DE QEMEIMZinniQE DERDE
ZATERDAG NOVEMBER 193Ï
4*
R. K. BOND VOOR GROOTE GEZINNEN
R- K. metaalbewerkersbond
handwagen beschadigd
SCHEEPVAART
UIT KETHEL
BELGISCH BROOD TE BREDA.
VOOR VEILIGHEID.
SLUITING VAN HYPOTHECAIRE
GELDLEENINGEN.
OPENING DOOR DEN HEER
ZAALBERG.
GEGREPEN,
MOTORBRAND EN ZIJN GEVOLGEN.
K. J. M. V. „KATHOLIEK LEVEN"
„Mensch en Machine''
Voor „Katholiek Leven" heeft gisteravond de
heer Tih. Oostendorp, redacteur van ,,De Maas
bode" een lening gehouden over het onderwerp:
„Mensch en Machine",
Mensöh en machine, begon spreker^ zijn twee
elementen, welke met elkaar in het nauwste
contact staan. De mensch heeft liet vernuft en
de machine is het product van zijn energie.
Niettegenstaande de machine gesteld is in
dienflt van den mensch, heersoht thans overal
malaise en werkloosheid. De machine heeft den
werkman verdrongen. De crisis is geen oorzaak
hij is een gevolg; hij toont een verstoring van
normaal samenwerkende krachten. De crisis
van thans is een gevolg van het verwaarloozen
van twee wetten; naastenliefde en rechtvaar
digheid.
Dan moeten wij de oorzaak ook zoeken op
intellectueel gebied. Dat, wat het einddoel van
de® mensch moest zijn, zijn zaligheid, heeft
men achtergesteld hij de materie.
De derde ooi-zaak is in de politiek to zoeken.
Ook dit hangt weer samen met de eerste oor
zaak.
Ten Slotte ligt nog de oorzaalk op economisch
terrein. Er is een wanverhouding ontstaan tus-
sdhen productie en verbruik
Twee belangrijke phasen in de machenisatie
der bedrijven waren de uitvinding van het
stoomschip en de mogelijkheid om treinen
mechanisch voort te bewegen.
De arbeider is geproletariseerd, de maat
schappijen zijn afhankelijk van de groote ban
ken en die hebben de macht over de productie
in handen. Dit leidde er toe, dat de verschillen-
de staten zich gaan omringen met tariefmuren.
Hoe is het nu mogelijk in den bestaande®
toestand verbetering te brengen?
Wij katholieken huldigen het solidarisme.
W(j hebben het individualisme van het libe
rale stelsel en het saamhoorigheidsgevoel van
het bolsjewisme.
Wanneer zal nu een tijd komen van con
junctuur van opleving van het bedrijfsleven?
Men kan in 'het algemeen zeggen, dat men nog
niet geheel ontmoedigd behoeft te zijn. Er is
een intetmationialo samenwerking te bespeuren
op politiek terrein. De mogelijkheid van een
herstel, van een spoedig herstel is geenszins
uitgesloten.
NIEUW POSTAGENTSCHAP
O'P Maandag 3 November zal te Schiedam
een postagentschap met telegraaf- en telefoon
station worden gevestigd in den lederwinkel
van den heer C. J. Markus, van Swinden-
stiaat 41b aan het Edisonplein. Als past
agent en telegraaf-telefoonstationhouder treedt
op de heer L. Heetman.
Er zal gelegenheid bestaan tot het aanbie
den van telegrammen en het voeren van tele-
toongesprekken op werkdagen van 820 uur.
DE GOEDKOOPE WINKEL
Hedenmiddag om twee uur opende de -oed-
koope winkei een filiaal in hel pand Rem-
trandtlaan 71 hoek Mesdaglaan. Het is de
derde winkel der firma sedert haar vestiging
stede- Dit nieuwe filiaal met drie
.'aaie etalages em mooie winkelbetimmering, ia
ZZ,uea *a nwinst voor °ns Westelijk stads-
deelte. De eerste koopers ontvangen een
EEN MOTORFIETS GESTOLEN
Gisteravond om 9 uur fietste op dein Over
sehiescheweg een agent van politie, toen hem
een motorrijwiel passeerde, waarop twee per
sonen waren gezeten. Dat motorrijwiel was
aan de achterzijde nieit veirlichit, en toen de
agent den bestuurder, een eind vender, daarop
attent maakte, bleek hem, dat de man geen
papieren bezat. Hierin vond de agent aanlei
ding hem aan een nader verhoor te laten
onderwerpen. Dit bracht aan het licht, dat de
bestuurder, een zekere S. H. uit Rottendam
de motorfiets bij het Spartaiterrein aldaar had
ontvreemd. Hij en zijn duo-rijder, B. v. R.,
eveneens uit Rotterdam, zijn ter beschikking
van de politie aldaar gesteld.
r m I -
DE BEKENDE PARIJ8CHE BOOTJES voor stadetourisme hebben baar dienstom gestaakt
tot den zomer. Ze liggen In de haven vam Auteudl den 15en April af te wachten
AANRIJDING
Gistermiddag heeft op de Westvest een aam-
rijding plaats gehad tusschen een handwagen,
bestuurd door W. p., beladen met bussen petro-
eum en een onbekenden auto. Eenige bussen
petroleum gingen verloren.
