FEUILLETON
mmm
SPORT EN SPEL
LUCHTVAART
DE HEMELBESTORMER
WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1931
RADIO-PROGRAMMA
OPENLUCHTTHEATER VALKENBURG
inbraak.
«MÉM»
STATEN-GENERAAL.
INTELLECTUEELE TOENADERING
TUSSCHEN NEDERLAND EN
BELGIE.
FELLE BRAND TE LANDSMEER.
ONGELUK MET DOODELIJK GEVOLG
DIEFSTAL.
ROMAN VAN FELIX NABOR.
WERELDKAMPIOENSCHAP
WIELRENNEN.
SNELHEIDSWEDSTRIJDEN TE
DETROIT.
OVER DEN STILLEN OCEAAN.
AMY JOHNSON.
MARKTBERICHTEN.
DONDERDAG, 10 September.
Huizen (208 M„ 1004 K.H.) 8.00 KRO.; 10 00
NCRV.11.00—2.00 KRO. Daarna, NCRV.8 00
9.15 en 10.0010.15 gramofoonplaten; 10.15 r;e-
kendienst; 10.4511.30 gramofoonplaten11.80
12.00 godsd. halfuurtje door Pastoor Perquln1
12.00 politieberichten; 12.15—1.45 KRO.-trio; i 45
gra-mofoonplaten2.00 handwerkcursus3.003.45
vrouwenhalfuurtje4.005.00 ziekenuurtje5.0e
cursus handenarbeid voor de jeugd; 5.450.45
harmonium-concert; 6.45 gramofoonplaten; 7 00
vragenhalfuurtje7.30 politieberichten: 7.45—0 00
H. Herman (viool), H. v. d. Horst Jr. (cello)
mevr. R. A. v. d. HorstBleekrede (piano)9 (H)
—9.15 gramofoonplaten; 9.15—9.45 V. Clee.din-
„Iets over de historie van Noord-Brabant"- 0 45
gramofoonplaten10.00 Vaz Dias10.15—11.30 con
cert door de Philips-harmonie o. 1. v. K. v. d
Weyden.
Hilversum (1875 M. 160 K.H.) uits). AVRO
uitzending: 8.00—10.00 en 10.15 gramofoonplaten;
10.3011.00 lezing; 11.0012.00 orgelconcert door
Fr. Hasselaar met medew. v. mej. Hejiderfik
(zang); 12.002.00 Kovacs Lajos en zijn orkest
In de pauze gramofoonplaten; 2.00 zenderverzor-
ging; 2.304.00 AVRO.-kwartet4.00—5.00 zieken-
uur; 5.00 gramofoonplaten; 5.30—6.00 Omroepor
kest; 6.00 sportpraatje6.30—7.00 Omroeporkest
(vervolg); 7.00 E. G. Kleerekooper„De piano
studie in de opvoeding"; 7.45—8.30 vervolg Om
roeporkest; 8.30—9.00 lezing; 9.00—10.00 gramo
foonplaten 10.00 Vaz Dias10.15—11.15 aansl. Ho
tel Brlttannia Vlissingen. Dansmuziek* 1115
12.00 gramofoonplaten.
°aVe,oLry f1^54'4 M' 193 KH-) 11.05-11.20
lezmg; 12.20 orgelspel; 1.20 orkest; 2.20—2.5(1
gramofoonplaten4.05 dansmuziek4 50 orkpqt
5.35 kinderuurtje; 6.20 berichten; 6.50 piano^
duetten; 7.10 lezingen; 8.20 orkest, H. Hevner
(bariton), T Jones (tenor). L. Tertis TviolaTT
Morrison (piano), Koor; 10.00 berichten- 1020
lezing; 10.4012.20 dansmuziek; 12.20—12.25 teie
Parfls („Radio-Paris" 1725 M., 174 khi
8.05 en 12.50 gramofoonplaten; 4.50 concert; 6.50
gramofoonplaten; 8.20 radio-tooneel9.50 strijk
kwartet en solisten. o11
a n g e n b e r g (473 M„ 634 K.H 1 7 25-8 20
40-35-12.15 en 12.30 gramofoonplaeni 25—2 50
orkest; 5.20-6.20 orkest en solisten; 8.20 orsest
berichten en tot 11.20 orkest;
I.20—12.20 dansmuziek gramofoonplaten).
2MaenU?£^°90g M" 260 KH0 12 J!5-
«rtisteS- g^fc-ioss0 511, 8'20-10-35 orkest en
dansmuziek^ vervolg concert; 10.50—12.50
Brussel
50 gramofoo
vervolg concert.
_~7n_(33?'2 887 K.H.) 5.20 orkest; 6.50 gra
mofoonplaten; 8.20 concert; 9.20 orkest.
Zees en (1635 M., 183,5 K.H.) ca. 7.00—7.50
gramofoonplaten; 10.55—12.20 berichten; 12 20
gramofoonplaten; 1.15—2.20 berichten: 2.30—3.20
gramofoonplaten; 3.204.50 lezingen; 4.505.50
concert; 5.50—8.20 lezingen; 8.20 Oud-Berlijnsche
dansavond; 9.10 voordracht; 10.40 berichten en
vervolgens orkest.
(508,5 M„ 590 K.H.) 5.20 orkest;
6.50 gramofoonplaten; 8.20 orkest; 9.05 lezing; 9.20
De golflengten-verdeeling.
