kinderkamer af).
Aangepaste gewertenis- en wilsvorming bij de
godsdienstles over het 6e geibod.
Individueel© vorming: het vraagstuk der
voorlichting.
GenademiddelenBiecht, H. Communie, Ma
ria vereering.
Niet alleen het kwaad voorkomen en er
tegen bestand maken, maar ook na den val
genezen en herstellen: leiding.
Op de toelichting dezer stellingen liet de
inleider eenige practisch© uitwerking volgen.
Excursie.
Ben deel der cursisten begaf zich des na
middags naar Breda waar een bezoek werd ge
bracht aan de huizen van hert K. J. V.-werk
en aan de buitemcentrale in Bouvigne, terwijl
een ander deel een uitstapje maakte naar het
St. Vinoentiusigeistich|t voor Buitengewoon
onderwijs te Udeuhout.
De radio-controle commissie heeft haar
opdracht niet overschreden.
Op de wagen van den heer Aibarda in ver
band met het verbod van de Radio-controle
commissie tot uitzending op 10 Juni j.l. van de
Mateotti-herdenking, betreffende afschaffing
van de preventieve censuur op de radio-uit
zendingen en het achterwege laten van bedoeld
verbod in het volgend jaar heeft de minister
van Waterstaat o,m. geantwoord dat de Rad-io-
omroep-controlecommissie naar zijn meening de
grenzen van haar opdracht niet heeft over
schreden, d.w.z. hetgeen aan haar oordeel was
onderworpen aan geen andere normen heeft ge
toetst dan de wet en het Radio-controle-regle
ment daarvoor aangeven.
Het waren geen op zich zelf staande woorden
of zinsneden waarop het bezwaar der commis
sie tegen het uitzenden van de rede was ge
grond. Het geheel dier passages, die culmi
neerden in beschuldiging van aanstichting to
moord, gericht tot den Italiaanschen Minister,
President en die een samenhangend gehee!
vormden, hebben het oordeel der commissie
bepaald.
Verder antwoordt Z. Exc. dat naar zijn oor
deel de preventieve censuur geenszins behoeft
mede te brengen strengere beperking van mee.
ningsuiting dan met onzen volksaard overeen
komt, mits daarbij rekening worde gehouden
met het verschil in karakter van den radio
omroep, als verspreidingsmiddel en de gedaoh-
tenuitimg door middel van de drukpers en in
vergaderingen, een verschil waarop de minister
bij herhaling, ook in de Tweede Kamer der
Staten Generaal, de aandacht mocht vestigen
De Radio-omroep-oontroleoommissie heeft
haar beslissing genomen zonder dat op haar
eenige invloed is geoefend en geheel uit eigen
gezag.
Ten slotte is de minister van oordeel, dat
het uitblijyen van ongewenschte gevolgen geen
afdoenden grond oplevert voor gevolgtrek
kingen ten aanzien van het ongevaarlijke van
een uitzending.
STAKING GEëINDIGD.
Op 3 Augustus jl. is het straatmakersperso-
neel werkzaam voor den aannemer Pijnacker op
den Rijksweg GroningenLeeuwarden in sta
king gegaan in verband met een door den aan
nemer geweigerde tariefsverhooging.
Na een staking van ruim 3 weken is thans
tusschen partijen overeenstemming bereikt. Het
tarief is met 2 cents per M2. verhoogd ter
wijl ook aan andere eiscben, nl. omtrent het
aanstellen van erkend en geschoold personeel,
is tegemoet gekomen.
Enkele passagiers door glasscherven
gewond.
Gisterenmiddag om ongeveer half 3 heeft,
zooals in een deel der vorige editie nog kon
worden gemeld, op den zijtak naar Delft van
den nieuwen Rijksweg Den HaagRotterdam
een aanrijding plaats gehad tusschen een per
sonen-auto en een autobus van de C. A. B.
Z. H. A M., welke den dienst den Haag—Rot
terdam onderhoudt.
De autobus kwam uit de richting Rotterdam,
terwijl uit tegenovergestelde richting kwamen:
een verhuiswagen, welke geheel rechts van
den weg reed, een zandauto, welke den ver
huiswagen wilde passeeren en zich dus iets
meer op het midden van den weg bevond en
tenslotte een personenauto van een verhuurin-
richting uit Delft, welke terzelfdertijd beide
genoemde voertuigen wilde voorbijrijden en
daartoe heelemaal op de linkerhelft van den
weg kwam te rijden. Daar de ontmoeting de
zer verschillende voertuigen juist in een bocht
plaats vond, konden de bestuurders van den
personenauto en van de naderende autobus
elkaar niet zien aankomen. Het gevolg hier
van was, dat de personenauto in volle vaart
met de autobus in aanraking kwam. De linker
voorwielen der beide voertuigen grepen elkaar.
De personenauto draaide een halven slag om
en kwam met het front in de richting den Haag
te staan. De autobus, die nog zooveel mogelijk
eaar rechts uitweek, kwam dwars op den weg
te staan met de voorwielen op den berm.
