HET RUSTIGE WOORD VAN HAARLEM'S
BISSCHOP
f
HARMONISCHE SAMENWERKING
WOENSDAG 7 OCTOBER 1931
RERUM NOVARUM EN SOCIALE
WETGEVING
„Wij dienen actief te zijn"
Voor een moeilijke periode
Ondanks alles....vertrouwen
in de toekomst
MENSCHEN EN MEENINGEN
°OM W. VERKADE O. S. B.
Een tweede deel van zijn „her
inneringen" voltooid.
iT.Ï. M.ntSi.
•i. H.™ a'r, lnMB,\ro:
GENERA AL-K APITTEL DER
AUGUSTIJNEN TE ROME.
PATER GERLACHUS O.M.CAP.
Als het tot botsing komt
MEER SOCIALE SAMEN
WERKING.
VAN INDEX GESPROKEN
MISSIEHUIS DER AFRIKAANSCHE
MISSIËN.
BEDEVAART-VLAGGETJES.
ALG. R. K. WERKGEVERSVEREEN.
MINISTER REYNAUD AANGEKOMEN.
EINDEXAMENS H. B. S.
VOOR 'T BEHOUD DER JAVAANSCHE
CULTUUR.
WEDSTRIJD IN DE SCHILDER
KUNST 1931.
w
De noodzakelijkheid der
ziekteverzekering
Intusschem moeten ongetwijfeld tot
oplossing der sociale quaasitiie aan
stonds alle menschedijke hulpmiddelen
te baat worden genomen. Allen, wien
het: aangaat, moeiten op de plaats dlie
zij innemen, er aan medewerken Men
moet vervolgens vragen welk aandeel
hij de oplossing der quaes tie aan den
Staat toekomt.
De hulp, welke van den Staat te ver
wachten is bestaat in 't algemeen in
wettelijke verordeningen en inrich
tingen, die eene gelijkmatige ontwik
keling van den welstand bevorderen.
„Rerum Novarum", uitgave Centraal
Bestuur Ned. R. V. B. Juli 1891.
Er is zeer zeker wel geen Staat in Europa
waar de sociale quaestie in al hare geledingen
besproken en bestudeerd wordt op een wijze
ale in den Staat der Nederlanden.
Maar er is ongetwijfeld ook geen Staat
waar het Katholieke volk zoo zeer zijn invloed
tracht aan te wenden om de oplossing deT
quaestie te benaderen als het Katholieke volk
van Nederland.
Reeds 40 jaar wordt er gewerkt om den in
houd van den beroemden zendbrief „Rerum
Novarum" bekend en het godsdienstig© en het
maatschappelijk leven daaraan gelijkvormig
te maken.
Een schare eminente priesters en leeken
hebben hun stem al die jaren verheven om
des Pausen woord'ingang te doen vinden.
Bn toch, duizenden kennen den inhoud van
deze Encycliek nog niet, maar ook duizen
den beschouwen dezen zendbrief te eenzijdig
en meenen daft deze Pauselijke Boodschap al
leen aan de werklieden gericht was.
Deze meening kan men toch wel eenzijdig
noemen als men in feite kan aantoonen dat
deze Encycliek aan allen gericht was, en niet
het minst aan den Kleinen nijveren stand
Deze stand toon, di© bij den hedendaagschen
toestand zoozeer beklemd zit tussehen de strij
dende machten, moet en zal op den duur ver
nietigd worden, indien hij niet alle hulpmid
delen aangrijpt om zoowel geestelijk als maat
schappelijk staand© te blijven,
„Alle menscheflijke hulpmiddelen moeten te
baat worden genomen", en tets verder, „de
hulp welk© van den Staat te verwachten is,
bestaat in 't algemeen in wettelijke verorde
ningen en inrichting enz."
Een dier mensichelijfce hulpmiddelen en
wettelijke verordening is weer zeker wel die
Ziektewet.
Zeker, onder de werknemers is deze wet zeer
wol bekend en al moge deze wet niet voor
100 pet. aan all© wenschen voldoen, zij heeft
toch ongetwijfeld voor duizenden reeds veel
goeds verrifciht.
