DE DEPRECIATIE VAN HET POND EN ONS
ECONOMISCH LEVEN.
Hoofdpijn
en bij Kiespijn
ZATERDAG 3 OCTOBER 1931
de r. k. universiteit houdt
DE HAND OP.
De ernstige terugslag dien de opschor
ting van den gouden standaard in
Engeland op verschillend terrein van
ons economische leven gehad heeft,
deed ons besluiten een aantal vooraan
staande mannen te interviewen over
de gevolgen, die de depreciatie op het
door hen beheerschte gebied gehad
heeft of zou kunnen hebben. Vandaag
beginnen wij met een interview met
Mr L. Niemöller over den toestand in
onzen land- en tuinbouw.
DE
ZALIGVERKLARING VAN
PETRUS DONDERS.
PATERS AUGUSTIJNEN.
n» t.
Z. H. EXC. MGrTdÏT MULLER IN
ONS LAND.
l.nd M
v /-
KATH. NED. BOEREN- EN TUINDERS-
BOND.
EINDEXAMENS RUKS-, GEMEENTE
LIJKE EN BIJZONDERE KWEEK
SCHOLEN.
PH. C. VISSER.
DE GEVOLGEN VOOR ONZEN
LAND- EN TUINBOUW.
Eert onderhoud met mr. L. iemollcr
Mijnhardt's Poeders
R. K. TUINBOUWWINTERSCHOOL TE
BEVERWIJK.
WEINIG REGEN MAAR TE
WEINIG ZON.
BEZUINIGING SCHEEPVAART
VERKEER MET INDIE.
Niemand beter dan Henri Hermans, de man
die zich zelf van werkman tot leider der kath.
Werkliedenvereniging heeft opgewerkt, heeft
het volk weten te pakken met zijn pleitrede
voor de Katholieke Universiteit.
Geen gemakkelijke taak!
..Och dat is immers niets voor onze kiode-
ren", zegt het moedertje, dat door leden van
het St. Radboud-Comité naar de bel is geroe
pen om iets te offeren voor de Katholieke
Universiteit.
„Dat offer vraagt de Bisschop van u", is 't
antwoord.
Het moedertje denkt: „Het zal wel ergens
goed voor zijn, als de Bisschop het vraagt",
en tast getroost in haar portemonnaie.
Getroost, ja maar ook overtuigd
En toch moet in heel het volk langzamerhand
postvatten de overtuiging, dat de Universiteit
iets is van en voor het volk, in heel zijn om
vang.
„De Universiteit is toch niet voor m'n kin
deren."
Meent ge dat
Vooreerst gaat het zelfs in letterlijken zin
niet op.
Wie werkelijk talent heeft, van welken stand
hij ook zij, kan zich veel gemakkelijker dan
vroeger een weg banen naar de Universiteit.
Maar toegegeven, de Universiteit staat niet
voor iedereen zoo gemakkelijk open als de
lagere school of ambachtschool.
Doch denkt ge daarmede van de Uiversiteit
af te zijn?
Ge dwaalt.
Op een goeden dag komt uw dochter thuis.
Ze heeft in een modemagazijn een kleedingstuk
gekocht, dat dien naam maar amper verdient.
Een jaar geleden hebben de dames der
wereld in Parijs of Weenen dat modeartikel
ingevoerd; nu dragen 't de volksmeisjes van
het platteland.
De mode gaat van hoog tot laag, als ge maar
■wat geduld hebt.
Ge verbiedt uw dochter, dSe lichtzinnige
mode te volgen.
Dat gaat nog.
Maar op 'n anderen dag komt uw zoon thuis.
Op hoogen toon beweert hij dat God niet be
staat, dat de mensch van den aap afstamt,
dat de Jesuïeten moordenaars zijn en dat de
Bijbel sprookjes van Moeder de Gans vertelt.
Het slaat u met ontzetting
Ge tobt uw hersens af met de vraag wie de
zielemoordenaar van uw kind is geweest.
De werkplaats?
Mis, de Uuniversiteit, niet van thans, maar
van 25 jaar geleden.
De stellingen, die de hoogleeraar eenmaal
met een toonlooze stem aan de studenten dic
teerde, die zijn het, welke uw kind thans als
vloeken uitbraakt. 4
Wat eenmaal wetenschap of schijnweten-
scliap was, wordt na verloop van jaren ge
meengoed van de massa.
De wetenschap werkt geleidelijk door van
hoog tot laag, juist als de mode, maar ze werkt
langzamer.
En er is dit groote verschil, dat ge de dui-
velsche mode, die ge aan uw dochter verboodt
te volgen, aan uw zoon niet kunt verbieden.
De mode, die het lichaam betreft, kunt ge
nog remmen, maar de mode van den geest
gaat haar gang.
