PUROL
DE GEHEIMZinniQE DERDE
DONM&DAG 19 NOVEMBER 1931
DE MOERDIJK-BRUG.
Twaalf Kamers van Koophandel
wijzen op de urgentie van
dit werk.
HERZIENING LAGER ONDERWIJS
WET.
WILLEMSTAD KOMT NIET IN
AANMERKING.
Die door hel rijk bespaarde uit
gaven voor een deel ten laste
der gemeenten.
De wijziging der Ieerlingschaal hoogst
bezwaarlijk.
m
mm
mm
DURE GROENTEN.
AARDTRILLINGEN WAARGENOMEN.
VOOR NEDERLANDSCHE KINDEREN
IN DUITSCHLAND.
NATIONAAL CRISIS-COMITE.
DE RIJKSMIDDELEN.
OCTOBER 1931.
UIT DE TEXTIELINDUSTRIE.
De staking bij de firma
Jannink.
Een rustig verloop.
Ruwe Huid
Ruwe Handen
Ruwe Lippen
AUTOBUS TEGEN EEN BOOM.
OPSCHUDDING IN EEN BEGRAFENIS-
STOET.
IN PENSION.
INBRAAK IN 'N GOUDSMIDSWINKEL
BRIEVENBESTELLER AANGEHOUDEN.
Door do Kamers van Koophandel voor Weste
lijk Noord-Brabant, voor Delft en O., voor
Dordrecht en O., voorOostelijk Noord-Brabant,
voor s-Gravenhage, voor 's Hertogenbosoh en
O., voor de Zeeuwsohe eilanden, voor Rotter
dam, voor Tilburg en O., voor Noordelijk Lim
burg, voor de Beneden-Maas en voor de Lang
straat is aan de Tweede Kamer een gezamen
lijk adres gericht i.z. de overbrugging van het
Hollandsoh Diep bij Moerdijk.
Daarin wordt allereerst gewag gemaakt van
de ernstige teleurstelling, welke kennismaking
van de begrooting van het Wegenfonds voor
bet dienstjaar 1932 heeft gebracht. Dat de
Regeering van de urgentie van een nieuwe brug
over het Hollandsch Diep overtuigd is, blijkt
daaruit ln geen enkel opzicht. Aal es wijst er
op, dat, Indien het al mogelijk zal blijken de
overbrugging van het Hollandser. Diep binnen
de eerstvolgende tien jaren te voltooien, het
zwaartepunt van deze overbrugging in de
periode van het derde vijfjaarlijksche werk
plan, dat wil dus zeggen in de periode van
1937-1942 zal komen te liggen.
De Kamers achten dit in hooge mate teleur
stellend en zouden dan ook willen vasthouden
aan de gedachte, die aan een eerder adres
aan den ministerraad ten grondslag lag, dat
de overbrugging van het Hollandsxh Diep, zoo
wel met betrekking tot het tijdstip van uit
voering ais tem opzichte van de financiering
daarvan, als op ziohzedfstaande en dus los
van de overige overbruggingen moet worden
beschouwd.
Juist ln dezen tijd van depressie blijve men
de onmiddellijke noodzakelijkheid van de over
brugging van het Hollandsch Diep handhaven
en ieder, die daarvan overtuigd Is, bedenke,
dat door het naar voren brengen van Willem
stad. ln stede van Moerdijk als de plaats voor
eze overbrugging, de totstandkoming daarvan
vertraagd wordt.
Wanneer men zich niet laat leiden door
overwegingen van locale kleur, maar 't vraag
stuk breed beziet en alle omstandigheden, die
daarbij een rol spelen tot baar recht laat
komen, kan er geen sprake van zijn, dat de
keus voor de plaats van overbrugging op Wil
lemstad zal vallen.
lm het adres worden deze factoren opge
noemd.
In de eerste plaats zal ©en brug bij Willem
stad ongeveer tweemaal zoo lang zijn als een
brug bij Moerdijk; de kosten zouden even
redig hooger worden. Het eenige voordeel,
dat tegenover deze meerdere kosten zou komen
te staan, is, dat voor het meest Westelijke
gedeelte van Noord-Brabant en voor Zeeland
de verbinding iets korter zou worden, een
verschil, dat iuitussahan niet van beteeikenis
kan zijn, omdat er op het Rijks-wegenplan een
weg is getraceerd, dii© vrijwel reobtsstreeks
van Bergen op Zoom naar Moerdijk loopt. Dit
Voordeel wordlt echter ruimschoots overtrof
fen door het nadeel, dat een brug bij Willem
stad zou brengen voor het in industrieel op
zicht zooveel belangrijker Midden- en Ooste
lijk gedeelte van. Noord-Brabant.
Het tot stand brengen op den Brabantschen
wal van behoorlijke toegangswegen naar
"Willemstad zal veel meer tijd vergen en veel
kostbaarder zijn dan de uitvoering van de op
bet Rijkswegenplan voorkomende op Moerdijk
uitioopende wegen.
