DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
OPA
NIEUWE
MGR. DR. H A. POELS
wmm
STADSNIEUWS
54ste JAARGANG
DINSDAG 8 SEPTEMBER 1931
No. 16124
ADVERTEERDE 50 JAAR
BUREAU KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. 68085
DE NIEUWE BIJKERK IN HET
WESTEN
miiiiiiiiiiiiiinmniiwiiiiiiniiHinffinnmmniinninniiiiiiiinnniiti(ininiiniiiiniiimmiiinii
SCHIEDAMSCHE COURANT
EN VOER ER WEL BIJI
WAT DOET GIJNU?
BIJ ZIJN VEERTIGJARIG
PRIESTERFEEST.
DIT NUMMER BESTAAT UI'J
DRIE BLADEN
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHB COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden f 3.25; per maand f 1.10;
per week 25 cents.
Bij bezorging franco per po'st bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden f 3.75, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 5 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ^ADVERTENTIEPRIJS bedraagt'.
Voor 16 regels: 1.55, elke regel meer 25 cte
Bij contract aanzienlijke reductie
Geen prijsverhooglng voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tariet
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
beldsadvert worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën: 5 regels f 0.60; 10
regels 1.15 regels 1.60, bil vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering 500.- bij overlijden door een ongeval; 500.- bij verlies van beide handen, voeten of oogen; "/MO.- bij verlies ^^2^7 llTpt oplle TooJafrden als lenmaaTper" maTd in' dh~ blL^wordeL^afgeiSt
vinger; 50.- bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25.- bij verlies van eiken anderen vinger. - L>e Verzekering loopt op ae voorwaarden v
Inwijding en eerste H. Mis
■De geweldige aanwas der bevolking lm het
eaten onzer stad gedurende die laatste twee
drie jaren bracht voor het kerkbestuur der
Fran kei and se he parochie de zorg mee, voor de
Katholieke bewoners deze nieuwe wijk. een
gemakkelijker gelegenheid te scheppen om aan
hun godsdienstplichten te voldoen, en hen
tevens zonder al te groote moeite in de ge
legenheid te stellen dagelijks die H. Mis hij te
wonen.
Besloten werd daarom tot de stichting van
een hulpkerk. In overleg met de gemeente
werd daarvoor gekozen een terrein op den hoek
van Aleidiasltraait en Jan van Avennestraat. Op
30 April vond de aanbesteding plaats en thans
vier maanden later, kan heit 500 zitplaatsen
tellende kerkje, dat onder bescherming is ge
steld van O. L. Vrouw Visitatie, in gebruik wor
den genomen,
Hedenmorgen, feestdag Van Maria Geboorte,
is de hulpkerk door den hoogeerw. heer Deken
A. J. C. Schraag Ingewijd. Bij de plechtigheid
welke in allen eenvoud plaats vond, werd de
hoogeerw. deken geassisteerd door de vier
kapelaans der parochie, die wieleerw. hoeren
J. A. M. Bekkers, A. J. M. Post ma, C. M. M.
Hijgemam en A. J. Raaffels.
Na de wijding der kerk had nog die vau het
altaar plaats. Intussohen stroomde een groote
menigte van geloovigen de kerk binnen voor
het bijwonen van die eerste H. Mis, welke in
het nieuwe Godshuis ging worden opgedragen.
Onder hen waren ook de leden van het kerk
bestuur dier Frainkelandsche parochie de hoeren
H. B. E. Blaise®, Adir. Zoetmulder en A. H.
M. Melchera De heer Beukers was buitten de
stad.
Aanwezig waren voorts ook de architecten de
heeren A. P. P. Roovers Jzn. en C. Kramers en
de aanmemers de heeren Kuypers en Kloppers.
De H. Mis werd opgedragen door den Hoog
eerw. Heer Deken, die na het Evangelie een
korte toespraak hield. Hij herinnerde daarbij
aan de wijding welke zoo juist had plaats ge
had en waardoor in dit gebouw en aan dit
altaar de H. Mis mocht worden gelezen. Bij de
inwijding is het kerkje gesteld ondier de bijzon
dere bescherming Van O. L. Vrouw, en wel
onder den titel van O. L. Vrouw Visitatie.
Deze Inwijding moet eem groote vreugde zijn
VO.OT degenen dilie in het "Westen wonen. Want
al blijven alle parochiale werkzaamheden als
doopen, catechismus, le H. Communie, plech
tige H. Communie emz. voor de parochiekerk
voorbehouden, het hijwonen der H. Mis is hun
toch zo-oveel gemakkelijker gemaakt. Het Chris
telijk hart moge hier steedis verkwikking vin
den.
