DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
STADSNIEUWS
54ste JAARGANG
WOENSDAG 16 SEPTEMBER 1931
No. 16131
BUKEAU KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. 68085
r. K. BOND VOOR GROOTE
GEZINNEN
DE HUURDERSSTAKING IN DE
GORZEN
het k. r. o.-orkest
gezelschap
UIT WADDINXVEEN
DE 12E VOLKENBONDS
VERGADERING.
DE ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
UIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
HET BANKET DER JOURNALISTEN.
Curtius' vleiende ivoor den over
Briand
NOTEERING MOUTWIJN
SPIRITUS
EN
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAM SCHE COURANT bedraagt, franco
bt) vooruitbetaling:
Per drie maanden f 3.26; per maand t
per week 26 cents.
B£) bezorging franco per post be*ra*^
abonnementsprijs per drie maanden
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds
bureau Koemarkt 4 verkrijg 6 cents
per stuk.
GIRODIENST No. 81440.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels: f 1.66, elke regel meer 26 et»
Bi) contract aanzienlijke reductie.
Geen prijs ver hooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarlet.
Liefdadlgbeidsadv. hall tariel. Voor Liefdadig,
heidsadvert. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën: 6 regels f 0.60; 10
regels 1.—; 15 regels f 1.60, bö vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
POSTCHEQUE- en
=========L^rïria f 500— bii overlijden door een ongeval; 500.— bij verlies van beide handen, voeten of oogen; 250.— bij verlies van één hand, eén voet of een oog; 150.— bij verlies van een duim; 75.— u-j van een wij»
Gratis-OngevallenverzeK - alle vingers van een hand; 25.— bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad worden afgedrukt
bij verlies van een wij»
bij verlies van eiken anderen vinger
verlies van twee voorste ledematen alle vingers van eftn hand, 25.
5(1.- bij
viniter
Algemeene vergadering
In de bovenzaal van den R. K. Volksbond
hield de plaatselijke afdeeling van den R. K.
Bond voor Grooite Gezinnen gïsteravani een.
algemeene vergadering. Wegens het aftreden
van den voorzitter, den heer Willemse, werd
de vergadering geleid door den heer F. A.
Hakkaart, le secretaris. In zijn openingswoord
vrees deze op de ernstige economische tijden,
die meer dan ooit de noodzakelijkheid van het
bestaan van den Bond, zoowel voor bet geeste
lijk als tijdelijk welzijn der leden bewijzen.
Spreker wees dan nog eens op doel en streven
van den Bond, een bond waarvan alle Katho
lieke ouders, die de Katholieke huwelijks
moraal uitdragen, deel kunnen uitmaken. Hot
huwelijk en het gezin in eere herstellen, in den
geest van den encycliek Castii Connublt, dat
moet bij ons staan op de eerste plaats.
Spreker ging dan de oorzaken van bet Neo-
Malthusdairmsme na, een leer die tot dteperen
grondslag slechts heefit weelde- en genotzucht,
en haalde dan in het kort aan waarop de leer
van Mal thus, betreffende de bevolkingstoename
volkomen schipbreuk heeft geleden. Als veten-
schappelijk stelsel heeft die leer volkomen af
gedaan.
Naast de handhaving van de waardigheid van
huwelijk en gezin en de bestrijding van het
Neo-Malthusiianisme staat 't tweede doel van
den Bond, de behartiging van de stoffelijke
belangen van het gezin. Ook hier lig*. het
heele program vain den Bond in de encycliek
„Casti Oonnubii" omsloten.
Spreker merkte dlan op, dat WjvoorbeeJ e
schoolgeldregeiling hier nog niet is zooa. s ze
boort; de tarieven, der bedrijven dienen
worden verlaagder dienen woningen ge ouw
■"oor groote gezinnen. Landelijk word ges. ree
maar een noodzakelijk Rijksklndertoe® ag om s.
Spreker gaf tenslotte een kort ver oop vum c e
afdeel tag van den Bond tn onze stad. Veel werd
reeds voor de leden tot stand gebracht, veel
moet nog worden bereikt. Een zeer bijzonder
woord van dank wend gebracht aan comité,
leidsters en leiders van de R. K. Einder-
vacamtiespelen.. Dank ook aan kapelaan Bek
kers voor zijn kracbtligeu steun. Stevige actie
staat op het naaste program; dan een kinder
feest, een kerkelijk triduum ter gelegenheid
van het eenjarig bestaan enz-
Het propagandistisch woord van den waar
nemend voorzitter werd met daverend applaus
beloond.
De voorzitter deelde voorts mede, dat de
Vereeniglng zich aangesloten heeft bij de K.
S. A., waardoor de leden toegang hebben tot
de door die organisatie in den winter te hou
den onitwikkelingsavondien.
