De geschiedenis van den auto
IN DEN HOEK.
Journalistiek in Japan
'mÊm
DONDERDAG 14 JANUARI 1932
ONZE TUINBOUWEXPORT NAAR
ENGELAND.
Audiëntie bij den minister van
Binnenl. Zaken en Landbouw.
ALLEMAAL EENDER
NIEUWE RIJKSWEGENCOMMISSIE
De commissaris der Koningin in
Noord-Brabant voorzitter.
Opheffing van de twee bestaande
commissies.
PSEUDO WITBAND CHAUFFEURS.
HOE EEN CHEVROLET EEN
WITBAND WERD.
UIT DE TEXTIEL-INDUSTRIE.
WIE ZIJN NEUS SCHENDT....
WORSTELING MET DE LISTEN EN LAGEN DER TECHNIEK
VOETBAL IN HET BUITENLAND.
Herplaatst Wegens misstelling
TE BOEDAPEST.
MSI
Invoerverbod voor aardappelen en
groenten uit Frankrijk nood
zakelijk geacht.
De oommissie, welke in de op 2 Januari jl.
op het Centraal Bureau der Tuinbouwveilin
gen te 's-Gravenbage gehouden vergadering
van kweekers en exporteurs werd benoemd in
verband met de maatregelen der Engelsche re-
geering inzake den invoer van tuinbouwproduc
ten, i» gisterio door ien Minister van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw, Jhr. mr. Ch.
Ruys de Beerenbrouck, in audiëntie ontvangen.
Zij heeft den Minister een uitvoerige uiteen
zetting gegeven van de moeilijkheden, welke
de export van onze groenten, fruit en afgesne
den tulpen naar Engeland ondervindt tenge
volge van de onlangs door de Engelsche regee
ring vastgestelde invoerrechten. In het bijzon
der heeft zij de aandacht van den Minister ge
vestigd op het feit, dat eenige Nederlandsche
tuinbouwproducten ernstiger worden getroffen
dan diezelfde producten, uit andere landen af
komstig.
Ten tweede heeft de commissie den Minis
ter gewezen op de buitengewone beteekenis
van het Engelsche invoerverbod voor Fransche
groenten en aardappelen met het oog op het
in Engeland binnendringen van den Colorado
kever. De daardoor in zeer ernstige moeilijk
heden geraakte Fransche tuinbouw zal onge
twijfeld pogingen aanwenden om zijn produc
ten via andere landen naar Engeland te ex
porteeren. Wat het gevolg is indien dit via ons
land geschiedt, heeft onze export van versch
vleeseh ondervonden. Deze export werd name
lijk eenige jaren geleden door een Engelsch
invoerverbod totaal vernietigd. De veiligstelling
van den Nederlandschen tuinbouwexport naar
Engeland is dan ook alleen verzekerd, indien
ook de Nederlandsche regeering gelijktijdig
eenzelfden maatregel uitvaardigt, als Engeland
thans heeft genomen.
De commissie mocht van den Minister de toe
zegging ontvangen, dat hij de door de commis
sie aangegeven punten in ernstige overweging
zou nemen.
Naar aanleiding van een boek van een Rot-
terdamsch geneesheer over de toestanden in
zijn stad op het punt van het bevolkingsvraag-
stuk slaakten sommigen als een zucht van ver
lichting: De menschen zijn allemaal eender!
Dit schijnt toch maar onverdacht getuigenis
van een vrij algemeen gevoelen niet overal
aldus te zijn.
In de openingsrede van de negende alge-
meene vergadering van den katholieken onder
wijzersbond in Indië, in de Kerstdagen te
Semarang gehouden verklaarde de voorzitter:
Het is tegenwoordig al zoo ver gekomen,
dat een collega, bij de ontdekking dat je
nogal een talrijk huisgezin hebt, met tref
fende zekerheid zegt: „0, dan ben je zeker
Katholiek!"
Dat wijst op een sterk, algemeen geconsta
teerd verschil.
Naar wordt vernomen heeft de Minister van
Waterstaat op 13 dezer aan de voorzitters van
de Rijkscommissie voor de wegen en van de
Rijkscommissie van Overleg voor de Wegen-
verbetering medegedeeld, dat het zijn voor
nemen is de beide commissies op te heffen
en door een nieuwe oommissie te vervangen.
De Commissaris der Koningin in Noord Bra
bant mr. dr. A. B. G. M. van Rijckevorsel,
heeft zich bereid verklaard het voorzitterschap
te aanvaarden van de nieuwe commissie, waar
van de instelling binnenkort kan worden tege-
moetgezien.
De fabrikant met de pet op.
'n Conservenfabrikant te A'dam had dTie
reizigers in zijn dienst en ieder van deze drie
was in het comfortabele bezit van een keurigen
Chevrolet, waarmee des daags de klanten wer
den bezocht. Voor de meeste menschen is het
bezit van een auto een reden tot trots en som
tijds zelfs tot verwaandheid Niet aldus de drie
reizigers, die op een goeden dag het edelaardig
plan smeedden om in het vervolg hun wagens
niet alleen in dienst te stellen van den con
servenfabrikant maar dezen eveneens beschik
baar te houden voor de vermoeide menschfheid.
