FRISO
ONDERWIJSBEGROTING DOOR DE TWEEDE
KAMER AANGENOMEN.
Ni
3*
Geel 30 d
Groen 35d
Rood 40 et.
VRIJDAG 18 DECEMBER 1931
t OP JUISTE WIJZE
t DE PARTIJ BOVEN AL.
i§|
M
IIET NIJVERHEIDS
ONDERWIJS.
EEN OOGENBLIK PRET.
de heiligverklaring van
ALBERTUS MAGNUS.
MGR. P. VERRIET.
NATIONAAL CRISIS-COMITE.
per Vz pond
DE DERDE KRUISER.
DE RELLETJES IN PARAMARIBO.
INWENDIGE TOESTANDEN IN DE
S. D. A. P.
DE R. K. VROUWENBOND TE
UTRECHT.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
Langs min oirbaren weg is een in brief
vorm gesteld advies aan den Minister van
Waterstaat in handen geraakt van dege
nen, die ook wel geadviseerd hadden, maai
wier min of meer luidruchtige raadgevingen
niet werden gevolgd bij de verdeeling van
den radio-zendtijd.
De Avro-pers doet het voorkomen alsof de
Minister zoo ongeveer een halsmisdaad be
ging, toen hij het advies der rechtsche radio-
vereenigingen opvolgde
Zoo mal scheen dit advies echter niet te
zijn of de Kamer bekrachtigde het met 75
tegen 15 stemmen.
„Dit alles is historie" om met liet „Han
delsblad" te spreken. En deze historie heeft
Min. Reymer zoo rijkelijk in 't gelijk gesteld,
dat duizenden artikelen plus tienduizend al
of niet particuliere briefjes er niets aan ver
mogen te veranderen. Elke Minister, die
een andere oplossing zou zoeken dan Rey
mer vond het is de nationale dr. de Vis
ser, die dit heeft erkend en geschreven
is in Nederland onmogelijk. De voorstelling
wekken, zooals de Avro-pers doet, dat de
zendtijd verdeeling zou zijn „gedicteerd" is
belachelijk.
Is er iets tegen, dat een minister bij hei
voorbereiden van een besluit advies vraagt
en dit zoo noodig volgt?
Wellicht is niet ieder woord uit de op
weinig faire wijze gepubliceerde stukken,
even gelukkig. Dat is bij niet voor publicatie
bestemde stukken heel gemakkelijk het ge
val en daarom blijft het publiceeren van
dergelijke stukken altijd een min of meer
stuitend bedrijf.
Maar het voor te stellen, alsof de minister
zoo ongeveer een misdaad beging door een
bepaald advies op te volgen, dat is toch al
te naief en al te doorzichtig.
De bekende Leidsche mr. D. A. van Eek
schrijft in „De Sociaal-Democraat":
Mijn meening is, dat de partij en al haar
onderdeelen, alle pogingen tot verlaging van
de werkloozenuitkeeringen met alle beslist
heid moeten afwijzen, ja dat zij niet alleen
moet opkomen in een reeks van gemeenten
voor verhooging, maar ook met het oog op
de langere en dieper doordringende werk
loosheid het gansche financieele beleid op
gemeentelijk gebied moet dienstbaar maken
aan dit groote doel: door belangrijke pu
blieke werken de werkloosheid zooveel mo
gelijk te bestrijden en door voldoenden steun
het proletariaat tegen daling van zijn
welvaartspeil zooveel mogelijk te bescher
men. Ik ben niet blind voor de gevaren van
een dergelijke tactiek. Trots die gevaren, wil
ik haar met beslistheid propageeren, omdat
zij tot doel heeft te voorkomen het grootste
gevaar, dat de partij in deze moeilijke tijden
heeft te vreezen, n.l. de verbreking van dc
geestelijke saamhoorigheid met belbngrijke
deelen van het proletariaat.
Die verbreking acht ik een ramp voor de
partij, omdat zij dan ophouden zou te zijn de
verzorgster der politiek-economische belan
gen van het gansche proletariaat. Het is m.i.
ook een ramp voor die deelen van het pro
letariaat, met wie de geestelijke saamhoorig
heid verbroken wordt, omdat de partij dan
juist den band verbreekt in tijden, waarin
die deelen aan steun en voorlichting hei
meeste behoefte hebben. Die verbreking
schept ontmoediging, radeloosheid, geeste
lijke en zedelijke verwildering.
Het is gemakkelijk zich een goed democraat
te toonen, als de volkswil volkomen overeen
stemt met de eigen meening en zienswijze
De ware democratische overtuiging komt
eerst aan het licht, als de volkswil andere
lanen wenscht in te slaan, en ook daarin,
niettegenstaande waarschuwing, volhardt,
dan men in het belang der bevolking heil
zaam acht.