De afdeeling Schiedam van den R. K. Bond
voor Groote Gezinnen houdt Woensdag 18 No
vember des avonds te kwart over S een al-
gemeene ledenvergadering in de bovenzaa' van
den R. K. Volksbond. De heer H J Steens
zal spreken over „rn de Branding" Tevens
moet een bestuurslid gekozen worden in de
plaats van den tot voorzitter gekozen secreta-
ris.
Zondagmiddag 6 December des middags te
uur zal een St. Nicotaasfeest worden gehou-
en voor de kinderen der leden. Dit feest zal
gratis toegankelijk zijn, terwijl er ook geen
plaatsbespreking aan verbonden zal worden.
'Vrijdagavond heeft de af>d. Schiedam van
en Ned. R. R 'Metaalbewerkersbond een le
denvergadering gehouden in den Volksbond
«a een openingswoord van den voorzitter, den
neer C. Etman, waarin o.a. tegen de valsöhe
propaganda van communistische zijde werd
gewaarschuwd, was het woord aan den hoofd
bestuurder den heer v. Abbevé, die den huidi
ge® economischen toestand belichtte. Met een
opwekking trouw te blijven aan de organisa
tie besloot de spreker zijn met veel aandadht
gevolgde rede.
BURGERLIJKE STAND
Aangiften van 46 November.
GEBORENKlara Oatharina, en Willem,
d. em z. van J. in 't Veld en M. J. van Groot-
véld, Abbembroekschestraat 2. Antonia Ma
ria, d. van P. Borsboom en A. C. H. Kafoe,
Damlaan 49. Darnells, z. van G. B. Hoo-
gc-nboom an P. van Wailsum, Middelhaxnis-
schenstraat 21. Wina Levina, d. van M.
Plooij en L. Vendel oo, Nassaulaan 75. He
lena, d. van C. Hommel en C. van der Vlies
Pieter de Hoogh straat 14. Jacobus Corne
lls, z. va® J. A. J, Hoefnagel en J A. van
Beusden Oosten-straat 113. Anne Marie
Laura, d. van A. L. W. Delmee en A. M. In-
derfurth, Ampèrestraat 5,
OVERLEDEN; A. Trie] 7 maanden, Nas
saulaan 75. A Graafland 2 j. Boteretraat
47- P. Nieuwstraten 5 j. Nassaulaan 75.
HUISELIJKE TWIST
Hej, T. W. alhier, heeft bij de politie aan
g.fte gedaan, dat zij ln haar woning door haai
man la mishandeld. Procesverbaal is opge
maakt.
Eergisteren is een handwagen, voortgeduwd
ooi p. v. d V. op de Vlaardingerdijk, aan-
-.cieden door een hem achterop komenden
vrachtauto, bestuurd door A. V, uit II'dam.
De handwagen werd ernstig beschadigd
INBRAAK MET KLEINE BUIT
Tijdens de afwezigheid van de bewoners is
eergisteren ingebroken in pand 74b- aan den
Rotterdamschedijk. In de woning is alles over
hoop gehaald. Vermist werd slechts een be
drag van twee gulden aan klein geld.
BRANDJE
Gistermiddag heeft de brandweer een brandje
gebluscht ten hnlze van M. U. aan dien Singel.
De zoon van U. was om half een met een bran
dende pijp naar bed gegaan, waarhij het bedde.
goed in brand was geraakt Dit werd gebluscht
er op den zolder gedeponeerd. Later bleek het
weer vuur te hebben gevat.
SCHIEDAM, 6 Nov. Aangekomen; Dultscli
s.s. Liebteufes, met stukgoed van Calcutta,
laatst van Antwerpen in de Wilhelmiinahaven
SCHIEDAM, 7 Nov. Aangekomen: Noorscb
m.b. Tercero, van Odessa om te dokken in de
Wilhelminahaven.
VLISSINGEN, 6 Nov. Gepasseerd; motor
schoener Nyssiena kapt. W. Smid, met ledige
flesschen van Schiedam naar Londen.
GEVONDEN VOORWERPEN
Gevonden: een autoband met velg. Inlcili-
tingen bij L. van Milv Nieuwstraat 2.
ONDERWIJSBENOEMING
Tot onderwijzer aan de Chr. school te Vlaar-
dingen Is benoemd de heer A van der Sluis,
thans onderwijzer alhier. De opengevallen
plaats werd aangevuld door de benoeming van
den heer J. Soetekouw uit Rotterdam.