Gedurende eenige maanden bewezen de com-
mis-voyageurs hun liefdediensten aan 't publiek
waarvoor zij overigens nog een aardig duitje
opstreken, omdat de bedrijfsonkosten vanzelf
sprekend voor rekening kwamen van den fa
brikant, die niet anders vermoedde dan dat
zijn reizigers hun avonden in dolce-far-niente
sleten om den hulselijken aard.
Op een keer echter werd de fabrikant aan
gesproken door een zakenvriend, die belang
stellend informeerde waarom de drie reizigers
niet meer in zijn dienst waren. Voldeden de
menschen misschien niet of was de malaise in
het spel?
Eenigszins geraakt antwoordde de fabrikant
dat hij geen last had van de malaise, dat de
reizigers nog altijd best bevielen en dat hij
er niet over prakkizeerde om de menschen ge
daan te geven.
Maar toe komt het dan, dat ze zoo aan la
gerwal zijn geraakt? zei de zakenvriend. Als
ze 'n goede betrekking hebben hoeven ze des
avonds toch niet met 'n wltbandje te rijden!
En nu kreeg de fabrikant, een heel verhaal
te hooren over zijn personeel dat des avonds
witbend-taxi's bestuurde. De fabrikant deed
toen Iets, dat fabrikanten overigens slechts
zelden doen en dan nog alleen wanneer ze
in Zwitserland of 'n ander centrum van vreem.
delingenindustrio verblijven hij zette een pet
op en aldus vermomd stelde hij zich 's avonds
in de Amstelstraat op tegen het uur waarop
de theaters zouden uitloopen. En inderdaad, al
heel spoedig zag hij zijn eigen wagens in de
vermomming van witband taxi voorrijden. Hij
stapte op z'n eigen wagen toe en de chauffeur
was blijkbaar zoo in z'n nopjes over het feit
dat hij zoo spoedig een passagier had gevon.
den, dat hij niet eens bemerkte wie deze pas
sagier was.
Waar moet u naar toe, meneer? vroeg le
argeloos.
Als je me 'ns naar de fabriek bracht! zei
de fabrikant, die zich nu in z'n ware gedaante
vertoonde.
Wat er toen gebeurd is vermeldt de historie
niet, maar dat de drie witband-reizigers een
standje hebben gekregen, dat lang niet malsch
was, Iaat ziich raden.
TELEGRAFISCHE POSTWISSELS NAAR
SURINAME
De directeur-generaal der posterijen maakt
bekend, dat de gelegenheid is opengesteld tot
verzending van telegrafische postwissels naar
Suriname. Het maximum bedrag is vastgesteld
op 480 (S. Ct.I
Telegrafische postwissels naar Suriname zijn
toegelaten op den voet en tegen het tarief van
uitgestelde, van nacht- en van weekeindtele-
grammen.
De postwissels behooren in de Nederlandsche
taal te word dn gesteld.
REGi'ERINGSDESKUNDIGEN EXAMENS
VERPLEGING VAN ZENUWZIEKEN.
De Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw heeft aangewezen als Regeeringsdes-
kundigen voor het bywonen van de in 1932 af te
nemen examens tot verkryging van het diploma
voor de verpleging van zenuwzieken en krank
zinnigen (diploma B)H. J. Lubberman, 's-Gra-
venhage. aan wien de leiding en voor zooveel
noodig de regeling wordt opgedragendr. C.
Engelhard, Den Dolder; H. A. Gerritsen, Loos
duinen; dr. Th. Meinema, Loosduinen: P .J
Piebenga, Franeker; dr. Th. W. Polet., Eindhoven
Woensel; H. Sap, 'a-Gravenhagedr. H. J. M
Schade, Rosmalen; dr. C. W. Schetter, Zeist; dr.
F. J. Stuurman, Oegstgeest; C. E. Verselewel
de Witt Hamer, Noordwyk; dr. M. Westerdorp
- «t A, C, A, J, Wubbe, Vught,
De loonsherziening bij de R. K.
Vereen, van werkgevers.
In verband met onjuiste berichten in de pers
over de herziening van de loonen bij de leden
van de Ned. R.K. Vereen, van Werkgevers
in de textielnijverheid, deelt men ons nog
mede, dat generaal genomen de nieuwe rege
ling op het volgende neerkomt:
1- De in 1929 vastgestelde minimum-loonen
blijven voor de mannelijke arbeiders van 24
jaren en ouder gehandhaafd.
2. De minimum-loonen voor de vrouwelijke
arbeiders van 19 jaren en ouder worden met
5 pet verlaagd
3. De minimum-loonen voor de mannelijke
arbeiders beneden den leeftijd van 20 jaren en
de vrouwelijke arbeiders beneden den leeftijd
van 19 jaren worden met 7% pet. verlaagd.