Een vreugdevolle diag is heit voor allen die im
de omgeving wonen, wamt al blijven ze aange
wezen op de Frankelandsche parochie, velen,
ouden van dagen vooral en gebrekkige» zullen
hier zooveel gemakkelijker de H. Mis kunnen
bijwonen, de H.H. Sacramenten kunnen ont
vangen.
Deze dag is er een van blijdschap voor die
parochie, niet slechts omdat weer een plaats
aan God is toegewijd waar zijn naam wordt
aangeroepen, maar ook omdat iin de parochie
kerk, welke dikwijls zoo vol was, dat de gods
dienstzin en de godsvrucht gevaar liepen er
onder te lijdien, th'ans de godsdienstoefeningen
beter zullen kunnen worden gevolgd.
't Is een dag van vreugdle voor alle Katho
lieken der stad, omdat dit kerkje een getuigenis
is, dat bij de uitbreiding der stad ook het
aantal I^thiolieken steeds toeneemt.
De inwijding heeft niet met grooten luister
pliaats gehad, 't Is immers slechts een nood
kerk. De bruid heeft zich nog niet in bruids
tooi gehuld om straks het ouderlijk huis te ver
laten. 't Is hier nog geen definitieve parochie.
De onmogelijkheid om geschikten grond te be
komen, de onzekerheid omtrent den uitgroei
der stad en de onzekere economische toestan
den vormen daartegen een onoverkomelijken
hinderpaal. Maar bij allen eenvoud is toch ook
dit bedehuis een Huis Gods, waar Christus in
ons midden is, waar dagelijks het offer van
Calvarië op onbloedige wijze wordt hernieuwd,
waar God in contact treedt met de menschen,
waar onschatbare genaden dagelijks worden
uitgestort.
't Is een Huis Gods, diat dus met eerbied
dient te worden betreden, een Huis Gods waar
de godsvrucht wordt gevoed. Een Huis Gods,
een Domus Dei én dht niet alleen, maar een
huis dat voor steeds meerderen tevens moge
zijn een porta caeli, de poort d'es hemels.
De HoogEerw. Deken verzocht dan die geloo
vigen voor dit kerkje ook hun offertje te bren
gen, opdat -eenmaal dliit eenvoudige gebouw door
een waardig Godshuis moge worden vervangen.
Het kerkje, van buiten donkergroen geverfd,
maakt van binnen een Uitstekenden indruk.
Door de roomkleur schijnt men in een steenen
gebouw te zijn. Alleen het presbyterium is wit
gehouden. Er is een overvloed van licht. Het
houten altaartje en 't heele priesterkoor waren
stemmiig versierd. De vloer is van kleine tegels;
het middenpad is breed gehouden als van een
groote kerk. Zware nieuwe banken helpen mee
den indruk verhoogen, diait men hier in een
flinke, royaal opgevatte kerk zich bevindt. Van
iedere plaats heeft men een ongehinderd ge
zicht op altaar en preekstoel.
Keurig is ook het koperwerk, als kandelaars,
troon. Godslamp, wierookvat en bellen, arbeid
van den heer H. Leerentveld.
De Frankelandsche parochie en vooral het
nieuwe Westen mogen met dit uiterlijk, maar
vooral innerlijk mooie kerkje, dat in een drin
gende behoefte voorziet en naar het zich laat
aanzien in die behoefte door den stevigen bouw
lang zal kunnen voorzien, worden gelukge-
wenscht.
JHR. MR. DE SAVORNIN LOHMANSCHOOL
R. K. E.H.B.O.
Vrijdag 18 September aanstaande zal in de
Broeders school aan de Nieuwe Haven, ingang
Warande, de nieuwe cursus beginnen.
Gistereri officieel geopend
Gistermiddag is de nieuwe school van de
Vereeniginig tot bevordering van Christelijk
ondierwijs, die Jhr. Mr. De Savormin Lohman-
sohool aan die Galileisitriaat officieel geopend.
Hierbij waren o.m. tegenwoordig de wethou
ders, de heeren P. de Bruin en Th. Slavenburg,
de gemeenteraadsleden, de heeren H. v. d.
Kroon, J. v. d. Tempel. N. Scheurkogel en
A. Staihlie, de laatste tevens architect dar
school, de directeur van gemeentewerken, de
heer ir. Gertaglh, de vertegenwoordiger van den
Minister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen de heer J: C. Ligtvoet, de heer
J. Pas, Rijksinspecteur van onderwijs, de heer
dr.' Smit, gemeentelijk inspecteur van onder-
wijs, de heer ir. mr. Van Praag, directeur
van dan Woningdiienst, de heeren J. van Dorp
gemeenteraadslid en Adr. Zoetmulder als ver
tegenwoordigers van die Sint Willibrordus-
stichting, de plaatselijke commissie van toe
zicht op het bijzonder lager onderwijs en dB.