HET R. K. STEUNCOMITÉ
Eenige weken geleden is alhier op initiatief
van den pastoor J. P. A. Saulenn, een R. K.
steuncomité opgericht. Dat dit comité, waarvan
de pastoor zelf voorzitter is, met voortvarenden
ijver zijn taak wil uitvoeren, blijkt wel hieruit
dat reeds morgen 8 Nov., met toestemming van
de kerkelijke overheid tijdens de H.H. Missen
ben schaalcolleete zal worden gehouden, zoo
dat waarschijnlijk reeds binnenkort de daar
voor in aanmerking komenden den steun van
het comité zullen ervaren.
Het comité wil naast het R. K. Parochiaal
Armbestuur, steun verleenen aan die gezinnen
die er naar zijn oordeel het meest behoefte
aan hebben. Bovendien zal de steun niet in
geld plaats hebben, doch in natura. Ook kan
worden medegedeeld dat de steun niet alleen
geldt voor personen uilt het z.g.n. Bijdorp, doch
voor alle parochianen, die dezen steun noodig
liebben. Het comité diraagt slechts een tijdelijk
karakter.
Door dat pater Adelbertus Maat O.Cap., eenige
dagen met verlof bij zijn 'familie alhier ver
toeft, zal de zeereerw. heer pastoor zelf ten
behoeve van het comité in de kerk collecteeren.
Bij gunstig weer zal Woensdag a.s. door de
damesleden der St. Agnes vereeniging een in
zameling van kleeding worden gehouden. Elk
der dames zal alsdan een wijk van de parochie
doortrekken en de kleedingstukke® in ont
vangst nemen. Het spreekt vanzelf, dat indien
men zijn pakje van tevoren klaar legt, dit het
werk der inzameling veel zal vergemakkelijken.
Het comité vertrouwt terecht diat de opbrengst
groot zal zijn.
Gewogen en te licht bevonden.
De verkoop van Belgisch brood, waarmede
men in de volkswijken o.a. in de Middellaan
te Breda een aanvang trachtte te maken, is,
voorloopig althans, mislukt en wel door de
activiteit van den R.K. bakkerspatroonsbond.
Deze heeft onmiddellijk de ambtenaren van
den Wareukeuringsdienst gewaarschuwd, die
constateerden, dat het Belgisch brood niet vol
deed, voor wat het gewicht betreft, aan de
veroischten door de Nederlandsche ,vct gesteld.
Het brood werd daarop in beslag genomen,
zoodat de verkoop niet kon doorgaan.
De patroonsbond heeft intussclien dringend
bij den Minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid aangedrongen op het nemen van maat
regelen. Ook aan het Federatiebestuur van den
R.K. Middenstandsbond is gevraagd stappen
in dezen geest bij Z. Exc. te doen.
Een beroep op herstel.
Het Hoofdbestuur van den Nederlandscken
Bond van makelaars in onroerende goederen,
hypotheken en assurantiën, heeft in zijn ver
gadering een motie aangenomen, waarin als
oordeel wordt uitgesproken, dat de stagnatie
in het sluiten van hypothecaire geldleeningen
op in aanbouw zijnde en bijna voltoonde per-
ceeien de crisis in het bouwbedrijf verscherpt,
nog afgezien van de toenemende werkloosheid,
die van het stilleggen van dit bedrijf het on
afwendbare gevolg zal zijn en betreurd wordt
dat de hpyotheekbanken besloten voorloopig
geen, althans zeer sporadisch, hypothecaire
geldleeningen te verstrekken.
Een ernstig beroep wordt gedaan op de me
dewerking van de Vereeniging van Directeuren
van Hypotheekbanken om het hypotheekbank
bedrijf zoo spoedig mogelijk weer op normale
wijze te doen functioneeren om tot een spoedig
herstel van den normalen toestand te geraken.
UITSTEL VAN HUURBETALING.
De gemeenteraad van Harenkarspel besloot
om de huurders van Gemeentelanderijen uit
stel van betaling te verleenen tot 1 April 1932.
Mocht de toestand niet verbeteren en de op
brengst dar stapelprodueteu even slecht wor
den als die der zomerproducten, dan zullen B.
en W. komen met een voorstel om reductie op
de pachtsom te verleenen.
Zesde Nat. Veiligheidscongres
Gisteren werd te Utrecht een aanvang ge
maakt met het zesde Veiligheids-Congres ln
't gebouw van K. en W. onder voorzitterschap
van dr. N. M. Josephus Jrtta.
Na enkele welkomstwoorden, die de voorzit
ter tot de aanwezigen sprak (aanwezig waren
o.a. enkele vertegenwoordigers van België),
werd door den Dir. Generaal van den Arbeid
den heer C. J. Ph. Zaalberg een openingsrede
uitgesproken.