4. De feitelijke loonen, die boven de vast
gestelde minima uitgaan worden in het alge
meen met 5 pet. verlaagd.
5. Voor de zg- gerationaliseerde arbeiders
vindt geen verlaging der loonen plaats.
Een vreemde mishandeling.
Een vreemd geval van mishandeling vroeg
gisteren de aandacht van de Amsterdamsche
rechtbank. Een 25-jarige havenarbeider n.l.
stond terecht wegens mishandeling van een
zijn familieleden. In het heetst van den strijd
heet hij den ander In zijn neus.... de rechter-
neusvieugel en het topje bleven op het slagveld
achter.
De man met het geschonden gezicht vertelde
een ietwat onsamenhangend verhaal van twist
en tweedracht, van scheldpartijen en uPda
gingen, waarvan het slot was, dat hij en verd
over de straat rolden. Op een gegeven oogen
blik lag verd. onder ep wist hij niets beters
te doen dan in den nèus van zijn belager te
happen. Het bleek echter, dat de oorspronkelijke
goede verstandhouding tusechen de twee vech
tersbazen nu weer was hersteld.
De Officier van Justitie Mr. Kits eischte
twee weken gevangenisstraf. De verdediger Mr.
P. van 't Hof Sfolk merkte op, dat wat een
vechtpartij in de huurt van de Lindenstraat
is, het zout in het eten is voor ons. Naar Pl.'s
meening hadden beide vechtenden hier schuld
Ongelukkig voor voor den verd. heeft de tegen
partij het eerst een klacht ingediend. Pi. vroeg
een voorwaardelijke veroordeeling.
De rechtbank zal 27 Januari vonnis wijzen
INZINKING NA EEN GEWELDIGEN
OPBLOEI
BRANDSTICHTING.
Gisternacht brak in heit café van mej. de
wed. V. op den Fellenoord te Eindhoven brand
uit. De brandweer vond de omstandigheden
verdacht en drong het perceel binnen. Het
bleek toen, dat er op drie plaatsen te gelijk
een begin van brand was,
Op de trap lagen kranten in olie gedrenkt,
een potje olie stond erbij Voorts brandde het
boveo, op een slaapkamer ondeT het bed en nog
op een derde plaats. De bewoners waren afwe
zig, terwijl alle ramen openstonden. Zij ontken
den iets van den brand te weten.
De brandweer was er tijdig genoeg bij om
het vuur te kunnen beperken tot het uitbran
den van een kamer.
De recherche zal thans de zaak verder uit
zoeken.
Wanneer men iemand, die uit een andere
groote stad komend, Berlijn bezoekt, met de
vraag lastig valt, wat hem in de Duitsche
metropool het meeste treft, dan krijgt men tien
tegen één tot bescheid, dat het gebrek aan
auto's hem het eerst in het oog sprong. Nog
maar luttel jaren geleden reed er nauwelijks
een enkele auto door de Beriijnsche straten
heen. De oorlog had ze allemaal opgeëischt
en terwijl de overblijfselen ervan op de velden
van Vlaanderen lagen te roesten, konden de
kinderen ongedeerd hun tollen en hun hoe
pels laten draaien op de Via Triumphalis van
de stad aan de Spree.
Toen kwam na de inflatie de geweldige op
bloei van het geknakte menschelijk bestaan en
in een ommezien tijds zaten de straten van
Berlijn tamelijk vol met auto's en erg vol met
chauffeurs, die hun vak niet verstaan. En nu,
nu de inzinking zich weer gemeld heeft, be-
gint de auto om zoo te zeggen voor de tweede
maal uit het Berlijnsche stratenbeeld te ver
dwijnen. Eenige tienduizenden bezitters van
een wagen hebben uitgerekend, dat zij een paar
honderd mark aan belasting besparen, wanneer
zij hun karretje gedurende de wintermaanden
maar op stal laten staan en op grond van
die berekeningen hebben zij het politiestempel
van hun nummerborden laten wegkrabben. Zij
hoeven nu geen belasting meer te betalen,
maar zij mogen natuurlijk ook niet rijden en
aldus is er een groote rust in het straten-
verkeer ingetreden. Kon de politie er toe be
sluiten de taxi-chauffeurs het zeer hinderlijk
rondsluipen op buit te verbieden, dan zou er
eigenlijk heelemaal geen verkeer in Berlijn
meer zijn.
Deze baisse zal wel weer overwonnen wor
den, want de auto heeft al verscheidene tegen
slagen moedig het hoofd geboden. Wanneer
men alles gelooven mag, wat de menschen el
kaar onderling op de mouw probeeren te spel
den, dan hebben er al duizend jaar geleden in
China rondgereden. Deze wagens hadden als
drijfkracht natuurlijk geen motoren, maar zei
len en toen ze een beetje rond gelaveerd had
den, trad een groote baisse in, die voortduur
de tot Simon Steven den zeilwagen op het Hol-
landsche strand even galvaniseerde. Maar de
Chineezen van Europa hadden met hun vernuf
tigheid al even weinig succes als hun copieën
in Azië en, ziet men van de zeilsleden af, dan
heerscht tot op den dag van heden de dood
in den pot in deze branche van het auto
verkeer.