Van Haseden, inspecteur voor het Hoofdbe
stuur van de Vereeniging voor Chr. onderwijs.
Die voorzitter van de Vereeniiging tot be
vordering van Chr. onderwijs, dB, P. Bokma,
hield de openingsrede. Hij merkte op, dat he.
toestuur voll blijdschap is.. eerste door
het feit, dat zoovellen gehoor hebben gegeven,
aan de uitnoodiging bij de opening tegen
woordig te willen zijn, ten tweede door de
aanwezigheid van den vertegenwoor diger
van het gemeentebestuur, den heer P. de
Bruin, en de verdere, hierboven genoemde
personen, maar vooral omdat het hiant vol is
vain blijdschap jegens God.
Deze school, zeiide epr., is gebouwd aan den
hartader van de stad. Vanuit de school ziet
men het volle leven en daardoor zal het on
derwijzend personeel bij het leisgeven steeds
er aan denken, dat zij hun leerlingen moeten
opvoeden en gereed maken voor den komen
den jiaigenden strijid.
Op de school vervolgde ds. Bokma, stiaat de
naam: Jihr. mr. De Savorniin Lohmian, de
naam van een man, d'ie in de geschiedenis van
dien schoolstrijd in gouden letters staat, om
dat hij heeft gestreden voor het recht van den i
verdrukte, van den arme, omdat hij alles I
beeft, opgeofferd voor zijn beginsel. In dien I
naam ligt de aanwijzing van die richting,
welke het onderwijs zai hebben, n.il. onder
wijs, doortrokken van het evangelie.
Sipr. hoopte diat blijdschap zou zijn in het.
hart van helt hoofd van de school, den heer
H. Gotimk en diat dfiiens .arbeid een rijke zege
ning mocht zijn. Tenslotte hoopte spr., dat de
school een sieraad mocht zijn voor het onder
wijs en voor de stbad.
Nadat ds. Bokma was voorgegaan in ge
bed, verkreeg de heer P. de Bruin als verte-
Igenwoordligier van het gemeentebestuur het
woord. Deze merkte op, dat hij voor ©enige da
gen ook reeds ten school heedft helpen ope
nen en me nvraaigt zich af, of de kosten en
subsidies van al diie nieuwe scholen die tel
kens weer in Schiedam verrijzen, niet gaan
boven de financieel© draagkrachten van de
gemeente. Maar een stad die zich zoo snel
en fraai uitbreidt, moet nieuwe scholen heb-
ben.
Er is eens, zeiide sipr.,, een felle schoolstrijd
geweest, welke vervangen is dooir een tijd
van geschreven recht naar alle kanten. Spr.
meende thans te mogen constajteeren, dat er
thans weer een nieuw stadium is ingetreden,
een tijd, waarin men eilkaar alle kansen gunt,
zonder elkaar een jaloersohon blik toe te wer
pen, zonder een haTd oordeel over elkaar te
vellen. Er is een periode gekomen van de vrije
ontwikkeling van alle scholen, men is geko
men op een hooger plan van elkaar begrijpen.
Op het schoolterrein mag er alleen een on
derlinge concurrentie zijn, een edele strijd in
en voor de kwaliteit van' het onderwijs. Spr.
achtte voorts het onderwijs aan kinderen
vooral in dezen tijid vain groot belang, omdat
het toekomstig geslacht voor nog moeilijker
problemen komt te staan dan het tegenwoor
dige reeds heeft op te loesien. Wil de maat
schappij niet in verwarring ondergaan, dan Is
kennis van het volk een eerste ©isoh. Ken
nis moet zoo hoog mogelijk worden opge
voerd, daarmee is volk en maatschappij ge
diend. Si»1*- eindigde met de hoop uit te spre
ken, diat de nieuwe school haar aanideel in die
taak naar beknoren zou kunnen nemen.
Nog voerden het woord de heeren Pas, Ligt
voet, Bijl, Staihlie, vian Haselen, Knopper,
GoMnk, en Groenewegen (namens de bouwers)
waarop dis. Bokma de sprekers dank zegde.
Nadat thee was rondgediend, hebben de
aanwezigen de school die een zeer gunstige»
indruk maakte, bezichtigd. 'Dok gisteravond
van 7 tot 9 uur hebben velen vlan de gelegen
heid gebruik gemaakt, die school te bekijken.