Het bericht over een nieuwe verdeeling van
de golflengten voor de radio-zenders, wordt in
welingelichte kringen voorbarig genoemd, meldt
een N. T. A.-telegram uit Bern.
Slechts heeft het Internationaal Bureau voor
wereld-teiegrafie te Bern voeling gehad met de
radio-autoriteiten der verschillende landen.
Hierby hebben verscheidene landen, waaronder
Dultschland, met het oog op den vooruitgang
der techniek, een afwijzende houding aangeno-
men,
Radio-censuur voor kinderen.
Door de „Association des Auditeurs de la Dif
fusion Frangaise", is bekend gemaakt, dat alle
programma-gedeelten, die minder geschikt zijn
voor kinderen, in de pers door een byzonder tee-
ken.. zuilen worden gekenmerkt.
Een moderne getuige.
Het is dikwyls moeilijk by een aanklacht we
gens radio-storing, hiervan voor den rechter het
wettige bewijs te leveren. Een radio-luisteraar
te Melbourne wist dit echter op overtuigende
wijze te doen door in de rechtzaal een kleine ge
luidsfilm, waarop de storing was vastgelegd, als
getuige te doen afdraaien.
Radio-Paris in Essarts-le-Rai
Men verwacht thans in October a.s. den nieu
wen zender van Radio-Paris in Essarts-Ie-Roi
in bedrijf te kunnen nemen. Zooals reeds werd
medegedeeld stonden voor de opening van den
zender nog alleen moeilijkheden over het ver
krijgen van toestemming tot het leggen van ka
bels in den weg. Thans is echter toestemming
van de autoriteiten van Parjjs en Versailles ver
kregen en zal de verbindingskabel met Parijs
kunnen worden gelegd.
East Pittsburgh.
De groote Amerikaansche zender East Pitts
burgh met een vermogen van 400 K.W., heeft
proefuitzendingen aangevangen.
De Advocaat-Generaal bij het Gerechtshof te
's-Hertogenbosch eischte tegen H. J. G., bank
werker te Amsterdam, wegens inbraak in bet
stationsgebouw te Swalmen, iy7 jaar ge
vangenisstraf.
„Elckerlyk" als massaspel onder
leiding van „De Graal".
Een avond-voorstelling in de openlucht, als
reeds „het najaar 't woud penseelt, de blaad'ren
bruint en noodt e-n geelt", ziedaar ongetwijfeld
een haciheiij-k experiment.
Vooral in dezen natten moesson, dien wij
euphemfetisdh voortgaan „nazomer" te noe
men, maar die veel meer op een vervroegden
winter gelijkt schijnt het een gewaagd stua
„vrinden, neven en maghen" uit te noodigen
tot liet Dijwonen van een opvoering, die de
hoofdstrekking heeft de toeschouwers te ent
hechten van al wat hen bindt aan dit onder
maanscJhe.
Want de kille avond-nevel trekt het kunst
I-levende „gheeelscap' telkens af van de geeste
lijke schoonheid der ziel, om het neer te voeren
naar de stoffelijke zorg voor het aardsc-he om
hulsel, da', door den voohtigen damp met koude
en .krankheyt" wordt bedreigd.
Wanneer wij derhalve naar waarheid getui
gen, dat de honderden, dl© Zondagavond de
ongunst dea elementen trotseerden, geen oogen-
blik spijt hebben gehad van hun kloekmoedig
besluit dan brengen wij meteen aan de Lim-
bungstihe graalmensjes de beste hulde, die wij
haar kunnen toezwaaien voor haar jeugdigen
durf, waarmee zij in het reeds vergevorderd
seizoen dn massaspel op touiw zetten en tot
welslagen brachten.
Het mooie, maar tevens het moeilijke van eeu
drama-vercolking door spreekkoren, schuilt
hierin dat „elckerlyk" (iedereen) zijn eigen per
soonlijkheid moet afleggen, -om geheel op te
gaan in net spel der gemeenschap.
En deze moeilijkheid is in dit geval des te
grooter naar mate uit den tekst duidelijker
blijkt, dat de Middel-nederlandsChe dichter de
meeste van zijn allegorische figuren door één
persoon uitgebeeld beeft willen zien.
Elckerlyk en de Doot, Kenni-sse, Deucht,
Biecht©, Cracht, Schoon,heyt en Vroescap, (wijs
heid) zij allen zijn door den auteur als enkel
voudige personages gedacht. Slechts „neven
en maghen 't Gheeelscap en de Seven Si nr. en
zijn stellig In het meervoud gezien. Doch ou
danlks dit hezrwaar, dat vooral in de intieme
samenspraak tusschen Elckerlyk en de Doot
op den voorgrond treedt, is de groepsgewijze
voorstelling van dit zinnebeeldig spel, artistiek
beschouwd, toch wel te verantwoorden, te meer
daar zij een ongezochte gelegenheid biedt om
een schat vam kleurrijke tafereelen met zwier
en staatsie te ontplooien.
Met veel vernuft had den de Graal-leidsters
van deze gelegenheid gebruik gemaakt, om het
natuurlijk rotsdécor van het openluchttheater
telkens de stoffeeren met tol van sierlijk uitge
doste meisjes-figuren, die tusschen het berfst-
getlnt struikgewas op het vöörplan en tegen
te ruige mergelblokken op den achtergrond
hoogst schilderachtige groepen vormden.
