GEMEENTERAAD VAN SCHIEDAM.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
STADSNIEUWS
Offers en Offermalen
IN DEN HOEK.
s— o»..™-™™.
54ste JAARGANG
WOENSDAG 2 SEPTEMBEP
No. 1611»
dit nummer bestaat uit
De helpende hand
=m
TELEFOON INTERCOMM. 68085
BUREAU- KOEMARKT 4, SCHIEDAM
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
ix»"-
DRIE BLADEN
doelmatige
advertentiën
S'JJl-
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bt) vooruitbetaling:
Per drie maanden f 3.25; per maand 1.10;
per week 25 cents.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden f 8.75, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 8 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
DE ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 1—6 regels: 1.55, elke regel meer 25 ets
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverbooging voor den Zaterdagavond
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tariet
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
beidsadvert worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën: 6 regels f 0.50; 10
regels 1.—; 15 regels 1.60, bij vooruit»
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen*
Gratis-Ongevallenverzekering 500.- bij overlijden door een bij verlies van eiken anderen vinger,
vinger; 50.— bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een nana, j zo. dij verue»
f „7/250- bij verlies van één hand, één voet of één oog; 150.- bij verlies van een duim; f 75. bij verlies van wys.
beide handen, voeten of oogen, 25 J Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit
De Verzekering loopt op
afgedrukt.
Bü of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëele
af- en aankondigingen van het
Gemeentebestuur
HINDERWET.
Ingekomen is een verzoek vam die N. V.
Vereen. Ned. Stoomwasscherijen en Ververijen
om vergunning toit uitbreidiing van "de si oom.
"wasscherij, stoomververij en chemische was
schor ij met benzinebewaarplaats in i©
pand Stadhouderslaan 3, kadiaster ec ie
no. 2874, door bijplaatsing, verplaatsing en ver
wijdering van diverse toestellen .electromotoren
en arbeidswerktuigen in dier voege, dat in e
inrichting thans aanwezig zijn 1 stoomketel van
100 M2 verwarmingsoppervlak2 stoommachi
nes van reap. 100 en 40 P.K.; 9 elektromotoren
van totaal 8.83 P-K. (t.w. 1x3, lxl 6x% en
lxl/3 P.K.), drijvende diverse arbeldsweik-
tuigen, wasóh- en sitrijkmachimes, een lift-
machln» en 2 omdergromdsche benzinetanks, elk
inhoudende 1000 L.
Dit verzoek is met de bijlagen op de secretarie
der gemeente ter visie gelegd. 0
Op Woensdag den 16 September dies namid
dags ten 2 ure zal ten raadhuize gelegenhet
worden gegeven om bezwaren tegen het toe
staan van diit verzoek in te brengen en die mon
deling of schriftelijk toe te lichten
Gedurende drie dagen vóór het tijdstip hier
boven genoemd kan op de secretarie der ge
meente van'de schrifturen, die ter zake mochten
zijn ingekomen kennis, worden genomen.
Volgens de bestaande jurisprudentie zijn niet
lot beroep op «ene beslissing ingevolge de
Hinderwet gerechtigd zij, die niet overeenkom
stig art. 7 dier wet voor het Gemeentebestuur
of een of meer zijner leden zijn verschenen,
teneinde hun bezwaren mondeling toe te lich
ten.
Schiedam, 2 September 1931.
DE WETHOUDERSBENOEMING, VASTE RAADSCOMMISSIëN. -- HET VOOR
STEL "TOT UITBREIDING DER POLITIE AANGENOMEN.
JAARVERGADERING HOOFDEN VAN
GEMEENTEBEPLANTINGEN.
Ter gelegenheid van de jaarvergadering van
de deskundige hoofden van gemeemtebeplantln-
8»n in Nederland op heden en morgen alhier
te houden zal door den Plantsoendiensi. een
kleine tentoonstelling van Schied amsdvo aan
winsten van Mig®0® Dahlia's worden georga
niseerd.
Deze bloemen zullen geëxposeerd worden in
de restauratiezaal van Corner House en blijven
gedurende de eerstvolgende dagen aldaar ter
bezichtiging.
Donderdagmorgen om 10 uur zal dooi- de deel
nemers aan bovengenoemde vergadering een
bezoek worden gebracht aan de Schooi- en
Werktuinen.
Woensdagmiddag aal in verband met de te
houden besprekingen over de Iepenziekte een
rondwandeling worden gemaakt door de St.