Ernstige persoonlijke ongelukken vielen niet
te betreuren. Enkele reizigers in de autobus
werden door glasscherven van de gebroken
voorruit gewond, de bestuurder bleef ongedeerd.
De beschadigingen aan de bus waren ook niet
van ernstigen aard. Behalve dat de voorruit
werd vernield, werd de vooras wat verbogen,
terwijl het reservewiel, dat links aan de bus
is bevestigd, er af werd gereden.
De personenauto was er erger aan toe. Het
voorste gedeelte was nagenoeg geheel ver
wrongen.
Aan de sporen op den weg viel duidelijk op
te maken, dat de bus geheel rechts van den weg
had gereden, zoodat den bestuurder van dat
voertuig geen enkele schuld treft.
Auto tegen een trein gereden.
Op den Boermansweg te Anna Paulowna is
de auto van den heer H. J. uit Oudesluis op
den onbewaakten overweg tegen een trein ge
reden. Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor, doch de auto werd ernstig beschadigd.
Van een der rijtuigen van den trein werden
enkele ruiten verbrijzeld, terwijl de wagon
eenigszins werd ontzet. De machinist had van
het ongeluk niets bemerkt en is doorgereden.
ONDER EEN KAR GERAAKT.
Het vijf-jarige dochtertje van den heer G. te
Juiianadorp raakte gisterenmiddag onder een
rijdende driewielige kar, waarbij het zulke ern
stige verwondingen opliep, dat het kort daarna
aan de gevolgen is overleden.
ERNSTIG MOTOR-ONGEVAL.
Bij Middelstum heeft gisteren een botsing
plaats gehad tusschen de motorrijders W. en H.
W .werd met ernstige verwondingen in het
academisch ziekenhuis te Groningen opgeno
men en ook H. moest zich onder geneeskundige
behandeling
Afvloeiing van personeel.
BANDOENG, 24 Augustus. (ANETA).
Bij de P.T.T. zal een personeelsafvloeiing op
groote schaal plaats hebben, waardoor in den
loop van het jaar 61 middelbare ambtenaren
gedwongen, benevens 47 vrijwillig heengaan,
terwijl de opengevallen plaatsen niet zullen
worden bezet.
Ze zal trachten weer een degelijke
huisvrouw te worden.
In de gisteren gehouden raadsvergadering
heeft de wethoudster van onderwijs mevr. Saun
ders—B-laauboer die in verband met de nieuwe
gemeentewet niet in den nieuwen raad terug
keert (de echtgenoot van mevr. Saunders is
leeraar bij het M.O.) afscheid genomen.
In haar afscheidsrede noemde zij de betie-
fende bepaling, die haar tot aftreden dwong
een groote onrechtvaardigheid en beschouwde
dit als een onbevredigend slot van haar web
houdersloopbaan. Nu val ik, zei spr., als straf
op de zonde voor bet feit, dat ik met een leeraar
ben getrouwd. Spr. ging haar loopbaan als wet
houdster in de afgeloopen vier jaar na en zmde
san het "lot van baar, soms geestig betoog.
een degelijke buisvrouw te worden.
De burgemeester richtte zich met vriendelijke
woorden tot mevr. Saunders en dankte haar
voor alles wat zij in het belang van
meente heeft gedaan.
Sterke stijging.
Het telefoonverkeer met het buitenland ver
toonde in de maand Juli een 'belangrijke toe
neming Het aantal „versproken minuten be-
droeg 9*94088 tegen 943737 in de vorige maand.
Vergeleken met de overeenkomstige maand
van bet vorig jaar valt de vooruitgang van
39^1 minuten te constateeren.
ten met Juni 1931 een stijging van 3-867 tot
36818 521 spreekminuten.
Het aantal spreekminuten per werkdag te
deze maand is na dat van Maart 1930 (369-9)
zelfs het hoogste dat in de laatste twee kalen
^OoTheT'tot^Se verteer ging
Dit verkeer steeg per werkdag van 8,1-4_ge
sprekken in de maand Juni tot 8870in
Vergeleken mfet de maand Juli van
jaar bedroeg te toeneming 11,7 pet.
POSTCHEQUE- EN GIRODIENST OP
KONINGINNEDAG,
De directeur van den postehèque- en giro
dienst vestigt er de aandacht op, dat op
Augustus e.k. den verjaardag van
Koningin, de kantoren der posterijen
noemden dienst gesloten zullen zijn,
voor het aannemen van stortingen, v\
spoedbehandeling of spoedbericht
vraagd en voor de uitbetaling van c T
welker adviezen ten giro-kantore spoe
deling is toegepast.
Het centrale girokantoor is op dien ag
eens gesloten, behalve voor de afdoening
stortingen, girobiljetten en chèque-a vie
waarvan spoedbehandeling verlangd wor
SPREEKUUR DIRECTEUR-GENERAAL
DER P. T. EN T.