Persoon .ijk© accenten in de voordracht zijn bij
een spreekkoor bij voorbaat uitgesloten. En de
fijnere nuances gaan bijna onvermijdelijk te
loor. Daarentegen wint het gezamenlijk spel
aan kracht waar sterke gemeenschapsgevoe-
lens tot uiting worden gebracht. En zoodoende
kwamen de scènes met het „Gheselscap'', „'t
Goed" ©n de „Neven en Magihen" het -beste tot
haar recht.
Ook de dans der met bloemen getooide
„Sohoonbeyt" was lieflijk van jeugdige gra
tie al werd de tijdnood bij de voorbereiding
hier vooral hinderlijk gevoeld.
Maar de enkele oogenblikken dat de voorstel
ling even haperde werden ruimschoots ver
goed door het in den regel uitmuntend samen
spel van de uiteenloopende kraci. en, die hier
waren samengebracht.
Want naast de Graalmeisjes van Lindenheu.
vel verleenden ook tal van jonge dames uit
Heerlen en Maastricht haar medewerking. Dat
het gelukt is al deze elementen te rangschik,
ken, te oefenen en samen te smelten in ééne
dictie getuigt van een organisatie-vermogen
en een artistiek talent, die bewondering afdwin
gen.
Een nauwelijks minder zware taak was het,
de onderscheiden groepen smaakvol te kleeden
ieder naar zijn eigen aard maar alle zoodanig
geordend naar snit en kleur, dat zij in volko
men harmonie oen beeld schiepen van gave
schoonheid en zuivere kunst.
Dat was bet werk -van den priester-schilder
Jean Adams te Rolduc, en met overtuiging
brengen wij hem huild-e voor zijn glans-rij ken
en stijl-vollen aTbeld.
Henri Hermans, de -bekende Maastrichtsohe
toonkunstenaar had welwillend de muzikale
illustratie op zich genomen van enkele pas
sages in dit alle-gorisah drama.
Dat hij deze opdracht beschaafd en beschei
den vervulde tot onverdeeld genoegen van alle
toehoorders zal eenieder bevroeden die zijD
weloverwogen spel heeft 1-eeren kennen en
waard eereu.
En dat zijn spel zoo juist bij de voorstelling
paste is een aanduiding te meer van het hooge
beschavingspeil waarop deze kunstuiting der
Graalmeisjes zich bewoog.
Want d.'t is de groote voorsprong van hare
eerste proeve boven de meeste opvoeringen
door dilettanten, die ondanks herhaalde pogin
gen ©r maar niet in slagen, een zekere slor
digheid van dictie en onbeholpenheid van actie
te overwinnen.
Bij de G-raal daarentegen vonden we al da
delijk bij de eerste kennismaking een voor
namen stiil en een beschaafde voordracht, die
ons de kleinere tekortkomingen gaarne over
het hoofd deden zien. Dat wij deze jeugdige
dilettantjes het volgend jaar in het open-
iuhttheater mogen wederzien, ziedaar den
oprechten wensch van allen, die de katholieke
jeugdbeweging bewonderen en liefhebben.
R. L.
In verband met deze eerste grooteTe opvoe
ring in Limburg door De Graal deelt men
ons nog mede:
Jarenlang reeds werkt „de Graal" in het
Zuid-Limburgsche mijngebien, zonder veel
naar buiten te treden. Maar zij werkt en groeit
er, langzaam maar zeker heeft zij er een kern
van getrouwen gevormd, waarop zij rekenen
kan, en die haar idealen weer verder en ver
der uitdragen. Het snel opkomende, ondanks
alie malaise steeds zich uitbreidende Linden-
heuvel, Lutterade, en Gdeen, zijn het cen-
trnm van haar werkzaamheid. Nu voor het
eerst is zij naar buiten opgetreden, met liet
openluchtspel „Elckerlyk", waaraan groepen
meisjes uit allerlei Llmburgsche plaatsen en
steden onder haar leiding hebben deelgeno
men. We weten het allen, een Limburger kén
tooneed spelen, en de Graal heeft ideeën op
tooneelgebied.
Elkeerlyc, de levensweg voot lederen mensch.
Elk der figuren uit het spel werd door een
groep van meisjes gespeeld; bij „elckerlyk"
zelf waren verschillende leeftijden In de groep
uitgebeeld, de dood verrast Immers iedereen,
bet kleine meisje zoo goed als de oude, afge
leefde vrouw
Weer werd het hier duidelijk; het spelen
ln groepen brengt een nieuwe, sterke, sugges
tieve kracht ln het spel; de overgave van ve
len tot het vertolken van één gedachte, heeft
op zichzelf iets, wat den toehoorder diep in
de ziel aangrijpt.
Elk dier meisjes „ieder mensch", bedreigd
door den dood, ieder mensch stervend in de
armen van zijn deugd, voor leder mensrh ge
nade in de H. Sacramenten, het komt met
zooveel meer aandrang, zooveel concreter tot
ons in het groepen spel.
Zondag a.s. zal Elckerlyk nog ééns in het
Rotspark worden uitgevoerd, maar dan ook
onherroepelijk voor het laatste. En zoo zal dit
jaar het seizoen ln het openluchttheater te
Valkenburg eindigen met een, èn wat de artis
tieke uitvoering, èn wat inhoud betreft, waar
dig slot.
het eerste water is door de nieuwe sluis in het Bosscherveld geloosd. Het pas vol'.
tooide waterwerk nabij Maastricht.
Sluiting der tegenwoordige zitting.
Naar wij vernemen, zal de Staatscourant van
hedenavond het besluit bevatten, waarbij mr.