Liduinastraat ten einde de eigenaardige geval
len van genezing van door de iepenziekte aan
getaste boomien aldaar nader te onderzoeken en
te bespreken.
Daarvoor worden aan de boomien in die straat
bijzondere kenteekenen aangebracht.
DE HUURDERSSTAKING.
Vonnissen van den kantonrechter.
Gisteren heeft de kantonrechter de zaken be
handeld van 13 huurders in de Voltaatraat, die
weigerden, de vastgestelde huur te betalen.
Eiacher was de eigenaar, de heer S. Detlijn.
De kantonrechter heeft de volgende huur-
atakers gesommeerd hun woningen te verlaten.
H. G., wonende VoJtasitraat 17ben., G. N. R.,
wonende no. 15bov„ J. v. G. wonende no. 31bem.,
wonend» 6bov. Bovendien zal ook A. W.
uit de van Swindenstraat zijn woning moeten
verlaten.
De overigen zijn, hetzij door verhuizing of
voldoen der huurschuld, van. de rol afgevoerd.
DISTRICTS-ARBEIDSBEURS.
Weder verhooging van het aantal ingeschreven
werkzoekenden.
Op 31 Juli 1931 stonden, ingeschreven 2710
werkzoekenden. Het aantal inschrijvingen ge
durende de maand Augustus 1931 bedroeg 602;
het aantal plaatsingen bedroeg 90; afgevoerd
werden in dezelfde maand 358 inschrijvingen,
zoodat op 31 Augustus nog ingeschreven ston
den 2855 werkzoekenden (waarvan 132 werk
zaam aam de Rijkswerkverschaffmg)
GEZONKEN,
In de Jachthaven van de Schied. Watersport-
vereen i ging is gisteren een zeilboot gezonken.
Dooi- hulpvaardige hamden is de boot gisteren
avond tijdens hoog water op het dtroge gezet.
POSTDUIVENVEREENIGING
„DE BLAUWE DOFFER*.
Zondag werd in vereeniging met de Rotter-
damschen Fostduiivanbond een wedvlucht van
Arlon gehouden, welke uitstekend
mag heet en.
Voor deze wedvlucht die als een liefdadig
heidswedstrijd aangemerkt kan worden, omdat
de geldelijke baten ten goede komen voor het
Schiedamsehe Groenekruis, bestond veel be
langstelling. Niet minder dan 52 eereprjjzen
werden te Schiedam beschikbaar gesteld, waar
van er 14 aan de leden van de Schiedamsehe
yereeniging tien deel vielen.
Onder voorzitterschap van den burgemeester
hield gisterenmiddag de hieuwe raad zijn eerst»
vergadering.
Afwezig was met kennisgeving wegens onge
steldheid de heer F. G. v. Essen. De heer
Frenay verschelen In de uniform van rood-front
strijder.
Nadat allen den eed of de belofte van zuive
ring en den eed of belofte van trouw aau den
Grondwet en aan de wetten des rijks hsudden
afgelegd de eed door alle leden der rechter
zijde en door de liberalen, de belofte door de
socialisten en communisten herinnerae de
voorzitter aan de plaats van den raad in de
gemeentelijke bestuursorganen, de eerste
plaats. Hij hoopt dat allen van de groote belan
gen welke de raad te behartigen heeft, door
drongen zullen zijn en dat allen voldoening van
Jiun werkzaamheden zullen hebben.
Aan de orde werd dan gesteld dé
BENOEMING DER WETHOUDERS.
De heer FRENAY deelde mee, dat de com
munistisch» fractie zou stemmen op leden van
die fractie en gaf ©en schematisch overzicht
van hef communistisch beginselprogram
In de vaoature-HOUTMAN verkreeg de heer
Houtman 27 stieramen, terwijl 2 stemmen waren
uitgebracht op den heer Collé en 1 in blanco.
De beer Houtman nam de benoeming aam.
In de vacature-DE BRUIN waren uitge
bracht 27 stemmen op den heer de Bruin, 2 op
den heer Collé en 1 in blanco.
De heer De Bruin verklaart die benoeming
aam te nemen ondanks de moeilijke omstandig
heden, in het vertrouwen dat bij op ben pro
gram zijner partij zal kunnen arbeiden in hét
belang der gemeente en in liet belang der
arbeiders.