Mr. van Eek verzekert dus, dat de over
heid „zooveel mogelijk" het proletariaat
moet beschermen.
Ja, dat willen wij allemaal; niet alleen het
proletariaat maar ook hen, die uog iets het
hunne noemen.
Maar de heer van Eek schijnt te bedoelen,
dat ook eischen moeten worden ingewilligd,
die economisch onverantwoord zijn en het
land naar den kelder helpen.
Hij schijnt te betoogen, dat de SD.A.P.
zich moet afwenden van constructieve poli
tiek en de eischen van de radicaalsten („van
den volkswil" zegt de heer van Eek plech
tiglijk) moet verdedigen
Als die „volkswil" anders wil dan de lei
ders, dan moeten de leiders de geleiden wor
den!
En dit heet: democratie en nog wel moei
lijk te beleven democratie!
Het is naar onze meening demagogie van
de meest gemakkelijke, de meest slappe er.
de meest gevaarlijke soort.
Helaas! valt niet te ontkennen, dat onze
S.D.A.P.-„leiders" sterk worden „geleid".
Maatregelen tegen overtredingen
Tot' acht nur heeft de Kamer vergaderd,
maar zij spaarde zoo een avond zitting uit. Dat
dit ook tot verrassingen aanleiding kan geven,
bleek uit het feit, dat de heer Weifkamp stom
van verbazing tegen het sluiten der vergadering
kwam binnenstappen in de veronderstelling,
dat de avondzitting was begonnen. De c.h. af
gevaardigde nam de zaak nogal gemoedelijk op,
al had de heele Kamer pret.
Vlot is de behandeling der onderwijsbegroo-
tlng vertoopen: daaraan werkt de Minister zef
mee door de vragers kort en bondig te woor
te staan. Hij Is geen redenaar en geeft zich
ook niet het air dit te zijn, maar mr. Terpstra
kent de zaken en de Kamer mag deze op een
na jongste excellentie wel.
Dat de Minister het schoolexamen voor de
middelbare scholen wil behouden en ook de
huidige toelatingsregelen niet wil wijzigen, zal
niemand hem bijster kwalijk nemen. Het mid
delbaar meisjesonderwijs wordt in het beloofde
wetsontwerp geregeld en de heer Zijlsitra kreeg
de toezegging, dat de gemeenten, die zullen te
rugkeert naar de rijksregeling inzake de sa-
larieering subsidie zullen ontvangen.
Méér i's er te doen geweest over het Nijver
heidsonderwijs dat op de begrooting figureert
met het niet te minachten cijfer van 15 millioen
gulden, een post, die de uitgaven voor het hoo-
ger of die voor het middelbaar onderwijs dus
overtreft Dit is S«en wonder als men bedenkt,
dat er een kleine duizend gesubsidieerde nijver
heidsscholen en -cursussen bestaan. Er zit hier
sterke groei: bedroeg eenige jaren geleden het
getal hij gesubsidieerde leerlingstelsel in op
leiding zijnde leerlingen, nog niet 200, thans
iis dit" getal tot 2300 gestegen. In dit verband
wijst de Minister erop, dat het verbinden van
internaten aan ambachtsscholen niet ligt in
de lijn van de ontwikkeling van dit onderwijs
en dat de vrees voor een dure exploitatie van
zoodanige internaatecholen niet denkbeeldig is.
Met name wordt in de memorie van antwoord
de bisschoppelijke nijverheidsschool te Voorhout
genoemd, waar in 1930 143 leerlingen een groo-
tere of kleinere reductie op heit niet hoog ge
stelde kostgeld genoten terwijl 10 pCt. van de
leerlingen geheel van de betaling van kostgeld
was vrijgesteld.
De mededeeling moge ds. Lingbeek en ge
lijkgezinden leeren, dat alle kloosterkassen bij
lange na niet boordevol zijn! Van Urk zal wel
geen protest klinken als deze school (nu gehan
dicapt door het stopzettingsartikel) eens rijks
subsidie zal krijgen.
Maar deze school is niet het eenige slacht
offer. Mej. Meijer, later bijgestaan door mej.