Bovendien houdt eem brug bij Willemstad
geen rekening met de tooh waarlijk niet te
veronachtzamen belangen van Dordrecht, dat
met betrekking tot zijn verbinding naar het
Zuiden geheel geïsoleerd zou komen te liggen.
Verder zou een brug bij Willemstad den
houw van een nieuwe brug over de Oude
Maas bij Borenürecht noodig maken.
Ten slotte wordt er nog op gewezen, dat de
omstandigheid, dat in het Rijkswegenplan va.n
een brug bij Moerdijk wordt uitgegaan, de
richting van andere op dat plan voorkomende
wegtraeé'a reeda bepaald heef-c, zoodat het
opgeven van Moerdijk ten behoeve van Willem
stad de uitvoering van het Rijlkswegemplan
Sn een breeden kring rondom Moerdijk voor
geruimen tijd zou verlammen.
Met grooten nadruk verzoeken adressanten
aan de Kamer om daarom bij de 'behandeling
van de begrooting voor het wegenfonds invloed
te willen aanwenden om van de Regeering de
toezegging te verkrijgen, dat de overbrugging
van het Hollandsch Diep bij Moerdijk aan
stonds en met kracht zal worden ter hand
gen omen.
JACQUES URLUS.
Een zeldzaam jubileum viert Jacques Urlus
hij de a.s. uitvoering van „Tristan und Isolde"
door de Wagnervereeniging op 19 November,
ln den Stadsschouwburg te Amsterdam.
Immers bij die gelegenheid zal Urlus voor
den 200sten keer de titelrol Vervullen. Er zullen
weinig tenoren zijn, die op een dergelijke pres
tatie kunnen bogen.
Het bestuur der Vereeniging van Nederland-
sche Gemeenten heeft een uitvoerig adres ge
richt tot de Tweede Kamer der Staten-Genoraal
naar aanleiding van het ingediende wetsont
werp tot herziening van de Lager-onderwijswet
1920. Het adres wijst er o.m. op, dat bij de tot
stand koming der wet een verdeeling der lasten
is aangenomen, welke in beginsel hierop neer
komt. dat de personeele lasten worden betaald
uit 's Rijks kas, terwijl alle overige kosten
worden gedragen door de gemeenten. In ver
band hiermede werd met groote teleurstelling
kennis genomen van de voornaamste strekking
van het wetsontwerp, waarbij bezuinigd zal
worden op de uitgaven van het Rijk voor on-
derwijzersjaarwedden, terwijl die bezuiniging
voor de gemeenten het onafwendbare gevolg
heeft, dat de door het Rijk bespaarde uitgaven
voor een goed deel ten laste komen van de ge
meenten. Voorts wordt bezwaar gemaakt tegen
het vervullen van het buitengewoon subsidie
voor gemeenten.
De door de regeering voorgestelde wijziging
in de leerlingenschaal wordt hoogst bezwaar
lijk geacht; vooral voor het platteland, waar
vele kleine scholen voorkomen, zou de uniforme
leerlingensohaal van 45, onoverkomelijke nezsva-
ren met zich brengen. Door de aan de gemeen
ten gegeven vrijheid om boventallige leerkrach-
ten aan te stellen, gaat hot Rijk er gemakkelijk
toe over een herziening in de leerlingenscoaai
aan te brengen, in de wetenschap, dat de ge
meenten door lasten voor haar rekening te
nemen er wel voor zullen zorg dragen dat de
moeilijkheden worden uit den weg geruimd in
de gevallen, dat de nieuwe schaal practisch
geen toepassing kan vinden.
In het verdere gedeelte van het adres worden
enkele richtlijnen aangegeven, welke oij de
stichting en distributie van scholen zouden
kunnen worden gevolgd. De vraag wordt onder
oogen gezien of niet een meer doeltreffende re
geling is te verkrijgen door de schoolvooizie-
ning minder te binden aan de grenzen der go-
meenten. Indien men behoefte aan school voor
ziening zoowel voor het openbaar als voor het
bijzonder onderwijs voortaan in ruimer verhand
zou kunnen zien, zou de invoering van grootere
schooleenheden een betere kans krijgen.
Er zou een stimulans moeten uitgaan, op
dat zooveel mogelijk wordt gekomen tot concen
tratie van de kleine scholen tot grootere. Tot
uitgangspunt zou men moeten nemen, dat in
beginsel geen kleinere schoolorganisatie houd
baar ls, tenzij zij althans drie leerkrachten
omvat.
Ten aanzien van de stichting van bijzondere
scholen wordt het schrappen van verschillende
waarborgen betreurd. De gedachte wordt ge
opperd om nog een andere waarborg ter zake
van schoolstichting in het leven te roepen en
wel van dezen aard, dat aanvragen om school
stichting, voordat daarop door den gemeente
raad een beslissing genomen wordt, ter beoor
deeling in handen wordt gesteld van instanties,
voortgekomen uit de organisatie van het bij
zonder onderwijs zelf. Deze instanties kunnen
niet alleen bevorderlijk zijn voor een rationeele
schoolstichting binnen elke gemeente op zich
zelf, maar zij zouden ook van beteekenis kun
nen zijn om de schoolstichting te bezien los
van gemeentelijke grenzen.
