JUSTITIE IN DE TWEEDE KAMER.
de begrooting
VPtmXft 20 NOVEMBER 1931
HET 3 PCT, KORTINGS-
VOORSTEL.
HET AFTREDEN VAN MGR. KORDAC
EEDSAFLEGGING IN HET
COLBERTJE.
eenheid.
i
-
m
GRENSWIJZIGING van delft.
AANGENOMEN.
BEHANDELING VAN WATERSTAAT
BEGONNEN.
STREEKPLAN VOOR ZUID-OOST
NOORD-BRABANT.
Een oppervlakte van 127.000 H.A.
Het ontwerp is gereed: nu wacht de
doorvoering.
OPHEFFING VAN SPOORLIJNEN.
DE AUTOBUS OP DE SPOORLIJNEN.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
DE JUISTE METHODE
Na al het reeds geschrevene, slechts een
kTlaTreuS-de kwestie, of beperking van
's Rtiks uitgaven door een korting op de uit-
keeringen aan gemeenten en provincies juist
is Ik zou alleen deze vraag willen stellen: is
de gevolgde methode wel juist
Indien de uitkeering aan de gemeenten
moet worden gekort, was het dan niet moge-
liik om de gemeenten te doen bezuinigen,
zonder de salarissen aan te tasteni
Indien werkelijk de gemeentelijke salaris
sen te hoog zUn - l^ge611 ik vooral vnor de
kleinere gemeenten zeer betwijfel aan zal,
als de teekenen niet bedriegen, voor vele ge-
*m een ten spoedig de tijd zijn aangebroken om
deze te verlagen. Te verlagen ten behoeve
van de gemeentelijke schatkist
Zal dit echter mogelijk zijn, indien op deze
salarissen welke, het zij herhaald, in het
algemeen niet te hoog zijn reeds een kor
ting van 3% is toegepast 1 En waarom moet
den gemeenteambtenaar een offer worden af
gevergd ten behoeve van 's Rijks schatkist
Indien hier offers moeten worden gebracht,
laten deze dan strekken ten bate van de ge
meentelijke schatkist. Tegenover 's Rijks
schatkist verhoudt zich toch de gemeente
ambtenaar als ieder burger. Waarom dan
juist hem speciaal getroffen
Ik weet wel, naar den gedachtengang van
het wetsontwerp behoeft een gemeente de
korting niet op haar ambtenaren te verhalen,
maar hoe ten deze de praktijk zal zijn, valt
licht te voorspellen.
Indien nu echter op de uitkeering aan de
gemeenten beslist moet worden gekort, ware
het dan niet mogelijk, dat de bezuiniging voor
de gemeenten wordt gevonden op andere uit
gaven dan op de salarissen Wanneer men
de uitgaven, vooral van een kleine gemeente,
beschouwt, dan zal men ervaren, dat op tal
van uitgaven niet te bezuinigen valttenzij
het rijk medewerkt.
De gemeenten zijn immers gehouden krach
tens verschillende bepalingen en Rijksvoor
schriften grootje uitgaven te doen.
Is het nu werkelijk niet mogelijk te bezui
nigen op de uitgaven voor krankzinnigen,
welke ontstellend hoog zijn Indien de index
cijfers inderdaad zijn gedaald, zal zich dat
toch zeker doen voelen in dergelijke groote
inrichtingen. Kan deze verpleegprijs dan niet
worden verlaagd, wellicht ook door de eischen
niet zóó hoog te stellen. Nog veel andere ver
plichte uitgaven zijn aan te wijzen, waar wel
licht een bezuiniging ware -aan te brengen.
En vooral zou ik met klem willen vragen:
is het thans de tijd om aan de gemeenten
nog meerdere lasten op te leggen En toch
staat dit te gebeuren. In 1932 zullen de ge
meenten worden gedwongen zich groote uit
gaven te getroosten, omdat afgekeurd vleesch
in een destructieoven zal moeten worden ver
nietigd of onbruikbaar voor de consumptie
gemaakt. Kan nu, mede met het oog op de
abnormale omstandigheden, de oude methode
niet tijdelijk bestendigd blijven De methode,
welke weinig kosten met zich bracht n.l. de
begraving, onder toezicht, van het afgekeurde
vleesch, nadat dit onbruikbaar was gemaakt
Voor mensch en dier
Het vernietigen In een destructie-oven zal
groote offers van de gemeenten vergen, vooral
b.v. in een provincie als Zeeland, met haar
moeilijke vervoergelegenheid.
Een ander voorbeeld zijn de eischen, welke
ingevolge de Besmettelijke Ziektewet, aan de
gemeenten worden opgelegd. In de praktijk
komt de kwestie hierop neer, dat de platte
landsgemeenten worden gedwongen jaarlijks
een hoog bedrag uit te keeren voor in een
stad gevestigde ziekenhuizen, waardoor dan
het recht wordt verkregen op één bed in een
barak voor besmettelijke zieken op elke 2500
inwoners
Naar het oordeel van deskundigen wordt
hier een waardelooze oplossing verkregen, in
dien werkelijk de nood aan den man komt.
