R. V. S. EN NATIONALE.
NEDERLAND AAN DE NEDERLANDERS.
B 1
de nood van het u. S. O.
DONDERDAG 7"JANUARI 1932
VERAART VOOR DE
KATH. JONGEREN.
Oriënteering op sociaal-economisch
en politiek terrein.
CRISIS EN STAATSPARTIJ.
De jongeren in de polity
DE ALARMKLOK OP HET ZAND.
hefTi het bl00t6 00g zdó kan
het met langer. De bedrijven op onze zand
gronden storten m elkaar en ze zullen veel
heel veel meesleepen in hun val; heel© dor
pen en streken dreigen ten onder te gaan. Er
moet geholpen worden, snel en afdoende. Zoo
ooit dan is er hier „periculum in mora"; ieder
dag wachtens maakt de kans, om nog te
EVOLUTIES VAN DE SCHIPBEEK.
Steunmaatregelen van over»
lieidswege.
HET PROVINCIAAL WEGENPLAN
IN ZUID-HOLLAND.
Een vast systeem van subsidieering
voor onderhoudskosten der
tertiaire ivegen.
DE VERBINDING MET HET
WESTLAND.
FABRIEKSBRANDEN TE HILVERSUM
EN AMERSFOORT.
BRAND IN EEN BOERDERIJ.
GEORG. OVERLEG AMBTENAREN
DEPARTEMENT VAN DEFENSIE.
Groote verliezen op effecten geledenmaar extra-reserves ruim voldoende.
Tegenover de voordeelen der z.g. actieve beleggingspolili' l,.
staan ook nadeelen.
HET GROOTE „MAAR".
Prof. dr. J- A. Veraart heeft gisterenavond
voor de Haagsche afdeeling van het R. IC. Ver
hond van Jongeren in Amicitia een voordracht
gehouden over het onderwerp: Oriënteering
op sociaal-eoonomisch en politiek terrein.
Spr. verklaarde te zijn uitgegaan van deze
■misschien gewaagde veronderstelling, dat het
Verbond van Jonger® Katholieken zich op
deze beide gebieden, het sociaal-economisch en
politiek, zou willen bewegen. In ieder geval
etaat vast, dat op beide terreinen ontzaglijk
veel te doen is en dat naar daden begeerige
en actieve jongeren hier in de naaste toe
komst ontzaglijk veel zullen kunnen en moe
ten doen.
Wij leven zoowel politiek als sociaal-econo
misch in een bitter ernstigen tijd, nationaal
en internationaal. Maar aanstonds stelt spr.
voorop: voor pessimisme, dat men ons zoo
gaarne schijnt te willen aanpraten spr
heeft het boos vermoeden: om onze daden-
kracht wat te temperen bestaat wel niet
de minste reden. Spr. bepaalt zich voorloopig
tot sociaal-economisch gebied. En dan stelt
hij de eenvoudige maar brandende waarheid
vast, die in duizend dwaze of scheeve betooge"
verdoezeld wordt: dat de wereldcrisis is c®g
welvaartscrisis, het doorgebroken feit. d®
economische wereldorganisatie de poten
welvaart, mogelijk geworden door onze
derne techniek, niet kan verwerken. voor
Welnu: waar tastbaar en berekenhaa^
de menschheid een welvaart mosel^riogheeft
grooter dan b.v. vóór den grooten^ daarva.n
bestaan, daar kan de verwezenlu nMsrnatIonaal
wel worden opgehouden door nulpeloos-
wantrouwen, door internatlon^ tegen
held, door maatregelen van afflaar dat alles
door talrijke factoren m®er' van nieuwe en
kan niet tegenhouden de kon hel(j heeft
betere welvaart dan de me
kend.
Hoe uit de crisis te ge
raken.
Twee
wegen bieden zich tot een geraken uit
deze crisis aan._ Den «rstenjveg heeft Schuin.
is ongeloof. maar zegt hij
ter'nog in de®® Seformuleerd: geef
het kapitali^«^ah^e "tteid terug! Het
het. indien al'es' v,at aan het ongebreideld
kanitalism® vooral door nationale politiek in
den w-eg w©rd selegd, werd opgeruimd, zou
deze crisis snel kaar oplossing vinden. En
"■slooft mct TnÜ' dat die opvatting machtige
helpers vindt, ook in ons land, ook bij verant-
woordelÖfee 611 niet-verantwoordelijke leiders
van ons geld- en credietwezen. Er wordt door
^chumpeter niet precies bij gezegd, hoever wij
wel terug moeten. Moet b.v. de Arbeidswetge
ving worden afgeschaft? En moet het deel
in de algemeene welvaart, dat de arbeiders
moeten hebben, maar weer alleen aan den
strijd van de vakvereenigingen worden over
gelaten? Dat kan een fraaie nieuwe wereld
worden, waarin Schumpeter ons voert! Het
doet spr. leed voor dezen grooten economist,
dat hij die echte desperado-uiting van een be-
trapt en overwonnen stelsel voor zijn reke
ning heeft genomen. In ieder geval kan die
weg niet de weg zijn van de jongeren onder
de Katholieken.