W. L. baron De Vos van Steenwijk tot voor
zitter der Eerste Kamer is benoemd, gedurende
de zitting, welke op den 3-den Dinsdag van deze
maand zal aanvangen.
Tevens zaJ de Staatscourant een besiui-t be
vatten, waarbij de Minister van Staat, minis
ter van Binnenlandsohe Zaken en Landbouw
door de Koningin wordt gemachtigd a.s. Zater
dag des namiddags te 3 uur in een vereenigde
vergadering der beide Kamers d-e tegenwoor
dige zitting van de Staten-GeneraaJ te sluiten.
Voordracht van Nederlandsche
hoogleeraren.
De Nederlandsche afdeeling van de Tech
nische Commissie, bedoeld in het verdrag
betreffende intellectueele toenadering tusschen
Nederland en België, heeft de volgende Neder
landsche hoogleeraren aangewezen om vóór de
a,s. Kerstvacantie voordrachten te houden aan
Belgische universiteiten:
Prof. dr. W. J. de Haas (Leiden) aan de
universiteit te Brussel;
Prof. dr. G. W. Kernkamp (Utrecht) aan de
universiteit te Leuven;
Prof. dr. F. M. Jaeger (Groningen) aan de
universiteit te Brussel;
Prof. dr. P. Zeeman (Amsterdam) aan de
universiteit te'Gent;
Prof. dr. J. van Glnneken (Nijmegen) aan
de universiteit te Luik;
Prof. dr. F. E. C. SCheffer (Delft) aan de
universiteit te Gent.
Over uitzending van een hoogleeraar van
de Vrije Universiteit te Amsterdam worden nog
onderhandelingen gevoerd.
PLANNEN VAN HET U. S. O.
De leiding van het Utrechtsch Stedelijk Or
chest is voornemens ln het komende seizoen
tal van noviteiten uit te doen voeren. We noe
men: een Symphonie van Badings, In a sum
meir garden van Delias, Prologus brevis van
Van Gilse, Konaert für Or Chester Opus 38 van
Hindemith, Symphonie van Ketting, Ijzer
gieterij van Mossolof, Rapsodie viennoise van
Sohmitt en Symphonie van Sjtsjerbatsjef. Van
oudere meesters komen tot uitvoering concer
ten van Lully, Manfredini en Vivaldi, suite
VII van Soheiffelhut, Don Quiohot-suite van
Telemann en symphonie in D. van Wagenseil.
Een aantal dezer werken werd reeds in het
vorig© seizoen aangekondigd, doch kwam toen
nieit aan de beurt wegens ziekte van Evert
Cornells.
De brandweer kon weinig uitrichten
Gisterenavond kort na negen uur is door tot
nu toe onbekende oorzaak brand uitgebroken
in de carrosseriefabriek en wagen-makerij van
den heer J. v. d. Veen te Landsmeer. Eenige
carrosserieën en auto's verbrandden, terwijl de
geheel van hou-t opgetrokken werkplaats even
een-s een prooi der vlammen is gewonden.
De brandweer, die met veel materiaal ter
plaatse was kon tegen de vuurzee niets uitrich
ten en bepaalde ziah in hoofdzaak tot het be
perken van den brand.
Een naast de wagenmakerij gedegen boerde
rij kon behouden blijven.
Er bestond gevaar, dat een benzinepomp zou
worden aangetast, doch de brandweer mocht
erin slagen dit gevaar af te wenden.
Het Is te begrijpen, dat deze brand in de an
ders zoo rustige gemeente veel belangstelling
trok.
ANTON DIRKS
Naar men ons meldt heeft de bekende opera
zanger Anton Dirks met de Koninklijke Vlaam-
sche Opera te Antwerpen een serie gastvoor-
stellingen afgesloten.
Hij zal o.a. optreden als Kurwenal in Tristan
en Isolde, met welk werk dit theater zijn sei
zoen opent. De volgende partij zal zijn Telra-
mund in Lohengrin.
SCHRIFTELIJKE CURSUS STAATS
INRICHTING.
Aangemoedigd door het groote succes vorig
maal met het geven van een schriftelijken
cursus in Staatsinrichting bereikt, heeft het
Centraal Bureau der K.S.A. te Leiden besloten
met ingang tan 15 October a.s. weer een derge-
lijken schriftelijken cursus te geven. Aangezien
het vorig jaar de deelname te groot was, zal
voor dezen cursus slechts een beperkt aantal
deelnemers worden toegelaten.
Daar men door het volgen van een derge-
lijken cursus, welke zoo is ingericht, dat hij
voor iedereen te volgen is, op buitengewoon
gemakkelijke wijze geleidelijk een inzicht krijgt
in de wijze, waarop bestuurd worden de staat,
de provincie en de gemeente, zal ook ditmaal,
evenals ln het verleden, de deelname uit alle
rangen der maatschappij (waarbij gedacht is
aan heeren burgemeesters, secretarissen, ge
meente-secretarie- en kantoorpersoneel, wet
houders, raadsleden, onderwijzers, geestelijken,
middenstanders enz.) wel weer groot worden,
temeer waar de kosfen zeer laag zijn gesteld.
Verdere inlichtingen worden gaarne ver
strekt door het Centraal Bureau der K.S.A.,
Steenschuur 17, Leiden.
AANRIJDING.