Maar ondanks het feit, dat deze wet bij het
grootste deel van ons volk bekend is, is de be
kendheid of beter nog de waandeering voor
deze wet zeer gering.
Ondanks d© geringe waardeering hetgeen
moge voortspruiten uit onbekendheid of kort-
zfiidhtitgheiid, de hulpmiddelen die deze wet aan
den kleinen nijveren stand biedt, zijn niet te
versmaden
Bij ziekt© toch ziet de kleine nijvere zich
direct beknot in zijne inkomsten, heft gezin
waarvan hij de kostwinner is, ondervindt ter
stond al de gevolgen, en in zeer vele gevallen
moeten huisraad of eenige overtollige artike
len verkocht worden om in den eersten nood
te voorzien. Duurft de ziekte langer dan men
aanvankelijk dacht, ja dan gebeurt het wel
meer dat, indien er door anderen niet gehol
pen wordt, volslagen armoede het huisgezin
treft.
Daten de kleine nijveren (eiigenwerkers of
Meina bazen) de beteekenis der sociale wetften
niet onderschatten en aanvaarden hetgeen de
groote Paus Leo XIII in Zijn Encycliek aan
gaf.
De Ziekteverzekering, welke in de wet is
elegd, biedt aan de kleine nijveren eene
prachtige gelegenheid om aan het spook van
inzinking fte ontkomen. En het feit, dat de
meeste werknemers een deel van hun loon
"n ^staan, moet zeer zeker voor de
'ie nijveren een aansporing zijn om niet
achter te blijven.
Talrijke bedirijfsvereeniigingen en ook den
van Arbeid nemen gaarne de kleine nij-
ten, die aan de voorwaarden voldoen, als
verzekerden op.
D© vel© j
Verkade's h zenden lezers van Willebrord
bondenheiq °eiende autobiografie „Van Onge-
genoegen vei-6" heilige Banden" zullen met
Beuron een tw™811' dat onze landgenoot 1°
gen" heeit vor8'1-6 deel van zWn -.berinnerin-
Ingewijden v!°!,d'
monnik daarmee h WeI' dat de schilder"
ten en een period'® was' maar andeTe PUch'
arbeid vertraagd v,® van ziekte hebben den
en het zal bij Herd© i het °°ek eehter gereed
onder den titel aZ het Dmtsch verschijnen
In dit tweede"aesl 6b ins Vollkommene".
van zijn leven verh©, D°m Verkade verder
dat hij bij de Duo!11: Van h6t °°Senblik af,
Beuron is ingetreden l Benedictijnen van
van een reis naar het H ',f d°eD
een bezoek aan de d g en Van
hij op zijn bekende m/ramldent Z Tder Za'
van de vele int©! mamer Portretten teekenen
Pert e.a. ar' Max Scheler, Peter Lip-
ERONT-EXTERIEUR VAN 'T NIEÜWE ST.
THERESIA-LYCEÜM te TILBURG, Zondag
door Mgr. Diepen ingewijd.
HAARLEMSCHE DIOC. volksbond.
Sociale studiedagen te Bergen (N.H.)
De Maandagmorgen werd ingezet met een in
leiding van den heer Ant. J. M. Angenent over
„organisatie".
Na het debat, dat daarop volgde, werd onder
applaus der vergadering het volgende telegram
aan Z. H. Excellentie den Bisschop van Haar
lem gezonden:
Honderd twintig uwer arbeiders, in geest
driftige samenkomst te Bergen bijeen, tot het
houden hunner sociale studiedagen onder lei
ding van uwen diocesainen volksbond, herden
ken dankbaar uwen arbeid voor seciaa.1 herstel
en beloven u gaarne kinderlijke volgzaamheid.
VAN DEN AKKER, voorz.
De heer Max van Poll behandelde vervolgens
het onderwerp De arbeiders en de genotmidde
len. Spr. ging daarbij uit van de geoorloofdheid
van het genot, maar betoogde, dat daarbij al
tijd de matiging moet worden betracht en ge-
eischt.