SNELHEIDSMANIAK
Gistermiddag reden op den Vlaardingerdijk
drie auto's achter elkaar. De achterste auto
wilde de beide andere wagens passeereu. Het
gelukte den chauffeur den middelsten auto te
„lappen", waarop de beide andere wagens stop
ten en ook den snelheidsmaniak deden stoppen.
Een woordenwisseling volgde over de wijze
van rijden en pasiseeren en de bestuurder van
den voorsten auto maakte zich zoo nijdig, dat
hij plotseling het portier van den auto van den
snelheidsmaniak zoo haTd dichtsloeg, dat de
ruit brak. De politie stelt een onderzoek in.
MISHANDELINGEN
Mej. J. K. uit de Stationsstraat deed bij de
politie aangifte van mishandeling, gepleegd
door de wed. K. Deze had haar parapluie ver
nield en vervolgens mej. J. K. met de brokken
om de ooren geslagen.
Ook K. van V., die in dezelfde straat
woont, deed bij de politie aangifte van mis
handeling. Zijn vader had hem in het gezicht
geslagen en hem in de neus gebeten. Van beide
gevallen is procesverbaal opgemaakt.
TEGEN EEN AUTO OPGELOOPEN
Gistermiddag is de 5-jarige Aart Hoogen-
doorn uit de Eendrachtstraat in genoemde
straat tegen een, met kalmen gang rijdenden
auto van dokter Groenewegen opgeloopen. De
arts bracht het ventje naar de ouderlijke
woning, waar hij een schedelbreuk constateerde.
In ernstige» toestand is het kinaapje per bran
card naar het gemeente-ziekenhuis vervoerd.
De toestand was vanmorgen iets gunstiger.
AANRIJDING
Gistermiddag reden op de Lange Nleuw-
straat een autobus van de R. E. T., bestuurd
door J. W uit Rotterdam, en een auto, bestuurd
door D. M. van hiier, tegen elkaar. De autobus
werd licht beschadigd.
GEVONDEN VOORWERPEN
Bij de politie aangegeven in het tijdvak van
28 Augustus tot en met 3 September 1931. Te
bevragen aan het hoofdbureau van politie op
alle werkdagen van 1 tot 2 uur des middags;
portemonnai© met inhoud, dameshandischoien,
kindercape, sleuteltje; ceintuur; halsketting;
koperen kraansleutel; lampje; groentekist;
regenjas. Bij vinders: bout met schroef, J. <je
Vries, Louise, die Colignystr. 32; sleutel, C. v.
d. Raiaf, Nieuwe Haven 55A; sleutel, J. Eering,
Geervltetscheistraat 2Bjongensjas, J. Klei"
Bakkershaven 23; geld, Stationschef alhier;
portemonnaie met inhoud, J. Ris, Broeirsveüd
13; tompouce, J. Meeder, Rotterdamsched'ij'k
67; kindertaschje, J. Jiansson, Heenvlietsche-
straat 14; kap van motorrijtuig, H. J. Wieg
man, Boerhaevlaan 93; glacé handschoen, B.
Leenders, Munmekenbuunt 12; kinderschoen!je,
F. den Brinker, Anth. Muijsstr. 10A; kinder
kous en schoentje, W. C. v. d. Poel, Lekstraat
12; kindermuts en paar kousen, W. J. Kemper,
Aleidastraat 140A; beerenrijwie], R. v. Leeu
wen, Kortlandstraat 27; klomp, A. Metiers,
Oostsimgel 9; postduif, G. de Lange, Oude dijk
1; portemonnaie inhoudende zegels, W. van
Rutten, L. Oosterstraat 22-1; blauwe pet, N.
van Dijk, Ampèreatraat 36A; damestasch, D.
v. Dijk, Vondellaan 63A; bruin lederen koffer,
J. Adriaans©, Heenvlietschestraat 41A; blouse-
speld, N. Lep older, Lange Achterweg 16; rij-
wielplaatje, G. v. d. Berg, Villastraait 18; roèi-
boot, D. Loilkus, Hoofdstr. 33B; broche met
steen, M. Heijster, Fabriplei n66; notitieboekje,
L. Blijdorp, Nassaulaam 51B; halskettinkje, F.
den Bliauw, van Dijkstraat 9; kinderbroek, B.
Dries, Vlaardingerdijk 69; rozenkrans, H.
Viltens, Zwaanateeg 4; broche, A. Kok, St.
Jasobs Gasthuis; damesh and schoenP. "Wliiekers,
Euiitenhaveinweg 5; kosteloos rijwielplaatje, M.
Koppenhagen, Nieuwsticht M 6.
R. K. BOND VOOR GROOTE GEZINNEN
AlgemeCne vergadering
Dinsdag 15 dezer houdt de R. -K. Bond voor
Groote Gezinnen in de bovenzaal van den R. K.