De heer mr. VAN VELZEN wordit herkozen
met 26 stemmen terwijl 2 stemmen werden uit
gebracht op dien heer Collé en 2 in blanco. De
lieer Van Veizem neemt de benoeming aan in
dank voor het in hem gestelde vertrouwen en
met de hoop dat God hem de kracht moi;e
schenken zijn taak behoorlijk te vervullen.
De heer SLAVENBURG wordt herkozen met
25 stemmen, terwijl 2 stemmen waren uotge-
bracht op dien beer Collé en 3 in blanco.
In handen vain B. en W. om advies worden
omidier meer gesteld:
Van de Vereeniging tot Bevordering van
Christelijk Onderwijs schrijven, houdende mede
deel ing, dat zij besloten heeft tot stichting van
een bijzondere lagere school aain de Buys Hallo-
straat en waarin wordt verzocht d© voor die
stichting hemoodilgd© gelden uit de gemeente
kas te willen verstrekken.
b. Van het Algemeen Bestuur van den
Koninklijken Nedierl. Middenstandisbond. te
e-Gravenhage schrijven waarbij wordt overge
legd een exemplaar van het p ra e-advies over
de Vermakelijkheidsbelasting van don hoer
A. d» Hoop, Administrateur van don Nod.
Bioscoopbond te Amsterdam en waarin voorts
wordt verzocht doze belasting zoo laag mogelijk
te stellen en evemtueeie differentiatie, waarbij
bioscoopvoorstellingen, te willen opheffen..
c. Van de Commissie van Overleg der drie
Nederlandsche Middenstandsbonden schrijven,
houdend» mededeeling, dlat de Bonden hun mee
nling handhaven, dat de aanwending van art. 6
der "Winkelsluitingswet ten dienste van andere
belangen dam dlie dier winkeliers, i.e. die van
het winkelpersoneel, ontoelaatbaar en in strijd
met strekking en geest van genoemd artikel is,
en zij geeft dan ook in ernstige overweging
daarmede wel rekening te houden.
d. Van de Nedierlandische Vereeniging van
Kermisvakgenooten „Ons Belang" te Utrecht,
schrijven waarbij zij adhaesie betuigt met het
aan den Raad gezonden adres van dten Kon.
Ned. Middenstandsbond inhoudende een ver
zoek tot verlaging <ier Vermakelijkheidsbelas
ting. j
e. Van dein Ned. Bond van Hotel-, Café- en
Restauranthouders in het Verlof bedrijf „Hoca-
res" te Beverwijk adres waarin met dien meea
ten aandrang wordt verzocht bij de vaststelling
der Personeel® Belasting voor het jiaar 1932 den
grondslag biljarten te doen vervallen.
BENOEMING VASTE RAADSCOMMISSIE.
De heer KAVELAARS meent in het grooten
aantal raadsleden aanleiding te mogen vinden
In overweging te geven het aantal leden van
sommige commissies uit te breiden. Dat geeft
ook gelegenheid meer linksche léden in som
mige commissies te benoemen en eein rechtsch»
meerderheid te handhavem'ook bij een linkschen
voorzitter in die commissies vaar rechts daarop
pTija stelt. Hij zou gaarne zien toegezegd dat
B. en W. binnen niet te langen tijd met een
voorstel dienaangaande zullen komen of den
raad zullen laten weiten dat een initiatief
voorstel van den raad za.1 moeten komen.
De heer FRENAY merkt op dat de communis
ten in geen enkele oommissie zitting zullen
nemen.
De VOORZITTER zal d,e aangelegenheid door
dein heer Kavelaars ter sprake gebracht, in een
der eerstvolgende vergaderingen van B. en W.
ter sprake brengen.
De heer v. d. KRAAN merkt op, dait geien
raadslid benoeming in een commissi» kan wei
geren, zoolang hij niet reeds in dri© commissies
is benoemd.
Benoemd werden in de commissie voor de
technische bedrijven de lieeren W. Broek, J.
Dinkelaar, B. G. Hoogendam, A. Stahlie, H.
J. Steens en A. P. S. Swartjes; in die voor de
gemeentewerken de heeren J. M. v. Pelt, H.
Wiekenkamp, N. Scheurkogel en A. P. S.