Maar vóór Simon Steven geboren was, had
de beroemde Leonard da Vinei al een auto uit
gevonden en samengesteld en vijf en twintig
jaar later maakte 'Dürer prentjes van een wa
gen, die zich zonder menschelijke of dierlijke
krachten voortbeweegt. In 15S9 betaalde de
vroedschap van Antwerpen vier pond Vlaamsch
aan den heer Gilles de Bom vanwege zijn uit
vinding van een auto en een beetje later wordt
ook Engeland wakker en werpt op zijn beurt
een auto onder de menschen, welke in die da
gen nog verstandig genoeg waren heelemaal
geen behoefte voor zulk een brutaal instrument
te koesteren.
In 1639 kocht de kroonprins Karei Gustaaf
van Zweden van een Neurenbergschen horloge
maker een wagen, die zich met behulp van een
uurwerk kon voortbewegen en betaalde daar
voor den prijs van' 500 daalders. Dat was veel
geld voor die dagen, maar het wagentje liep
dan ook met een snelheid van 2000 schreden
in het uur. Later vond de lamme horlogemaker
Forffler in Altdorf een driewieler uit, die ook
al met een uurwerk voorzien was en met be
hulp waarvan het hem mogelijk was zich in
zijn negorij te verplaatsen. Maar de ware
Schwung wilde in de autobusiness toch maar
geen intree doen en de baisse begon een zeer
ernstig aanzien te krijgen, toen de stoomma
chine uitgevonden werd en de vernuftelingen
van den dag hun aandacht bijna heelemaal
samentrokken op locomotieven en op rails. Af
en toe deden ze echter toch wel eens een uit
val op belendend gebied en zelfs al in 1770
liet de Fransche minister van oorlog door zijn
landgenoot Cougnot een wagen houwen, die
met behulp van stoom voort te bewegen was.
In Londen reed in 1825 de eerste auto-taxi
al door de straten heen en in 1827 werd daar
ter stede bereids de eerste auto-omnibus met
zitplaatsen voor 16 passagiers van stapel ge
laten. In hetzelfde jaar waarin onze betreu
renswaardige ruzie met de Zuidelijke Neder
landers in lichte laaie uitbrak, opende mr.
Dauce een geregelden postdienst met stoom
wagens tusschen Cheltenham en Gloucester en
nog twee jaar later werd een andere lijn van
Londen heelemaal naar Birmingham in dienst
gesteld. De boeren wilden van die stoomspu-
wers echter niet veel weten en waren dus erg
royaal met het strooien van rotsblokken op
den weg, een voorbeeld, dat in later jaren nog
veel en allerwegen navolging zou vinden.
Intusschen begon het voorgevoel toch door
te dringen, dat de explosiemotor het ding van
de toekomst was en hieraan werd volle dertig
jaar met taaie volharding door talrijke knappe
menschen geknutseld tot het in 1868 aan den
Weenschen mechanicus Marcus lukte, een
wagen te bouwen met een benzinemotor als
drijfkracht erin.
De wettenmakers hebben zich allang met
het probleem van het verkeer bezag gehouden,
toen het probleem nog niet eens bestond. In
1804 ramde een auto van Trevithick een tuin
muur in elkaar en om de schadevergoeding
vast te stellen werd hiervan protocol genomen
en daarmede was de eerste aangelegenheid van
dien aard in de wereld gezet.
In 1831 had het eerste auto-ongeluk, dooT
moedwilligheid veroorzaakt, plaats. Het was
aan steenen te danken dooi de bevolking op
haar landwegen gestrooid ten einde haar af
keer van de nieuwe dingen te markeeren.
In 1865 werd reeds de eerste autowet uit
gevaardigd. Het Engelsche parlement broedde
het ding uit en het schreef o.a. voor, dat de
maximumsnelheid van een auto in de stad 2,
en buiten 4 mijl zou bedragen. Per uur wel
te verstaan! Bovendien moest vijftig meter
vóór eiken auto een vent met een rood vlag
getje loopen om de Vietoriaansche burgers van
de komende gevaren op de hoogte te stellen.
Nog een beetje later gingen Frankrijk en
Duitschland een edelen wedstrijd aan, wie den
auto uit zou vinden c.q. wie tot hare ontwik
keling het meeste bij aou dragen. In 1883
kreeg Daimler zijn eerste patent in handen
en twee jaar later gewerd hem het patent voor
„Fahrzeuge mit Gas bzw. Petroleumkraftsma-
chinen". En op 29 Januari 1S86 kreeg een
andere groote in de autobranche, Karei Benz,
zijn patent voor een „Benzin Ki aftwagen".