Het debat, hetwelk hierna ontstond, ging spe
ciaal over de vraag, wat er gebeuren moet
met de arbeiders in die bedrijven, waar ge
notmiddelen wonden geproduceerd, omdat spr.
in zijn onderwerp de economische zijde vam het
vraagstuk, niet aanroerde.
Vervolgens werd door den voorzitter inge
leid Pater dr. G. Vrijmoed O.F.M., die de 5e
les zou inleiden over bedrijfsorganisatie.
Pater Vrijmoed zette uiteen, dat een van de
hoofdgedachten van de Encycliek Quadragesi-
mo Anno is, dat er ordening moet komen en
hij betoogde dan, dat we noodig hebben een
organischen opbouw van ons volkshuishouden,
waarin de norm moet zijn bevrediging der juist
gestekte behoeften. Geen productie om de winst
alleen, maar productie ter bevrediging van de
behoeften. Daarom moeten we trachten te be
reiken de publiekrechtelijke bedrijfsorganisa
tie, die mits haar doelstelling de juiste en
geen kapitalistische zij, voor onzen tijd de on
misbare en dagelijks meer dringende ordening
kan wezen. Het wetsontwerp-Verschuur noemde
snr. een bescheiden stap in de goede richting,
maar wij dienen actief te zijn. Ons economisch
even staat aan den rand van den afgrond ter-
wlJl van den anderen kant het bolsjewisme
"ns bedreigt. Van de kath. arbeidersbeweging
oet de groote stuwkracht komen en „wee" als
-J haar taak en haar tijd laat voorbijgaan.
ok naar aanleiding van deze inleiding wer
en vele en velerlei vragen gesteld, die door
spr. werden beantwoord.
Inmiddels was na de thee "Willem Nieuwen-
üuis gearriveerd, die vervolgens sprak over
„de arbeiders en de verfraaiing van het leven"
en daarbij de arbeiders wees op den plichit, die
ook voor hen bestaat, de schoonheid te zoeken
en te loeren kennen en begrijpen.
Om goede kunst te demonstreeren trad des
avonds op de heer Frits Bouwmeester. Deze
gaf allereerst een krachtig uitgebeelde frag
mentarische voordracht uit Hamlet. Na een
korte pauze voig-cien. verschillende werken van
Katholieke dichters, waarna deze cursusdag
met het gebruikelijke avondgebed in de kapel
werd gesloten.
Men schrijft ons uit Rome:
Dezer dagen is hier onder voorzitterschap
van den protector der orde, kardinaal Granito
Pignateili di Beimonte, deken van het H. Col
legium, het generaalkapittel der Augustijner
monniken gehouden in het internationaal col
lege der H. Monica.
Deze vergadering, waaraan zeventig paters
uit de verschillende ordesprovincies deelnamen,
had voornamelijk ten doel den nieuwen curie-ge
neraal te kiezen.
Tot prior-generaal werd, gelijk bekend, ge
kozen pater Clemens Fuhl, een Duitscher en
tot procurator-generaal pater Giacomo Gracia.
die deze waardigheid reeds bekleed heeft.
Als vertegenwoordiger voor Duitschland, Oos
tenrijk, Nederland, België en Polen was pater
B. Vermeulen aanwezig.
Tot secretaris generaal werd benoemd pater
Winfried Hümpfner.
Na afloop van het generaal-kapittel werden
de paters in audiëntie bij den H. Vader ontvan
gen. waarbij allen en in het bijzonder de nieuwe
prior-generaal, door den Augustijner bisschop,
mgr. A. Zampini, vicaris-generaal der Vati-
caansche stad en sacrista van den H. Vader,
aan Z. H. den Paus werden voorgesteld.
Op de rede, waarin de nieuwe prior de onver
brekelijke trouw en gehoorzaamheid verzeker
de, antwoordde de H. Vader, dat hij den nieuwen
curie-generaal zegende evenals de studenten
der orde, die voor haar zoowel als voor de
kerk de hoop der toekomst vormen.
De weleerw. pater Gerlachus O.M.Cap. uit
het Oapuicijnenklooster te Breda silaagde te
Leuven voor het doctoraal examen in die Ar
cheologie en kunstgeschiedenis.
