NOBEL WAS HIJ EN NOBEL WAS MEN
JEGENS HEM
Een catastrophale
koersdaling
WAT ZAL DAT
BEDUIDEN
De sombere Troonrede
bevestigd
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1931
f LIBERALE
HOFFELIJKHEID.
BENOEMINGEN
ambtsaanvaarding van den
VOORZITTER.
H. H. WIJDINGEN-
GENERAAL KAPITTEL PATERS
AUGUSTIJNEN.
EENZAAMHEID GEZOCHT EN GEWILD
HERINNERINGEN AAN MGR.
NOLENS*
DE RIJKSMIDDELEN.
DRAISfflA-vAN-VALKEriBURGS
AUGUSTUS 1931.
HET PUBLIEK
GEWAARSCHUWD
SPECULATIE A LA BAISSE.
TEGEN DE OPENBARE
ZEDELOOSHEID
HET WERK VAN DE VROUW BIJ DE
POLITIE.
1
PRINSES JULIANA TE LEIDEN.
In h«t Troonrede-artikel Tan het liberale
•weekblad „De Vrijheid" lazen wij de vo-
gende twee zinnetjes:
De De trekkingen tot ante»
zdjn gelukkig „van den d is eahteT
pelijken aard" geWeren^ N t TOOW6l
ook een - als van Frank-
5 maatregelen,
«-aren de rollen omgekeerd,
ïr^rvriendelijkat zouden be-
Louwen, Gelukkig de regeering althans
overtuigd dat „werkdadig© werkzaamheid"
Ejefbodien 'te te®en do maatregelen,
welke voortgaan het internationaal ruilver
keer te belemmeren.
Wat ïe me daarvan, Akkermans? zou
een ta Lintburg althans beroemd geworden
papegaai bier krijschend vragen,
ja, wat daarvan te zeggen?
Dat Homerus ook wel eens onder zeil ging?
Misschien.
Misschien echter ook, dat de lamlendig
heid van den eenzijdigen vrijhandelaar
blijkbaar toch ook wel eens voor het koken
de bloed wijkt.
Wij Joris Goedbloed? Inderdaad, „De Vrij
heid" zegt het scherp, maar raak. Men ver
biedt onzen invoer van steenkolen, wij blazen
wat en gaan dan weer snorrend in ons zon
nig hoekje zitten: wij hebben zelfs geen na
gels om ze te laten zien, laat staan om er
mee terug te krabben.
Terugkrabben, doen we niet, durven we
niet.
Terugkrabbelen is dus steeds het parool.
Fier is die houding zeker niet. En blijk
baar ook niet zeer profijtelijk.
Als wij eens tot Frankrijk gezegd hadden:
Gij weigert onze steenkolen, welnu, wij wei
geren even lang uwen wijn, dan ware er in
Parijs op andere wijze te onderhandelen
geweest.
Nu zeiden wij: wij protesteeren, maar als
gij het toch doet hou me vast dan, dan,
ja, dan doen we nog niets!
„De Vrijheid" heeft er nu blijkbaar ook
genoeg van en eischt van de regeering niet
meer looze protesten, neen, maar „werk
dadige werkzaamheid".
Nog één stap verder, en „De Vrijheid is
voor een onderhandelingstarief.
Maar laten we niet schamperen, doch ons
met ons honderd verheugen over den eenen
bekeerden zondaar.
Of heeft „De Vrijheid" het niet zoo
paimantig bedoeld, en wil ze toch eigenlijk
maar liever, dat het Nederlandsche Volk, de
nazaten der fiere Geuzen, de nazaten van
de groote handelsoorlogvoerders tegen Enge
land dat het Nederlandsche Volk van van
daag en morgen maar is en blijft Jorii
Goedbloed?
Maar wat beteekenen dan eigenlijk die
twee zinnetjes in dit Troonrede-artikel?
Waren het eigenlijk maar twee on-
ziinnetjes?
Minister de Geer, die voor een crisistoe
stand staat, verhoogt het tarief een weinig
en drukt meteen wat op de salarissen.
Wij bewonderen de laatste handbeweging
niet en aanvaarden haar slechts als ultimum
remedium. Alleen dan, als anders geen in
flatie te vermijden zou wezen.
Het liberale „Handelsblad" daarentegen
acht de tariefsverhooging „eenvoudig ver
bijsterend' en voegt er deze fijne zinsnede
aan toe: „DezeE misgreep kan men slechts
verklaren uit politiek oogmerk: om bij de
rechtsche protectionisten in het gevlij te
komen".
Dit is toch werkelijk een onbehoorlijke
gedachtengang.
De liberalen, wier theorieën voor een groot
deel de schuld zijn van de misère, waarin
de volkshuishoudingen verkeeren, moesten
een tikje meer bescheidenheid en hoffelijk
heid betrachten ten opzichte van een Mi
nister, die wat men dan ook van hem
zeggen moge zijn kracht nooit in onop
rechtheid heeft gezocht.
Paters Augustijnen.