De Directeur-Generaal der P. T. en T. is
verhinderd op Vrijdag 4 September a a zun
gewone wekelijkscbe spreekuur te hou e
DONDERDAG 27 Augustus.
Huizen (298 M„ 1004 8-9-15 KRO.
10-11 NCRV, 11-2 KRO, 2- ,0 NCRV, 8-015
gramofoonpl.10—10.15 dameskoor, 1015—
ziekendienst; 10.45-11.- dameskoor: H—l11.30 gra
mofoonpl. 11.30-J.2.- godsdienstig halfuurtje
12.01-12.15 politieber.12.15-1.45 KRO.-Trio; 1A5
-2.- gramofoonpl.; 2—3.15 gramofoonpl.J-io—
3.45 vrouwenhalfuurtje; 45 ziekenuurtje5 o.
gramofoonpl.; 5.306.30 cello-recital door L.
Keereweer: 6.30—6.45 gramofoonpl.; 6.45—7.- an P-
eursus7—7.30 vragenhalfuurtje; 7.30—7.45 politie
berichten; 7.45-8.- gramofoonpl.; 8—10.4o orkest.
9—9.30 prof. dr. H. B. Borgelo: De wereld der
techniek en onze houding daar tegenover, 9.
10.45 vervolg concert; 1010.10 persber.10.40
11.30 gramofoonpl.
Hilversum (1875 M., 160 K. H.) Uitsl.
AVRO.-uitzending; 8—10 en 10.15—10.30 gramo-
toónpl.10.30—11.- A. de Geus v. d. Heuvel: De
bruid en het meisje voor 100 jaar. Wat er toen
bil vriien en trouwen te pas kwam; 11 12 ufse'-
concert door Pierre Palla. Jan Keessen (viool)
12.012.- AVRO-Kwartetmannenkoor „Een
dracht maakt Macht"; 22.30 J. M. Lindemans:
De ontwikkeling van het concertwezen3 kra
mofoonpl 45 ziekenuur: 55.15 zang door Her-
bert Weisbach; 5.15-5.30 causerie: 5.30—5.45
Kovacs Lajos en zyn orkest; 7—7.30 sportpraatje
door H. Hollander; 7.30—8.30 gramofoonpl.; 8.30
- 9.- Goethe's Faust" naverteld; 910 omroep
orkest; Charles van Isterdael (cello); 10—10.15
persber.10.15—11.- omroeporkest11—12 gra-
mofoonpl.
Daventry (1554.4 M„ 193 K. H.) 12.20 orgel
spel; 1.20 E. Beard (zang), C. J. Turner (piano);
2 20—2.50 gramofoonpl.; 4.05 dansmuziek; 4.50
orkest; 5.35 kinderuurtje; 6.20 dansmuziek; 6.35
berichten: 7.- zang door Eleanor Toye en Dale
Smith: 7.20 lezingen; 8.05 militair orkest, F.
Williams (tenor), D. Brazell (bariton): 9.20 „The
Fun Factory"; cabaret-programma; 10.- berich
ten; 10.20 lezing; 10.35 dansmuziek; 12.2012.25
televisie.
Parjjs (Radio Paris, 1725 M., 174 K. H.) 8.05
en 12.50 gramofoonpl.; 4.50 concert; 6.50 gramo
foonpl. 8.20 strijkkwartet en gramofoonpl.9.05
vervolg concert; 9.50 gramofoonpl.
Langenberg (473 M„ 634 K. H.) 7.25—8.20
en 10.35 12.3 5 en 12.30 gramofoonpl.1.252.50
orkest; 5.206.20 guitaar en begeleiding; 8.35
10.35 „Die Legende der Hl. Elisabeth", oratorium
-an Fr. Liszt; koor en solisten; 10.35 berichten;
daarna tot 12.20 dansmuziek.
Kalundborg (1153 M., 260 K. H.) 12.25—2.20
erkest; 3.205.20 orkest en declamatie; 8.209.20
orkest en zang; 9.209.50 radio-tooneel9.50-10.20
erkest; 10.35—11.20 Clavecin-muziek; viola en
zang.
Brussel (508.5 M„ 590 K. H.) 5.20 orkest;
6.20 gramofoonpl.; 8.20 orkest; 9.20 orkest en
zang.
(338.2 M., 887 K. H.) 5.20 orkest; 6.50 gramo
foonpl. 8.20 orkest en zang.
Z e e s e n (1635 M., 183.5 K. H.) ca. 7.- gramo
foonpl.10.30 schooluitzending; 10.5512.20 be
richten; 12.20 gramofoonpl.; 1.152.20 berichten;
2.20—3.10 gramofoonpl.; 3.104.20 lezingen; 4.20—
5.20 concert; 5.208.50 lezingen; 8.50 „La Tra*
•data" van G. Verdi; 10.20 berichten en daarnft
tot 12.50 dansmuziek..