Ten aanzien van de vergoedingsregeling van
de gemeenten aan de schoolbesturen worden
bedenkingen geuit tegen de in het wetsontwerp
getrokken scheidingslijn tusschen kapitaalsuit
gaven en exploitatieuitgaven.
Ook tegen de voorgestelde wijzigingen ten
aanzien van de vergoeding der exploitatie-uit
gaven worden verschillende bezwaren naar vo
ren gebracht.
COMMIES-GRIFFIER DER TWEEDE
KAMER.
Een lijst met vijf en twintig sollicitanten.
Voor de betrekking van commies-griffier aan
de Tweede Kamer hebben zich tientallen op
gegeven. Aan de Kamer is gisteren een alpha-
betische lijst van sollicitanten toegezonden,
welke niet minder dan 25 namen bevat van
juristen, waarvan de oudste 33 Jaar is en de
jongste 23.
De lijst begint met mr. H. Albarda en sluit
met mr. H. van Zanten. De meeste sollicitanten
wonen in Den Haag, maar de post trok ook de
belangstelling te Amsterdam, Buasum, Rotter
dam, Eist, Deil, Almelo, Warmond, Utrecht,
Voorschoten, Hoorn, Aerdenhout, Soesterberg
en Haarlem.
De Kamer beslist Vrijdag a.s. bij den aan
vang der vergadering.
TE ST. LAÜRENS (Z.) werd Dinsdag het nieuwe gemeentehuis plechtig in
genomen. Exterieur van het nieuwe gebouw.
gebruik
Een correspondentie en wat deze bewees.
Naar aanleiding van de hooge groenten-
prijzen is dezer dagen een correspondentie ge
voerd tusschen den secretaris der Amsterdam-
sche Federatie van Vereenigingen van Groot-
en Kleinhandelaren in aardappelen, groenten
en fruit en den secretaris der Holl. Mij. van
Landbouw.
Laatstgenoemde had voor eene groote ver
gadering van landbouwers te Schagen bij de
bespreking der detailprijzen van groenten me
degedeeld dat, terwijl bloemkool aan de tuin
ders niets opbracht, zij te 's Gravenhage 15
cent per stuk kostte en spruitjes, die aan de
veiling 2 cent per pond konden opbrengen, in
de steden met 11 cent per pond werden be
taald.
Hiertegen heeft de federatie van groenten-
handelaren (Amsterdam) geprotesteerd door
een brief aan de Holl. Mij. van Landbouw,
waarbij zij als bewijs voor het protest een
viertal foto's voegde, voorstellende, winkel-
etalage's met lagere prijzen, dan in de rede
van den secretaris waren genoemd.
De woordvoerder van Schagen heeft hierop
een steekproef laten nemen bij 20 Haagsche
groentenwinkels, hoofdzakelijk in woonwijken
en volksbuurten.
Het resultaat is alleraardigst. De spruitjes
kostten on de Loosduinsche veiling op 3 en 4
November van 4 tot 6 cent per K.G. of 2 tot
3 cent per pond, dus iets duurder dan tijdens
de vergadering te Schagen. De laagste prijs in
den Haag was 5 cent voor een pond spruiten,
de hoogste 14 cent, dan 13, 12 en 10 cent, in
verschillende zaken 7% cent, het gemiddelde
zal zoo 8 a 9 cent geweest zijn, overwegend
volkswinkels.
Da bloemkool kostte op 3 November op de
veiling van 2ys cent per stuk tot 7 cent per
stuk, soms voor prima meer. De Haagsche
winkelprijzen waren minstens 12 cent per
stuk. oploopend tot 20 ct. per stuk.
De spinazie kostte op 3 Nov. ter veiling 18-
23 cent per 4 K.G., op 4 Nov. 7-37 cent per 4
K.G.. of 4-5 en 2-9 cent per K.G. In enkele
Haagsche winkels kostte ze 10 cent per K.G.,
in de meeste 20 cent en ook 25 cent, zelfs één
tot 30 cent per K.G..
De roode kool kostte ter veiling (Naaldwijk)
3 a 4 cent per stuk. De laagste prijs ln de 20
Haagsche winkels was 10 cent per stuk (tn
één winkel), de hoogste prijs, (in 3 winkels)
was 25 cent per stuk.
De boerenkool bracht te Loosduinen aan de
veiling op 4 Nov. 10 tot 20 cent op per 7 K.G.,
dus maximaal 3 cent per K.G. Ze gold per K.G.
in de Haagsche winkels in één geval 9 cent.
in 3 gevallen 10 cent, de rest der gevallen 12,
15 tot 18 cent per K.G.
Deze gegevens, vergezeld van de adressen
der 20 Haagsche winkels, heeft de secretaris
der Holl. Mij. van Landbouw aan de protes-
teerende federatie verzonden.