Met Ingang van 23 Sept. a.s. wordt het Phi-
losophdoum der Paters Augustijnen overge
plaatst naar «het St. Thomas van Villanova
college te Venlo.
Tot Magister der Fraters Is door den Hoog
eerw. Pater Provinciaal benoemd pater Dr
Anselmus Wouters; tot Socius van den Magis
ter pater Justinus Teurling®.
Met ingang van 23 Sept. a.s. wordt de Mis-sie-
procuur der Paters Augustijnen Graafscbeweg
274 te Nijmegen, overgeplaatst naar het Augus.
tijnenklooster te Venlo, Hoogeweg 22.
Missieprocurator is Pater Dr. Anselmus
Wouters.
Voorts zijn door den Hoogeerw. Pater Pro
vinciaal benoemd tot Socius van den Magister
in het klooster van St. Joannes a S. Facund"
te Nmegen pater Albertus Roos; aan het gym
nasium te Eindhoven pater Ohristophorus Va
sen; aan het Triniteitslyceunn te Haarlem pateT
Cornelius Wilderbe-ek; tot algemeen Propagan
dist van de Godvruchtige Vereeniging van O.
L. Vr. v. Goeden Raad: pater Jacobus Nollen.
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht
heeft benoemd tot kapelaan te Utrecht in de
parochie van O. L. Vr. v. G. Raad den wel-
eerw. pater Timotheus Lijflander.
Z. H. Exc. de Bisschop van 's Hertogen-
bosoh heeft benoemd tot kapelaan te Nijme
gen in de parochie v. d. H. Thomas k Villanova
den wel eerw. pater Joachim Doensen.
NED. EUCHARISTISCHE BOND.
Naar men ons bericht, is de directeurenver
gadering van den Ned. Euch. Bond, die den
J3sten dezer te Voorhout zou gehouden worden,
tot nader aan te geven datum uitgesteld.
TWEEDE KAMER
Interpellaties en afscheid
ER WACHT VEEL WERK
In Godsvertrouwen heeft mr. van Schaik
opnieuw de leiding der Kamer aanvaard met
een rede, vrij van gemeenplaatsen maar spre
kend tot verstand en hart. ,,De verontrustende
toestanden en gebeurtenissen in andere landen
en w-erelddeelen gade slaande", aldus de pre
sident, „mogen wij ons land en zijn bewoners
gelukkig prijzen, dat, al neemt de bekomme
ring toe, van eenige ontreddering, verwarring
of nationale verscheurdheid geen sprake is en
ook geen sprake behoeft te zijn". Wel, zoo
vervolgde de rede, „zij ons streven vooral ge
richt op de eenheid des vredes, die het best
bewaard wordt, indien men elkanders lasten
zooveel mogelijk tracht te dragen en te ver-
deelen. Daarbij hebben wij te bedenken, dat
bet niet alleen de stoffelijke welvaart is, die
den rijkdom van een volk en zijne levenskracht
bepaalt".
En hierop liet mr. van Schaik volgen: „In
de wereld heerscht overvloed, doch wordt ar
moede geleden. Er is een wanverhouding tus-
scben werkgelegenheid en beschikbare arbeids
kracht. De noodlottige ontwrichting in het
proces van den arbeid, de voortbrenging en
de verdeeling doet zoeken en streven naar
nieuwe rechtsvorming. Dat de grenzen van het
publiek recht ter wille ven het gemeenschaps
leven en het algemeen welzijn naar verschil
lende zijden moeten worden uitgezetschijnt
mij nauwelijks voor betwisting vatbaar
Van de Volksvertegenwoordigers werd ge
vraagd: „diepen ernst zonder kunstmatigen
hartstocht" en den kiezers werd In herinne
ring gebracht, dat „de staatsmanskunst een
zeer moeilijke is".
De aandacht, waarmee dit openingswoord
werd beluisterd en de wijze waarop dit weer
(om een uitdrukking van den president over te
nemen) „op een door het reglement van orde
niet gekende wijze", d.w.z. door een bijzonder
hartelijk applaus werd onderstreept, doen ons
voor de a.s. zitting het beste hopen.
Dr. v. d. Tempel heeft alvast zijn traditio
neels werkloosheidsinterpellatie binnen; zijn
wij goed ingelicht, dan was er ook van katïïo-
lieke zijde een interpellatie gevraagd, die nu
verviel. De heer de Visser moet nog wat ge-
dulcf hebben, eer hij Minister Donner aan den
tand kan voelen. Maar de communist wilde
alvast de socialistische interpellatie doorkrui
sen met een gelijktijdige behandeling van zijn
wetsontwerp, dat door ir. Albarda als „een
prul" in de 'mand is gegooid.
De socialistische fractie verliest behalve
Brautigam nog twee leden. De 73-jarige heer
A. H. Gerhard, die sinds 1913 lid was en nog
Gedeputeerde van Noord-Holland is, heeft
plaats gemaakt voor een jongere kracht. Ger
hard was geen demagoog, wel een vurig pleit
bezorger voor o nderw ij sbe langen. Men raakt
ook den heer A. Kleerekoper kwijt, die in het
zelfde jaar als Gerhard in de Kamer kwam,
maar twee en twintig jaar jonger is. De ziekte,
die dezen beweeglijken afgevaardigde al zeer
geruimen tijd buiten de Kamer hield, heeft
hem doen besluiten zijn zetel af te staan, Ds.
v. d. Heide krijgt nu een collega In ds. J. L.
