DE WERELD KRIJGT HARDE LESSEN
ZAL ZIJ HARDLEERSCH BLIJVEN?
internationale SAMENWERKING
tot kalmte
AANGEMAAND
PARIJS OP ZIJN
QUI VIVE.
NEW-YORK VALT NIET
TEGEN
HOE BERLIJN
REAGEERT.
BRUSSEL BLIJFT
RUSTIG.
BOLSJEWISTISCHE
GRUWELDAAD 1
HET CONFLICT IN
MANDSJOERIJE.
DE ONTWAPENING.
DINSDAG 22 SEPTEMBER 1931
ALLERWEGEN HEERSCHT
VERTROUWEN
DE POLITIEKE GEVOLGEN IN
ENGELAND.
VERMOEDELIJK REORGANISATIE
VAN HET KABINET.
De Old Lady of Threadneedle Street",
het bekende beeld in den gevel van de
Bank of England te Londen.
De liberalen uit de Regeering
DE INDRUK IN HET BUITENLAND.
DE INDRUK TE GENEVE.
Laval naar Washington? Vrees
voor een nadeeligen invloed
op den export naar
Engeland.
Een discontobesluit niet acuut,
Blijven de beurzen heden
gesloten?
ONJUISTE BERICHTEN.
Geen speciale defensie maatregelen
zijn noodzakelijk. Geruststel
lende verklaringen.
TRANS-SIBERIE-EXPRES IN DE
LUCHT GEVLOGEN.
IIET NED.-SCAND.-ZWITS. INITIATIEF
STEUNAANKOOPEN BIJ OPENING
HET DISCONTO BLIJFT
ONVERANDERD.
AARDSCHOKKEN
Voornamelijk in Amerika en Japan.
CHINA'S PROTEST; JAPANS
ANTWOORD.
DE TOESTAND TE MOEKDEN.
DE VOLKENBONDSRAAD BIJEEN
GEROEPEN.
DE TREINAANSLAG BIJ
BOEDAPEST.
Een opzienbarende aangifte.
DE „NAUTILUS"
Een Amerikaansch-Fransche
actie gewenscht
der strijdbare wapenen. Er moet vrede op eco
nomisch gebied gesloten worden. En al begrij
pen we het, dat Engeland - gelijk wellicht
ook een ander Europe-esch land er toe ge
dwongen zal worden in dezen harden tijd
zijn eenzijdige economische ontwapening op te
geven, juichen kunnen wij daarover allerminst
Nog niet zoo heel lang geleden heeft een
staatsman, die op dit gebied wellicht de meest
vooraanstaande plaats inneemt, verklaard, dat
elk nieuw tarief de crisis verergert en verlengt.
Hooge tarieven in Engeland zullen den nood
en de werkloosheid in andere landen weer
doen toenemen. Zoo dringt zich ook hier weer
de overtuiging op, dat de crisis, welke in ieder
land nationaal gevoeld wordt, slechts door een
Innige, internationale samenwerking zal kun
nen worden opgelost. Door het belang der we
reldsamenleving, dat in zijn diepste wezen het
belang van elk land individueel is, op den
De Engelsche bank ontheven van haar ver
plichting om goud af te geven; de gouden
standaard dus voorloopig opgeschort.
Het disconto van 4 y2 tot 6 procent verhoogd
De Londensche beurs gesloten om hert
parlement de gelegenheid te bieden die wet-
gevende maatregelen te treffen, welke voor de I voorgro(nd te stellen en daarnaar zijn hande
bescherming van Engelands financieelen toe- xingen te regelen.
stand noodzakelijk zijn. De lessen, welke de wereld krijgt, zijn hard.
Maar de wereld is hardleersch. De echo uit
New-York en Parijs op de sensatie van Lon
den duidt er echter wel op, dart eindelijk de
waarheid begii-nt door te dringen. Voor het wel
zijn der volken is te wenschen, dat men nu
tocht ook tot daden overgaat.
Regeeringsmaatregelen
De regeering maakt hekend, dat de verzor
ging van Engeland met levensmiddelen en an
dere levensbehoeften verzekerd is. De regeering
zal strenge maatregelen treffen om het ham
steren van goud en prijsopdrijvingen te verhin
deren.
Henderson, de leider van de oppositie, ver-,
klaarde Zondagavond, dat men vertrouwen
moet hebben en niet vertwijfeld moet zijn. De
innerlijke krachten van de natie zijn onvermin
derd gebleven. Indien men slechts zijn kalmte
bewaart en vastberaden blijft, zullen de moeilijk
heden snel en met succes overwonnen worden.
