gp
rïvïï^SS*^ -
GARAGE „UNIQUE"BurB- 'XgSS4 18
TWEE DISSERTATIE'S.
'i
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
„CORNER HOUSE"
CHEVROLET Luxe- en Vracht-Automobielen
STADSNIEUWS
de eeuwige nakaarter
54ste JAARGANG
VRIJDAG 11 SEPTEMBER 1931
No. 16121
0§lSfe
Grand Café Restaurant
BUREAU: KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. 68085
DE R. K. RAADSFRACTIE
het nieuwe postkantoor
Een doorbraak aan de Westvest?
drankwet
hinderwet
Rubensplein - Schiedam
S. V. V—URSUS
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN
VAN
INTERESSANTE PUBLICATIES
Dr. DE VRIES EN Dr. VERBERNE.
UIT HAASTRECHT
burgerlijke stand
UIT WADDINXVEEN
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
I
(iiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiHiiii'niiiiii'iiinoiHiüiiiii'ii'iininiiiiniiini'irni
EVENTUEELE KLACHTEN
RECHTSTREEKS
KOEMARKT 4
llllliiilillliililllllilliilililliiiiliillkiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiii'.i-'iiiiiiiii
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt* tran
bij vooruitbetaling: 1 10'
Per drie maanden f 3.25: per maan
per week 25 cents.
Bi] bezorging franco per post b(J
abonnementsprijs per drie maan
vo oruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zün steeds aa
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
cents
DE ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels: f 1.65, elke regel meer 25 et*
Bi) contract aanzienlijke reductie.
Geen prjjsverhooging voor den Zaterdagavond,
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarlef.
Liefdadigkeldsadv. balf tarief. Voor Liefdadig*
heidsadvert worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën: 6 regels 0.60; 10
regels 1.16 regels f 1.50, bi] vooruit*
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bi) te voegen.
81440.
,1. J t TTrn hii verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150.— bij verlies van een duim; 75.— bij verlies van een wijs*
0- bij overlijden doo, een ongeval;„er£."™dfa» vingir. - De Verrekering loopt op de ,oo™,„den al, eenn.,.1 per tn„„nd in dit blad worden algedmkt.
vinger;
verzekering: 500.- bij overlijden door etn hand; 25
bij verlies van twee voorste ledematen aü e
„Voorwaarts'' blijft over die benoeming dor
vaste raadscommissies zeurpieterig nakaarten.
De R. K. Fractie en de „Nieuwe Sehieid. Ct.
die geen aanleiding beeft gevonden de fractie
af te vallen, bebbeu het gedaan.
Waarom? We weten bet niet. Vorig jaar
was bet met dde benoemingen diik in orde. De
S. D. A. P. gaf er baar zegen op. Ditmaal
deugt er niets van-
Maar 't ergste blijkt ten slotte te wezen, dat
de zetel van den beer Fetter in de commissie
voor dien Havendienst door de Katholieken in
beslag is genomen. Heusch, bet is zoo! Maar
was dat ten koste van de S.D.A.P.? En is deze
wellicht in die commissie niet vertegenwoor
digd?
Als de schrijver van „Voorwaarts" nu nog
eens op zijn gemak naleest wat de beer Kave
laars, alvorens tot de benoemingen werd over
gegaan, in de raadsvergadering van 1 Septem
ber beeft gezegd, dan zal bij begrijpen dut hij
met zijn vraag waarom die zetel door rechts
werd opgeëischt, beter, terugverlangd, vraiagt
naar den bekenden weg. In de verklaring van
den beer Kavelaars ligt de houding van rechts
ten opzichte van de benoemingen in de vaste
raadsoommisisie® ten volle verankerd.
Die houding bood de S.D.A.P. al waai mee ze
vorig jaar genoegen nam en hield voor de n„b.je
toekomst nog een belofte in.
Verder nakaarten doen slechts zeurpie en.
In de gisteravond ffehouden vergadering van
<i,e R tc Raadsfractie werd mr. M. J. C. M.
de R K. Ra itter der fractie herbe.
Kavelaars tot vow** T
noemd In de plaats van den heer H J. Steens,
die roor het secretariaat met meer m aanmer-
kinz wenschte te komen, werd tot secretaris
gekozen de heer F. van Essen.