Swartjes; In die voor den gemeentelijken wo-
ningdienst de heeren P. Mak, H. J. Steens, J.
v. d. Tempel en G. Visser: in die voor het
grondbedrijf de heeren J. Dinkelaar, J. G. v
Dorp, B. G. Hoogendam en H. v. d. Kraan; in
die voor de gemeentereiniging de heeren P.
v. Vonderen, C. H. Etiman H. Wiekenkamp en
W. Collé; in die voor de financiën de heeren
A. de Bruin, A. Hoek, F. van Iersel en G. J.
Smit; in die voor onderwijszaken de heeren
W. Broek, J. G. Dorp, B. G. Hoogendam en J.
v. d. Tempel; in die voor den havendienst de
heeren A. van Duinhoven, C. H. Etman, H.
v. d. Kraan en F. v. Essen; in die voor de
algemeene personeelsaangelegenheden de hee
ren G. J. Smit, H. J. Steens, J. v. d. Tempel en
P. Mak; in die voor de strafverordeningen
mevr. G. Benthem-de Wilde en de heeren A.
Hoek, mr. M. J. C. M. Kavelaars en J. M. v.
Pelt; in die voor het onderzoek der rekeningen
als lid-voorzitter de heer W. v. d. Hoek en als
leden de heeren A. Stahlie, A. Hoek, F. v.
Essen en A. de Bruin; in die van de commissie
bedoeld bij art. 120 der bouwverordening tot
lid-voorzitter mr. M. J. C. M. Kavelaars, tot
leden de heeren W. Broek en F. J. H. v. Iersel;
tot plaatsvervangende leden de heeren J.
Dinkelaar en H. v. d. Kraan.
Korte Singelstraat ein d» Rotterdamscheu Dijk.
Op «en vraag van dien heer HOOGENDAM
deelt die VOORZITTER mee, dat in een dier
eerstvolgend1© raadsvergaderingen, wellicht
ïd» volgemdle, B. en W. hetzij in het
ouenbaar, hetzij in comité-generaal mededeelmg
zullen doen van die wijze waarop het Koemarkt-
vraagstuk met omgeving zal worden opgelost.
Een tweetal interpellaties worden aangehou
den en de vergadering even over half zeven
gesloten.
GEM. OPENBARE LEESZAAL.
De Gemeentelijke Openbare Leeszaal en
theek Leemde over de maand Augu
kinderboeken, 1045 studiewerken
romans. Totaal 4112 stuks.
Het filiaal in het Gorzemkwartier gaf 8> k -
derboeben, 494 studiewerken en 694 rom
uit. Totaall 275.
In totaal over beide inrichtingen -werden dus
uitgeleend 5387 boekwerken.
Het boekenbezit bedroeg 23498 stuks.
WATERSPORTVER. „SCHIEDAM",
SCHIEDAM, 1 Sept. Officieel» noteering van
de commissie alt de Kamer van Koophandel.
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pet. 8.50.
HERMAN JANSEN
Spoeling
Spoeling 1.40.
Andere benoemingen.
Tot leden van de commissie voor het ge
meenteziekenhuis werden benoemd mevr.
Benthem de Wilde en de heeren van Iersel
en Scheurkogel; tot voorzitter en leden van
het Algemeen Handels Entrepot de heeren
wethouder Houtman. Mak en van den Tem
pel; tot leden van het Burgerlijk Armbestuur
de heeren v. d. Kraan, v. Pelt, Swartjes en
Wiekenkamp; tot leden van de sport-commis-
si», te benoemen uit den gemeenteraad, de
heeren Dinkelaar, Hoogendam, Stahlie en
Steens; tot leden der zelfde commissie te be
noemen uit de leden van het bestuur van den
Schied. Bond voor Lichamelijke Oefening de
heeren M. Stavenga, A. v. Schie, E. A. Leen-
derts en H. J. Scheffers; tot regentes en re
gent van het Sint Jacohs Gasthuis mevr. E.
Koeten-Ooms en de heer J. v. d. Most; tot gede
legeerd lid in de Vereeniging „De Ambachts
school voor Schiedam en Omstreken" wethou
der de Bruin; tot gedelegeerd lid in de Veree
niging „Huishoud- en Industrieschool voor
Schiedam en Omstreken" de heer van Dorp;
tot idem in de vereeniging Zwakzinnigenzorg
de heer Broek; tot idem in de vereeniging
„Schiedams Volksbadhuis" de heer Collé.
Na deze stem min gen, die tot zes uur hebben
geduurd, vraagt d» heer DINKELAAR of in
den vervolge niet op andere wijze gestemd zou
kuninen worden, om niet zooveel tijd te ver
liezen.
D© VOORZITTER zegt to© dat B. en W. sulks
zullen onderzoeken.
BEGROOTINGS-ONDERZOEK.