Groeneweg en den heer Ketelaar heeft alarm
geslagen over de bezuiniging, welke het avond
onderwijs treft. Onder dagteekening van 31
October 1931 immers heeft de Minister per .cir
culaire doen weten, dat van 1 Januari 1932 af
het getal wekelijksohe lesuren tot ten hoogste
10 van 60 minuten of 12 van 50 minuten moet
worden ingekrompen en dat de duur van den
jaarcursus tot zes maanden (1 Oct.1 April)
kan worden teruggebracht. Practisch heteekent
dit een vermindering van het bestaande onder
wijs tot 4/7. Natuurlijk worden ook de leeraren-
salarissen verlaagd: practisch na 1 Januari met
40 pCt. Mej. Meijer heeft vooral haar angst
uitgesproken voor het bestaan der prachtige
verbinding avondschoolacademie welke Rot
terdam rijk was. En mej. Groeneweg heeft haar
mede-afgevaardigde dapper geholpen. Zijn wij
goed ingelicht dan worden 38 scholen door de
miniisterieele circulaire gemaand haar cursus
van zeven op zes maanden te brengen. Een 180
scholen hebben den duur al, welken wij boven
citeerden.
De Minister betoogt, dat de maatregel
120.000 bezuinigt en dat, wordt hij niet op
1 Januari 1932 toegepast, het 60.000 zal kos
ten. Hij zou dan die som weer ergens anders
vandaan moeten halen.
Dan maar ergens anders vandaan, dacht de
heer Ketelaar en diende een motie in, waarvan
de strekking is, bedoelden maatregel niet te
laten ingaan met 1 Januari a.s. Hierover moet
morgen worden gestemd. Nademaal de Minister
voor 1.770.000 aanvragen kreeg en 1.610.000
beschikbaar had, zal het wel moeilijk zijn den
-i
gevraagden maatregel te wraken. Dit is in elk
geval vergemakkelijkt, nu de Minister duide
lijk heeft gezegd, dat de jonige studiosi te Rot
terdam niet gedupeerd zullen worden.
Over de behandeling van de afdeeling Lager
Onderwijs, dat het leeuwendeel van de begroo
ting eisoht, n.l. ruim 106 millioen van de 165
millioen gulden, hangt de schaduw van het
reeds ingediende ontwerp tot herziening der
L. O.-wet. Wij kunnen hier dan ook met enkele
hoofdpunten volstaan.
Mej. Meijer heeft een practisch middel tot
bezuinigingen aan de hand gedaan, zoo prac
tisch, dat de Minister beloofde het ernstig te
zullen overwegen. Onze vrouwelijke afgevaar
digde, die graag beluisterd wordt in de Kamer
al was het alleen maar om haar schier onver
beterlijke uitspraak van meer dan één taal,
maar van het Nederlandsoh vooral, stelde de
vraag of de toelatingsleeftijd van kinderen op
school niet van vijf en half op zes jaar kon ge
bracht worden. Het biedt paedagogische voor-
deelen, maar ook financieele, want rekende
onze vrouwelijke afgevaardigde den lachenden
Minister voor: 46.450 kinderen hebben de lagere
school te vroeg doorloopen en moeten dan toch
blijven. Daar zijn een 800 900 onderwijzers
(essen) voor noodig, die het rijk toch altijd
eerder twee dan anderhalf millioen gulden per
jaar kosten. Inderdaad, geen peuleschilletje!
Heeft de heer Duymaer van Twist nog eens
voor de schipperskinderen gepleit (zij worden
geholpen door het nieuwe wetsontwerp, naar
men weet) de Friesohe lieer Bakker voerde het
pleit voor zijn en 's Ministers moedertaal. Over
het doceeren van het Friesch, zal Z.Exc. het
rapport van den Onderwijsraad publiceeren. De
Minister beloofde ook den heer Tilanus dat hij
diens verzoek zou steunen om er bij de scholen
op aan te dringen Nederlandsch materiaal, zoo
vooral Nederlandsohe kolen te gebruiken.
De heer Loerakker heeft nog eens met klem
aangedrongen op maatregelen tegen de over
tredingen van de Leerplichtwet, welke op hei
platteland nog voortdurend schijnen te geschie
den ten nadieele van de kinderen zelf, ten na-
deele van de gezinnen en uiteindelijk natuur
lijk ook ten nadeele van de gemeenschap. De
veertien dagen verlof om in het bedrijf van de
eigen ouders te werken laat de katholieke af
gevaardigde daar, maar er schijnt ook verlof
gegeven te worden om in loondienst te gaan.
Men meent, dat de landarbeid voor kinderen
niet zoo zwaar is, maar de katholieke afgevaar
digde, die van ondervinding spreken kan, oor
deelt daarover minder optimistisch. De minis
ter heeft beloofd, dat hij gevallen van overtre
ding, welke heim ter oore zullen komen, niiet
zal laten passeeren. Aan splitsing van het
hoofd-acte-examen een wemsch van den heer
ter Laan zou Z.Exc. n'iet voldoen. De marte
ling schijnt den laatsten tijd heter te worden
doorstaan. Van de 3005 candldaten (2236 man
nelijke en 769 vrouwelijke) voor het in 1931 af
genomen hoofdonderwijzersexamen zijn 1331
(961 -mannelijke en 376 vrouwelijke) geslaagd,
d.i. 44.5 pot.; 43 pet. m. en 48 pet. vr. Zoo'n
schoon cijfer zullen de a.s. notariseen wel nooit
bereiken.