En toch worden de gemeenten tot de uitgaaf
gedwongen. Welke oplossing wordt verkregen,
komt wel uit als men bedenkt, dat gemeen
ten van minder dan 2500 inwoners voor hun
geld het recht verkrijgen op een „stuk" bed
in een barak. Men vergete daarenboven niet,
dat de verpleegprijs moet worden voldaan in
geval van ziekte; de jaarlijkscke bijdrage per
inwoner is alleen voor oprichting en Instand
houding van de barakken bestemd.
In een verder verschiet zien wij ook reeds
in 1936 aan gemeenten de verplichting op
gelegd om lokalen en terreinen voor het on
derwijs in lichamelijke oefening te hebben.
Men versta mif wel: ik ontken geenszins
het nut van de bepalingen hierboven aange
stipt, en ik geloof wel, dat het goede bepa
lingen in het belang der volksgezondheid kun
pen zijn, maar mijn vraag is slechts: moet
het Rijk in deze tijden deze uitgaven aan de
gemeenten opleggen Moet de uitvoering niet
worden opgeschort tot andere tijden
Dit lijkt mij thans een allereerste eisch,
waarna Ik tevens met den inzender in uw
blad van 2 Nov. vraag: kan er ook niet be
zuinigd worden op de reeds opgelegde uit
gaven
Kan deze bezuiniging niet zoo doeltreffend
zijn, dat zij in de plaats kan treden van de
korting op de salarissen van de ambtenaren
Het lijkt mij, dat noodig zal zijn dit geheele
vraagstuk nauwgezet te bezien, om zoodoende
de gemeenten een weinig te ontlasten van een
druk, door de gedwongen uitgaven haar op
gelegd.
Dr. A. M.
De N. R. Ct. van Woensdagavond komt nog
eens aandragen met de bewering, dat het heen
gaan van Mgr. Kordac „schijnt" samen te
hangen met diens „vooruitstrevende sociale
inzichten".
Mgr. Kordac, die de meest openhartige mede-
deelingen heeft gedaan over de werkelijke oor
zaken van zijn aftreden, stelde er „den hoog-
sten prijs op", openlijk va.st te stellen, „dasz
nicht die sozialen Kundgebungen Ursache
Beines Rücktritts gewesen seien". (Köln. Volks
zeitung, 12 Aug. 1931).
Wij meenen, dat iemand als Mgr. Kordac,
die steeds zoo onverschrokken ze-ide waar het
op aankwam, recht heeft om onvoorwaardelijk
geloofd te worden, wanneer hij zoo stellig
mogelijk verklaart dat de oorzaak van zijn
aftreden niet was gelegen in zijn publicaties
op sociaal gebied.
De werkelijke oorzaak gaf hij er meteen bij,
en men heeft die destijds eok in de Neder-
landsche katholieke bladen kunnen lezen,
Naar aanleiding van het niet bepaald hart
verheffend of hartverkwikkend schouwspel
van een eedsaflegging in de Tweede Kamer in
colbert, schrijft de sociaal-democraat G. van
Veen, die een bijzonder talent bezit om schei pe
puntjes op bepaalde i's te zetten, o.a. in e
Kind":
Ik weet wel: het zit hem niet in uiterlijk
beden, maar in de eerbiedsh mding maai
iemand, die als nieuweling ie volksver ®gen
woordiging binnenstapt en zich dan a e
houding durft geven zijn medeleden een esje
in frischheid te geven, zulk een typ® va'
mijnerzijds onder de verdenking geen emo
craat te zijn, maar een dictator in za orm
Hij heeft van de transcendente mac in
leven, die in alle overgeleverde cultuur
ons komt, niets begrepen, althans me s on
gaan en dat wil dan nog van cultuur spie e
Als ik voorzitter van de Kamer was.
omdat ik democraat ben, me niets, maa^
ook niets laten welgevallen, mis om 1
een diepen eerbied zou hebben voor
souvereiniteit en als ik in functie was. zo
een schending van mijn gezag asen
ding van de volkssouvereimteit zelf
straffen.
Dit oordeel van dezen fgLven
al» menig „lesje in frischheid heeft gegeven,
is wel zeer ad rem.
NOG EEN „LESJE IN FRISCHHEID".
De Indische medewerker van bet
Dagblad" is niet alleen een zeer frisch iemand
die zelfs de oudste koeien (of moeten wij in
dit geval van "Se"e°0h^[enieuw leVen weet
te bezSle^maarWj is daarenboven in staat
meteen de' mee^ scb^^^gen
te plaaatsen en de meest ui s
d6lÏaDeen "beschouwing over Sectegeest en
Liberalisme" ziet bij kans tot de volgende
vernuf ts-ontplooiing-
Waarom verbieden de bisschoppen toch hun
waaro d t0 yan gemeente.
geloovigen niet, om staten.Gene_
'VTSSf komen »oS «akor in
contact met de gevoelens van andersdenken
den dan in de genoemde vereenigingen, om
nll te zwijgen van voetbal- en geitenmelkers-
vereenigingen.