Tegenover deze ontstellende gebeurtenissen
treden alle andere feiten: het sensationeele
initiatief van een Munch in Genève, zelfs ie
felle incidenten in het Verre Oosten op den
achtergrond. De reactie van Engelands besluit
is zqo gieweldiig, dat, zooals wij gisteren reeds
in t kort meldden de beurzen vara Berlijn,
Frankfort, Ween-en, Amsterdam en de Soamdi-
navieo reeds gesloten zijn.
De „zwarte Zaterdag" aan de Londensche
beurs is gevolgd door een Zondag, welke in de
geschiedenis met kapitale letters zal staan in
geschreven. Ten goede of ten kwade? We kun
nen het niet zeggen. Zeker is het pas gebeurde
een culminatiepunt in de na-ooriogsche econo
mische èn financieele crisis. Dat het ook een
keerpunt zal worden, hopen, verwachten zelfs
velen. En vooral in Amerikaansche kringen
schijnt die meening voorstanders te vinden
Een culminatiepunt.
Sinds midden Juli zijn meer dan 200.000.000
pond sterling, twee en een half milliard gulden,
vooral naar de Engelsche bladen opmerken voor
buitenlandsche rekening uit Londen terugge
trokken; ze werden genomen uit het goud
depot van do Engelsche Bank, dat nu tot
133.700.000 pond ingezakt is, en uit de
130.000.000 pond credieten, welke onlangs in
Frankrijk en de Vereenigde Staten opgenomen
waren. En de laatste dagen waren die onttrek
kingen aan Engeland's goudreserve zoo opge-
loopen, dat de Engelsche regeering geen andere
keuze meer had dan een niet te overziene
draineering van Engelands markt, toe te laten
of den gouden standaard tijdelijk op te heffen.
Na de jongste crisis in Duitschland, door de
sluiting van de loketten van de Danatbank uit
gelokt, doet de crisis in Engeland, die ln deze
felheid zeker niet, of nog niet verwacht was,
bijna als een tragiek aan. Het groote financieele
wereldcentrum Londen heeft nog drastischer
maatregelen moeten treffen dan Berlijn, dat
bij de gratie van buitenlandsche credietgevers
leeft. Want al schijnt de verhooging van het
Engelsche disconto tot „slechts" 6 percent
Berlijn voerde het tot 15 percent op een
gunsrttger teeken; wat verder zal
gebeuren, ligt nog gehee-l in het duister
Duitschland heeft ten minste in theorie aan
den gouden standaard kunnen vasthouden, ter
wijl Engeland dezen, voorloopig voor zes maan
den, heeft moeten prijsgeven om aan den finan
cieelen ondergang te ontkomen.
Het jongste besluit van de Engelsche regee
ring is een nood-daad, gelijk de maatregelen,
welke genomen werden om de begrooting in
evenwicht te brengen, slechts uit den hoogster
nood der schatkist verklaard kunnen worden.
Samen vormen zij een complex, dat slechts
geëigend is om erger te voorkomen. Voor de
saneering van Engelands financieel en econo
misch leven zullen echter nieuwe wegen opge
gaan moeten worden.
Wat tot dusverre geschiedde, was voorko-
ming, dart Engelands belangen nog verder zul
len geschaad worden; voor hert herstel van
Engelands leven is een constructief plan noo-
dig. Of men dit kan zien in het nu op den
voorgrond gestelde plan om tarieven tot een
hoogte van een derde van de waarde der in
gevoerde goederen te heffen, lijkt minstens
twijfelachtig.
Een dergelijk tarief is een verweer in den
eoonomischen oorlog. Voor de redding van
Engeland, van Europa, van 'Ie geheele wereld
is heel ierts andiers nood! gdiam 'n versterking
LONDEN, 20 September. (VJD.) In politieke
kringen acht men het thans vrijwel zeker, dai.
nieuwe verkiezingen voorloopig van de baan
zijn.
Algemeen verwacht men, dat het kabinet zoo
spoedig mogelijk zal overgaan tot invoering
van een tarief, doch om dit mogelijk te ma
ken, zullen ingrijpende veranderingen ln het
kabinet noodig zijn en men verwacht dan ook.
dat sir Herbert Samuel en de andere liberale
ministers aan dit bsluit ten offer zullen vallen.
Een tarief van 33 1/3 pCt.?