Het late uur zal wel mede oorzaak zijn ge
weest van het feit, dat over de afdeeling kunst
en wetenschappen bijna niet werd gesproken.
De heer IJzerman probeerde nog iets meer dan
de uitgetrokken 10.000 te krijgen voor de beel
dende kunstenaars, maar vergeefs. Wij herba
len dit jaar weer eens, dat deze afdeeling ons
ook voor de katholieke fractie belangrijk lijkt,
en mieenen, dat onze groote groep één man
moet afzonderen, die elk jaar bij deze afdeeling
het woord voert. Het is geen zaak van liefheb
berij, maar van lioogen ernst, zoolang er Ka
merleden zijn, die in de stukken verklaren „dat
de moderne kunst in het algemeen hun instem
ming niet heeft". Ook deze kunst heeft er recht
op verdedigd te worden en als katholieken dit
ook in de Volksvertegenwoordiging doen zetten
zij een schoone traditie voort. Wij kunnen niet
teren op den roem, dat Jhr. Victor de Stueirs
de eerste leider der afdeeling Kunsten en We
tenschappen wasde katholieke Staatspartij
dient ook op dit terrein leiding te geven.
Zooals bereids in ons laatste Kamieroverzicht
was voorspeld heeft oud-minister van Dijk een
interpellatie aangevraagd en verkregen over
den zendenbouw.
De gewij zigd© S chepen wiet zag minister Rey
mer z.h.st. aangenomen. Zij houdt verhand met
art. 65 van het op 31 M.ei 1929 te Londen ge
sloten verdrag voor de beveiliging van men-
sohentevens op zee. Tevens zijn eenige andere
redaotioneele wijzigingen aangebracht en zulke,
welke samenhangen met veranderingen in het
Wetboek van Koophandel en de invoering van
de Mariuesoheepsontgevallenwet.
Men seint ons uit Rome:
Z. H. de Paus heeft het verzoek der H. Ri-
tencongregatie, betreffende de heiligverklaring
van den zaligen Albertus Magnus, ingewilligd
en zal waarschijnlijk nog vóór Nieuwjaar de
canonisatiebulle onderteekenen.
KINGSFORD SMITH helpt met het uitladen
van de Kenstmail uit Australië
ZILVEREN PROFESSIEFEEST
Op 23 December a.s. hopen de volgende
Eerw. Zusters van de orde der Franciscanes
sen van Etten haar zilveren professiefeest te
vieren.
Eeirw. Sr. Henriette, A. J. M. v. d. Heijden;
eerw. sr. Bernardine, R. Joosser; eerw. sr.
Hubertine J. J- M. v. d. Wijngaard, allen van
Etten; sir. Laurentine, P. J. M. Peeters, St. Ja-
cohusgesticht Goes; sr. Alphonsa, M. Schrau-
wen, Leur; sr. Lucia, C. M. Baeten; er Marfnia,
C. D. Kok St. Mariagestic-ht Princenhage; sr.
Ancelli, A. Adriaan-se, Lamswaarde; sr. Joanet-
te, M. Peters, Klundert.
E. A. BECHT f
Na Woensdag nog zijn gewone bureauwerk-
zaamheden te hebben verricht is te 's Hage
in den auderdom van 63 jaar plotseling over
leden de heer C. A. Becht, referendaris bij het
Departement van Defensie.
C- MUNZERT. t
Te 's Gravenhage is bericht ontvangen dat te
Meran op 60-jarigen leeftijd is overleden de
heer C. O. W. Munzert, oud-directeur van het
Centraal Bureau der N.V. Exploitatie-Maat
schappij Zeebad Scheveningen.
H. G. DONKERS, t
Te Waalwijk is op 51-jarigen leeftijd over
leden de heer II. G. Donkers, bekend schoen
fabrikant aldaar.
Zijn benoeming tot Bisschop in Curasao
met vreugde begroet.
Naar aanleiding van de benoeming van den
Zeereerw. Pater P. Verriet O.P. tot bisschop van
Curasao schrijft de Amigoe di Curasao in haar
nummer van 11 November:
De Vox Populi was hier een Vox Dei. Wan
neer ons Curasaos-che volk een opvolger van
Mgr. Vuylsteke z.g. had mogen kiezen, we
zouden denzelfden bisschop gehad hebben als
thans door den Paus benoemd i-s. In de laat
ste maanden zelfs liepen er herhaaldelijk ge
ruchten van dien aard.