Het spijt ons, dat wij zooiets in het
„Utrechtsch Dagblad" moesten aantreffen.
Dat de sociaal-democratie een zwaren tijd
doormaakt, aldus de heer Klc-erekoper in de
soc-dem. pers, zal wel niemand ontkennen,
die zin heeft voor werkelijkheid en den moed
om haar uit te spreken. Zondert men Frank
rijk uit, dan is er geen enkel groot land waar
zij zich niet met moeite doo- den strijd van
eiken dag heenslaat, en ook in de kleine lan
den ontbreken de struikelblokken niet op
haren weg.
Voor alles echter wil de schrijver de eenheid
der partij zien gewaarborgd.
Als de beweging een moeilijken tijd door
maakt, dan wordt haar innerlijke eenheid
meer dan ooit noodig, en tegelijk meer dan
ooit bedreigd. Moeilijkheden scheppen uiter
sten, maar zij eischen juist een samentrekking
naar het midden, waar de waarheid ligt. Hoe
onrustiger de omgeving van ons huis, des te
noodiger de saamgebondenheid van het gezin,
dat daarbinnen leven, waken en werken
moet
Deze tijd kent slechts één krijgs-artikel:
sluit het gelid Wij moeten het allen goed,
en geen van allen beter weten. En „de partij"
moet voor ons dat onschendbare zijn, waar
aan niemand raakt zonder te raken aan ons
hart.
Wij begrijpen en waardeeren de bezorgdheid.
Mogen w\) ook aanspraak maken op begrip
bij de S.D.A.P. voor ons verlangen om de
eenheid onder ons, waarin wij een algemeen
belang zien, te handhaven
BIBLIOTHEEK-UITBREIDING. Z. H. de Paus em Vaticaamscbe dignitarissen na dB inwijding
van dien nieuwen vleugel der Vaiticaansche Bibliotheek, die 400.000 deelen kan beva en
WAARSCHUWING.
In het Algemeen Politieblad vestigt de bri
gade-commandant der Kon. Marechaussee na
mens den Officier van Justitie te Breda de
aandacht op den koopman in manufacturen
genaamd Cared Gerrit Monfrooy, 51 jaar, wo.
nende te Rotterdam. Buitewechstraat no. 11c.
Hij heeft de gewoonte met manufacturen
voornamelijk Noord-Brabant met een luxe
auto af te reizen en den auto te plaatsen niet
in de directe omgeving van de woning, waar
hij zijn slag denkt te slaan. Met een bóeren-
petje op, een zak op den rug, gaat hij binnen.
Eenmaal binnen, geeft hij voor, onder ver.
toon van een portefeuille met bankbiljetten,
van Amerika overgekomen te zijn om de goe
deren van zijn kort geleden overleden vader
te verkoopen.
Meestal bedient hij zich van een naam van
een persoon, die in de naaste omgeving al of
niet bekend is, een groote manufacturenzaak
zou hebben en om die reden de goederen be
n-eden de waarde doet verkoopen. Zoodra hij
de zak ledig heeft, tegen een spotprijs, tracht
hij een bestelling te krijgen voorgevende die
goederen den volgenden dag met den voerman
te zullen medegeven. Te-gelijk vraagt hij be
taling en voorschot, om voor die betaling niet
terug behoeven te komen. Zoodra het voor
schot is gegeven, vertrekt hij. De bestelde
goederen worden echter niet geleverd en hij
laat niets meer van zich hooren.
GEORGANISEERD OVERLEG
AMBTENAREN GEVANGENISWEZEN.
De minister van Justitie heeft in de Bijzon
dere Commissie voor georganiseerd overleg
voor de ambtenaren, werkzaam bij bet gevan-
geniswezen, het Rijkstucht- ein opvoedingswe
zen, het re-classeerings<we-zen en de Rijksasyls
voor psychopaten benoemd-
tot voorzitter: mr. j. p de Mejjere, dir.-gen
v. b. gevangenis-, Rijkstucht- en opvoedings
wezen;
tot ondervoorzitter: S. L. Ve-enstra. insp.
der reclasseering
tot leden:
mr. W. D. Caudri, adm. b. h. Dep. v. Justi
tie;
A. W. Idzenga, boofddir. Rijkswerkinrich-
tingen te Veienhuizen-
mr C. Scheltus, ad-m. b. h. Dep. v. Justitie;
Visser, ïr. v. h. Rijksopvoedingsgesticht
te Amersfoort;
W. Beekman, dir. v. d. bijzondere strafge-
vangen is te Leeuwarden;
tot leden-plaatsvervangers:
mr. J. S. Korteweg, inSp v gevangenis
wezen
J J. de Rooy, dir. v. d. strafgevangenis te
Amsterdam
R. H. Heerema, hoofdcommies b. h. Dep.
v. Justitie;
J. Bernard, dir. v. h. Rijksopvoedingsge
sticht te Avereest;
W. Gijse Ween ink, dir. v. d. strafgevangenis
te Rotterdam.
