i
FEUILLETON
^^KEjSfKIND
DE ECONOMISCHE
VOORLICHTINGSDIENST
SPORT EN SPEL
LUCHTVAART
WOENSDAG ÏG SEPTEMBER 1931
RADIO-PROGRAMMA
Memorie van Antwoord op het
Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer.
DE MINISTER BLIJFT VOOR VER
DEELING OVER VERSCHIL
LENDE DEPARTE
MENTEN.
TARIEF yAN INVOERRECHTEN.
WETSONTWERP TOT VERHOO
GING INGEDIEND.
De bate wordt geraamd op
11 millioen.
R. K. CHARITATIEVE VEREENIGING
VOOR GEESTELIJKE VOLKS-
GEZONDHEID.
WEDSTRIJDEN K. N. M- C.
DE BRITSCH-INDISCHE HOCKEYSPELERS
DE DUITSCHE OCEAANVLUCHT-
MARKTBERICHTEN.
RIVIERTIJDINGEN.
ZESDAGENWEDSTRIJDEN IN AMERIKA.
SCHAAKTORNOOI TE BLED.
RIJNVRACHTEN.
A. VON LANKA.
j2
DONDERDAG, 17 September.
Huizen (298 M„ 1004 K. H.) 8.0O—9.15 KRO.;
10.00 NCRV.; 11.00—2.00 KRO. Daarna NCRV:
8.009.15 en 10.00—10.15 gramofoonplaten10.15—
10.45 ziekendienst; 10.4511.30 gramofoonplaten;
11.30 god ad. halfuurtje door Pater Lector J. Dito
O.P.; 12.00 politieberichten; 12.15 KRO.-trlo; 1.45
gTamofoonplaten2.00 handwerkcursus3.00
vrouwenhalfuurtje; 4.00 ziekenuurtje; 5.00 handen
arbeidcursus voor de jeugd; 5.45 Dick Vos (viool),
Mieke Scager (viola d'amore en altviool), Anny
Moret (cello) ;6.45 gramofoonpl.7.00 vragenhalf-
uurtje; 7.30 politieberichten; 7.45 persberichten
van het Ned. Chr. persbureau; 8.00 concert Char-
loi's Chr. Mannenkoor o. 1. v. J. P. A. Kriek;
8.40—9.10 mr. C .Zevenbergen: De Staatstheorie
van het Fascisme; 10.05 Vaz Dias; 10.1511.30 gra
mofoonplaten.
Hilversum (1875 M„ 160 K. H.) Uitsl.
AVRO.-uitzending: 8.0010.00 en 10.15 gramofoon
platen; 10.3011.30 orgelconcert Fr. Hasselaar,
Boris Lensky (viool)11.30 over Betuwsche novel
len, van Cremer; 12.00—2.00 Kovacs Lajos cn
orkest, draaiorgelmuziek2.303.00 gramofoonpl.;
3.00 modepraatje door mevr. I. de Leeuw van
Rees; 3.30 gramofoonpl.; 4.00 ziekenuurtje door
mevr. A. van Dijk; 5.00—6.00 Omroeporkest; 6.00
sportpraatje H. Hollander; 7.30 dr. P. H. Ritter
Jr.: klassieke voordracht; 8.00 gramofoonpl.,
praatje door mevr. X. de Leeuw van Rees; 8.15
10.30 aansl. Concertgebouw Amsterdam, Con.
certgebouw-orkest o. 1. v. N. Treep. Soliste Cec.
Hansen (viool); 10.30 Vaz Dias; 10.45—12.00 gra
mofoonplaten.
Daventry (1554.4 M., 193 K. H.) 11.05—11.20
lezing; 12.20 orgelspel; 2.20—2.50 gramofoonpl.;
4.05 dansmuziek; 4.50 orkest; 5.35 kinderuurtje-
6.20 berichten; 6.50 zang door Evelyn Arden en
George Parker; 7.10 lezingen; 8.20 orkest, D Lab-
bette (sopraan), Orrea Pernel (viool), Katharine
Goodson (piano); 10.00 berichten; 10.20 lezing-
10.40 concert. Instrumentaal kwintet; 11.20—12 70
dansmuziek; 12.20—12.25 televisie.
P a r y s (Radio Paris 1725 M., 174 K. H 8 05
en 12.50 gramofoonplaten; 4.50 concert; 6 50 gra
mofoonplaten9.05 concert; 9.50 gramofoonpl.,
viool-3oli, viool en piano. n
Langenberg (473 M., 6v4 K. H.) 7 25-8 20
10.3512.15 en 12.30 gramofoonplaten- 125—2*50
orkest; 2.50 gramofoonplaten; 5.20-620 orkest en
soli8.20 orkest. Daarna berichten en tot 11.20
orkest; 11.2012.20 gramofoonplaten.
Kalundborg {1153 M„ 260 K. H 1 12 25—2 *>0
orkest; 3.20-5.20 orkest en zang; 8 35-10 35 oriTesT
en solisten; 11.20-12.50 dansmuziek
Brussel (508.5 M., 590 K. H) 5 20 orkest-
6.50 gramofoonplaten; 8.20 orkest; 9.05 causerie!
orkest en viooL
K H.) 5.20 orkest: 6.50 gra
mofoonplaten; 8.20 korzang; 9.20 gramofoonplaten.
Z e e s e n (163 5M., 183.5 K. H.) ca. 7.0O—7.50
gramofoonplaten9.20 en 10.30 schooluitzending;
lil nn nn 1') OB 1, i
Verschenen Is de Memorie van Antwoord
op het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer
nopens het ontwerp tot wijziging en ver
hooging van het tiende hoofdstuk der Rijks-
begrooting voor het dienstjaar 1931.
