PIUS XI LIBERAAL
IJS BET KONWKR IJK VAN DE FILM.
DONDERDAG 7 APRIL 1932
eerste kamer.
JAARVERGADERING DER
PROPAGANDA FIDE.
De ingezamelde missiegelden
10 millioen lire minder.
COMMUNISTISCHE CELLEN AAN DE
HEMBRUG.
LIMBURGSCHE KLEIW AREN-
INDUSTRIE.
MGR. L. SCHRIJNEN t
Dr. J. TH. DE VISSER.
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN.
NATIONAAL CRISIS-COMITE.
DE NIEUWE ARBEIDSOVEREEN
KOMST.
LOONSVERLAGING TE UTRECHT.
VLAMOVEN-STRAATKLINKER-
FABRIEKEN.
HET conflict in de stroo-
CARTONINDUSTRIE.
PRIJSVERLAGING IN DE NOORDZEE-
BADPLAATSEN.
door de poorten VAN DE
STUDIO'S-
Bij Paramount. - Mariene Dietrich
filmt
IIL
t: SvJ
MÉJÊÊË
ft E» fc-fj
Mr. Joh. J. Belinfante heeft op de Alge
meens Vergadering van de Liberale Staats
partij „De Vrijheidsbond" te Leeuwarden
een rede gehouden over: „De Encycliek Qua-
dragesimo Anno" en de Liberale beginse
len".
De inhoud van deze rede moet wel voor
velen een groote verrassing geweest zijn
Niet echter voor hen, die weten, dat mr.
Belinfante op economisch en sociaalpolitiek
terrein slechts twee richtingen erkent: het
Liberalisme en het Socialisme. Daarom ont
kent hij ook. dat er zou bestaan een katho
lieke Staats- en Maatschappijleer. Wat de
katholieke schrijvers leeren, is volgens hem
ten deele Liberalisme, ten deele Socialisme.
Hij moest nu de Encycliek Quadragesimo
Ann0 heoordeelen. Omdat de Paus daarin
0p de meest onverbloemde wijze het So
cialisme veroordeelt, bleef er voor mr. Bel
infante geen keus over. Zoo kwam hij
a priori tot de gevolgtrekking, dat wat de
paus leert is - en eigenlijk ook niet anders
kan zijn dan Liberalisme.
Er bleef echter, zelfs voor hem, een groote
moeilijkheid over. Hij kon niet ontkennen,
dat in de Encycliek ook voorkomen „enkele
uitvallen tegen het liberalisme". Toch brengt
hem dit niet van zijn stuk, en hij verklaart
dit doodkalm aldus:
„Duidelijk Wijkt daarbij echter, dat de
Paus hier uitsluitend doelt op de leer der
staatsonthouding. Beze wordt door het mo
derne Nederlandsche liberalisme echter niet
gehuldigd. Wat de Paus daartegenover aan
prijst'.18 de politiek, welke door de tegen
woordige liberale partij, blijkens haar pro
gram gehuldigd wordt.. De liberalen van
thans willen welvaartspolitiek voeren; zij
willen, waar de onbeperkte individueels vrij
heid het algemeen belang schaadt, dit laat
ste doen praevaleerenzij wensohen ook so
ciale wetgeving, indien de economisch zwak
ken deze bescherming behoeven. Ook verder
in de Encycliek, waar de Paus het libera
lisme bestrijdt, heeft bij het over een libe
ralisme, dat althans hier te lande en in onzen
tijd niet bestaat, zoodat de Liberale Staats
partij ,,De Vrijheidsbond" zich deze critiek
op een hier te lande niet aanwezig libera-
lisme niet behoeft aan te trekken".
De fout in dit betoog is gemakkelijk te
ontdekken. Mr. Belinfante verwart met el
kaar het liberalisme als stelsel van Staats-
en Maatschappijleer, opgebouwd op het indi
vidualisme, met de practisch door liberalen
in ons land en in dezen tijd gevoerde poli
tiek. Zijn conclusie zou daarom alleen juist
zijn, wanneer hij de stelling aanvaardde,
dat de practische politiek der Nederland
sche liberalen niet meer is liberale politiek.
Maar wijst hij die stelling af en dat doet
hij natuurlijk dan vervalt daarmee ook
lijn geheele betoog.