Tot secretaris. J. H. Swenme, boofdcom.
mies b. h. Dep. v- Justitie em tot adjunct-secre
taris: H. N. de Druyn, tijdelijk adjunct-com
mies b. h. Dep. v. Justitie.
Het annexatie-voorstel in den raad.
Het voorstel van B. en W. van Delft be
treffende de door Ged. Staten voorgestelde na
dere grensregeling der gemeente, lokte in
den Gemeenteraad een langdurige discussie
uit.
Ten slotte werd aangenomen een motie-
Chardon, luidend: De Raad der gemeente
Delft van oordeel, dat de als onderdeel in het
voorstel van Ged. Staten opgenomen grenswij
ziging der gemeente Delft, op zich beschouwd
in het belang der gemeente moet worden ge
acht, gaat over tot de orde van den dag.
Met 7 stemmen tegen werd aangenomen het
voorstel van Ged. Staten; en ten slotte met
8 stemmen tegen het voorstel van B. en W.
om aan Ged. Staten mede te aeelen, dat de
grenswijziging niet voldoende aan de Delft-
sche bezwaren tegemoet komt,
NEDERLANDSCHE VLIEGER VERMIST?
WILLEMSTAD (Curagao) 19 Nov. (ANETA)
De Nederlandsche vlieger Sohijns, die 17
deze-r van Aruba naar Curasao vertrok, is al
daar niet aan-gekomeen. De torpedojager „van
Ne-s" heeft, vergeefs naar het vermiste vlieg,
-tuig gezocht. Aan boord was een passagier van
Aruba.
Aneta-Holland -teekent hierbij aan, dat waar
schijnlijk bedoeld is de heer G. E. H. Sohijns,
die eerst kortgeleden zijn sportbreve-t haalde.
Een andere Nederlandsche vlieger van dien
naam is namelijk niet bekend).
R.-K- MANUFACTURIERSBOND
„ST. WILLIBORDUS".
De Ned. R.-K. Bond van Handelaren in Ma
nufacturen en aanverwante vakken „St. Willi-
brordus" hield een drukbezochte jaarvergade
ring te Hilversum. De voorzitter, de heer H.
T. Peters, Amsterdam, opende de vergadering
met een rede, waarin hij den toestand in den
manufacturen-detailhandel in het afgeloopen
jaar bevredigend noemde en ook de vooruit
zichten nog weinig hoopvol beoordeelde. De
landelijke organisatie van R. K. Manufactu
rers mag zich verheugen over een toename
van het ledental.
Met hartelijke woorden installeerde spr. ver
volgens den nieuw benoemden Geestelijken Ad
viseur van den Bond. den ZeerEerw. Heer J.
B M. Timp, rector van St. Joannes de Deo, te
Haarlem- De periodiek aftredende bestuursle
den, de heeren H. T. Peters en G. van Raay
werden als zoodanig herkozen.
Nadat de Geestelijke Adviseur een rede ge
houden had over „Naastenliefde in de Katho
lieke Organisatie", kwam aan de orde een
voorstel van het bestuur tot het instellen van
een Raad van Bijstand en Advies.
Het Bondsbestuur denkt zich dezen in te
stellen Raad van Bijstand en Advies te doen
bestaan uit een 4- of 6-tal leden, verspreid over
bet land. De taak van den Raad zal m eersteu
aanleg niet zijn het zelf geven van geldelijke
ondersteuning, waarvoor ev. ook slechts in aan
merking kunnen komen degenen, die minstens
-drie jaar lid van den bond zijn, maar v.n. het
geven van raad en het verleenen van moreelen
bijstand, waarvoor ieder in aanmerking kan
komen, ongeacht den duur van zijn lidmaat
schap van den Bond. Dit voorstel werd met al-
gemeene stemmen goedgekeurd.
Toegezegd werd, dat het kortingstelsel de
aandacht van het bondsbestuur zal hebben en
getracht zal worden op de hoogte te komen
van den omvang daarvan in de'manufacturen-
branche.
DR. L. VUYCK f
Te Deventer is overleden dr. L. Vuyck, oud-
directeur der Middelbare en Koloniale Land
bouwschool aldaar.
Geen grootsche onderwerpen
De vlugge Minister Donner schijnt aanste
kelijk te werken op de Kamer, welke zijn heele
begrooting binnen twee vergaderingen afwerk-
en natuurlijk, kan men wel haast zeg
gen zonder hoofdelijke stemming goed
keurde.