Op den Elndhovenschen weg te Eindhoven
is een arbeider, werkzaam bij de stoomwals,
door een motorrijder aangereden. De onge
lukkige kwam plots achter de wals te voor
schijn. Hij brak een been, bekwam meerdere
andere verwondingen en moest naar het R. K.
gasthuis worden overgebracht. De motorrijder
bekwam geen letsel, maar de duo-man liep
hoofdwonden op.
DOOD DOOR SCHULD.
De chauffeur C. den O. te Rotterdam was
door de rechtbank aldaar en het Gerechtshof
te 's-Gravenhage wegens het veroorzaken van
den dood van J. v. d. Voordt te Moordrecht bij
een auto-ongeluk tot 3 maanden gevangenis
straf veroordeeld. De Hooge Raad verwees
de zaak naar het Bossche Gerechtshof, dat
verd. wegens gebrek aan bewijs heeft vrij
gesproken.
A. M. v. d. B. te Goes was wegens eenzelfde
feit door de rechtbank te Middelburg veroor
deeld tot 6 maanden hechtenis. De Hooge Raad
verwees ook deze zaak naar het Bossche Hof,
dat verd. veroordeelde tot 3 maanden hechtenis
met ontzegging van het rijbewijs voor den tijd
van 1 jaar.
Meisje door de tram gegrepen.
Maandagavond is mej. D. v. d. Ven uit Zee
land bij Grave (N.->Br.) die bij familie te Nij
megen gelogeerd was, door de electrische tram
aldaar gegrepen, terwijl ze per fiets de rails
wilde oversteken. De trambestuurder poogde
tevergeefs de aanrijding te voorkomen. De
jong© dame werd gegrepen en tegen den grond
geslagen. De dokter constateerde schedelbreuk
Gistermorgen is het meisje aan de gevolgen
overleden.
Te Eindhoven is gearresteerd de 27-jarige
werklooze v. d. K. uit Zeelst, wien men bij
een brand te Strijp een geldkistje had toe
vertrouwd. Hij beweert, dat onbekende mannen
het kistje hadden weggenomen, terwijl hij het
een oogenblik had neergezet om kinderen tegen
te houden, die op het brandende huis toeliepen.
Later is het kistje teruggevonden. De waarde
papieren zaten er nog in, maar contanten ad
200 waren eruit verdwenen.
VAN EEN HOOIZOLDER GEVALLEN-
Te Budel is mej. B. van een 3 meter hoogen
hooizolder gevallen. Zij werd bewusteloos opge
nomen en bekwam een hersenschudding. Haar
toestand is ernstig.
Vertaling door van R.
26)
Ontzetting en afgrijzen overal; doodsgejam-
mer, steunen en kermen van gewonden, gil
lend schreeuwen om hulp door hen, die onder
het puin bedolven werden dof, wanhopig
reutelen der stervenden. Duisternis heerschte
in de vernielde zaal. De dood ging door de
rijen der gekwetsten, brak hen met koude hand
den nek.
Om het eigen leven te redden, zocht ieder,
die nog loopen kon, aan de omklemming des
doods te ontkomen en den uitgang te bereiken:
met armen en beenen vechtend, stegen ze over
puin en lijken en gewonden, sloegen neer wat
in den weg stond. Als wilde dieren vielen de
menschen elkaar in de duisternis aan, als
electrische vonken flitsten de oogen door het
donker, als hamers sloegen de vuisten, als roof-
diergehuil klonk het geschreeuw der over
winnaars; Uit den weg daar. Uit den
weg!
Trillende lichamen, steunende vrouwen, die
zich zoo even nog lachend ln den dans draai
den, legen druipend van bloed, met stof en
vuil bedekt, onder de puinhoopen, verminkte
armen en beenen staken omhoog, hier een
verpletterde borst, daar een vrouwenvoet in
zijden kous, die zich rood verfde, daartusschen
gespleten mannenschedels met verwarde haren
en witte vrouwenhalsen, waaruit het bloed in
roode heekjes opwelde
Klachten, zuchten, steunen, doodsgerochel,
«teeds maar weer hulpkreten dan nog de
moordende strijd der overlevenden, zich drin
gend naar het matte schijnsel, zichtbaar bij den
gescheurde® ingang over den berg van puin en
gteenhoopea
Aan de dooden, aan de redding der bedol-
venen dacht niemand, ieder zocht slechts het
eigen leven te redden.
Naastenliefde, medelijden en erbarming wa
ren dezen menschen vreemd; de anderen moch
ten ten gronde gaan, als zij zelf maar gered
werden. En in den strijd om hun eigen red
ding scheurden zij elkaar aan stukken als
wilde dieren.
Erich Rrafft en Lotte, die zich in het uitge
strekte gebouw goed konden oriënteeren,
vluchtten bij het eerste donderend gekraak
door een achteruitgang. Red mij, breng mij naar
buiten, huilde Lotte in doodsangst Ik wil niet
sterven, maar aan jou zijde leven. Ik vlucht
met jou, waarheen je wilt al mijn geld zul
je hebben.
Wat beteekent al je geld, als mijn eer verlo
ren is, steunde hij. Men zal mij de schuld ge
ven, dat het gebouw ineengestort is en als een
misdadiger in het tuchthuis sluiten. Vree-
selijk.
Juist daarom moeten wij vluchten, Erich.
In Parijs zijn we veilig.
En de dooden en gewonden?
Wat gaan die ons aan, riep Lotte licht
zinnig. Dan hadden ze thuis moeten blijven.