Openingsrede Zaalberg.
Spr. deelde mede, dat de minister van Ar
beid, Handel en Nijverheid verhinderd was
aanwezig te zijn, maar zijn beste wenechen
voor het welslagen van het Congres liet over
brengen. Vervolgens constateerde de heer Zaal
berg, dat de onderwerpen, die hier behandeld
zullen worden nu gelukkig eens niets met de
crisis te maken hebben. De verkeersongevallen,
de door onvoorzichtigheid met benzine ver
oorzaakte ontploffingen en branden, de door
afgewerkte gassen veroorzaakte verstikkin
gen in garages en auto's zijn alle toe te schrij
ven aan de schuld van Nederlanders, maar die
hebben het ook in hun macht, daar een eind
aan te maken.
De veiligheid van den weg is op een vorig
congres uitvoerig behandeld. Hoe verraderlijk
de afgewerkte gassen optreden, zoowel in de
garages, waarin men de motoren laat draaien,
soms zelfs met dichte deuren, doch ook in
auto's, blijkt uit tal van voorbeelden. Een bran
dend vraagstuk vormt de hulpverleening op
45n weg aan slachtoffers van verkeersonge
vallen. De voorziening in dezen nood is ver
achtergebleven bij de snel toegenomen behoef
te en het is dan ook ons aller wensch, dat de
uiteenzettingen, die wij zuilen hooren, tot ge
volg mogen hebben, dat het sohoone werk, dat
reeds door particuliere organisaties is aange
vangen, krachtig zal uitgroeien en gesteund
zal worden door maatregelen van de overljeid.
Hierna werd het woord verleend aan den
eersten inleider.
Gevaar voor brand en ver
stikkingen.
Als eerste spreker over het onderwerp:
„Het gevaar van brand, explosies en verstik-
kinken", wees dr. P. A. v. Luijt, geneeskundige
bij de arbeidsinspectie te Groningen, op het
feit, dat het verstikkingsgevaar in garages in
hoofdzaak zijn oorsprong vindt in het kool-
monoxyde der uitlaatgaseen. Door ondoelma
tige constructie van de afvoerbuis van d.e uit
laatgassen kan verstikkingsgevaar optreden in
auto's. De ernstige beteekenis van deze kool-
monoxvde-vergiftiglng èn voor den getroffene,
èn voor de veiligheid van 't verkeer, maakt
een afdoende bestrijding noodzakelijk. In ga
rages verdient ter bestrijding van dit euvel
aanbeveling de uitlaatgassen ter plaatse, waar
zij in de garages ontstaan, direct af te voe
ren. Ook dient in elke garage een krachtige
algemeene ventilatie aanwezig te zijn. Wat be
treft het verstikkingsgevaar in auto's besprak
dr. v. Luijt de wensehelijkheid van een verti
cale boven-achter uitlaat, daar dit z.i. de meest
doeltreffende beveiliging is, welke vooral aan
beveling verdient bij gesloten auto's. Tenslot
te weidde spr. uit over het verleenen van
eerste hulp aan personen met kool-monoxyde
vergiftigd. In deze gevallen worde zoo spoe
dig mogelijk rijkelijk en langdurig zuurstof
toegediend, eventueel onder toepassing van
kunstmatige ademhaling.
Ontvangst gemeentebestuur
Tegen half twaalf begaf het gezelschap zich
naar de St. Michielskapel, waar de deelnemers
aan het Vie Veiligheidscongres door het ge
meentebestuur werden ontvangen. De toe
spraak van den burgemeester dr. J. p. Focke-
ma Andreae werd door den voorzitter dr. N. M.
Joseph):-: Jitta beantwoord.
De middagvergadering.
In de middagvergadering, welke om circa
2 uur aanving voerden een tweetal sprekers
het woord.
De heer J. H. Crombosch, chef van de ga-
rage-Sieberg te Amsterdam, wees op de nood
zakelijkheid van een doelmatige en veilige ga-
reerlng met het oog op bet toenemende gebruik
van automobielen hier te lande. Vooral in ga
rages met meerdere verdiepingen dienen voor
verwarming, veilige, geen brandgevaar ople
verende, verwarmingsinstallaties te worden
aangebracht. Ook is noodig, aldus spr. een
doelmatige ventilatie, welke te bereiken is
door stationnair draaiende auto's aan te slui
ten op een afvoersysteem, waardoor de uitlaat
gassen boven het dak in de buitenlucht afge
voerd worden, terwijl voor de, zich verplaat
sende auto's ramen, roosters of kanalen, al of
niet voorzien van ventilatoren, kunnen dienen,
waarbij gezorgd dient te worden, dat deze ven
tilatie niet boven een zekere sterkte wordt
opgevoerd, ter vermijding van hinderlijke
tocht en warmteverlies in den winter. Tenslot
te bepleitte spr. de noodzakelijkheid van het
afzetten van den motor tijdens het bijvullen
van benzine in auto-reservoirs ter voorkoming
van brandgevaar, terwijl volgens spr. ook bet
gebruik van werkkuilen voor reparaties dient
vermeden te worden, aangezien dit verzamel
plaatsen van benzinedampen, vuil, olie, vet en
zelf gevaarlijke gassen zijn.