Buitengewoon veel viel er over de acht laat
ste afdeeiingen niet te verhapstukken* Drie
dames-afgevaardigden deden hun sexe weer eer
aan: de harten van mej. Meijer, mej. Katz en
mevr. Bakker gingen uit naar de gedetineerden
en vooral naar de gestrafte vrouwen, die er
gelukkig maar heel weinig zijn.
Zoo bevinden zich in de Rijkswerkinrichting
te Gorinchem 7 vrouwen, die lichte straffen
opliepen wegens bedelarij en land-looperij. Daar
zijn maar liefst 5 ambtenaren in vasten dienst
voor noodig 'benevens noig eenig los personeel.
Geen wonder dat mej. Meijer daar bezuiniging
vroeg en informeer
de, of het heele Gor-
cumsche instituut
niet kon worden op
geheven en de inge-
slotenen ergens an-
ders, -bijvoorbeeld te
Rotterdam, konden
worden onderge
bracht. De Minister
berekende, dat dit
weer een dure ver
bouwing zou ver-
elschen en broedt
nog op andere com
binaties. De katho
lieke afgevaardigde
heeft ook gewezen
op de wensidhalijk-
heid om de loonrege
ling in de gevangenissen te verbeteren zoo
dat de gestraften een sterker stimulans zou
den bezitten bij den arbeid en zoo tevens een
tempo zouden behouden, dat hun, teruggekeerd
in de samenleving, te stade komt.
Over de zaak is een rapport uitgebracht,
waarvan wij alleen hoorden, dat het op de
Griffie ligt en dat de Minister 'het n-og wat
moet beistudeeren.
Zekerder schijnt de bewindsman te zijn over
het rapport, dat mej. Katz aanhaalde als bui
tengewoon instructief voor het kennen van
het vrouwelijk gevan.genis-regiem in Amerika.
De c.h. afgevaardigde wil n.l. een heel aparte
regeling voor de gestrafte vrouwen, maar hier
was het voornaamste ministerleele bezwaar het
feit, dat er zoo wedndig veroordeelde yrouwen.
Mej. A. Meijer.
zijn om aan regelingen te denken welke uiter
aard veel kosten, te veel in verhand met het
zeer geringe aantal veroordeelden.
Ds. v. d. Helde, die een toegewijd celbe
zoeker is, had voor zijn ongelukkige vrienden
een heel verlanglijstje: doorzichtige ramen,
stoelen inplaats van krukken, open plaatsen in
de godsdienstoefeningen, rook verlof m de bij
zondere strafgevangenis, regelmatig bezoek van
d-e reclasseering aan levenslang veroordeelden.
Het goede hart van den soc. dem. predikant
vroeg te veel: zijn op zich zelf sympathiek
aandoende desiderata hebben ook weer hun
practisohe bezwaren. Zoo schept rook ver lof
voor in gemeenschap ziifctenden moeilijkheden
en bezoek aan levenslang veroordeelden, die
contact met familie en geestelijken mogen heb
ben, doet bbij sommigen de hoop ontstaan weer
vrij te komen.
Mr. Teulings stemde ridderlijk zijn „con
frère" mr. Kat-z die het opgenomen heeft voor
reclasseenngsvereenigingen, welke onaange
naam verrast zijn door de korting van 7 pC-t.
Deze korting blijkt wel niets te maken te heb
ben met t-de rijfcskorting op d-e ambtenaren
salarissen, doch was, naar de Minister uiteen
zette, het gevolg van het feit, dat de uitgaven
14.000 boven de vastgestelde twee ton zijn
gestegen. De zaak staat zoo, dat voor algemeen
subsidie laatstgenoemd bedrag op de begroo
ting voorkomt en dat deze som aan de instel
lingen naar rato van de als subsidiabel erkende
uitgaven wordt uitgekeerd. De reclasseerings-
vereenigingen schijnen zich, toen zij daar voor
deel van hadden, ponds-ponds verdeeling, wel
ke eigenlijk, zooals mr. Teulings aantoonde,
geen grond vond in de administratieve bepa
lingen van het reclasseeringsbesluit tevreden
te hebben gesteld. Maar het lijkt ons met den
katholieken afgevaardigde een vreemde ver
deeling, want zij stelt feitelijk een premie op
de hooge uitgaven en is voor de zuinigen een
strop
De hee" Drop wilde nog knibbelen aan het
schamele subsidie, dat de Llmburgsche Katho
lieke Werkliedenbond ontvangt voor zijn ver
spreide buTeaux voor rechtsbijstand. Was er
niet minstens 14.000 per jaar volgens de be
wering van een partijgenoot in de Llmburgsche
Staten geëiseht.
Neen, bet maximum is 1625 geweest en nu
terug gebracht tot 1083. De Minister hee-ft
gemeend, dat hij over dit reuze bedrag maar
geen nieuwe beschikkingen moest maken, het
geen de heer Drop scheen te beamen.