Bii of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officieel.
aankondigingen van het
af* en
Gemeentebestuur
Naar wij vernemen, is bij onderhandelingen
door het Gemeentebestuur en het Rijk gevoerd,
in ruil voor het terrein waarop zich het post
kantoor aan de Gerrit Verboomstnaat bevindt,
door de Gemeente aan bet Rijk een strook
grond aangeboden aan de Broersvest voor den
bouw van een nieuw postkantoor. Het Rijk
heeft voor een nieuw postkantoor aanspraak
gemaakt op een terrein groot 2700 M2„ wat
bij de waarde van den grond aan de Broers-
vest op het oogemhük zou neerkomen op ruim
twee-en-een-halve torn. Het spreekt vanzelf, dat,
waar het huidige postkantoor slechts een 600
M2 beslaat, deze eiisch van het Rijk de on
derhandelingen zeer moet bemoeilijken.
De wensch van het gemeentebestuur om in
het bezit te geraken van bet terrein van het
tegenwoordige postkantoor schijnt er op te dul
den, diat het in die bedoeling ligt een doorbraak
te bewerkstelligen aan de Westvest naar de
Nieuwe Haven in de richting van de Burge
meester Knappertlaan, oogenschijnlijk met
het plan eerlang de nieuwe brug over de
Nieuwe Haven recht tegenover de Burgemees
ter Knappertlaan te bouwen.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen ter openbare ^is, dat
gekomen een verzoek va van
Rotterdam om verto^ dan sterken
alcoholboudenden dranX
gelegen aan den Vlaaru y
Rembrandtlaan alhier:
ft biff S verlof bi] hun
tegen het. verleenen van
College schriftelijk bezwaren kunnen worden
ingebracht -n01
SCHIEDAM, 11 September 1931.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
Bur0emeester kennis, dat bij ben is
brengen ter openbare^
ingekomen een van ai00holhouden-
om verlof voor den vemwr
den drank, anderen dam sterken dr.ank vooi
gebruik ter plaatse van verkoop in de beneden-
localiteit van bet perceel, gelegen aan den Sin
gel 234b, alhier: en herinneren er aan dat
binnen 2 weken na deze bekendmakmg tegen
het verleenen van het verlof by hun College
schriftelijk bezwaren kunnen worden inge
bracht.
SCHIEDAM, 11 September 19 3*.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
hebben bii bun besluit van 10 September 1931
hetoverzoek van M. V. Vijgeboom om vergun
ning tot oprichting van een fabriek van Koud-
keramische producten in het pand Keratsteeg
1 kadaster Sectie C no. 451, met 2 elektro
motoren van reap- 2 en 5 pk., drijvende een
luchtcompressor, twee -mengmolens, een zeef-
machine, een dribbelmachine en een rotatie-
pomp, verdiaagd, aangezien het desbetreffend
onderzoek nog niet is geëindigd.
SCHIEDAM, 11 September 1931.
OPENBARE VERKOOPINGEN
Bij de heden in het gebouw van den H. K.
Volksbond ten overstaan van notaris H. B-
E. Bltuisee gehouden openbare verknoping,
werd het perceel huis en erve te KetheL, Spoor
straat no. 13, ingezet op 950.
Ten overstaan van de notarissen Baggerman
en Dassen te Rotterdam werden heden bij in
zet in het gebouw van den R. K. Volksbo.ud in
het openbaar verkocht:
perceel I, twee panden, bevattende pakhuis,
twee bovenwoningen, stalletje en erven met
open grond, Pemdsscheetraat nos. 7 «n 9; ln
zet 10600;
perceel II, het pand, bevattende pakhuis en
bovenwoning, alsmede erf en open grond, Der-
nissohestraat 13; inzet 5400.
PLAATSELIJK COMITÉ VOOR DE K. S. A.
Gisteravond .vergaderde het bestuur van de
K.S.A. met die vertegenwoordigers der ver
eenigingen, die aan de Encycliek-demonsiratie
alhier deelnamen.
De voorzitter van de K.S.A., de heer Mou-
wens, stelde in het licht de prachtige samen
werking, die door alle R. K. vereemigingen werd
betoond, waardoor een grootsche demonstratie
tot stand kwam en hij sprak de l*>op uit, dat
wanneer samenwerking voor andere doeleinden
in de toekomst noadig zal zijn, men hieivoor
■weder dezelfde bereidwilligheid zal toonen.