Faber, maar of deze Zutfensche predikant zijn
weisprekenden voorganger zal evenaren, moet
worden afgewacht. Naast mej. Groeneweg is,
in plaats van den heer Gerhard, mej. de Jong
benoemd verklaard.
Tot voorzitters der afdeelingen zijn gekozen
de heeren Aalberse, Albarda, Colijn, Marchant
en Schokking en tot ondervoorzitters de heeren
Heemskerk, Knottenbelt, Snoeck Henkemans,
Vliegen en baron van Wijnbergen.
Op 29 September zou het onderzoek in de
afdeelingen beginnen en op 13 October de eer.
ste openbare vergadering gehouden worden.
In aanmerking genomen de crisis-ontwerpen,
de interpellatie, de overigens zware agenda
alsmede de begrootingen, kan men wel voor.
spellen, dat de Tweede Kamer den eerstvolgen-
den tijd een buitengewoon omvangrijken
arbeid zal hebben te verrichten en zuinig met
haar tijd zal moeten wezen.
Zaterdag, den 19en September, zal Z. H. Exc.
Mgr. Hopmans in de kapel van het Seminarie
te Hoeven de volgende H.H. Wijdingen toe
dienen:
Het Ostiariaat en het Lectoraat aan de Eerw.
heeren van het Seminarie H. Aarden, Ant.
Adriaans-en, Andr. van Alphen, Ant. Dierick,
Hon. Fassaert, Jos. Klep, P. Matthijssen, Hon.
de Mu-nok, Jac. van Po-ppel, Ant. Smits.
De vier kleine orden aan de eerw. Fraters
van de Congregatie der H Fadiil'ie te Ouden
bosch A. Reijers, Ant. van Rossum, Th. van
Diepen, J. Hagens, j. Klisters, G. van Asset
donk.
Het subdiakonaat aan den eerw. Frater der
Paters Trappisten te Zundert Gabr. Dagelet.
Het di-aikonaat aan de eerw. heeren van het
Seminarie L. Beckers, C. de Boer Ohr. de
Grauw, J. de Jong, p. Koenraadt, H. Loves, L.
Mabesoone, Adr. Stuleanijer, Car. Weemaes en
aan de eerw. Fraters van de Congregatie der
H. Familie Franc. Arts, W. Leeferink, C.
van der Spek, G. Schoot, Jac. Romeijn, Ant.
Elfrink. (S. Maria).
Van 2426 Sept. a.s. zal te Roijae het Gene
raal Kapittel der P. P. Augustijnen gehouden
worden. In verhand hiermede zijn naar Rome
vertrokken. De H. E. Pater Provinciaal Dr.
S. Makaay, de H. E. Pater Mag. F. Franke,
Ex-Ass-istens en de H. E. Pater P. v. Rijn, als
Definitor Romanue.
Tijdens de afwezigheid van den H. E. Pater
Provinciaal zal het bestuur der Ned. Provincie
worden waargenomen door den Z. E. Pater
Drs. N. A. de Wit, Rector van het St. Thomas
college te Venlo.
MGR. DE BAETS.
Onze Brusselsche correspondent meldt ons:
Mgr. Maurice de Baets, vicaris-generaal van
het bisdom Gent en president van bet groot
seminarie in de Arteveldestad, is voorzien van
de H.H. Sacramenten der Stervenden.
ZILVEREN PROFESSIEFEEST.
Zondag 27 September zal bet zilveren pro-
fessiefeest van P. Rosarius van der Linden
O.P., pastoor der Maria Geboortekerk te Nij
megen, aldaar kerkelijk worden gevierd.
BROEDER CHRISTOFORUS. t
Te Tangshau in China is op 38-jarigen leef
tijd overleden broeder Christoforus (in de we
reld B. Tb. Pommer) van de Congregatie der
Broeders van 0. L, Vrouw van Zeven Smarten.
Het bekende „interview" van
Hans.
In zijn jongste Parlementsfilm in „de Vrij
heid" haalt de heer D. Hans de volgende her
inneringen op aan mgr. Nolens.
„Verscheiden jaren geleden (November 1921
heb ik een Film aan hem (Mgr. Nolens) gewijd,
bet was één der eerste die ik in dit blad pu
blioeerde. „Deze Film" 'zoo schreef ik aan
het slot „bedoel ik als een bloem, die iw
neerleg op het vermaarde verre bankje, heele-
maal achter-rechts, waar hij altijd zit of hij
er volstrekt niet bij hoort, en of het hem gan
sehelijk niet interesseert". Den volgenden dag
zond Nolens mij zijn portret, met aan de ach
terzijde dit. „Met beleefden dank voor het als
bloem bedoelde Filmpje, gevonden op het verre
bankje, dat nu wel eenige weken leeg zal
blijven".