Tot voorzitter der afdeelingem bij het begroo-
tings-onderzoek werden bij loting aangewezen
voor sectie I wethonder die Bruin; voor seciJe II
wethouder Houtman en voor sectie lil wethou
der Slavenburgtot leden van gemeentewerken
onderscheidenlijk in de le sectie d» heer van
Pelt, in de 2e sectie de heer Wiekenkamp; in de
3e sectie die heer Scheurkogel; voorts in dé 1©
sectie de heeren Frenay, v. Dorp, v. d. Tempel,
v. Essen, Steens, Collé, Visser en Smit; in de
2e sectie de heeren Swartjes, v. Vonderen, van
Iersel, v. d. Kraan, Broek, Etman, v. d. Hoek
en H. Hoek; in de 3e sectie mevr. Benthem en
de heeren Hoogendam, mr. Kavelaars, Dinke
laar, A. d» Bruin, Mak, Stahlie en van Duin
hoven.
HET VOORSTEL TOT UITBREI
DING DER POLITIE.
Aan de orde ds het voorstel van den burge
meester tot uitbreiding van het politie-perso
neel.
Het voorstel behelst om in de nog resteeremde
maanden van 1931 successievelijk het politie
korps met 18 man uit te breiden; globaal wor
den hiervan de kosten begroot op 970u.
(Over dit voorstel hebben in de raadsverga
dering van 7 Augustus j.l. de stemmen ge
staakt).
De heer COLLé pleit voor uitstel tot dm vol
gend» vergadering. Hij maakt daarvan een
voorstel dlat verworpen wordt met 19 tegen 10
stemmen.
Daarop doet de heer COLLé het voorstel om
de discuseiies te heropenen. Ook dlit voorstel
wordt verworpen met 19 tegen 10 stemmee.
Hét voorstel van den vo-OTzilter wordt daar
op in stemming gebracht en aangenomen met
14 tegen 13 stemmen.
De heer v. d. KRAAN (tegenstandier) had in
verhand met de afwezigheid van een voorstan
der bij de stemming dte vergadering verlaten.
VERDERE VOORSTELLEN
Aangenomen worden vervolgens zonder stem
ming het voorstel van B. en W. om hun College
te machtigen in het tijdvak van 1 October tot
en met 31 December 1931 kasgelden op te nemen
tot een bedrag van ten hoogste 1.000.000.-
tegen geen hoogere rente dan 4 pot. per jaar.
Voorstel van B. en W. tot het verleeneu van
een credieit van 950.voor aanvulling van
den inventaris in verband met de vorming
van een parallel le klasse en de uitbreiding van
d» 3e klasse van de U.L.O. School G 1 (Hoofd
de heer M. Lemsom).
Voorstel van B. en W. tot het verleenen van
een extra-subsidie van 1.604.80 over het jaar
1930 en van een subsidie over het jaar 1931
van 2500.aan de Vereeniging tot Bescherm
mlng van Zuigelingen.
Voorstel om de gemeente Schiedam met in
gang van bet volgend jaar te doen toetreden
als lid vain de Jeugdhreberg-Centrale, tegen
een jaarlijksche contributie van 10.plus
2.50 entreegeld voor het eerste jiaar.
Voorstel tot onderhandsch© verhuring aan
den beer J. Kool alhier of anderen van de
bouwmamewanimg met aangebouwden stal, een
kleine schuur en een hooiberg in Spieringishoek
voor een huurprijs van 100.per jaar.
Voorstel tot het verleenen van een crediet
van 4000.voor voortzetting van de cursus
sen tot ontwikkeling van wierkloozen.
Voorstel tot het verleenen van een crediet
van 26.000.voor den aanleg van de Korte
Singelstraat en vtajn dén Singel tuachen die
Onderlinge wedstrijd.
Op Zondag 13 September a.s. organiseert de
Watersportver. „Schiedam" een onderlinge wed
strijd. De starttijd is des morgens half tien uit
de jachthaven. Het af te leggen traject is voor
alle schepen: Wilhelmina HavenDen Briel
en terug. In verband met den uiteenloopemden
bouw der schepen zal het af te leggen traject
het karakter dragen van een handicap race.
ZWEMMEN
Om het kampioenschap van de Z. R. O.
R.D.Z. 3—S.Z.C. I 3 tegen 2; stand rust
tegen 1.
Vooral bij algemeene rampen nemen de be
woners eener desa of van een geheele streek
aan bet offer deel.