Naar aanleiding van mededeelingen uit ver
schillende deelen van het land o.m. uit Den
Haag dat daar gedreun en trillingen waren
waargenomen, naar men meende afkomstig
van aardschokken, deelde de directie van het
meteorologisch instituut te De Bilt ons gister
avond mede. dat ook daar trillingen zijn waar
genomen. De seismograaf heeft echter aange
toond, dat van aardschokken geen sprake kan
zijn geweest. Men vermoedt dat deze trillingen
door de lucht zijn overgebracht. Niet onmoge
lijk is het voorts, dat het gedreun en de tril
lingen afkomstig zijn van het gebruik van
zwaar geschut. Of in Nederland gister oefenin
gen zijn gehouden en waar deze plaats zouden
hebben gehad, is ons niet bekend.
Waar blijven de Katholieke
pleegouders
De tegenwoordige omstandigheden in Duitsch-
land zijn van dien aard, dat de materieele be
langen der daar wonende Nederlanders ln een
bedenkelijk stadium zijn gekomen. De Ned.
Bond in Duitschiand meende leniging te moe
ten brengen, door kinderen van Nederlandsche
ouders een zestal weken in het vaderland on
der te brengen. Deze wijze van onderbrengen
in Nederlandsche gezinnen is vooral gevolgd,
omdat het moeilijk is geld los te krijgen, ter
wijl in vele gevallen een kind er nog wel bij
genomen kan worden.
Men heeft met dezen arbeid veel succes ge
had. Tot 31 Juli zijn er reeds 200 kinderen ge
weest, terwijl er thans weer 150 op weg zijn.
Bij al het prijzenswaardige werk, dat ver
richt wordt moet men echter niet meenen, dat
men het zonder geld af kan. De toestand is op
het oogenblik zoo, dat men wel genoeg adressen
heeft om kinderen te plaatsen, maar dat deze
niet kunnen komen, omdat men het geld mist
voor het transport en het geneeskundig onder
zoek en voor het aanschaffen van soms noodige
kleeding. Per kind worden deze kosten op tien
gulden geraamd.
Zeshonderd kinderen staan op het oogenblik
te wachten. Zij zijn onderverdeeld in catego
rieën, zoodat degenen, die het 't hardste noo
dig hebben, het eerst worden uitgezonden.
Nu is het een merkwaardig verschijnsel, dat
de meeste kinderen het gros der Nederlan
ders zit in het Rijnsch-Westfaalsche industrie
gebied Katholiek zijn, terwijl de meeste
pleegouders niet-Katholiek zijn. Men beschikt
niet over voldoende adressen van Katholieken,
die een Katholiek Nederlandsch kind uit
Duitschiand willen opnemen. De Katholieken
hebben hier dus wat in te halen. Het spreekt
vanzelf, dat een Katholiek kind in een Katho
liek gezin het veiligst is ondergebracht.
De aandacht dient er op gevestigd, dat alleen
gezonde kinderen worden uitgezonden. Zijn zij
dit niet, dan worden zij in een rusthuis onder
gebracht. De meeste kinderen zijn ondervoed.
Toespraken van Prinses Juliana en
Jhr. van Citters.
Zooals reeds bekend is zal Maandag a.s. om
2 uur des middags in de Trèveszaal van het
Departement van Waterstaat de installatie
plaats hebben van het Crisis-Comité.
Daarbij zullen toespraken worden gehouden
door H. K. H. Prinses Juliana, eerevoorzitster
en Jhr. van Citters, voorzitter van het Comité
Deze toespraken zullen met welwillende
medewerking van de A.V.R.O. (op 29S M. golf)
en de N.C.R.V. (op 1875 M. golf) worden uit
gezonden.
GRATIS VISUM VOOR AMERIKA.
Het Ministerie van Buitenlandsche Zaken
maakt bekend, dat, van 1 Januari 1932 af Ne-
dérlandsche onderdanen, die in de termen val
len voor de verkrijging van een visum voor
toelating ln de Vereenigde Staten van Amerika
dit visum gratis zullen ontvangen. Het voor-
afgaande geldt niet ten opzichte van Neder,
landsche emigranten, die de bestaande hef
fing van 10 dollar moeten blijven voldoen.
Amerikaansche burgers behoeven voor toe
lating ln Nederland van 1 Januari 1932 af
geen Nederlandsch visum meer.
Zeer beduidende verminderingen
Kon in de vorige maand, toen de middelen-
staat over September verscheen, nog eeniger
mate worden gepleit voor een niet al te
droef gezicht over den terugloop der cijfers
van September 1931 vergeleken bij 1930, thans
in de October-cijfers is er met den besten
wil der wereld geen lichtpuntje te ontdekken.
Over de geheel© lijn zijn het minussen, terug
loop van Alle middelen. Zelfs voor het éêne,
dat een overschot vertoont, vergeleken met
October 1930 te weten de gedistilleerd accijns,
die met 34.000 gulden opliep, beteekent dit
accres in feite een decres, omdat inmiddels
de accijnsverhooging ls ingevoerd.