Da laatste woorden hadden betrekking op
zijn aanstaand vertrek naar Ge-nève. Een paai
jaar later, toen Anton van Wely zijn bekende
schilderij van den staatsman had vervaardigd,
waarop men hem ziet in het volle, kleurrijke,
deftige gewaad van pauselijk hoogwaardigheids
bekleeder, stuurde hij mij ook daar een repro
ductie van; ik heb haar laten inlijsten, zij
hangt in mijn werkkamer en al werpt menig
bezoeker wel eens een iet wat-verwonderden
vragenden blik naar dat mooie beeld die
priester-staatsman, in de kamer van den libe
ralen journalist? bet is voor mij een koste,
lijk bezit. Vlak ernaast hangt de beeltenis van
Goeman Borgesius, welke ik indertijd van diens
familie mocht ontvangen; ziet ge nu dat lk,
later, kostbare herinneringen zal hebben aan
dezen tijd van mijn leven?
Tweemaal heb ik geprobeerd Nolens te inter
viewen. Tweemaal vruchteloos. Den eersten
keer ontving ik, wekenlang geen antwoord.
Doch eindelijk wenkte hij mij in de Kamer om
even „na3r beneden" tet komen: „U zult wel
denken, bet was onbeleefd om u niet te ant
woorden, Maar ik kon niet antwoorden. Een
interview kon ik u niet toestaan, maar als ik
dat direct gezegd had, zouden daar ook al weer
gevolgtrekkingen uit gemaakt zijn, en dat
wilde ik niet. Nu is de crisis voorbij en nu
kan ik het u wel zeggen". Dit was de hyper
voorzichtige Nolens, de diplomaat. Den tweeden
keer ontving ik een briefje waarin hij mij zeide
onmoge:ljk een interview te kunnen toestaan,
„en vooral niet in deze omstandigheden". Juist
als het aardig zou zijn, moest Nolens van iets
dergelijks niets hebben en hij wees ieder onver.
bidde'Ujk af. Ja aan interviewen had hij een
heele collectie broertjes dood.
Drie jaar geleden, in December 1928, ont.
ving ik een uitnoodiging van Nolens om bij hem
te komen eten. Dankbaar nam ik het aan. Hij
riep mij toen nog even in de Kamer: „Denk u
er aan, niet te officieel hoor, gewoon colbertje
dat is vo'doende". We waren aan dien maaltijd
met z'n vieren: Monseigneur, oud-minister
Aalberse, de heer Roodhuyzen en Ik. De drie
gasten hadden elk een jubileum herdacht- mr.
Aalberse was, meen ik een kwart eeuw' Ka
merlid geweest; de heer Roodhuyzen was 70
jaar geweest, of zou het spoedig worden, en
ik had juist mijn zilveren feest als journalist
achter den rug. En; vandaar de uitnoodiging.
Want tijdens den maaltijd zei Monseigneur: „Ik
houd er heelemaal niet van, om in feestcommls
sles te gaan zitten, maar ik heb de heeren op
deze wijzs een bewijs van vriendschap willen
geven". Het trof mij diep.
Toen echter, heb ik Nolens wel in een zeei
eigenaardige gedaante gezien. De staatsman,
de priester, als ja, met permissie als
huisvader. Want gedurende den g-anschen maal
tijd bediende hij zelf. De nonnetjes kwamen,
als hij gebeld had, ge-ruischloos binnen, haal
den het gebruikte servies weg; zetten het
echo one neer; droegen de schotels met spijzen
aan; maar Nolens zelf bediende. Monseigneur
sohepte de soep; Monseigneur sneed de haas
(op die haas was hij, ik herinner het mij nog
levendig, trotsoh; een haas uit zijn provincie;
„vanmorgen uit Limburg ontvangen", zei hij);
Monseigneur gaf de appelmoes; Monseigneur
schonk den wijn. Geboeid heb ik zitten kijken.
En nog zie ik hem, na afloop, toen wij naar
zijn werkkamer waren gegaan, liggen in zijn
stoel, met ee-n echt-vergenoegd gezicht de fijne
sigaar rockend; in zijn werkkamer, waar ook
een groot pcjrtret hing van Talma, den anti-
LEEUWARDEN- w
Reel. 578 DGVS 10
revolutionair, over wlen hij met zoo, warme
waardeering spreken kon.
Kort na dezen maaltijd heb ik werkelijk een
stout journalistiek stukje uitgehaald.
Men hoore.
De figuur van den soep-opscheppenden, haas
snijdenden, blommige-aardappels-uitdeelenden
priester-staatsman had mij zóó geboeid, dat ik
in „Het Vaderland" een uitvoerig gefantaseerd
interview schreef over dien maaltijd.
D.w.z. ik schetste Monseigneur, zooals ik hem
aan den disch in werkelijkheid had gezien, en
ik zette een vragen- en antwoorden-spel op, dat
verband hield met bepaalde gerechten die ik
In betrekking bracht tot de politiek. Ik liet,
b.v., kreeft serveeren, van die fijne rood-ge-
kookte kreeft, en ik vroeg Monseigneur of hij
van kreeft hield, van die rooie kreeft. „Nee",
zei Monseigneur, alleen bij uiterste noodzaak!