Verbrokkeling is inderdaad een euvel, aldus
de Minister, dat de officieele voorlichting tot
heden belet tot haar volle recht te komen. Er
gaat thans voorlichting uit voornamelijk van
twee Departementen. Die welke van het
Departement van Buitenlandsche Zaken uit
gaat en van dat van Koloniën, hebben een
zoo bescheiden omvang, dat naar die beide
zijden het gevaar van verbrokkeling niet zoo
zeer dreigt, althans makkelijk is op te heffen,
Terecht legt het Voorloopig Verslag dan ook
den nadruk op de splitsing der voorlichting
vooral over het Departement van Blnnen-
landsche Zaken en Landbouw en dat van
Arbeid, Handel en Nijverheid. Zeker zoude
men beter geweten hebben, tot welk adres
zich te wenden om voorlichting bij vragen
van landbouwkundigen en tegelijk algemeen-
commercieelen aard, indien, zooals vóór 1922
het geval was, één Departement zoowel land
bouw als handel en nijverheid behartigde.
Wanneer men ook de directie van Econo
mische Zaken aan het Departement van
Buitenlandsche Zaken in deze beschouwingen
betrekt, krijgt de Minister niet den indruk,
dat men die afdeeling met de afdeeling Land
bouw geheel op één lijn stelt. Ware het anders
dan zou gewaarschuwd moeten worden tegen
een streven om al te veel onder één Departe
ment te willen samenvoegen.
Goede medewerking van den Minister van
Buitenlandsche Zaken blijve geboden, maar
zulke medewerking kan men niet overbodig
maken door een al te ver gaande samen-
10.55 en 12.20 berichten; 12.25 gramofoonplaten; voeging van diensten onder één Minister voor
J'Ji? berichten; 2.203.20 gramofoonplaten; economische aangelegenheden.
3.20—4.50 lezingen; 4.50—5.50 concert; 5.50—8.20
lezingen; 8.20 blaasconcert; 10.20 berichten en
daarna tot 12.50 dansmuziek
Ingediend is een wetsontwerp tot verhooging
van het tarief van invoerrechten.
Blijkéfrs de Memorie van Toelichting is een
verhooging van 8 pet tot 10 pet. mogelijk,
zonder dat het ten onzent geldende normale
invoerrecht zal ophouden tot de laagste te be-
hooren, die in eenig land geheven worden. Aan
deze verhooging van het normale percentage
sluit zich dan aan een gelijksoortige verhoo
ging voor die artikelen, welke thans bij uitzon
dering worden getroffen, hetzij door een iets
lager of een iets hooger waardereoht dan 8 pet.,
hetzij door een specifiek recht.
Het bestaande tarief is derhalve verhoogd
met 25 pet., met dien verstande, dat huiten de
verhooging zijn gebleven die heffingen, welke
door haar verband met de accijnzen als oompen.
seerende rechten, van die accijnzen zijn te be
schouwen.
Met het oog op het karakter van het wets
ontwerp, dat uitsluitend ten doel heeft een
bate te verkrijgen ter versterking der middelen,
is elke Technisch© wijziging van het tarief
achterwege gebleven. De bate wordt geraamd
op f 11.000.000.
NAAR DE MISSIE.
De Z. E. pater J. Snackers uit Maastricht,
29 Juni te Parijs tot priester gewijd, voorheen
Broeder-onderwijzer in Engelsch-Voor-Indië, is
naar de Missie op Malakka vertrokken.
Een verdeeling over verschillende Departe
menten is practisch en natuurlijk. Wat er
hapert aan economische behartiging dier be
langen ban alleen door samenwerking met
die verschillende Departementen worden op
geheven. Zeker is die behartiging, zij het langs
den weg van samenwerking, beter gewaar
borgd, indien het Departement voor de econo
mische aangelegenheden volledig toegerust is
om zidh van de voorkomende zaken uit een
economisch oogpunt voldoende en tijdig reken
schap te geven. Vervolgens vertrouwt de
Minister, daj. er een bijzondere waarborg zal
verkregen worden voor een meer volledige en
Vooral meer samenhangende beoordeeling en
bewerking van de economische zaken, indien
uitvoering zal gegeven zijn aan het plan der
regeering om in te stellen een Economischen
Raad.
Behoorlijke economische voorlichting moet
voldoen aan twee voorwaarden, die van
concentratie der bestaande krachten en die
van verbetering van bet apparaat. Wanneer
thans een reorganisatie van den economischen
voorlichtingsdienst en tegelijkertijd een betere
bewerktuiging voor de economische taak der
Regeering verwezenlijkt werd, gepaard met
maatregelen voor een behoorlijke samenwer
king, dan zou de practijk zelf der dingen in de
toekomst hebben duidelijk gemaakt, wat in
zake de indeeling van Departementen ge-
wenscht, zoo niet noodzakelijk moest worden
geacht.
Samenwerking met Buiten
landsche Zaken.
Wat betreft de samenwerking met bet Depar
tement van Buitenlandsche Zaken, merkt de
Minister op, dat nu men in het Voorl. Verslag
de meening verkondigt, dat een direct contact
tusschen de afdeelingen „Handel en Nijver
heid" van het Departement van Arbeid, Handel
en Nijverheid en den consuiairen dienst niet
geschapen wordt, hij wenscht te verklaren, dat
zijn mededeeling in de Memorie van Toelich
ting het oog had op dat rechtstreeksche con
tact, waarover hij met zijn ambtgenoot van
Buitenlandsche Zaken tot overeenstemming
was gekomen. Rechtstreeksche briefwisseling
ter verkrijging van inlichtingen van den econo
mischen voorlichtingsdienst met de consulaire
posten en gezantschappen is verzekerd. Van alle
briefwisseling wordt intusschen het Departe
ment van Buitenlandsche Zaken volledig op de
hoogte gehouden. Alles wat voor goede samen
werking verlangd mag worden, wordt aldus
verkregen.