Uit het financieel verslag bleek, dat dank
zij de groot© deelname, een gunstige uitkomst
werd verkregen, zoodat door de vereenigingen
geen verdere bijdragen behoeven te worden ge
stort, en er nog een batig saldo in de kas van
de K.S.A. overblijft, wat van zelf weder ten
goede komt aam de aangesloten vereenigingen.
De afrekening werd door de heer-en Com-
brink en Wiliemse nagezien en acoo-ord be
vonden, zoodat de penningmeester werd gede
chargeerd.
Een bijzonder woord van dank werd door den
voorzitter gesproken tot het bestuur van den
R. K. Vrouwenbond en de R. K. Propaganda-
club, daar deze vereenigingen heel bijzonder
tot het welslagen hebben bijgedragen; de R. K.
Vrouwenbond dioor den speldjesverkoop ©n de
R. K. Propagandaclub door den programma
verkoop en de regeling van den stoet.
Ten zeerste werd gewaardeerd, dat in de
kerken 's morgens toespraken en predikaties
over de Rerum Novarum werden gehouden.
Nog werden eenige gedachten geuit om
trent het winterprogram van de K.S.A. Op 24
September a.s. zal het Comité weer bijeenkomen
om dit vast te stellen.
Dagschotels vanaf 1 gulden.
Lunch, Diner, Souper en Restaurant
la Carte - 3 Wilhelmina-billards.
4 modern ingerichte kegelbanen
Feest- en vergaderzalen disponibel
Namiddag- en avondconcert
Zondag speelt Ureus I haar eersten compe
titiewedstrijd voor de eerste klasse R. V. B.
tegen Zwartwit I. Van deze gelegenheid zal
Utsus gebruik maken haar nieuwe terrein aan
den Laanslootscheweg achter den Parallelweg
op «enigszins feestelijke wijze te openen. Tal
van bekende personen op sportgebied, oud-iedeu
en besturen van verschillende zustervereeni-
gingen zijn uitgenoodigd daarbij tegenwoordig
te zijn. Om 12 uur speelit Ursus 2 tegen F.S.V.
3 voor de res, 2e kl. R.V.B. en om 2 uur spelen
de Ursus-veteranen tegen S.G.V.
ROUTEWIJZIGING BUSLIJNEN
Ingaande Maandag 14 Sept. 1931 zal de route
van de autobuslijnen K en L tusschen de
tramhalte Broersvest en de Rembrandtlaain, de
volgende wijzigingen ondergaan:
Komende van Broersvest zal tot de School
straat de bestaande route worden gevolgd, van
daar wordt gereden langs Nassau laan, Veen.'
lantstraat, St. Liduinastraat, St. Liduinaplein,
Aleidastraat, West Frankeliandschestraat, Rem
branditplein. Het tegenwoordige standpunt aan
de Rembrandt laan zal verplaatst worden naar
bet Rubensplein bij de Rubenslaan.
Van diit standpunt af zal naar de Broersvest
gereden worden langs de volgende wegen: Rn-
bemsplein, Rernbranditlaan, West Frankeliand
schestraat, Aleidastraat, St. Liduinaplein, St
Liduinastraat, Thomas a Kempisstraat, Burg
Knappertlaan (schuin door plantsoen), Nassau-
laian, Schoolstraat en verder langs de bestaande
route. Op deze trajecten zijn de halten als
volgt:
Richting Rernbranditlaan: Broersvest voor
pand no. 1; Oranjestraat voor pand no. 6;
Schoolstraat bij de Nieuwe Haven; School
straat bii de Nassaulaan; Nassaulaan bij <Je
Burg. Knappertlaan; Veenlantstraat bi] de
St. Li-duinstraat; St. Liduinaplein voor pand
no. 8; Aleidastraat bij de West Frankelandsche-
straat; West Frankelandschestraat bij de Von
dellaan; Rembrandtlaain bij de Mesdaglaan;
Rernbranditlaan bij bet Rubensplein; Rubens
plein bij de Rubemslaan (einde).
Richting Tramhalte Broersvest: Rubanspl.
bij de Rubenslaan; Rembrandtlaan bij de Gr.