Immers, dat de Paus verschillende op
merkingen maakt, waarmee een liberaal als
mr. Belinfante instemming kan betuigen,
bewijs»-niets. Er komen in deze zelfde En
cycliek ook verschillende passages voor, die
ongetwijfeld ^oor socialisten met instem
ming gelezen zijn. Maar evenmin als de
Paus hierom het Socialisme zou blijken aan
te hangen, Zou {jaarom bet Liberalisme
hebben aanvaard
Een feit is, (jat dg paug^ expresgjg verbis,
Let -i era isme evengoed als het Socialisme
veroordeelt en afwijst. Het ]ange betoog van
var' e an daaraan niets verande
ren.
Dat er sinds de h„
dagen van het oude,
extreme Liberalisme vele uk t w
6 'meralen zij het
als liberalen mconsequem
ders verklaarden van een VBr i
bovine- er. ver doorgevoerde
sociale .^e g1"g' t" at men daarom in
de Duitsche literatuur reedg de
tig jaren geleden al begon te
Jr ,.f spreken van
„Sociaal-Jiberalisme ter onderscheiding
van het oude, extreme Liberaiism T.
ons bekend. En wij erkennen zeifg' 13
dat deze sociaal-liberalen tot verschqf116'
practische conclusies kwamen, die wej 'enc'e
zelfs niets verschilden van de conclusies,
waartoe katholieken als von Ketteler, Man
ning, De Mun, Doutreloux, Schaepman,
kwamen. Maar dit feit bewijst niet, dat
deze Katholieken nu liberalen waren gewor
den, maar wel, dat deze liberalen het oude
principieele extreme liberalisme ontrouw
waren geworden. Ten onzent had een deel
hunner, onder aanvoering van Treub, Ker-
dijk, Drucker, Bos, dan ook den moed dit te
erkennen, en zij deden afstand van den
naam „liberaal
Tenslotte nog een opmerking over deze
zeker wel opmerkelijke redevoering.
Mr. Belinfante plaatst dit:
„Voor ons liberalen is dit resultaat van
een onbevangen, objectieve bestudeering van
de Encycliek verblijdend. Het blijkt immers,
dat de Paus aan onze zijde staat, wanneer
wij getrouw aan het klassieke woord: „wat
baten wetten zonder zeden?" opkomen tegen
bet streven om ter verbetering van de toe
standen de maatschappij te persen in een
wettelijk keurslijf van koude harde dwang-
he palingen, waardoor de geest der mensehen
niet verbeterd wordt en slechts schijnhervor-
mingen worden tot stand gebracht. Zelfs
een zoo onschuldig schijnend wetsontwerp
als dat tot instelling van bedrijfsraden wordt
door deze Encycliek allerminst gesanction-
neerd. Dit ontwerp, dat beoogt den bedrflfs-
vrede te dienen, wil zich immers niet bepa
len tot een erkenning van wat er aan be
drijfsorganisatie uit het bedrijfsleven mocht
zijn gegroeid, doch het wil aan bedrijven, die
naar 's Ministers oordeel daarvoor ,,rijp"
zijn, bedrijfsraden opleggen, waarin werk
gevers- en arbeiders-vertegenwoordigers
kunstmatig zijn bijeengebracht, zonder dat
voldoende waarborg aanwezig ie, dat de be
trokkenen inderdaad bezield zijn van een
geest van onderling vertrouwen en begeerte
tot vriendschappelijke samenwerking".
Wat mr. Belinfante hier van het ontwerp-
Bedrijfsradenwet zegt, is er glad naast. Als
er iets is, dat in de lijn van deze Encycliek
ligt, dan is 't het stelsel van publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie.
De redenaar zou zich óók niet geheel juist
uitgedrukt hebben, als hij gezegd had. dat
de Paus in zijn Encycliek verder gaat dan
Minister Verschuur in zijn wetsontwerp,
maar het zou er toch niet zóó ver naast ge
weest zijn.
Dat Minister Verschuur bedrijfsraden wil
„opleggen", ook als er geen waarborg is,
dat de betrokkenen dit werkelijk wenschen
wanneer het niet de zoo goedmoedige mr.
Joh. Belinfante was, die het zeide, dan zou
den wij deze bewering kwaadwillige ver
draaiing van de waarheid willen noemen.
Het wetsontwerp schept zelfs opzettelijk
de waarborgen, dat dit niet geschieden zal.