Ter voorkoming van brand en ontploffings
gevaar in garages, aldus de heer J. A. Kasberg,
technisch ambtenaar bij de arbeidsinspectie te
den Haag, worden ten aanzien van de vaste
electri'SChe installaties dikwijls strenge eischen
gesteld, terwijl de electrische installaties van
automobielen een nog ernstiger gevaar ople
veren, dat echter veronachtzaamd wordt. De
fout is, dat een graat deel der leidingen van
automobiel-installaties rechtstreeks aangeslo
ten is op de positieve pool van den accumula
tor en dat deze leidingen en vele blanke aan
sluitingsklemmen onder de motorkap, ook bij
uit bedrijf gestelde motor blijvend onder span
ning staan. Deze deelen kunnen alleen span
ningloos gemaakt worden door de verbinding-
leiding met den accumulator te demonteeren,
hetgeen in den regel nagelaten wordt. Het
komt herhaaldelijk voor, dat tijdens het uit
wendig wasschen van den motor met benzine
abusievelijk een kortsluiting tussclien een
dier blanke klemmen en het ijzeren frame ge
maakt wordt, hetzij door den metalen band
van den kwast, door vallend gereedschap, of
andere oorzaken, waardoor de van benzine
druipende motor onmiddellijk in brand geraakt
hetgeen ook voor in de nabijheid staande wa-
.bijh
nïfi:
gens en voor met het reinlgingswerlt belaste
personeel ernstig gevaar oplevert. Men kan
dit vermijden door den accumulator door mid
del van een gemakkelijk te bedienen schake
laar of contactstop geheel van de automobiel-
installatie te scheiden.
DOOR EEN VRACHTWAGEN
Weinige oogenblikken erna overleden.
De vrü bejaarde Leys uit Zevenbergen reed
gisterenmiddag ongeveer 4 uur in gezelschap
van zijn zoon per rijwiel huiswaarts door
Prlnoenhage. In de Liesbosehstraat passeerde
hem een tractor met aanhangwagen van den
vraohtrijder F uit Standaardbuiten, waardoor
Ley® werd overreden. Hoe het ongeluk is ge
schied is thans nog niet uitgemaakt. Vast
staat echter reeds, dat de tractor den man is
gepasseerd zonder hem te raken en hij eerst
door den aanhangwagen is gegrepen.
Waarschijnlijk is de man zenuwachtig ge
worden en tevens door den gladden weg ge
vallen. Hij heeft nog slechts eenige oogen
blikken geleefd.
1-Iet slachtoffer laat een vrouw en 9 kinderen
na.
Man en paard verbrand, huis in aach
gelegd.
Toen L. uit Etten bij P. v. d. L. in de Vucht-
atraat te Princenhage zijn motor aan het repa-
reeren was vloog deze in brand. De vlammen
deelden zich mede aan de kleeren van L. die
em ze te biusschen zioh over den grond wentel
de. Deerlijk verbrand werd hij naar het gast
huis vervoerd. Intussehen had ook de woning
vlam gevat Aan biusschen was geen denken,
zoodat huis en inboedel verloreu gingen. Een
paard liep zulke brandwonden op, dat het
moest worden afgemaakt.
lederen Vrijdag om 8 uur cursus R. K.
E.H.B.O. Gymnastieklokaal, ingang Warande.
Eiken Vrijdagavond om half negen in den
R K. Volksbond knipcursus van den R. K.
Vrouwenbond.
lederen Zaterdagavond: Ned. R K. Bond
van Houtbewerkers, Meubelmakers, Behan
gers en aanverwante vakken „St. Antonius"
Van half s tot half 9 zitting van net bestuur.
Gelegenheid tot aanmelding van leden
lederen Maandagavond repetitie Harmonie,
gezelschap St. Ambrosius, R. K. VolksboutL
8 uur Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
Dinsdag bestuursvergadering R. k. Metaal.
oewerkersbond ,,St. Eloy", Gebouw R. Volks
bond.
lederen Woensdag om half negen bestuurs
vergadering van bet afdeellngsbestuur van den
N. R. K_ Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetltt»
„Schiedams- Mannenkoor" (dirigent Paul v,
d Putten). Groote zaal van den R. K. Volks
bond.
lederen Woensdagavond van 8 tot 10 uur la
den R. K. Volksbond gelegenheid tot het al-
halen van naaiwerk voor de Theresia-vereeni.
ging.
lederen Woensdagmiddag van 33% uur
gelegenheid tot afhalen van Naaiwerk voor de
Missienaaivereenlglng, Korte Kerkstraat 4.
lederen Woensdagavond half 9 verplichts
bijeenkomst St Jos. Gezellen, Schiedam I, Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70. Conferentie
over: Populair Godsdienstige Onderwerpen,
door den praeses.
lederen Donderdagavond van 810 om
repetitie Polyhymnia. R K. Volksbond
lederen Donderdag om 8 uur repetitie R. K.