De regeering zou voornemens zijn om, ten
einde de begrooting in evenwicht te brengen en
de handelsbalans te verbeteren, op fabrikaten
een invoerrecht te heffen tuss-chen de 20 en
33pehcent. Voorts wordt uitvoerig van
Snowden s plan tot converteering der oorloge
leeningen overwogen. Men weet nog niet, of
ook een douanetarief ter bescherming van
landbouwproducten in de regeeringsmaatre-ge
len zal worden opgenomen.
Frankrijk tot steun bereid.
PARIJS, 21 September. (V.D.) De Parijsohe
ochtendlbladen pubilieeeron uitvoerige berich
ten omtrent den toestand in Engeland, voor
loopig evenwel zonder uitvoerige comnientaren.
De meeste bladen o.a. d-e „Journal" weten
te melden dat sinds 24 uur onderhandelingen
met Frankrijk en Amerika plaats hebben. Men
rekent er op, dat de noodige credieten en an.
dere financieele maatregelen met den groot
sten spoed verzekerd zullen kunnen worden.
Amerika afwachtend.
Hoewel de maatregelen van de Engelsche
regeering met betrekking tot den gouden stan
daard zelfs de best ingelichte banken verras
sen, blijft het optimisme naar buiten bestaan.
In Wallstreetkringen rekent men met een
spoedige stabilisatie van het pond sterling.
De crisis is hier niet van zoo'n grooteu om
vang daar de Amerikaansche credieten op
korten termijn nauwelijks meer dam 50 mil-
lioen dollars bedragen. De laatste slhabillsatie-
leenimgen waren op dollarbasis afgesloten.
In Washington gelooft men, dat de economi
sche toestand der wereld zich door de huidige
crisis in een overgangsperiode bevindt.
Men gelooft, dat tengevolge van de crisis
het schulden vraagstuk opnieuw aan de orde
zal komen. In het bijzonder wordt er op ge
wezen, dat de Engelsch-Amerikaansche schul
denovereenkomst is gesloten op den grondslag
der stabilisatie.
De Federal Reserve Bank denkt op het oogen-
blik niet aan verdere leeningsplannen, terwijl
do particuliere bankinstellingen afwachten.
De meening van dr. Schacht
BERLIJN, 20 September. (V.D.) De vroeger
president van de Duitsch-e rijksbank gaf reeds
hedenavond in'een interview m-et den Berlijn
schen vertegenwoordiger van de Universa'
News Service zijn meening te kennen over de
maatregelen van de Engelsche regeering.
Hij verklaarde, dat Engeland altijd het fi
nancieele centrum was geweest voor de geheela
wereld en Londen was de basis voor de ge
heele int-rnationale goud-en standaard geweest.
Als Engeland er thans zoo voor stond, dan was
dit een bewijs van de onmogelijke economische
structuur van de geheele wereld, en dit was
mede een gevolg van de internationale schul-
den-regeliug die dringend herziening behoeft.
Een Britsche verklaring.
GENEVE, 21 September. (VAN ONZEN
CORRESPONDENT). In Volkenbondskringen
was men vanochtend natuurlijk diep onder
den indruk van het nieuws uit Engeland.
Er heerscihte een zekere zenuwachtige stem
ming, die nog versterkt werd door het nieuws,
dat de Zwitsersche banken er vanmorgen toe
waren overgegaan haar kassen te sluiten
voor den handel in vreemde deviezen.
De Britsche gedelegeerde, sir Arthur Salter,
deed mededeeling van de door de Engelsche
regeering genomen maatregelen inzake de
schorsing van den gouden standaard en voeg
de hieraan de volgende verklaringen toe:
a. Het optreden van Engeland na den
wereldoorlog heeft bewezen, dat Engeland
beslist alle verbintenissen volledig wil na
komen. Engeland zal dit ook in het vervolg
doen.
b. De inwendige toestand van Engeland is
volkomen ge<zond, dank zij den offers om het
budget in evenwicht te brengen.'
c. De tegenwoordige acute crisis is te
wijten aan een likwidatie op groote schaal van
beleggingen op buitenlandsche markten, waar
door Engeland thans verplicht is zichzelf te
beschermen.
d. De banken zullen haar gewonen gang
blijven gaan op den volkomen normalen voet.
De Britsche gedelegeerde verzekerde, dat
goud, dat buitenlanders in depót gegeven heb
ben, niet door de maatregelen getroffen wordt
Ook wordt de zending van goud naar Enge
land in depót niet verhinderd.
PARIJS, 21 September 1931. Eigen Tel.)