Volksbond zijn eerste algemeene vergadering.
Op deze bijeenkomst, welke te kwart over acht
aanvangt, komt onder meer aan de orde de
verkiezing vam een voorzitter wegens bedanken
van den heer Willemse.
ZILVEREN JUBILE
Morgen 9 September zal de heer J. Soeters
den dag herdenken, waarop hij voor 25 jaren
in dienst trad bij het toenmalig gas- en water
bedrijf. Thans vervult de heer Soeters de be
trekking van magazijnknecht van den Techni-
schen dienst.
DOOR EEN RUIT GEVALLEN
De chauffeur van een personenauto, D. B.
genaamd, moest op den Rotterdamscbedijk gis
termiddag plotseling stoppen voor een ander
motorrijtuig. Door den schok schoot zijn drie
jarig zoontje, dat naast hem zat, door de voor
ruit, waardoor het ventje snijwondeu aan het
gelaat opliep. Dr. de Leeuw heeft het knaapje
verbonden.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 56 September
GEBOREN: Lucas D., zoon van K. C. Ben
iner en M. H. Muis, Groeraweegj© 77 Anto-
rlus L. en Johannes M„ zomen van J. C. Meij-
dam en J. M. van Noort, Maasstraat 6
Maria J. H., dochter van W. E. H. M. Melchers
en C. J. E. M. Duijnstee, Stadhouderslaan 80
Maria, dochter van G. Dijkstra en A. Kos
ter, Nicolaas Beetsstraat 6 Jan, zoon van
A. Wemmerus en J Verhoeff, Thomas a ICempis-
straa,t 32 Evermus, zoon van P. J. Wierin-
gen en H. E. van den Bout, Pubtershoeksche-
sitraat 42 Jan P., zoon van P. F. Leenders en
D. J. Fltpse, Nassau laan 75.
OVERLEDEN: H. Steenbergen, 71 jaar,
Gnofbaan 9 LI. J. L. van Kampen, 31 jaar,
echtgenoote van G. J. de Gooijer, Dr. Nolieit-
straat 1.
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 7 Sept. Aangekomen: Flnsch
sa Olovsborg, van Rotterdam; Portugeescn s.s.
Lobito, van Rotterdam, heide om te dokken in
de Wübelmiaahaven; Eng. s.s. Bhutan, van
Antwerpen om te dokken in de Wlltomhave».
SCHIEDAM, 7 Sept. Vertrokken: Portugeesch
s.s. Lobito, naar Cardiff; s.s. Wieringen, jiaar
Rotterdam.
GELEDEN REEDS IN DE
~We are approaching the moun
tain-top from which Balaam bless-
ed the chosen people, whom he
had heen summoned to curse. The
tide of religion in the modern
world is no langer ehhing. „He,
thath hath ears to hear", hears al
ready, from behind the dunes the
song of the returning waves.
Prof. Poels.
Het is merkwaardig, hoe de gevierde Lim
burger, die morgen zijn veertigjarig priester
schap herdenkt, zichzelf gelijk is gebleven.
Toen hij, in zijn forsche opstellen over His
tory and Inspiration", nu zes en twintig jaar
geleden, zijn onverwoestbaar optimisme uit
sprak en zijn hoop, dat de wetenschappelijke
critiek mee zou werken aan de bevestiging en
den nieuwen bloei van het geloof, kon dr. Poels
moeilijk denken, dat hij een kwart eeuw later,
de zevende sociale studieweek te Rolduc ope
nend, opnieuw zou getuigen van zijn geloof in
de toekomst en, met het oog op de houding der
Kerk inzake de brandende sociale vraagstuk
ken, opnieuw zou zeggen: houdt moed Houdt
moed, want de bovennatuurlijke kracht leeft
en werkt nog in de Kerk en ongemerkt zendt
zij haar electriseerende energie door de wereld,
die wel somberder schijnt dan ooit, maar her
vormd kan worden, als wij er in slagen de
grondbeginselen van het Christendom tot leid
draad van het maatschappelijk leven te maken.
Tusschen de wetenschap en de sociale actie
is dit bijzondere priesterleven verdeeld ge
weest.
Toen dr. Poels zestig jaar werd, hebben wij
in dit blad op 23 Februari '28 een uit
voerige beschouwing aan zijn leven gewijd.
Maar dit leven heeft te krachtig zijn stempel
op ons nationaal en katholiek cultuurbestaan
gezet, dan dat wij er niet opnieuw over zouden
schrijven bij gelegenheid van dit priester-jubi
leum.
Priester toch is dr. Poels vóór alles geweest.