'Overleg is noodig
VERTROUWEN EN OPENHARTIGHEID!
Onzen lezers zal de groote belangrijkheid
van de op Zaterdag 1.1. te Haarlem door Z.H
Exc. Mgr. J. D- J. Aengenent gehouden rede
niet ontgaan zijn.
Dit ernstig vermanend woord van groote
actualiteit zal ongetwijfeld alom diepen in
druk hebben gemaakt, niet alleen, zooals
trouwens vanzelf spreekt, wegens de hoe
danigheid van den redenaar, maar ook om
zijn persoonlijkheid.
Hier was aan het woord de Bisschop van
Haarlem, die in het verleden was de Alge
meene Adviseur van de Katholieke Sociale
Actie, de liefst gehoorde docent op de So
ciale Weken, de Hoogleeraar in de Sociolo
gie aan het Seminarium te Warmond.
Daarom is zijn woord van zoo groot ge
zag, en zal het, wij twijfelen daaraan niet
een grooten invloed ten goede uitoefenen
Werkgevers zoowel als arbeiders kennen
hem van ouds, vertrouwen hem sinds jaren
als een kundigen en daarom veiligen leids
man. Nu hij, op zoo krachtige en ernstige
wijze, thans als Bisschop, tot hen allen
spreekt, zal men zijn woord ontvangen met
den eerbied, dien men verschuldigd is aan
zijn hooge waardigheid, maar ook met het
hartelijk vertrouwen, dat men altijd heeft
gesteld in zijn persoon.
Maar verheugd heeft ons deze rede vooral,
omdat wij uit van alle zijden ontvangen
brieven hebben kunnen bemerken, hoe er
een steeds grooter ongerustheid bij velen in
ons land, van wier hartelijke sympathie
voor de katholieke sociale beweging wij ten
volle overtuigd zijn, viel op te merken.
Men zag een steeds grooter verwijdering
tussehen werkgevers en arbeiders ontstaan
en dat juist in een tijd, waarin Z.H de
Paus met zoo zwaren klem op toenadering
en harmonische samenwerking aandrong.
Geheel onze katholieke opvatting moet ons
tot die toenadering en samenwerking bren
gen. En het scheen wel, of men integendeel
steeds verder uit elkaar ging.
Het rustige, maar daarom juist zoo krach
tige, woord, door Haarlem's Bisschop Zater
dag gesproken, moge hier waarlijk het ver
lossende woord blijken geweest te zijn.
Wij staan thans voor een uiterst moeilijke
periode in de ontwikkeling van ons econo
mische, en daardoor ook van ons sociale
leven. Wie over de grenzen ziet, hoe daar
werkgevers eenerzijds en arbeiders ander
zijds als in machtige legers vereenigd. ge
organiseerd tegenover elkander staan, kan
niet dan met ontzetting denken aan de ge
volgen, wanneer het daar tot een botsing
komen zou. Gevolgen, die z nder twijfel ook
in ons land zouden gevoeld worden-
Daarom kwam dit Bisschoppelijk woord
zoo op den juisten tijd.
De Bisschop wees op fouten, die begaan
zijn van weerszijden.
Zij zijn begaan. Maar zij behooren nu tot
den verleden tijd.
Thans staan wij voor de toekomst, een
toekomst, die vele gevaren in haar schoot
bergt.
En in die toekomst kome er thans toe
nadering, en daardoor harmonische samen
werking.
Een fout was het, dat van werkgevers
zijde, zonder overleg, het parool werd uit
gegeven: loonsverlaging.
Een fout was het, dat in reactie daar
tegen, van arbeiderszijde het parool werd
uitgegeven: verzet tegen elke poging tot ver
laging van het levenspeil.
Er moet niet in deze dingen gedecreteerd
worden. Wat noodig is, is overleg, gevoerd
met vvederzijdsch vertrouwen en met weder
zij dsche openhartigheid. Men moet elkaar
niet dwingen, maar overtuigen.