De eerste beursminuten van den dag zijn ook
te Parijs met de grootste spanning gevolgd,
doch men heeft hier alle koelbloedigheid we
ten te bewaren, niettegenstaande men over
tuigd is, dat de val van het Pond Sterling
een grooten invloed zal uitoefenen op den al-
gemeenen economischen toestand.
Hoewel men overtuigd is, dat de positie van
den franc op het oogenblik onaantastbaar is,
ziet men toch heel goed in, dat een zeer krach
tige AmerikaanschFransche actie gewenscht
is om het Pond Sterling te hulp te komen.
Het schijnt, dat men verwacht, dat binnenkort
het wel mogelijk zal zijn het Pond Sterling
op pl.m. frs. 100 te stabiliseeren, mits Londen
een inflatie kan vermijden.
Zoowel in de bankkringen als in de groote
industrieele kringen hoopt men vooral op Jen
AmerikaanschFranschen steun om de infla
tie te doen voorkomen, aangezien de Engelsche
markt anders geheel voor hen zou verloren
gaan. Men volgt dan ook met groote aandacht
het Amerikaansche aandringen op de reis van
minister-president Laval naar Washington. De
ze reis was voorbarig aangekondigd en kon
dan ook officieel worden tegengesproken.
Evenwel wil dat niet zeggen, dat zij niet zal
Op heden heeft Edge, de gezant der Vereenigde
Staten te Parijs, opnieuw een bezoek gebracht
aan Laval en Laval uitgenoodigd,. Laval heeft
in zeer hoffelijke termen voor de uitnoodiging
zijn dank uitgesproken, doch niet gezegd, dat
hij deze niet aanvaardt. Hij heeft Edge te ken
nen gegeven, dat de afwezigheid voor hem
zeer moeilijk zal zijn. Hij heeft beloofd over de
uitnoodiging na te denken en zoo spoedig mo
gelijk zijn antwoord te geven. Men begrijpt de
aarzeling van Laval, daar de belangrijke kwes
tie van de internationale schulden ln de lucht
hangt.
Laval heeft in een pers-conferentie een zeer
optimistisch beeld gegeven van den toestand
van den franc. Dat de .beurs te Parijs geopend
is kunnen blijven, zonder den financieelen
toestand nog extra te bemoeilijken, is vooral
een gevolg van het feit, dat de regeering Vrij
dagavond door Londen op de hoogte is gesteld
en daardoor alle maatregelen konden worden
genomen om de speculatie te beletten.
Zoo konden heden geen aandeelen verhan
deld worden zonder onmiddellijke levering
der stukken. Voor wat den termijnhandel be
treft mochten geen aankoopen plaats hebben,
zonder strikte in acht neming der dekkings
voorschriften. Men vreest, dat de waardever
mindering van het Pond onmiddellijk een on-
gunstigen terugslag zal uitoefenen op de Fran
sche onzichtbare handelsbalans, die vooral
tengevolge van bet toerisme zoo buitengewoon
belangrijk is.
Het is evenwel waarschijnlijk, dat de in
vloed op den FranschEngelschen handel
nog grooter zal worden, aangezien de hoogere
kostprijzen weinig marge laten om de hand
having van den Franschen invoer in Engeland
mogelijk te maken. Ook ziet men heel goed ln,
dat, indien de loonsaanpassing in Engeland
aan het nieuwe niveau slechts zeer langzaam
geschiedt, de Britsche uitvoer de concurrentie
op de buitenlandsche markten zou kunnen
verscherpen.
In Amerikaansche financieele kringen
neemt men aan, dat de door Engeland
genomen maatregelen ten slotte een opleving
der Engelsche industrie ten gevolge zullen
nebhen maar tegelijkertijd zouden zij oorzaak
zijn, dat Londen als financieel wereldcentrum
onttroond wordt.
Het bestuur der New-Yorksche effectenbeurs
beeft voor de beurs bekend gemaakt, dat de
handel beden op de gewone wijze zal geopend
worden.
Het waarschuwt intusschen voor blanco-
afglften en eischt, dat de stand der blanco-
afgiften dagelijks bekend moet worden gemaakt.
De kantoren der makelaars waren voor tienen
dan ook flink met publiek gevuld, zoodat er
bij opening groote posten werden omgezet. U. S.
Steels openden hooger, American Tel. Tel.
4 lager. Blijkbaar werden er op groote schaal
steunaankoopen uitgevoerd, hetgeen niet kon
verhinderen, dat de openingskoersen reeds spoe
dig niet gehandhaafd konden worden.