Men ziet: grootsche onderwerpen had deze
begrooting niet gebracht, toen zij om vijf uur
was aangenomen en het nieuwe slachtoffer, de
Minister van Waterstaat, het „schavot" besteeg.
Twintig sprekers stonden toen reeds inge-
schreven. De heer Kampschüer, in wien het
Westland een onvermoeiden kampioen bezit,
heeft -het vuur geopend met den ha-rtgrondigen
wen-soh, dat Waterstaat nu eens zou denken
aan den weg LoosduinenPoeldijkNaaldwijk.
De burgemeester heeft gelijk: wie daar ooit
was, moet gezien hebben, dat maatregelen nood
zakelijk zijn. Vergissen wij ons niet, dan is
de Minister van Waterstaat er dezer dagen zelf
geweest. Dan zal de zaak wel in. oude komen 6
In de gisteren gehouden vergadering van de
afdeeling Noord-Brabant der Vereeniging van
Nederland-sche gemeenten te 's Hertogenbosch
heeft ir. d-e Casseres hoofd der afdeeling stads
uitbreiding en streekplan van gemeentewerken
te Eindhoven een voordracht gehouden over:
Het streekplan voor het Z. O. deel van Noord-
Brabant".
Als een fraaie vorm van gemeentelijke
samenwerking, aldus spreker, is het streekplan
te beschouwen.
De voornaamste opgaven zijn: de bestemming
van grond-en voor volkshuisvesting voor land
en veeteelt, voor industrie voor recreatie.
Daarnaast behoort de opstelling en doorroe,
ring van het wegennet tot de voornaamste
opgaven van het streekplan.
Voor spreker is het verkeer geen oorzaak,
maar slechts een gevolg. De verkeersoongesties
en de andere gevolgen van het moderne ver.
keer, zijn geen op zich zelf staande zaken. De
juiste plaatsing van fabrieken en huizencom
plexen zal in vele gevallen meer doen om
een dragelijken verkeerstoestand in het leven
te roepen, dan kostbare wegverbeteringen en
nieuwbouw van wegen. Den planoloog worden
hier relaties geopenbaard, die den eenzijdig ge-
oriënteerden wegenbouwer ten koste van vele
millioenen ontgaan.
Het streekplan moet de plaatselijke uitbrei
dingsplannen voorafgaan. Het is niet de taak
van het streekplan en het uitbreidingsplan om
door scherpe en starre regels de samenleving
in een ruimtelijk keurslijf te steken.
De plamnen moeten zoodanig worden opge
steld, dat- wijziging mogelijk blijft zonder het
géheel te vernietigen. Toch mag niet licht
vaardig tot verandering worden overgegaan.
Spreker hoopt dat de tegenstand tegen het
planologische werk wordt overwonnen, want
vooral in onzen tijd moeten vooroordeelen
werden o-p zij gezet, om positieve resultaten te
verkrijgen.
Haast deze moeilijkheden ondervindt het
str-eekplanwerk nadeel van de, in strijd met alle
redelijkheid, getrokken gemeentegrenzen. De
gemeentegrenzen blijven ook voor het streek
plan de zwakke plek hij uitnemendheid.
De wettelijke bepalingen kennen echter
slechts gemeentegrenzen als streekplangrenzen,
hetgeen van staatsrechtelijk standpunt gezien
ook moeilijk and-ers kan.
Hoofdtaak van het streekplan.
Het streekplan voor het Z. O. deel va.n Noord-
Brabant omvat 37 gemeenten met een totaal
oppervlak van 127.000 H. A. d. i. ongeveer zoo
groot als de geheele provincie Utrecht.
De bevolking van het gebied steeg van
157.000 in 1921 tot 237.000 in 1931, een stijging
van meer dan 50 pot. in tien jaren.
Eindhoven, het centrum van het streekplan,
nam in dit tijdvak toe van 48.000 tot 95.000,
een stijging van bijna acht en negentig procent
De bevolkingstoename is een gevolg van de uit
breiding der industrie en in het bijzonder der
Phiiipsbedrijven. In verband met de beweringen
-de men in de couranten «leest, merkt spreker
op, dat in dit bedrijf nog 12000 mensohen
rechtstreeks werkzaam zijn. Nog steeds in het
Fhiilipstoadrijf een geweldig groote welvaarts
factor voor stad, streek en land. Waarbij be
dacht moet worden, dat vele duizenden indirect
een belangrijk deel van hun bes-taan door
Philips hebben.
De snelle uitbreiding der industrie bracht
snelle uitbreiding d-er bouwnijverheid. Oliao
ti-sche bebouwing van de streek was 't gevolg.
Om orde in den chaos te brengen nam de
commissaris der Koningin Mr. Dr. van Ri.icke-
v-orsel het initiatief tot het streekplan. De
vaststelling der grenzen daarvan was een moei
lijke opgave. Globaal beslaat het streekplan
een gebied met een radius van 20 K. M. van
uit Eindbovens marktplein, dus met een mid
dellijn naar alle zijde van 40 K. M.