En het zou practisch alleen kunnen geschie
den, wanneer er aan het hoofd van het De
partement een Minister kwam te staan, die
thuis behoorde in een inrichting voor zwak
zinnigen. En dan nog zou het hem niet ge
lukken, want de organisaties blijven be
voegd, ook na instelling van een bedrijfs-
raad, haar medewerking te weigeren. Die
zwakzinnige Minister zou dus wel in zulk
een geval een bedrijfsraad in strijd met
de klaarblijkelijke bedoeling van den wet
gever kunnen instellen, maar zelfs tot
zijn zieke herrenen zou het spoedig doorge
drongen zijn, dat hij niets ter wereld had
gebracht dan een reuzeflater.
Hoewel 't wel 'duidelijk is, waarom mr.
Joh. Belinfante, deze rare opmerking ge
maakt heeft, zal hij achteraf misschien toch
wel tot de conclusie zijn gekomen, dat het
beter geweest zou zijn, wanneer hij haar
binnen het bolwerk zijner tanden hadde ge
houden.
ZUSTER EGBERTA. t
Te 's-Hertogenbosch is overleden de Eerw.
Zuster Maria Egberta (geboren te Beugen).
Van de 40 jaren van haar kloosterleven bracht
zij er 37 door in het ziekenhuis van St. Caro-
lus Borromaeus te 's-Hertogenbosch.
Men seint ons uit Rome d.d. 6 dezer:
Hedenavond opende kardinaal van Roesum
de jaarvergadering van den centralen raad der
Propaganda Fide, waarbij tegenwoordig waren
de in Rome resideerende leden en de natio
nale presidenten van 15 landen. Voor Neder
land waren aanwezig D.D.H.H.H.H. Mgr. Eras
en Mgr. Beokers. De kardinaal dankte de aan
wezigen voor hun volhardend -werk in deze
moeilijke tijden. Al waren de inkomsten tien
millioen minder, de ontplooide ijver was nog
grooter geweest dan voorheen en God moet dit
voor de toekomst zegenen. Steeds meer mis
sies worden opgericht en overal is de nood
groot. Dagelijks komen smeekbeden van mis
sionarissen binnen. Daarom moesten de aanwezi
gen beraadslagen om nieuwe wegen te vinden
voor hulpverleening. Ook Mgr. Salotti, voorzit
ter van den centralen raad, heette de aanwe
zigen welkom, bedankte de leden en hun naties
voor de opgebrachte missiegelden en felici
teerde daarna den algemeen secretaris mgr.
Drago met zijn benoeming tot bisschop en
dankte hem voor alles wat hij voor de propa
ganda gedaan Éèeft, waarna het werk der ver
gadering aanving.
Vergadering van Woensdag
6 A pril.
INDISCHE BEGROOTING.
De VOORZITTER deelt mjede, dat de Cen
trale Afdeelinig heeft besloten. Donderdag in
de afdeelingen te doen onderzoeken de Indische
Begrooting en de aanvallend© Indische begroo
ting.
DEFENSIE BEGROOTING.
Aan de orde is de stemming over de begroo
ting van Defensie. De begrooting wordt aan
genomen met 29 tegen 14 stemmen. Tegen
sociaal, en vrijiz. democraten.
Z. h. st. worden hierna aangenomen de
vestingbegrooting 1932 en de begrooting om
het Fonds ter verbetering van de Kust verbe
tering voor 1932.
Aan de orde is de begrooting der Artillerie,
inrichtingen 1932.
De MINISTER VAN DEFENSIE beant
woordt een vraag, in het eindverslag gedaan
naar aanleiding van de aanwezigheid van com
munistische cellen in de fabriek aan de Hem.
brug. Spreker heeft reeds eenige maanden
geleden een diepgaand onderzoek doen instel
len, dat nog niet is voltooid. Na afloop van
dit onderzoek zal de minister overwegen welke
maatregelen hdj moet nemen in verband met
de bereikte resultaten van het onderzoek.
De begrooting wordt z.h.s. aangenomen en
de vergadering gesloten.
DE WITTE PATERS VAN LAVIGERIE.
St. Charles 40 jaar.
Heden, 7 April, mochten de Witte Paters van
kardinaal Lavigerie het (eit vieren van nel
40-jarig bestaan van St. Charles te Boxtel. De
zoo juist ontvangen April-aflevering der Anna
len vertelt in verband met dit feit nog o. a.
„In 1892 was de opleiding van jonge mannen
tot Broeder-Missionaris nog het eenige doei
van Sint Charles.