En wilt ge dan nóg beweren, dat ge met de
Universiteit niets te maken hebt? Ge weet
maar half, hoe ge ieder oogenblik met de Unt
versiteit in aanraking komt.
Ge vraagt toch een katholieken dokter, die
in kiesche vraagstukken van het gezinsleven
denkt en voelt als gij zelf, d.i. katholiek?
Ge wilt toch een katholieken leeraar voor
uw kinderen?
Ge zijt huiten de deur gehouden toen ge om
een bescheiden baantje in Overheidsdienst
bedelde. De Unievrsiteiten hebben de posten
door hun liberale leerlingen doen bezetten en
hun kliekgeest liet u op de stoep staan.
Ge merkt zoo weinig van de Universiteit?
Ge kunt nauwelijks een stap doen zonder de
Universiteit tegen te komen!
En nu spreekt het toch van zelf dat het
een Katholieke Univereiteit is op de eerste
plaats, die de Kaholieken in staat zal stellen
zich voor de gewichtige ambten in den Staat
te bekwamen, het tekort aan wetenschappe
lijke krachten aan te vullen en den achter
stand in te halen.
„Wat heb ik er aan?" vraagt ge, als men
u een aalmoes vraagt voor de Universiteit.
Dat zult ge nu niet meer vragen, omdat ge
weet, dat het uw welbegrepen eigenbelang geldt
Maar vooral het Rijk Gods op aarde en het
lot van zooveel onsterfelijke zielen.
Als men U over enkele weken een gift komt
vragen voor de R. K. Universiteit, die geheel
moet leven van de giften van Katholiek Neder
land, geeft dan gul en gewillig, niet alleen
uit eerbied voor het woord der bisschoppen,
maar vooral uit volle, heilige overtuiging.
CENTRAAL COMITé DER
ST. RADBOUDSTICHTING.
Officieel onderzoek omtrent een wonder.
Er heeft zich in het Bossche diocees, aldus
rneldt „St. Jansikl.", op voorspraak van den
Eerbiedw. Pater Donders, Redemptorist, een
feit voorgedaan, dat, naar het oordeel van de
heilige Riten-congregatie, wellicht als eender
^onderen, noodig voor de Zaligverklaring, zal
hunnen dienen,.
De heilige Riten-Congregatie heeft daarom
z- H. Exc. den Bisschop van 's-Bosch gelast
6611 kerkelijk onderzoek over dat feit aan te
Tangen, waarbij genoemde Bisschop en vier door
hem aan te wijzen priesters ais rechters zullen
hPtrede®. Deze kerkelijke rechtbank, welke a.s.
aandag haar eerste zitting houdt, zal als
zijn samengesteld. Vioe-postulator, die
aanhangig maakt, is Pater Mosmans
Rechters zijn Z.H. Exc. Mgr. Diepen,
6 Hoogeerw. heeren Hendrix en Brekelmans,
esp. Viciaris-Generaal en Plebaan, en de
eereerw. heeren Pastoors Lange en De Beer,
Als deskundige zal zitting 'hebben Dom. Ver-
berne, Benediktijn van Oositerhout, die vóór
Zijn intrede in het klooster, de geneeskundige
PTaktijk uitoefende. Notaris of schrijver is de
Eerw. heer Vingerhoets uit Tilburg en Fidei-
Pnomotores de Hoogeerw. heer Mgr. Prinsen
en de Zeereerw. heer Dekkers, Rector Mariën-
hurg. Als cursor of deurwaarder zal optreden
Pater H. van Dried C.S.S.R.
ZUSTER MAURITIA. f
Te Nederweert overleed in het klooster St.
Jozef der Eerw. Zusters Franciscanessen in
den ouderdom van bijna 80 jaren de Eerw.
Zuster Mauritia (in de wereld mej. Hendrina
Öulat geb. te Mook 18 December 1851),
Benoemingen in het generaal kapittel.
In bet generaal kapittel der paters.(^U?^||_
nen te Rome werd gisteren gekozen
assistent Pater G. Monti (Ite l tent
tent Pater B. Revilla (Spanje)tot 3e assistent
Pater B. Vermeulen (Nederland),
tent Pater J. Hiokey (Amerika).