Wat Holland betreft, deed de auto daar te
lande zijn intree door de portefeuilles van de
leesgezelschappen. Elk nummer van de toen
zoo en vogue zijnde Fliegende Blatter verscheen
met een reclameplaatje, waarop een mijnheer
met een rond dopje op het hoofd, in een auto
afgebeeld stond, maar de voorzichtige Hollan
ders waren een beetje achterdochtig en dach
ten aan trucs en wilden heelemaal niet geloo
ven, dat dat wagentje zonder paarden een
maal de vijf deelen van de aarde veroveren
zou. Maar wij kregen toch een echt proefje
van de beteekenis van den auto in het jaar
1900, toen er een groote wedstrijd Amsterdam-
Parijs gehouden werd. Men kreeg toen in eén
enkelen dag meer auto's te zien dan in zijn
gansche voorafgaande leven en stichtend was
het schouwspel bovendien ook. Wie zich op
dien gedenkwaardigen dag b.v, te Arnhem aan
den Amsterdamschenweg bevond, zal zich nog
herinneren hoeveel moeite sommige wagens
hadden het Veluwsche gebergte te bestijgen en
hoezeer sommige kolenwagens met een enkel
paard ervoor de astmatisch kuchende wereld
wonderen voorbijjoegen.
Het autorennen was in dat jaar 1900 nog
maar zes jaar oud en waarschijnlijk was de
raid Amsterdam—Parijs de eerste van dien
aard, welke de grenzen van een land over
schreed. Maar in 1894 was de eerste inter-
afttionaie wedstrijd toch al In scène gezet en
deze had plaats tusschen Parijs en Rouen. Het
was een Daimlerwagen, die bij deze gelegenheid
de eerste prijs weghaalde, hetgeen men gaarne
gelooft wanneer men verneemt, dat dit vehikel
tijdens den wedstrijd een doorsnee snelheid
van niet minder dan twintig en drie kwart
K.M- *n hst uur ontwikkelde.
Gelijk gezegd kreeg Benz zijn eerste patent
in 1886 maar in 1889 ving de toen zes en
twintigjarige fietsreparateur Ford een worste
ling met de listen en lagen dei' techniek aan
en deze resulteerde daarin dat hij in 1893 met
de eerste Fordautomobiel door de straten van
Detroit heen reed met ecne snelheid van niet
minder dan 40 K.M. in het uur. Schier tegelij
kertijd lanceerde Daimler zijn eerste auto-
droechke op het vasteland van Europa en deze
heeft in Canstadt rondgereden.
Frankrijk was het eerste land, dat tot stich
ting van een automobielclub overging. Zooals
bekend, werd dit lichaam, dat een groot pres
tige wist te veroveren, langen tijd door den
heer baron van Zuylen van Nyevelt gepresi
deerd. Het werd in 1895 geboren en pas een
jaar later deed de eerste auto zijn intree in
deze wereld, welke zoo gebouwd was, dat de
motor aan den voorkant zat. Nog twee jaar
moesten de automobilisten wachten vóór zij
luchtbanden kregen. Deze lieten in den beginne
nog al wat te wenschen over en aldus kwam
de jonge Fokker, nog vóór hij aan vliegmachi
nes begon, op de gedachte autobanden te fabri
ceeren, die een speldeprik verdragen konden.
Op 19 November 1905, dus maar negen jaar
vóór den oorlog, die nu al weer zooveel meer
jaren achter ons ligt, kreeg Berlijn zijn eerste
auto-sneldienst en wel in den vorm van een
omnibus, die van de Hallesclie Poort naar de
Chaussêstrasse reed. Op den inwijdingsdag
namen 3900 dapperen in liet vehikel plaats, dat
dus over succes niet te klagen had. Het reed
den afstand in 24 minuten, terwijl de paarden-
omnibus er 33 minuten voor noodig had. Einde
1905 reden er in Berlijn al 8000 autodrosehken
rond en het typeert den tijd wel, dat we nu
weer op ongeveer hetzelfde cijfer terechtgeko
men zijn. Maar in 1905 was er onder deze
droschken slechts één met een benzinemotor.
Grepen uit de kinderjaren
LEVENDIGE ILLUSTRATIES VAN
TRAGISCHE TAFEREELEN
Zoowel als overal elders in de geheele we
reld le de pers in Japan een geweldige macht
geworden en de oorsprong der nieuwsbladen
dateert er reeds van zeer vroege tijden. De
Chineezen roemen op het bezit van het oudst
bestaande Nieuwsblad der wereld, hun Me
tropoli taansche Courant (de Kin Pao) die te
Peking wordt uitgegeven en ruim 400 jaren
oud is, doch ook Japan kan zich op een jour
nalistieke geschiedenis beroemen waarvoor
het zich niet behoeft te schamen, immers deze
dagteekent reeds van het begin der zeven
tiende eeuw.
Lang voor de afsluitdeuren van Japan door
de Westersche naties waren opengebroken,
hadden de Japanners een middel uitgedacht,
waardoor zij in aanraking bleven met loopen-
de gebeurtenissen en nieuws. De nieuwsbladen
in die dagen waren ruw opgesteld, terwijl zij
afgedrukt werden van houten blokken, die
in haast, voor elk nummer aangekocht werden.