Gemengde Tooneedvereeniging „Alberdingk
Thijm". Gebouw R. K. Volksbond. Tevens aan
melding nieuwe Leden.
lederen Vrijdagavond van half 9 tot half U
repetitie lioninkl. Zangvereeniging Schiedam'»
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed.
Flipse. Gebouw R. K. Volksbond.
Zaterdag 7 November
Tentoonstelling R. K. Jeugdlectuur. Gymnas
tieklokaal Nieuwe Haven; 29 uur.
Zondag 8 November
Eerste lustrum jongenscongregatie van den
H. Thomas (Sint Jansparochie) Musis Sacrum;
acht uur.
Frits Bouwmeester-avond. R. K. Volksbond.
Acht uur.
Tentoonstelling R. IC. Jeugdlectuur. Gymnas
tieklokaal Nieuwe Haven; half 12 tot 9 uur.
Dinsdag 10 November
Dinsdag 10 Nov. Pi. Comité voor de K.S.A
Filmavond in den R. K. Volksbond 's avonds
8 uur.
Woensdag 11 November
Utile Dulci; opvoering „De Zeven Sleutels
van Baldpate". Musis Sacrum. Acht uur.
Donderdag 12 November
Utile Dulci; opvoering „De Zeven Sleutels
van Baldpate" voor leden van de Schiedamsclie
Burgerwacht. Musis Sacrum. Acht uur.
Vrijdag 13 November
Vergadering Dekenale Jeugdraad. R. K. Vodka,
bond. Half negen.
Zondag 15 November
Jaarlijksche kerkhofoefening St. Barbara-
vereeniging. Aanvang 3 uur.
Dinsdag 17 November
Ouderavond Broedersecholen. Spreker Br.
Pius, directeur R. K. Kweekschool, Den Haag.
R. K. Volksbond; acht uur.
Strijkorkest „Ondier Ons". Musis Sacrum.
Acht uur.
Woensdag 18 November
Algemeene ledenvergadering R. IC. Bond
voor Groote Gezinnen. Spreker H. J. Steens
over „In de Branding". R. IC, Volksbond; kw.
over 8 uur.
Donderdag 22 November
Ouderavond in den R. K. Volksbond voor de
St. Josephgezellen Schiedam I.
Zonder RECLAME geen
omzet, geen winst; de
DRUKINKT is de kracht
van 't huidige zakenleven
door
WILHELM HOLT
(Uit het Duitscb vertaald)
25).
Ik was niet zoo geduldig en zette hem aan,
zoo dikwijle wij elkaar troffen, tot vlugge
ren arbeid.
Maar hij liet zich niet jagen, van haastig
werken wilde hij niiets weten. Daardoor ont
stonden af en toe vrij vingen tusechen ons bei
den, maar zelfs al zou ik den indruk gehad
hebben, dat hij net voorbedachten rade lang
zaam te werk ging. dan zou ik hem toch niet
losgelaten hebben, want ik hoopte met de uit
vinding n goed stuk geld te verdienen. Intus
sehen bleef ik aiet werkeloos toezien, maar
ik had mij in verbinding gesteld met de ver
tegenwoordigers ©ener groote mogendheid,
voor welke het van groot belang was, deze
uitvinding in handen te krijgen. Ik ontving
meermalen 'n dosis van de nieuwe explosie-
stof van professor Evan, en de daarmee ge
nomen proeven nadden 'n zoodanig succes, dat
de mogendheid kwestie met alle geweld het
geheim wilde koopen. intussehen werkte Evan
vlijtig verder en moest bijv nog opsporen,
hoe deze explosiestof zonder gevaar ver
voerd zou kunnen worden. En met al de
hardnekkigheid van een geleerde hield hij er
aan vast, dat de uitvinding perfect moest zijn,
voordat ze verkocht werd. Behalve hij en ik
was alleen de zoon van den professor inge
wijd in deze zaak; de jonge Evan had zijn
studies juist voleind. AI was hij ook niet
volkomen op de hoogte van de zaak, toch
wist hij, wat zijn vader zocht, dat de uit
vinding steeds geperfectioneerd werd en wat
ik van plan was, er mee te doen.
Een en ander bracht groote ruzie.
De jonge Evan wilde er absoluut niet mee
aocoord gaan, dat de uitvinding op genoemde
wijze uitgebuit zou worden.