De Apostolische Vicaris^TUUt
Exc. Mgr. dr. J. Mu uitgangspunt
zijn bezoek ^^^f^chillende plaatsen in
voor zijn reis naar veis T>osch waar op
genoemden datum in Het doe) waar.
plechtigheid zal plaats l\ebbeno ig om ateun
om Mgr. Muller ons land bezoeKi
te vinden voor zUn arm Vicari dee]
Zooals bekend is, behoort n a
van de Zweedsche bevolking ^.0
protestan sc ie se ]jatholieken en
inwoners zijn er slechts 34U"
fleze wonen verspreid over een ge ie
oppervlakte beslaat van viermaal Nederland,
België, Luxemburg en Zwitserland ezamen. n
dit wijduitgestrekte gebied wonen nu e
katholieken verspreid. Onder ben wer en
priesters, verdeeld over 10 stan P aa sen. en
kan lichtelijk begrijpen hoe moeilijk onder
dergelijke omstandigheden een eeniBszms ge
regelde zielzorg is. Talloos zijn de katholieke
gezinnen die in den loop ^Jaren wegens
hun los verband met het kerkelijk leven in hun
troostelooze vereenzaming van de ware Kerk
afgevallen zijn. En velen zijn ook nu nog tot
hetzelfde lot veroordeeld, indien met spoedig
hulp komt. Wat vele Zweden vaak terughoudt,
ja afschrikt om de stem huns gewetens te
volgen en tot de Katholieke Kerk over te gaan
is de armoede waarin onze H Kerk in Zweden
leeft. In een zoo hoog beschaafd land is het
verzorgen van wat men den buitenkant van
onze H Kerk kan noemen: het bouwen van
waardige kerken, daaraan beantwoordende
woningen voor de geestelijken, modern inge
richte schoollokalen, beslist vereischt. wil de
katholieke zaak vorderingen maken. Honder
den kinderen gaan voor ons geloof verloren,
omdat het Vicariaat wegens zijn financieelen
nood niet in staat is met de rijksscholen te
wedijveren en omdat zijn scholen derhalve als
armenscholen worden beschouwd.
Het is te hopen, dat de ijverige en zelf
opofferende bisschop bij zijn bezoek in ons land
veel steun en sympathie zal treffen. Niemand
is in staat den zielennood in Zweden zoo duide
lijk te zien als hij, maar ook niemand voelt
zoo diep als hij de smart wegens gebrek aan
middelen niet te kunnen helpen.
KLOOSTERJUBILEUM,
Vrijdag 9 October zal heit vijf en twintig jaar
geleden zijn, dat de Zeereerw. Paters Vincen-
tius van Wijk en Pancratius van Geleuken hun
professie deden in de Orde van O. L. Vrouw
van den Berg Carmel. Vooral de leerlingen en
oud-leerlingen van het Carmellyceuim te Olden-
zaal zullen ongetwijfeld in dankbare herinne
ring hun twee beminde leeraren gedenken en
blijven waardeerenv
ONDERWIJS.
Bij Kon. besluit zijn tijdelijk benoemd tot
leeraar aan de R.H.B.S. te Schiedam F. Koote
te Rotterdam en i r. F. C. W. S 1 o o f f, te
Delft.
DE ZEGENING DER KRUISBEELDEN van de R.K. Land- en
Tuinbouwwinterschool te Beverwijk door Z.H.E. Mgr. Aengenent.
DE KATHOLIEKE ENCYCLOPAEDIE.
Uitbreiding der redactie.
De eerste algemeene redacteurenvergadering
van de Katholieke Encyclopaedie, onlangs té
Antwerpen gehouden, heeft wel bewezen, dat
met grooten ijver en waar idealisme aan de
voorbereidende werkzaamheden van deze om
vangrijke uitgave en haar fundamenteele
organisatie gewerkt wordt. De staf van redac
teuren, die reeds gepubliceerd werd, is in-
tusschen met eênige Noord en Zuid-Neder-
landsche geleerden versterkt. Toegetreden z(jn
nog: W. Asselbergs (Anton van Duinkerken),
letterkundige en redacteur van „de Tijd" te
Amsterdam; Prof. mr. Louis van Bauwei,
hoogleeraar in het Burgerlijk Recht aan de
Katholieke Universiteit te Leuven, redactie
secretaris van het Vlaamsch Rechtskundig
Tijdschrift; prof. Mich, van Caeneghem hoog-
leeraar aan de Handelsafdeeling van de Facul
teit der Rechten aan de Staatsuniversiteit te
Gent; prof. dr. J. G. van der Corput, hoog-
leeraar in de wiskunde aan de Rijksuniversiteit
te Groningen, lid van de Koninklijke Academie
van Wetenschappen; mej. Fé Haye, directrice
van de School voor Maatschappelijk Werk te
Amsterdam; dr. A. P. J. Hoogeveen, waar
nemend chef van het Chemisch Laboratorium
aan de Hembrug te Amsterdam; dr. J. van
Mierio Jr. S.J., professor in de geschiedenis
der Nederlandsche Letterkunde aan de Facultis
„Notre Dame de la Paix" te Namen, lid van
de Koninklijke Vlaamsche Academie; dr. Jos.