Zij waren schaarsch aan nieuws, slordig van
vorm en bovenal zeer onregelmatig in het ver
schijnen, daar er absoluut geen vaste datum
of tijd was waarop zij moesten uitkomen. Ook
werden zy niet door een bepaalden en vasten
uitgever uitgegeven. Iedereen, wie ook, kon ze
uitgeven en op welk tijdstip men verkoos.
Men noemde deze bladen „Jomioeri" hetgeen
vertaald beteekent: verkocht bij rondven
ting.
De oudste van deze bladen, welke bewaard
zijn gebleven in de archieven van de vorste
lijke familie, dragen den datum van het aller
eerste begin van de zeventiende eeuw en be
vatten zeer levendige Illustraties van som
mige der tragische tafereelen van den val van
het vermaarde kasteel van Osaka, tydens den
oorlog, die de difinitieve vestiging van de
Hogoen-dynastie van Tokoegawa voltooide.
Het is zeer wel mogelijk, dat er zelfs vóór dien
tijd iets bestond wat overeenkwam met een
jomioeri, doch indien dat zoo is, heeft de ge
schiedenis er in het geheel geen melding van
gemaakt. Er is dus geen enkele geldige reden
om den oorsprong der Japansohe journalis
tiek verder dan tot het begin der zeventiende
eeuw terug te brengen.
Deze vroegere nieuwsbladen evenwel deden
zelfs in den bloeitijd van hun voorspoed geen
pogingen om hunne lezers door middel v&Q
hunne hoofdartikelen op te voeden; zij stel
den zich tevreden met uitsluitend nieuws te
geven. Zelfs in die vroege dagen was er, pre
cies als thans, reeds een wedloop in yet ver
zamelen van nieuws en te vroegtijdige „ver
nuftige anticipatie" van gebeurtenissen leidde
ode toen reeds tot de bekendmaking van
onjuist nieuws. Doch ook in de nieuwsbladen-
bureaux in die vroege tijden liet men geen
tijd verloren gaan om met belangrijk nieuws
toch maar zoo snel mogelyk de straat op te
gaan. Welbekend is de geschiedenis van den
onsterfelijken roem der zeven-en-veertig rón-
ins van Ako, die na jaren van hoogst pijnlijken
en hekllvaftlgen stryd er ten slotte in slaagden
den dood van tiun geliefclon hoer do wreken.
in het begin van het jaar 1703. De geschiede-
TJALKSCHIP BINNENGEBRACHT
Gistermorgen is door de sleepboot Antonie
III te Enkhuizen binnengebracht het tjalk
schip „Ideaal" geladen met trottoirbanden en
komende van De Steeg (Geld.) met bestem
ming Enkhulzen.
Tengevolge van den Zuid*Westen-storm wa
ren de*zeilen van de „Ideaal" gescheurd, waar
door het schip hulpeloos ronddreef en de schip,
per S. van Asperen genoodzaakt was in volle
zee te ankeren.
DRIE GESLACHTEN
In de dagem van de trekschuit
Rookte men een Goudsehe pijp
Droeg een zwart-fluweei colotje
En pantoffeltjes van trijp
Twee verzorgde bakkebaarden
En een stijve hooge boord
Teekenden het tijdskarakteir,
Rustig, kalm en onverstoord,
In de dagen vam de spoortrein
Rookte leder een sigaar
Droeg een blauw of bruin colbertje
En een schoeisel zwart en zwaar.
Knervels met gedraaide punten
Lage boord, papieren front
Teekenden het tijds-karakter.
Werkzaam, krachtig, eerlijk, rond.
In de dagen van de auto
Rookt men graag de sigaret,
Draagt sterk-getailleerde pakken
Bruine schoenen, keurig net.
Baardelooze aangezichten
Slappe boord, gekleurde das
Teekenen net tijds-karakter,
Maar... mijn pen zegt juist:
ik pas!'
AKO.
Hoe geheel andera is het competitie-verloop in
Spanje dan ten onzent. Hier tracht men in het
winterseizoen zooveel mogelyk ,,op te schieten"
en laat dan in het voorjaar de clubs zooveel
mogelyk vry voor het spelen van oefenwedstry-
den enz In Spanje genieten aanvankelyk friendly
games den voorrang en slechts van tyd tot tyd
reserveert men een Zondag voor de competltie-
wedstryden. Het resultaat is dat men eerst 6
wedstryden speelde voor de hoofdklasse, waar
voor de stand luidt:
gesp. gew. gel. verl. doelp. pnt.