Met de bekende uitschakeling van grond
belasting en personeele belasting (de wijze van
publicatie van den maandelijksehen middelen-
staat in de Staatscourant behoeft dringend
een grondige herziening') bracht October dit
jaar 5 millioen minder op dan in 1930 En
ook de Leeningfonds-middelen, waaraan in de
vorige maand de hulde niet onthouden kon
worden, dat ze zich goed hielden, vloeiden
ditmaal traag en vertoonden een sterke terug
roepende tendenz.
Ook is het totaalbeeld niet zóó, dat een en
kel middel een groot deel van den teruggang
voor zijn rekening neemt, néén over alle
middelen ls het decres verschijnsel verdeeld
en de groote bronnen vertoonden zeer bedui
dende verminderingen.
Het geheel ziet er niet erg fraai uit, en al
houden sommige middelen, over het geheele
jaar bezien, zich tamelijk goed, toch ls de
dalende opbrengst steeds scherper te voelen.
Men meldt ons uit Enschede:
Gelijk we in het kort hebben gemeld, zijn de
tel bazen der firma Jannink, in totaal 24 man,
aan het weven gegaan. Eveneens worden we-
verswerkzaamheden verricht door een tiental
Kaminghangers, leden van het kantoorperso
neel en eenige vreemde werkkrachten.
Naar men ons bevestigde is een viertal doch
ters van den heer Jannink bij deze werkzaam
heden behulpzaam door het opsteken van
„kops". Naar verluidt, loopen momenteel on
geveer twee honderd van de ruim twee dui
zend getouwen.
Donderdagochtend komen de stakers opnieuw
in vergadering bijeen. De Enschedesche politie
is wederom versterkt met Rijksveldwadht en
marechaussee.
De staking een rustig verloop.
Heit verloop der staking zelf was tot nog
toe geheel rustig. Er wordt regelmatig gepost,
terwijl er tijdens de aanvangsuren gewoonlijk
veel belangstelling is voor de fabriekspoorten.
De reglementaire uitkeer lngen aan de stakers
van de zijde der organisaties werden in het
begin der week reeds geregeld, terwijl de orga-
nisatie's van plan zijn een onderling comité
in het leven te roepen, dat zal trachten ook
iets voor de ongeorganiseerden, die bij deze
staking betrokken zijn, te doen hetzij door met
lijsten te werken onder de burgerij of op ande
re wijze.
Maatregelen tegen de stakers.
Woensdagmorgen heeft de directie der firma
Janniulk, de stakers, welke in haar woningen
aan den Broek ener weg en Janninksweg wonen,
voor de keus gesteld, het werk te hervatten
of den huur binnen tien dagen opgezegd te
krijgen. Door de besturen der betrokken orga
nisaties is den arbeiders geadviseerd, te blij.
ven staken.
Welke de maatregelen van verweer zullen zijn
van de georganiseerde fabrikanten in verband
met het oonfliot bij de firma Jannink is inmid
dels nog niet bekend geworden. Wel is in den
loop der week langdurig door het uit de fa
brikanten organisatie gevormde strijdcomité
vergaderd. Men wensohte hierover echter geen
enkele mededeeling te doen, terwijl uit het
stationnair blijven van den toestand valt op te
maken, dat de werkgevers vooreerst de zaak
op haar beloop wensohen te laten.
DE PARATYPHUS TE ALPHEN.
In verband met de te Alphen aan den Rijn
voorkomende gevallen van paratyphus tenge-
vol ge van het gebruik van ondeugdelijk bo-
terhamspek vernemen wij nog, dat thans
in het laboratorium van het Centraal Bureau
voor de Volksgezondheid te Utrecht, op de
bij den slager W. in beslag genomen spekres-
ten inderdaad paratyphus bacillen zijn gecon
stateerd.
Doos 30 cent.
Bij Apoth. en Drogist.
Reel. 4737—5 7
Drie dooden en één zwaar gewond.
SOERABAJA, 17 November 1931. (ANETA.)
Een autobus, waarin een aantal Inlandsche
voetballers gezeten waren, is met een vaart
van 80 K.M. tegen een boom geslingerd. Drie
der inzittenden zijn gedood, terwijl de chauf
feur ernstig werd gewond.
Volgrijtuigen te water.
Gisterenmorgen lis te 's Gravenhage op
de Binckhorstlaan een volgrijtuig van een
zich naar het R. K. Kerkhof begevenden be
grafenisstoet, doordat de paarden schrokken
voor een auto, welke van een zijweg kwam, in
de sloot langs dien weg geraakt. De vier inzit
tende heeren, konden bijtijds door het perso
neel van den begrafenisondernemer worden
gered.
Het Tijtuig, dat gedeeltelijk vernield is werd
daarna door den kraanwagen van de politie-
brandweer op bet droge gebracht.
Ze maakten het zich gezellig.