Ik moet, achteraf eerlijk bekennen, dat ik
een beetje in den knoei heb gezeten over dat
interview, waaruit de fantasie natuurlijk overi-
0„ns wel duidelijk bleek. Maar ik hoopte:
Nolens was breed genoeg, en kon iets dergelijks
velen. Met een schuinen blik keek ik, in de
eerste Kamer-vergadering die er op volgde,
naar bet verre bankje. Hij had mij ook ontdekt.
Daar kwam hij. Langzaam kuierde hij tot dicht
bij de pers-tribune, hief vermanend z'n vinger
tegen mij op en fronste het voorhoofd: „Wat
heb je nou uitgehaald?", scheen hij te zeg
gen, en wandelde terug. Ik was gerustgesteld.
Ik bad aan zijn gezicht genoeg gezien.
Nolens was een sterk mensch, moést dat
ongetwijfeld wel zijn. Want wie hem wat beter
en intiemer leerden kennen, kwamen al-ras
tot de ontdekking, dat zijn kalmte en zijn
nuchterheid voor eeu zeer groot deel waren'
zelfbedwang. Heerschappij over zijn eigen
natuur. Immers, kwaamt ge met hem In par
ticulier gesprek, dan duurde het niet lang
of ge ontdektet hoe spoedig het kon gloeien
en tintelen en woelen onder de oppervlakte.
Zijn kalmte was: gebreideld temperament
Trouwens, wie hem in de Kamer aandachtig
in het oog hield en ik heb dat dikwijls ge
daan merkte hoe hij kon meeleven met het
debat; hoe tboos hij zich kon maken op een
lid (vooral als die uit zijn eigen fractie was)
of op een minister, wanneer het te lang duur
de, of wanneer men niet zakelijk was. Dan
trok zijn gezicht zich in een plooi van af
keuring; dan begon hij met den vermaarden
zegelring te tikken; dan nam hij de lorgnet
van den neus eu sloeg er nerveus, ongeduldig
mee op tafel. In het ergste geval kwam hij
het gangetje tusschen de banken uit en -toonde
bij de balustrade in het midden der zaal
staand, den spreker duidelijk zijn ongeduld.
Zijn eigen redevoeringen waren zelden lang,
Immer zakelijk „Gesproken stenografie" heeft
Aalberse ze eens, voortreffelijk typeerend, ge
noemd. Hij sprak het minst van alle politieke
leiders in de Kamer. Hij kón zwijgen. Zijn
positie leed er niet onder. En van overbodig
spreken had hij een inni-gen afkeer. Een kwet
send woord heeft hij nooit gezegd. Nooit. Nobel
was hij immer. En nobel was men jegens hem
Hij droeg ieders diep-oprechte achting; men
zou het eeu smaad voor zich-zelf gevonden heb.
ben tegen dezen priester een grievend woord
te zeggen.
En
toch zocht deze man geen Intieme toenade.
ring. Het was de onbevlekte autoriteit van zijn
figuur en zijn bedoelingen, die de tegenstan
ders jegens dezen eenzame tot achting, neen,
sterker, tot stille genegenheid bracht.
Eenzame? Dit was hij. De eenzaamheid heeft
Lij gezocht en gewild, in het groote, stille
huis op de Prinsengracht, waar hij de priester
was der hem devoot-toegewijde nonnetjes, die
hem verzorgden. Hier heeft hij, wars van alle
uiterlijkheid en van alle hulde in stage plichts
betrachting welke hem, den ernstig-zieke, nog
naar zijn taak in Zwitserland voerde, in voor
namen, hoogen stijl zijn leven geleefd. De Neder
landsche journalisten-Kring ik mag dit nu
wel verklappen had gehoopt hem dezen
zomer aan een noenmaal als gast te mogen
begroeten, en hem daarmede een bewijs van
eerbiedige hoogaohting te geven, doch het
heeft niet zoo mogen zijn. Hij werd ziek.
En zooals ik eenmaal, jaren geleden, mijn
Film over hem bedoelde als een bloem, die
ik neerlegde op het verre bankje, waar hij al-
tijd zat of hij er niet bijhoorde doch waar niets
hem ontging, zoo leg ik, eerbiedig het hoofd
buigend voor de stille glorie van dit werk
leven, In dienst van kerk en vaderland besteed,
déze Film neder als een witte bloem op zijn
graf."
Sterk in mineur -toon
In zijn Mtllioenennota van Woensdag becij
ferde Minister de Geer een tekort aan midde
len-opbrengst tegenover de raming van 12.6
millioen over zeven maanden. Dit voorgere
kend over 12 maanden geeft een tekort van
21 millioen. Hierbij is dus gerekend op een
tekort, d.w.z. op een achterblijven bij de ra
ming, per maand van 1.8 millioen.