H. L. Muls, conservator aan het Koninklijk
Museum voor Schoone Kunsten te Antwerpen;
W. van Orshoven, kabinetshoofd van hê't
Ministerie van Landbouw te Brussel; prof. mr.
Jules Storme, hoogleeraar aan de Handels
afdeeling van de Faculteit der Rechten aan de
Staatsuniversiteit te Gent, advocaat bij het
Beroepshof te Gent; Pater J. Verschueren S.J.,
Sint Jan Berehmanscollege te Brussel, hoofd-
redacteur van het Modern Vlaamsch Woorden
boek; mr. dr. P. J. Witteman, advocaat te
Amsterdam.
Het aantal deskundigen, dat deze redactie
als medewerkers bij zal staan, is nog steeds
groeiende; over hen kunnen binnenkort nadere
berichten worden tegemoet gezien.
Algemeene vergadering.
De Algemeene Vergadering van den Katho
lieken Nederlandsche Boeren- en Tuinders-
hond wordt gehouden te Wageningen op Maan
dag, 19 en Dinsdag 20 October a.s.
Er'is een samenkomst van de afgevaardig
den en verdere genoodigden van den Kath.
Ned. Boerenbond- en Tuindersbond in de Se
naatskamer der Landbouwhoogeschool te Wa
geningen, waar een begroeting van de alge
meene vergadering door het College van Ree-
tor en Assessoren der Landbouwhoogeschool zal
plaats vinden. Onmiddellijk daarna begint
de vergadering. Op de dagorde komen de
volgende inleidingen voor: „Beschouwingen
over voederbouw", Inleiding te houden door
prof. ir. C. Broekenia, hoogleeraar en Directeur
van het instituut voor Plantenveredeling to
Wageningen en „Zal de Nederlandsche Land
en Tuinbouw uit zelfbehoud nieuwe wegen
moeten inslaan en zoo ja welke?", inleiding te
houden door prof. dr. ir. G. Minderhoud hoog
leeraar aan de Landbouwhoogeschool te Wa
geningen.
Hiertoe uitgenoodigd door den Senaat der
Landbouwhoogeschool zullen de deelnemers
aan de algemeene vergadering Dinsdag 20
October in de gelegenheid worden gesteld ver
schuilende instituten, laboratoria en de andere
instellingen van de landbouwhoogeschool te
bezichtigen. De professoren, leiders dezer In
stituten, zullen de deelnemers persoonlijk voor
lichten.
Benoeming tot consul-generaal te
Calcutta te verwachten.
Naar van bevoegde zijde wordt vernomen,
zal de heer Ph. C. Visser, oud-leider der Kara-
korum-expeditie in aanmerking komen voor de
betrekking van consul-generaal der Nederlan
den te Calcutta.
Overzicht der gehouden examens
in 1931.
De Staatscourant van 2S September geeft
een overzicht van de gehouden examens van
de verschillende kweekscholen Wij ontleenen
daaraan het volgende:
Aan de rijkskweekscholen deden examen 186
mannelijke en 255 vrouwelijke candidaten, hier
van slaagden 173 mann. en 232 vr. Voor het
examen nuttige handwerken waren deze
cijfers 222 opgekomen en 210 toegelaten voor
handenarbeid resp. opgekomen 117 mann. en
133 vr., geslaagd 95 en 86.
Aan de gemeentelijke kweekscholen deden
examen 59 mann. en 119 vr. candidaten waar
van slaagden 51 mann. en 112 vr. Van de 100
candidaten, die examen deden voor nuttige
handwerken slaagden er 95. Voor handen
arbeid waren hier de cijfers: opgekomen 21
mann. en 36 vr., geslaagd resp. 21 en 36.
Aan de protestantsche kweekscholen deden
234 mann. en 265 vr. candidaten het onder-
wijzesexamen, waarvan er resp. slaagden 211
en 239. Voor nuttige handwerken waren de
cijfers: 215 opgekomen en 207 geslaagd. Voor
handenarbeid deden examen 59 mann. en 49 vr.
candidaten, waarvan er slaagden 53 en 46.
Aan de katholieke kweekscholen namen 318
mann. en 526 vr. candidaten aan het examen
deel, waarvan slaagden 293 mann. en 509 vr.
Voor handwerken deden 434 vrouwelijke leer
lingen examen, waarvan er 419 slaagden, ter
wijl voor handenarbeid zich slechts 11 candi
daten opgaven, waarvan er 8 slaagden.
Resten nog drie kweekscholen, waar de
cijfers voor het onderwijzersexamen waren:
opgekomen 3 mann. en 64 vr., geslaagd 2 mann.
en 59 vr.; voor nuttige handwerken; opge
komen 8, geslaagd 5 en voor handenarbeid:
opgekomen 1 mannelijke en 26 vrouwelijke
candidaten, geslaagd 0 en 18.