De departementale indee
ling.
Volgens zeer vele leden, is een goede econo
mische outillage der r^geering niet mogelijk,
wanneer de tegenwoordige departementale in
deeling gehandhaafd blijft.
De Minister wijst op het verschil van mee
ning in het Voorloopig Verslag aan het licht
getreden, met betrekking tot de vraag of het
vraagstuk der juiste indeeling van de depar
tementen niet moet worden voorgelegd aan een
Staatscommissie. De Minister acht op dit oogen-
blik een commissoriaal onderzoek onjuist.
Welke de beste departementale indeeling is,
vormt een vraag van te grooten omvang om ze
geheel In het licht van de gewenschte beslissing
inzake de economische voorlichting te plaatsen,
Eén departement voor eco
nomische zaken.
Uitsluitend wordt in het Voorloopig Verslag,
voorzoover meer in conereto de departementale
indeeling besproken wordt, gewaagd over de
wenschelijkheid van één departement voor
economische zaken en meer in het bijzonder
nog over de samenvoeging van de thans onder
verschillende departementen huizende afdee
lingen Landbouw en Handel en Nijverheid.
Ook de Regeering is thans te rade, dat deze
samenvoeging gewenscht is voor een goede
behartiging der belangen van den landbouw,
zoowel als van de nijverheid en den handel.
Steeds meer doet zich gevoelen de eenheid van
belangen van ons bedrijfsleven.
Speciale landbouwbelangen zonder nauwen
samenhang met de nijverheid en den handel
zijn er weinige; behartiging der economische
belangen van nijverheid en handal zonder acht
te geven op die van den landbouw is ten
zeerste ongewenscht. Niet alleen bij de inter
nationale handelspolitiek, zij het dhèr wel in
sterke mate, spreekt het belang van het geheele
NedeTlandsche bedrijfsleven als eenheid. Ter
wijl dan ook de Regeering de noodige wette
lijke maatregelen bevordert om te geraken tot
deze gewenschte samenvoeging, blijft de Mi
nister geheel in overeenstemming mot deze
plannen op behandeling van dit wetsontwerp
allen prijs aftellen.
Geen afscheiding v. Arbeid
De Regeering gaat niet mede met de in het
Voorloopig Verslag weergegeven meening, dat
de afdeeling Arbeid van de economische af
deeling ware los te maken. Dit zoude eigen
aardige bezwaren met zich brengen, daar een
behartiging van sociale en van economische
belangen in onderling verband verre te ver
kiezen is boven een zekere tegenstelling tus
schen deze belangen. Wel zal het eventueele
departement, waar landbouw, nijverheid en
handel worden ondergebracht, moeten worden
ontlast. Als het meest geëigende beschouwt
de Regeering overbrenging van de afdeeling
Volksgezondheid en van de afdeeling Werkloos
heidsverzekering en Arbeidsbemiddeling naar
het Departement van Binnenlandsche Zaken.
Naast de economische afdeelingen van Land
bouw en van Handel en Nijverheid blijven dan
aan hetzelfde departement verbonden de sociale
afdeelingen Arbeid en Arbeids ver zekering.
Verantwoordelijkheid en
zeggenschap v. d. Minister.
In het algemeen is een opzet, welke de
economische voorlichting buiten de verantwoor
delijkheid en de zeggenschap van een Minister
zoude plaatsen, ongewenscht. Te meer klemt
dat echter, wanneer de Regeering zelf voor
haar eigen arbeid en beleid naar een hetere
outillage zoekt en de reorganisatie dusverre
te huiten gaat het verschaffen van antwoor
den op vragen over economische zaken. Zelfs
het reageeren op dergelijke vragen speelt zich
niet af in den" vorm alleen van een schriftelijk
antwoord. Menigmaal, en niet het minst in
Iandbouwaangelegenheden, wordt de inlichting
in een meer actieven vorm verschaft. Zulke
arbeid, welke nochtans economische voorlich
ting is, kan buiten verantwoordelijkheid en
zeggenschap van een Minister moeilijk plaats
hebben. Hoeveel te meer echter als het doel
van het verzamelen van gegevens niet alleen
de voorlichting van het publiek beoogt, doch
Te Haanrade werd plechtig de eerste steen
gelegd voor de nieuwe H. Hartkerk.
evenzeer bestaat in het inzicht verschaffen aan
de Regeering over het economische leven, over
mogelijkheden ter bevordering daarvan in ver
hand zoowel met tijdelijke maatregelen als met
maatregelen van meer bljjvenden aard.
Handelsverdragen.
Zoo goed als onder den Minister van Buiten
landsche Zaken de vertegenwoordiging in het
buitenland moet blijven ressorteeren, zoo zal
door dien Minister de onderhandeling over
handelsverdragen formeel ook dienen te ge
schieden. Alles wat voor de Nederlandsche
belangen op economisch gebied gewenscht is
en nagestreefd moet worden, dus het materieele
van de handelsverdragen, moet worden ver
zorgd onder de verantwoordelijkheid van den
Minister van Handel en Nijverheid, die
daartoe na de reorganisatie heter in staat
zal zijn. Intusschen zijn de formeele en de
materieele zijde der bedoelde onderhandelin
gen zoo innig dooreen geweven, dat slechts
voortdurend en volkomen overleg tusschen de
beide departementen en hun verantwoordelijke
hoofden de gewenschte oplossing kan brengen.