Bij de ingekomen stukken was een schrijven
van den heer Willemse, waarin hij bericht dat
hij wegens verandering van werkzaamheden tot
zijn spijt zich genoopt ziet ontslag te nemen
als voorzitter.
Het triduum, tegen den winter te houden,
zal ook dienstbaar worden gemaakt aan propa
ganda voor aanwerving viain nieuwe leden.
Na eenige discussie werden statuten en Huis
houdelijk reglement mat enkele kleine wijzi
gingen vastgesteld. Eveneens werd goedge
keurd het reglement der commissie voor t-ieun.
verleening aan gezinnen van leden.
De heer Steens bracht dan een woord van
hulde en dank aan den afgetreden voorzitter,
wiens besJu.it om af te treden enkel is inge
geven door zijn liefde voor de afdeel ing, wier
belangen hij door zijn veranderde werkzaam
heden niet meer naar zijn wenscben kan be
hartigen. Hij Is met hart en ziel propagandist
voor de afdeeling geweest. Het bestuur en de
leden zijn dankbaar voor hetgeen hij voor de
afdeeling heeft gedaan (Applaus).
Het bestuur stelde daarop den heer Hakkaart,
secretaris, als caindidaat van het voorzitter
schap voor. Bij stemming bleek deze met bijna
algemeene stemmen te zijn gekozen. De heer
Hakkaart nam onder dank voor bet ln hem
gestelde vertrouwen de benoeming aan.
Tot leden der oommissie voor de kascontrole
werden benoemd de bee-ren Landsbergen,
Schoenmakers en de Winter.
Bij de geanimeerde rondvraag maakte de
heer Willemse van de gelegenheid gebruik om
te danken voor de hartelijke woorden over
hem geuit en zijn volle medewerking voor zoo-
■yier hem mogelijk is ,ook voor de toekomst toie
te zeggen.
De voorzitter deelde nog mee, dat het be
stuur ten spoedigste een adres zal richten tot
den Raad betreffende een schaolgeldiregeling
waarin rekening wo'rdt gehouden niiet met het
aantal schoolgaande kinderen, doch met het
aantal kinderen ten laste van het gezin.
Met een woord van aansporing tot vergroo
ting van het ledental, dat thamis 360 bedraagt,
sloot de voorzitter de vergadering.
H.D.V.S. VERLAAGT DE TOEGANGS
PRIJZEN VOOR WERKLOOZEN
Naar wij vernemen heeft het bestuur van
Hermes-D.V.S. besloten aan de Schiedamsche
werkloozen op vertoon van hun z.g. „stempel
kaart" voorloopig als proef bij den 1© thuis
wedstrijd van het le elftal tegen betaling van
0.25 toegang te verteenen tot de rang „staan
plaatsen van 0.45". Zoowel de georganiseerde
als de ongeorganiseerde werkloozen kunnen
hiervan profiteeren.
R. K. HANDELSAVONDCURSUS
DE HANZE
De R .K. Handelsavondeursus De II an zo be
gint dit jaar met een aantal leerlingen van
63. Zelden is het aamtal zoo hoog geweest. De
eerste klas zal niet minder dan 23 leerlingen
tellen. Geen wonder dat 't bestuur over dezen
toeloop, welke bewijst dat steeds meer ouders
het belang van een dergelijke ontwikkeling
voor hun kinderen inzien, uiterst tevreden is.
Nieuwe leerlingen kunnen zich alsinoh aan
melden aan de Openbare School, Singel 19,
eiken Maandag, Donderdag of Vrijdtag, 's avonds
van 7 tot 10 uur.
Uitzetting der stakers
Gisteren berichtten we, dat op last van den
kantonrechter die huur stakers T. v. D., F. v.
D J. J A B P. D„ B. S. en J. K. C. ln de
Fernissche straat, het zoogenaamde Fort, alle
eigendom van de Maatschappij voor Onroerende
Goederen te Delft, hadden te verlaten..
Daar het vermoeden bestond, dat hedenmor
gen met de uitzetting een begin zou worden
gemaakt, waren vanmorgen reeds tal van
nieuwsgierigen naar de Fernissche- en Rhoon-
schestraat gestroomd, om te zien wat er stond
te gebeuren. Enkele ramen van woningen waren
dichtgespijkerd. Dat was alles wat er te zien viel
behalve dan de exploten van deurwaarder De
Groot en aansporingen van den Rotterdam-
scben Huurdersband, afdeeling Schiedam, om
lid te worden.
Tusschen het publiek bewogen zich ook een
aantal communieten, o.a. het raadslid Oollé.
Hedenavond zal, maar wij vernemen, de com
munistische partij in gebouw Eendracht een
vergadering houden, waar de raadsleden Fre-
nay en Collé over de huurdersstaking het woord
zullen voeren.