Florisstraat; Rembrandtlaan bij de Mesdag-
laan; West Frankelandschestraat voor pand
135; West Frankelandschestraat voor pand 89;
Aleidastraat bij de Burg. Knappertlaan; st
Liduinastraat voor pand 57Thomas a Kempi®-
straat bij de St. Liduinastraat; Thomas a
Kempisstraat bij de Burg. Knappertlaan; Nas
saulaan bij het ziekenhuis; Nassaulaan hij de
Schoolstraat; Schoolstraat bij de Nieuwe Ha
ven; Oranjestraat voor pand no. 3. Broersvest.
BRAND IN AU1TO
Gistermiddag heeft een vrachtauto van den
bloemist A. B. uit Aalsmeer op de Lange Haven
in brand gestaan. Toen de bestuurder evnige
bloemen uit den wtagen wilde halen sloegen
de vlammen hem bij het openen van de deur
tegemoet. Door brugwachters werd het vuur
gebluscbt
PERENLIEFHEBBER
Gistermiddag zijn twee vruchtb&omen in den
tuin van v. Z. aan de D ami aan door onbeken
den leeggeplunderd.
DIEFSTAL
Gisternacht is in de Nieuwe Maas een boot
ontvreemd, welke langs het Noorsclïe s.s. Urong
lag. De politie Stelt een onderzoek in.
KATTENHATER
H. B. v. O. aa® ^en Buitenhavenweg heeft
bij de politie aangifte gedaan, dat men zijn
kat heeft vergiftigd- De dader is onbekend.
AANRIJDING
Gisteren ia de 45-jarige C. M. uit de Graaf
Florisstraat op den hoek van den Rotterd. Diik
en de Broersvest aangereden door eeou hem
achteropkomenden auto, bestuurd door D. C.
de K. alhier. M. viel van zijn rijwiel en liep
eenige verwondingen op.
Na aan den politiepost op de Broersvest te
zijn verbonden werd hij naar huis vervoerd,
waar bij zich onder dokters behandeling stelde.
R. K. S. V. EXCELSIOR
Seriewedstrijden
Morgen vangen de serie wedstrijden aah voor
de junioren welke wedstrijden vorige week we
gens slechte weersomstandigheden geen door
gang vonden
Competitie
Het elftal is ingedeeld met; Graaf Floris
V en L. en S. (Den Haag), Lisse (Lisse), Tel
lingen (Sassenheim), P.F.C. (Poeldijk) en
Blauw-Zwart (Wassenaar).
TEMPERATUUR VAN HET WATER
De temperatuur van het water bedroeg heden
morgen in de gemeentelijke zwemplaatsen 59
graden.
TE WATER
Gistermiddag tegen half 2 waren een 2-tal
jongens op de Lange Haven aan bet spelen
toen zij plotseling bij het stoeien in de Kolk
bij het zakkendragershuisje geraakten. Het
mocht den beer C. Veringmey-er gelukken, bei
den door handreiking weer op het droge te
brengen.
Aianglfitte van 910 September
GEBOREN: Fredericus P., zoon van G. A.
de Smits en A. M. F. Dolleman, Wilbelmina-
straat 8 Joban. zoon van C. van der Velden
en J. M. G. Broxks, Kortlandstraat 5 Petrus
P. A„ zoon van W. F. Goode en J. Brehm,
Galileistraat 84.
ONDERTROUWD: P. van der Harg 24 j. en
L. van Haaftan 20 jaar G. J. A. Pijpers
26 jaar en H. de Jong 26 jaar A. de Borst
22 jaar en M. W. Bras 21 jaar C. Molenaar
25 jaar en J. van Dijk 25 jaar C. A. Breeweg
26 jaar en A. de Ronde 18 jaar D. de Jager
24 jaar en M. Gouweleeuw 22 jaar.
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 10 Sept. Aangekomen: s.s. Gaas.
terdijk, van Rotterdam om te dokken ln de
Wilton,haven; s.s. Yildum, van Veteran om te
dokken in de Wilhelmiinahavetn.
SCHIEDAM, 10 Sept. Vertrokken: Noorsch
m.s. Heimvard, naar Stamboul; Eng. s.s. Bhu
tan, naar Middlesbro; Ital. s.s. Dalmiazia, uaar
Rotterdam.
SCHIEDAM, 11 Sept. Aangekomen; Deensch
m.b. Malaya met stukgoed van Antwerpen in
de Wilhelm!nahaven.
ARCHANGEL, 7 Sept. Vertrokken: s.s. Po
seidon, met papierhout naar Schiedam,
NUTSDEPARTEMENT.
VERVANGING BURGEMEESTER.