De dalingen bleven eobter tot relatief nor
male grenzen beperkt.
Men meent op te merken, dat eenige groot-
speculanten tot dekking zijn overgegaan.
BERLIJN, 21 September 1931. (Eigen Tel.)
De beurs was heden, zooals bekend, voor den
effectieven handel gesloten. De beursbezoekers
kwamen echter in de beurslokalen bijeen en
bespraken de situatie. Het beursbestuur heeft
bepaald, dat Dinsdag om 10 uur een nieuwe zit
ting van het beursbestuur za.l plaats vinden,
waarin beslist zal worden of de beurs gesloten
zal blijven of niet.
Daar intusschen hij den minister van handel
een voorstel is binnengekomen van het bestuur
van de beurs te Keulen om de beurs voorloo
pig te sluiten en Londen morgen ook gesloten
blijft, aullen waarschijnlijk op d.e Duitsche
beurzen morgen ge-en koersnoteeringen tot
stand komen. In Berlijn blijven echter in ieder
geval de beurslokalen geopend.
De Londemsche moeilijkheden treffen de Ber-
lijnsehe beurs in zoover nog in het bijzonder,
dat op 23 September de betaaldag voor de nog
niet afgewikkelde termijndifferenties was vast
gesteld. Het beursbestuur houdt zich op het
oogenblik be-zig met de verschuiving van dezen
datum in verband met de jongste gebeurtenis
sen.
Geen verscherping der devie
zen voorschriften.
BERLIJN, 21 September 1931. (Eigen Tel.)
De Reichsibank is van meening, dat de deviezen-
en goudvoorraad door de voorschriften van de
Stillhalte-overeemkomst de deviezembepalingen
voldoende beschermd zijn. Dientengevolge zijn
alle geruchten inzake een verdere verscherping
van de -deviezenvoorschriften van allen grond
ontbloot. Het is ook onjuist, dat de Reichsbank
van plan zou zijn de uitbetaling van de 25 pet.
van de ma-rkemsaldi van het buitenland zou
willen invoeren. Besluiten omtrent het discon
to zijn bij de Reichsbank niiet acuut.
Duitschland moet niet afwij
ken van den gouden standaard.
BERLIJN, 21 September 1931. (W, B.) In
verband met de jongste gebeurtenissen te Lon
den wordt in verschillende kringen de vraag
plaats hebben, Dit is zelfs zeer waarschijnlijk, -> besproken of het niet wenschelijk zou zijn den
gouden standaard te verlaten. Door goed inge
lichte zijde wordt er op gewezen, dat de Engel
sche maatregel nog in geen geval een definitief
verlaten van den gouden standaard beteeke-nt.
De terugkeer tort dit systeem is zooals bekend
in Engelsche financieele kringen in de laatste
jaren dikwijls beeritiseerd, maar tot dusverre
is er geen bewijs voor aanwezig, dat de Engel
sche regeering van opinie zou zijn veranderd.
Reeds hieruit volgt, dat Duitisichland geen aan
leiding heeft een verandering van zijn valuta
systeem in te voeren. Daarbij' komit, dat de
binnenlandsche en de buitenlandsche belangen,
die Duitschland tot hert handhaven van een gou
den standaard noodzaken, blijven bestaan.
overwinnend uit voor den dag gekomen. Tot
zoover Wauwermans. De president van de
beurscommi-ssie dankte hem voor zijn speech.
(Eigen Tel.). De Beheerraad van de Natio
nale Bank van België is hedenmorgen bijeen
gekomen om keniis te nemen van de uit Londen
ontvangen telegrammen, die schorsing van de
terugbetaling in goud der biljetten van de Bank
van England aankondigden. Genoemd lichaam
heeft de gevolgen, welke deze verandering in
de situatie der markt van Londen zou kunnen
hebben, besproken en kwam tot de conclusie
dat deze gebeurtenis op geen enkele wijze de
stabiliteit van den Belgischen franc in gevaar
kan brengen. De dekking der Belga, die, zoo
als men weet, meer dan 67 pet. bedraagt, om
vat momenteel slechts goud metaal. Ift deze
omstandigheden was de Beheerraad van mee
ning, dat geen enkele speciale defentie-maat-
regel noodzakelijk is en blijft het disconto dus
onveranderd.
Ter vergelijking dieine het volgende: De ver
plichtingen op zicht der circulatiebanken zijn
gedekt door goud-metaal, in Italië met 31.32
pet., in Frankrijk met 56 pet. en in Nederland
met 60 pot.