Vanmiddag om twee uur zouden een viertal
gezinnen uit hun woniing wonden gezet. Een
gezin heeft het op uitzetting niet laten aan
komen; een tweetal aitdere hebben dien tijd
tot morgen om hun woning vrijwillig te ver-
laten.
Het was tegen dien tijd een groote drukte.
Van den gewsl van een der hulizen aan de
Rhoonscliestraat bengelde een pop, waaronder
de woorden: „Het lot van den huurdief", waar
mee blijkbaar hoewel een beschuldiging van
huurdiefstal absoluut geen steek bleek te hou
den die Schiedamsche oprichter der woningen
van Mij voor Onroerende Goederen te Delft is
bedoeld.
Een groote politiemacht had tegen twee urn-
de Pernissohestraat afgezet, terwijl de toe
gang nog bemoeilijkt werd doordat aan beiide
zijden een zware vrachtauto was neergezet.
Aanwezig waren o.m. de commissaris van
politie, de heer Ellenberger, de hoofdinspecteur
Dasoul en de beide inspecteurs Blomsma en
Kloezeman. Het publiek in de straat hing uit
de ramen maar hield zich volkomen rustig.
De uitzetting welke eerst betrof den bewoner
van no. 16 ben., T. v. D., werd onder leiding van
deurwaarder de Groot door een drietal helpers
voltrokken. De bewoners zelf boden geen tegen
stand maar staken ook geen hanid tot hulp uit.
FIRMA H. H. DE KLERK ZONEN
Eenigen tijd geleden viel het- de firmanten
van de Fa H. H. de Klerk Zn. te Rotter
dam op, dat het gemeemtebesituur va.n Schie
dam niet bij de pakken neerzit. Een oude,
doch tevems een wereld-bekende stad, wist dit
gemeentebestuur op lofwaardige wijze in en
kele jaren zoo uit te breiden en te modernlsee-
ren, dat de Rotterdamsohe firma's ten behoe
ve van hun steeidis groeiende ciëntele gaan in
zien, dat ze in Schiedam een zaak moeten
gaan vestigen.
De sedert tal van jaren gevestigde firma H.
H. de Klerk Zn., wel'ke firma de grootste
speciaal tapijt', meubel en beddenlhuizen te Rot
terdam en elders heeft, is één van de eerste
die 'daartoe overgaat. Op de Broersvetlt is
heden doqr deze firma geopend een modern
tapijt, meubel en beddenhuis. Voorloopig be
slaan de boven- en beimedenmagazijnen een
ruimte van pl.m. 600 M2.
Op de parterre vindt men uitgebreide af-
dieelingen met de nieuwste Wilton, Axminster
enTapis Beige-karpetten, diverse soorten loo-
pars, een groote sorteering gordijnen, vitra
ges, DaitoMeeden, inlaid, linoleum, vloerzei
len, eein groote afdeeling bedden, matrassen,
dekens wiegen enz.
In het fraaie benedenmagazijn zijn onderge
bracht de afdieelingen salon, eet- en slaapka-
mermeubelen, schrijfbureau's, kinderwagens,
ledikanten enz. Het loont de moeite een en
ander in oogensiöhouw te gaan nemen. Zonder
verplichting tot koopen is elke bezoeker wel
kom.
Gedurende de openingsweek is het gebouw
des avonds schitterend geiliumineerd.
Voor kennismaking ontvangt iedere kooper
een aardig aandenken, waaronder hijzonder
mooie etsen van oude Schiedamsche stadsge
zichten.
Bouwkundige voor het interieur van de
zaak was de heer S. J. M. Hoogwegt; het
schilderwerk leverde de decorateur de heer
van den Bonden en de electrische verlichting
de fa. van Rietveld en Bornkamp.
R. K. WERKMEESTERSBOND
Koperen jubilé
De R. K. Werkmeestersbond, kring Schie
dam herdenkt Zondag zijn 12%-jarig bestaan.
Om 8 uur zal in de bovenzaal van bet Bonds-
gebouw een feestvergadiering worden gehou
den. waarin als spreker zal optredian de heer
H. J. v. Zwieten, bondsbesituurdier, terwijl de
voordrachtkunstenaar J. Brink den avond zal
opluisteren.
Het concert dat door het K.R.O.-orkest, onder
leiding van Joh. Gerritsen op 3 November in
den R. K. Volksbond zal worden tein genooTe
gebracht, zal naar wij vernemen, door den
K.R.O. worden uitgezonden
FRITS BOUWMEESTER TOONEEL-
Het is het bestuur van den R. K. Volksbond
wederom mogen gelukken het bekende Bouw
meester -gezelschap bereid te vinden op Zondag
8 Nov. a.s. 6€xi opvoering te gevon.
Opgevoerd zal worden „Storm", van Willem
v. Rijn. een spel uit het sociale leven in vier
bedrijven. Reeds in vele plaatsen had Bouw
meester met de opvoering van dit nieuwe too
neelwerk veel ©uccos.