Zeker is het dat ons Curasaosche volk in
den persoon van Pater Verriet een herder
gekregen heeft, die ons volk oprecht lief
heeft, en die wederkeeri;.' ook door het volk
bemind wordt. Getuige voor dit laatste was
het enthousiasme waarmede deze benoeming
begroet werd.
POLA NEGRI
Naar een Reu ter-telegram uit Santa Monica
meldt, heeft men op Pola Negri na de operatie
een bloedtransfusie toegepast. Wellicht zal nog
een tweede transfusie noodig zijn.
„DE COMEDIE VAN HET GELUK"
VERFILMD.
Gemeld wordt, dat dr. A. Galpers-n, de pro
ductieleider van Duponts film „Atlantic" en
van de filmen van Elisabeth Bergner. onzen
landgenoot Gerard Rutten heeft gecontracteerd
voor de regie van twee Engelsch sprekende
filmen, welke de Tohis-de Forest in haar ate
liers te Wembley gaat vervaardigen. Als eerste
film wordt het tooneelstuk van Jevrenoff ,,De
comedie van het geluk" verfilmd.
Met Adolphe Engers, die reeds onder de regie
van Rutten in de filmen „Finale" en „Terra
Nova" speelde, wordt onderhandeld voor de ver
tolking van de rol van de „waarzegster", welke
rol in de Hollandsche tooneelvoorstelling door
Albert van Dalsum werd gespeeld.
VOOR DE NIEUWE REVUE. Aan de decors der nieuwe Bouwmeester-revue „Wat doe je
in de kou?" wondt op het oogenblik hard gewerkt. Het schilderwerk in het atelier
DE ZUSTERS FRANCISCANESSEN
VAN ROOSENDAAL.
In 1932 viering van het eerste
eeuwfeest.
De Congregatie der Zusters Penitenten
Recollectinen van Roosendaal, wier constituties
al van de 17de eeuw dateeren, zullen het vol
gend jaar liet eerste eeuwfeest als zelfstandige
Nederlandsche Congregatie herdenken.
Deze Congregatie was ook de eerste, die op
verzoek der Kerkelijke Overheid haar Zusters
naar de missie zond. Nog onlangs herdachten
we met grooten lof het 75-jarig jubileum der
vestiging in de missie van Suriname.
„Franciseaansch Leven" zal de historie
schrijven. Het orgaan voegt aan die mededee
ling toe: Er is alle reden tot feestvieren.
Volgens de juist verschenen statistiek over
het afgeloopen jaar telt de Congregatie 49
huizen met 1153 geprofeste religieuzen en 65
novicen. Het aantal kinderen, die bij deze
Zusters hun opvoeding genieten, bedraagt
26.000, het aantal verpleegden bijna 2300.
Waarlijk, aan verdiensten ontbreekt het deze
Congregatie niet.
SECRETARIAAT DER H. FAMILIE VOOR
NEDERLAND.
Dezer dagen is officieel opgericht het
Secretariaat der H. Familie voor Nederland.
Tot directeur daarvan is benoemd de Z.E.
pater N. Govers C.ss.R., die niet alleen jaren
lang directeur eener H. Familie is geweest,
maar ook geruimen tijd zijn krachten aan het
parochieele jeugdwerk heeft gewijd, zoodat hij
bijzonder geschikt is het jeugdprobleem in
verband met de H. Familie te belichten.
Het secretariaat is gevestigd in het Redemp
toristenklooster te 's Bosch en heeft de buiten
gewone volmacht ontvangen alle wettig opge
richte afdeelingen in Nederland en Suriname
zelf te aggregeeren aan de Aartsbroederschap
te Luik. Alle aggregaties kunnen dus voortaan
rechtstreeks bij het secretariaat verkregen
worden.
Voorts zal het secretariaat te allen tijde be
reid zijn inlichtingen en adviezen te ver
schaffen, terwijl het tevens naar best vermogen
den bloei der Aartsbroederschap zal be
vorderen.
STATISTIEK.
In hetgeen dezer dagen uit de „St.
Jansklokken" overnamen van de statistiek
van de studenten van het Seminarie „Beek
vliet", te St. Michiels-Gestel, is voor enkele
Orden en Congregaties een vergissing ingeslo
pen. Wij laten daarom het staatje uit de „St.
Jansklokken" volgen. Het eerste cijfer slaat
op de geheele 116 jaren van het seminarie-
bestaan. Het tusschen haakjes geplaatste cij
fer slaat op de eerste 100 jaar.