Zóó had ons toch ook Z.H. de Paus
vermaand in zijn groote Encycliek:
„Laten dus allen, zoowel werklieden als
leiders, met vereende krachten en gemeen
overleg, de moeilijkheden en bezwaren
trachten te overwinnen, en moge een ver
standige staatspolitiek hun bij dit heilzaam
werk tot steun zijn. Mocht echter de toe
stand in een bedrijf uiterst kritiek gewor
den zijn, dan vooral moet overlegd worden,
of dit kan blijven doorgaan of op een andere
wijze voor de arbeiders gezorgd moet wor
den. Juist in deze allermoeilijkste omstan
digheden moet een innige verhouding en
christelijke solidariteit heerschen, die in
daden tot uiting komt".
En over den loonstandaard schreef de
Paus:
„Maar er is nog iets anders van niet
minder belang en bijzonder noodig in onzen
tijd, dat niet over het hoofd gezien mag
worden: dat n.l. aan hen, die werken kun
nen en werken willen, ook gelegenheid tot
arbeiden gegeven worde. Dit hangt echter
voor een groot deel of van den loonstan
daard- Want hoe gunstigen invloed deze ook
kan hebben, wanneer hij binnen redelijke
grenzen wordt gehouden, zoo kan hij weder-
keerig ook een groot beletsel vormen, wan
neer hij die grenzen overschrijdt. Wie im
mers weet niet, dat al te lage of buiten
sporig hooge loonen oorzaak geweest zijn,
waardoor de arbeiders tot werkloosheid ge
doemd werden?Het is dus in strijd met
de sociale rechtvaardigheid, ter wille van
eigen voordeel en met achterstelling van het
algemeen welzijn, de loonen der arbeiders
te veel te drukken of te verhoogen. En die
zelfde rechtvaardigheid eischt, dat, met ge
meenschappelijk overleg en eensgezind, voor
zoover dit kan, de loonen zóó geregeld wor
den, dat zooveel mogelijk arbeiders werk
kunnen krijgen en voldoende middelen ont
vangen voor hun levensonderhoud".
En zoo komt de Paus telkens weer terug
tot dezelfde vermaning: overleg, harmoni
sche samenwerking.
Dat is het katholiek, het christelijk stand
punt. hetwelk van weerszijden, door werk
gevers en door arbeiders, moet aanvaard
worden.
Mogen vooral zij, die in de wederzijdsche
organisaties den meesten invloed hebben
dien invloed steeds in die richting aanwen
den, dat er werkelijk komen moge: op ver
trouwen gebaseerd overleg, en daardoor:
harmonische samenwerking.
Moge het woord, Zaterdag door Z.H. Exc.
Mgr. Aengenent te Haarlem met zoo groo
ten nadruk en diepen ernst gesproken, lei
den tot dit gunstig gevolg, gunstig voor de
werkgevers, maar gunstig niet minder
voor de arbeiders, gunstig vooral voor onze
Nederlandsche samenleving.
„Io vó gridando; pace, pace, pace!
Ik ga rond en roep: vrede, vrede,
vrede." Petrarca.
Door omstandigheden heeft de bijeenkomst
der Katholieke Jonge Werkgevers te Haarlem,
een gewicht gekregen dat ver boven de be
langrijkheid der aanleiding, de oprichting van
een plaatselijke club aldaar, uitgaat.
En dat wel in de eerste plaats, om het ge.
zaghebben.1 woord van Z. H Exc. Mgr. Aen
genent die deze gedegenheid heeft willen be
nutten, om een woord te uiten, dat om zijn
wijde strekking gehoord meest worden tot ver
buiten den kring van jonge werkgevers, waar
in het werd gesproken, omdat het richtlijnen
geeft en waarschuwingen bevat ter bevordering
van de harmonische samenwerking tussehen
de beide sociale groepen, die de productie der
goederen moeten verzorgen.
Het is verwonderlijk en moet wel op de
schuldzijde der geestenvertroebelende crisis
worden geschreven, dat Monseigneur in dezen
noodtijd, die de maatschappelijke groepen meer
dan ooit tot samenwerking dwingt, moest wij
zen op den funesten invloed van wantrouwen
zaaiende, bittere of ondoordachte woorden, die
den zoo noodzakelijken socialen vrede verhin
deren of ondermijnen. En toen de paarse, rij
zige gestalte van Haarlem's Bisschop, bedacht
zaam sprekend, over de hoofden, maar door de
harten van de jonge werkgevers heen, indi
rect zich richtte tot werkgevers en werknemers,
schoten ons onwillekeurig Petrarca's woorden
te binnen, die aan het hoofd van dit artikel
staan.