Het was de pries
ter, die zich met
hartstocht aan de
studie wijdde en
aan de aloude
Leuvensehe Alma
MateT met zulk 'n
schitterend succes
de hoogste weten
schappelijke graden
behaalde, dat zijn
naam, vooral door
,,Le Sanctuaire de
Kirjath Jearim" in
korten tijd gemaakt
was in de kringen
der Bijbelgeleer -
den.
Het was de pries
ter, die in „De
Katholiek" geest
driftig zijn mede
broeders ten strijde
riep tegen de mo
derne Belials, die
met de wapenen
van critiek en
exegese de Bijbel-
sche grondslagen
van het Christen
dom probeerden te
ondermijnen.
Heit was de priester, die niet verblind
raakte door prof. Bolland's „lichtkogels",
maar er een even beknopte als rake critiek op
leverde.
Het was de priester, die onverschrokken
nieuwe paden insloeg op het moeilijke terrein
der Bijbel-exegese en met een nieuw program
optrad, waarvoor hij de belangstelling vroeg in
zijn opzienbarende studie „Critiek en Traditie".
Het was de priester, die de miskenning
manmoedig droeg en zich boog onder achter
uitzetting, toen de hem toekomende professo
rale zetel op 't seminarie hem ontging en hij
catechismus ging geven aan woonwagen
kinderen. Tot Rome sprak en den kapelaan
publiek rehabiliteerde door de even uitzonder
lijke als eervolle benoeming tot consultor in
de pauselijke Bijbel-commissie op even dertig
jarigen leeftijd.
Het was de priester, die den Oceaan over
stak om aan de universiteit te Washington
bet professoraat in de H. Schrift te aanvaar
den, dat hij elders in Europa wellicht met
meer gemak en waarschijnlijk met meer kans
op uiterlijk succes had kunnen bekleeden.
Het was de priester, die dit professoraat
neerlei en die nooit de behoefte heeft gevoeld
zich over onrecht te beklagen, evenmin als hij
trouwens de fierheid miste naar Rome op te
gaan en rekenschap af te leggen van zijn
wetenschappelijke methode, welke niet veroor
deeld worden kon
Het was de priester, die de folianten sloot,
de lexicons naast zich legde, de monografieën
over de wereld van het oude Oosten in zijn
bibliotheek opborg en een nieuw leven begon:
het leven van den socialen werker, wiens
machtig brein en groote hart de nooden van
een even nieuw als reusachtig industrie-gebied
overzag, zóó, dat dit gebied nu ten voorbeeld
mag worden gesteld aan geheel de wereld en de
groote paus Benedictus XV hem het purper
schonk.
Het heimwee naar den Bijbel werd bedwon
gen noch een plaats aanvaard in de Volks
vertegenwoordiging, die reeds veel vroeger
was aangeboden en geweigerd.
De hoofdaalmoezenier van den socialen
arbeid, die in vroeger jaren de spoorweg
staking in het Zuiden voorkwam, werd de
groote advocaat van het leger der zwoegers,
die in de mijnen hun gevaarlijken 'arbeid ver
richten. Zijn huis werd de krachtcentrale van
heel het machtig organisatieleven in Zuid-
Limburg. In dat huis werden de oorlogsslacht
offers opgenomen uit België en Duitschland;
daar kwamen ministers en arbeiders, prelaten
en burgemeesters, priesters en architecten.
Daar werden de plannen beraamd voor woning
bouw en grondaankoop, voor organisatie
vormen en wetgevende maatregelen; daar
kwamen katholieken en protestanten en socia
listen; daar waren mijn-directeuren en
arbeidersleiders, Helmatlosen en weduwen;
daar kwamen er, die moed zochten of troost,
licht of raad, een baantje of een aanbeveling.
God alleen weet hoevelen dit huis hebben
betreden en geen mensch begrijpt, hoe zelfs
deze Hercules dit alles aan kon zonder zijn
kracht te knakken.
Maar de kracht bleef en brak niet onder
critiek. Zij deinsde niet terug voor moeilijk
heden, die als molensteenen op den weg lagen
of als looddruppels het vertrouwen, dat een
leider voor alles behoeft, trachten te door
boren. Van tijd tot tijd trad de groote redenaar
op die waarschuwend „De Noodkist' te Maas
tricht ten toon stelde; die zijn „Tijdig Woord"
sprak tot de katholieke arbeiders, en even later
in de schaduw van Sint Servaas „Het Pro
bleem" opwierp in zulk een geduchten vorm,
dat het sindsdien geen ernstig katholiek Ne
derlander meer met rust wil laten
Vijf en twintig jaar geleden getuigde pater
van Kasteren z.g., dat dr. Poels als kapelaan
te Venlo „meer dan voorbeeldig bad gewelkt
en dit werd gezegd van den priester door een
uit wiens mond dit getuigenis bijzondere waar
de had.