Hoofdtaak is van het streekplan: tot een-
welgeordende bebouwing van het gebied te ge-
raken voor zoo ver dit nog mogelijk is.
Voorts de vernietiging van bet natuurschoon
en de defiguratie van het landschap tegen
te gaan. Daarnaast de opstelling en doorvoe
ring van een wegennet, voor doorgaand ver
keer en hetgeen in het Zuideijk deel van
het gebied noodig is tot een betere ver
binding der dorpen met de hoofdwegen te ge
raken. In dit verband vragen de ontginningen
de bijzondere aandacht hetgeen spreker aan de
hand van voorbeelden toelicht.
Naast d-e bebouwing wordt de aandacht ge
wijd aan de inventarisatie van het natuur
schoon. Spreker waarschuwt tegen de misvat,
ting, alsof alleen opgaand geboomte natuur
schoon is. Er zijn uitgestrekte gebieden, waar
de combinatie van geboomte, land- en veeteelt
en boerenhui zingen tezamen het schoone land
schapebeeld bepalen.
Voorts wordt de strijd tegen de lintbebou
wing gevoerd, die in dit gebied bezig was het
geheel te overwoekeren.
Merkwaardig is, dat de lintbebouwing veelal
eer nadeelig danroordeellg voor den bouw
ondernemer is.
Aan de defiguratie van het landschap door
chaotische en leeHike bebouwing wordt aan
dacht gewijd. Het gevoel voor goede verhou
dingen, de zin tot eenvoud is zoo goed als ge
heel verdwenen. Protserigheid in d-e details
vervangt goede hoofdverhoudingen. Toch kun
nen met tact en hulpvaardigheid goede resul
taten worden bereikt, hetgeen spreker aan de
hand van lantaarnplaatjes toelichtte.
Re-sumeerende merkte de heer De Casseres op,
dat wij ook hier slechts aan een begin staan.
Het fundament is echter gelegd, het streek-
planontwerp is gereed. Het streven moet er nu
op gericht zijn het door te voeren.
Principieele beslissing van den
Spoorwegraad.
Naar wij vernamen zijn er bij de spoorwe
gen plannen in overweging om op baanvakken,
waar het reizigersverkeer in belangrijke mate
is afgenomen en tot zoo laag peil is gedaald,
dat zelfs de directe kosten bij lange na niet
uit de exploitatie kunnen worden gedekt, het
lokale personenverkeer te beperken of op te
heffen.
In het bijzonder geldt dit voor de baanvak
ken waar de autobus een zeer belangrijk ge
deelte van het lokale verkeer van de spoorwe
gen heeft overgenomen, zoodat de treinen voor
lokaalverlteer op die baanvakken zonder vol
doende bezetting rijden.
Het ligt in de bedoeling van de spoorwegdi
rectie om tegenover deze beperking van bet
lokale verkeer op die baanvakken, waar daar
voor aanleiding bestaat, van de geheele of
gedeeltelijke opheffing van het lokale verkeer
gebruik te maken om het snelverkeer te verbe
teren.
In verband biermede heeft de Minister van
Waterstaat bet oordeel van den Spoorwegraad
gevraagd over onderstaande vraag
„Wanneer de bediening van het locale rei
zigersverkeer voor een bepaalde streek zon
der bezwaar aan den autobusdienst kan wor
den overgelaten, zal het dan gewenscht zijn
het lokale verkeer op de spoorwegen in die
streek te beperken of zoo mogelijk op te hef
fen, eensdeels ter bezuiniging, anderdeels
om het verkeer op grootere afstanden te ver
snellen en te verbeteren
In de j.l. Dinsdag gehouden zitting van den
Spoorwegraad is na breedvoerige besprekingen
besloten deze vraag bevestigend te beantwoor
den.
Trein, tram en autobus.
In verband met dfit bericht vernemen wij
nog het volgende:
In verscheidene gedeelten van ons land zijn
bij de Nederlandsche Spoorwegen trein- en
tramlijnen in exploitatie, die reeds sinds lan
gen tijd, mede door bet toenemend autobus-
verkeer, niet meer rendabel zijn, of beter ge
zegd ernstige verliezen opleveren
Deze lijnen zijn aangelegd voor een deed met
gelden, verkregen uit rentelooze voorschotten
van gemeenten, waterschapen, enz.
Waar de Ned. Spoorwegen nu den wen6dh te
kennen geven een niet meer noodig geachten
dienst stop te zetten, verlangt men van den.
anderen kant teruggaven van de voorschotten
of voortzetting van de exploitatie. En men kan
dit ook eischen op gromid van de vroeger aan.
gegane verplichtingen -om de bedoelde lijnen ten
eeuwigen dage te zuilen exploiteeren.