Door B. en W. is de heer M. Graveland we
derom aangewezen als vervanger van den
Burgemeester bij diens afwezigheid enz.
TEEKENSCHOOL.
De lessen van de Ambacbtsteekenschool van
gen op 1 October a.s. aan, in een lokaal der
O. L. School. Tot 20 September a.s. kunnen
leettingen zich bij het bestuur aanmelden.
„ONS BELANG".
De pluimvee-vereeniging „Ons Belang" houdt
een algemeen© vergadering op Woensdag 16
September a.s., naim. 8 uur, in het koffiehuis
van den heer A. Donk.
AANLEGPLAATS.
Door den Rijkswaterstaat is de aanlegplaats
aan de IJssel nabij de Haastrechtsche brug
verwijderd en wordt deze vervangen door een
gewone beschoeiing,
GESLAAGD
Woensdag 1-1- behaalden het diploma voor
Costnmiière de dames R. Kuijf, K. Verwoerd en
T. Faaij, die allen bij de Znsters Dominicanes
sen, alhier, haar opleiding genoten
BENOEMINGEN.
Ter algemeene kennis wordt gebracht, dat
B. en W. in hunne vergadering van 2 dezer
hebben aangewezen tot voorzitter van de com
missie van bijstand in bet beheer der gemeen
tebedrijven: de neer Jac. van Tol, en dat de
gemeenteraad in zijne vergadering van 1 dezer
tot voorzitter van het burgerlijk armbestuur
dezer gemeente heeft herbenoemd: de hee- J.
G. Herfst.
In een serie interviews uitte prof. Aalberse de
inaar al te zeer gerechtvaardigde klacht, dat wij
Nederlandsche Katholieken, over te weinig
historici beschikken.
Het is waarlijk niet de eerste maal, dat deze
klacht wordt geslaakt.
Herhaaldelijk liet zich in den zelf den geest
uit onze onvergetelijke Huybers en in zijn
brandende liefde voor zijn vak en zijn innige
overtuiging, door prof. Aalberse gedeeld, aan
gaande het volstrekt onmisbare van een de-
gelijken historischen grondslag, van een gron
dige kennis van het verleden, voor iedere ac
tie op haast elk terrein van het heden, voegde
hij er zoo vaak een andere klacht aan toe, over
die weinige belangstelling van ons, zedfs ont
wikkeld katholiek publiek voot de geschiedenis,
ook van ons eigen verleden.
Zeker er valt een gereed© verklaring te ge
ven voor de betrekkelijke onvruchtbaarheid
van onze katholieke historie. De meesten im
mers gaaD als geleerd© geheel ten onder in het
alle krachten, vergende onderwijs, met zijn
hoog aantal wekelijksche lesuren, waartegen
Huybers ook zoo grondig kon fulmdneerea.
Wat zou hot den Nijmeegsohen hoogleeraar
daarom goed hebben gedaan, wanneer hij het
had mogen beleven, dat twee onzer katholieke
leeraren in 'betrekkelijk korten tijd over vol
doende energie bleken t© beschikken, om be
halve aan hun onderwijswerk, nog hun kracht
met succes te geven aan de samenstelling van
een degelijk proefschrift, daarmede den titel
behalend, waarvan maar al te velen, geheel
ondergaand in de beslommeringen des dage-
lijkschen levens, mismoedig afzien.
Het zou Huybers nog speciaal hebben ver
heugd, dat een dezer promovenda zijn heil
zocht op het terrein der economische geschie
denis, door ons, Katholieken, nog al te weinig
betreden, 't Is jammer, dat Dr. E. Verviers, na
op dit gebied met zijn „De Nederlandsohe han
delspolitiek tot aan de toepassing van de vrij-
handels'beginselen" verdienstelijk te hebben
gedebuteerd, door allerlei ander werk van dit
nog vrij onontgonnen terrein is weggelokt.
Te meer verheugend is het daarom, dat drs.
Aug. de Vries, voor de Maasbode-lezers geen
ombekende, voor zijn proefschrift een onder
werp koos op eoonomisch-historisch gebied.
Geschiedenis van de handelspolitieke betrek
kingen tusschen Nederland en Engeland in de
negentiende eeuw (18141872)" ('s Gravem-
hage, Martinus Nijhoff 1931), is de titel van
de dissertatie, waarmede hij aan de Amster-
damsche universiteit dem doctorsititel behaal
de, met prof. Posthumus als promotor.