Frits Werner en Antoon van Gielen had
den tot nu toe met groote aandacht geluisterd
zonder een vraag te stellen of te interrum.
peeren.
Maar nu riep Antoon uit:
Daar had hij groot gelijk in, vader: 't
was heelemaal niet goed te praten, dat u
die uitvinding aan 'n groote mogendheid
wilde verknopen, die de explosiestof zou kun
nen gebruiken, om haar offensieve strijdmid
delen in den oorlog te vervolmaken. De kunst
om menschen te dood-en is waarachtig al ver
genoeg gevorderd.
De bankier haalde z'n schouders op.
Laten we daarover niet twisten, zeidehij.
We zouden t tocih niet met elkaar eens wor
den. En in elk geval was de zoon van den pro
fessor er niet tegen om humaniteitsredenen.
Wat wilde hij dan? vroeg Antoon.
Dat zal ik je zeggen. De jonge Evan
heeft, zooals je weet. ook aan buitenlandsclie
universiteiten gestudeerd en is daar bekend
geworden met ultra-revolutionnaire kringen.
Hij beeft zich hun dwaze theorieën eigen ge
maakt en is nu 'n volbloed anarchist, die van
meening is, dat de bestaande maatschappij
mot geweld omvergeworpen moet worden. Hij
had niets tegen d uitvinding zijn vaders,
maar hij wilde, dat zijn vader de ontzettende
explosiestof ten dienst zou stellen van de
uitvoering van zijn waanzinnige plannen van
algemeene vernietiging. Als zijn vader zijn
zin gedaan had. dan zouden nihilisten en
anarchistes fötjrtuM hamn ian met de
nieuwste explosiestof gevuld hebben. Daar
van wilde zijn vader niets weten en dat is
de oorzaak geweest van de vervreemding tps-
schen vader en zoon.
Dat was ook waanzinnig, wat hij wilde,
zei Antoon. Maar toch blijf ik erbij, dat 't ook
'n misdaad zou geweest zijn, de uitvinding
voor miUi-oenen te verkoopen, wanneer men
vooruit wist, dat daarmee 'n groote mogend
heid in staat zou zijn, duizenden menschen
naar de andere wereld te helpen.
Ik heb dit alles niet verteld, om er over
te gaan disputeeren, zei de bankier. Jij bent
nu eenmaal meer idealistisch van aard dan
ik, doöh daarover zwijgen we maar liever. Ik
maak u beiden bekend met den stand van
zaken, om u 'n beter inzicht te geven in de
zaak, die nog lang niet opgehelderd is.
Ga verder, mijnheer van Gielen, verzocht
Werner. Wat u vertelt is van 't hoogste be
lang en buitengewoon interessant
Goed, luister. De professor had de sa
menstelling van de door hem ontdekte stof
eteeds meer en meer geperfectioneerd. Ik had
intussehen de onderhandelingen betreffende
den verkoop in 't geheim voortgezet. Nu is
professor Evan helaas het offer geworden
van een moordenaar, en ik krijg steeds meer
de overtuiging, dat de moord met zijn uit
vinding inderdaad in verbinding staat.
En het verdwijnen van de kist?
Dat ook. Maar ik geloof niet, dat daar
aan dezelfde personen schuldig zijn, als die den
moord op hun geweten hebben.
Wat gelooft u dan?
Dit, Ik weet 't natuurlijk niet, maar ik
veronderstel, dat de revolutionnairen gepoogd
hebben, achter 't geheim te komen. De jonge
Evan staat in hun dienst. Daarom heeft hij
in dien bewusten nacht de papieren enz. door
zocht, maar hij heeft niets gevonden. Dus had
hjj er geen belang bij, om die kist weg te
halen, en wel des te meer, daar hij een on-
bestrijdtoaar recht heeft op die kist en deze,
daar ze tot de nalatenschap van zijn vader be
hoort, eenvoudig had kunnen opeischen.
Maar wie kan dan toch die kist gestolen
hebben!
U vergeet, diat er nog andere belangheb
benden in 't spel zijn. Ik vermoed, dat spion
nen van de een of andere mogendheid er op
uit zijn, achter het geheim te komen. Ze heb
ban zeker gedacht, het te kunnen inpalmen
door die kist te stelen.
Zouden ze voor zulke' -middelen niet terug
schrikken? vroeg Antoon.
De bankier glimlachte. U hebt geen idee,
zeide hij, wat voor middelen voor een spion-
nagebureau nog goed genoeg zijn.
En hebben ze hun d-oel bereikt, nu de kist
in hun bezit is? vroeg Werner.
O neen. Zoowel de jonge Evan als zij zul
len op hun neus kijken. Het geheim der uit
vinding is volkomen zeker in mijn bezit.
Antoon van Gielen sprong overeind.