Een zeer bescheiden, maar tevens den eigen
lijken vorm van het offer, ziet men in het reuk
werk, dat de Javaan langs den weg op een
steen aan den kant der sawah. voor een Hin
doe-beeld of bij een heiligen boom neerlegt; in
de bloemen, die hij aan zijn kar, zijn prauw,
zijn rijstschuur, aan kris of slaapstede beves
tigt' in de rijst, de pisang, de sirikpruim. die
hij 'waar bet past, neerlegt ten behoeve van
de'geesten. Onbewust spreekt daaruit meer poë
zie °dan er in gelegd wordt door den offeraar,
immers wel offert hij iets op, doch meestal ge
schiedt dit gedachteloos en zonder innigheid,
schiedt a g gemoedelijke wat
er ligt lil „.„Citron nmffanier
WATERPOLO.
V riendschappeli/k.
Heeren V.Z.C. I—S.Z.C. I 2—5.
Puschball dames: V.Z.C. I—S.Z.C
-2.
KORFBAL.
Spartaan 2Schiedam 1.
Zondag speelde het pas naar de le klasse der
R. K. B. gepromoveerde „Schiedam I" xegem
Spartaan II, dat speelt in de 3e klasse der
N. K. B.
Schiedam won met 3O.
Een combinatie van Schiedam II en III
speelde denzelïden dag tegen een Spangen-com
binatie en verloor met 32.
in den vredigen omgang
1C het gelijktijdig aanroepen
van Allah een uiting ziet van zondegevoel^
met'hem En'wTe in het gelijktijdig aanr^pen
Allah uiting van
schuldbewustzijn, overschat de - p
godsdienstig leven van den Javaan. Im
Verwacht wordt: Meest matige, Zuid-Ooste
lijke tot Zuid-Westelijken wind, betrokken tot
zwaar bewolkt met tijdelijke opklaring, waar
schijnlijk met kans op onweer, zelfde tempe
ratuur.
Fietsers en
's avonds 8.16
motorrijders lichten
tot 's morgens 5.43.
op van
SCHEEPVAARTBEWEGING.
SCHIEDAM, 1 September. Gedurende de
maand Augustus kwamen alhier binnen 78
stoomschepen en 5 zeilschepen, tegen 95 stoom
schepen, 1 zeilschip en 1 zeesieepboot in Augus
tus 1930.
SCHIEDAM, 1 September. Aangekomen Eng.
s.s. Alchymist, kapt. D. Gillis, ledig van Londen
om olie te laden bij N. V. Schieveem In de
WilbelmiiinahavePo
Offers zijn, naar de inlandsche begrippen
gaven aan de geesten, met bet doel deze welge
zind te stemmen jegens den offeraar; soms be
staan zij in gaven aan de zielen van afgestor
venen met het doel dezen om voorspraak bij de
geesten te vragen.
Door offers aan de goede geesten vraagt men
hun hulp bij iets, dat gebeuren gaat terwijl men
eveneens hun bescherming zoekt tegen mogelijk
ongeval.
Aan de kwade geesten, die den mensch vij
andig gezind en verreweg het talrijkst zijn, of
fert men uit vrees en in de hoop zoodoende het
kwaad dat zij kunnen berokkenen, af te weren.
Kenschetsend is, dat men den kwaden gees
ten veel meer offers brengt dan den goeden,
den minderen meer dan den h-oogeren. Bij voor
keur offert men aan den oogenblikkelijk meest
te duchten geest.
Aau de zielen der dooden offert me-n op de
plaats waar zij verondersteld worden zich op te
houden, d. i. nabij de graven en op andere hei
lige plaatsen.
De neiging tot offeren komt voort uit den
waan, dat alles wat gebeurt uitgaat van per
soonlijke, denkende en willende wezens in gees-
tesvorm, die dorpen, bosschen, wildernissen en
wateren bewonen, alles bezielen, de geheele
wereld vervullen en bij iedere gëbeurtenis
uiting geven van bun macht.
Het sterkst waarneembaar is de zucht tot
offeren bij die volken van onzen Archipel, die
aan den invloed van den Islam geheel of zoo
goed als geheel vreemd bleven.
Echter ook bij de mohammedaansche inlan
ders is de behoefte aan het brengen van offers
doorgaans slechts weinig door de overgeplante
moslemsche begrippen verminderd.