In 1897 werd Sint Charles ook een school
waar studenten, die hun humaniora hebben
voleind, gedurende twee jaar worden onder
wezen in de philosophie om daarna te vertrek
ken naar het Noviciaat bij Algiers.
En nu, na veertig jaar vestiging in Boxtel
Van de ruim 200 Nederlandsche Broeders zijn
er eenlgen gestorven en anderen hebben zich
na volbrachte verplichting teruggetrokken. 129
Broeders die hun Missie-eed hebben gedaan,
zijn in Sint Charles als postulant gevormd
zoo ook de ruim 20 novicen thans in Algiers.
Van de 148 Nederlandsche priesters die de
Sociëteit telt, of beter gezegd heeft geteld,
want eenigen zijn reeds gestorven, zijn er meer
dan 80 te Sint Charles als philosoof geweest.
Voeg daarbij 7 novicen en 53 groot-seminaristen
thans in Carthago".
Overeenstemming tusschen werk
gevers en werknemers
bereikt.
Gistermorgen om 9 uur droeg de Hoogeerw.
Plebaan J. Brekelmans, in de Kathedrale Ba
siliek van St. Jan te 's Hertogenibosch, waar
van het priesterkoor in zwaren rouw was ge
huld, een plechtige H. Mis van Requiem op
voor de zielerust van Z. H. Exc. Mgr. L.
Schrijnen z.g„ met assistentie van den Eerw.
Heer A. Verhagen diaken, van het groot Se
minarie en kapelaan P. de Bree als subdia
ken. Het koor zong de Gregoriaansche gezan
gen.
De plechtigheid werd o.a. bijgewoond door
Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen, bisschop van
den Bosch en den vicaris-generaal mgr. F.
Hendrikx.
Te Venlo-
Gistermorgen is in die St. Marti nMiskerk
te Venlo, waar Mgr. L. Schrijnen gedoopt is,
de voorgeschreven plechtige H. Mis van Re
quiem opgedragen door den ZeerEerw. Heer
Deken J. van Oppen.
R. K. CHARITATIEVE VEREENIGING
VOOR GEESTELIJKE VOLKS
GEZONDHEID.
Op Zaterdagmiddag 11 Juni a.s. zal te
Utrecht de Charitatieve Vereeniging een alge-
meene vergadering houden, waarin prof. dr.
A. van Rooy uit Amsterdam van medisch stand
punt en prof. Salsmans S.J. uit Leuven van
moraal-theologisch standpunt het onderwerp
zullen behandelen: „Het geneeskundig onder
zoek vóór het huwelijk en geestelijke volks
gezondheid". Tijdstip waarop en plaats waar,
zullen nader worden bekend gemaakt. Reeds
nu kan men introductie voor deze belangrijke
lezingen aanvragen bij het secretariaat dr.
Kortenhorst, Vught (N.-Br.).
Naar men ons mededeelt, is dr. J. Th. de
Visser eenige dagen geleden opgenomen in het
Roode Kruis Ziekenhuis te 's Gravenhage tot
het ondergaan van een niet-gevaarlijke ope
ratie.
Proefritten op de lijn Leiden—Woerden
Utrecht.
In verband met de opyoering van de snel
heid van de treinen op het baanvak Leiden -
WoerdenUtrecht zijn dezer dagen volgens
het „Hbld." proefritten gehouden. Het traject
LaldenAlphen werd afgelegd in 13 minuten
Thans doet- een sneltrein er 16, een stoptrein
er 20 minuten over. Het traject Alphen—Bode-
graven werd afgelegd in 8 minuten (de cijfers
van thans zijn voor een sneltrein 10 min.,
voor een stoptrein 13 min).
Gedurende de maand Maart zijn ten behoe
ve van het Nationaal Crisis Comité de vol
gende bedragen gestort door leger en vloot:
giften landmacht 2679.85; giften zeemacht
470.14.
AUTOBUSDIENSTEN IN ZUIDHOLLAND
Gedep. Staten van Zuid-Holland hebben aan
Jac. Heemskerk te Vogelenzang vergunning
verleend tot het In werking brengen van een
auotibusdienst van Sassenhelm (St. Bernardus-
sti-ohting) over Pietgijzenbrug-Noordwijkerhont
(langs 's Gravendamschen weg en Gooiweg)
naar Noord wijk aan Zee (tramstation en omge
keerd.)