De wenschen der jonge werkgevers verge
zellen de woorden in hun vlucht naar hun
verdere doel, maar in ieder geval zal deze
jongerengroep de lessen ervan aanvaarden;
vermijding van het hittere woord, dat wan
trouwen wekt, vermijding van de leuze, die
verwarring sticht.
Geheel in harmonie met de woorden van Mgr.
Aengenent was ook de rede van den heer Ever-
ard, voorzitter van de Katholiek-sociale actie
te Haarlem, die na in felle verf den crisis
toestand te hebben geschematiseerd, rust nood
zakelijk achtte voor de doodzieke maatschappij.
Deze gewensohte rust impliceert dan tevens
het afstand doen van revolutionneerende so
ciale en maatschappelijke experimenten, wel
ker mogelijke verkeerde gevolgen hij het wan
kel evenwicht, waarin de wereld thans ver
keert, noodlottig kunnen worden, zonder dat
hierdoor een stopzetten der noodzakelijke so
cial e werk dadigheid wordt gevraagd.
De Haarlemsche avond heeft kennelijk onder
den invloed van de crisis gestaan, maar met
andere gevolgen dan wij er gewoonlijk van er
varen. Vogt apathie, voor defaitisme, was in
geen der beschouwingen plaats. Het natuur
lijk idealisme van den katholieken mensch, die
ondanks alles vertrouwen heeft in de toekomst,
bleek onge deprim eerd en brandend te zijn ge-
bleven en sterk leeft in ons de overtuiging,
dat de beschouwing der dingen zooals op de
zen avond geschiedde, van meer waarde is
om den geest voor te bereiden die de crisis
moet overwinnen, dan de uiteraard meer een
zijdig georienteerde beschouwingen van con
gressen en jaarvergaderingen der afzonderlijke
groepen, die, hoe grechtvaardigd hun desidera
ta in zich ook mogen zijn, stemmen van pro
test wakker roepen, waar eenstemmigheid drin
gend is geboden.
Geen groep, ook niet de K. J. W. V. die niet
gebukt gaat onder de gevolgen van deze crisis,
waarvan ook geen groep, naar het woord van
Mgr. Aengenent bij uitsluiting de verantwoor
ding draagt, maar ook geen verbetering in den
toestand, dan door het eendrachtig samenwer
ken van alle betrokken 'groepen, tot de daad,
die den dag van morgen beter moet maken dan
den dag van heden
A. v. d. LUGT, Voorzitter der
K. J. W V.
Minister Deckers heeft gemeend enkele bla
den, die gevaar voor de krijgstucht opleveren,
uit de kazernes te moeten weren.
„Het Volk" neemt de vrijheid dezen tucht
maatregel aldus te verduidelijken:
Het optreden van minister Deckers is
echt katholiek. Zooals er een pauselijke in
dex van slechte boeken is, zoo i3 er nu een
militaire index. Zooals in de inquisitietijd
auto-da-fé's van verboden boeken gehouden
werden en ze op den brandstapel vernietigd
werden, zoo waakt onze burgerminister hier
ook voor het (militaristische) zieleheil zij
ner onderdanen.
In het vrije Nederland, gelijs dat heet.
Wil „Het Volk" ons eens even mededeelen:
le. Of de Duitscbe sociaal-democraten mis
schien ook katholiek© inquisiteurs zijn, om
dat ze de noodverordening tegen de pers goed
keurden („Het Volk" JuliAug. '31).
2e. Of diezelfde partijgenooten ook inquisi
teurs zijn als zij linker-vleugelaars, die door
hun oppositie-bladen de partij-eenheid bedrei
gen, uit leidende posities zetten („Het Volk"
26 Sept.).
3e. Of Macdonald ook een inquisiteur is als
hij om de orde in Engeland te bewaren
de communistische „Daily Worker" laat on
derzoeken en een opruienden redacteur achter
de tralies doet zetten („Het Volk", 26 Sept.).