Voor de akte van onderwijzer of onder
wijzeres werden geëxamineerd:
Jaar candidaten geslaagden
1924 1520 1485
1925 1816 1711
1926 2468 2222
1927 2850 2622
1928 2491 2322
1929 2237 2065
1930 2019 1875
1931 2029 1881
DB VIERING VAN LEIDEN'S ONTZET.
De offioieele feestelijkheden vanwege de
3-Octobervereeniging ter gelegenheid van
Leiden's Ontzet zijn gisterenavond ingezet met
het houden van een groote taptoe en het bren
gen van een vaandelgroet aan het standbeeld
van den burgemeester van Leiden tijdens het
beleg, Pieter Adr. van der Werff.
Aan deze taptoe, die zich om 8 uur op het
terrein van de Kaasmarkt opstelde, namen 5
muziekcorpsen deel, waaronder ook het muziek
corps der Koloniale Reserve te Nijmegen;
voorts een groot aantal Leidsclie vereenigingen
met vaandels, terwijl alle deelnemers aan de
taptoe brandende lampions droegen. Het ge
heel bood een fantastischen aanblik. Een groote
menschenmenigte was op de been.
Na een tocht door de stad kwamen de deel
nemers op het Van der Werff park aan, waar
de muziekoorpsen het Wilhelmus speelden. Bij
het met electrische schijnwerpers geheel ver
lichte standbeeld werd een krans neergelegd.
Den geheelen avond heerschte er In de stad
een feestelijke stemming.
De depreciatie van het pond sterling ten
gevolge van het verlaten van den gouden stan
daard door Engeland doet haar invloed niet
alleen gevoelen op handel en industrie, maar
ook onze land- en tuinbouw ondervinden er de
kwade gevolgen van.
Hoever strekken deze gevolgen zich uit en
wat zou er kunnen gedaan worden om ze
eenigszins te temperen?
Toen we dezer dagen vernamen, dat mr. L.
Niemöller, de bekwame en actieve secretaris
van het Centraal Bureau van de Veilingen in
Nederland naar Engeland was geweest en daar
bijzondere aandacht had gewijd aan het pon
den-vraagstuk in verband met onzen land- en
tulnbouwex'port, meenden we niet beter te
kunnen doen hem deze vragen eens voor te
leggen. Een afspraak voor een onderhoud was
spoedig gemaakt en toen we tegenover hem
zaten op bet kantoor van het Centraal Bureau
in de Haagsche Javastraat 80, gold natuurlijk
onze eerste informatie zijn bevindingen op zijn
laatste Engelsche reis.
Eigenlijk ben ik niet op de eerste plaats
naar Londen gegaan om het ponden-vraagstuk
in verband met onzen tuinbouw-export te be-
studeeren, ofschoon ik me uit den aard der
zaak ook op dat punt zooveel mogelijk heb
geïnformeerd, antwoordde ons mr. Niemöller.
Mijn reis naar Londen had allereerst ten doel
om eens na te gaan, hoe de Landbouwuitvoer-
wet, welke het vorige jaar is tot stand geko
men, in de praktijk werkt.
Zooals u weet, moet deze wet voor elk land-
bouw-exportartikel afzonderlijk in werking
worden gesteld. Dit Is thans het geval voor de
uien. Tot mijn groote voldoening heb ik kun
nen oonstat-eeren, dat zij voor dit artikel al
vast uitstekend werkt. Verschillende Engelsche
handelaren heb ik gesproken en allen waren
zeer tevreden over kwaliteit en sorteering der
uien, welke thans uit Nederland worden aan
gevoerd. ik ben dan ook in mijn overtuiging
gesterkt, dat deze wet prachtig werk kan doen
om den goeden naam van onze Hollandscke
tuinbouwproducten op de buitenlandsche markt
boog te houden. Ofschoon u weliswaar hier
niet bent gekomen om iets over de Landboiw-
uitvoerwet te vernemen, geloof ik toch, dat
deze -bevinding u wel zal interesseeren.
Inderdaad. Maar nu Iets over den invloed
van de depreciatie van het Engelsche pond op
den land- en tuinbouw?
Zeker. Maar in dit verband moet ik eerst
-iets vertellen over den algemeenem gang van
«aken bij den export van c*pe land- eg tuin
bouwproducten dit jaar. Toen in Juli j.l. de
orlsis in Duitschland uitbrak, heeft de Dult-
sche regeering een deviezen-verordening ge
maakt, waarbij onze groenten en fruit bp de
derde lijst werden geplaatst. Op de eerste lijst
stonden de noodzakelijke grondstoffen, op de
tweede lijst de half afgewe-' t© fabrikaten en
op de derde lijst de z.g.n. luxe producten, waar
onder groente en fruit werden gerangschikt.