Dit blijkt vooral od Java. Da Javaan is bij het
aannemen van hoogere wezens niet moeielijk
geweest; zoowel de Hindoe-mythologie als la
ter de Islam hebben aan het getal der geesten
uit den natuurdienst van zijn voorgeslacht,
nieuwe toegevoegd.
Hij brengt nu aan geesten van allerlei slag
en herkomst offers van de meest uiteenloo-
pende soort en omvang, soms terloops en zon
der voorafgaand overleg, soms ook na langdu
rige voorbereidingen en met veel omslag Daar-
tusschen vindt men bij hem een lange rij van
offers min of meer eenvoudig en weinig kost
baar. Evenals bet gebed is het offer in aard en
duur afhankelijk van de aanleidende gebeurte
nis en van het individu of de gemeenschap.
Gezamenlijk offert de desa ter eere van den
stichter en van den beschermgeest van het dorp,
want bij een gunstige gezindheid van beiden
beeft elke desabewoner persoonlijk, doch heeft
levens de geheele desa-bevolking belang.
de gedachte ontbreekt daagt hier e
tijd slechts een naam op.
Meer overeenkomstig de beteekems,
krachtens het gebruik aan het wooid i,°
hecht, zijn deze weggeschonken gaven, dan
spijsoffers, welke men brengt, waarbij de spijs
door de offeraars zelf wordt genuttigd.
geesten mogen de onstoffelijke kracht van de
hun geboden eetwaren tot zich nemen, de ofie-
renden eten bet overige op, al is, naar zij be
weren, het lekkere er af
Dit zijn de zoogenaamde „offermalen".
Da mohammedaansche wet noemt alleen
twee maaltijden, die eenigszins verband houden
met de offermalen, bij gelijke gelegenheden in
den Archipel aangericht.
De eerste is het eten, dat de buren van een
overledene moeten bereiden ten behoeve van
diens gezin, binnen het eerste etmaal na de
begrafenis. De tweede is het bruiloftsmaal, door
den man gegeven en waartoe de uitnoodiging
niet dan om bepaalde redenen mag worden af
geslagen.
Offermalen voor iemands welzijn of bij een
bijzondere feestelijke gelegenheid heeten slama-
tan. Deze gelegenheden zijn in den letterlijken
zin van het woord talloos bij geen gebeurte
nis van eenig gewicht ontbreken zij, bij blijde
gebeurtenissen vergezeld van gamelan-spel en
soms van wajan-g-vertooning.
De „adat" heeft alles, aard, hoeveelheid en
bereiding der offerspijzen tot in bijzonderheden
geregeld, alsook het aanzitten van vrienden,
betrekkingen en dessagen-ooten geordend.
Men offert door gezamenlijk te genieten van
een welvoorziene discb, wanneer ©en wensch is
vervuld of een gevaar is afgewend; wanneer
een huis wordt ingewijd, wanneer het land be
ploegd, de rijst geoogst, de oogst opgeschuurd
wordtbij het huwelijk, wanneer een kind ge
boren is, bij het vijlen der tanden en bij tallooz»
andere gebeurtenissen.
Meestal draagt de feestgever de kosten, doch
het komt ook voor, dat de offerspijzen of het
geld daarvoor door de deelnemers aan de plech
tigheid worden medegebracht.
Omgekeerd gebeurt het vaak, dat de gasten
een of ander van het offermaal mede naar huis
nemen.
Op den berg Bromo wordt elk jaar door de
Tenggereezen een offer gebracht ter nagedach
tenis van den jongsten zoon hunner stamou
ders, die aan Bromo werd geofferd.
Alle geloften, die gedurende het voorafgaan
de jaar werden gedaan, worden dan volbracht.
De doekoens in plechtgewaad, doen hunne
gebeden opstijgen met den wierook en be
sprenkelen den gewijden grond met water
allen klimmen op naar den rand der kraters
en werpen hunne offeranden, vruchten, bloe
men, kippen, geiten, kleeren en geld in den
afgrond.
Bij het verlaten van de Zandzee dalen de
knapen echter zoo ver mogelijk langs den kra-
terwand af om te kapen wat zij machtig kun
nen worden, opdat niet al dat heerlijks verlo
ren zal gaan
Als bijzondere offers aan heilige graven zijn
te vermelden het branden van reukwerk en
het daarbij plaatsen van spijzen of bloemen.
Waar, zooals gezegd, het aantal gebeurtenis
sen, die aanleiding tot offeren geven legio
zijn, zij, tot slot, nog gewezen op een offer
gewoonte bij den huishouw.