In het pension „Kennemerduin" te Wijk aan
Zee, dat gedurende de wintermaanden onbe
woond is, hebben inbrekers zich toegang weten
te verschaffen en een drietal dagen verblijf ge
houden, zonder dat de politie of de omwonen
den er iets van hebben bespeurd. De indrin
gers hadden alles overhoop gehaald en wat
van hun gading was, o.m. zilveren lepels en
vorken, biljartballen, linnengoed enz. medege
nomen, terwijl nog een groot aantal artikelen
stond ingepakt, gereed om te worden vervoerd.
De onverwachte thuiskomst van den pension
houder voorkwam dit echter. De heeren had
den het zich behaaglijk weten te maken. Alles
wat eetbaar was werd verorberd, terwijl de wel
voorziene wijnkelder duchtig werd aangespro
ken. Zij deden zich, blijkens de sporen duchtig
te goed aan wijn, likeuren en advocaat. Overdag
sliepen de „gasten" hun roes uit in de slaap
kamers. Drie ledikanten vertoonden de sporen
te zijn beslapen.
Het onderzoek is in handen van de gemeente
politie en de rijksveldwacht.
147 gouden ringen gestolen.
De Rechtbank te Almelo deed Dinsdag uit
spraak in de zaak tegen G. L. metselaar te
Enschede, thans gedetineerd wegens Inbraak
ln een goudsmidwinkel en diefstal van 147
ringen, gepleegd ln vereeniging met J. K.,' Op
perman te Lonneker, eveneens gedetineerd. De
ringen waren eigendom van E: Tegeler te En
schede.
De Rechtbank veroordeelde G. L. overeen
komstig den eisch tot 12 maanden gevangenis
straf, waarvan 4 maanden voorwaardelijk met
aftrek van voorarrest van de onvo rwaarde-
lijke straf. J. K. werd door de Rechtbank ver
oordeeld tot 3 jaar gevangenisstraf met aftrek
van preventief. De eisch luidde 4 jaar gevan
genisstraf
K. S. A. CURSUS IN SOCIOLOGIE.
Aangemoedigd door het groote succes, daar
mede vroeger ondervonden, heeft d.e K. S. A.
te Leiden besloten dit jaar weder, na eenige
onderbreking een grooten schriftelijken cursus
in sociologie (staats- of maatschappijleer) te
openen.
De cursus vangt aan op I December a.s.. in
lichtingen verstrekt het Centraal Bureau der
K. S. A. te Leiden, Steenschuur 17.
RECHTSWEZEN
Bij Kon. besl. is benoemd tot substituut-
officier van justitie bij de arrondissements-
rechtsibiank te Amsterdam mr. J. W. Bosch
thans ambtenaar van bet openhaar ministerie
hij de kantongerechten, te 's Gravenhage, Delft,
Alphen en Woerden.
In verband met de vermissing van duizend
gulden op het postkantoor te Winschoten is
thans aangehouden, de brievenbesteller A. S.,
aldaar. De man is in voorarrest gesteld.
dooi
WILHELM HOLT
(Uit het Duitsch vertaald)
35).
Zonder twijfel. Gedurende den nacht
waarin die kist moet verdwenen zijn. was u
op den Beukenhof, die buitengewoon scherp
bewaakt werd, zoodat niemand bij 't huis kon
kcimen. Nu kunt u wel beweren, dat u van
het verdwijnen van die kist niets af weet
u moet toch de hand in 't spel gehad heb
ben.
Met welk recht zou ik me dan die za
ken toegeëigend hebben? vroeg Werner ver
wonderd,
O, Itk vermoed op de eerste plaats, dat
U van Gielen niet. vertrouwde, dat u voor u
«elf, misschien ook voor de dochter van den
professor de hand op de nalatenschap gelegd
kebt,
Je bent gek man, en ik zou 't worden
«ls ik nog langer naar zulk 'n onzin wilde
fcisteren. Ik weet van die kist absoluut niets
0L
Tuu, tuu, erger u maar niet. Daarvan
•*U u ons niet zoo gemakkelijk kunnen over-
Ik heb ook absoluut niet de bedoeling
fltn daarvoor moeite te doen, schreeuwde
JKfaxaer.
Wie heeft dan die kist? vroeg nu Ja-
Sowski, die onder den indruk van Werner's
•ptreden scheen te komen.
Dot weet ik niet. Ik geloof nog t eerste.
I diat een van die revolutionnaire benden er
beslag op gelegd heeft. Jelui vertrouwen
elkaar niet, zegt n zelf; hoe kuinneD jelui
dan elkaar kennen?
De vreemdeling gaf geen antwoord op die
vraag.
We hadden zóó gedacht: De bankier van
Gielen wil, dat zijn zoon met de doahter van
den professor trouwt. Nu weten we, dat u
ook 'n oogje op dat meisje hebt. En daarom
doen wij u 't volgende voorstel: U trouwt
met dat meisje, maar u doet afstand voor u
zelf en voor haar van alle rechten, die u
dan mieent te hebben op de nalatenschap van
den professor.