Ik wou, zeide hij, dat die vervloekte uit
vinding nooit gedaan was, Je gelooft, vader,
dat je het geheim zeiker in je bezit hebt. Maar
te oordeelen naar hetgeen er tot nu toe alle
maal gebeurd, is, schijnt het dat dat geheim
voor zijn bezitter erg gevaarlijk is.
Frits Werner was het volkomen eens met
zijn vriend. Als 't waar was, wat de bankier
verteld had en daaraan kon hij niet twijfe
len dan schrokken degenen, die dat geheim
in handen wilden krijgen, voor niets terug.
Dat was klaar bewezen. Maar al geloofde Wer
ner ook, wat de bankier verteld had, hij was
toch overtuigd, dat hij hem veel verzwegen
had, dat hij oveT enkele bijzonderheden niet
wilde spreken.
Dat had hij overigens bij voorbaat reeds ge
zegd.
- '-j-il
i -i-'-
-WJ.IH
Werners gedachten werden onderbroken
door de heftige vraag van zijn vriend:
Ja, wat gaan we nu beginnen? Wij mo
gen heelemaal niet meer naar den moordenaar
zoeken, als we vreezen voor de ontdekking,
dat de broer van Alice Evan niet vrij uit
gaat in deze zaak. Moeten we dus met de
armen over elkaar maar afwachten, boe het
onderzoek van anderen uitvalt? Ik ben over
tuigd, dat zij die achter 't geheim wiilen ko-
Mfin, niet zullein stilzitten en steeds op
nieuw plannen benamen, totdat zij hun doel
bereikt hebben.
Eigenlijk heb ik Alice Evan beloofd, mijn
onderzoekingen te staken, zei Werner.
Nu nam de bankier 't woord.
Ik begrijp uwe ontmoediging, zeide hij.
Het onderzoek naar den moordenaar van den
professor kunt u gerust opgeven. Help maar
liever ln plaats van lieht te brengen in
die zaak, waaraan niemand wat heeft
help maar liever zorgen, dat de jonge Evan
niet beschuldigd wordt, dat hij de dader is.
Hoe kunnen we dat? vroeg Werner.
Daartoe is op de eerste plaats noodig, dat
u te weten komt, wie die man is, die u op
merkzaam er op genpaakt heeft; die man, die
weet, dat Evan al sinds weken weer in 't land
terug is. Hij speelt misschien geen rol in dit
drama, maar is 'n toeschouwer van gewicht,
en we moeten trachten te voorkomen, dat hij
spreekt.
Hebt u eenig vermoeden, wie 't zijn kan?
vroeg Werner.
Neen, antwoordde de bankier met klem.
Kijk, den moord ^p den professor kan ik mij
verklaren, ook het verdwijnen van die kist Al
kunnen we ons ook niet voorstellen, hoe dat
zoo ongemerkt plaats gehad heeft, ik weet toch
dat er lieden zijn, die zoo iets klaar spelen.
Maar ik weet niet. wie die man zijn kan, die
aiok op eens in deze geschiedenis mengt,
Op dat moment werd er geklopt en de dok
ter kwam binnen. Hij groette de beide jonge-
heeren en wendde zich daarna bot den ban
kier
Mijnheer van Gietenzeide hij, 't Ziet er
niet n-aar uit, dart u mijn voorschriften nar
komt Ik heb u toch ten strengste verboden, u
te vermoeien?
Dat doe ik ook niet, dokter,
Dat doet u wel. Ik hoor van den huis
knecht, dat uw zoon en deze heer ai meer
dan 'n uur bij u zijn. En u.sprak druk onder
elkaar. Ala u beter wilt worden, dan moet u
zich ontzien.
U hebt gelijk, dokter, zei Antoon van
Gieten, wij zullen heengaan. We zijn al veel
te lang hier geweest.
Hij gaf zijn vader de hand en Warner
deed evenzoo.
Dus, zooiate gezegd, zeide de bankier,
zoek eerst dien man op en zie er achter te
komen, wat hij voor heeft.
Toen de beide jonge mannen de ziekenkar
mer verlaten hadden, vroeg Antoon van Gie
ten aan zijn vriend:
Nu, wat zeg je d'r van?
Ik weet niet, wat ik zeggen moet, ant
woordde deze. Ik heb zooveel gehoord, dat
ik nu niet meer weet, wat ik doen moet. In
elk geval zal ik prabeeren, of ik dien man kan
terugvinden. Ik vermoed, dat hij van zelf weer
op 't tooneei verschijnen zal, als hij bemerkt,
dat ik van zijn mededeolingen geen gebruik
gemaakt heb voor ue krant.
Als hij 't zelf maar niet aan andere kran
ten gaat vertellen.
Dat geloof ik niet. Ik geloof eerder, dat
hij denkt, mij op de een of andere wijze t»
kunnen gebruiken. Anders had hij mij niet
cezoabat
^Wordit vervolgd