Indien in één woord het latere werk van
dr. Poels mag worden samengevat, dan zal de
onbevooroordeelde toeschouwer weer moeten
getuigen: „meer dan voorbeeldig". De Regee-
riug, die aan dr. Poels het oomméndeurskruis
schonk, heeft dat erkend en Kardinaal van
Rossum bevestigde liet, toen Z. Em. in een
interview voor ons blad zeide, dat voor den
doctor een standbeeld moest worden opgericht.
Ook zij, die met wijlen Mgr. Ariëns nog aan
geen standbeeld denken, maar eerder aan
steun voor het Dr. Poels-fonds, ja, zelfs zij, die
wel eens lijden onder dezen geduchten leider
kan dit anders onder werkelijke leiders
en 't niet in alles met hem eens zijn ook
dat is geen schande: zelfs Petrus en Paulus
hebben wel eens een publieke woordenwisseling
gehad en ook ons blad, dat in den aanvang
éwer eeuw de eerste was om Poels' buiten
gewone hoedanigheden als leider te voorzeggen,
zou niet de historie willen verminken door de
herinnering aan lateren strijd te verdoezelen
zullen zich morgen vereenigen in oprecht
■ton warm huldebetoon aan den man, die den
op zijn Eerste-Mis-prentje gekozen tekst zoo
ruimschoots heeft belééfd: „O Heer, ik ben uw
knecht"(ps. 115.)
Ad muitos annos
Verwacht wondit:
Zwakke tolt matigen wind uit Westelijke rich
tingen in het Noorden, veranderlijk in het
Zuiden, meest half bewolkt, weinig of geen
regen, mogelijk nachtvorst, zachter overdag.
Fietsers en motorrijders lichten op van
's avonds 8.03 tot 's morgens 5.53.
lederen Maandagavond repetitie Harmonie
gezelschap St. Ambrosius, R. K. Volkshond.
8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
Dinsdag bestuursvergadering R. K. Metaal-
bewerkersbond ,,St Eloy", Gebouw R. K. Volks
bond.
lederen Woensdag om half negen bestuurs
vergadering van het afdeelingsbestuur van den
N. R. K- Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedams Mannenkoor" (dirigent Paul v.
d. Putten). Groote zaal van den R. K. Volks
bond.
lederen Woensdagavond van 8 tot 10 uur ln
den R. K- Volksbond gelegenheid tot het af
halen van naaiwerk voor de Theresia-vereenl-
ging.
lederen Woensdagmiddag van 33% nni
gelegenheid tot afhalen van Naaiwerk voor d*
Missienaaivereeniging, Korte Kerkstraat 6.
lederen Woensdagavond half 9 verplichte
bijeenkomst St Jos. Gezellen, Schiedam I, Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70. Conferentie
over: Populair Godsdienstige Onderwerpen,
door den praeses.
lederen Donderdagavond van 8—10 nu*
repetitie Polyhymnia. R K. Volksbond.
lederen Vrijdagavond van half 9 tot half 11
repetitie Koninkl. Zangvereeniging Schiedam's
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed.
Flipse. Gebouw R. K. Volksbond.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. K. Bond
van Houtbewerkers, Meubelmakers, Behan
gers en aanverwante vakken „St. Antonius
Van half 8 tot half 9 zitting van het bestuur
Gelegenheid tot aanmelding van leden.
Donderdag 10 September.
Ledenvergadering R. K. Fabrieksarbeiders
„St. Willibrordus''. R. K., Volksbond. Aanvang
half acht.
EEN BELANGRIJK URNEN-VELD IN
LIMBURG.
De heer Gerb. Krekelberg schrijft ons nog
nader over de vondst onder Vlodrop:
Het heeft heel wat voeten in de aarde ge
kost, vooraleer de toestemming verkregen was
van den eigenaar, den Graaf de Pelichy te
Gent, om in de omvangrijke perceelen van de
Knippeheide, achter Vlodrop, de urnen op te
graven, die daar vóór enkele jaren door aonder-
geteekende werden ontdekt.
Wel had een Duitsch geschiedkundig gezel
schap (uit Crefeld) voor ruim 20 jaren, vele
urnen daar aan de oppervlakte gebracht, en
naar de Duitschè Musea getransporteerd. Maar
boen waren deze perceelen ook nog in bezit
van een Duitschen graaf. Daarna bleef men
echter hier van oordeel, dat geen enkele urn
meer ln den grond aanwezig was, temeer, daar
het voor oningewijden vast staat, dat op een
effen of geniiveileerden bodem geen urn kan
gevonden worden.