Benedictijnen 5 (0) Trappisten 4 (4) Do
minicanen 13 (12) Franciscanen 22 (16)
Conventueelen 6 (6) Capucijnen 29 (23)
Augustijnen 7 (3) Carmelieten 11 (10) Je-
suïeten 80 (79) Redemptoristen 32 (32) Pas
sionisten 1 (1) Missionarissen van Lyon 2
(2) Missionarissen van Scheut 29 (27) Mis
sionarissen van het H. Hart 2 (1) Witte Pa
ters 33 (20) Priesters van het H. Hart 1 (0)
Missionarissen van St.eyl 3 (0) Missionaris
sen van Mill-Hill 20 (13) Norbertijnen 25 (24)
en Kruisheeren 17 (15).
ZIELZORG IN DE MIJNSTREEK.
Destijds deelden wij mede, dat vanwege de
mgr. Schrijnenstichting te Heerlen bij het Aan
bosch een retraitenhuis voor vrouwen zal wor
den opgericht. De plannen daarvoor lagen
klaar toen de crisis noodzaakte deze te wijzi
gen. Naar wij vernemen is men thans daarmede
gereed gekomen en is men er niet alleen in
geslaagd een goedkooper gebouw te ontwer
pen, doch ook practisclier terwijl het boven
dien mooier zal worden.
ONDERWIJSRAAD
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot leden van
den onderwijsraad: mej. M. Bonnike te Amster
dam; Ir. R Drueker te 's Gravenhage; W. W.
van der Gang te Groningen; W. J. Klein La.nk-
borst te Apeldoorn; J. S. Ruppert te Utrecht;
mevr. T. SaundersRlaauboer te Deventer;
mevr. mr. J. H. G. SchutteStruick te Haarlem;
In de atdeelinig betreffende het vakonderwijs
van den Onderwijsraad zullen zitting nemen
als lid en voorzitter: prof. dr. Ph. Kohnstamm
te Ermelo (G.)als leden: prof. H. M. Luns
te Delft; ir. D. F. Wouda te Leeuwarden en
voorts de leden onder I genoemd.
De afdeeling betreffende het vakonderwijs
van den Onderwijsraad zal worden gesplitst in
drie onderafdeelingen als volgt:
a. onderafdeeling betreffende het middelbaar
nijverheidsonderwijs, met uitzondering van de
middelbare nijverheidsscholen voor huishouden,
landbouwnuishouden, vrouwelijke handwerken
en maatschappelijk werk en voorts betreffende
het lager nijverheidsonderwijs v-oo-r de oplei
ding van machinisten en voor de opleiding van
het visscherijbedrijf en voor de binnenvaart.
h. onderafdeeling betreffende het lager nij
verheidsonderwijs voor jongens en het leerling
wezen voor jongens, voor zoover niet vallende
onder a;
c. onderafdeeling 'betreffende het middel
baar en :ager nijverheidsonderwijs voor meis
jes en het leerlingwezen voor meisje#
Vergadering van het Werkcomité.
Woensdag vergaderde het werkcomité van
het Nationaal Crisis Comité. H. K. H. Prinses
Juliana toonde Haar belangstelling door deze
vergadering bij te wonen.
De voorzitter deelde mede, dat behalve de
giften in natura een bedrag aan giften is bin
nengekomen van 261.455,75Vè- Dit bedrag
moet vermeerderd worden met een groot aantal
toezeggingen, voornamelijk van periodieke bij
dragen
Met betrekking tot het verdere inzamelen
van gelden werd besloten dit zooveel mogelijk
aan de plaatselijke oomitê's over te laten, ten
einde op dit gebied geen concurrentie te
scheppen.
Met die gemeenten, waar plaatselijke Crisis-
eomitë's zijn opgericht, wordt overeengeko
men dat in den regel van de ter plaatse ver
zamelde gelden minstens 10 pet. in de kas
van het Nationaal Crisis-comité zal vloeien,
meerdere methodes om de kas van het comité
te versterken werden besproken. In het alge
meen zal men locaal het beste kunnen beoor-
deelen, hoe dit moet geschieden. In plaatsen
waar geen Crisis-comité is of wordt opgericht
zal de tusschenkomst van den Burgemeester
worden ingeroepen om de ingezetenen tot bij
dragen aa.n het Nationaal Crisis-comité op te
wekken, hetzij door collectes aan de huizen
hetzij door het plaatsen van busjes of op
andere wijze.
Wat d-e werkwijze van het comité betreft,
werd besloten, dat getracht zal worden dezen
arbeid zooveel mogelijk te decentraliseeren en
dat alleen dan vanuit het Centraal Bureau hulp
zal worden geboden, indien bijzondere omstan
digheden dit wensobelijk maken.
Ten aanzien van den steun aan de z.g.