In verband met de moeilijkheden, waarmede
de spoorwegen ook aan de andere zijde te
kampen hebben (de ontvangsten liepen het
laatste jaar bijv. 5 pot. terug en er is eerder
verslechtering dan verbetering te verwachten)
heeft men het verzoek tot den minister ge-
rioh om de exploitatie van de bedoelde lijnen
stop te zetten.
Het verkeer zou daar dan door de reeds in
exploitatie zijnde autobussen kunnen worden
overgenomen, terwijl men aangaande de streken
waar geen autobussen rijden, gerust kan aan
nemen, dat daar ook geen verkeer is.
Het verzoek tot den Minister is bedoeld om
in principe ontheven te worden van de ver
plichting om sommige lijnen ten eeuwigen
dage te blijven exploiteeren.
Na de pauze werd de voordracht toegelicht
door lantaarnplaatjes, waarbij het streekplan-
ontwerp, wegomlaggingen, uitbreidingsplannen
(o.a. van Eindhoven) werden vertoond.
Studiecommissie ingesteld.
Naar ons wordt medegedeeld, heeft de Direc
tie van de Nederlandsche Spoorwegen een com
missie samengesteld, bestaande uit de heeren
J. Ente, Inspecteur van het Vervoer te Amster
dam, A. F. baron van Haersolte, Inspecteur van
het Vervoer te Groningen en ir. W. van Hou
ten, afdeelingschef 1ste klasse bij den Dienst
der Exploitatie te Utrecht, die een onderzoek
zal instellen of het in Frankrijk door de spoor-
wegen in gebruik genomen voertuig, te weten
een groote autobus, zoodanig ingericht dat ze
zoowel op de spoorwegen als op den gewonen
weg kan worden gebruikt, ook in Holland nut
tig zou kunnen woTden aangewend in die ge
deelten van het land, waar thans het spoor
wegverkeer voornamelijk door lokaallijnen
wordt bediend.
VOOR NEDERLANDSCHE KINDEREN IN
DUITSCHLAND.
In verband met hetgeen we gisterenavond
over dit onderwerp schreven, zij er nogmaals
op gewezen, dat wie een dezer kinderen ter
verpleging wenscht op te nemen, dit aan den
secretaris van het comité, den heer C. F.
Poortvliet, Waldeck Pyrmontlaan 1, Rijswijk
(Z.-H.) gelieve te berichten.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
In de week van 8 tot en met 14 November
zijn ter kennis gebracht 205 gevallen van rood
vonk, waarvan 0. m. 43 te Amsterdam, 10 te
Haarlem, 22 te Rotterdam en 8 te Nijmegen.
Ter kennis werden gebracht 121 gevallen van
Diphtherie, waarvan 8 te Amsterdam, 9 te
Purmerend, 6 te 's-Gravenhage, 10 te Arnhem
en 24 te Rotterdam.
Door de koepokinrichtingen te Amsterdam,
Rotterdam en Groningen werd afgeleverd koe
pokstof voor resp. 893, 20 en 3 personen.
BROEDER B. v. d. BERG
In het Missiehuis te Tilburg is telegrafisch
bericht ontvangen van het overlijden van den
eerw. broeder B. v. d. Berg, missionaris van
het H. Hart, geboren te Tilburg.
GEEN TIJD VOOR FEESTEN
Z. H Exc. Mgr. P. Hopmans schrijft in
„Saneta Maria";
„T-ot groote stichting heeft onze geëerbiedig
de Koningin officiee-le feesten voor den a.s.
winter afgezegd.
Met dat voorbeeld voor oogen, kunnen wij
niet nalaten, al onze diooesanen dringend te
verzoeken, dat ook zij in den a.s. winter, ge
durende welken zooveel gebrek aal worden ge
leden, zich van rijke feestmaaltijden zullen ont
houden. J-aten wij liever de liefdadigheid be
oefenen ten opzichte van onze noodlijdende
medemenschen".
Het postvliegtuig „De Valk", dat gister-
ochtend uit Amsterdam is vertrokken, is na
een tusschenlanding te Parijs om 14.30 te Mar.
seille aangekomen.
De „Specht" vertrok gisteren te 5.40 uit
Bagdad, landde om 10.38 te Gara, vertrok van-
daar te 11.15 en arriveerde om 13.30 uur te
Cairo.
De „Duif" is gisteren te 6.20 uit Jodhpur
vertrokken en na een tusschenlanding te Alia-
ha bad om 16.21 te Calcutta geland.
De „Valk" is hedenochtend 7.10 uur uit
Amsterdam vertrokken met 233.50 K.G. post
en 43.75 K.G. vracht.
Verzonden zijn 27 pakken luchtpost, wegende
233 K.g. 515 gr. bruto en 206 K.g. 735 gr.
netto. Er waren 12.024 stukken beneden 5 gr»
3308 stukken zwaarder dan 5 gr., 263 brief
kaarten, 92 postwissels en 1834 stukken, b»
stemd voor de tusschenliggende landen; i*
totaal 17.521 stuks.