Ons dunkt., dat wel zelden promotor en pro
movendus meer voldoening aan elkander zul
len hebben beleefd. Voor prof. Posthumus moet
hst een vreugde zijm geweest, dat hij een ge
deelte van den berg materiaal, dat hij geregeld
aan de markt brengt, door een zijner leert lm
gen zag verwerkt.. Hoe vaak immers blijft der
gelijke verwerking achterwege en voor den
promovendus was het zeer zeker een buiten
gewoon voorrecht, zoozeer met volle handen
te kunnen putten uit hrat materiaal, dat hem
op de meest overvloedige wijze en met onbaat
zuchtige gulheid werd voorgeworpen, ook uit
hetgeen zijn promotor nog in petto had. Wij
'begrijpen de „di&PO erkentelijkheid", door dr,
'de Vries aan het adres van prof. Posthumus
uitgesproken.
Dr. de Vries deed een zeer verantwoorde
keuze, waarvan hij in een voorbericht reken
schap geeft. Zijn uitgangspunt, 1814, behoeft
geen nadere toelichting; zijn eindpunt, 1872,
vindt zijn verklaring hierin, „dat de ontwik
keling van beide mogendheden tot vrijhandels-
sitaten, zich ln dat jaaT afsloot en er dus voor
haeidelspoZGiefce besprekingen, weinig aanlei
ding meer was".
Dat juiist onze handelsbetrekkingen met En
geland van groot© beteekenis zijn geweest,
'zoowel voor moederland als koloniën, spreekt
vanzelf, en dir. de Vries behandelt dit belang
rijk onderwerp in tweehonderd goed geschre
ven en, goed gecomponeerde bladzijden.
Voor een uitvoerige bespreking in een dag
blad 'leent het werk zich niet bijzonder, al biedt
ihet ook allerlei interessants. Zoo zal men te
genwoordig wel min of meer onthutst opzien,
wanneer- men 'n aohttiende-eeuwsch Engelseh
schrijver zonder blikken of blozen hoort ver
klaren, dat alles, wat den kolonies tot voor
deel, maar het moederland tot nadeel zou strek
ken, volstrekt verwerpelijk is, als in strijd met
de bestaansreden van de koloniën!
En misschien kan een rechtgeaard Rotter
dammer zich moeilijk voorstellen, dat zijn va
derstad ooit een heiligen afkeer gevoelde van
ide zich manifeisteerendie vrijhandelsidealen.
(blz. 14).
Ook stuiten we natuurlijk op merkwaardige
persoonlijkheden als A. R. Fa-lok, d'ie den ko
ning maatregelen van retorsie suggereerde, en
die van den Oostenrijkschen gezant het weinig
vleiende getuigenis medekreeg: „un vrai car-
lbonano" zonder eenig schijn van idee van di
plomatieke vormen. Ook 'hier ontmoeten wij
deze opvalende verschijning met dezelfde
signatuur, waarin wij haar reeds keniden:
meer handig en bekwaam dan ijverig; een
practicus, wars van alle theorie, die zijn eigen
ontwikkeling omschrijft als: „van allee wat
er alles te zamen nog niets", dde eigen slordig
heid en nalatigheid rondweg erkent en die in
Thucyidides zat verdiept, toen hij zich als di
plomaat van a-lies wat er omging op de hoogte
had te stellen. Had ik mij m'n talrijke betrek
kingen -beter ten nutte gemaakt, zoo bekent
hij zelf ronduit, dan zouden mijn depêches wel
interessanter zij-n uitgevallen. En hij heeft
reeds medelijden met den toekomst-igein histo
ricus, dien zijne stukken bitter zuilen teleur
stellen!
Verwacht wordt:
Zwakke tot matigen, Noord-Oostelijke tot
Noord-Westelijken wind, toenemende bewol
king, aanvankelijk droog, later eenige kans op
regen, weinig verandering in temperatuur.
Fietsers en motorrijders ichten
's avonds 7.56 tot 's morgens 5.58.
op van
Toch mochten -onize diplomaten bij het aan-
knoopen en onderhouden onzer handelsbetrek
kingen met Engeland wel hun beste beentje
vooruitzetten, want het verhinderen, want' het
was nog zoo'n gemakkelijke taak niet, ondanks
onze welwillendheid die niet kon verhinderen,
dat de berhouding vaak vrij gespannen werd.