„kleine zelfstandigen", welke door de crisis in
ernstige mate zijn getroffen, werd aan de af
deelingen I en II van het Werkcomité opgedra
gen een rapport in te dienen omtrent de beste
wiize, daarop dit zou kun,non geschieden, als
mede omtrent de methodes, om daartoe de noo
dig© fondsen te verkrijgen.
Geconstateerd werd, dat door een in de pers
versohenen schrijven, afkomstig van den Bis
schop van 's Hertogenbosch een misverstand :s
ontstaan n.l. in dien zin, dat alle in Noord-
Brabant opgerichte Comité's reedis door het
Nationaal Crisis-Comité zouden zijn erkend.
Dit is minder juist, daar het noodig© overleg
dienomtrent nog niet is afgeloopen.
Evenals aan alle Burgemeesters in Neder
land is ook aan de Hoofden der gemeenten in
Noord-Brabant, het verzoek gericht om de
plaatselijke comité's op dezelfde 'leest te
schoeien als het Nationaal Crisiscomité.
Dit z..l vermoedelijk enkele aanvullingen van
de commissie in Noord-Brabant ten gevolge
hebben en eerst hierna zal van een erkenning
door het Nationaal Crisis-comité sprake kun
nen zijn.
Ook de Volksraad vraagt uitstel.
BATAVIA, 17 December. (ANETA.)
De Volksraad heeft met praktisch algemeene
stemmen een motie aangenomen, welke was voor
gesteld door zestien leden van het College van
Gedelegeerden. Deze motie luidde:
„De Volksraad, overwegende, dat de Lands-
financiën zoowel als de algemeene toestand
sinds de aanneming van de Marinebegrooting
voor 1932 in buitengewone mate is verslechterd
en momenteel nog geen lichtpunt valt waar te
nemen; acht uitstel van den bouw van den
derden kruiser, althans voor het jaar 1932,
noodzakelijk; tenzij deze bouw verder geheel
voor rekening van Nederland plaats vindt; be
sluit deze meening ter kennis te brengen van
de Regeering, en Opperbestuur en de Staten-
Generaal".
Belhamels krijgen hun straf.
PARAMARIBO, 16 December. (ANETA.),
De eerste drie belhamels van de relletjes,
welke in October hier hebben plaats gehad,
hebben terecht gestaan. Tegen den messteker
werd een gevangenisstraf geëischt van vijf jaar
terwijl tegen de beide anderen resp. 3 (4 en 2
jaar gevangenisstraf werd geëischt. Bij het on
derzoek is gebleken dat geen der beklaagden
hij het uitbreken der relletjes werkloos was.
Steeds nieuwe ideeën.
Onze Ubreehtsohe redacteur schrijft:
Maakten wij eenigen tijd geleden melding
van het sympathieke werk, dat de R. K. Vrou
wenbond te Utrecht verrichtte op het gebied
van d-e distributie van de onverkoopbare groen
te, het moet wel sterk spreken voor de ener
gie, waarmee deze vereeniging de zaken aan
pakt, dat wij thans, nn de groente-distributie
geheel georganiseerd is, weer kunnen schrij
ven over et-nige andere plannen, die de leden
van den R. K. Vrouwenbond deels pas voor
bereid, deels ook reeds uitgevoerd hebben.
Om met liet laatste te beginnen: Op het
oogembdiik houden de leden van den R. K.
Vrouwenbond reeds een groote inzameling van
speelgoed, van het ongebruikte speelgoed, dat
in zooveel huisgezinnen nog aanwezig is en
diat nu opeens weer zulke uitstekende diensten
kan gaan doen in de woningen van degenen,
die hun kinderen ook zoo graag eens een stukje
speelgoed zouden geven, maar die het door
de slechte omstandigheden niet kunnen koopen
En ais het speelgoed een beetje stuk is, vormt
dit geen bezwaar. Verscheiden werkdoozen zijn
met de grootste animo bezig het te repareereu
Nog op een andere wijze tracht de Vrouwen
bond het groote leed der werkloosheid te ver
zaohten. Het bestuur is ook bezig een haak
naai- en brei-actie te organiseeren onder alle
vrouwen en jonge meisjes.
Zoo is men voornemens met de volledige
medewerking van de E.E. Zusters in alle
kloosters of scholen een depot in te richten
waar vrouwen en meisjes, die wel willen mede
werken, maar zelf de kosten voor het mate
riaal niet kunnen dragen, alle benoodigdbedeu
kunnen halen en waar later ook de resultaten
kunnen worden ingeleverd.