Kom, laat ons vlug naar Hohenlinden gaan en
dan vannacht nog naar den Rijn. Vlug naar
den auto.
Zij stormden heen, maar onverwachts hield
Ernst Krafft ze tegen.
Halt, woedde hij tegen zijn broer, kom
mee naar moeder!
Moeder? schreeuwde Erich, Moeder Is
hier, nu waar alles ineenstortte?
Dat is jouw werk, riep Ernst verbitterd,
die pronkerige leugenkolos, die evenals jij op
leemen voet staat.
We kunnen hier niet blijven, knarse
tandde Erich onder den greep dezer stalen
vuist. Het zou onze dood kunnen zijn.
Heb je het beter verdiend! too-rnde Ernst.
Als je eigen werk je verplettert, is het slechts
de gerechte straf voor je misdaad. Kom.
Lotte zocht haar geliefde te bevrijden, maar
Ernst dacht niet aan loslaten.
Weg, snauwde hij haar toe Gij hebt ons
dezen man ontrukt en ons klein trouw Para
dijs vergald.
Nu, in het aangezicht van den dood haal
ik hem terug en breng hem daar, waar hij
behoort; Bij zijn moeder en voor Gods
Gericht.
Ontstuimig trok hij Erich met zich mede,
door gangen en nu eenzame ruimten, tot hij
aan den Foyer kwam, waar hij zijn moeder
achtergelaten had.
Knarsetandend onderwierp Erich zich aan
de grootere kracht zijns broeders, terwijl Lotte
zich schreiend en klagend in veiligheid bracht.
Na lang zoeken vonden de beide broers hun
moeder
Tot op de borst met puin bedekt, lag Beate
aan den rand der verwoeste zaal, het gelaat
was ongekwetst, maar bleek als dat eener doo-
de. Toen Erich dit onbeweeglijke gelaat zag,
dat hij eens zoo teer bemind en honderdmaal
gekust had, stiet hij een hartverscheurenden
kreet uit en wierp zich naast zijn moeder neer.
Al zijn zonden stonden voor heim, berouw knaag
de aan zijn ziel en tranen ontwelden zijn
oogen.
Moeder, schreeuwde hij, lieve moeder, ver
geef mijWord wakker! Open nog
slechts eenmaal je mond en zeg mij een lief,
goed woord.
Maar de mond bleef gesloten en het gelaat
stijf en onbeweeglijk. Waanzinnige smart woel
de in de borst van den ontaarden zoon, wan
hoop overmeesterde hem.
O, moeder, riep hij luid, wat heb ik je
gedaan? Dood, dood en ik ben je moor
denaar.
Zijn rouw veranderde in sdlirik en ontzet
ting. Moeder-moordenaar! klaagde hij zich
zelf aan.
Ze zuilen mij grijpen en in de gevan
genis in het tuchthuis zullen zij mij
brengen! Neen, neen, neen, ik wil niet! Weg
wil ik weg! Moeder, vergeef mij!
Moeder, vaarwel! Hij kuste de bleeke, stille
lippen en sprong weg, eer Ernst het kon ver
hinderen.
Ernst liet hem loopen; zijn straf zon hij
niet ontgaan, want in eigen boezem droeg hij
een vreeselijken rechter, aan wien niet te ont
komen viel: het geweten. Zijn geweten, dat
ontwaakt was bij den aanblik zijner moeder,
dat hem geen rust zou laten, zoolang hij
leefde. Met dezen hamer, door God In zijn
borst gelegd, ging Eri-ch zijn oordeel tege
moet.
Ernst echter knielde bij zijn moeder neer.
krabde met beide handen steenen en puin
weg, tot het geheel© lichaam vrij lag. Dan
nam hij haar op den arm, vlijde haar doods
bleek gelaat tegen zijn borst en ging met den
dierbaren last iheen Bij de eerstvolgende
deur trof hem een gruwelijke aanblik
Daar lag de schoone Ulla tusschen de deur
geklemd met verbrijzelden nek; een vallende
steen had haar getroffen en haar een wonde
geslagen, waaruit het donkere bloed ontsnapte.
Naast haar kromde zich oom Hans als een dik
ke zwarte worm. Op zijn schedel gaapte een
wond, en het bloed liep hem over voorihoofd,
oogen en gelaat. Hij wi-schte het met een wit
ten zakdoek af en kreunde hartverscheurend.
Toen zijn oogen een weinig gereinigd waren,
zoodat ze de dingen in 't rond konden
waarnemen, richtte hij zich op en keek om
zich heen.
Bij den aanblik van Ulla, zijne doode danse
res, werd hij door zulk een onbesChrijflijken
angst aangegrepen, dat hij een verschrikkelij-
ken kreet uitstiet en schreeuwend vluchtte,
om zijn kostbaar leven in veiligheid te bren
gen.
Politieagenten en hospitaal-soldaten snelden
nu toe om alles te regelen en den verongeluk
ten de eerste hulp te verleenen. Ernst baande
zich met moeite een weg over de puinhoopen
en bereikte eindelijk deu uitgang. Maar waar
heen nu met moeder? Waar was een on
derdak en geneeskundige hulp? Toen her
innerde hij zich het kerkje In de buurt, den
priester en het asyl: daar waakten de Engelen
der barmhartigheid daar zou ook zijn moeder
opname vinden.