Op de goederen der eerste lijst werden onbe
perkte, op die der tweede lijst beperkte en op
die der derde lijst keeleruaal geen deviezen
gegeven. Daardoor werd juist in het hoogsei
zoen van onze tuinbouwproducten onze geheeie
uitvoer daarvan naar Duitschland stopgezet.
Onze organisaties hebben zich toen in verbin
ding gesteld met onze regeering, die zeer
krachtig is opgetreden om de belangen van
on-zen export te behartigen en de Duitsche re
geering te overtuigen van de onbetamelijkheid
om den uitvoer van onze land- en tuinbouw
producten te beletten door geen deviezen be
schikbaar te stellen. Brüning en Curtius waren
toen juist in Rome en daar heeft ook Musso
lini een zeer sterke pressie op de Duitsche -mi
nisters uitgeoefend, want ook Italië beeft een
groot exportbelang bij de Duitsche markt. Door
den invloed der Nederlandsohce regeering zijn
groenten en fruit op lijst 1 gekomen. Maar
daarnaast heeft de Duitsche regeering er bij
de Duitsche bevolking en handel op aange
drongen om zooveel mogelijk Duitsche en zoo
weinig mogelijk buitenlandsehe en -luxe pro
ducten te koopen.
Het gevolg van een en ander was, dat onze
export naar Duitschland weliswaar niet ge
heel en al werd lamgeslagen, maar toch be
langrijk minder was dan het jaar tevoren. In
de maand Juli 1930 werden 86 miliioen K.G.
groente en- fruit naar Duitschland uitgevoerd,
in Juli 1931 slechts 39 miliioen K.G. In Augus
tus 1930 nam Duitschland 40 miliioen K.G. af,
in dezelfde maand van 1931 slechts 26 miliioen
K.G. Dus over twee maanden een vermindering
van 126 op 65 miliioen K.G. Ofschoon deze
achteruitgang van 61 miliioen K.G. een gewel
dige klap voor onzen land- en tuinbouw be-
teekende, werd deze toch eenigszins verzacht
door den toenemenden export naar Engeland.
In Juli 1930 werd aan groente en fruit naar
Engeland uitgevoerd 34 miliioen K.G., in Juli
1931 45 miliioen K.G.; In Augustus 1930 35
miliioen K.G. en in Augustus 1931 40 miliioen
K.G., dus in twee maanden een vermeerdering
van 69 op 85 miliioen K.G. Dank zij dezen af
zet naar Engeland is de Nederlandsche tuin
bouw er dezen zomer 'betrekkelijk doorgerold,
ofschoon slechts lagere prijzen konden wor
den bedongen.
Door de gebeurtenis met den gouden stan
daard is nu ook de afzet naar Engeland ten-
zeerste bemoeilijkt. De waarde van het pond
is met 25 pet. verminderd. Het gevolg hiervan
is tweeërlei.
Vooreerst de verliezen, die geleden worden
op de reeds verkochte, doch nog niet betaalde
producten. De handel in fruit en groenten op
Engeland vindt aldus plaats, dat de exporteur
enkele weken, d.w.z. 10 A 20 dagen, op zijn
geld moet wachten. De totale export van groen
ten en fruit bedroeg ln September 1928 7
miliioen, in September 1929 6 miliioen en in
September 1930 4 miliioen, waarvan onge
veer de helft naar Engeland ging. Wanneer
we den totalen export over September 1931
op 4 miliioen ramen, waarvan ongeveer voor
f 2 miliioen naar Engeland, dan beteekent dit
bij een daling van de waarde van bet pond
met 25 pet. een schade voor de exporteurs van
ongeveer een -half miliioen. Ik sprak dezer da
gen een exporteur te Rotterdam, die op deze
wijze een schade had van 50.000.
Was de vergadering, welke verleden Maan
dag te Amsterdam is gehouden, niet belegd
om te komen tot een betaling op goudlbasis
Ja, maar dat ging over den termijn- en
contraotbandel en betrof leveringen, die nog
öiet zijn geschied. Die wijze van handelen heeft
voor land- en tuinbouwproducten niet plaats.