Gedeip. Staten hebben afgewezen een verzoek
van J. Wassing te Noordwijk om vergunning
tot het in werking brengen van een autobus
dienst van Noordwijk aan Zee over Pietgijzen-
burg. Voorhtout, Siaissemheim en Lisse naar
Hillegom en omgekeerd.
UIT HET VEENDERIJBEDRIJF.
In de veenderij van de Griendtsveen Maat
schappij te Amsterdamsche Veld, Nieuw-Am-
sterdam, is men heden aangevangen met
zwarte turf graven. De arbeiders hebben een
loonsverlaging van plm. 10 pet. aanvaard. De
hoeveelheid te graven turf is echer belangrijk
minder dan andere jaren tengevolge van den
verminderden afzet.
Op de Maandagavond gehouden conferentie
tusschen werkgevers en werknemers in de
Limburgsche kleiwaren-industrie, welke Dins
dag werd voortgezet en waarop tusschen-
voorstellen van de zijde der werknemers zijn
gedaan, is de nieuwe collectieve arbeids
overeenkomst tot stand gekomen oner de
volgende voorwaarden:
1. Het C.A. loopt tot 1 April 1933 met het
recht voor beide partijen tot opzegging op
31 Dec. 1932.
2. De maximum arbeidstijd blijft gehand
haafd op 50 uur per week met uitzondering
van eenige fabrieken waar 52% uur per week
zal gewerkt worden.
3. Een loonsverlaging wordt doorgevoerd
van 12 pCt. met een minimum-loon van 40
cent per uur. Daartegenover zullen de werk
gevers 2 pCt. van het loon in het kinder
toeslagfonds moeten storten in plaats van
1 pCt. en den kindertoeslag moeten brengen
op 1.per week van af het derde kind (tot
dusverre was dif 75 cent van af bet 4e kind).
4. Er zal een tarieven-commissie worden
samengesteld uit werkgevers en werknemers,
waarop beide partijen zich kunnen beroepen
wanneer er reden aanwezig is om tot loons-
wijziging over te gaan.
De lijn AmsterdamPurmerend van de
N. T. H. wordt geëlectrificeerd. Het mon-
teeren der masten in de Meeuwenlaan te
Amsterdam.
NOODTOESTAND IN DE LIMBURG
SCHE MIJNINDUSTRIE
Steeds meer „Feiertage"
Naar wij vernemen, moeit het als vrijwel
zeker worden geacht, dat tengevolge van de
crisis de Oranje Nassau-mijnen tw-eemaal per
week zullen „feieran".
Gister lag de Oranje Nassau IV stil, terwijl
Zaterdag a.s. op geen der Oranje Nassau-
mijnen zal worden gewerkt. Ook werd gisteren
niet gewerkt op de Willem Sophie, welke
ook Zaterdag a.s. stil zal liggen. Op de Laura,
Julia en Domaniale mijn zal Zaterdag even
eens niet worden gewerkt.
Wat de nieuwe Belgische bepaling betreft,
waardoor bet contingent Nederlandsche kolen,
dat nog zal mogen worden ingevoerd in
België, gebracht zal worden op 55 pot. ge
durende het eerste halfjaar van 1932, vernam
bet „Limburgsch Dagblad" van zeer betrouw
bare zijde, dat officieus de nieuwe bepalingen
1 April j.L in werking zijn getreden.
Officieel hebben hieromtrent de mijndirecties
echter nog geen mededeel In gem bereikt, doch
aangenomen mag worden, dat deze officieuse
mediedeelingeu juist zijn.
Een ultimatum.
Gisteravond vergaderden te Utrecht de drie
samenwerkende organisaties van fabrieksar
beiders n.l. de N.V. van fabrieksarbeiders,
de R.K. Bond van fabrieksarbeiders „St. Wil-
librordus" en de Ned. Christ. Bond van fa-
brieks- en transportarbeiders met het perso
neel der beenzwartfabriek wed. P. Smit en
Zoon ter bespreking van een kort geleden
aangekondigde loonsverlaging voor onge
schoolde arbeiders. Besloten werd aan de
Utreohtsche werkgeversvereeniging mede te
deelen, dat bij niet herroeping der loons
verlaging aan deze fabriek op 18 April a.s.
het werk zal worden neergelegd.
Dreigende stopzetting.