De achtste opbrengst-maand levert echter
een achterstand bij de maandraming van niet
minder dan 8% millioen, bij de berekening
waarvan wij het voorbeeld volgen van de
Millioenennota door de grond- en personeels
belasting uit te schakelen wegens de voor deze
belastingen geldende regeling der wet op de
financieele verhouding tusschen Rijk en ge
meenten, waardoor deze beide belastingen zoo
goed als geheel ten goede komen aan de ge
meenten, sinds 1 Januari 1931.
Dit is al vast de eerste tegenvaller, welke
den somberen, ernstigen toon der Troonrede
en der Millioenen-nota komt bevestigen in wei
zeer conereten vorm.
Intusschen moet hierbij worden overwogen,
dat de Augustus-maand niet tot de rijkste
maanden der schatkist behoort. Zeker zal er
nog wel worden ingehaald. Met name de In
komstenbelasting heeft aan November en De
cember steeds hoogere opbrengsten dan de
maandTaming; immers dan vinden veel half
jaarbetalingen plaats op grond der aanmanin
gen
Er zal dus wel worden ingehaald op dezen
Augustus-strop van bijna 7 millioen.
Doch dit neemt niet weg, dat de opbrengst
deze maand zéér laag is. Vergeleken met
Augustus 1930 alweer metuitschakeling
van grond- en personeele belasting, waardoor
de ingewikkelde correctie-berekeningen welke
Verregaand, waarschijnlijk ook
overdreven pessimisme
Wordt niet voldoende de hand gehouden
aan den termijn voor levering van
gekochte fondsen
Het Tweede Kamerlid mr. Boon heeft de
volgende vragen tot den Minister van Arbeid,
Handel en Nijverheid gericht;
1. Is het den Minister bekend, dat het be
stuur van de Vereeniging voor den Effecten
handel niet de hand houdt aan het artikel uit
het Reglement voor den Geld- en Effecten
handel, dat voorschrijft, dat levering van ge
kochte fondsen in het algemeen moet plaats
vinden uiterlijk den vierden dag na het sluiten
der transactie
2. Is de Minister niet van oordeel, dat
hierdoor de speculatie la baisse sterk wordt
bevorderd, waarvan in het bijzonder misbruik
wordt gemaakt door internaticnaal opereeren-
de groepen en waardoor tal van intrinsiek
voortreffelijke fondsen tot afbraakprijzen op
de markt worden geworpen, doordien een
angstpsychose het publiek heeft bevangen en
groote en kleine beleggers zich tot iederen
prijs van bun bezit al of niet gedwongen ont
doen?
3. Is de Minister niet van oordeel, dat deze
praktijken uitermate zouden worden bemoei
lijkt, wanneer niet slechts aan deze bepaling
streng de hand werd gehouden, maar boven
dien levering binnen 24 uur verplicht zou wor
den gesteld
4. Is de Minister bereid zijn bevoegdheid
hem krachtens art. 8 der Beurswet 1914 ge
geven, gebruik te maken door met den meesten
spoed voorschriften in bedoelden geest te
geven of te doen geven
Vergadering van het bestrijdingscomité
Dezer dagen vergaderde In Pomona te
Utrecht het comité tot bestrijding van de
openbare zedeloosheid en hare gevolgen onder
leiding van dr. J. Lammerts van Bueren.
De heer C. E. G. Hogendijk, chef van de kin
derpolitie fe Amsterdam, hield een inleiding
over: „Het werk van de vrouw bij de' politie
in verband met den strijd tegen de zedeloos
heid".
Het eigenlijke opsporingswerk acht spreker
in het algemeen mindeT geschikt voor de
vrouw.. Daartegenover acht hij het aanbevelens
waardig dat vrouwen en kinderen, vooral bij
zededelicten, door vrouwen worden gehoord.
Straatdienst acht spreker niet geschikt voor
de vrouw.
Daarna vertelde de heer Hogendijk nog iets
over den omvang van het vrouwelijke politie
corps in Nederland en in andere landen. Ne
derland heeft nu 33 vrouwelijke politie-ambte-
naren ln 8 steden, waarvan alleen Amsterdam
er 16 ln dienst heeft.
Met de strekking van de Inleiding van den
heer Hogendijk betuigden allen hunne Instem
ming. Alleen meenden sommigen, dat het be
ter was het verhoor van verdachten en getui
gen in één hand te houden; voorts bestond er
verschil van meening over de vraag of een
vrouw zich gemakkelijker tegenover een man
dan tegenover een vrouw uitspreekt, bijzonder
in verband met het onderzoek van zededelic-
ten.v
Na repliek van den heer Hogendijk en vast
stelling van de agenda voor de volgende ver
gadering werd de bijeenkomst gesloten.
Tegen ongemotiveerde verhoopen.
Gisterenmiddag had een bijeenkomst plaats
van de besturen van de Vereeniging voor den
Effectenhandel te Amsterdam, de Vereeniging
van Effectenhandelaren te Rotterdam en van
den Bond voor den Geld- en Effectenhandel in
de Provincie, in welke vergadering mede de
heer J. A. Luysterburg, als lid der Commissie
v9® Bijstand voor de Uitvoering van de Beurs
wet 1914, aanwezig was.