Werner had veel zin, om den onbeschaam-
den kerel bij z'n kraag te pakken en de deur
uit te smijten.
U trouwt! zeide hij vol verachting. '1
Ziet er waarachtig naar uit, alsof ik uw toe
stemming en alleen maar uw toestemming
daarvoor noodig heb. Nog eens vraag ik u;
waar bemoei je je mee?
En nog eens zeg ik u: maak toch zoo'n
drukte niet! herhaald© Janowiskii doodkailm.
Ale u op mijn voorstel Ingegaan was, dan
hadden wij gezorgd, dat u met Alice Evan
bad* kunnen trouwen. Hoe we daarvoor ge
zorgd hadden, doet niets ter zake. Maar één
ding wil ik u tooh nog zeggen, mijnheer Wer
ner; U speelt een zeer gevaarlijk spel, wan
neer u 't tegen ons opneemt, iets tegen ons
waagt te ondernemen.
Hij zeide dat op dreigenden toon
Hoor 'ns, mijnheer, antwoordde Werner,
ik ben ten volle overtuigd, dat menschen
zooals u en uw kameraden gevaarlijke vijan.
den zijn. Ik heb ook geen reden, om iets te
gen u te gaan ondernemen al zal ik ook
nooit gemeene zaak met u maken. U kunt
't gelooven of niet, maar als ik u zeg, dat
ik van diie kist niets afweet, dan 1» niets
anders dan de volle waarheid. Uw kameraad
Evan heeft u gezegd, dat er geen zaken van
belang in die kiat geborgen waren, en ik ge
loof, dat hij gelijk heeft, want van Gielen gat
niets om het verdwijnen van die kiat. En als
noch van Gielen, noch Jozef Evan iets met
het verdwijnen van die kist te maken heb
ben, dan begrijp ik beeleimaal niets meer van
de heeie geschiedenis.
De vreemdeling dacht 'n oogenblik na.
Ik wil gelooven, zeide hij dan, dat die
kist zonder uw toedoen verdwenen is. Maar één
vraag moet ik nog stellen; Bent u van plan.
als u met juffrouw Evan trouwt, haar rechten,
die dian op u overgaan, aan ons af te staan?
Werner keek zijn vie-a-vis vol verachting in
zijn lederkleurig gezicht. Hoe verachtte hij dien
onbeschaamden kerel, die sprak alsof hij 'n
koopcontracht wtlld© afsluiten en over de voor
waarden wilde onderhandelen. Op eens greep
hem zulk 'n wrevel aan, dat hij zich niet meer
kon inhouden. Hij sprong op, Mep naar de deifr,
pakte de deurknop en zeide:
Mijnheer Jamowski, mag ik u verzoeken
heen te gaan? Ik weet van die vervloekte uit
vinding niets af en will «r ook niets van weten.
En of ik met juffrouw Evon zal trouwen of
•riet, dat hangt zeker niet van uw toestem
ming noch van de voorwaarden af, die u daar
aan belieft te verbinden. Ik wil niiets met u
en uw bondgenooten te doen hebben en
op geen enkele manier de uwe zijn.
Maar mijnheer Werner.
Dank u. Nu is 't genoeg.
Werner deed de deur open en dwong den
bezoeker met 'n duidelijke handbeweging, de
kamer te veriaten. En hij ging.
U bent 'n man met temperament, zeide hij.
Maar u handelt, daardoor 'n beetje over
haastig.
Werner sloot de deur achter hem dicht en
zucht*© v®n verlichting.
Groote hemel! zeide hij hij zichzelf. Wat
'n onbeschaamde kerel! Alice's broer heeft
waardige bondgenooten. Zou hij hun 't reeht
gegeiven hebben, om Allee als 't warete ver
sjacheren. Dan is Jozef Evan net zoo 'n schurk
als de bankier.
Hij verzonk in diep nadenken. De geheimzin
nige geschiedenis scheen hem voortdurend in
gewikkelder te worden en h leek hem, of hij
zelf langzamerhand in de verwardie draden ver.
wikkeld raakte. Echter niet om zich zelf, om
Alice Evan maakte hij zich bezorgd.
Hij voelde, dat ze van verschillende kaniten
bedreigd werd. En de wil, om haar te bescher
men, wakkerde weer zijn moed aan, om de op
lossing van het raadsel te zoeken.
't Arme meisje stond alleen. En zoovelen
bekommeren zich om haar, beraamden plannen
omtrent haar toekomst en vroegen klaarblijke
lijk heelemaal niet, of zij 't goed vond em wa+
zij er van zeide.
Van Gieten wilde ze dwingen, om met zijn
zoon te trouwem. En nu kwam er zoo'n anar
chist en deed net, alsof hij ze verkoopeu kon
al® 'n lap goed of 'n ander stuk koopwaar
Misschien was die kerel nog gevaarlijker voor
haar dan van Gielen, want haar eigen broer
behoorde toch tot de revolutionairen. Haar
broer! Hoe laag en gemeen was hij, dat
hij zoo tegenover zijn zuster handelde:
En 't lijkt waarachtig wel, of die kerels
ine als hun bondgenoot beschouwen, zel'.e hij
nijdig hij zich zelf. Nu, die vent daar buiten
weet al vast betier.