Of mag Minister Deckers de orde in het
leger niet handhaven omdat hij Katholiek is
Afscheidsplechtigheid van
missionarissen.
Het plechtige afscheidsfeest van 12 missio
narissen van de Nederlandsche provincie van
de Sociëteit der Afrikaansche Missiën te
Cadier-en-Keer zal op Zondag 11 October in de
kapel van het Missiehuis te Cadier-en-Keer
plaats vinden.
De kerkelijke plechtigheid zal worden ver
richt door den Hoogeerwaarden heer Schoen-
maeckers, Deken van Wijk-Maastricht. De
afscheidspredicatie houdt de Zeereerw. heer
Hooyman, uit Amersfoort.
Z. Exc. Mgr. Herman, apostolisch vicaris
van Engelsch Togoland (West-Afrika) woont
de feestelijkheden bij.
De plechtigheden worden uitgezonden door
den K. R. O.
Voor de Koninklijke Bibliotheek
te Brussel.
Het prentenkabinet van de Koninklijke
Bibliotheek te Brussel werd verrijkt met een
zeer interessan-te collectie, uniek in haar genre,
van 700 bedevaart vlaggetjes uit de XVIe
eeuw tot heden, die door den Antwerpseben
folklorist Van Heurck aan den staat nage-
laten werd.
Een adres aan den ministerraad.
Door de Alg. R. K. Werkgeversvereeniging
is een adres betreffende de economische cri
sis aan den voorzitter van den ministerraad
verzanden, waarin erop wordt aangedrongen
met den meesten spoed maatregelen te nemen,
die ertoe kunnen leiden, dat de toch reeds be
nard© toestand van vele industrietakken niet
tot een catastrophe zal worden.
L- A. LAUREIJ t
Te Haarlem is op hoogen leeftijd overleden
de heer L. A. Laureij die jarenlang directeur
van de drukkerij van het St. Jacobs Godshuis
is geweest en administrateur van het St. Ja
cobs Godshuis zelf.
BATAVIA, 6 October. (ANETA).
Hedenmiddag om 4 uur is de Fransche krui
ser Duguay Trouin met minister Reynaud aan
boord, de haven van Tandjong Priok binnen,
gestoomd onder het donderen van de saluut
schoten. Het is de eerste keer in de geschie
denis dat een Fransche minister van Koloniën
het grondgebied van Ned-Indie betreedt.
TENTOON STELLINGEN.
Van 717 October a.s. wordt in de Toon-
kamers van de N.V. Glasfabriek „Leerdam",
Rokiin 90 te Amsterdam, een tentoonstelling
van modern Ned-erlandsch glaswerk gehouden
en wel van „Unica" naar ontwerp van A. D.
Copier.
DE GRAAL OP JAVA.
Vrouwen van Nazareth naar
Semarang.
Zondag 11 October a.s. zullen mej. dr. Louise
Veldhuis en mej. Fides Rammers van de Con
gregatie der Vrouwen van Nazareth alt Rotter
dam vertrekken naar Java.
De Vrouwen van Nazareth, die, zooals men
weet, reeds gevestigd zijn te Buitenzorg, waar
zij de leiding hebben van de Stichting „Jeugd
zorg", hebben nu op Java een tweede neder
zetting gesticht, n.L te Semarang. Het is de
bedoeling daar te komen tot de oprichting van
„De Graal".
Mej. Veldhuis en mej. Rammers zal door de
Rotterdamsche en Schiedamsche Graalleden op
feestelijke wijze worden uitgeleide gedaan.
Zij zulten op 16 October in Marseille aan
boord gaan van het s.s. Slamat.
Overzicht van den uitslag.
In de Staatscourant wordt een overzicht ge
publiceerd van dem uitslag der dit jaar ge
houden eindexamens H.B.S. 5 j. c.