Deze vergadering was belegd in verband
met de groeiende ongerustheid, welke zich
langzamerhand van het Nederlandsche publiek
dreigt meester te maken en welke vooral in
de laatste dagen meer en meer ter beurze bot
uiting komt.
Met algemeene stemmen besloot de vergade
ring geen voorstellen te doen aan den Minis
ter van Financiën om tot sluiting van de beur
zen over te gaan.
Door het bestuur van de Vereeniging voor
wij tof nu toe gaven, kunnen achterwege blij- I den Effectenhandel zal bij het vaststellen van
ven, vergeleken met Augustus 1930, bleef de prijscourant ten scherpste worden toegezien
deze middelen-staat 2.600.000 achter.. Het is dat de koeTSe.n niet ten onrechte en noodeloos
bijna over de geheele linie decres, wat de klok WOTden gedrukt door invloeden,
slaat.
Slechts enkele lichtpunten zijn te ver
melden. De dividend- en tantième-belasting
vertoont een accres van 73 mille met een voor
dezen naren tijd vrij behoorlijke maandop-
brengst van 2.552.000 (maandraming
1.625.000). De vetste maanden zijn nu voor
dit middel wel achter den rug, en geven een
achterstand van 4 ton bij 1930, en een voor
sprong van 1,3 millioen bij de raming. Het
middel stelt niet teleur, al heeft Minister De
Geer voor 1932 het veiligheidshalve 4y2 mil
lioen lager geraamd.
Het zegelrecht vertoont eveneens een accres,
en wel van 260.000, resultante van een ach
teruitgang der Beursbelasting ad 159.000 en
een stijging voor het gewone zegelrecht ad
419.000. De lage beursbelasting-opbrengst zal
wel niemand verwonderen. Doch het groote
accres van 't gewoon zegel is merkwaardig,
en wel te zoeken in de drukke conversie-bedrij
vigheid op de obligatie-markt. Ook de succes
sierechten hielden zich met een accres van 44
mille op het peil van 1930. Al kon dit middel
de hooge raming van 1930 niet halen, toch is
welke hun.
grond niet vinden in de werkelijke markt
positie. Aldus zullen excessen worden tegen
gegaan.
Eenstemmig achtte de vergadering zich ver
plicht het publiek ten sterkste te waarschu-
wen zich niet door een paniekstemming tot
ongemotiveerde verkoopen te laten verleide
Onze Amsterdamsche beursredacteur seint
0,Ondefr den Indruk van de catestrophale
koersdaling van gisterenmiddag herleefde^ de
gedachte aan de wenschelijkbeid
hooger hand in het verloop der &ebeur^1S^
in te grijpen. De discussies ^wogen Z,"de
name over de vraag in hoever het in d
huidige omstandigheden gewenscht zou zijn
de beurs tijdelijk te sluiten.
Uitgaande van de stelling dat tet huidige
koersverloop op de eerste plaats wordt be-
heersebt door 'n abnormalen druk van slecht
tijdelijken aard, meende men In algemee
het 2.2 millioen boven 1930 uit. Een groote dat een voortzetting van den hande on
meevaller is de opmerkelijke opbrengst-toena- dergelijke omstandigheden slechts noo e oo
me der domeinen, met 139.000 boven Augus- verliezen voor den enkeling kon eweeg
tus 1930, te wijten vermoedelijk aan vertraagde brengen en dat een tijdelijke stopzetting 3an
inning dezer inkomsten. den handel veel van het mogelijk te on e
Als men het betrekkelijk geringe decres der vinden leed zou kunnen voorkomen.
Inkomstenbelasting (n.l. 13 mille op 3.2 mil- Om dezelfde reden meende men eveneens deze
lioen) in dezen tijd nog als lichtpunt mag gedaohten te moeten lanceeren: nl. den koeis
beschouwen, is men daarmede dan ook aan het van de in onderpand voor op prolongatie
einde. opgenomen gelden gedeponeerde effecten vast
De overige middelen liepen terug, in meerdere te doen stellen op grond van het niveau van
of mindere mate. De oorzaken van dien terug
gang behoeven voor ieder middel niet afzonder
lijk uitvoerig te worden belicht: wij kennen
ze allen wel!
Bijzonder scherp is 't decres bij den suiker
accijns, welk middel wel een zeer teleurstellend
beeld geeft, en bijzonder deze maand bijna 1
millioen (925.000) bij Augustus '30 achterbleef.
Mindere consumptie, mindere fabricage-verwer-
king, mindere handel. Ziedaar de drieledige
oorzaak.
Het registratierecht stormt wederom met
bijna 6% ton na vr beneden. Dit middel is nu
over acht maanden, op basis van een jaarra-
m-ing van 26.6 millioen, reeds 7.6 millioen
achter 1 En bij 930 7.4 millioen 1
Ook Invoerrechten liepen weer aanmerkelijk
terug met 467.000, zoodat de achterstand bij
1930 aangroeide tot 4.2 millioen.