Athletic Bilbao 5 3 2 0 124 8
Madrid 5 2 3 0 115 7
Barcelona 5 3 11 128 7
Arenas 5 2 2 1 11-10 6
Ponostia 5 3 0 2 16— 6 4
R. Santander 5 2 1 2 911 8
Espanol 4 2 0 2 87 4
Valencia 5 1 2 2 712 4
Union Irun 5 0 1 4 520 1
Dep. Alavé® 4 0 0 4 412 0
ln Duitschland trokken ln de eerste plaats de
wedstrijden voor den D(eutschen) F(ussbaii)
B(und)-beker de aandacht. Dat la de vroegere
„Kronprinzen-Pokal" waarvoor de vertegenwoor
digende ploegen van de verschillende bonden, die
tezamen den Duitschen Voetbalbond vormen,
telken jaren uitkomen. Een verrassend groote
overwinning behaalde Zuid-Duitschland op Bran
denburg (Beriyn) n.l. met 81 en Noord-Duitsch-
land klopte Zuid-Oost-Duitschland (Saksen enz.)
met 3—2. Dit waren de halve eindstryden, zoodat
Noord en Zuid in den eindstryd komen.
Ter leniging van den alom heerschenden nood
werden in het geheele la.nd z.g.n. liefdadigheids-
wedstryden gehouden, hier en daar ook tegen
buitenlanders. We noteeren daarby zoowaar een
paar nederlagen van Weensche voetballers. Zoo
verloor de W.A.C. met 2—1 te MUncben van
Bayern en Admira kreeg van een gecombineerde
ploeg van Nürnberg Fürth (de oude Duitsche
Hockburg!) met 4—3 klop. Maar natuurlyk deel
den de Centraal-Europeesche P''0fs °ok klappen
uit: Stedelyk elftal van Karlsruhe—Austria
Weenen 2—3' Stedelyk elftal van Mannheim—
Veulens (Boedapest) 2—3: Germania (Brötzm-
gen)— Austria 2—3; Stedelyk elftal van Kassei
Ferencvaros (Boedapest) 0—7; Stedelyk elftal
van Beriyn—Ujpest 1—4. Vooral Ferencvaros en
Ujpest maakten een zeer sterken Indruk. Die
teams zjjn trouwens ook veel sterker dan de
Veulens en met Sparta en Slavia uit Praag,
W.A.C. en First Vienna en enkele leidende Itali-
aansche ploegen vormen zy wel de fine fleur
van het Europeesche voetbal.
In Italië is de competitie in de hoofdklasse
weer hérv :xt en r.oteeren wo da volgende resul
taten
Ambrosiana—Lazio 20; BresciaJuventus
nis vermeldt, dat er bij deze gelegenheid een j o4Torino—Milan 0—0; Bologna—Alessandria
o 1. D„„4 Unrunlli 1 A Tpipstina
geheel gedrukte beschrijving dezer tragische
gebeurtenis, binnen enkele uren in de straten
van Jedo (Tokio) rondgevent werd. De gebrek.
kig>e verkeersmiddelen en den primitieven toe
stand der hulpmiddelen, destijds in gebruik
om nieuws te verzamelen en uit te geven in
aanmerking genomen, is dit feit kenschetsend
'voor den ondernemingsgeest dezer arme, veel
belasterde verschaffers van nieuws in die
dagen.
Deze vroegere nieuwsbladen kwamen alleen
uit in de groote steden als Tokio, Osata en
Kioto. Menschen, die niet zoo gelukkig waren
om in een dezer steden te wonen moesten op
nieuws wachten, tot vrienden hun de bladen
konden toezenden. Er bestond een stelsel van
postbezorging, dat zeer vlug kon werken, wan
neer er dringende openbare nood was. Do°r
verschillende snelvoetige boden, die korte a^
standen van station tot station aflegden,
BOERDERIJ AFGEBRAND.
Gisterenavond ongeveer half negen is de
kapitale boerderij van J. R. de Koning te Wal-
derveen (gem. Ede) door onbekende oorzaak
tot den grond toe afgebrand. Aangezien de be
woners afwezig waren, kon niets gered wor
den. De brandweer uit Lunteren kon niets te
gen de vuurzee uitrichten en bepaalde zich in
hoofdzaak ertoe, de belendende perceelen te
behouden. Daar reeds een drietal branden in
zeer korten tijd onder Lunteren voorkwamen,
waarvan de oorzaak aan kwaadwilligheid moest
worden toegeschreven, heerscht er groote onge
rustheid onder de buitenbewoners. De politie
onderzoekt de zaak nauwkeurig.
DE GRILLIGE STEENVQJOUiN in den Coxgrot in Someraat (Ju*) ajju #ea attractie
jrooar daa towriat.
wer
den de postzakken soms meer dan 200 mijlen
ver in vierentwintig uren overgebracht.
In Japan was de boekdrukkunst ongeveer
5 eeuwen vóór de Restauratie. das K0™9 reeks
liet midden der veertiende eeuw, '''.end en
toentertijd waren er duizenden weken, die
niet beweegbare typen, gediu^ werden. Er
waren echter vele onvolmaaktheden in deze
beweegbare typen en de voortbrengselen van
den druk kwetsten de artistieke gevoelens van
het Japansche volk en hielden zoodoende in
hooge mate hun popHair worden tegen.