Vervolgens krijgen we de beteeken is van de
depreciatie van het pond voor de toekomst. De
groote moeilijkheid is, dat 'het pond niet is
gestabiliseerd. De -handel weet nu niet, welke
prijs hij op de veiling kan uitleggen, omdat hij
niet weet, welken prijs ihij zal kunnen bedin
gen bij den export naar Engeland. Naast het
•gewone risico van den handel komt nu ook
de onzekerheid van den koers van het poud,
welke heelemaal buiten het gezichtsveld van
den handel valt. Het gevolg hiervan is weinig
of geen ondernemingslust. Nu na Duitschland
ook Engeland als afzetgebied is weggevallen,
virndt een groot gedeelte von onze giroante
en fruit geen afnemers en wat nog wel af
nemers vindt, moet tegen een zeer lagen prijs
verkocht worden. De veilingprijs voor druiven
is teruggevallen op 20 cent per pond. Voor
dien prijs is de kostbare glascultuur absoluut
niet meer loonend. Dank zij het koudere jaar
getij kunnen de kweekers het nog een paar
weken aanzien. In den zomer moeten de pro.
ducten, zoodra zij rijp zijn, direct weg, daar
ze anders -bederven. In den herfst kunnen ze
nog wel eeniige dagen blijven hangen, waar.
door de aanvoer op de veilingen tijdelijk be
perkt kan worden. Door dezen beperkten aan
voer beeft men den prijs nog op 20 cent kun
nen Aouden, anders zou hü zeker tot 10
en lager zijn teruggevallen. Bovendien kan
men door het bewaren van de druiven ln de
koelcellen de markt ontlasten. Maar zoowel
bet een© als het andere middel is gevaarlijk.
Als men de druiven te lang aan de boomen
moet laten hangen, beginnen ze te rotten en
wat het koelhuis betreft, daaraan is in ver
band met de hooge kosten voor bet bewaren
een groot risico verbonden, daar met geen
mogelijkheid valt te zeggen, of men wel ooit
Idie kosten er uit zal halen,
Wat zou er naar uw meening ln het be
llang van land. en tuinbouw gedaan kunnen
[worden
Ik vraag mij af, of het niet mogelijk zou
zijn, dat het risico, hetwelk ontstaat doo:
den onzekeren koers van het pond, van den
handel zou worden afgenomen, hetzij door de
regeering alleen, hetzij door de regeering te
zameu met de organisaties. Men zou dan bij.
voorbeeld den koers voor den handel kunnen
stabillseeren op 9. Wordt dah de koers 'hooger,
don kan het agio worden gereserveerd voor
ongunstiger tijden, wordt hij lager, dan zou
het disagio, als er geen reserve is, bijvoorbeeld
voor 10 pOt. door de organisaties en vooi
90 pCt. door da regeering kunnen worden
gedragen. Men zou daarbij natuurlijk op ge
zette tijden den gestabiliseerden koers kun
nen herzien. Bij een gestabiliseerden koers
weet de handel, waar hij aan toe is.
Maar zal dan toch de mindere koop
kracht in Engeland tengevolge van de waarde
daling van het pond geen invloed hebbem op
onzen export
Engeland heeft onze producten absoluut
noodig. Duitechland minder, neemt ze voor
namelijk om de kwaliteit. Engeland echter kan
slechts voor 6 weken in zijn eigen onderhoud
voorzien, het moet importeeren. Tengevolge
van de aardappelziekte heeft Engeland dit
jaar absoluut gebrek aan aardappelen. Er is
daarom een goede vraag naar aardappelen,
ook naar die onze, maar de handel wordt be
lemmerd door het koemrisico van het pond.
Ook de handel in uien, waarvan de prijs betrek-
kelijk goed is gebleven, ondervindt deze moei
lijkheid. Wanneer bet pond gestabiliseerd was,
zou de handel een normaal risico hebben.
Zal de vraag naar druiven en tomaten
niet verminderen doordat de prijzen door het
gedeprecieerde pond te hoog worden?
Misschien wel iets, maar de Engelschman
eet veel fruit: hij kan om zoo te zeggen niet
zonder, 's Morgens, 's middags en 's avonds
eet hij fruit en zoolang hij het maar eenigs
zins betalen kan, zal hij zich dat niet ontzeg
gen. Wel geloof ik, dat de export van snij
bloemen een klap zou krijgen. Overigens heb
ik nog vertrouwen zoowel op de Engelsche
als op de Duitsche markt. Kwaad wordt het
echter voor ons als Engeland invoerreühten
gaat heffen. De Kanaal-eilanden Jersey en
Guernesey leveren tomaten en vroege aard
appelen. Bij invoerrechten zal de productie
daar ongetwijfeld aanzienlijk ivergroot worden.
En wanneer bovendien aan de dominions voor
keursrechten worden gegeven, dan zijn wij nog
verder van huis. Maar dat is toekomstmuziek,
al klinkt ze voor ons allesbehalve mooi. We
hebben nu al genoeg zorgen met de oplossing
van de moeilijkheid van het pond.
De plechtige opening.