De andere weg js de strijd voor de stelsel
matige en met groote energie aangepakte or
dening, die i6d{,r land, met de grootst moge
lijke ontploonng van alle krachten In de maat-
schappij- (u10 van ondernemers, arbeiders en
intellectueelen), tot stand moet brengen, en
die dan hij de onvermijdelijk komende betere
internationale verhoudingen 00k internatio-
naai zrtlwordendoorge voord. Het is de Plan-
wirtschaft, waarvan men de groote lijnen
vindt in "QUafrd^Stwl>mAnn<>" en waarvoor
spr. nu al meer dan tw ntig japea Sltrijdt Spr
zou hier hedenavon^i®Pr,ekeri- indien hij
er niet van overtuigd was, dat dit ook was
de weg der Katholieke jongeren en dat geen
teleurstellingen en do m e en op het eig(;n ka.
tholieke erf in de latere jaren gepleeigf] n
gemakzucht en onbekwaamheid iö regeeri
en parlementaire kringen, hen zvlUeu t
houden om opnieuw den arbeid daarvoor on
te vatten. Juist in dezen ernstigen tijd moeten
zij met alle vertrouwen in een zo,, deniocra
tisehe groep als de katholieke zich daaraan
geven met een niet te temperen
me.
Zoo komt spr. op het tweede deed rap
beschouwingen van dezen avon lek.
Spr. zou de jongeren toch willen tu
bij alle idealisme toch realist te zijn, g <x>ie
meesters als Be ij sens en Struijcken. aa,
zoo weinig gekend, te bestudeert® en L.
gen. Zij zullen dan voor dwaasheden
Fascisme en dergelijke worden bewaa:r y
zullen dan begrijpen, dat het heil moe 1
van een hersteld parlementair stelsel
ook in eigen partij de aanhangers van e
Iiarlementair als de grootste vijanden m
Worden bestreden. Zeker het zal een ha
strijd zijn, in een partij, die door gem!3 aal
waren politieken zin zoo heeft geleden als de
katholieke. Waar zooveel machtige, vooral
geheime tegenwerkende factoren zijn. Denk
aan onze pers en haar doodzwijgen van on
welgevallige meeningen, zekerst teeken van
decadentie. Denk aan geheime beraadslagen-
f6" u" een Centraal College, waarover geluk-
far openhartigheid van een Pastoor Over-
f!n 3 lnllcht. Maar tegen dat alles zulleD
Sin Ztt Af1" Z|J strijden willen, opgewassen
Katholiek dio bet waagt ^Ch
"ao«t no. i", zuiveren van den intri-
de gehecl verpf^dat^ het monopolie van
Mafr Stiyd op P°litl€k gebied zul-
etten- het°on<lerfful5*tt din* vooraI moeten
letten, arakken van eigen eerzucht
en baan J Denkt geen van allen aan
u zelf, m aan hef doorwerken van
de idee in de tholieke gelederen. Vraagt u
-*'far ,i- v etls 2ijn kunnen voor de
katholieke zaak behoort. Past op voor het
vriendjes-helpen, al wonden u slechte voorbeel.
den in overvloed .Sneven. Denkt er aan, wat
ons zoo klein beotft ««maakt en wat het Duit-
sche Centrum zoo groot heeft gehouden in
den laataten tijd.
Heerlijk werk ka" door de jongeren worden
gedaan op sociaal-economisch en politiek ge-
bied. Deze tijd kan een groote, een mooie tijd
voor u worden. Gij kunt er in werken om de
schioone toekomst voor te bereiden, waarin
een sterke eoonomische grondslag zal dragen
•en groot© Katholieke Cultuur,
Toen, nu ongeveer een eeuw 15el®de"
andere crisis den land- en tuin °u
vaderland teisterde en ontredder e, e
lid der Tweede Kamer van Asch van Wyck in
de vergadering van 24 Dec 18 e (ner
u „,„t tot begunstiging van
het voorstel van wet „roL
den landbouw" en hij zeide.
,XT „„hiirlerins mij voorstelle van
„Wanneer ik de schUttei"
„Aie arbeidzame en nijvere
het verval van zoo veie
„epn overvloed, maar eenen
huisgezinnen, die gec»
hun genoegzamen wêl ontoe
betalingen van
251 lasten -o als oo. «e ter instandhou
ding hunner werk- »oaw«e idschappen te
gemoet ziende: eindelijk verpügt om hun ka-
Si in vee, bouwgereedschap en huisraad
bestaande te verknopen, willen zij dé „infausta
vox praeconis" van hunne vreedzame haardste
den verwijderen: dan lieeft die schildering voor
mli jets bijzonder aandoenlijks en treffends. 1)
Do redenaar betoogt dan ver er, dat de boer
bezig was te verarmen en dat verarming voor
hem erger is dan voor welken ander burger
°°„En welke is de toestand des landmans, als
bij verarmt. Hij ivan niet even als de stede-
1 ine van de eene neering tot de andere over-
gaan: wanneer het dezen niet gelukt ln het
ee.n°, ,C 21,1116 w'hkelneering te drijven, gaat
hij o iet andere over; gelukt het hem
niet ïnkatoenen, hij beproeft die in wollen stof-
niet in kruidenierswaren, dan tracht
in iets anders te handelen. Maar de land
man ie verarmt heeft geene andere keuze dan
waaraSl0,011er 16 W0Tden, en dit in een tijd,
ï'fhr S6ene dagloonen zijn te verdienen, om-
a .1 teruggang des landbouws, ook de dag-
'ooaer geen brood heeft„
®ze „schildering" is woord voor woord van
oepassing op den toestand in 1931 en mis
schien is de werkelijkheid thans nog gruwelij
ker dan honderd jaren geléden.