Dat de crisis doorwerkt in het verbruik is
te zien aan den terugloop der diverse accijnzen.
Behalve zoutaccijns, welke met 21 mille steeg
in deze maand, liepen de andere allemaal terug.
Bieraccijns fnet 230.000 (ook de kwade zomer
maand en het gemis onzer Duitsche en
andere badgasten spelen hier een rol 1)
gedistilleerd met 211.000 tabaksaccijns met
170.000 wijnaeeïjns met 12.000 geslacht
accijns met ruim 1% ton (157.000).
Dat Statistiekrecht en loodsgelden eveneens
bij 't decres zich bleven aansluiten, behoeft,
helaas, bijna geen betoog. Het eerstgenoemde
middel daalde met 81.000, 't tweede met
101.000, hetgeen zeer veel is.
Het Leeningsfonds 191b, de thans wederom
loopende crisisdienst, verdient ook onze aan
dacht. De teruggang is hier niet zoo groot, en
't eene middel heft 't andere op. Waaraan de
sigarettenaccijns, onze jongste belastingspruit,
dapper mede doet, met een maandopbrengst
van ƒ243.000.
De wegenbelasting haalde het decres over
Juli ad 220.000 royaal in met een accres in
Augustus van liefst 565.000 1 Dit middel trekt
zich blijkbaar weinig van de crisis aan. De
auto's zijn onmisbaar, en fietsen doet de Neder
landsche natie collectief 1
Het geheel van den middelenstaat Augustus
1930 is sterk in mineur, geheel aansluitend
aan de donkere perspectieven in de laatste
dagen ons Nederlandsche volk voorgehouden.
Uitstapje met de vrouwelijke
studenten.
Prinses Juliaina schijnt haar studententijd
moeilijk te kunnen vergeten. Gisteren althans
vertoefde zü w-eer te Leiden, waar zij met de
leden der Vrouwelijke Studenten-Vei-eeniging
en de novieten, die Woensdag zijn aangeko
men een boottocht heeft meegemaakt naar de
Kagerplassen en daarbij tevens heeft deelge
nomen aan een picnic op een der weilanden.
Na terugkeer te Leiden heeft de Prinses een
deel van den avond doorgebracht in het Ver-
eenigingsgebouw der vrouwelijke studenten- en
begaf ziclh voorts te voet langs de Breestraat,
Iwaar zij ia enkele winkels inkoopen beeft
gedaan.
Woensdag j.l.
Men zocht voor een dergelijken maatregel
vooral steun in de omstandigheid, dat de
catastrophale koersdaling nog tijdens het beurs-
uur krachtig hersteld werd, uit welk herstel
men de conclusie trok, dat het zeer wel moge
lijk zou blijken den stroom van gedwongen
verkoop binnen bepaalde grenzen te houden.
Het bestuur van de Vereeniging voor den
Effectenhandel, beter wellicht het Beurs-
bestunr, heeft zich gisterenmiddag na afloop
van het beursuur met kwesties breedvoerig
geoccupeerd.
Zooals men uit het bovenstaande ziet, heeft
het echter geen vrijheid gevonden tot derge
lijke ongetwijfeld zeer Ingrijpende maat
regelen.
Het heeft veeleer ln de geldende omstan
digheden aanleiding gevonden om stelling te
nemen tegen het verregaande, in sommige ge
vallen waarschijnlijk ook overdreven pessi
misme, waarbtj het zijnerzijds toezegt om
zooveel in zijn vermogen ligt tegen mogelijke
excessen te waken.
Wij zouden hieraan willen toevoegen, dat
het ter minder bevooroordeelde plaatse
heerschende Inzicht, volgens hetwelk de om
standigheden geenszins van dusdanigen aard
zijn, dat tot dergelijke abnormale maatregelen
moet worden overgegaan, op zich steun kan
geven aan een kalmer beoordeeling van den
toestand dan waarvan velen gisteren tijdens
het beursuur blijk gaven. Men laat zich be
grijpelijkerwijze maar al te gemakkelijk door
dergelijke gebeurtenissen intimideeren, zonder
er rekening mede te houden, dat de eigen
gemoedstoestand evenzeer controle verdient,
in dit verband ook behoeft.
C-H. TWEEDE KAMER-FRACTIE.
Ln de Woensdag gehouden vergadering van de
Christelijk-Historische Tweede Kamerfractie
is het bureau der fractie als volgt samenge
steld: voorzitter mr. J. Schokking, 2e voorzit
ter de heer J. R. Snoeck Henkemans; secreta
ris de heer H. W. Tilanus.
HANDELSVERDRAG
NEDERLAND—BRAZILIë.
Havas meldt uit Rio Janeiro d.d. 16 Septem
ber, dat bet handelsverdrag tusschen Neder
land en Brazilië is onderteekend.
R. W. MASSINK f.
Te Leiden is gisteren op 69-jarigen leeftijd
overleden R. W. Massink, oud-directeur der ge
meentelijke H. B. S, voor jongens te Leidea,