Ook de Antiverpsche beurs
gesloten.
Ook de Axutwerpsche effectenbeurs bleef ge
sloten.
Inval van sovjettroepen in
N oord-Mandsjoerije
verwacht
BERLIJN, 21 Seutember (V.D.) De „Lok.
Anzeiger" meldt uit Peking: Naar de Ame
rikaansche consul te Charbin meldt, is de
Trans-Si-berië-expres tusschen Charbin en het
Russische grensstation Mandsjoerije op ge
heimzinnige wijze in de lucht gevlogen.
Over het aantal slachtoffers en omtrent de
oorzaak van de ontploffing is nog niets be
kend.
Men vreest te Peking, dat de ernstige toe
stand in Mantsjoerije door deze gebeurtenis
nog verscherpt zal worden.
PEKING, 21 September. (N.T.A.) Bevestigd
wordt, dat de Trans-Siberische personentrein,
die Vrijdag namiddag Charbin in Westelijke
richting verliet, door een explo-sie is vernield.
De vertraging van het bericht is te wijten
aan de onderbreking van het telegrafisch ver
keer, ten gevolge van het Ohineesch-Japansch
conflict.
In Chineesohe kringen verluidt, dat een in
val van sovjet-troepen in Noord-Mand-sjoerije
eerlang te wachten is en dat gemelde troin-
explosie hiermede in verband staat.
NEW YORK, 21 September 1931. (Eigen
1 el.) De meest toonaangevende New York-
sche financieele persoonlijkheden hebben gis
teren in voortdurende telefonische verbinding
met Engeland gestaan.
Voorloopig scheen men in Amerika geen
aanleiding te vinden om de beurzen te sluiten.
De korte credieten die Amerika in Londen
heeft uitstaan zouden slechts ongeveer 50
millioen bedragen. Bovendien zijn er in den
laatsten tijd nog 375 millioen creoieten ver
leend en voorts bestaan er naar schatting nog
500 millioen leeningen op langen termijn.
BRUSSEL, 21 September 1931. (Eigen Tel.)
De beurs van Brussel bleef heden ge
sloten, parallel met de sluiting van verschil
lende buitenlandsche markten.
De sluiting werd bekend gemaakt door een
affiche, doch vijf minuten nadat zij was aan
geplakt was zij als verdwenen. Men heeft dan
een nieuwe affiche aangeplakt.
De Brusselsche wethouder van Financiën,
mr. P. Wauwermans, kwam de reden van de
siuiiting in 'n korte toespraak motiveerem.
Wij sluiten vandaag de beurs, aldus Wauwer
mans, omdat hetzelfde geschiedt te Berlijn, Lon
den, Amsterdam, en Kopenhagen. Deze maat
regel is dus niet het gevolg van een slechten
financieelen toestand in België. Volgens uit
hoogste instantie ontvangen berichten is het
cradiiet van België, zoowel openbaar ais parti
culier intact in het buitienland. Doch men wil
voorkomen dat, tengevolge van een paniek
stemming op sommige buitenlandsche markten,
zekere personen een deel van het particulier
bezit zouden ruineeren met noteeringen uit te
lokken die met den industrieelen toestand in
absolute wanverhouding zouden staan. Wij
willen dus niet dat, tengevolge van een uitzon
derlijke situatie, schuimers zich zouden verrij
ken ten koste van de massa.
Samen met de regeering en de banken zullen
vandaag nog de maatregelen worden getrof
fen die zich in de huidige omstandigheden op
dringen.
Het publiek mag gerust zijn omtrent de ge-
beurtenissen van heden; wij hebben al moeilij
ker situaties meegemaakt en België is er altijd
Amerika neemt deel.
GENEVE, 21 September. (VAN ONZEN COR
RESPONDENT). De derde commissie van de
volkenbondsvergadering is vanmiddag aange
vangen met de bespreking van het Neder-
landsoh-Scandinavisch-Zwibsers-öh voorstel.
De commissie stelde voor, dat de volken-
bondsvergadering den raad zal uitnoodigen, om
er bij alle regeeringen, die tot de ontwapenings
conferentie zijn uitgenoodigd, op aan te drin
gen dat zij een bewijs zullen geven van een
vasten wil om den vrede te verzekeren en het
wederkeerig vertrouwen te herstellen, door
zich in afwachting van de resultaten van de
ontwapeningsconferentie van iederen maat
regel te onthouden, die op een vermeerdering
van het tegenwoordige peil van bewapening
gericht zou zijn.