Ge crisis heeft zich geleidelijk als een olie
vlek uitgebreid over den geheelen land- en tuin
bouw.
De akkerbouw was het eerst aangetast. Daar
bleek, dat de akkerbouwers uit eigen kracht
de moeilijkheden neit te boven konden komen,
werd de hulp van de Regeering ingeroepen en
door deze verleend in den vorm van steun-maat-
regelen voor de tarwe-cultuur, de bietenteelt,
den veenkolonialen fabrieks-aardappel-verbouw
en de vlasteelt. Men heeft langen tijd van ze
kere zijde smalend gesproken van vette brok
jes, die aan de „dikke boeren" wei-den toege
worpen, maar dit bewijst slechts, dat men aan
die zijde niet 't minste begrip heeft van wat
„vet" en „dik" is. De landbouworganisaties
ook de Katholieke, welke verreweg hare meeste
leden in de zandstreken hebben zitten, hebben
fel en hardnekkig gevochten om deze steun
maatregelen voor de bedrijven op de klei los
te wringen uit de aanvankelijk gesloten handen
der regeering. Zij deden dit in het besef, dat
het vóór alles noodig was het evenwicht tus-
schen de verschillende onderdeelen van het
land- en tuinbouwbedrijf te bewaren. De in zijn
rentabiliteit bedreigde akkerbouw toch werd
een ernstig gevaar voor de andere onderdee
len: veehouderij, grove tuinbouw, bollenteelt
enz. I-let was immers te verwachten, dat de
akkerbouwbêdrijven, die de teelt van tarwe,
bieten vlas en andere soortgelijke producten
niet loonend meer konden drijven, zouden
overgaan tot andere teelten en kool en sprui
ten zouden gaan planten of bollen telen, waar
door zij ook deze cultures in gevaar zouden
brengen, dan wel naar de veehouderij zouden
overgaan en deze nog meer topzwaar zouden
maken. Er is la.ng, a.1 te lang getalmd met het
treffen van afdoende steunmaatregelen voor
den akkerbouw en ongelukken, als hiervoren
aangegeven, zijn dan ook niet uitgebleven.
Thans maakt de akkerbouw het, in de gege
ven omstandigheden, redelijk wel: de Tarwewet
werkt heilzaam, de bietensteun in zijn nieuw-
sten vorm zal de teelt van dit gewas vrijwaren
van verlies, misschien zelfs wel matig loonend
maken liet veenkoloniale bedrijf wordt thans
aardig'geholpen en de voor steun aan de vlas
teelt en -verwerking uitgetrokken post zal even
eens wel een gunstig resultaat opleveren.
Hiermee is aan bet kleinste, hoewel eerst
aangetaste deel van het land- en tuinbouw e-
drijf een basis verschaft, waarop het ten min
ste verder k3n werken.
I„,u„cb„, is «..wel bet
de veehouderij en de tuinbouv yer_
aangetast en de toestand is
schrikkelijk gewórden, dat meü zond
ringste overdrijving zeggen kan, dat zij den
ondergang nabij zijn.
Om niet alles tegelijk overhoop te halen, zul
len wjj thans alleen iets zeggen van de z.g. ge
mengde bedrijven in de zandstreken, waar
men zijn bestaan in hoofdzaak halen moet uit
de dierlijke productie met name van zuivel,
(voornamelijk: boter), varkens en eieren.
Onze zandboeren vormen mee van het aller
beste deel van onze land- en tuinbouwende be
volking. Zij zijn werkzaam rustig en sober;
behoeften hebben zij nagenoeg niet en zij le
ven dan ook van een bitter beetje. Welnu, als
zelfs deze menschen met hun minimaal inko-
mentje aan den grond zijn komen te zitten en
niet meer weten, waar zij halen moeten het
geen ze voor hun levensonderhoud noodig heb
ben dan kan men eerst den omvang meten
van de diep-invretende crisis in den land- en
tuinbouw.
De prijs, die aan de botermijnen wordt ge
maakt, schommelt thans om 1.—, het ge
middelde in het afgeloopen jaar 1930, ook al
niet schitterend, was nog ongeveer 1.70
zoodat de zuivelfabrieken aan de boereu thans
niet meer dan 4 ets, en zelfs met de onder-
melk of haar waarde mee nog geen 5 ets. per
liter meer kunnen uitbetalen.
Het varkensvleesch, waarvoor in December
1930 nog 53 ets. per kg. levend gewicht werd
ontvangen, brengt nu nitet eens de helft meer
op: 24 a 25 ets. Hier en daar slaan de boeren
de pasgeboren biggen reeds dood ze zijn 't
voer zelfs niet meer waard.
De eieren, die in December 1930 gemiddeld
nog omstreeks 8.— deden, en toen reeds 15
pet. lager in prijs waren dan in 1929, doen nu
op de eierveilingen nog slechts de helft: 4
a 4.50.
Op deze wijze is er geen houden meer aan;
het bedrijf gaat zoodoende onherroepelijk naar
den kelder.