Met verscheidene leden, die in het Voor
loopig Verslag opmerkten, dat het onderhavige
ontwerp feitelijk niets anders is dan een ver
betering van de afdeeling Handel en Nijver
heid, gaat de Minister geheel accoord.
Aanstelling directeur-gene
raal.
Instemming ontmoet de aanstelling van een
directeur-generaal. Bij de practische uitvoering
zal die aanstelling dan ook het begin en het
uitgangspunt vormen.
De Economische Raad.
Bestuur en centrale commissie.
Omtrent het huishoudelijk gedeelte van de
Maandag te Utrecht gehouden eerste alige.
meene jaarvergadering ontvingen wij nog het
volgend communiqué. Een twintigtal organi
satieis en stichtingen had zich reeds als lid opge
geten. Na eemige wijzigingen werd het huls.
bondei ijk reglement goedgekeurd. Hierbij wees
mevr. v. Lent v. d. Sohrieok op de giroote wen
schelijkheid om de wijkverpleegsters wegens
deze uitbreiding barer sociaal hygiënische taak
ook naar evenredigheid te honoreeren.
Het bestuur werd met een drietal personen
aangevuld, zoodat het nu ais volgt is samenge
steld; ©erelid Jhr. Mr. Ch. Buys de Reeren
hrouck; voorzitter; Mr. J. R. v. Schaak 's-Gra-
vembage; mgr. prof. dr. J. Hoogveld, Nijme
gen; prof. dr. E. Carp Leiden; mr. W. Ummels
s-Bosoh; prof. dr. F. Reels Utrecht; prof. mr.
W. Pompe Utrecht; prof. dr. Th. Rutten Nij
megen; mej. N. A. C. Crielaers Amsterdam;
dr. L. Mestrom Apeldoorn; dr. Schim v. d.
Loeff Venray; directeur C. Terwisscha v.
Scheltinga Utrecht en dr. C. T. Korteuhorst
te Vuight, secretaris. Geestelijk Adviseur is
prof. mr. W. Duynstee C. se. R. te Nijmegen.
In de Centrale Commissie, die de praktische
werkzaamheden zal organiseeren, zullen zit
ting nemen de le geneesheer-directeuren der
geneeskundige inrichtingen van St. Anna en
St. Seawatius te Venray; van „Voorburg'' te
Vught; van „St. Jozef" te Apeldoorn; van de
beide inrichtingen „Santa Maria" en „St. Bavo"
in Zuid-Holland en „St. Wdllihrond" te Helloo
in Noord-Holland; benevens de heeren dr. C.
T. Kortenhorst, Vught; Terwisscha v. Schel
tinga, Utrecht; Christ, Udenhout; Lathouwers,
Gt. Mi eh iels Gestel; v. d. Heuvel, Grave; Voes-
termaus, Venlo; dr. Verhoeven, Den Haag; mr.
Lamers, 'sjBosclh; prof. Rutten, Nijmegen;
Zuster Alpheuse, 's-Bosoh; mej. Haye, Amster
dam Pottere, Breda en Frater Hlorianus te
Boxtel.
De uitslagen van de op de Westeinder Plassen
gehouden wedstryden der Kon. Ned. Motorboot
Club luiden:
Handicap voor vaartuigen tot 12% M. lengte:
1. Cormoran van C. F. Antheunissen, Den Haag;
2. Beppie van M. C. van Wyk, Botterdam; 3.
Andora van J. Sap, Den Haag.
Jachten boven 12% M.1. Mawy, van E. W.
Beumer, Wassenaar; 2. Teddy II van J. F. Min-
k-en, Amsterdam.
Kampioenschap van Nederland deelneming 3
sea-eagles: 1. ir. W. F. stoel Wzn., Alkmaar, ge
varen door G. J. Schepers; 2. L. F. W. Straeter,
Bussum; 3. J. de Sutter, Hillegersberg. De groot
ste snelheid was 41.77 K.M. gemiddeld per uur.
Handicapwedstryd voor Maaskruisers: 1. Ma
rina, H. de Heer te Rotterdam; 2. Martina van
N. G. van Nahuys, Rotterdam; 3. Puut van P.
Kole, Den Haag.
Handicapwedstryd voor open motorbooten: 1.
ir. W. J. Stoel Wzn., Alkmaar; 2. L. E. W. Strae.
ter, Bussum. De Djema van dr. J. Blomberg uit
Den Haag raakte defect.
H. D. V. S.
Wat den Economischen Raad betreft, deze
zou voor economische aangelegenheden kunnen
beteeken-en, wat de Hooge Raad van Arbeid
reeds is voor sociale zaken. Een te groot aantal
leden moet worden vermeden. Daarbij is het
niet de bedoeling den Economischen Raad op
te bouwen op het beginsel van vertegenwoor
diging, zooals de Hooge Raad van Arbeid is
opgetrokken. Op de basis van deskundigheid
zal slechts een beperkt aantal personen, be
voegd iu vragen, rakend© den landbouw, de
nijverheid en den handel moeten zitting heb
ben.
Overwogen zal moeten worden of alle op het
gebied van economische zaken adviseerende
commissiën en raden moeten in stand gehouden
worden.
In werking treding van de
wet.
Bij het ontwerp zooals het was ingediend,
was uitgegaan van de gedachte, dat de nieuwe
dienst in 1931 nog ongeveer een half jaar zou
werken. Zooals de zaken zich thans laten aan
zien, verdient het de meeste aanbeveling, om,
ale de wet tot stand komt, aan het einde van
dit jaar over te gaan tot benoeming van den
directeur-generaal.
H. D. V. S. zal in de competitie met hetzelfde
elftal uitkomen als waarmede zy in de wedstryden
om den Zilveren Bal heeft gespeeld. De midden
voor van Oort zal echter door van Es vervangen
worden.