In 1826 ontaardden de onderhandelingen over
'n tractaat zelfs in 'n tarievenoorlog. Eerst de
afscheiding van België en 't optreden van Hus-
Ikisson in Engeland maakte de verhouding soe
peler. Vooral op koloniaal terrein was er wTij-
vi-ngsvlak te over; minister Meyer gewaagde
openlijk van „den onheleefden toon", die „vol
gens oude gewoonte", aan Britsche zijde bij de
behandeling van koloniale aangelegenheden
werd aangeslagen. En niet ieder durfde het
standpunt aan van den doortastenden Van den
Bosch, die in 1834 de doelstelling onzer Indi
sche handelspolitiek aldus omschreef: „Al ons
streven moet -ten doel hebben, ons aan het
overwicht mn den Engelischen handel te ont
trekken!", a-1 moest o-ok hij water in zijn wijn
doen. De meer liberale handelspolitiek in bei
de landen na 1840 (1841 optreden van Peel;
1845 onze nieuwe tariefwet) leidde ten slotte
via de afschaffing van de acte van navigatie
en onze verdere ontwikkeling in vrijhandels-
richting (scheepvaartwetten van 1850; tarief
van 1862) tot een zeer aanzienlijke verbetering
der handelsbetrekkingen.
Op geheel ander terrein vo-nd dr. L. Ver-
iber-ne de stof voor zijn dissertatie. Hij voelde
zich aangetrokken door de persoonlijkheid van
Gijsbert Karei van Hogendorp, die steeds den
Nederlandschen historicus zal blijven boeien
door zijn bekwaamheid, zijn paraatheid in
moeilijke oogenblikken, zijn hardnekkige trouw
aan beleden beginsel, desnoods met opoffe
ring van een door dezen heerschzuchtige
brandend 'begeerde positie. Heersc'h- en eer
zucht, dat is wel de meest kenmerkende ka
raktertrek, die in Gijsbert Karel's Leerjaren"
(dat is de titel van deize Nijmeegscbe bij H. J.
Paris, Amsterdam, verschenen dissertatie)
naar voren treedt, en daarbijeen vanaf de
kinderjaren gevoelde drang en -behoefte om
een rol te spelen van -beteekenis, ten bate van
het vaderland. Hi-er blijkt terstond de zuivere
positie, die Dr. Verberne tegenover zijn held
inneemt. Hij venbloemt de gebreken niet van
dezen gesloten, begaafden, morrael-hooigstaan-
den, meer belangwekkend en dan aantrekke-lij-
ken jongeman, die „ieder wil domineeren"die
voortdurend over zich zelf schrijft; dde, naar
eigen getuigenis, wordt beheerscht door een
„passion pour la gloire"; dde van jongsafaan-
streeft naar het hoogste ambt in de republ-iek
„het ampt aller ampten", terwijl hij aan zijn
broers andere invloedrijke posities toedenkt;
d-ie niet alleen diep overtuigd was van eigen
voortreffelijkheden, maar ze daarenboven tact
loos opdrong, evenals allerlei memOTie's en
nota's bij alle mogelijke gelegenheden, waarbij
hij nog slechts een zeer ondergeschikte rol
vervulde, terwijl hij zich beschouwde als „le
centre -de tont-es les entreprises". Dit alles
ziet dr. Verberne scherp, maar ook den noibe-
laa grondslag van dit alles: de zucht om zich
voor zijn vaderland nuttig te maken.
Zoo rijst h-et beeld van den groeienden Gijs
bert Karei ten voeten uit op uit deze meer
dan driehonderd dichtbedrukte bladzij-den. In
dezen omvang ligt misschien de zwakke stede
van dit kloeke werk. Een-ige beperking zou
den auteur hebben -behoed voor het geven van
een eenigszins over-dadligen overvloed va-n
citaten, waarvan het „gewicht", waarlijk miet
overbodig, telkens en telkens uitdrukkelijk
moet wonden gedemonstreerd. Een wat „strak
ker" behandeling om een geliefkoosd woord
van d-ezen schrijver te gebruiken zou ver
moedelijk èn aan inhoud, èn aan compositie
van dit werk ten goede zijn gekomen.