De voorzitter Munch, deelde mede, dat van
de uitgenoodigd© niet-volkenbondsstaten alleen
de Amerikaansche regeering reeds de Uit
noodiging had aangenomen en wel in beves
tigenden zin. Hij begroette den Amerikaan-
schen gezant te Bern, Wilson, die reeds aanwe
zig was en deze gaf de verzekering, met groo
ten ijver en goeden wil aan de ontwapenings
besprekingen te zullen deelnemen.
De gedelegeerde van Noorwegen, Colban, gaf
hierop een korte toelichting tot het Nederl.-
Scandinavisch-Zwitsersch voorst-ei waarbij hij
wees op de groote psychologische beteekenis
van de bewapenings-vacan-tie.
Voor kans van slagen van de ontwapenings
conferentie zal de aanneming van dit voorstel
van groot gewicht zijn.
Generaal de Marinis (Italië) hield hierna een
uitvoerige rede ter verdediging van de beiwa-
penin-gis-vacantie. Hij verklaarde, het geheel
eens te zijn met de beginselen en het doel der
Nederlandsek-Scandinavisch-Zwitsersche reso
lutie doch deze onvoldoende te vinden met be
trekking tot de middelen ter bereiking van
het doel.
De Italiaansche gedelegeerde drong dus aan
op een verscherping en een aanvulling der re
solutie
Volgens het N.T.A. zijn in Indianapolis, Cin
cinnati en and-ere steden van de staten Indiana
en Ohio hevige aardschokken waargenomen,
die echter geen ernstige schade hebben ver
oorzaakt. In vele plaatsen vluchtten de bewo
ners uit de huizen, in de meening, dat de
schokken werden veroorzaakt door een ont
ploffing.
Uit Quetta (Britsch-Beloetsjistan) wordt ge
meld, dat de centrale gevangen!^ aldaar zóó
door een aardschok werd beschadigd dat de
gevangenen naar een andere gevangenis moes
ten worden overgelbracht.
Uit Tokio meldt Reuter, dat een hevige aard
schok de hoofdstad op haar grondvesten heeft
doen schudden. De scihok werd ook over een
groote oppervlakte van West-Japan gevoeld.
In het district Saitama (centraal-Hondo)
zijn negen personen gedood en honderden ge
wond.
In de steden Konosoe en Koemagaya stortten
vele huizen in.
DE „GRAF ZEPPELIN" GELAND.
FRIHDRICHSHAFEN, 21 September. (H.N.)
De „Graf Zeppelin" is gisterenavond tegen
half 12 te Per.nambuoo vlet geland.
LONDEN, 21 September (V.D.) Naar da
„Daily Trip-graph'' meldt, verklaart de regee
ring te Nanking in de tweede n-ota aan Japan,
dat Japan incidenten heeft veroorzaakt, met
het doel om de bezetting van de gebieden in
Mandsjoerije te rechtvaardigen.
De Chineesche minister van buitenland
sche zaken heeft officieel medegedeeld, dat hij
liet gebeurde in den volken-bond en ter kennis
van de onaerteekenaars van het Kellogg-pact
zal brengen.
Op de eerste nota van China, waarin het
herstel van den status quo werd geëisch-t, heeft
het Japansche ministerie van buitenlandsche
zaken geantwoord, dat de militaire operaties
het gevolg zijn van de houding der Chineesche
soldaten en dat de maatregelen van Japan ge.
rechtvaardigd worden door het recht van zelf.
verdediging.
In Moekden hebben de Japansche troepen
het paleis van Tsjang Hsoe Liang bezet. Zij
beheerschen het geheele ver-keers- en telefoon,
wezen, zoodat de Chineesche regeering zelf nog
geen berichten over haar eigen verliezen heeft
ontvangen.
Chineesche opmarsch-
TOKIO 21 September (N.T.A.) Het Japan
sche ministerie van oorlog maakt hekend, dat
de Chineesche Kirin-divisie tegen Tsjien-Tao,
aan de grens van Korea, oprukt.
Men verwacht, dat nieuwe Japansche troepen
van hier raar Mandsjoerije zullen vertrekken.
Een d-eel van de Japansche divisie, die in
Ranan, in Noord-Oost Korea ligt is reeds op
transport gesteld.
Japansche zege te Sjan-
toeng.