De Engelsch-Indische hockey-ploeg, die in het
komende seizoen een tour door Europa zou ma
ken, heeft in verband met de hooge kosten daar
van afgezien. Ze is nu voornemens, voor de Olym
pische wedstryden de Los Angeles nog Australië
en Nieuw-Zeeland te bezoeken.
NEW-TORK, 15 September (H. N.). Tot van
nacht 3 uur plaatselyke tyd waren geen nadere
berichten van het vliegtuig van Rody en Jo-
hanssen ontvangen. Het vliegtuig is sedert gis
terenmiddag niet meer gesignaleerd. Onder nor
male omstandigheden zou de afstand van Kaap
Race tot New-York, een afstand van 1760 K.M.,
vannacht om 2 uur afgelegd kunnen zyn.
BERLIJN, 15 September. (H. N.). Uit New-
York wordt geseind dat tot vanmorgen 9 uur
M. E. T. geen nader bericht van de vliegers Rody
en Johanssen was ontvangen. De vliegers hebben
tot 10 uur benzine aan boord.
NEW-YORK, 15 September. (H. N.). Volgens
de weerberichten moeten de Duitsche vliegers
Rody en Johanssen met sterken tegenwind te
kampen hebben gehad, zoodat hun aankomst te
New-York, welke tegen middernacht verwacht
werd, een vertraging van enkele uren zal onder
gaan. Op het Roosevelt-vliegveid wachtte een
groote menigte tot na middernacht tevergeefs op
de aankomst. Boven het vliegveld hing een dikke
mist, welke echter volgens de opvatting der des
kundigen geen bezwaar voor de landing zal op
leveren. De Amerikaansche ochtendbladen hou
den zich uitvoerig bezig met de vraag, welken
koers de vliegers by de heerschende atmosfe
rische moeilijkheden, storm en mist, genomen
kunnen hebben.
NEW-YORK, 15 September (H. N.) Over de
Duitsche vliegers Rody en Johanssen verkeert
men nog steeds in het onzekere. Alle landings
plannen aan de Oostkust van Amerika berichten,
dat zy niets vernomen hebben. Ook de nasporin
gen hebben tot nu toe niets opgeleverd.
ROTTERDAM, 15 September. (Veillngsvereeni-
ging „Vrye Aardbeienveiling Charlois"). Stok-
pnncessen 17—23, uien 3—3.50, gele savoye kool
1.50-3.10, roode koolf 1.02-1.90, eigenheimers
3.90-4.40, poters 2.90—3.10, Beurré Hardy le
soort 23—25, 2e soort 10—13, spinazie ƒ9 12
Gieser Wildeman 68, alles per 100 kg. bloem
kool le soort ƒ10.30—13, 2e soort 4.80—7, 30
soort 2.503.40, andyvie 1.702, groene savoye
kool 4.405.70 per 100 stuks, tomaten A 5.90
—6.60, B 4.80—5.60, C 4.10—5.70, CC 1.80—2.30
per 100 pond.
ROTTERDAM, 15 September. (Coöp. Tuinbouw
veiling „Rotterdam en Omstreken" G.A.) Holl.
kaskomkommers le soort 8.108.50, 2e soort ƒ2.40
3e soort 1.60, Holl- platgl. komkommers le soort
3.807.70, 2e soort 1.603.70, 3e soort 0.80
1.80, bloemkool le soort 911.60, 2e soort 2.50
6.50 per IOO stuks, sla ƒ1.403.70 per 100 krop,
spinazie 9.10—19.10, postelein 710.90, pronk-
boonen 1015:30 per 100 kg., peen 25.50 per
100 bos, snyboonen 2147 ct., Duitsche princes-
seboonen 1222 ct., stamprincesseboonen 1724
ct., stok- 21—33 ct. per kg., andyvie 1.202.40
per 100 struik.
Voor de ^ssdaagsche wielerwedstrijden ln
Amerika zyn reeds de volgende data definitief
vastgesteld.
Chicago van 714 November, New-York van 28
November5 December, Chicago van 613 Fe
bruari en New-York van 27 Februari—5 Maart.
De uitslag van de 15e ronde was
Niemzowitseh wint van Flohr, Colle verliest
van Bogoljubow, Asztalos remise met Maroezy,
Stoltz remise met Kostichde partyen Tartako-
werAljechin, PircSpielmann en Vidmar
Kashdan afgebroken.
De 16e ronde had tot uitslag:
Aljechin remise met Asztalos, Maroezy remise
met Vidmar, Flohr remise met Pirc, Spielmann
verliest van Stoltz, Kostich wint van Tartakower,
Kashdan wint van Colle; BogoljubowNiemzo
witseh afgebroken.
In de hangpartjjen verloor Kashdan van Tar
takower en speelde hy remise met Asztalos.
HANSWEERT, 15 September 1931.
ROTTERDAMIdeaal, MarkusCoratle,
Touw; Flandria, Zwittink; WERKENDAM: Suc
ces, Koster; MAASBRACHT: Margaretha, van
Houwelingen; 's-BOSCH: Pirola, van Streun;
AMSTERDAM: Onderneming, Smit; MAAS
SLUIS: Anjo, Mookhoek; HANSWEERT: 3 Ge
broeders, de Lee; WEMELDINGE: Vertrouwen,
Schipper;
DUITSCHLAND: s. Ryn Schelde 20; Baden
42, RossMadeleine, NauwelaartsMannheim
204, Muller; Edelweiss 17, Sehladt; Adrien, de
LeegeHonnete, PolsAntonio, Abrahamse
Edelweiss 8, van Ruyssevelt; Virginie, de Zeeuw;
St Geertruydts Bronne, Moray;
BELGIë: Anna 2, Tempelaars; Neeltje, Grin-
wis; Globo, van Schyndel; St. Anna 1, de l'Or;
Cupido, de Bot; Johanna, Heeren; Alliance, de
Vos; Maria Antonia, Maes; Texaco 3, Varse-
veld; Poolster 2, Borms; Pauline, Sterlin; Cla.