Daaruit blijkt, dat in totaal 2000 mannelijke
en 586 vrouwelijke candidaten zich voor het
eindexamen H.B.S. B hadden opgegeven, van
wie er zich 15 en 6 terugtrokken. Afgewezen
werden 320 jongens en 89 meisjes, zoodat er
1665 en 491 slaagden.
Over de verschillende scholen verdeeld wa
ren bij de geslaagden 430 mannelijke €f.i 115
vrouwelijke candidaten van Rijks H.B.S.-en;
651 en 249 van gemeentelijke en 584 en 127
van bijzondere. Het totaal aantal afgewezenen
bedroeg voor deze categorieën resp. 140, 150
en 119.
Voor het eindexamen H.B.S. A. hadden zich
616 mannelijke en 224 vrouwelijke candidaten
aangemeld van wie er 1 mannelijke zich te
rugtrok en 69 en 24 zakten. In totaal slaag
den derhalve 546 jongens en 200 meisjes.
Daarbij waren 57 mann. en 48 vr. leerlingen
van rijks-, 299 en 88 van gemeentelijke en 190
en 64 van bijzondere schoten. Voor deze cate
gorieën bedroeg het totaal aantal afgewezenen
resp. 12, 56 en 25. -
DE DOODSLAG TE CUIJK.
De Hooge Raad heeft verworpen het cassatie
beroep van B. M., die door de rechtbank in den
Bosch wegens doodslag en berooving van B. T.
op 30 Juni 1930 te Cuijk is veroordeeld tot 8
jaar gevangenisstraf.
Afzien van een verder streven naar
een Indonesische eenheid.
BATAVIA. 6 October. (ANETA).
Onder de Javamen is een strooming ontstaan
om terug te keeren tot het behoud van de Ja.
vaansche Cultuur en af te zien vam het veirder
streven naar een Indonesische eenheid en
daardoor te pogen sterker te worden in eigen
kring. Een aantal personen vereenigde zich
daartoe. De nieuwe vereeniging draagt een
loyaal karakter en wil de Regeering verzo©.
ken de Javaansche titulatuur officieel te er
kennen, terwijl men in eigen kring door taal.
studie en bevordering van eigen kunst zal
trachten de belangstelling voor specifiek J&-
vaansche geestesuitingen te verhoogen.
De jury voor den wedstrijd in de Schilder
kunst 1931, gevormd door de heeren prof. R. N.
Roland Holst, voorzitter, prof. H. J. Wolter,
secretaris Leo Gestel, P. van der Hem en W.
van Konijnenburg, zal haar rapport uitbren
gen aan de Commissie van Toezicht op de
Rijksacademie van Beeldende Kunsten te Am.
sterdam in een openbare bijeenkomst op Vrijdag
9 October des morgens om half 12 in de ge.
hoorzaal der Rijksacademie.
Daarna zal om 12 uur de tentoonstelling ge
opend worden van d© werken der deelnemers
aan dezen wedstrijd en van het werk door den
heer J G. Wertheim, bekroonde van den wed
strijd in de beeldhouwkunst 1926, gedurende
zijn laatste stipendiumjaar vervaardigd.
DE „VORST VAN GELEEN".
De advocaat-generaal bij den Hoogen Raad,
mr. Wijnveldt, concludeerde tot verwerping van
het cassatieberoep van mr. F. J. Leufkens, zich
noemende „vorst van Geleen", inzake zijn ver
oordeeling door de rechtbank te Maastricht
wegens het fietsrijden zonder belastingplaatje,
In deze zaak zal de Hooge Raad op 2 Novem
ber arrest wijzen.
Tegen mr. L. werd thans weder een zaak be
handeld en wel een beroep tegen een vonnis
van de rechtbank te Maastricht die hem ver
oordeeld heeft wegens het weigeren om zegels
te plakken voor zijn dienstbode. Ook hier voerde
hij het verweer, dat men hem als Heer van
Geleen nimmer voor den Nederlandschen straf
rechter kan dagen. In de daatste zaak zal het
O. M. op 19 October ooncludeeren.
De eenzame woning in den Wateringschen polder, waar Zaterdagnacht de beide kinderen van D. werden vermoord. Recht»
weiland, waar de vader aan het melken was.