SERENADE
Ter gelegenheid van de opening vau de
Klerk en Zomeu's magazijnen aan de Broers-
vest zal hedenavond omstreeks half negen door
O. B. K. een seremaidie wordten g-ebnacht
EERSTE schied. schaakvereeniging
Maandagavond hield E. S. S. haar jaarver
gadering in Musis Sacrum. Uit de jaarverslagen
van secretaris en penningmeester bleek eeu ge
zonde groei der vereeiniging. De resultaten der
competitiewedstrijden en roassakampen tegen
Spangen waren echter minder bevredigen». Met
een waardleerend apeechje overhand igde die
voorzitter den zilveren wisselbeker aan J.
Nieswiaag, den eersten bekerhouder.
De winterwedstrijden zullen weer gespeeld
worden volgens Zwitsersch systeem, terwijl in
de competitiewedstrijden van den N. S. B. met
2 tientallen zal worden uitgekomen.
De bestuursverkiezing bracht geen verande
ring, zoodat het bestuur als volgt blijft samen
gesteld: J. Verbuirg. voorzitter; L. M. Smit,
le secretaris tevens vice-voorzitter; J. Nies
waag, 2e secretaris; N. v. Heiningen, penning
meester; J. Penning, commissaris van
materiaal.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 1315 September
GEBOREN: Arte, zoon van B. F. J. van den
Hoek en A. J- Weergang, Fabristraat 50
Adrianus M. A., zoon van M. van der Minnen
en A. Tak, Oosterstraat 94 Matthijs, zoon
van F. A. Coster en D. T. van Rijswijk, Bilder-
dijkstraat 5 Klaassiee, dochter van H. Vled-
der en H. Ketelaar, Kam. Onneslaan 88.
GEHUWD: A. J. M. E. Gommers, 27 jaar en
M. L. Bijvoet 28 jaar.
OVERLEDEN: J. Ollefers, 18 jaar, Hoofd
straat 175 M. C. de Klerk, 3 jaar, Station
straat 75.
DISTRICTS-ARBEIDSBEURS
Aangeboden arbeidskrachten: glasblazers;
stellers; aamvangers; indragers; boekdrukkers,
letteraetters; betonwerkers; grondwerkers-
lood- en zink werkers; metselaars; opperlieden;
schilders; stukadoors; timmerlieden; ïjaer-
vleohters; kistenmakers; kuipers; mach._hout-
bewerkers; mandenmakers; borstelmakers
modelmakers; meubelmak erskleermasers
kappers; geschooide metaalbewerkers in vrij
wel alle vakken; banketbakkers; brood bankers,
brandiersknechits; diistillateursknechts; mon
ters; slagers; tuinliedencontroleurs; mata-zijn
personeel; pakhuisknechts; vertegenwoordi
gers; winkelbedienden; chauffeurs; expeditie-
knechts; kieMners; kraandrijvers; schippers
knechts; transportarbeiders; varensgezellen;
voerlieden; wakers; zakkendragers; incas
seerders; kantoorbedienden; teekenaars; tech-
nikers; portiers; fabrieksaTbeiders(sitórs)
losse werklieden; cartonnagewerksiters; win
keljuf f rouwen en werksters.
AANRIJDINGEN
Gistermiddag is de 25-jarige J. G. S. op
den Rotterdiamsdhen dijk toen hij met zijn
fiets tegen een daar staand hek stond, aan
gereden door een van Rotterdam komenden
auto, die uitweek voor een autobus en daar
bij over het trottoir reed.
De besturder van den auto reed door, doch
het nummer is aan die politie, die een on
derzoek instelt, bekend.
Gistermiddag is de 14-jarige C. de W-, uit
Rotterdam op de Koemarkt van een rijdenden
vrachtauto, waarmee hij van Rotterdam ge
komen was, gevallen, waarbij hij werd aan
gereden dloor een luxeauto. De bestuurder
daarvan J. W„ Uit RuT.terd'am, wist door
krachtig remmen te voorkomen, dat de jon
gen werd overreden. Hij liep thans een bloe
dende wonde op aan het hoofd en de rech
terhand. Door de politie aan de Broersvest is
hij vetbonden.
ZAKKENROLLER
De heer W. K. K. deed gisteravond bij de
poilitie aangifte, dat diien middag in den trein
van Den Haag naar Schiedam hem zijn porto-
monnaie met ongeveer 35 is gerold.
ONGEVAL
Door de politie aan den post Groote Markt
is gisteravond verbonden de I2-jarige A. v.