sina. Zuurmond; Joko, van Parys; Johanna, de
Haas; Binnenvaart 28, Vergeer; Gadang, Key-
zer; Adriana, de Looy; Prudentia, Muler; Oc
tant, Gunster; Terneüzen 2, den Dikken; Ma-
tliilcie. Roovers; Bergen op Zoom 6, LandaBe-
ranger, KrebsAmbulant, de Voogd-v d Straa.
ten: Machienstëen 14, van Troost; Baden 65" 'At-
Wetzel; Libra, Minga; Frans, van Gameren;
Fluviale 38, de Zeeuw; Justine, Gorter; Maria,
Boxes; 2 Gebroeders, Broeksma; Wajang, Mel-
sen; Aljo, van Messem; Lucienne, van Ruyse-
velt; Diderot, Maas; Sani 12, Detmers; La Voi-
sier, Driessen; Luctor, de Brauw; Bertha, Cop;
St Therese, Verstraten; Alice, Verbeeck; Hardi,
Luyks; Clementine, van Dinteren; St. Antonius,
van Ballegoy; Albicore, Tronkoe; Fluviale 26,
van Boven; Besiam, van Strydonck; De Hoop
Oose; Nomade, Wendt; Ida, de Ridder; In Deo
Confido, Brouwer.
Weekbericht van 6 tot en met 12 September 193L
De aanvoeren van zeezyde bleven gering.
De scheepsruimte bleef by weinig vraag naar
alle richtingen voldoende beschikbaar. De stem
ming bleef lusteloos.
Erts naar Ruhrhavens en Horl/Grimberg kwam
niet aan de markt. In de afgeloopen week werden
dus geen ertsvrachten genoteerd.
Naar den Boven-Rijn betaalde men voor: hout
naar Waldhof maximum ca. 50 ct. per last; kolen
naar Strassburg 65 ct. per last.
Het sleeploon varieerde tusschen het 27% en
40 ets. tarief.
De waterstand bleef wassend. Zoowel naar
den Boven- als naar den Beneden-Ryn werd op
vollen diepgang afgeladen.
In de Ruhrhavens bleef de algemeene situatie
nog steeds ongewijzigd. De vrachten ondergin
gen geen verandering. Voor Rotterdam bleef deze
genoteerd op Mk. 0.60 per ton inclusief sleeploon.
Vrij naar het Duitsch.
VAN
2.) II.
Vandaag heb ik haar gezien, jullie origi-
neele vriendin, waarvan jullie me zooveel ver
teld hebt.
Raiger zei het onverschillig-weg, na de lunch,
toen zij alle drie, slaperig van de broeiende
hitte, op de veranda zaten.
Aanstonds richtten zich twee paar oogen vol
verwachting op hem. Allan vergat de „Times",
en Grace hield een oogenblik op met er over
na te denken, of het waar was, dat James
Cook naar Engeland zou worden overgeplaatst.
In haar bogen zou dat het grootste verlies ge
weest zijn, dat Indië ooit geleden had. Zy
hield van hem, en tot voor korten tijd scheen
hij die gevoelens ook te beantwoorden
Nu? vroegen broer en zuster als uit één
mond.
Nu, ze is werkelijk mooi. Enorigineel.
Ik trof haar juist, toen ze een inlander afran
selde.
Alleen maar mooi?
Allan's blauwe oogen sperden zich wijd open
van verbazing.
Je vindt Anda Korwilb alleen maar mooi?
Mensch, ben je dan blind?
Koude spot blonk uit de oogen van den
dokter.
Wie, ik? Het lijkt me veeleer, dat jij, beste
Allan
Allan's bleek gelaat, met de vrouwelijk zachte
trekken, werd rood.
Nu ja, ik ontken het niet, ik houd van
haar. Het beeld van Anda is voor mij mijn
heele leven lang geweest als de zon, die met
haar stralen aan alles pas bekoring geeft. Als
kleine jongen hier op Ceylon, toen op het Col
lege in Oxford, later in Berlijn, toen wij elkaar
leerden kennen, altijd was mijn hart vervuld
van de gedachte aan hadr. Ik geloof, dat iedere
inlander twee mijlen in de buurt weet, dat ik
sinds de laatste drie jaar alles doe, wat ik
kan, om haar maar te treffen
Dr. Raiger streek langs zijn blonden baard.
Toegegeven dan, zij is als de zon, mooi, en
geheimzinnig. Maar: koud als de midder-
nachtszon, die straalt, zonder te verwarmen.
Grace's zachte blik volgde een wilde duif,
die schuw om een struik met bloesems, blank
als albast, vloog.
Ik geloof niet, dat Anda koud is, zei ze.
Alles is bij haar ingehouden gloed, en onbegre
pen kracht. Misschien heeft men haar alleen
maar een verkeerden weg gewezen
Haar vader? vroeg Raiger, meer uit be
leefdheid, dan dat hij werkelijk belang stelde.
Die, en de gouvernante, die hij voor haar
gekozen heeft, miss Jobb. Zij rust© in vrede,
maar ik geloof, dat bet niet bepaald een geluk
was voor Anda, dat die naar villa „Habsburg"
kwam.
Zei u niet, miss Grace, dat Mr. Korwilb
een Duitscher is?
Een Oostenrijker, ja. Hij en vader waren
de eerste planters hier.