Hij drukte haar stevig aan zijn borst en
legde zijn oor tegen haar mond, was dat niet
een zucht geweest?Had zij ziCh niet in
zijn armen bewogen? Leefde zij nog? Had
de hemel haar behoed voor een plotselingen
dood? Spoedig ijlde hij naar het asyl om zijn
moeder aan de hoede van den geneesheer toe
te vertrouwen.
Halfweg kwam hem pater Clemens tegemoet.
Toen hij hoorde, wat er gebeurd was, vouwde
hij stom de handen. Dan ging hij met Ernst
naar het asyl, deed zusters en geneesheer op
staan en snelde naar de plaats des onheils,
om te helpen, te redden, troost te brengen
Hoe meer hij naderde, des te heviger werd
het lawaai. De jammerkreten der gewonden,
die uit het theater gebracht werden, gilden door
den nacht, zuchten, steunen, weenen, klach
ten en daartusschen de bevelen der agen
ten, die de nieuwsgierigen terugdrongen en
den weg vrijhielden, voor het transport deT
gewonden.
Jammer, Klachten, no d en ellende, smar
ten en pijn zwollen aan tot een orkaan, die als
een huiveringwekkende klaagzang, ais een dui
zendvoudige weeklacht der menschibeid ten he
mel steeg.
HOOFDSTUK XXI
Naar de eeuwigheid.
Rusteloos, als door een demon voortgezweept
dwaalde Erich door den nacht en ging ieder
mensch bevreesd uit den weg. Voortdurend
zag hij het bleeke, lijkkleurige gelaat zijner
moeder voor zich, hoorde hij de aanklacht van
zijn geweten; „Moordenaar! Moordenaar!"
Berouw doorgroefde zijn hart, doch het kwam
te laat. Te laat was het, om goed te maken
wat hij aan zijn moeder, aan God en de wereld
misdreven had. Keerde hij in de stad terug,
hij zou gearresteerd en wegens het veroorza
ken van dood door sch-ulu tot jarenlange tucht
huisstraf veroordeeld worden; want hij droeg
de verantwoording van den theaterbouw en
dit bouwwerk was ineengestort Daarmee was
zijn bestaan vernietigd, zijn naam gebrand
merkt, zijn droom van roem en rijkdom, glans
en geluk vervlogen het was gedaan met
hem. Slechts de kogel bleef hem nog over
of de vlucht. En daar hij het niet waagde de
hand aan zich zelf te slaan, wilde hij naar een
ander land en onderduiken te de menschenzee
van Parijs of Londen.
Wanhopig, moe en hongerig kwam hij tegen
middernacht op slot Hohenlinden aan. Stom en
duister stond het in den nacht. Het personeel
was gevlucht, na alle kisten en kasten openge
broken te hebben; slechts de huismeester was
gebleven, liep angstig door het kasteel en zocht
zijn heer, die niet te vinden was.
Erich doorliep de prachtige ruimten, die
nog bet stempel van den rroegeren tijd droe-
BRAND.
Te Kloosterhout bij Winschoten is gisternacU
de behuizing van J. de Jonge afgebrand. Ef
werd weinig gered.
Alles was verzekerd.
Gisteren heeft te Brasschaert by Antwerpen
de wedstrijd om het wereldkampioen wielrennen
over 100 K.M. plaats gehad. Er waren meer aan
200.000 toeschouwers
De wedstrijd werd gewonnen door den Belg
Haemerlinck in 2 uur 39 min., 2 de Ronsse (Belg'ë)
3 Schepers (België), 4 Leducq (Frankrijk), 5
Bulla (Oostenrijk), 6 Lionchonet (Frankrijk), 7
Buse (Duitschland), 8 Braspenning (Nederland).
Deze acht eerste renners arriveerde ntezamen, 9
Opperman (Australië) op 500 M, 10 Boogaard (Ne
derland) op 1 K.M.
De Nederlander Braspenning maakte een zeer
goeden indruk. In de derde ronde kwam hy te
vallen, waardoor hy een achterstand kreeg,
welken hy echter weer spoedig inhaalde. Daarna
had hy nog tweemaal met bandenpech te kampen.
Bovendien beweert hy in zyn eigen sprint ge
hinderd te zyn.
De Miss England gebroken
Volgens een V.D.-bericht wordt uit Detroit
(Michigan) gemeld, dat bij een der volgende
races Maandag de Miss England II is omge
slagen en in tweeën gebroken. Kaye Don bleef
ongedeerd.
De trophee werd gewonnen door Miss Ame-
rica VI, bestuurd door den broeder van Com-
modore Garwood.
LONDEN, 8 September. (V. D.) Uit Tokio wordt
gemeld dat Dinsdag 5.27 uur plaats, tyd twee
Amerikaansche vliegers Tom Moyle en Cecil Allen
te Tokio zyn gestart voor een vlucht over den
Stillen Oceaan. Zy hopen Seattle in de Vereenigde
Staten in veertig uren te bereiken.
BERLIJN, 8 September. (V. D.) Amy John
son, die op 28 Augustus haar retourvlucht van
Tokio naar Engeland was aangevangen, is heden
middag even na 3 uur op het vliegveld Tempelhof
te Berlyn geland.
Amy Johnson was naar bekend is haar
Azievlucht op 14 Juli te Londen begonnen en nadat
zy in Japan was aangekomen heeft zy daar
eenige weken vertoefd. De retourvlucht verliep
tot nu toe geheel volgens het program. Zy had
voor den afstand van Tokio naar Berlyn onge
veer 10 dagen noodig.
RODENRIJS, 8 September. (Coöp. Groenten-
veiling-Vereen. „Berkel en Rodenrys" G. A.)