K., diiie op het Oude Kerkhof miet het hoofd
tegen een rijwiel was opgeioopen, waardoor
hij een bloedend wondje aan het- hoofd opliep
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 12 Sept. Aangekomen: s.s
Gaasterliand, van Rotterdam, om te 'dokken in
de Willhelmlmalhaven.
SCHIEDAM 16 Sept. Aangekomen: Dui'Jsch
S.S. Havensitein, met stukgoed van Antwer
pen, Lettlsch s.s. Onda, van Galais om kolen
te bunkeren in de Wilhelminataven.
SCHIEDAM, 14 Sept. Vertrokken; s.e. Gaas-
terland, naar Rotterdam; Noorsch s.s. Alfred
Nobel, naar VlaardlingenEng. m.s. Narenta
naar Rotterdam
IN STUDIE
De patronaiatsjongens hebben onder leiding
van den heer W. Klaverveld in studie „de
Wraak der Kabouters" van P. fr. Servatius
DIEFSTAL
Door de politie is alhier aangehouden en in
bewaring gesteld de los-werkman A. van D
wonende alhier, die er van verdacht wordt zich
schuldig te hebben gemaakt aan diefstal van
een twintigtal fuiken ten nadeele van v. d. G.
eveneens alhier. Een gedeelte van de visch-
fuiken Is reeds in beslag genomen.
Onder den druk der tijden.
Toen voorzitter Titulescoe vanmiddag aan
het einde der algemeene beschouwingen over
het beleid van den volkenbond zijn voldoening
erover uitsprak, dat de gedelegeerden aan zijn
wensch hadden gevolg gegeven om ertoe mede
te werken ,dat de algemeene debatten In deze
ééne week konden worden ten einde gebracht
deed de voortreffelijke president mij even den
ken aan Rostand's Chantecler. die immers ge
loofde, dat de zonsopgang een gevolg van bet
hanengekraai was! Ik vrees, dat de algemeene
malaise en het gevoel van eigen machteloos
heid, om door een redevoering of een voorstel
iets tot verzachting van de crisis bij te dra
gen, méér dan de aansporing van den voorzit
ter de hoofdreden is, waarom deze algemeene
beschouwingen reeds ln een record-tijd konden
worden ten einde gebracht.
In mijn voorbeschouwing wees ik erop, dat
de vooruitzichten, dat de twaalfde volkenbonds-
ergadering eenig belangrijk resultaat zou kun
nen tot stand brengen of zelfs maar eenig
vooruitzicht op spoedige verbetering openen,
somber waren. Toen ik als objectief beoor-
deelaar van den toestand mij gedwongen ge
voelde met bedroefd hart op deze vooruitzich
ten te wijzen, waren er hier nog eenigen, die
de hoop toch niet wilden opgeven, dat het sa
menzijn van zooveel ministers en zoovee! knap
pe parlementsleden, deskundigen, enz. niet zou
beëindigd worden, voordat een grootscb plan
was gemaakt, dat de wereld naar betere tij
den zou kunnen leiden. De nood der tijden
zou, redeneerde men, deze zonder eenig vast
plan bijeengekomen staatslieden en deskundi
gen, wier oprechte goede wil (mits men maar
zelf niet te veel offers behoeft te brengen!)
niet te betwijfelen is, nog wel met een heilige
geestdrift weten te bezielen, zoodat zij niet
naar huis zouden gaan, zonder de wereld eenig
troostrijk vooruitzicht te hebben geopend!
Het is helaas te vreezen, dat ook diegenen
die het vóór de opening der volkenbóndsver-
gadering hier heerschende pessimisme niet
konden deelen, thans zich zullen gedwongen
gevoelen te erkennen, dat hun verwachtingen
inzake het ontstaan van een uit bezieling ge
boren nieuw plan van actie of zelfs maar om
trent het verwekken van een betere, moedge
vende internationale atmosfeer niet zullen ver
wezenlijkt worden. Dat is de droeve waarheid,
die de vijfdaagsche algemeene beschouwingen
ons helaas geleerd hebben.
Dat men „den volkenbond" niet voor dit
droevig resultaat en evenmin voor de vele mis
lukte economische volkenbondsconferenties uit
den laatsten tijd verantwoordelijk mag stellen,
is duidelijk. Briand, minister Beelaerts van
Blokland, Paul Hijmans, Lerroux, Motta en an
deren hebben overtuigend dit weder uiteenge
zet. De volkenbond heeft geen zelfstandig le
ven, is geen superstaat; de volkenbond is
niets anders dan een verzamelwoord voor de
thans na Mexico's toetreden (een der heel wei
nige lichtpunten van deze week!) 55 staten,
die deel ervan uitmaken. Een tekortschieten
van den „volkenbond" is de schuld van de
staten zelf, waarbij in den boezem vaD een
staat nu eens de regeering, dan weder de be
volking, meestal beide tezamen, de voornaam
ste verantwoordelijkheid voor het falen dra
gen.