De Duitscher is anders meesta; nogal warm.
Het verwondert me daarom, dat juffrouw Kor
wilb, ondanks haar Duitsche afkomst, zoo
weinig Duitsche eigenschappen schijnt te heb
ben.
O. haar moeder was geen Duitsche. Kor
wilb, die heel jong meer dan dertig jaar ge
leden hier naar toe kwam is hier later
getrouwd met een vrouw uit de huurt. Heele-
maal een huwelijk uit berekening. Hy was
rijk geworden, wilde een eigen huishouding
oprichten, en moest achtereenvolgens zeven
knechts wegjagen, omdat ze niet eerlijk waren.
Vader heeft het ons dikwijls lachend verteld:
„Toen nam hij een vrouw, om zijn knechts te
bewaken, onderwijl hij op de plantage bezig
was". Ze is al een paar jaar later gestorven,
bijna gelijk met mijn moeder.
Raiger streek andermaal langs zijn blonden
baard, terwijl rijn oogen in de verte staarden.
De dochter van een halfbloed dus! Zou die óók
zoo trotsch en onbekommerd haar eigen weg
gegaan zijn? Had het meisje die uitdrukking
van hddr, alsof ze zeggen wilde: „Denk n maar
vooral niet, dat ik zoo'n zacht poesje ben als
andere vrouwen Grace was geheel en al
het tegendeel: zacht, lief, ietwat schuw en ge
reserveerd, wat een onuitsprekelijke betoove-
ring met zich bracht. Tegenover zulke vrouwen
was het tenslotte nog te begrijpen, dat een
man dwaas genoeg was, om zijn vrijheid ten
offer te brengenEen glimlach speelde om
zijn fijn besneden lippen, met een nauw merk
baren trek van egoisme. Hij natuurlijk niet;
daar was bij veel te verstandig vooren veel
te veel op zijn gemak gesteld.
Ze verwachten ons daarginds, op „Habs
burg", zei hij ten laatste.
En hy verheugde er zich in stilte op, dat hij
dat onzydige wezen verder in oogenschouw
kon nemen. Vrouwen, die niets van liefde wil
len weten, en het huwelijk als een ramp be
schouwden, moest je toch als onzijdige wezens
beschouwen, nietwaar?
Grace en Raiger zagen zwijgend neer op het
dal. Zij stonden aan den rand van een groote
tank, die Philips Korwilb op een heuvel had
laten aanleggen, teneinde in tijden van droogte
de laag gelegen thee-plantages van water te
kunnen voorzien. Lotosbloemen dreven op
groene bladen aan de oppervlakte, en de
cocospalmen aan den oever weerspiegelden
baar sierlijke kruinen in bet heldere water.
Op eenigen afstand beneden hen zaten de an
deren In de schaduw van een grooten brood
boom, aan welks takken de groene vruchten
hingen, zoo groot als het hoofd van een
man. De diepe, welluidende stem van den heer
des huizes, en zijn behaaglijk lachen, drong nu
en dan tot de beide anderen door, tegelijk met
Mona Swift's schellen kinderlach.
Hij heeft het menigmaal koud, bij al zijn
nuchtere onverschilligheid, had Grace van Kor
wilb gezegd. Ik geloof, dat hij zich o zoo graag
nu en dan heimelijk aan de idealen van anderen
zou willen koesteren.
Raiger vond dien kraefbtigen oergezonden
man, met den scherpen blik en het vaste zelf
vertrouwen, een pracht mensoh. Heelemaal niet
cynisch, maar alleen verstandig. En tegenover
dames ongetwijfeld beminnelijker, dan rijn
dochter tegenover mannelijke gasten was....
Wat luisterde hij geduldig naar de opvattin
gen van Mrs. Swift, en trachtte hij die op de
hoffelijkste wijze te weerleggen! Opvattingen
over liefde en huwelijk natuurlyk. Mona
Swift's stokpaardje. Dit naieve wezentje, met
de roodblonde krulletjes en de donker blauwe
kinderodgen, die diep in hun kassen lagen, ge
loofde in allen ernst ondanks haar dertig
jaar, en een volstrekt niet rooskleurig huwe
lijksleven, zooals Mrs. Caird tenminste verze
kerde aan de „ééne, groote bestemming".
Etihel Caird zat er heimelijk bij te gapen.
Goede genade, wat was Mona weer vervelend!
Alsof het huwelijk ook het gelukkigste hu
welijk ooit anders dan vervelend kon zijn!
Ethel en haar man leefden met elkaar als
duiven d.w.z. de een liet den ander doen,
wat hij wilde. Maar nooit zou zij, Ethel, zoo
kinderachtig zijn, om het huwelijk daarom te
prijzen als het aangenaamste, wat er bestaat.
Men trouwt tenslotte, omdat het zoo hoort. En
dan doet men verder zyn plicht, óók omdat het
zoo hoort. Wat hoefde men daar nog veel over
te praten? Natuurlijk, beschouwingen, als Anda
ze weer met fonkelende oogen ten beste gaf,
waren gewoonweg ellendig.
Voor een vrouw, lieve, merkte Ethel op
haar trage, slepende manier op, is er geen beter
richtsnoer, dan altijd dót te doen, wat In fat
soenlijke kringen is toegestaan. Ik wou, dat je
dat eindelijk eens begreep. Buitengewoonheden
zijn nooit damesachtig.
Anda's donkere oogen fonkelden spottend.
Ik doe altijd, wat me op een oogenblik
invalt. En men mag alles doen, wat men kan
en wil, zoolang het fatsoenlijk is.
Wat een verschrikkelijk kind!