Dit zijn zoo van die dingen, waar wij, man
nen, geen vei-stand van hebben, maar waai- de
Vrouwenbond reeds eerder blijk gaf, kernge
zonde ideeën te hebben op het gebied van de
hulpverleeniing, daar zullen wij ook thans ver
trouwen op de vrouwelijke flair om deze dingen
te „enledligen". Het is eigenlijk vanzelfsprekend,
dat er zeer veel vrouwen en meisjes haar dien
sten zullen aanbieden om alles te vervaardigen,
wat een normale linnenkast behoort te be
vatten. En dezelfde E.E. Zusters, die haar
medewerking zoo spontaan hebben toegezegd,
zullen bij het vervaardigen van den monster-
uitzet gaarne alle soorten, van advies geven.
Het partijbestuur over de actie
der oppositie.
In de jongste vergadering van het partijbè-
stuur der S.D.A.P. was, blijkens bericht ia
het „Volk", een motie ingekomen van de af
deeling Enschede, waarin naar aanleiding van
het bedanken van P. J. Schmidt als lid vau
het partijbestuur werd geëischt, dat het partij,
bestuur zoo spoedig mogelijk een buitengewoon
congres zou beleggen. Het partijbestuur besloot
hieraan geen gevolg te geven. De voorberei.
dingen voor het gewone jaarlijkscbe congres
zijn reeds aangevangen en tot het beleggen
van oen buitengewoon congres bestaat naar
de meening v^p het partijbestuur geen reden.
Het partijbestuur heeft zich voorts uitvoerig
beziggehouden met de inwendige toestanden in
de partij. Het besloot een verklaring aan de
leden van de partij to publiceeren, ten einde
te waarschuwen tegen de verwarring en ver.
wildering, die hier en daar dreigt Een deel
van de partijgenooten voelt, zoo wordt in het
verslag der bijeenkomst gezegd, in dezen kri.
tieken tijd klaarblijkelijk meer behoefte tot
het opwerpen van tegenstellingen en het voe.
ren van strijd in de partij, dan tot het for.
meeren van zoo groot mogelijke eenheid in
den strijd naar huiten. Een oppositie ageert
in de partij en propageert de meening, dat de
partijleiding opzettelijk nalaat, de arbeiders,
klasse aan te voeren tot agitatie en strijcl
tegen het reactionnaire optreden van de werk
gevers en de regeering. Deze onjuiste en mis.
leidende voorstelling geheel in strijd met
de feiten moet leiden tot een voor de bewe.
ging noodlottige verwijdering tusschen de lei.
ding en de leden. Daartegen dienen alle partij,
genooten met kracht op te komen.
Verlaging passageprijzen.
Naar we vernemen zal de Kon. Ned. Stoom
boot Mij. te Amsterdam evenals de Duitsche
scheepvaartmaatschappijen, welke op West-
Indië en Centraal-Amerika varen, de passa
geprijzen voor eerste- en tweede klasse passa
giers met ingang van 1 Jan. a.s. aanmerke
lijk verlagen.
PALEIS VOOR VOLKSVLIJT.
Verlies 1931 ƒ31.956.
De balans per 30 April 1931 der N.V. Paleis
voer Volksvlijt te Amsterdam vermeldt als acti
va ongeplaatste preferente aandeelen j 160.000,
kassa en kassiers 413.901, debiteuren 152.601,
inventaris na afschrijving f 200, effectenloten
1869 25.422, verlies 1929 299.277, verlies 1930
31.956, eventueel overschot van de waarborg
fondsen P. M. en als passivakapitaal 1.000.000,
obligaties 3 pet W. S. en oningewisselde coupons
83.358, verplichting tot aflossing der loterij 1867
—1869 wanneer eventueel de waarborgfondsen
mochten blijken niet voldoende te zijn P. M.
De verlies- en winstrekening staat uebet voor:
algemeene onkosten 4136, personeel en salarissen
f .17.209. buitengewone onkosten proces Wijsmul
ler 22.000, afschrijving ƒ302, en credit voor:
interest 11.691, verlies 31.956.
ANTI-TOLLEN ACTIE IN UTRECHT.
Op uitnoodiging van het anti-tollencomltS
Utrecht waren afgevaardigden uit Hilversum,
Jutphaas, Vreeswijk, Benschop, IJsselstein,
Vianen en Haastrecht Woensdag bijeengeko
men te Utrecht onder voorzitterschap van den
lieer Jacobse aldaar.
Na lange Olscussie deed mr. C. de Wilde uil
Utrecht e«n voorstel dat met algemeene stenv
men werd aangenomen. Volgens dit voorstel
behouden de plaatselijke comité's, welke be.
staan, hun zelfstandigheid. Zij zullen echtef
worden uitgenoodigd een afgevaardigde te zen.
aen naar een bijeenkomst ten einde een alge
meen comité te vormen ter bevordering van da
gemeenschappelijke belangen.