Onlangs zijn door de Boekhoudbureaux van
den Limhurgschen Land- en Tuinbouw resp.
van den Noordbrab. Christelijken Boerenbond,
de bedijfstnkomsten gepubliceerd Van de ge
controleerde landbouwbedrijven over 't boek
jaar 1 Mei 1930—1 Mei 1931. De bedrijven in
Noord-Limburg leverden gemiddeld een netto
winst op van 5.02 per H.A. en die in Zuid-
Limburg gemiddeld een netto verlies van
31.68 per H.A. De bedrijven in Noord-Bra
bant, ingedeeld volgens de officieele landbouw
gebieden, gaven een nog treuriger beeld te
zien: Zuidelijke en Oostelijke zandgronden
netto winst 18.23 per H.A., de Meierij netto
winst 9.46 per H.A., Land van Guyk netto
verlies f 19.49 per H.A., Westelijke zandgron
den netto verlies f 24.52. BO deze laatste cij
fers voor Noord-Brabant dient nog te worden
aangeteekend, dat voor den arbeid van den
boer de boerin en hunne minderjarige kinde
ren geen vergoeding in mindering is ge.
bracht. Uit de „winst" moet dus nog die ar
beid worden betaald (en hoeveel arbeidsuren
zijn er niet gemaakt!) en bij het verlies moet
dus nog worden opgeteld hetgeen eigenlijk
voor den gepresteerden arbeid zou moeten
worden betaald.
En dit alles geldt dan nog voor het boek
jaar, dat op 1 Mei j.l. dus reeds 8 maanden
geleden is afgesloten. En het is in het loo-
pende jaar, in vergelijking met 1930, nog veel
en veel slechter geworden. Volgens de Index
cijfers voor den Landbouw, die de Directie
van den Landbouw maandelijks samenstelt en
publiceert, was het indexcijfer voor boter (op
basis van 1924—1929 100) in 1930 nog 73
terwijl het in November 1931 gedaald was tot
h VQ 1* Izjan n *rl L i
waar
zijn, zal stellig
basis van 19241929
terwijl het in NovemW imi genaaid was tot
her iTh /7l6eSCh 65 M Novem-
ner 1931. 55; eieren in 1930: 7" --
ber 1931 nog slechts 57. En 1
van de cijfers nog niet hekend
nog weer slechter wezen.
'nfru n TV' r6dden iS' kleiner- De alarmklok
iuiflt op het zand
Wat er gedaan kan en moet worden, zullen
we in een volgend artikel aangeven.
Mr- H- VAN HAASTERT.
1) Redevoering over de wet tot begunsti
ging van den landbouw, gehouden in de verga-
denng van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
fp den 24 December 1835 door den heer
van Asch van Wyck, lid van de Tweede Kamer
(Te Utrecht- L- E- Bosch
1836). Toevallig kwam dit boekje mij dezer
dagen onder de handen.
Diepenvmn's burgemeester aan
den dood ontsnapt.
Men meldt ons nog uit Deventer.
Als door een woDder is bij de vernieuwing
*n «en brug over de Schipbeek een ernstig
ngeluit juist voorkomen. Men heeft n.l. over
ne Schipbeek, nu deze door de uitvoering van
st^0 blan tot betere ontwatering van
bed,rseh!ed van het riviertje een breedei
liiks zoodat men hoopt, den
kom er>aar terugkeerenden watersnood te v0°
Amsts fn aan welken arbeid werkloozen u
en Gonaam' R*terd,am, Den Haag, Utrecht
maken en deelnemen, nieuwe bruggen moeten
hot hn a°° Was men thans bezig, dicht hu
irnïBKert "'de Sworminktoren" dej.g
Sbmg tö vernieuwen. De bovenbouw
b™ï/1!re6d Showen, doch er moest nog
ee' S„i k °P worden gemaakt. Het verkeer
wer? lan« geleid over een hulpbrug, rus
tende p zware houten pijlers. Toen nu het
nit Duitechland grooten
watertoevoer kreeg heeft de fel bruisende
stroom -n outen onderbouw van de hulpbrug
ondermijnd en het gevaarte doen instorten,
juist even na at de burgemeester van Die
penveen met zijn auto er over was gepasseerd.
De heer Arriéns ontsnapte aldus aan een
groot gevaar en deed direct maatregelen ne
men, om te voorkomen, dat in den nacht auto's
daar te water zouden rijden. De weg is voor
voertuigen afgesloten. Door roode seinlampen
wordt het gevaaT aangewezen en een elec-
trische schijnwerper belicht de omgeving.
De vernieling van de hulpbrug heeft zich in
'n oogwenk voltrokken. De stroom heeft slechts
enlkele balken gespaard en de rest meege
sleurd. Het gemeentebestuur zorgde er voor,
dat het hoofdverkeer werd omgeleid.
BlUkens een schrijven van het bestuur van
t Utrechtse!^ Stedelijk Orchest aan B. en W
van Utrecht is de finaucieele toestand van de
vereenigiug van dien aard, dat zij haar werk
zaamheden nog vóór het einde van dit seizoen
moet staken, indien haar geen finaneieele
steun wordt verleend ter dekking, van het te
kort, dat, worden de werkzaamheden tot het
einde van het seizoen voortgezet, geraamd
wordt op f 36500. Het is echter gebleken, dat
er maatregelen in overweging zijn die de be-
staansmogelijkheid van het U. S. O. in finan
cieel opzicht kunnen verzekeren.