Diegenen, die in deze tijden van teleurstel
ling over hetgeen te Genève geschiedt, of beter
gezegd, niet geschiedt, een gewoonte ervan
maken, om op den „volkenbond" te schimpen,
geven meestal zelf niet te kennen, wat zij
eigenlijk onder volkenbond verstaan! Nu eens
meenen zij daarmede het ln het volkenbonds
gebouw onder sir Eric Drumond's werkende
ambtenarencorps, dat echter juist herhaalde
lijk uitnemende ontwerp-convanties heeft uit
gewerkt en andere voorstellen van groot be
lang gedaan, die helaas dan door de regeerin
gen verworpen werden! Een andermaal bedoe
len zij, die tot den volkenbond" verwijten
richten, met dit woord de „voikenbondsgedach-
te", en daarop heeft de Spaansche minister
van buitenlandsche zaken, Lerroux (die met
den tweeden gedelegeerde, de Madariaga, oud-
directeur van de ontwapenings-afdeeling van
het volkenbonds-secretariaat, een aanwinst
voor de volkenbondsvergadering is), zeer zui
ver geantwoord, dat de volkenbondsgedachte
op het beginsel van internationale samenwer
king berust en dat men de volkenbondsgedach
te dus zeer zeker niet verantwoordelijk mag
stellen voor toestanden, die juist ontstaan zijn
en gehandhaafd blijven wegens onvoldoende
-nternationale samenwerking! Briand en de
andere verdedigers van den volkenbond heb
ben bovendien terecht de vraag gesteld of de
toestand niet nog veel verontrustender zou
zijn, of wellicht de dreigende ineenstorting on
zer beschaving niet reeds voltrokken zou zijn,
indien er geen volkenbond, dus geen volken
bondssecretariaat en geen internationale-sa-
menwerking-door-den-volkenbond zouden be
staan hebben en bij het heiaas steeds verder
afglijden op den weg naar den afgrond ook de
remmende kracht van de wijze raadgevingen
van volkenbondsdeskundigen en van ministers
bijeenkomsten ontbroken had!
Deze misschien te lange beschouwing over
de verhouding tusschen den volkenbond en de
tegenwoordige crisis valt niet buiten het kader
van een brief over de algemeene beschouwin
gen in de volkenbondsvergadering. Want, zoo
als ik reeds aangaf, tal van sprekers hebben
een groot gedeelte van hun rede aan dit onder
werp gewijd. Dat zij daarbij den „volkenbond"
tegen misplaatste verwijten in bescherming
hebben genomen, heb ik hierboven trachten
uiteen te zetten Dat zij zich daarbij echter
hebben laten verleiden, om 'n te optimistiscihen
toon over den oogenblikkelijken toestand en
minder toe te juichen. Een te groot optimisme
kan even fnuikend zijn als een defaitistisch
pessimisme, dat natuurlijk wel te onderschei-
de toekomstvooruitzichten aan te 6laan, is
den is van het pessimisme van een jounalist.
die een objectief beeld moet geven, hoe hij den
toestand aanschouwt. Een te groot optimisme
en een defaitistisch pessimisme beide leiden
tot een onvoldoenden drang tot actie; de opti
mist, zooals Briand, is geneigd met een zekére
luchthartigheid de gevaren over het hoofd te
zien; de pessimist denkt „het helpt toch niet".
Do pessimisten, die in de volkenbondeverga
dering ook niet ontbreken, hebben hun pessi
misme zelfs zoo ver gedreven, dat zij zich
niet eens meer de moeite gaven te spreken;
de optimisten hebben het bij een geloofsbelij
denis in de volkenbondsgedachte en bij een' al-
gemeenen vagen wensch dat wel weder betere
tijden zullen aanbreken, gelaten. Noch door
het een, no-dh door het ander is de wereld gé-
baat. En zoo komt het, dat de algemeene be
schouwingen in de volkenbondsvergadering
een hoofdzakelijk - onbevredigenden indruk
hebben achtergelaten, ook op hen, die zooals
de schrijver dezes heel weinig ervan verwacht
hadden, doch ondanks hun pessimisme omtrent
hetgeen ons te wachten stond toch tegen
beter weten in nog altijd hoopten!
Er waren eigenlijk slechts drie redevoerin
gen, dio geheel in overeenstemming waren met
den ernst van den tijd en waarin men, ook
door den toon waarop zij uitgesproken werden,
den drang naar snelle actie gevoelde, de rede
voeringen van Grandi, lord Cecil en Curtius.
Zooals men ziet. drie die niet tot de minsten
behoorden. Zij verdedigden alle drie hetzelfde
program: nauwere economische aaneenslui
ting, herziening van de internationale-schulden-
en-herstel-regeling, belangTijke vermindering
van bewapening als resultaat vau de in Fe
bruari beginnende ontwapeningsconferentie en
als eerste onmiddellijke stap tot herstel van
het vertrouwen (en het daardoor weder in om
loop brengen van het kapitaal) en tot verboo
ging van de kansen der ontwapeningsconferen
tie een afspraak, om van thans af tot aan het
einde der ontwapeningsconferentie de bewape
ning te land, ter zee en in de lucht op geener
lei wijze te versterken.
Het veelbeteekenende ijzige zwijgen van
Briand over dit aanvankelijk door Grandi in
overweging gegeven en daarna door Cecil en
Curtius ondersteunde denkbeeld (dat vervol
gens con c ret en vorm aannam, zij het ook slechts
in den verzwakten vorm van een „wensch"
in de resolutie van de delegaties van Neder,
land, de Scandinavische Staten en Zwitser-
land) heeft helaas er niet toe bijgedragen de
atmosfeer ter volkenbondsvergadering te ver
beteren. En terwijl ook verder een voorberei
dende bespreking-Briand-Curtius over het be
zoek der Fransche ministers aan Berlijn niets
meer dan een vagen wensch in de mond van
Briand en Curtius beiden voor een Fransch.
Duitsche toenadering heeft ten gevolge gehad
werd de atmosfeer helaas op den allerlaatsten
dag der algemeene beschouwingen nog wat (ge
lukkig ln een niet al te sterke mate, naar
men hopen mag) verslechterd door de rede.
voering van Curtius, die in Fransche kringeD
met heel weinig sympathie ontvangen is.
Laat mij terstond zeggen, dat de schuld
voor deze ontstemming aan Fransche zijde
niet in de eerste plaats bij Curtius rust. De
Duitsche minister heeft meer dan eenig an
der spreker een precies, waarlijk constructief
plan voor internationale samenwerking ontwik
keld, dat voor diegenen, die aan de zoo hoog
noodige actie boven fraaie woorden de voor
keur geven, een weldoende afwisseling was na
algemeenheden, die wij hier deze week moesten
aanhooreo. Dat hij daarbij op zoo zakelijk
drogen toon sprak en niet zoo een gemoede
lijke causerie als Briand hield, sproot wel in
de eerste plaats hieruit voort, dat Curtius
den diepen ernst van het oogenblik scherper
inziet dan Briand, ook omdat Duitschland heel
wat meer dan Frankrijk onder den nood te
lijden heeft Bovendien echter is de persoon,
lijkheid van Curtius nu eenmaal anders dan
die van den „charmeur" Briand. Is het dan niet
beter dat ieder op zijn eigen wijze praat Al
geef ik toe, dat een paar vriendelijkheidjes aan
het adres van den Franschen staatsman wel
gewenscht waren geweest 1
Verwacht wordt: Zwakke, veranderlijk©
wind, morgennevel, later helder tot lictUt be
wolkt, droog weer, weinig verandering in tem
peratuur.
v
Fietsers en motorrijders lichten op van
's avonds 7.44 tot 's morgens 6.07.
lederen Woensdag om hall negen bestuur»
vergadering van het afdeelingsbestuur van den
N. R. IL Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedams- Mannenkoor" (dirigent Paul v,
d. Putten). Groote zaal van den R. K. Volk»
bond.
lederen Woensdagavond van 8 tot 10 uur ln
den R. K. Volksbond gelegenheid tot het af
halen van naaiwerk voor de Theresia-vereenl-
ging.
lederen Woensdagmiddag van 33% uui
gelegenheid tot afhalen van Naaiwerk voor de
Missienaaivereeniging, Korte Kerkstraat 4.
lederen Woensdagavond halt 9 verplichte
bijeenkomst St. Jos. Gezellen, Schiedam I, Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70. Conferentie
over: Populair Godsdienstige Onderwerpen,
door den praeses.
lederen Donderdagavond van 810 uua
repetitie Polyhymnia. R K. Volksbond.
lederen Vrijdagavond van half 9 tot half 11
repetitie Koninkl. Zangvereentging Schiedam'»
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed.
Flipse. Gebouw R. K. Volksbond.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. K. Bond
van Houtbewerkers, Meubelmakers, Behan
gers en aanverwante vakken ,,St. Antonlus"
Van half 8 tot half 9 zitting van het bestuur
Gelegenheid tot aanmelding van leden.
Donderdag 17 September
Vergadering R. K. parochiale propagandaclub
Sint Jan, Musis Sacrum. Haif negen.
Zondag 20 September
Feest vergadering R. K. Werkmeestersbond
ter gelegenheid van het 12%-jarig bestaan.
Bovenzaal Bondsgebouwaanvang 8 uur.
Zondag 11 October
Gezellen dag. Propaganda-bijeenkomst. Toe
spraak pater L. Biesita O.P., directeur van De
Liebaart. R. K. Volksbond.
Zooals reeds in het ochtendblad van heden
werd gemeld, heeft gisteren de internationale
unie van bij den volkenbond geaccrediteerde
journalisten 't traditioneele volkenbonds-noen-
maal gegeven, waaraan werd deelgenomen door
de presidenten van de volkenbondsvergadering
en van den raad, de vertegenwoordigers van al
le raadsleden, de secretarissen-generaal van
den volkenbond, de directeur van 't internatio
naai arbeidsbeureau en talrijke gedelegeerden
en persvertegenwoordigers
Het woord werd gevoerd achtereenvolgens
door Titulescoe en de vertegenwoordigers der
groote mogendheden. In alle toespraken kwam
de gedachte tot uitdrukking van de a.s. ont
wapeningsbesprekingen en -de noodzakelijkheid
van een onvoorwaardelijk welslagen der ont
wapeningsconferentie.
Lord Robert Cecil verklaarde, dat ontwape
ning de eenige, werkelijk ernstige en duur
zame garantie is voor den algemeenen vrede
Briand besprak de vredesgedachte en ver
klaarde, dat de vrede onder de volkeren on-
danks alle moeilijkheden groote vorderingen
heeft gemaakt en het thans nog moeilijker is
oorlog te voeren dan vroeger. Dit is in hoofd
zaak te danken aan het bestaan van den vol
kenbond, die groote verdiensten voor de mensch
heid heeft. De tot nu toe verrichte voorbe-
reidende werkzaamheden wijzen reeds op resul
taat van beteekenis. De oorlogsidee moet voor
eeuwig begraven worden en er zal niet meer
gezegd mogen kunnen worden, dat de oorlog
een geoorloofd politiek middel is.
Indien 60 volken, zeide Briand. zich ter ont
wapeningsconferentie vereenigen, zouden zij
eenstemmig moeten besluiten, den oorlog als
ongeluk voor de menschheid voor eeuwig te
doen verdwijnen.
De Duitsche minister van buitenlandsche
zaken, dr. Curtius, zeide aan de hand van een
teekening op het menue, welke een optocht van
alle bekende Europeesche politici in pelgrims
gewaad aangeeft, met Briand aan den kop
waarbij deze hoog van een rots neerziet op
het „beloofde land", dat uit deze teekening
16 Sep t.: Groote Schouwburg, Der Zigeu
nerbaron (Mainzer-theater) 8 uur (voor volw.)
17 Sept.: Groote Schouwburg, Elias weet
bet beter (Schouwtooneel) 8 uur.
18 Sept.: Groote Schouwburg, De roode
divan (Rott. Hofsitadtooneel8% uur (voor
volwassenen) Groote Kerk, Orgel voordracht
J. H. Besselaar Jr., 8 uur.
19 Sept.: Groote Schouwburg, De roode
divan (Rott. Hofstaditooneel) 8% uur (voor
volwassenen).
20 Sept.: Groote Schouwburg, De roode
divam (Rott. Hofstad'tooneel) 2 uur (voor
volwassenen); Boefje (Rott. Hofstadtooneel)
8% uur.
D a g e 1 ij k s: Tivoli, De 7 sleutels van Bald-
pate (Haagscb tooneel) 8)4 uur, Zondag ook
2 uur.
Bioscopen: Goedgekeurde programma's
lot en met Donderdag 17 dezer in: Royal, Ein
Tango für d'ich (voor volwassenen); Grand
théatre, De privé-secretaresse (voor volw.)
Thalia, Afvalligen (voor volwassenen); Luxor,
Nooit meer liefde (voor volwassenen); City,
Het chantagecomplot (voor volwassenen).
SCHIEDAM, 16 Sept. Officieele noteering van
de commissie uit üe Kamei van Koupbanilu.
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pet. 8.50.
HERMAN JANSEN
Spoeling
Spoeling J 1.40.
blijkt, dat Briand geenszins in een geschokte
positie verkeert.
Dr. Curtius is bij het beschouwen der teeke-
ning veel eerder van meening, dat de politici
in gesloten gelid hun leider Briand volgen
naar een gemeenschappelijk doel. De critie-k
op den volkenbond, welke bij de bijeenkomsten
van dit jaar weer naar voren is gekomen, is
slechts te beschouwen als een toeken van libe
rale oppositie, gedragen door den wensch, deze
groote organisatie te ontwikkelen. Bij alle cri-
tiek is kenmerkend de overtuiging, dat slechts
door een nauwe samenwerking van allen de
huidige moeilijkheden zullen kunnen worden
overwonnen en de radicale verdelging van den
oorlog en daarbij het verkrijgen van een duur.
zamen vrede mogelijk zullen zijn.