In een gistermiddag te Utrecht gelhouden
vergadering van vlaimaven-sbrB.atklS-nlker-fabri-
kanten is naar het pensibuireaiu Vaz Ddas meldt
in beginsel besloten tot een ingrijpende beper
king der productie van straatklinkers door
stopzetting van fabrieken, daartoe gedwongen
door die steeds grooter wondende invoeren van
buiitenfandsdhe wegdekmiateriailen en het ge
brek aan galden voor uitvoering ein onderhond
van wegen.
Besprekingen te Groningen.
In het Provinciehuis te Groningen hebben
gistermiddag besprekingen plaats gehad tus
schen de partijen, betrokken bij bet conflict in
de stroocarton-industrie in de provincie Gro
ningen en de bemiddel! ngscommissie. De be
sprekingen zijn nog wiet geëindigd, doöh zij
zijn voorloopig geschorst. In dfit staidüum kun
nen geen mededeelingen worden gedaan om
trent dien stand van het geschil.
DREIGEND CONFLICT IN DE
KLEEDINGINDUSTRIE
In een te Deventer gehouden vergadering
van de leden, aangesloten bij de samenwer
kende bonden van arbeiders in het kleeding-
bedrijf, werden de voorstellen van den Gel-
dersch-Overijsselschen Patroonsbond met alge-
meene stemmen, zoowel voor Deventer als
Zuthpen afgewezen. Bedoelde voorstellen hou
den in 10 pet. loonsverlaging, afschaffing van
de garantie-uren en betaling der ziektepreimie.
Wanneer de Patroonsbond niet met nieuwe
vo a-stellen komt, is op korten termijn een
conflict onvermijdelijk.
Onder voorzitterschap van den heer L, Roo-
zen werd in hotel Wittebrug te 's Gravenhage
een goedbezochte vergadering gehouden van
hotel- en pensionhouders in de Nederlandsch9
Noordzeebadplaatsen.
Was men er vroeger reeds in geslaagd, de
minimumprijzen te verlagen, thans is, gehoor
gevende aan de stemmen uit het publiek over
eenstemming bereikt over de vraag of ook de
maximumprijzen op een lager niveau konden
worden vastgesteld, betgeen thans is geschied
in overeenstemming met de verminderde fi
nancieel© draagkracht vam het publiek. Door
de belanghebbenden zijn groote financieel© of
fers gebracht, aangezien wel de levensmiddelen
in prijs zijn gedaald, maar niet de overige koe
ten van het hotelbedrijf.
Het wilde den ter vergadering aanwezigen
voorkomen, dat men nu op den goeden weg is
omdat het Nederlandsche publiek op verheu
gende wijze blijk geeft van zijn voornemen, zijn
vacantie in eigen land en aan zee te willen
doonbrengen.
[Jet nieuwe administratiegebouw op
terreinen der Paramount studio's ,,t
Hollywood.
Dank zij introdutiebrieven me door de
Nederlandsche vertegenwoordigers van Para
mount, Fox en Metro Goldwyn Mayer ver
strekt, behoef ik niet met een bonzend hart
■le drempels der studio's te overschrijden.
k weet, dat ik word verwacht. De publiel-
eitsagent heeft met me eeu afspraak gemaakt
en het noemen van zijn naam is een soort
bospoort voor het betreden van het kantoor,
waar geuniformde beambten eiken bezoeker
^an het hoofd tot de voeten opnemen, alsof
heel hun leven bij de passencontróle zijn
^eweest. En ze blijken inderdaad met zooiets
a s Passen te doen te hebben. Als ik mijn
aam noem en dien van den publiciteits-
gen schrijft iemand een formulier op, waar-
ea precies staat aangegeven, wat het doel is
welk het uur van afspraak, alsmede de
bjjg.van afgifte. Indien deze pas me vandaag
e Jerlaten van de studio eventueel niet
hitvn 80,1 worden, zou het me toch niet
Ik st 6r "ï01"5®11 in te komen
in de M nU ln bet kantoor van de Paramount
van k aratll<>nstreet, zoowat negen kilometer
ziet er heig6nliike Hollywood vandaan. Het
naar 6u! geriefelijk uit. Deuren voeren
vol ziin SC encle naastliggende ruimten, die
nes p.,0r»fn,het geklikklak van schrijfmachi-
?n tv™?! uken staan a'om. Het interieur is
ook het if ie6? at'i' gehouden. Oostersch doet
f k ba,dak'5n aan. dat de zon buitensluit.