Toen ik echter in deze streken mij metter
woon vestigde, ondervond ik al heel spoedig,
dat de bewoners dezer streek in hunne mee
ning faalden. Bovendien, hoevele tumuli zijn
niet door de vele jaren van ontginning, herbe
planting, uitrooiing, van den bodem verdwenen,
en als een effen vlakte blijven liggen. Herhaal
delijk bracht ik dan ook weer urnen aan de
oppervlakte, die naderhand alle naar 't Museum
te Maastricht werden overgebracht. En de
schennen diie ik thans nog overal over eene op-
pervtakte van pl.m. 20 H.A. vind, en die te
voorschijn kwamen door beploeging en anders
zins, doen bij mij de overtuiging ontstaan, dat
er nog veie tientallen urnen begraven zitten.
Ik hield dan ook niet op voortdurend mijne
meening tegenover dr. Holwerda, Directeur van
's Rijks Museum te Lelden, vol te houden en te
openbaren, zoodat eindelijk, vóór eenige weken,
de toestemming werd verleend, om het belang
rijke Germ, grafveld gedeeltelijk bloot te leg
gen.
Daar de heer Holwerda wegens huiselijke
omstandigheden niet bij de ontgraving kon
tegenwoordig zijn, zond hij zijn assistent, den
heer Bursch met een paar vakkundige gravers
naar hier, ten einde met nog een viertal werk
lieden uit deze buurt op 's Rijks kosten het
werk aan te vangen. En thans, na 10 dagen
arbeid, boekt de heer Bursch niet alleen eene
opgraving van 14 stuks Gallo-Germaansche
urnen, waaronder enkele mood versierde, be
nevens een gedeelte van een zwaard, maar hij
vond, hij blootlegging eener beddenhoogte van
pl.m. 40 M2. nog een plek gronds, die, naar de
meening des heeren Bursch, de duidelijke spo
ren draagt eener cultus-plek der heidenen uit
den Germaanschen tijd. Voor den heer Bursch
dus een mooi succes. Van de ontgraven ter
reinen heeft voornoemde heer duidelijke teeke-
ningen gemaakt, terwijl van de urnen In en bo
ven den grond de noodige foto's werden ver
zorgd.
Het spreekt van zelf, dat tal van urnen nog
9 Sept.: Groote Schouwburg, De roode divan
(Rott Hofstadtooneel) 8.15 uur (voor volw.)
11 Sept.: Groote Schouwburg, Viktoria und
ihr Husar (Fritsch Ilirsch-operette) 8 uur
(voor volwassenen) Groote Kerk, OrgeL
voordracht J. H. Beseelaar Jr., S uur.
D a ge 1 ij k s: Arena, 2% en 8%, Zondag ook
5 uur, (voor volwassenen).
Bioscopen: Goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 10 dezer in: Royal, De
groote vijver; Grand, Privé-secretaresse (voor
volwassenen)Olympia, De zonden der vaderen
(voor volwassenen)Luxor, Voorloopige hechte
nis (voor volwassenen); Roxy, De Koning der
Remina (voor volwassenen); Corso, De man,
die zijn moordenaar zoekt.
SCHIEDAM, 8 Sept. Officieele noteering van
de commissie uit de Kamer van Koophandel
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pet. 8.50.
HERMAN JANSEN
Spoeling
Spoeling 1.40.
niet opgedolven zijn over een zoo uitgebreide
vlakte, doch we willen hopen, dat de ontgra
ving dezer tumuli een volgend jaarr zal worden
voortgezet. Het aantal gevonden urnen gaat
naar drie musea, n.l. y2 naar Leiden, naar
Maastricht en 'A naar de straks in te richten,
schatkamer te Roermond. Als belangstellen
den in dit historisch werk kregen we bezoek
van de ter zake kundige H.H. Dr. Nailis uit
Gladbach, H. Huysmans uit Roermond en N.
Claessens uit Kempen (R.) De gegraven grep
pels zijn thans weer alle dichtgeworpen. Ver
der bleven een reusachtige steen op den Klifs-
berg, benevens eene historische plek op het per
ceel ,,Het Loom" nog onbezocht liggen tot een
volgende gelegenheid.
Men vergel. de benaming Knippe-hedde
met hetgeen Prof. Leithaeuser zegt in zijn
„Ortsnamen", n.l. „Die niederrheinïsche und
westfalische Bedeutung von „Knap, knip(pe),
knup" ist eine dreifache: Abhang, Hiigel, u. s.
w. Hieraus ergiebt sdch die grumdtoedeutumg
„rundlich Erhöhung", enz,