Donderdag is gelijk we reeds in 't kort
hebben gemeld de R. K. Tuinbouwwinter
school te Beverwijk, gesticht door de R. K.
Vereeniging tot verschaffing en bevordering
van opvoeding en onderwijs ten behoeve van
den land- en tuinbouwenden stand in het Bis
dom Haarlem, door Z. H. Exc. J. D. J. Aen
genent, Bisschop van Haarlem, ingewijd en
daarna door Zijn Exc. jhr. mr. Ch. M. Ruys de
Beerenbrouck officieel geopend.
Voor de opening celebreerde de Bisschop in
de kapel van de Bisschoppelijke Kweekschool
een stille H. Mis met assistentie.
Na de inwijdingsplechtigheid sprak Z.Exc.
jhr. Ch. Ruys de Beerenbrouck, Minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw, de
openingsrede uit, waarin Zijn Exc. hulde bracht
aan de ..vooruitziende leiders der jongenspatro
naten, op wier naam tezamen met vertegen
woordigers van den L. T. B. het schoone initia
tief vam deze geslaagde onderneming staat.
Vervolgens werd het woord gevoerd door
Mgr. J. D. J. Aengenent, die zijn groote voldoe
ning te kennen gaf over de verwezenlijking van
den lang gekoesterden wensch om in zijn diocees
een school voor tuinbouw-onderwijs op R. K.
grondslag te zien verrijzen. Mgr. achtte dit weer
een belangrijke stap nader tot het ideaal en
dankte de initiatiefnemers.
Mr. C. A. P. M. Romme sprak namens de
vereeniging tot bevordering van het R. K. Bij
zonder onderwijs in het Bisdom Haarlem woor
den van geiukwensch en bood namens zijn
organisatie als blijvend aandenken een geschil
derd portret van Mgr. Aengenent aan.
Vervolgens heeft de burgemeester van Bever
wijk, jhr. J. C. W. Strick van Linschoten, zijn
voldoening te kennen gegeven, dat in zijn ge
meente een dergelijke belangrijke onderwijs
inrichting is verrezen.
Tenslotte heeft mr. P. van Haastert uit Den
Haag de moeilijkheden besproken, die den afzet
van Nederlandsche tuinbouwproducten in den
weg worden gelegd door de hooge tariefmuren,
die verschillende Europeesche landen hebben
opgeworpen.
De school met het daaraan verbonden inter
naat werd daarna door de genoodigden met
groote belangstelling bezichtigd.
Doos 45 ct. Bij Uw Drogist.
Reel. 4474 DGVS 8
Het weer in September.
Volgens het voorloopig overzicht van het,
weer in September, medegedeeld door het K.
N. M. I. te De Bilt, was gemiddeld over da
vijf hoofdstations de vch tend tem peratuur ruim
één gTaad beneden normaal; in de drie dekaden
resp. 1, 1% en IV2 gTaad. De grootste afwij
kingen kwamen voor op 19en met 2 graden
boven en den 30sten met 4 gra<ié» 'V.'SSdsn
normaal. De gemiddelde maximum- en mini
mum-tempera, turen waren beneden normaal,
resp. 3 en 2 graden.
In den nacht van 23 op 24 September kwam
in het Zuiden en het midden van het land
lichte tot strenge nachtvorst vóór.
De neerslag was -n Groningen ongeveer 20
procent boven normaal, in Zuid-Holland, Zee
land en Westelijk Noord-Brabant ongeveer
normaal.
In het overige gedeelte van het land was
de neerslag 10 tot 50 pot. beneden normaal.
Te De Bilt werden 131 -Jen zonneschijn
waargenomen tegen 146 normaal.
Passagiersvervoer per snelvrachtschip.
De N.V. Stoomvaart Maatschappij Neder,
land en de N. V. Rotterdamsche Lloyd hebben
besloten de afvaarten van 18 November ax
van Rotterdam en van 9 December van Am
sterdam niet door de mailschepen Insulinde en
Johan de Witt te doen vervullen, doch instedo
daarvan reep. met het m.s. Kota Nopan en het
m.s. Tabinta deze afvaarten op de gebruik»,
lflfce maildata te doen waarnemen. Deze motor
schepen zullen dezelfde route volgen als de
mailschepen en zich voor deze reis aan de voor
den maildienst gestelde data houden. Voor de
oorrespondeerende afvaarten van Batavia op
30 December en 20 Januari a.s. zullen even
eens snelvarende vrachtschepen worden ge
bruikt, welke de reis herwaarts volgens de
mailtabel zullen afleggen.
Jhr. Ruys de Beerenbrouck spreekt bij d%
opening der R. K. Tuinbouwwinterschooi
te Beveruijjk.