Ethe! sloot de oogen. Daarom zag ze niet, hoe
haar broer, wiens grijze, andere zou koude
oogen thans vlammen schoten, zich naar Anda
toeboog, terwijl hij zachtjes zeide:
Heelemaal myn beginsel. En als men wil,
kan men zelfs uit de koudste rots vonken slaan.
Dat was het oogenblik, waarop Grace met een
matten glimlach naar Raiger opkeek, en hem
vroeg, of hij niet met haar naar boven wilde
gaan, naar de watertank, waar het uitzicht
prachtig wasEn Raiger, die een sprakelooze
woede In zich voelde opkomen, zonder te weten,
waarom, volgde haar terstond.
Neen, hij paste niet bij dat gezelschap. Onuit
sprekelijk dwaas en walgelijk leken ze hem alle
maal, daarginds. Allan met de lijdende uitdruk
king van een ongelukkige liefde; dan die sla
perige Mrs. Gaird, stijf en vervelend zoo lang
als ze was. Mona Swift, het typische vrouwtje,
dat op een man uit is (ergens zou er wel een in
het net blijven hangen) dan die brutale James
Cook, met zijn -oogen, die eT uit zagen, of ze
van glas waren, zoo koud was de glans, die er
in lag, en die toch eensklaps vonken konden
schieten, en tenslotte dat schepsel, die Anda,
die zich zoo verheven achtte boven alles, meer
in het bijzonder boven al het vrouweiyke, ter
wijl zij todh zelf een der schooneten van haar
sexe was
Ik zal u een beetje oriënteeren, rukte
Grace's stem hem los uit zijn gedachten. We
staan hier zoo ongeveer in het midden van het
eiland. Daarginds ligt de spoorweg van Kandi
naar Matalé. Kandi ligt dddr. Als we eens een
keer Mrs. Caird gaan opzoeken, moet u natuur
lijk den tempel zien, daar. Er is een heele
verzameling „heilige" boeken in-dien tempel.
Aha, de kronieken van Ceylon zeker, die
op strooken van palmbladeren geschreven zijn?
Ja. En dddr, nog meer naar het Zuiden, lig
gen de hoogste bergtoppen, o.a. de Adamspiek.
Westelijk daarvan ligt Colombo. Maar het
prachtigste, wat Ceylon den vreemdeling kan
aanbieden, ligt in het Noorden: de oude ruïne
steden. Daarvan zeggen oude Ohineesche kro
nieken, dat de gouden tinnen van de tempels
en paleizen zich tegen den hemel weerkaat
sten, en dat niets op aarde de pracht van die
steden nabij kwam.
Zij sprak op moeden, onverschilligen toon,
bijna als een gids van beroep. Ook Raiger was
er niet geheel bij. Onverschillig dwaalde zijn
blik van het Zuiden naar het Noorden. Dan
bleef hy in het Westen rusten.
En dien kant uit zijn dus de Wedda's? Die
interesseeren me het meest, die arme over
blijfselen van een volk, aan welk waarschijnlijk
ééns al het land van Ceylon toebehoorde.
Nu, ik begrijp eigenlijk niet, wat u aan
die mensdhen interesseeren kan. Ze zien eruit
als wilden; vuil, behaard...
Hij lachte verstrooid.
Er zijn van die komieke snuiters, juffrouw
White, die meer belangstelling hebben voor
alles, wat „wild" is, dan voor beschaving. Toen
we elkaar drie jaar geleden in Berlijn leerden
kennen, kibbelden we daar óók al over, weet
u nog wel? En u noemde mij zelf een „wilde"
omdat ik, van alles en iedereen teruggetrok
ken, als een kluizenaar op mijn studeerkamer
hokte. Toen dacht u zeker wel niet, dat we
elkaar op Ceylon zouden terugzien?
Neen. Maar ik was erg blij, toen u Allan
schreef, dat u ons zou komen opzoeken; Hoe
kwam u eigeniyk tot het besluit, om eens een
kijkje van de wereld te gaan nemen?
Hij liet den helderen blik van zijn staal
blauwe oogen peinzend in de verte staren.
Hoe ik tot dat besluit kwam? Als ik dat
zelf maar wist. Misschien, omdat u mij zooveel
over Ceylon verteld had Toen u vertrok
ken was, leek het mij opeens heel eenzaam in
Berlijn. En ik dacht zoo: de tropen, dat moet
toch iets heerlijks zijnEn op zekeren keer
's nachts, had ik een vreemd gevoel, alsof ik in
een doodkist lag, en ineenschrompelde, en a!
maar kleiner werd, al maar uitgedToogder
Afschuwelijk! Droomde u dat?
Neen, ik lag wakker. En het was, alsof
een stem in mijn binnenste zei: g)a yje kist
toch open, en kijk eene, hoe de lente bloeit
Het was toen lente geworden. Sindsdien bleef
het onrustig in me: een lust om te reizen en
te trekken; een smachtend verlangen... En
toen een paar maanden later een brief van
Allan kwam, dacht ik opeens; Nu ga je er op
uit, de tropen eens in, en je vrienden op Vic-
toria-huis eens opzoeken
Hij hield op. Van beneden waar een witte
japon tegen den stam van den broodboom
leunde, klonk een schel en honend gelach. Dat
vrouwen zoo koud kunnen lachen! Ook Grace
kromp ineen. Dan gingen zy langzaam, als bij
afspraak, naar beneden.
Anda was met Cook en Allan verdwenen,
Ze beeft natuurlijk weer ruzie gemaakt,
legde Ethel Caird uit, en is toen weggerend.
James en Allan vanzelfsprekend achter haar
aan.
Ze zei het bijna verwijtend. Anders was Jamei
altijd met Grace gegaan. "Waarom is dat an dei»
geworden? scheen haar blik te vragen.
(Wordt vervolgd).