Wanneer deze maatregelen tot stand moch
ten komen, dan zou het zeer te betreuren zijn
indien het U. S. O. intusschen zou zijn geli
quideerd. Op deze overwegingen meenen B. en
W. het verantwoord te achten, dat ook van de
zijde van de gemeente de noodige finaneieele
steun wordt verleend. Zij zouden daartoe ech
ter niet willen overgaan indien niet van ande
re zijde een gelijk bedrag wordt verkregen.
De van gemeentewege te verleenen medewer
king zou dan op een bedrag van 18.250 komen
te staan. B. en W. zullen den Raad daartoe
strekkende voorstellen doen.
Gisteren hebben de Provinciale Staten van
Zuid-Holland de behandeling van het voorstel
tot aanvulling van het provinciaal wegenplan.
voortgezet.
De heer Van d-er Hout (lib.) wenscht een
verbinding van den Middelbroekweg onder
Naaldwijk met den weg van Westerlee naar
's Gravenzande door het Galgeblok te Naald
wijk. De urgentie van de in 1927 do r den heer
Ter Laan inged.endo en door spr mede-onder-
teekende motio is mind-er groot geworden dan
destijds. In deze motie werd gevraagd een di
recte verbinding wan Loosduinen naai; Rot
terdam. Spr. voor zich persoonlijk kan nu
genoegen nemen met de aanvulling van het
Wegenplan, welke is voorgesteld-
De' heer Van Vliet (C.H.) vraagt bij de re
constructie van den Maasdijk bet eerst onder
handen te nemen het stuk van Hoek van Hol
land tot Heemweg, dat er het ergst aan toe is.
De heer Werker (V.D.) bepleit aanleg van
dén duinweg, langs de zeekust, waarom Den
Haag heeft gevraagd en welke voor deze stad
van belang is.
D-e heer De Kok (R.K.) merkt op, dat hij
de motie-Ter Laan destijds opzettelijk niet
onderteekend heeft, omdat hij niet wilde, dat
de Staten zich zouden vastleggen, en omdat
hy niet wist, of de Westlandsche bevolking
speciaal den ln de motie ge vraagden weg
wenscht. De thans gevonden oplossing heeft
de instemming van het Westland, al is het
jammer, dat Wateringen een uitzondering
maakt. De heer Ter Laan geve zijn critiek
nu op en bepleite geen uitstel, want het West-
land zou er wel eens minder goed af kunnen
komen.
De heer De Visser (C.P.) adviseert bij de
keuze van wegdek er rekening mee te houden,
dat chauffeurs klinkerwegen verkiezen.
De heer Van Staal (S.D.) bepleit een maat
regel voor het reed-s zwaar belaste Gouda.
De heer Von Fisenne, lid van Ged. Staten,
merkt op, (lat men het antwoord van de vraag,
of een weg al dan niet tertiair is, moet laten
afhangen van de beteekenis van den weg.
In verband met het overleg tusschen Ged.
Staten en den Minister van Waterstaat om
trent aanleg van een- rijksbrug over den Hul-
landschen IJssel bij Krimpen aan den IJssol,
heeft de heer Ter Laan gevraagd, of er nu twee
bruggen komen. Als de eerste brug voldoet voor
de behoeften van den Krimpenerwaard wat
iutusschen twijfelachtig is ligt het niet op
den weg van Ged. Staten er nog een brug aan
toe te doen voegen.
De in de motie-Ter Laan van 1927 gevraagds
weg zooals die daar omschreven wordt, kan
nooit een weg zijn als het Westland noodig
heeft De voornaamste mannen van veiling en
tuinbouw zeiden aan Gedeputeerden, dat die
weg niet uit en door het hart van het Westland
kwam, maar langs het meer geïndustrialiseerde
deel ervan heenging. Het product der bespre
kingen tusschen rijkswaterstaat, Gedeputeerden
e* belanghebbenden is de'rijksweg 20 a. ge
worden. Waarom dan nog vast te houden aan
die motie van '27, waarin wordt gevraagd een
rechtstreeksche verbinding van zuidelijk Lors-
duinen, via Wateringen, Schipluiden, Kethel,
Schiedam naar Rotterdam
Bij een asfaltweg komt 33, hij een ongefun-
deerden klinkerweg 48, maar bu een Sef"nd®a'-
den klinkerweg komt 36 pet. der kosten voor
arbeidsloon, mtusscben blijven Gedeputeerdeu
bun aandacht op klinkerwegen gericht to«den
Den stand der onderhandelingen B«ake net
wegenplan in den Alblasserwaard mede te dee
len, ware niet gewenscht, want niet i
belang der zaak, maar Gedeputeerden doen al
liet mogelijke om een beslissing te bevorderen.
Replieken.
Bij de replieken dient de heer Schilthuis fV.
D.) een motie in, waarin de Prov. Staten G
Staten uitnoodigen, een onderzoek m te ste lm
omtrent een te treffen regeling van subsidie
voor do kosten van onderhoud der t«rtiai.3
wegen en de Provinciale Staten dienaangaande
te adviseeren. Spr. zegt, dat Gedeputeerden ge
val voor geval willen beschouwen, maar dat
de vraag, of subsidie zal worden verleend. nlct
mag afhangen van de vraag, of belanghebben
den subsidie vragen, maar alleen van de
leeerswaard© der wegen.