?aar tnoVndrUk is ^iendelijk. Jammer, dat
groot kord hangt, waarop in keu-
aJ onverbiddelijke letters staat ge-
8<i 'tfi 3i f' sinds ket Invoeren van de
klan s a soluut onmogelijk is geworden,
bezoekers tot de filmstudio's toe te laten.
Dit geldt itiet voor mij en mijn blik valt
dan ook volstrekt niet teleurgesteld op de
diverse menschen, die zich aan weerskanten
op de rustbanken hebben neergevlijd. Ik moet
een kwartier wachten. Het is een hoogst in
teressant kwartier.
De vreemdsoortigste typen komen en gaan
door de verlokkende deuren. Telkens ziet de
beambte goed toe, wie er door heen gaat. Er
zijn echte artistenverschijningen bij, lui met
uitgesproken technische gezichten en koele
zakenfacies.
-- Dan trippelt een slank* knap mejsje binnen,-
Luchtfoto van de Paramountstudio in Hollywood. Rechts de tijdelijke opbouwsels
I voor diverse films.
Ze heeft een paar „stills" In de handen, op
namen, die moeten aantoonen, dat de gefoto
grafeerde fotogenisch is en dus op het witte
doek op haar voordeeligst zal uitkomen. Het
meisje is zichtbaar geagiteerd. Ze fluistert
met den beambte, die haar een pasje uitreikt.
Dan verdwijnt ze door één der deuren, waar
achter filmland ligt. Is ze een nieuwe ster?
Of is die foto haar eerste proeve? Moet er nog
heel wat gebeuren, voordat ze misschien als
extra wordt aangenomen of wacht haar een
contract als feature player of als „contract".
Dit weet ik, dat er vijf klassen van filmspe
lers bestaan. De extra's, die gewoonlijk figu
ranten of volksmenigten zijn en per dag wor
den geengageerd, de „bit players", die zoo en
dan voor een klein rolletje worden aangeno
men, de „contracts", spelers of speelsters van
kleine rollen, maar voor een bepaalden ter
mijn verbonden, de „feature players", die be
langrijke rollen vervullen en dan de hoogste
klasse, de hoogste sport van de ladder, de
„star". Ik hoop maar, dat het meisje minstens
een „contract" is of zelfs een „feature". Ze
was heel aardig.
Opeens wordt de deur verduisterd. Er komt
weer een jong, slank, knap meisje binnen, op
den voet gevolgd door een struischen, bejaar
den heer, klaarblijkelijk een farmer. En een
provinciaalsch gekleede dame. Haar ouders.
Ik hoor dat, terwijl het meisje met den beamb
te praat, die heel vriendelijk is. Het meisje
moet op zijn minst een „feature player" zijn.
Haar ouders zijn meegekomen, om haar te zien
filmen. Het meisje verdwijnt alvast, heeft
geen pasje noodig. Spoedig keert ze terug,
neemt het pasje van haar gewichtig kijkende
ouders en voert hen in statie naar binnen, in
het koninkrijk van de film. De beambte houdt
gedienstig de deur open. Ha, dat knappe, slan
ke, aardige meisje moet minstens een ster
zijn. De eerste, die ik in levenden lijve aan
schouw en dan niet van verre, op het tooneel
van een bioscoop, waar ze ten gerieve hare;
bewonderaarsters en bewonderaars wat men
hier in Amerika noemt „in person" optreedt.
Na dit intermezzo komt er even rust. De
rust duurt inmiddels niet lang. Weder vormt
een dame het centrum der belangstelling van
de op de fluweelen rustbanken wachtende
schare. Het is een opzichtig gekleede Fran-
gaise, wier heele takelage in het niet verzinkt
bij haar heel hooge, vuurroode schoentjes. Ze
hanteert gracieus een face A main, brengt den
beambte met haar koeterwaalsch tot wanhoop
en wordt tenslotte te woord gestaan door een
uit het kantoor geroepen heer, die niet pre
cies weet, hoe hij zich houden moet en onop
houdelijk oui, madame zegt.
Ik krijg helaas piet de kans waar te nemen,
hoe de meneer zich uit de precaire situatie
redt, want de beambte roept zijn naam, opent
een deur en wijst me in welke richting ik moet
gaan, om het kantoor van den publiciteits
agent te komen.