Behalve de Jomioeri-bladen, welke van par.
tioulieren uitgin^n. gaf de feodale Tokoega.
wa-regeerins. een courant uit, Gosata-Joeki
geheeten, waarvan exemplaren werden uitge
deeld aan ambtenaren en enkele andere be
voorrechte personen. Ze kwam dagelijks uit,
behalve op feestdagen en geleek daardoor meer
4 p een modern nieuwsblad dan de Jomioeri.
Zij bevatte echter slechts officieele benoemin
gen, bekendmakingen en hofnieuws. Het is
niet mogelijk nauwkeurig te zeggen wanneer
zij opgericht werd, maar men neemt algemeen
aan, dat zij bijna even oud was als de dynastie
waaronder zij bloeide. Zij was de voor-
Eangster van de Dado-Kwan-Nissjl, welke uit
kwam onmiddellijk na de restauratie in 1868
van de latere Officieele Courant, het Staats-
blad, van tegenwoordig.
Nadat Japan voor het buitenlandsch ver
keer geopend was, in de laatste dagen van het
Sjogoenaat, werden direct een dertigtal
nieuwsbladen te Tokio en Jokohama opgericht,
waaronder enkele door Japanners uitgegeven
werden met medewerking van ln Japan ver
blijvende vreemdelingen, doch het meerendeel
was onder Japansche redactie.
In 1868 kwam het eersto nieuwsblad, dat
den naam verdient, bekend als de Tsjoegai
Sjimboen, in Tokio uit. Het was een week
blad, eerst met houten blokken en later met
beweegbare typen gedrukt. Dit blad werd uit
gegeven door Sjoenzo Janagawa, een bekend
geleerde uit die dagen. In tegenstelling met
de Jomioeri vergenoegde het zich met de ne
derige rol van eenvoudig nieuws bekend te
maken; het was eerzuchtig genoeg om redac
tie-artikelen over actueele onderwerpen te
laten drukken. De inhoud van zijn tien blad
zijden was zeer aJledaagsch vergeleken bij de
huidige Japansche nieuwsbladen.
Het eeirste dagblad van nieuwerwetach type
de Mainitsji, verscheen in 1871, eerst te Joke-
hama en later te Tokio. Spoedig werd di.
waagstuk gevolgd door andere zooals de
Nitsje-nitsji, de Hotsji, Nippon enz. on alras
was de Japansche pers even up-to-date als
onze Westersche pers en tegenwoordig wordt
er geen stadje met meer dan tienduizend in
woners meer gevonden, dat niet twee of meer
nieuwsbladen bezit.
3—1; Bari—Pro Vervelli 1—0; Trlestina—Casale
2—2; Pro Patria—Napoli 0—0; Modena—Fioren-
tina 11; RoraaGenova 6—0.
In Zwitserland vonden slechts weinige wed
stryden voor de competitie plaats, aangezien er
ook diverse friendly games en- enkele beker-
matohes plaats vonden. Zooals weet is de
le klasse daar in 2 groepen van 9 clubs ver
deeld. In de 2e groep veroverde Grasshoppers
de leiding door Carouge te Zurich met 10 te
slaan. Adam ws,s van de party doch blonk niet
byzonder uit. Hy spande zich niet byster in.
Biel is de grootste concurrent voor de Grasa-
hoopers. -
We vermelden nog dat Rapid uit Weenen (deze
club wil hier in den a.a. zomer wedstryden spe
len I) in Basel van het stedelyk elftal met 5—0
won, doch te Lausanne met 3—3 gelyk speelde
en dan is het toch werkelyk interessant de reis
lustig® plofg van Victoria-Zrzkov, die nog steeds
.en route" is. nog even te volgen. Deze trek
vogels zyn van Holland naar Zuid-Frankryk ge
trokken en van Zuid-Frankryk even op en neer
naar Elzas-Lotharingen, thans zyn ze weer aan
de Riviera waar zy Marseille en Nice even ge
makkelijk overwonnen als de Nederlandsche te
genstanders.
HET ONGELUK BIJ SCHREIBERHAU.
SCHREIBERHAU, 12 Januari. (V.D.) Een
der zwaargewonden bij hot ongeluk tijdens de
bobeleekampioenschappen, een dame, is in het
ziekenhuis aan de bekomein verwendingen
overleden.
BOEDAPEST, 13 Januari. (V.D.) De politie
arresteerde gisteren' 49 communisten die
sinds weken op groote schaal agitatie lebben
gevoerd voor een rooden dag op 13 Januari.
In door hen onder de werkloozen verspreide
pamfletten wordt gezegd, dat de werkloozen
op 13 Januari de straat op moeten gaan en de
burgerlijke maatschappij moeten aanvallen,
ook wanneer het tot bloedvergieten komt.
rnUUmMtMm
I- -
DE ZANGER BRAM VAN DER STAP hij <te
huldiging in Delft; hedenavond wordt bij
K'dam gehuldigd