De hem- Ter Laan (S.D.), répliceerende, zegt,
dat met totstandkoming van den weg van wes
telijk Rotterdam naar Delft en verder doorge
trokken en van den rijksweg 20a voorbet
Westland noodig blijft een weg, ale spr. beeft
aangegeven in zijn motie van
belang der streek, dat met een verwerping van
zijn motie niet gediend zou zijn, trekt spr. zijn
motie in, zich voorbehoudende, later op do
zaak teirug te komen.
De heer Werker (V.D.) betoogt, dat het feit,
dat Den Haag profiteert van T«kswegen; d«
provincie niet ontheft van den plicht, het hare
te doen. Zulk een duinweg kan te Katwijk enz.
aansluiten op bestaande wegen. Hij is ook van
provinciaal belang.
De heef vou Fisenne ontkent niet, dat een
bepaald systeem van steun voor tertiaire we
gen ontbreekt, maar merkt op, dat de tegen
woordige omstandigheden het moeilijk maken,
de gevolgen van een systeem te overzien Ged.
hebben geen bezwaar tegen de motie-Sehilthuis
ten gunste van een onderzoek. Dit zal eerst
door don technlschen dienst plaats hebben en
dan zal men d'e finaneieele gevolgen onder de
oogen zien.
De hoer Schokking (C.H.) verzet zich niet
tegen de motie-Schilthuis, maar maakt ze los
van de toelichting en beschouwt ze als in geen
opzicht praejudïcieerende.
De beraadslaging wordt gesloten.
De Staten nemen het wegenverslag voor ken
nisgeving aan, keuren het voorstel tot aanvu -
ling van het provinciaal wegenplan en de
motie-Schilthuis zonder stemming goed en ver
werpen met 31 tegen 22 stemmen een in den
loop der vergadering door den heer Trouw in
gediende motie ten gunste van het plaatsen
van een weg van Zuidland naar het Voornsche
Kanaal op het provinciale wegenplan.
De vergadering wordt tot Donderdag Ver
daagd.
UITSPANNING UITGEBRAND.
Gisterenmiddag ontstond brand in de uit
spanning van den heer J. Roose te Hessenbril
bij Winschoten. In korten tijd stond het geheele
eebouw, mede tengevolge van den hevigen
wind in Ucbte laaie- Van den Inboedel kon
dan 'ook niets worden gered. De brandweer,
die met twee motorspuiten verscheen, trachtte
met een viertal stralen tevergeefs het vuur
te blusschen. Binnen een uur was het perceel
tot den grond toe afgebrand. Niets dan rooken-
de puinhoopen zijn overgebleven. Gebouw en
inboedel waren tegen brandschade verzekerd.
Da oorzaak van den brand li onbekend.
Brandweer en gunstige windrichting
voorkomen totale ruïne.
Gisterenavond te zes uur ontstond brand in
het magazijn van de N.V. Gooischo Cartonnage-
fabriek aan de Turtstraat te Hilversum, waar
schijnlijk doordat onder een lijmpot een elee-
trisch comfoor was blijven branden.
Hoewel de brandweer spoedig te- plaatse was,
brandden de met licht ontvlambare stoffen
gevulde vleugels uit.
Gelukkig dreef de stormwind de vlammen
weg van de belendende fabrieksgebouwen, die
zoodoende gespaard bleven.
De materieele schade die zeer aanzienlijk is,
wordt door verzekering gedekt.
Metaalwarenfabriek „Ams-
vorde" geteisterd.
Gisterenavond omstreeks half zeven werd de
brandweer te Amersfoort gewaarschuwd voor
een uitslaanden brand, welke woedde in ue
Metaalwarenfabriek „Amsvorde", eijenaar de
heer H. Ch. Kuvers en gelegen aan de Bloemen-
daalsche straat. Het linker gedeelte van hot
pand brandde uit, terwijl het rechter gedeelte
belangrijke schade kreeg.
De hevige wind belemmerde ten zeerste het
werk van de brandweer. Na een uur was men
de vlammen meester.
Verzekering dekt de schade. De oorzaak is
onbekend.
DOODELIJK ONGEVAL TE KOEDIJK-
Dinsdag stond voor de arrondissements
rechtbank te Alkmaar terecht de bloembollen-
kweeker J. te Anna Paulowna, die op 29 Oct
j.l. op den Helderschen weg nabij Koedijk bet
16-jarig dochtertje van den heer Slootemaker
met zijn auto had aangereden, waarbij het
meisje zwaar werd verminkt en de dood spoe
dig intrad. Hem werd tenlaste gelegd dood
door sohuld.
De officier van het O.M. eischte een prin
cipale hechtenis van twee maanden; mr. C.
d« Groot, pleitte vrijspraak.
De politie ontdekt een
geheime stokerij.
In de boerderij van den alleen wonenden vee
houder Oudejans, wonende aan den Westdijk
no. 31 te Beemster, is brand uitgebroken. Da
vrijwillige brandweer van Middenbeemster ruk
te met twee motorspuiten uit. Het achterge
deelte van de boerderij brandde geheel uit,
doch het z.g. „vierkant" bleef intact, terwijl
het woongedeelte veel waterschade bekwam.
Twee koeien konden worden gered. Zoowel
het huis als de Inboedel waren verzekerd. Om
trent. de oorzaak van den brand tast men in
het duister.
De politie ontdekte in de brandende boerderij
een complete geheime installatie voor het sto
ken van jenever. Een en ander is in beslag
genomen.
HA DE FEESTDAGEN trekken de IJmuider
tra wier-visschers weer naar zee. De denneboom
naasit den schoonsteen bateekent meer dam een
souvenir aam die feestdagen; er is een. bruigom
aam boord
FELLE BRAND TE DELFZIJL-
Gisterennacht is het groote winkelpand,
bewoond door den heer M. Oudgenoe-g, manu-
facturier te Weiwérd gemeente Delfzijl, geheel
in vlammen opgegaan.
De man, vrouw en vier kinderen, die te
bed lagen, werden door het geknetter van het
vuur gewekt eu konden zich slechts door een
overhaaste vlucht in veiligheid stellen. De
vlammen hadden intusschen ook liet winkel,
pand en de magazijnen bereikt. Aangewak
kerd doo-r den feilen wind was het perceel
weldra een hevige vuurzee, waartégenover de
brandweer van Delfzijl, die spoedig met een
tweetal motorspuiten ter plaatse verschenen
was, vrijwel machteloos stond. Alles brandde
dan'ook geheel uit. Ook de inboedel, alsmede
de voorraden gingen verloren. Voorts werden
drie auto's, 12 naaimachines en drie fietsen
een prooi der vlammen. Door de felle hitte
sprongen in de omgeving verscheidene ruiten
De schade, die uit den aard der zaak groot
is, wordt door verzekering gedekt. De oor
zaak van den brand is onbekend.
Samenstelling van de bijzondere
commissie.
Een legerorder, die dezer dagen verschijnen
zal vermeldt de volgende samenstelling, te reke
nen van 1 Januari 1932, van de Bijzondere Com
missie voor Georganiseerd overleg voor de amö-
tenaren werkzaam by de onder het Departe
ment van Defensie ressorteerende diensten en
instellingen: Voorzitter: A. v. Hengel, raadadvi
seur by het Dept. v. Defensie; onder-voorzitter.
J. J. Beyerman, referendaris by het Departe-
ment van' Defensie; leden: prof. ir. W. T. Clous,
hoogleeraar aan de Kon. Mil. Academie, S. v.
Ramshorst, kapitein-luitenant ter zee,
teur van het Loodswezen in algemeenen dienst,
mr J G. Enderlein, hoofdcommies by het Staats
bedrijf der Artillerie-inrichtingen; J. Stacker,
hoofdcommies by de Rykswerven; L v d- Voore
de, RotterdamL. Vermeulen, s-Gravenhage
J. Wiarda, 's-Gravenhage; D. J. Tiepen, Amster
dam- W. M. v. As, Amsterdam; P. Sewalt,
's-Gravenhage; F. Perdok Hzn., 's-Gravenhage;
H. Steketee, 's-Gravenhage; plaatsvervangend®
leden: J. M. Pool, 1 eeraar bij de Kon. Mil. Aca
demie; B. C. Kool, reTerendkns bij het Departe
ment van Defensie; J. Gude, gep majoor van het
Ned.-Ind. leger, werkzaam by het Staatsbedrijf
der Artillerie-inrichtingen; A. G. Paardekooper,
hoofdcommies by het Departement van Defensie,
J. v. Zwyndregt, Den Helder; J. de Haas Zaan-
dam; P. C. Geensen, Antwerpen; J. Bolle, Am
sterdam; J. H. C. M. v. Buitenen, Voorburg.
H. A. Vulink, Amsterdam; L. v. Loo, Den Hel
der; R. Zwolsman, 's-Gravenhage.
Onderscheidelyk treden op als secretaris cn
adjunct-secretaris J. H. de Bruy-n en H.
Boelsma, commiezen by het Departement van
Defensie.
CARBID-ONTPLOFFING-
Doordat men onvoorzichtig met een hvan-
tiende lucifer bij een carbidvat kwam, haw
in de smederij van den heer v. Schijndel ta
Esch een ontploffing plaats. De heer v. Grins-
ven werd ernstig in het gelaat gebrand en zal
een oog moeten missen. Hij werd naar het
ziekenhuis te 'sHertogenbosch overgebracht.
Met belangstelling zal menigeen hebben ken
nis genomen van de uitvoerige uiteenzetting
(zie onze courant van 2 Januari) van de
directie der R. V. S. (Levensverzekering Mij.,
Rotterdamsche Verzekering Sociëteiten) over
de ontwikkeliug van haar bedrijf in het crisis
jaar 1931- Niet alleen, omdat de inhoud de bij
velen pessimistisch gestemde verwachtingen
wel verre zal hebben gewijzigd, maar ook,
omdait zij onze Radactie in staat stelt,
een voorloopig zij het dan ook ephe-
meer beeld te vormen van de ontwikkeling
van dezen zeer belangryken tak van econo
misch leven in Nederland, waarmede wij niet
gaarne zouden beweren, dat de ontwikkeling
van het geheele Nederlandsche levensverzeke
ringsbedrijf in 1931 dezelfde is geweest als die
van de twee genoemde instellingen.