Komkommers lo soort 3A07.10, 2e soort 1
4.10, witte komkommers le soort j 5.206.40, 2e
soort 2.302.80, bloemkool le soort 3.204.90,
2e soort 1, sla 0.40—-1.10, savoye kool 2.50,
roode kool 1.50, andyvie le soort 11.10, 2e2
soort 40 ct., perziken 411 per 100 stuks, rente-
gevers 28, stokprinaessen 1334, Stamprin
sessen 1724, duitsche boonen 7.ÖO- 17.80,
pronkboohen 12.5017.80, unflboonen f 1540. 'W
spinazie 5.4012, postelein 4.20—5.20, peren
825 per 100 kg., tomaten A 2.106.50, B
1.80—4.60, C 1.20—5.20 per 100 pond, peen
1.405.50, kroten 0.501.10, pieterselie 1
per 100 bos, komkommerstek 10—30 ct. per kist.
ROTTERDAM, 8 September. (Bericht van de
Rotterdamscho Eierenveiling, Warmoezierstraat)
Kipeieren 36.60, eendeieren 3.504.90 per
100 stuks. Aangevoerd 135.000 stuks.
ROTTERDAM, 8 September. De pryzen heden
besteed aan de Coöp. Tuinbouwveiling Rotterdam
en Omstreken, G. A. waren als volgt; Holl. kas-
komkommers le soort 8.10, 2e soort 4.70, 3e
soort 1.50, Holl. platglaskomkommers le soort
3.70—0.90, 2e soort 1.70—3.10, -3e soort 0.80—
1.40, bloemkool 1.10—3, andyvie 1.30—1.60 per
100 stuks, komkommerstek 0.601.20, spinazie
6.50—10.60, dunsel 4—8.30, postelein 7—10.10,
pronkboonen 13.8016.50 per 100 kg., peen
4.60—7.50 per 100 bos, snyboonen 26—48 ct.,
duitsche prinsessen 14—21 ct„ stamprinsessen
1823 ct., stokprinsessen 2333 ct. per kg.
J30TTERDAM, 8 September. (Veilingsvereen.
„Vrye Aardbeienveiling Charlois"). Stokprinses
sen z. dr. 2028, 2e soort 612, snyboonen
1625, idem stek 613, stamprinsessen 19
22, clapp's favorite 1822, 2e soort 1315,
spinazie 813, gieser wildeman 911, 2e soort
45, witte kool 12.40, uien 2.602.90, roode
kool 1.80—3, .gele savoye kool 1.90—3.60,
triumf de vienne le soort 2334, 2e soort 13
16, seigneur d'esperen 12—15, 2e soort 5—7
per 100 kg., seldery 11.40, radijs 0.801.80 per
100 bos, bloemkool le soort 6.20—8.50, 2e soort
2.50—3.80, 3e soort 1—1.80, andyvie 1.60—l.SO
per 100 stuks, tomaten A 55.90, B 45, C
44.90, CC 2—2.20 per 100 pond.
gen. In de eetzaal dronk hij vlug een paar
glaasjes cognac en begaf zich dan In het bou
doir van Lotte, een bekoorlijk vertrek, de wan
den met zijde bekleed, verguld plafond en heer
lijke Rococo meubels. Hier lag Lotte, kramp
achtig schreiend op den divan, zlnnelooze kre
ten uitstootend, terwijl zij nerveus haar haar
doorwoelde.
Bij Eriahs binnenkomen sprong ze als een
kat op en siste hem toe:
jy bent van alles de schuld! Waarom heb
je zoo slecht gebouwd? O, jij schoft, jij hebt
ons geruïneerd.
Zwijg, schreeuwde hij, anders worg ik je!
Wlie heeft mij clan in dit Sodom gehaald, jij toch,
niet waar? Jullie leven is geheel op leugen en
bedrog gebouwd, en, dwaas die ik was, liet mij
door jullie verleiden. Mijn rein ouderlijk huis
heb ik verlaten, om jullie in het vuil van je
roove-rshol te volgen, ln het hol der woekeraars
en bloedzuigers van het volk. Niet om jullie
gestolen schatten gaat het, maar om tnyn eer,
om mijn toekomst en oim het leven der men
schen, die vannacht den do d vonden of veron
gelukten. Wat beteekenen daarbij je rijkdom
men? Een bagetel. Het gaat om meer, jou roode
heks, het gaat om leven en vrijheid. Als mor
gen vroeg d-e politie komt en ons in hechte
nis neemt, komen we allen in het tuchthuis
ik, je vader, en jij.
Neen, neen, schreeuwde zij en staarde
hem vol ontzetting aan.
En of! Je vader, die oude vos. heeft lont
geroken en is gevlucht. Jou echter liet hij hier
zitten. Nu ze zullen je wel halen in de
vroegte, a.ls de zon opkomt! Men zal je Uit je
mollig bedje halen en in een gevangeniscel slui
ten, op water en brood. Maar je hebt (bet ver
diend. Waarom laat jij je gevangen nemen on-
noozele hans? Ik ga er van door en over
den Ryn. Daarom snel in d-e torenkamer om
mij te verkleeden dan vaarwel, zoetelief,
trouwelooze schat!
Neem me mee, bedelde zij, ik heb je toch
lief en wil tot in de eeuwigheid bij jou blijven.
Je liegt, roode heks.
Neen, neen -ik zweer het je!
(Wordt vervolgd)