'n Interessante bijzonderheid had hij ln elk
geval van den vreemdeling vernomen. Ze wis
ten niet, wat met de kist van den processor
gebeurd was, waarin zijn papieren en instru
menten opgeborgen waren. Ze hadden gemeend
dat hij ze weggenomen had; ze wisten dus
af van het geheimzinnig verdwijnen van de
kist, maar veronderstelden, dat hij daaraan
medeplichtig was.
Dat was 'n interessante ontdekking. Daar
waren dus nog anderen, die. behalve Jozef
Evan, belang stelden in dien inhoud van dlie
kist, en die achter 't geheim van de uitvinding
wilden komen.
En nog Iets anders bleek er uit. Jozef Evan
was op den avond van den dag, waarop zijn
vader begraven was, toen hij nog niet wilde,
dat zijn terugkeer bekend werd, op den Beu
kenhof geweest en had den geheelen nacht
door d» notities, geschriften enz., door zijn
vader nagelaten, bestudeerd. En hij was tot
de ontdekking gekomen, dat daarin zoo goed
als niets te vinden was, wat de «amensielling
der gevaarlijke exploalestof aan 't daglicht kon
brengen. Maar zijn vrienden schenen hem niet
te gelooven, ze vertrouwden h©m niet. Ze v.aren
blijkbaar van meeming, dat er in die papieren
toch wel wat te vinden zou zijn, en op dte ge
dachte waren ze misschien gekomen, tore ze
hoorden, dat de kist verdwenen was e.i ge
stolen.
Jozef Evan, zei Werner bij zich zelf- ja
zit ln gevaarlijk gezelschap. Je hebt bondge
nooten. dii© ar niet voor terugschrikken,
iemand naar de andere wereld te helpen. En
als z© je wantrouwen, als zie geipoven. dat jij
ze bedriegt, dan kom je in 'n gevaarlijke
situatie.
Eindelijk dacht Werner aan zich zeli. De
vrienden van Evan schenen te denken, dat. hij
met hen onder één deken lag- Eij meenden
dat de kist in zijn bezit was en probeerden ze
in hun handen te krijgen. Vermoedelijk hadden
ze Jozef Evan nog niet gezegd, dat ze hem
niet vertrouwden en hoogstwaarschijnlijk wist
Evan niet, hoe Jamowski over zijn zu/Bter
sprak. Misschien verdacht hij, Werner, Evan
toch ten onrecht© ervan, dat hij mede de hand
in 't spel had en weer dacht Werner aan het
onbeschaamde koopcontract, dat die laag
hartig© Rus of Fooi hem aangeboden had.
In elk geval had Jozef Evan reden te cnrer,
om op zijn hoede te zijn. Dat zag Werner dui
delijk in. Wij vertrouwen niemand, had Ja_
nowski verklaard. Frits meend© Alice's broer
t© moeten waarschuwen.. Gevaar derigde hem,
dat was zeker, want men wan trouw die hem.
Zijn vrienden gingen hem dus na en misschien
gaf hij hun wel reden tot want:!,uwen. Want
al mocht Evan ook op hol gebracht zijn door
revolutionaire idees* toch kon Werner wiel
begrijpen dat hij het gezelschap van lieden als
Janowski' moe was, dat hij zich aan de tyran-
ni© der anarchisten onderling, aan hun ver
drukking der Persoonlijke wilsuiting onttrek
ken wilde.. En hij hoopte, diat de broer van
Evan meit afschuw neerzag op de misdaden,
dIe ze bedreven, om hun doel te bereiken.
Hij meende daarom, Evan te moeten waar
schuwen. Maar hoe? .Hij wist miet, waa.r hij
huisde en kon ook niet expres erop uitgaan,
om hem te zoeken. Dat zouden de anderen
gauw merken en hun argwaan zou daardoor
nog grooter worden.
Werner achtte 't diaanom maar 't beste, eerst
af te wachten, of Evan misschien toevallig er-
gene op zou duiken dan wel de gelegenheid
zich onverwachts zou voordoen, om met ham
in connectie te komen
Dit laatste gebeurd© eerder, dan hij ver
wacht had. Op d®n avond van dozen menk-
woardlgen dag bracht de post. hem 'n briefje
van Jozef Evan van den volgenden zonderlin
gen inhoud:
Wees op uw hoede. Er dreigt gevaar.
Als dat briefje vóór hot bezoek van Ja
nowski gekomen was} dan had erner zeker
niet zoo gauw geweten, wat dat boteekende.
Maar nu was t hem duidelijk, wat 't beduid
de. Hij moest op zijn hoede zijn, want er dreig-
deg ©vaar van den kant der anarchisten.
(Wordt vervolgd).