Om deze belangrijkheid aan te toonen, wij
zen wij er slechts op, dat de totale activa der
Nederlandsche Levensverzekeringsmaatschap
pijen volgens het jaarverslag der Verzekerings
kamer, aan wier contrOle zij zijn onderworpen,
van 749 millioen per eind 1928 stegen tot
878 millioen per 31 December 1930, van wel
ken datum de laatste officieele gegevens da
teeren.
Wij nemen hier met opzet de „activa" als
maatstaf eu niet het verzekerde bedrag of iets
anders, daar juist in dezeu tijd de samenstel
ling en waarde-ontwikkeling der activa van
grooter belang voor ons verzekeringswezen rijn
dan ooit.
Uit beide genoemde publicaties blij'-i dit
afdoende.
Weliswaar spreken beide maatschappijen,
die samen ongeveer één vierde gedeelte van
de totale activa der Nederlandsche levensver-
zekering-maatschappUen omvatten, beide van
„ook thans weer een belangrijke bedrijfswinst"
lR. V. S.) en „de zuivere bedrijfswinst wel niet
zal verschillen van de in de laatste jaren ge
maakte" (Nationale). Men lette hier echter op
het woordje bedrijfswinst in tegenstelling tot
netto-winst. Hier schuilt namelijk het addertje
onder het gras ln den vorm van aanzienlijke
koersverliezen, die heide maatschappijen zich
op haar effectenbezit hebben moeten getroos
ten en welke thans volgens goed koopmans-
gebruik dienen afgeschreven, wanneer men al
thans niet met de R. V, S. van meening is, dat
„de beurskoers als waardemeter voor beleggin
gen op langen termijn absoluut ongeschikt is."
Wat hier ook van zij, de directie der R. V. S.
schrijft ter geruststelling in leder geval:
„Vast staat echter, dat wy in staat
zijn alle boekverliezen tot op de beurskoer
sen af te schryven en dat daarna nog een
aanmerkelijk bedrag aan axtra-reserve» zal
overblijven."
Inderdaad een verheugefid getuigenis!
Ook de Nationale klaagt, dat zoowel aandee-
len als obligaties zijn gedaald, zoodat ook bij
haar een belangrijke afschrijving op effecten
zal moeten plaats vinden. De Nationale kan
echter ook getuigen, clat de afschrijvingen heel
wat lager zullen zijn dan de totale extra-reser
ves; die kunnen daarna nog gemakkelijk meer
dere afschrijvingen opvangen, meent zij er nog
met 'n zekeren trots aan te kunnen toevoegen.
Wij weten niet, en niemand zal zulks op het
oogenblik nog wel geheel nauwkeurig weten,
hoe men de zeer rekbare woorden „aanmerke
lijk" en „belangryk" moet opvatten. Daarvoor
zal men het jaarverslag over 1931 moeten af
wachten, en dit zal helaas nog wel minstens
vijf maanden op zich laiten wachten.
Uit een opsomming van de voornaamst©
recapitulatie-posten blijkt zonneklaar, dat er
met de „beleggingspolitiek" op het oogenblik
groote boekverliezen te reglstreeren vallen.
Wij mogen voor het oogenblik de toekomst
is onzekerder dan ooit dan ook blij zijn,
dat het grootste gedeelte der Nederlandsche
levensverzekeringmaatschappijen een vrij con
servatieve politiek bij haar belegging gevolgd,
heeft, waarhij het risico weliswaar niet zoo
„verdeeld" werd, maar waar het noodlott!)
wilde, dat niet zóóveel verliezen op de eerste
plaats op aandeelen maar ook op obligaties
zijn geleden. Het is achteraf natuurlijk voor
een buitenstaander gemakkelijk critiek uit te
oefenen, dat een bepaald fonds, dat thans „mis"
is niet gekocht liad moeten worden. Dit kan
bnze bedoeling te dezer plaatse niet zijn, boe-
wel niet ontkend kan worden, dat wij verschil
lende fondsen in de jaarverslagen aantreffen,
waarvan het risico-element reeds jaren lang
te groot is voor -een verzekeringniaatschappij.
Wij willen zelfs zoover gaan de zgn. actieve
beleggingspolitiek voor levensverzekering
maatschappijen te verdedigen zooals wij
vroeger herhaaldelijk gedaan hebben doch
onder het zeer groote „maar", dat zij dan zoo
wel „qnantitaticf als qualitatief' uitermate
voorzichtig en deskundig moet worden toege
past. Met het oog op de hieraan verbonden
moeilijkheden zijn de meeste maatschappijen
er in Nederland - in tegenstelling met b.v,
Engeland zooals wij vroeger uitvoerig hebben
aangetoond dan ook voor teruggeschrokken.
De voornaamste uitzondering vormen de R. V,
9. en de Nationale. Bij deze maatschappijen
maakt het effectenbezit dan ook een veel groo
ter percentage van de totale activa uit dan bij
de andere maatschappijen.
Bij de R. V. S. blijft percentsgewijs bet ef
fectenbezit, dus ver boven het gemiddelde in
Nederland t.o.v. de totale activa, bij de Natio
nale blijft het er beneden, hoewel het totale»
bedrag veel grooter is. i