Met groote uitvoerigheid heeft dr. Verberne
aangevuld wat Fruin en Colen'brander ons
reeds over Gijsbert Karel's leerjaren hadden
gegeven: voor deze periode uit het 1-even van
dezen grooten vaderlander zal zijn dissertatie
hét werk blijven. Dat is zijn groote, onver
gankelijke verdienste.
Dat een leeraar een dergelijk werk van zoo
ontzaglijke 'bronnenstudie aandurfde, wekt
onze innige bewondering enonze intense
verwachting. De schrijver drukt zich voorzich
tig uit aan h-et slot zijner inleiding. Hij zegt,
dat zijn studie wil zijn „een inleiding en een
bijdrage tot een volledige biographie".
Moge deze verschijnen van dezelfde hand, en
mogen Nuyensfonds en „Wetenschappelijke"
dan wederom bereid enin staat zijn tot
financieelen steun.
Daarvoor heeft financieel-krach-tig katholiek
Nederland te zorgen.
Het heeft op dit terrein nog wat in te halen.
lederen Maandagavond repetitie Harmonie-
gezelschap St. Ambrosius, R. K. Volksbond.
8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
Dinsdag bestuursvergadering R. K_ Metaal
bewerkers bond ,,St Eloy", Gebouw R. K. Volk»
bond.
lederen Woensdag om half negen bestuur»
vergadering van het afdeellngsbestuur van den
N. R. IC Volksbond,
lederen Woensdagavond om halt 9 repetitie
Schiedams» Mannenkoor" (dirigent Paul t,
d. Putten). Groote zaal van den R. K. Volk»
bond.
lederen Woensdagavond van 8 tot 10 uur ln
den R. K. Volksbond gelegenheid tot het af
halen van naaiwerk voor de TheTesiarVereeni*
ging.
lederen Woensdagmiddag van 33% nu»
gelegenheid tot afhalen van Naaiwerk voor de
Missienaaivereeniging, Korte Kerkstraat 6.
lederen Woensdagavond half 9 verplichte
bijeenkomst St. Jos. Gezellen, Schiedam I, Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70. Conferentie
over: Populair Godsdienstige Onderwerpen,
door den praeses.
lederen Donderdagavond van 810 u«
repetitie Polyhymnia. R K. Volksbond.
lederen Vrijdagavond van half 9 tot half 11
repetitie Koninkl. Zangvereeniging Schiedam"»
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed.
Flipse. Gebouw R. K Volksbond.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. K. Bond
van Houtbewerkers, Meubelmakers, Behan
gers en aanverwante vakken ,,St. Antonlua",
Van half 8 tot half 9 zitting van het bestuur.
Gelegenheid tot aanmelding van leden
Dinsdag 15 September
Jaarvergadering R. K. Boord voor Groote Ge
zinnen. Gebouw R. K. Volksbond. Kwart over
acht.
11 Sept: Groote Schouwburg, Viktoria unid
ihr Husar (Fritsch Hirsch-operette) 8 uur
(voor volwassenen) Groote Kerk, OrgeL
voordracht J. H. Besselaar Jr., 8 uur.
12 Sept.: Groote Schouwburg, De roode
divan (Rott. Hofstadtooneel) 8.15 uur (voor
volwassenen).
13 Sept.: Groote Schouwburg, De roode
divan (Rott. Hofstadtooneel) 8.15 uur (voor
volwassenen).
15 Sept.: Tivoli-schouwburg, De 7 sleutels
van Baldpate (Haagsch Tooneel) 8% uur.
D a g e 1 ij k s: Arena, 2)4 en 8%, Zondag ook
E uur (voor volwassenen) Tot en met 14
dezer: Tivoli-schouwburg, Om 10.000 dollar
(Haagsch Tooneel) 8.15 uur (voor volw.)
Bioscopen: Goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 10 dezer in: Royal, De
groote vijver; Grand, Privé-secretaresse (voor
volwassenen); Olympia, De zonden der vaderen
(voor volwassenen); Luxor, Voorloopige hechte
nis (voor volwassenen]; Roxy, De Koning der
Bernina (voor volwassenen)Corso, De man,
die zijn moordenaar zoekt.
SCHIEDM, 10 Sept. Officieele no-teering van
do commissie uit de Kamer van Roophandei-
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pet. S.50.
HERMAN JANSEN
Spoeling 1.40.
Spoeling
over Bezorging of over incae-
seering van abonnements
gelden gelieve U
te richten aan de ADMINI
STRATIE van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT
