t
i
PETERKE.
i
Jij Ti?
EDELE HARTEN ONDER
DEN KRIJGSROK
iü
mfi* -
«si
I
1
WOENSDAG 16 SEPTEMBER 1931
BRABANTSCHE SCHETS
-
i
door
MARIE GIJ8EE.
Vrouwke den Bocht stond in de deur-opening
van een verzakt huisje uit te kijken; één hand
boven de oogen, de andere gesteund op de
heup. Ze had een verkommerd gezicht en haar
lichaam was gebogen, al was ze nauwelijks
de veertig voorbij. Ze had een grauwzwart
boezelaar voor eit een blauw linnen jak aan.
Telkens schoot ze weer naar binnen om het
vuur op te rakelen of te roeren in den over-
brobbelenden pot.
Een akkerland strekte zich uit achter het
kleine, schrale erfje; in vakken, fel over-
schenen door zon: een aardappelveldje
doorstippeld met zachtpaarse bloemtrossen,
een beetwortelstuk; bronsgroen en rood door
aderd nevens fijn gehalmde rogge, waarvan
de jonge aren zilvergrijs opblonken. Achter dat
bouwland lag een malsche weide. Een oud
paard stond te droomen met den kop over het
sluithek. Twee roodbruine koeien liepen rustig
te grazen en een jonge witte bok die aan
gebonden was, dartelde wat rond den paal.
Diep op den achtergrond donkerde 't zware
mastbosch met een scherpe kartellijn tegen den
glanzenden hemel.
„Kum gaauw, kum gaauw toch zoo riep
moeder de jongens toe, die op 't erfje aan
't spelen waren en elkaar met kluitjes aarde
gooiden.
„Wijd ewèg kumt Kikkers, hij kumt hier
opoan. Gaauw, vat Peterke, vat hem dan
toch Ziede hem?"
„Joa joaBikkers J"
„Gaauw 1"
„Waar brink ik hem hène riep de jongen
en hij klomperde met wijde passen over den
kluiterigen grond. „Na êt schuurke, want as ie
nou nie kumt dan kumt ie te merrege; hij
waar in de gebuurt".
Een van hen, een klein, vlug kereltje
klomperde tusschen 't bouwland naar het gras
veld, stapte vlug op den bok toe. 't Was een
grappig jong diertje dat met dwaze bokken
sprongen op hem toe liep; 't kind liet zich
uitgelaten lachend in 't gras vallen en stoeide
wat met het dier, dat hem onophoudelijk in
't gezicht lekte.
„Hij kietelt me zoo
„Vat hem dan gelijkriep moeder nog
eens; „hij kumt hier op aan. Bring hem in
't schuurke Ze liep met groote passen door
dik en dun.
„Ik krijg hem nie", lachte de jongen, „hij
kietelt me zooHij rolde met het dartele
dier over de weide, maar moeder trok met .een
ruk de ingeslagen pen uit den grond en trok
hem haastig mee door het bouwland. Met heel
haar rokkenbreedte trachtte zij 't dier aan 't
oog te onttrekken.
„Steek hem in 't schuurke riep Driek, de
oudste en hij nam met boven zijn krachten
gaande greep het dier op, duwde het in de
schuur en smakte 't deurtje toe. „Haauw den
muil nou!" zoo luisterde hij nog even toen een
dof geblaat hoorbaar werd.
Een fiets schuurde langs het venster;
iemand met een verschoten uniformpet op,
donker van uitzicht, met snorren tot lange
pieken opgedraaid, stapte af en ging binnen.
De beide jongens, die buiten gespeeld hadden,
staken hun hoofden in de deur-opening. Een
kleine hond kwam grommend naar binnen en
blafte verwoed.
„Nou, da's nou de vierde maal da 'k oe op
heeterdaad betrap En nouwaar zit dat
ondier?"
Een gesmoord blaten klonk van uit 't
schuurtje.
Rikkers keerde zich snel om. „Zeg is
effekes; mende gij d'r mijn tusschen te
vatten? Da zal oe dan lillek in d' eugskes
druppe 1) Met geweld trok hij de deur open.
De hond rende hem na; met 'n gesmoorde
vloek schopte hij 't dier weg.
Driek z'n magere knuisten hingen gebald
langs zijn lijf.
„Ik, 'k hè toch nog 'n zoer appelke mè oe
te scelle", zoo keerde hij zich naar den jongen;
joa, kek maar nie zoo venendig: van wegè
„scolverzuim".
„Ikik'k hè 't toch oan me'ne knieës",
zei Driek weifelend.
„Lariekoek, m'neer dokter gift 'r oe nie
eenskes 'n bewijs veur en bij den boer kun de
wel spaaje
„Spaaje, spaaje: 'n enkel daagske is n
bietje geholpe, wa wil da nou zegge?" zei
moeder.
,,'n Enkel daagske Joa, nou da kenne we.
Maar de zaak is aan 't rolle. Haauw den muil
toch mormel, da hè nog druktes ok", en hij
dreigde Snelleke, die maar steeds woedend
blafte naar den indringer. „Nou fooruit", hij
stampte met den voet op den grond. „Nou,
ben de van plan dat ondier binnen te haauwe
of mot dat op andermans grond blijve graze?"
„Ach manda, da bietje groes
„Bietje groes? Ik krijg van alle kanten
klachten
„Och, kum nou?"
„En wat wil de d'r dan mee; slachten?"
„Slachte, ben de nou.... slachte.... neeë!'
„Ou wurdt niks gevrage
„Ach, de jong hebbe d'r scik inHij is
zoo seeg".
Hij lachte luid op. „Daar hed-de wa van
Ge hè d'r nie veur te vrète".
„Neeë, da wit ik goed", knikte moeder.
„Te vruug of te laat, hij mot toch geslacht,
ge wit donders goed da ie grot wordt zoo'nen
dödvrèter
„Hij, hij waar bij den kippenboer verlore
gevalle, geen man gaf d'r wa veur; hij lag te
cerpeere van den honger en de gróte kaauw
teuge onzen houtmijt en noutoen hebbe
ons kijnder hem gevat en wa róme gegève en
gruun. Hed-de gij dan moar is 't hart um 'm
ewèg te scuppe
„Verkóp 'm dan, 'ne rijksdaalder bekom de
d'r altijd wel veur".
„Neeë neeë riep Driek.
Haauw oeMoei de gij oe moar mè oe
w.t
nijdig oog en een
beweging van machtsvertoon
weerhield hem 'n oogenblik.
San kóp ik wa groes, zal 'k betoale eiges
van de cente die 'k bij den boer gebeurd heb
°D?e zijn al lank verseed", zuchtte moeder,
„bij den bakker!"
De jongens, die buiten_ speelden, gooiden
met kluitjes aarde naar Rikkers.
(>Nouwa mot 'r nou?' hi] stampte
met den voet op den grond.
„Joa da wit ik nie
„Ik wil hem
„Da ga nie zeg ik oe toch!" riep ie ong»
duldig. Verkoop 'm dan Asje vandaag of te
merrege bekeurd wurdt
„Maar ze willen hem me zeg ik oe toch
„Nou, dan vooruit; ik neem hem mee en
ik zal hem zien te verköpe
„Neeë, dan goa de d'r mee na den Dommel
riep Driek.
„Ge bekomt er toch cente veur
„Ach herm zuchtte moeder
„Ge, ge zult 'm toch nie verzuipg.
„Gif me 'n snoer 'n stuk snoer zeg ik oe
toch
Driek schoorvoette naar 't verzakte schuurtje
en kwam terug met een rafelachtig stuk touw;
z'n gezicht stond strak en hij klemde de
tanden op elkaar, toen hij het hem voor de
voeten gooide.
„Waar bring de hem hène?" vroeg ie barsch.
Hij gaf geen antwoord en stak de hand uit
naar 't hem toegeworpen touw. Hij trok hem
en bond hem aan. Met de fiets aan de hand
stapte hij het erf over. De bok rukte en trok.
„Ach, wa zij de gij toch 'ne vreede mins
riep moeder en ze keerde zich wat af. Foei
toch
„Alla, fooruit van den avond bring ik oe
bescheid 1
„Ach, as ie nou moar op 'n goei plek kumt!"
De kinderen die buiten gespeeld hadden
keken toe, één stak z'n tong uit, de andere
nam dreigend een steen op. ,,'t Is ons bukske
't Is van ons
Moeder wenkte hen terug.
„Ge hoalt hem toch nie op. Hij is bekant
op den klinkerweg
Rikkers had er ondanks den tegenstribbe
lende bok een flinken gang in gezet. Nu en
dan blaatte het dier klagelijk en trachtte het
zich los te rukken, maar hij lette er niet op
en volgde het smalle binnenpad. Joanou
ineene op 't hooge huis oan; de mevrouw van
,,'t Hooge huis", hij wist raad; nou ha ie d'r
enne. Hij gink er op oan; hij kon 't toch
perbeere; ze had er enne keer na gevrage.
Hij zwenkte een breed zijpad in en ging op
,,'t Hooge huis" aan; een groote ouderwetsche
villa, half verscholen in een groep zware
beuken. Hij zette z'n fiets tegen het hek en
met den bok aan 't touw, stapte hij 't bordes
op. 't Dienstmeisje kwam te voorschijn van
achter een rhododendronboschje. Met een mee-
warigen blik naar het dier, dat grijs bestoven
erbarmelijk stond te blaten, verklaarde zij dat
mevrouw thuis was; hij moest maar een oogen
blik wachten.
Met de handen vol bloemen, vanuit eeo
rozenlaan kwam mevrouw: eene slanke
gracieuse verschijning met 'n allerliefsten lacn
om den mond.
„Wat? Wat heb je daar nou?" vroeg ze met
het oog op het dier, dat met den tong uit den
bek en op en neer gaande flanken te hijgen
stond.
„Wel, 'n bukske ze hadde mijn gezied da
gij doar wel i. ne keer na gevrage had".
„Zoo 't Is geen pracht-exemplaar
zei ze met 'n medelij denden glimlach 't dier
beschouwend.
„Nou, moar da motte nie zegge: hij is
scienwit as 't stof uit z'ne vacht is en
hu bekomt toch zoo'n scon hores Hij ging
met z'n vingers over den kop. En zeeg dat ie
is, hij speult me de kijnder, da ge d'r oarigheid
an hè
„Maak dat touw is gauw los; 't zit veel
te vast
Haastig knoopte hij 't snoer los, dat den
bok om den hals snoerde.
„Wat is er toch mee gebeurd? Heb je hem
aan den weg gevonden?ofis ie
mishandeld?" Ze legde haar bloemen neer en
kwam dichter bij den bok.
„Neeë, heele gansch nie, toch nie", zoo
richtte hij zich wat op; hij kumt van de
ermste minse die geen voeier veur hem
hebbe".
„Wat ziet ie er uit 1" ze streelde hem over
den kop: „Ach, stakker".
Hij is toch zoo zeeg, oe kijnder, die zulle d'r
oarigheid oan hebbe. As Ie wa afgebessemd
wurdt, is 't 'n scon bist".
„Van wie is ie? Van wie heb je hem
gehaald?"
„Wa?.... Wa blief mevrouw?"
„Van wie of ie afkomstig is?"
„O joavan erreme minse, van heel,
heel wijd eweg, heel van achter aan de
keikant", zoo wees ie in 't onbestemde.
>.Ja, 't lijkt me 'n verschoppeling. Arm dier!"
ze streelde hem weer over 't stoffige vacht.
„HU trilt en hij beeft".
„Scien wit da zie ik toch zoo geer voor een
bokkenwagen, nou
„Zou dat kunne? Zou ie kunnen trekken?"
„Nou, en of ie
„Hij zal toch niet stooten?"
„O, doar hè de nie veur te bange. Hij rolde
me dieë kijnder over 't groes en hij liet z'n
aige kure 2). En wa zou ie hier toch be-
komme; ge hè groes en afval van de groentes
zat. Hij is zoo zeeg".
„Nou, weet je dan wat?.... Ja.... wat,
wat.... zullen ze hem willen missen?"
„Joa, nou da wurdt hun nie gevrage. Hij
stond op 'n andermans groes. Ik had d'r
moeite mee".
„Maar dat is toch hard als ze hem graag
willen houden?"
„Da kenne ze toch noit nie of ze trekke
bij de geburen oan 't kurtste touwke. Ach,
kèk is effekes, as gij d'r Wa veur over hè?"
„Hebben de menschen 't erg noodig?"
„Nou, en of 't Is daar „van gif ons heden
ons dagelUksch bröd"
„Ach Wat zal Ik dan geven?"
„Noune gulden of vijf zulle ze geer
tusschen vinger en duim vuule".
„Nou, wacht dan even Zij verwijderde zich
een oogenblik, kwam terug en duwde hem
vijftien gulden in de hand.
„Moar toch zooveul hebbe ze gelijk nog
noit nie onder d' eugskes gezien!"
En, dit is voor jou; voor je moeite kan je
'n sigaar voor rooken. Breng het hun dan zoo
gauw mogelijk en zeg dat de kinderen wel
eens naar 't bokje moeten komen zien".
„Waar zal ik hem aanbanden?"
„Achter 't huis, midden in 't groote park.
„Nou, dan zal ie bekomme en da ge bedankt
zijt da wit-te waar?"
Vrouwe den Bocht riep haar vier jongens bij
elkaar die op den dries aan 't ravotten waren.
„De klompen uit Ik he zoo effe me'ne vloer
geboenderd en gezand 3), ge makt me alles
weer smerig". Het waren alle hoog opgeschoten
kinderen, smal en lang als gegroeid uit hun
krachten. Ze scholden op den veldwachter en
dreigden, „hem is 'ne keer erregent op te
wachten en af te ranselen".
„Ik hè gróten honger!" riep Driek; hij
schopte z'n stoel over de zanderige plavuizen
en ging zitten.
't Hè nog geen twaalf geklept; effekes zul
de nog motte wachte jong, tot vaders thuis
kumt en van uit de „geut" 4) bracht ze wat
gescheurde en verweerde borden aan en begon
in den pot te roeren.
„d'Appels by Crièste wurden al scon, 'k be
't gezien, in den boogert; rooi kleurkes hebbe
ze, scon rooi kleurkes 1"
„Ge hè 't hart nie da ge d'r op anga hew
de. Ge zie 't, mee Rikkers valt niet te speule!"
„Hij is 'ne dondersteen, da zeet alleman
alleman
„Ge zurgt moar da ge uit ze'ne weeg bleft!
Driek zwiepte met 'n stuk touw in 't rond,
zóó, zoo zou ik hem gelijk op ze'ne kop kunne
sloan".
De klink werd gelicht en vader kwam bin
nen; ook hij was mager en smal; een neer
druk lag op de schouders en z'n knieën knik
ten door, bij eiken stap.
De jongens deden met krasse uitdrukkingen
hun beklag over den veldwachter, die den bok
had weggevoerd.
„Wel verdorie!" zoo sloeg ie met den vuist
op de tafel; da's toch pofferdikke als te erg!
Da stom bist dee geen man kwoad
„Joa de jong die hadde d'r oarigheid aa&"
zei moeder enineens: ewèg. Moar
mins mè zene geweldige proat"
„Ik zal hem me 'ne steen op ze'n
„Joa, past er moar op; past er moar op:
ik zeg 't oe nou nog is ne' keer. Ge mot zoo 'ne
mins ok nog te goei haauwe ok. Hij ha 't al
gelijk op de proat da ie nog 'n zoer appelke
mee ons veur 't scelle ha. Ik hè m'n aige ok
zóó venendig gemakt moar wa doe de d'r
teuge?"
„Hij ha toch kenne waarscaawwe
„Da bietje groes op dieë gróte kamp En
dan da bist Ineene mee te sleure wit ik waar-
hène?"
„Waar gink ie d' dan mee hène?"
Ze haalde de schouders op.
,,'t Is God geklage En", riep ie met 'n
donkeren blik en 'n diepe rimpel tusschen
de wenkbrauwen: „Hij hè z'n aige nie te muye
me da zoer appelke". „Haauw de gullie oe nou
is effekes!" riep ie de zwetsende kinderen
toe. „Da's al lank uitgemakt bij de heere van
't gerecht, da scolverzuim van onzen Driek;
ik mot moete dokke en da, da, hè ik nie". Hij
maakte met duim en vinger 'n beweging a!s
telde hij geld. „Nou, joa<jan bin ik doar
me enkele dagen af. Sjef, ach herm, die goa
dan in den polder op mijn plek en ik bekom
dan toch de cente die hij veur mijn verdient
Joa, ge mot mekoare helpen; as hij nog is oit
in de mesère zit, dan doe ik gelijk wa da ik
ken, da sprekt van eiges".
„Moar heur is effekes na mijn", kwam 't
dunne piepstemmetje van Joske; „neeë heur
is?" Hij sloeg met z'n lepel op 't bord. „Is
wil veur wa geerder nie na de scol". Met z'a
magere armen trachtte hij 'n touw door midden
te trekken. „Daês sterk joa, da's um Peterke
oan te bijnde as ie trug kumt; 't kèn nie
kepot
„Nie meer na de scol en wat motte dan
anvange?" vroeg moeder. „Wa's da nou?"
„Joa, nou dan goa ik spaaje bij den boer
en dan, dan, dan bekom de gullie de cente"..
ECHTE SIOUX. Te Arnhem
Sioux Indianen, die zal
arriveerde onder leiding van hun opperhoofd White Buffalo een stam
medewerken aan de voorstellingen van het circus Sarrasani.
„Ach mennek lachte Driek, „ze kenne oe
umbloaze. Ik ken nog nie eenskes spaaie. Hü
ken nog in geen tien menute na den klinker
weg lópe
„Ge liegt!" Da ken ik goed, joa goed!
Perbeere?" en hij schopte z'n stoel achteruii
„Neeë, nou zitte blijvekwam moeder
„Ge bint aan den eet
Een donkere gedaante gleed langs hei
venstertje en een fiets werd tegen den muur
gegooid.
„Goei God, Rikkers Doar hed-de hem weer"
schrikte moeder en ze vloog op.
„Wel verduld nog toe, da ie kumt! Mijo
geen zurg; moak moar geen druktes".
„Hè ie Peterke oangebonde? Kum mee; ik
hè 'n sterke snour, bijnde ik hem zoo vast,
zóó vast gaauwkes, kum mee
„As ie niet verzópe is 1" mompelde Drie*
en hij stak z'n vuisten in den broekzakkeu
Rikkers was binnen gestapt.
„Peterke? Peterke! Waar is Peterke?" zoo
stoven de jongens op.
„Nou zoo overheerschte de zware sten:
van Rikkers al hun gepraat. Hij stond wijd
beens met den rug naar 't raam gekeerd. Ik
kum oe moar is effekes zegge, da oewen bok
al opgeborgen is".
„Hè? Wa zeg de doar nou?" Da's toch geen--
waarheid?" schoot vader uit. „Waar is ie!'
Wa hed-de gedoan?"
„Ho, ho! Gullie hl ais zoo'n hóg weurd te
voer"*. Da meksert *r hier nog moar an. Ik
hè 'm verkocht".
„Verkocht? Aan wie verkocht?"
,,'n Bietje bedoard. Ik hè 'm verkocht veur
'ne rijksdaalder en gullie weet allegaar goed
da ie nog gene cent werd is. Met gemaakte
waardigheid en tergend langzaam zocht hij
naar zijn porte-monnee en wierp een rijksdaal
der op de tafel dat het klonk.
't Bleef een oogenblik doodstil.
„Ach 't is toch sund, veur ons Peterke", ver
zuchtte moeder. „As ie nou moar op 'n gosi
plek beland is
„Hè?Wa nou? Wa zeg de?" Zoo boog
hij zich wat tot hen over.
„Béter dan hier enveül wa béter
riep hij smalend en met de diepste minachting
om zich heen ziende. Hij opende en trok dr
deur met 'n smak achter zich toe.
J1M üt i
1) In de eugskes druppe: daar zal je leelijk
van op je neus kijken.
2) Z'n eige kure: met zich sollen.
3) Gezand: met zand bestrooid.
4) Geut: doorloop, soort keukentje.
Brabantsche kap uit Vlijmen.
Koirt nadat vader Drault gestorven was, werd
zijn vrouw ziek. Zij was arm en kon zien niet
laten verzorgen, gelijk haar toestand zulks ver-
eischte; daarbij waagde zij het niet haar ziek
bed te vertalen, alvorens zij geheel hersteld
was. Het gevolg daarvan was, dat zij opnieuw
het bed moest houden en eerst langen tijd
daarna kon opstaan, terwijl haar rechterarm
met lamheid geslagen bleef.
Gelukkig onderhield baar zoon Piet door
zijn arbeid het gezin. Hot was een welgebouwde
jongen, van nature ernstig en ondernemend,
gehard tegen vermoeienis, vol liefde vooi zijn
moeder en jeugdige zuster. Verbeeld u dus
de wanhoop van het kleine gezin, toen Piet
als soldaat moest opkomen! De moeder hield
niet op te herhalen, dat zij heit besterven zou;
de kleinst» snikte, omdat zij hare moeder zag
weenon, en ook Piet weende niet zelden, wan
neer hij alleen was, omdat hij gevoelde, in
welk een ellende zijne dierbare moeder en
zuster gedompeld zouden worden.
Hij vertrok naar de kazerne zonder geld,
want het weinige dat hij bespaard had, wilde
hij aam zijn moedier geven.
De eerste maand had hij bij het regament
veel te lijden. Bij de lichamelijke ongemakken
van den krijgsdienst kwam zich 'n bittere zieLe.
smart voegen; niet de smart over gebrek aan
geld en middelen, waardoor hij zich zeer veel
moest ontzeggen, maar de smart over het
lijden zijner moeder, want hij wist, zij
weldra van alle middelen beroofd zou zijn,
en nergens zag hij uitkomst om haar voor die
ellende te vrijwaren.
Piet werd somber en zijn omgang werd on
aangenaam, omdat zijn geasit verbitterd werd
door aanhoudend denken over het lijden zijner
dierbaren. Zijn wapenmakkers zeiden onder
elkander, diat hij een veinzaard was, een
vreemdsoortig memsch. Ook scholden zij hem
voor gierig, omdat hij hun nooit eens trak
teerde,
't Is geen memsch» t i* een beest! riep
een hummer Piicard genaamd op zekeren dlag,
dat er feest gevierd was. Bn allen waren het
met hem eems; allen beschouwd,en ten laatste
den armen Piet niet meer als menschelijk
wezen. Hoe verbaasd stonden zij dan niet op
te zien, toen zij eens 's avonds na het appél ver
namen, dat men Piet op de trap had zien
weenen, terwijl hij een brief las.
Onmogelijk! zei Picard,
Ik zweer het, hernam degene, die het voor
de anderen gezien had; daar komt hij naar
boven, kijkt hem maar eena aan.
Zij, die reeds te bed waren, stonden op om
te zien.
Piet kwam binnen: zijne oogleden waren j
rood. Zonder een woord te zeggen legde hij
zich te bed. Maar langen tijd hoonde fnen
hem nog zuchten en woelen onder de dekens.
Eenligen beweerden bij hoog en bij laag, dat
hij den geheelen nacht niet geslapen had; den
volgenden dlag, toen het tijd was om op te
staan, kondien trouwens allen bemerkea, dat
bij zeer bleek was, en dia-t hij nog meer ge
weend had.
's Avonds om vijf uur verliet hij de kazerne
en keerde eerst om 9 uur vermoeid en afge
mat terug. Den volgenden dag, een Zondag,
ging hij uit, zoodira hij opgestaan wias, kwam
teru'g tegen den tijd vain het ontbijt, gilng
daarna weer uit en kwam eerst om 5 uur terug,
om de avondsoep te gebruiken, die hij echter uiit
verveling en afkeer niet kon eten. Hij ging
oogenbllikkelijk naar bed.
Die neven hem sliep, zeide:
Er hapert zeker iets aan, want gij ziet er
zoo vreemd uit?
Je, inderdaad, er hapert iets aan! ant
woordde hij op een toon van wanhoop en zoo
woest dat de andere er van huiverde. Hij hield
niet verder aan; maar toen des avonds allen
bijeen waren en Piet reeds ingeslapen was,
verhaalde hij het gebeurde.
Hij kon wel eens gek worden, meende
Picard.
En keel die chambrée, verbaasd over de
handelingen van Piet in de laatste twee dagen,
stemde in, dat het wel eens kon.
De twee mannen, die aan weerskanten van
Piet sliepen, schrikten echter bij de gedachte
raast een gek te slapen en wilden mot die
anderen van plaats verwisselen, maar niemand
wilde er iets van ho-oren. Er ontstemd een
twist en deze liep zoo hoog, diat de korporaal
tusschen beiden moest komen en dreigen met
arrest.
De twee mannen begaven zich tien laatste
ter ruste, maar niet zonder eerst uit voor
zichtigheid hun krib van die van Piet afge
schoven te hebben. Zij hadden afgesproken, dat
ieder beurtelings zou waken en opletten op het
geen er gebeuren kon.
Den volgenden morgen ging Piet uit, zoodra
hij vrij was. Ongetwijfeld was hij bij zijn terug
keer tevreden, want hij floot een lustig deuntje,
toen hij naar bed ging. Ook de volgende dagen
ging hij uit en kwam eerst laat terug. Dit
duurde de geheel» week. Voortaan bleef hij
opgeruimd en praatte gaarne; 's Zondags1 bleef
bij al den tijd in de kazerne, bezig met het
poetsen van wa,penen en kleeren en als zijn
kameraden 's avonds uit waren, benutte hij
hunne afwezigheid, om een brief te schrijven.
Een, di,e wat vroeger thuiis kwam, verraste
hem, toen hij bezig was met het adres. Piet
wenachte hem goeden avond, liet den brief
en zijn beursje onder zijn hoofdkussen glijden,
begaf zich te bed en sliep weldra in. Tegen
het uur van het appèl kwamen de soldaten
terug, uitgelaten vroolijk, verhit en spraak
zaam door het ledigen van eenige kannen in
een buiitenberberg, waar zij afwisselend ge
dronken en gedanst hadden. Zij stonden ver
baasd, toen zij merkten, dat Piet reeds Inge
slapen was, en toen zij vernamen, dat hij den
geheelen dag niet uit geweest was, schreeuw
den zij luid. Picard zeide met beslistheid:
Weest er zeker van, 't is een spion!
Eenigen profest eerden, maar hij brac in hen
tot zwijgen door te zeggen:
Nu. waarom gaat hij dan 's avonds altijd
alleen uit, terwij] hij thuis blijft op dagen, dat
wij uitgaan?
Daar scheen niets tegen in te brengen. Allen
waren het eens, dat Pieter een manier van doen
had, die volstrekt geen vertrouwen kou in
boezemen. Een ieder zei, wat hij er van dacht.
Langzamerhand had de laster de tongen ge
scherpt, zoodat men allerlei grieven opeen-
stapelde en zelfs bewijzen meende te vinden.
De vijandelijke gezindheid nam steeds toe, ma.ar
terwijl het laat was, beval de korporaal een
iedier te gaan slapen. Wie het wagen zou één
woord te spreken, zou worden opgesloten met
de beenen in het. blok. Picard kon echter niet
zwijgen en riep eensklaps uit:
Als men dien lammen spion eens volgde
om te weten wat er van waar is!
En allen riepen als uit één mond:
Verdraait ja Picard, dat la goed, ga hiean na
Doch nu werd de korporaal zóó booa, diat
niemand nog iets durfde zeggen, daar men
wist, dat hij niet met zich liet spotten.
Picard dieed gelijk hij gezegd had; hij volgde
des anderen daags „den spion". De ontdekking
die hij deed, bracht zijne hevigheid tot be
daren, verwekte wroeging in zijn hart. Hij had
n.l. vernomen, dat Pieter lederen avond ging
werken bij een tuinman der voorstad, die hem
5 franken per week betaalde, en dat hij eiken
Zondag ai dat geld naar zijne moeder zond.
De vijandelijkheid te zijnen opzichte Veran
derde nu opeens in diiepen eerbied en bewon
dering voor dat treffend voorbeeld van kinder
lijke liefde. Hij zelf, niet wetende, dat men
hem zoo kwaadwillig had nagegaan, was ver
baasd over de verandtertng die hij nu in zijn
makkers bespeurde.
Terwijl hij echter te veel van zijne krachten
vorderde, kon hij het op den duur niet vol
houden. Ais zijn kameraden teruggekeerd van
de middagoefeningien, zich de hoog moodige rust
verschaften, gtitag hij toch weer uit en rekte
zijn dag, hoe vermoeid hij ook waa^ tot, des
avonds 9 uur.
Het gebeurd» op zekeren avond, datuWj bij
het naar bed gaan pijn gevoelde in de rechter
zijdie: den volgenden morgen zond de dokter
hem ijlings naar het hospitaal.
Bij hst verlaten der chambrée was Pieter als
wanhopig en zijne kameraden, die zijn geschie
denis kenden, begrepen zieer goed de reden
zijner vertwijfeling, hij had een longontste
king. De koorts overviel hem, bleef hem voort
durend bij en nam met den dag in hevigheid
toe. Als hij ijlde, hoorde men onder een menigte
onverstaanbare woordlen altijd de namen zijner
moeder en zuster. Den achtsten dag was hij
buitengewoon opgewekt. Hij zeidte, dat hij een
brief verwachtte, en daar deze niet kwam,
wilde hij opstaan om hem des te eerdier 1» onfr
vangen. De koorts nam nog toe en men meende,
dat hij glimg sterven. Des avonds kwam de
brief eindelijk aan» maar Pieter durfde hem
niet open te maken; hij draaide den brief
naar alle zijden en keek er naar met wan-
hopendien blik. Wat zou er in staan? Ongetwij
feld verwijtingen en klachten van zijn moeder,
omdat hij geen geld meer zond. Zoo hevig sid
derde de arme jongen, diat de brief uit zijn
handen viel. De ziekenverpleger raapte hem op
en legde hem open voor hem. Er volgde een
luide kreet: de zieke wendde zijn hoofd om
op het kussen en zijne tranen stroomden lang,
zeer lang.
De koorts week, de zieke was gereld. Hij
las en herlas dien brief, waarin zijn zuster
hem als naar gewoonte bedankte voor de vijf
francs aan moeder gezonden. Hij begreep er
niets van, want hij fyad niets gezonden. Wie
had het dan in zijn plaats gedaan? Doch hoe
hij ook dacht, hij vermocht nliet de waarheid
te ontdekken; zijn hoofd was te zwak. Aeht
dagen later bedankte hem zijn zuster in een
nieuwen brief voor het geld, dot hij gezonden
had, en zoo ging het iédere week, zander dat
hij dien naam van den weldoener kon ontdek
ken. Hij vernam dien eerst, toen hij na zijn
genezing in de kazerne terugkeerde.
Wat was er gebeurd? Toen Pieter naar bet
hospitaal gegaan was .hadden zijn makkers,
bewogen met zijn bezorgdheid voor het onder
houd zijner moeder en zuster, besloten om haar
te helpen. Maar terwijl zij niet rijk genoeg
waren om iedere week 5 francs af te staan,
waren zij met den patroon van Rieter overeen
gekomen te werken, en zoo verdienden zij
iederen avond de vijftien stuivers, het dagloon
van Pieter, en zonden het trouw aan zijn moe
der.
Onder den krijgsnok, klopt dikwijls een edel
hart!
Bellicoos.
Gelezen in een dagblad van een groote stad:
„In den noordelijken sector, tusschen Breede
Hilledijk en Paul Km gerstraat wer drnet pa
trouilles gesurveilleerd. In den Zuidelijken sec
tor was het volkomen rustig docti, in den mid
densector was nog het meest te doen"
Die verslaggever is zéker in den grootien
oorlog geweest.
Een buitenkansje voor verzamelaars
en antquairs.
In de „Nieuwe Koerier" van 5 September
kondigt één notaris aan, dat hij op Dinsdag
15 September te Grathem op het terrein van
bet openlucht-spel publiek zal verkoopen de
afbraak van het „Paleis van Pilatua".
Raadsel.
Het heeft twee vleugels en elf koppen,
'n Voetbal-elftal.