I Om de boschgeesten te paaien wordt onmid
dellijk een jonge boom geplant op den stronk
van den gevallene, waarbij dan een sirikpruim
en geld worden gelegd.
Om te voorkomen, dat de werkman zich
wondt bij den arbeid, wordt een kip geslacht
en met het daarvan afkomstige bloed worden
het hout en de gereedschappen besprenkeld: nu
is er bloed vergoten en nieuwe bloedstorting
is dus overbodig Later hangt men stukken
wit katoen, beteekend met figuren en spreu
ken, aan de huispalen, om de geesten, die het
bosch bewoonden, waar de woning verrees, te
bevredigen.
lederen Maandagavond repetitie Harmonie-
gezelschap St. Ambrosius, R. K- Volksbond.
8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
Dinsdag bestuursvergadering R. K- MetaaL
bewerkershond ,,St Eloy", Gehouw R. K. Volk»
bond.
IedeTen Woensdag om half negen bestuur»
vergadering van het afdeelingsbestuur van den
N. R, K- Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
Schiedam» Mannenkoor" (dirigent Paid v.
d. Putten). Groote zaal van den R- K. Volk»
bond.
lederen Woensdagavond van 8 tot 10 uur ln
den R K- Volksbond gelegenheid tot het af-
Sen van naaiwerk voor de Theresia-vereenl-
ging.
lederen Woensdagmiddag van 3-3% uur
JSenheid tot afhalen van Naaiwerk voor de
Missienaaivereeniging, Korte Kerkstraat 6.
lederen Woensdagavond half 9 verplichte
q» jrtfl oeaelien, ScMeda-Bi I, Ver-
bijeenkomst St. Joa^ Coherentie
door den praeses.
lederen Donderdagavond van 8-10 um
repetitie Polyhymnia. R K. Volksbond.
lederen Vrijdagavond van half 9 tot half 11
TCnninkl Zangvereeniging Schiedam»
Flipse. Gebouw R. K- Volksbond.
lederen Zaterdagavond: Ned. R.
var^Houtbewerkers,
gers en aanverwante vakken „St Antomns
Van half 8 tot half 9 ritting van ^bestuur-
Gelegenheid tot aanmelding van leden.
Dagelijks: Tivoli-SchouWburg, Om 10.006
dollar (Haagisoh Toon-eel), 8.15 uur, (voor vo-
Waaneer de fabricatie, of de
roorraad uwer artikelen,den
omzet, den verkoop over
treffen, geeft aan een serie
it«n een» de kans U te
helpen, den aftrek uwer
producten te rergrooten.
2 S e p t: Groote Schouwburg, De Wonder-
dancing, (Rotit. Hofstad Tooneel), 8.15 uur,
(voor volwassenen).
4 S e p t: Groote Schouwburg, De rooide
divan, (Rott! Hofstadtooneel), 8.15 uur, (voor
volwassenen).
Bioscopen: goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 3 Sept. in: Royal, De
groote vijver; Centraal, De man uit cel 16 (voor
volwassenen);. Ooster-theater, Leutnant
du ©i-nsit bei den Husaren (voor volw.); City,
De vuurdoop (voor volw.); Roxy, De ontem
bare (voor volwassenen)Grand théatre, De
privé-secretaresse (voor volwassenen); Colos-
seum, Das Land des Lachelns (voor volw.);
Luxor, Voorloopige hechtenis (voor volw.)
WANDELSTOKKEN.
Als je onderstel gaat slijten.,
Dat je heel her.' leven droeg
En je trouwe beenen blijken
Niet veerkrachtig meer genoeg;
Als de jeugd je oneerbiedig
Aanduidt als een ouwe sok
Dan begin je hulp te vragen
Van een flanken, dikken stok.
Bij den middelbaren leeftijd
Die nog flink en eenig gaat
Zie je ook een stok gebruiken
Voor een wandeling op «traaft.
Niet zoo'n dikke boeren-knuppel
Waar je heelemaai op steunt
Maar zoo'n elegant fommatje
Waar je eiventjes op leunt
Maar de jeugd, dte aan de stok is,
.Zie je met zoo'n zwiep-model
Niet zoozeer voor sfteun-verleening
Ala wel voor wat zwaaiend sipel.
Tal van opgeschoten meisjes
Maar de jongens wel het meest
Vieren met zoo'n zwieipend rietje
Hun brood-dronken lollig feest!
AK0L
f*S5Si