LONDEN, 21 September. (N.T.A.) De corres
pondent van de „Times" te Tokio meldt dart de
Japanners, bü de gevechten om Sjaratoeng,
dat zij meit een leigersiterkte van slechts 800
man h-elbben aangevallen, in totaal 443 krijgs
gevangenen hebben gemaakt en 42 stukken ge-
scbüt hebben buitgemaakt.
Aan Japansche zijde vielen 51 dooden en 88
gewonden. De Chineesche verliezen zijn niet
bekend.
Strijd bij Moekden hervat
PEKING, 21 September. (R.O.) Reuter ver
neemt uit geloofwaardige bron, dat de strijd
tusschen de Ohnneezen en Japanmeezen op den.
spoorweg PekingMoekd-en hervat is ten Zui
den van Moekden en des avonds laat nog voort
duurde.
Chineesche burgers agres
sief.
TOKIO, 21 September. (V.D.) Ofschoon op 't
oogeniblik in Mandsjoerije in het door de Japan
sche troepen bezette gebied alles rustig is, be
dreigen de Chineesche inwoners van de pro
vincie Ohientao, waar noch Japansche, noch.
Chineesche troepen zijn, volgens ontvangen be
richten het leven der Japanners en Koreanen.
Van Korea is politie derwaarts gezonden, ter
wijl, naar verder gemeld wordt, duizend man
van het Japansche garnizoen van Korea, oven-
eens -op weg zijn naar Chienrtao.
Dreigende demonstraties tegen de Japanners
hebben ook plaats gehad te Harbin, Tsitsihar,
Anda, Mandhuli en andere plaatsen.
GENEVE, 21 September. (VAN ONZEN
CORRESPONDENT) De regeering van China
heeft den volkenbondsstaten verzocht, den vol
kenbondsraad onmiddellijk bijeen te roepen op
grond van artikel 11 van het volkenbondsver-
drag.
De Chineesche regeering doet mededeeling
omtrent hetgeen volgens haar lezing Vrijdag
bij Moekden is voorgevallen en verzoekt den.
volkenibondsraad, onmiddellijk de noodige
maatregelen te treffen, om een verscherping
van den toestand, die voor den vrede reeds
een gevaar oplevert, te verhinderen, om den
status quo van voor Vrijdag te herstellen en
om den omvang en den aard der schadeloos
stelling te bepalen, die Japan naar de meening
van den raad aan China verschuldigd zou zijn.
De volkenbondsraad zal morgenochtend bij
eenkomen en de gedelegeerden van China en
Japan zullen dan een uiteenzetting geven van
hun opvatting van de zaak.
BOEDAPEST, 21 September. (W.B.) In ver
band met den treinaanslag bij Bia Tonbagy
heeft een -boerin, Julia Habli genaamd, bij de
politie aangegeven, dat zij erbij geweest is,
toen drie mannen, van wie er haar een bekend
is, de helsche machine op het viaduct bij Bia
Torbagy gelegd hebben.
Volgens het Hongaarsohe blad ,,Mai Nap"
heeft de politie op grond van de aangifte van
Habli gisternacht den werkloozen kellner,
Toth, in de nabijheid van Boedapest gearres
teerd. Toth ontkent echter, iets met den mis-
dadigen aanslag uitstaande te hebben.
Habli houdt van haar kant vast aan de ver
klaring, dat Toth met twee andere mannen,
die haar niet bekend zijn en uitsluitend
Duitsoh spraken, den aanslag gepleegd heeft.
LEOBEN, 21 September (W.B.) Op grond
van particuliere inlichtingen heeft de politie
heden den in Wurtenberg geboren 31-jarigea
smid, W-alther von Riesen, onder verdenking
van medeplichtigheid aan den trein aanslag
te Bia Torbagy, gearresteerd.
Riesen, die echter alle schuld tot dusverre
nog ontkent, heeft door zijn uitlatingen over
den aanslag verdenking gewekt. Men vond op
hem allerhande krantenknipsels over de
catastrofe van Bia Torbagy.
Kort voor den aanslag werd hij te Boedapest
en Steinamanger gesignaleerdhij verklaart
echter, reeds den llden September Hongarije
te hebben verlaten.
Het districts gerecht van Leoben heeft zich
onmiddellijk mat de Hongaarsche autoriteiten
in verbinding gesteld.
BERGEN, 20 September (W.B.) De „Nau
tilus", de onderzeeboot van kapitein Wilklns, ia
hedenmorgen hier binnengeloopen.
Ka-pitein WilMns kon echter nog niet mede-
deelen, hoe lang de boot -hier zal blijven liggen.