Daar krijg ik de mededeeling, dat deze plot
seling ergens is ontboden. Z'n secretaresse
zal me in zijn plaats begeleiden. Nu, ik behoef
me over dien ruil werkelijk niet te beklagen.
Alleen verontschuldigt ze zich, dat ze niet
overal zoo goed den weg weet. De man van de
reclame is natuurlijk overal bekend en ieder
een kent hem. Zij is tenslotte niets meer dan
een secretaresse en heeft bij de groote heeren
niet veel in te brengen. But we shall try to
make the best of it, verzekert ze geruststel
lend en ze laat me nauwelijks tijd, me tus
schen de diverse gebouwen, waarin ik me
voordat ik het weet bevind, eenigszins te orien-
teeren.
Het blijkt, dat de studio, die van buiten
zooals de meeste studio's door een boogen
muur is omringd, een complex van gebouwen
is, waartusschen straten loopen en knusse
pleintjes liggen, pleintjes met een fonteintje
en een grasperkje en soms een bed helkleurige
bloemen. Alles ziet er kloek en goed onder
houden uit. Wel is er wel veel van hout, maar
het stucco verbergt dit. Veel stijl zit er in het
geheel nu juist niet. Alles bijeen is het ten
slotte een goed geordende verzameling van
zakelijke gebouwen met meerendeels een of
twee verdiepingen met daartusschen hooge
hallen en groote open plekken, oorden, waar
de meeste scènes worden gedraaid.
We gaan eerst het doode materiaal bekij
ken Op een geweldige open ruimte staat iets,
dat bij nader onderzoek veel op een gevange
nis lijkt. En 't blijkt ook tot gevangenis te heb
ben gediend en wel in de film Mata Hari, de
nieuwste van Greta Garbo. Verderop komen
we in een hoek terecht, die een volledig dOTp
in miniatuur bevat. Het is absoluut echt. Elk
onderdeeltje tot in de finesses verzorgd. Het
landschap er om heen volkomen natuurlijk.
Een werkman is bezig met het maken van een
bosschage. Het geheel is waarschijnlijk tien
meter in het vierkant, maar op de film zal
niemand zien, dat de huisjes niet hooger zijn
dan een paar centimeter, de straten muizen
paadjes, de rivier en de vijvers van glas zijn
en de trotsche kerktoren nog niet eens tot mijn
elleboog reikt. Alles wordt naar proporties
vergroot. Een knap stuk kunstnijverheid, dit
miniatpurdorp. Wie weet hoe dikwijls we het
zullen 'zien, alsof het uit een vliegmachine
werd genomen. Heele drama's zullen zich er
boven afspelen. Orkanen zullen er over heen
woeden. De windmachine staat al gereed en
boven hangen de zakken, waaruit de kunst
matige sneeuw in vlokken zal nederdwarrelen.
Nu komen we langs een betonnen bassin.
Voor zeegevechten en zeegezichten. Herinnert
U zich misschien die scènes op het meer uit
„An American Tragedy", vraagt mijn bege
leidster. Zeker, dat doe ik. Welnu, die werden
allemaal hier ter plaatse opgenomen. Ook de
scène, waarin Holmes de arme Silvya Sydney
doet verdrinkenOch, met kunstmatige
boomen en planten, riet en struikgewas kan
het mooiste natuurtafreel in elkander worden
gezet.
Als we de groote opslagruimten hebben be
keken en nog het huisje hebben gezien, dat
diende bij het opnemen van de film „Sooky",
een pendant van „Skippy" alles precies en
natuurgetrouw en ook weer het echten rieten
miniature krijg ik de verheugende mede
deeling, via een rondwandelende meneer, dat
Josef von Sternberg juist bezig is met de
laatste opnamen voor de „Shanghai Express".
Mijn begeleidster aarzelt even. Zou ze het wa
gen, bij den grooten Josef binnen te dringen t
Die heeft danig het land aan bezoekers
Maar in de „Shanghai Express" spelen Mar
iene Dietrich en Clive Brook. En dolgraag
zou ze vooral Mariene Dietrich willen zien.
Dat is vandaag een dot van een kans. Anders
komt ze de opnameateliers niet binnen. Dat
is immers voor niet-bevoegden streng verbo
den. En nu is er een journalist, dien ze na
tuurlijk iets anders kan laten zien, bij een
anderen regisseur, maar.... Mariene Diet
rich speelt. Kom, ze weet raad
Los Angeles.
